lliriuur grii&cift (üourant
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
VACANTIE-ADRESSEN
£SONNEtt£NTl
Per kwartaal ƒ3.25
(Beschikklngskosten f0.15)
»er week -
Voor hel Buitenland bil Weke-
Ujksche zending -S-—
0ij dagelijksche zending „7.—
Alles bil vooruitbetaling
Losse nummer* 5 cent
met Zondagsblad 7 h cenl
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
No 3115
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 Postbox 20 Postgiro 58936
ZATERDAG 2 AUGUSTUS 1930
ADVERTENTIE Nt
Van 1 fot 5 regelsftl'H
Like regeJ meer ..0.22^
Inge» iededet linger.
van 1—regels *2.30
Elke regel meer .0.(5
Bij contract belangrijke korting.
Voor bet bevragen aan het bureau
wordt berekendƒ0.10
10e Jaargang
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD.
Met het oog op de groote drukte bij
onze administratie, nu zoo velen onzer
lezers met vacantie gaan, wordt men
vriendelijk verzocht, deze tijdelijke
adresveranderingen zoo spoedig mo
gelijk op te geven, liefst enkele dagen
van te voren. Komen zulke aanvragen
op het laatste oogenblik, dan is het
niet zeker, dat men aan z'n nieuwe
adres direct den eersten dag de krant
al ontvangt en hierop stellen de lezers
zelf toch zeker even grooten prijs
als wij.
DE ZUIDERZEE
VERLEDEN - HEDEN - TOEKOMST
DE WET TOT AFSLUITING
EN DROOGMAKING DER ZUIDERZEE
Nu zal t geweld der zee niet langer
meer bestaan,
De ploeg vervanghet schip, dat thans
heeft afgedaan.
Geen ijveriger, geen meer
werker dan Ir. C. Lely had de Zuider
zee-vereeniging kunnen krijgen.
Met een bewonderenswaardige nauw
gezetheid werden alle onderdeelen van
het Zuiderzeevraagstuk door hem na
gegaan, bestudeerd. En den uitslag zij
ner bevindingen legde hij neer in een
achttal nota's, die tusschen 1887 en
1891 van zijn hand verschenen.
Hierin werd niets vergeten en alles
Uitvoerig berekend.
Het eindoordeel was, dat een dijk
moest gelegd worden van Noord-Hol
land naar Wieringen en vandaar naar
Piaam.
Een droogmaking der Wadden werd
wel niet verworpen, doch zou pas later
aan de orde gesteld kunnen worden. En
al zou men alles tegelijk in uitvoering
willen nemen dan nog zou op technische
gronden een opsluiting Wieringen
Friesche kust eisch zijn.
Latere grondboringen maakten uit
dat het Waddengedeelte v.n.l uit zand
bestond en het Zuidelijk gedeelte v.n.l.
uit kleigronden.
Nu had het plan ook de Wadden
droog te maken voorloopig geen zin
meer en werd het geheele Zuiderzee-
dempingsvraagstuk teruggebracht tot
de vraag, wat bezuiden de dijk Wierin
genFriesland moest gedaan worden.
De afsluitdijk wilde Lely leggen van
Wieringen naar Piaam. Ten Zuiden
daarvan moest zooveel wateroppervlak
te overblijven, dat de IJsel zonder be
zwaar daarop kon uitloozen.
Verder zou het practisch zijn om de
diepste deelen der Zuiderzee buiten de
inpoldering te laten. En eindelijk zou
het eveneens aan te bevelen zijn zoo
weinig mogelijk zandgrond en zooveel
mogelijk kleigrond in te polderen.
Het resultaat van Ir. Lely's werk
vindt men op onderstaand kaartje no.
11 in stippellijnen aangegeven.
De afsluitdijk zou 30 K.M. lang zijn.
Door de Zuiderzee zouden dan 4 polders
drooggemaakt worden met totaal 232000
H.A. oppervlakte. De dijk werd begroot
op 42 millioen gulden, de geheele inpol
dering (dijk inbegrepen) op 190 mil
lioen gulden.
Het was 1891 toen Lely met dit plan
kwam. En begin 1892 werd door de Zui-
derzeevereeniging alles, de plannen, de
beschouwingen, de begrooting, de 8 no
ta's aan H. M. de Koningin-regentes en
aan den Ministerraad aangeboden. Bij
K. B. van 8 Sept. 1892 werd een Staats-
commisie benoemd om deze plannen te
onderzoeken.
Anderhalf jaar later, April 1894,
bracht deze commissie een zéér omvanj
rijk verslag uit.
In groote lijnen was de commissie
het met het plan-Lely eens. Alleen en
kele kleinere wijzigingen werden voor
gesteld, waarvan wel de belangrijkste
was, dat de Z.W.-polder ten Z. vau
Hoorn veel kleiner werd geprojecteerd,
de Z.O.-polder iets grooter waarvoor de
geul van IJ naar IJselmeer veel bree
der zou worden, n.l. 5 K.M. inplaats
Het vorig artikel stond In ons blad van
26 Juli jl.
van ly2 K.M. zoo Lely voorstelde. De
Staatscommissie stelde dit voor met
militaire overwegingen.
Ook de N.O. polder werd geheel an
ders gedacht, n.l. niet Lemmer vrij la
tend doch deze plaats geheel in het be
dijkingsplan ingesloten.
Zie onderstaand kaartje XI.
Men berekende dat 9 jaren met de af
sluitdijk zouden gemoeid zijn en dan
nog 24 jaar met de 4 polders, die men
achtereenvolgens, dus niet gelijktijdig,
noch gelijk met den dijk dacht gereed
te maken. Er zou 212000 H.A. bloot ko
men en de kosten werden op 189 mil
lioen gulden geraamd.
Twee maanden na verschijning van
dit rapport trad het Ministerie Tien
hoven, waarin Ir. Lely minister van
Waterstaat was, wie het gelukte zijn
nisterie-Roëll deed niets voor de Zuider
zee. In 1897 kwam het ministerie-Pier-
son, waarin Lely weer minister van
waterstaat was, wier. het gelukte in
1901, de Zuiderzeedroogmaking aan
hangig te maken.
Doch het Ministerie Kuyper kwam en
de minister van Waterstaat de Marez
Oyens trok het wetsontwerp in, omdat
hij er vreemd tegenover stond en ook
o mhet Rijkscollege voor Zeevisscherü,
met het oog op de schade, die de Zuider
zeevisschers zouden lijden, te hooren en
evenzeer de Inspecteur van Waterstaat
Maar deze rapporten lieten heel lang
op zich wachten.
Over de toekomst der Zuiderzeevis-
schers was door de Staatscommissie
1892 gerapporteerd, al voorgesteld deze
tot Noordzeevisschers te maken.
Het college voor Zeevisscherü gaat
hier echter niet mee accoord, doch komt
niet met voorstellen. De commissie van
de Zuiderzeevereeniging die een uitge
breide enquete instelde wilde ook niet
van de Zuiderzeevisschers Noordzeevis-
schres maken, doch wil ze ambachten
laten leeren met Rükssteun, en een te
gemoetkoming aan de ouderen voor het
leven en voor de jongeren gedurende
een bepaalden tijd.
Inmiddels was 't Ministerie de Meester
gekomen, waarin Dr. Kraus, als minis
ter van Waterstaat zat. Deze kwam in
1907 met een wetsontwerp, dat als voor
loopige werkzaamheden voorstelde de
N.W. en Z.W. polders droog te maken,
zonder een afsluitdü'k te leggen.
Het volgend Ministerie (Heemskerk)
nam deze plannen over, doch toen Cort
van der Linden aan het bewind kwam
waarin Lely weer aan het hoofd kwam
van Waterstaat werd dit plan ingetrok
ken en bereidde men zich voor op het
oude plan-Lely.
De wereldoorlog, die in 1194 uitbrak
gaf eenig oponthoud, doch in 1916,
toen de bekende watervloed het Zuider
zeevraagstuk weer naar voren en in
Sept. 1916 werd het wetsontwerp inge
diend.
Hierin werd voorgesteld een afsluit
dü'k te leggen naar Wieringen en van
daar naar Hoorn, en ten Zuiden van
deze afsluitdijk 4 gedeelten droog ce
maken.
Dit wetsontwerp werd in 1918 doot
de beide Kamers goedgekeurd. In beide
Kamers werd het ontwerp zonder hoof-
delü'ke stemming aangenomen. Alleen
in de le Kamer wilde één geacht wor
den er tegen te zü'n (Reekers).
In 't algemeen werd in het wetsont
werp niet bepaald hoe het juist zou uit
gevoerd moeten worden. Dat moest het
onderzoek nog leeren.
Opgemerkt moet worden, dat het
eenigste wat wel in de wet bepaald ge
noemd wordt, n.l. dat de afsluitdü'k
naar Piaam zou loopen, niet tot uitvoe
ring is gekomen, omdat later bleek, dat
met het oog op de zeestroomingen, de
richting WieringenZurich iets ten
Noorden van Piaam beter was.
Er werd een Zuiderzeeraad ingesteld
die zoowel bü voorbereiding als uitvoe
ring advies en bü'stand zal geven.
In 1914 had men de kosten geraamd
op 222 millioen gulden, waarvan 66
millioen voor den dijk.
In 1920 is men begonnen in het Am-
land het onder water komende deel van
den dük te maken. In 192122 werd
de werkhaven op de Oostpunt van Wie
ringen aangelegd. In '22'23 de be-
steldiep tusschen Wieringen en N. Hol-
schermingsdük rond de terreinen waar
de sluizen beoosten Wieringen zijn ge
komen.
Toen meende men een beetje te moe
ten remmen. De Regeering deelde me
de, dat de aanleg van den afsluitdü'k te
veel zou kosten met het oog op 's lands
financiën.
Gelukkig heeft dat oponthoud niet
lang geduurd.
Met yver is men bezig. De dü'k zal
spoedig klaar komen. De Wieringer-
meerpolder komt hoe langer hoe meer
bloot.
Het werk gaat voorspoediger dar
men dacht.
Hoe men het zich voorstelt, dat het
worden zal, toont onderstaande kaart
(XII).
Men denkt einde van dit jaar reeds
de N.O. polder droog te hebben.
En wat dan?
Daarover in een volgend artikel.
De vlaggen, welke wapperen; de feest
vreugde der kinderen; de 6temming onder
ons volk, bewijzen telken jare op 2 Augustus
hoezeer de Koningin-Moeder bet hart van
ïze natie gewonnen heeft
Sedert jaren staat de Moeder der Kon in -
gin buiten elke regeeringebemoeiïng; maar
de sympathie gaat immer onverdeeld tot
haar uit
Zelfs in kringen, waar men het Oranje
door rood verving en waar de traditie niet
meer in eere is, erkent men gaarne wat de
Koningin-Moeder gedaan heeft en nog doet
op meer dan één terrein van filantropisch-
socdale actie.
Nog niet zoo lang geleden sprak een voor-
an in de socialistische beweging het met
groote dankbaarheid uit, dat het Koningin
Emma geweest is, die de tuberculosebestrij
ding in ons land tot zoo krachtige en zegen
rijke ontwikkeling heeft gebracht Vandaar
ook de warme sympathie in zoo breeden
kring voor de grijze vorstin, die ons lief is
geworden, als ware ze Nederlander geboren.
Vandaar, dat wanneer we bidden, voor
allen die ons regeeren en in hoogheid geze
ten zijn, altijd weer onze bede opgaat voor
de Moeder onzer Koningin, voor een Lands-
moeder bij de gratie Gods.
De Koningin-Moeder verjaart; God spare
haar nog vele jaren voor het Koninklijke en
voor bet groote Nederlandsche gezin, waar
toe zij zelve meer dan een halve eeuw be
hoort
In den kring der A.V.R.O.-agitatoren is
dezer dagen erkend, dat men in zijn critiek
wel eens wat over de schreef van het be
hoorlijke gegaan is; maar, als verontschul
diging gold, dat de onderdrukking wel een
wijze dol kan maken.
Men kan ddt excuus moeilijk ernstig ne
men, ate men leest, welk een onbehoorlijk
verzoekschrift het A.V.R.O.-comité thans tot
I-I. M. de Koningin heeft gericht Dit verzoek
schrift is natuurlijk in alle kalmte en rust
opgesteld en men modht du6 verwachten, dat
het er fatsoenlijk uit zou zien; doch het is
meer dan grof.
In de eerste plaat6 staat het vol aperti
onwaarheden en in de tweede plaats is het
beleedigcnd voor de Koningin zelf, wie
•nog wel om een particuliere audiëntie durft
verzoeken om het „verzoekschrift" nader toe
te lichten.
Het comité wil een algemeenen, neutralen,
nationalen radio-omroep; en voedt den
eigenwaan, dat de A.V.R.O. zoo'n volmaakt
algemeene omroep is.
Niamand zal 't comité de onmogelijk
eisch stellen om eens te omschrijven, wa
zoo'n wereldwonder ie: neutraal, nationaal,
algemeen. Maai' wij danken voor de gelijk
stelling: neutraaJ en nationaal. En we ont
kennen met de grootste pertinentie, dat de
A.V.R.O. zoo'n volmaakte, algemeene omroep
is, gesticht voor alle goede staatsburger
Laten deze heeren nu toch niet spreken
van de eenheid van ons dierbaar vaderland
en van een ontevredenheid in alle lagen
der bevolking.
EEN OUD POORTGEBOUW
Het poortgebouw van 'f voormalige klooster der Kartlmizers te Utrecht. Dit thans geheel
gerestaureerde gebouw maakte eens deel uit van een uitgebreid klooster, dat reeds in.
1392 werd gesticht en in de geschiedenis van de oude Bisschopstad meermalen een rol
van beteekenis vervulde.
Doch laten zij vooral in een adres aan de
Koningin, die hoven alle partijen moet en
steeds wil staan, niet spreken over sectarische
groepen en in duistere zinnen gewagen van
een groep der bevolking, „die uithoofde van
haar godsdiienstige overtuiging lijnrecht
staat tegenover het overige Prote6tantsche
Nederland".
Tot heden begrijpen we niet goed, welke
groep hier bedoeld wordt. De S.D.A.P., die
geen godsdienstige overtuiging heeft; of de
Roomsch-Katholieken; doch waarom spreekt
men dan van „het overige Protestantsche
Nederland". In elk geval zullen de heeren
begrijpen, dat ze er toch een apart 60ort
„algemeene, nationale neutraliteit" op na
houden.
Onwaar en inbeelding is het weer, als hel
Comité klakkeloos beweert, dat „het over
groots deel van het Nederlandsche volk"
onrecht is aangedaan en beleedigend is
het, om te spreken van „politieke overwe
gingen".
Wat verwacht men van de Koningin, die
constitutioneel wil en behoort te regeeren?
Moet H. M. op gezag van deze agitatoren
aannemen, „dat het Nederlandsche volk ge
bukt gaat onder onevenredige machtsmaat
regelen van politieke partijen", en „dat de
stemming over de motie-Boon allerminst
weergeeft de meening van hert Nederland
sche volk".
Als dat waar is, dan moet het Nederland
sche volk dat maar toonen bij de stembus.
Daarvoor leven we in een democratisch ge
regeerd land en zelfs met wlgemeen kies
recht.
Men weet waarlijk niet, wat men ln dit
onbehoorlijke verzoekschrift meer moet la
ken: de hoogmoedige inbeelding, dat meu
eigenlijk de rep reeentante is van het Neder
landsche volk; of de beleedigende wijze,
waarop men de Koningin wil betrekken in
de gevoerde agitatie.
Het is grof om tot de Koningin te spreken
van „sectarisdhe* groepen, en te veronder
stellen, dat Koningin Wilihelmina een
neutrale omroep al6 de nationale zou
beschouwen. Want tot de „sectariërs" be
hoort zij zelf, zooals zij het eenmaal te
Parijs uitsprak bij bet graf van de Coligny:
„Het is mijn oprechte wensch, dat een ieder,
die Christus als zijn Zaligmaker kent, in
dat geloof moge worden gestrekt, en dat wij
allen steeds meer waarachtige getui
gen des H e e r e n mogen zijn.
W y betrekken de Koningin niet in den
radio-strijd. Maar de heeren vam de A.V.R.O.
mogen wel bedenken, dat neutraliteit zich
moeilijk verdraagt met het belijden van
Christus als den Zaligmaker.
BINNENLAND.
OFFICIEELE BERICHTEN
ONDERSCHEIDINGEN.
Bij Kon. besl. is toegekend de aan de Or
de van Oranje-Nassau verbonden ccrcme-
daille: in goud, aan L. de Leeuw, hoofd
vertegenwoordiger bij de firma M. B. van
Veen en Zonen, te Rotterdam; in brons, aan
L. J. Cousin, huisknecht bij mevr. de wed.
A. II. Servatius te Terwolde, gemeente
Voorst.
LANDARBEIDERSWET
Bij Kon besl. is ingetrokken de toelating
als vereeniging ter bevordering van de ver
krijging van onroerend goed door landar
beiders werkzaam van de vereeniging, ge
naamd: Vereeniging ter bevordering van
kantons Alkmoai, Enkhuizen, Den Helder
en de eilanden Ameland, Schiermonnikoog,
Terschelling, Texeel, Vlieland en Wie
ringen.
CONSULATEN.
Bij Koninklijk hesl. is de heer P. C. van
Huizen erkend en toegelaten als consul
van België te IJnmiden voor IJmuiden dc
maar Enkhuizen, Den Helder en de eilan
den Ameland, Schiermonnikoog, Terschel
ling, Texel, Vlieland cn Wieringen.
is Sesostris Sidarouss Bey erkend en toe
gelaten als consul-generaal van Egypte ie
's Gravcnhage voor Nederland.
WATERSCHAPPEN
Bij Kon. besl. zijn benoemd:
In de provincie Groningen: tot voorzit
ter van het waterschap de Oostpolder W. P.
Wiertsema te Spijk, b. tot lid van het be
stuur van het waterschap de Eempolder S.
Schielhorn v. Veen, te Uithuizermeeden;
in de provincie Noord-Holland: tot hoog
heemraad van het hoogheemraadschap van
de Uitwaterende Sluizen in Ketmemerland
en Westfriesland A. Schrooder te Heilo; tot
heemraad van het Ambacht Westfriesland,
genaamd Geestmer Ambacht K. van Lan
gen, te Heerhugowaard;
in de provincie Zuid-Holland:
tot dijkgraaf van den polder Oud- en
Nieuw Reijerwaard D. Maaskant te Ridder
kerk; tot dijkgraaf van den polder Dirk
Smeetsland en mr. Arend v. d. Woudens-
land J. Vrijlandt te IJsselmonde; tot heem
raad van den polder Dirk Smeetsland en
mr. Arend v. d. Woudensland, H. Velthoen
te Barendrecht; tot heemraad van den pol
der Varkensoord en Karnemelksland J. D.
Uyterlinde te Rotterdam, uiterlijk tot het
einde van het ziettingsjaar, waarin hij 70
jaar zal zijn geworden; tot heemraad van
den polder Cromstrijen, J. Leeuwenburgh te
Numansdorp, uiterlijk tot het einde van het
zittingsjaar, waarin hij 70 jaar zal zijn ge
worden; tot heemraad van den polder Crom
strijen J. v. Gilst te Numansdorp, J. P. Nie-
mantsverdriet te Klaaswaal en A. Visser
Ilzn. te Numansdorp; tot heemraad van den
polder Vóór-Donkersloot en Woude (gem.
Ridderkerk) J. v. d. Poel te Ridderkerk; tol
heemraad van den polder Oud- on Nieuw
Reijersvaard I. v. d. Waal te Ridderkerk; tot
lid van het bestuur van de Vierpolders
(gem. Vierpolders) G. F. de Roo te Dubbel
dam en A. M. Vermaat te Dubbeldam; tot
heemraad van den, polder in het Oude
Nieuwland (gem. Ouddorp) C. Grinwis te
Ouddorp en P. Voogd te Goedereede;
in de provincie Zeeland: met ingang van
27 September 1920 tot dijkgraaf van den Oost
Nieuwlandpolder L. Overbeeke te Wolfaarts-
dijk; met ingang van 1 Augustus 1930 tot
gezworene van den Oud Noordbevelandpol-
der G. N. Chr. Israël te Colijnsplaat; met in
gang van 1 Augustus 1930 tot lid van het
bestuur van het waterschap voor de uitwate
ring door de Sluis aan den Oosterlandpodder
C. v. Nieuwenhuijze te Goes; met ingang van
1 Augustus 1930 tot gezworone van den Wil-
helminapolder (Zuid Beveland) G. Verburg
te Wilhelminadorp; met ingang van 1 Augus
tus 1930 tot gezworene van den Koningin-
Emmapolder A. E. Verbist te Clinge;
In de provincie Noord-Brabant: tot dijk
graaf van het waterschap de Zuid-Holland-
sche Polder A. Z. Snoe-k te Almkerk; tot
heemraad van het waterschap de Zuid-IIol-
landsche Polder J. den Dekker te Almkerk
en J. v. Honsewijk te Dussen;
in de provincie Limburg: tot lid van het
bestuur van het waterschap De Groote Meers
J. Peters te Meers-Elsloo;
in de provinciën Utrecht en Zuid-Holland:
tot hoogheemraad van het grootwatersohap
van Woerden W. Boer te Bodegraven; is aan
C. Maars te Wieringen op zijn verzoek eervol
ontslag verleend als dijkgraaf van het heem
raadschap Wieringen (prov. Noord-Holland)
en is aan G. E. Knook te Klundert op zijn
vercc«k eervol ontslag verleend als gezwo
rene van het waterschap de Vier Polders ge
naamd Groote Polder Oostelijk en Westelijk
deel, Zandberg, Nieuwendijk en Kleine- of
Nieuwe Finaart (prov. Noord-Brabant).
DE VLOOTWET
ACTIE DER CHR. DEM. UNIE.
Het Hoofdbestuur van dc Chr. Dem. Unie
heeft in een dezer dagen gehouden vergade
ring besloten een krachtige actie te voeren
tegen de nieuwe vlootplanmen.
Een adres zal worden gezonden aan den
ministerraad en aan de Tweede Kamer, ter
wijl voorts al het mogelijke zal gedaan
worden om de petitionnementsactie \an
Kerk en Vrede te doen slagen.
HET DUITSCH-FINSCHE
CONTRACT
NEDERLANDSCHE STAPPEN TE BERLIJN
Naar het „Hbld." verneemt, heeft de Ne
derlandsche Regeering ln Berlijn stappen ge
gaan in verhand met do positie, waarin
Nederland ondanks de mrestbegunstigines-
clausule dreigt te geraken door liet Duitsch-
Finsche boter- en kaas-contract
Aangezien dit contract echter nog niet tot
stand is gekomen cn het Dnitscho invoer
recht op boter dientengevolge nog niet is
verhoogd, kunnen deze stappen voornlsno-:
'slechts een voorwaardelijk karakter drogen
O, DIE KRANTEN!
In de eerste plaats ben ik van meening,
it er in de hondsdagen geen kranten
moesten verschijnen; natuurlijk met behoud
loon en duurte-toeslag wegens vrijaf
allen, die er aan arbeiden. Heel de
scUheid, de lezers, de zetters en de
schrijvers zou er door tot rust en herstel van
;eschokte zenuwen komen.
In de tweede plaats komt het me voor,
lat men niet alles in de krant moest zetten.
Ik bedoel hiermee niet, dat men weg moest
laten, wat verkeerd is, (dat gebeurt gelukkig
cel in een deel dor pers): maar men moest
de menschen niet zoo wijs maken. Ze behoo-
en niet alles te weten. B.v. de bezitters van
wegen cn bo6sehen niet.
Over hun rechten en belangen heeft men
ziah deze week in de Eerste Kamer nog al
druk gemaakt. Zelfs sprak men algemeen het
gevoelen uit. dat deze eigenaars niet behoo-
ren tot de Nederlanders, die geacht worden
de wet te kennen. En wat de wet in hun
ooi-deel doet, moet hun nog eens duidelijk
gezegd worden.
Nu weet ik heel weinig van grondbezit en
io iets meer; maar dit weet ik wel, dat ge
aparte hersens moet hebben, om de wetsbe
palingen, welke hierop betrekking hebben, te
begrijpen. En ook ,dat een gladde advokaat
:n handig ambtenaar van een servituut»
dat ergens rustig op rust, net kan maken,
•at hij wil.
Het voorbeeld is er.
Als iemand een weg heeft, welke volkomen
zijn eigendom is, maar hij laat gedurende
30 jaar Jan en alleman over dien weg loo
pen, zonder er ooit iets van te zeggen, dan
het particuliere pad openbare weg ge
worden.
Maar nu was er een eigenaar, die in zoo'n
geval zei, nadat hij 30 jaar niets gezegd had:
dank u wel, die weg is en blijft de mijne.
En, liij zette door.
Tot voor den Hoogen Raad. Die gaf een
vaar arrest, waarin verklaard werd. dat
een weg eerst openbaar wordt door of met
den rwil der overheid, waartegen de parti
culier zich kan vrijwaren.
Ziezoo, nu werd de toestand weer heef
anders. Nu kon het hek weer op den dam
komen; al had de eigenaar ook zestig jaar
gezwegen. En de bordjes: verboden toegang»
verrozenals paddestoelen uit den grond;
zal ik maar zeggen, om de gepaste beeld
spraak te gebruiken.
Doch nu kwam de regeering, die het oud»
beter acht dan liet nieuwe, met een wijzi
ging van de Wegenwet, waarin nu zwart op
wit zou staan, dat als con weg gedurende
een aaneengesloten tijdperk van dertig jaar
voor het publiek heeft opengestaan, deze weg
daarmede openbaar is geworden. Ook geldt
zulks als de weg tien jaar lang feitelijk
openbaar was en zelfs door rijk of provincio
of gemeente werd onderhouden.
En om recht te doen aan de eigenaars,
stond er ook in, dat deze niet onder de wet
vallen, als ze één jaar voor de inwerking
treding te kennen geven, dat hun weg par
ticulier is en zal blijven.
Ja maar, zeiden de leden der Tweede Ka
mer (pientere lui, die hun kiezers kennen!)!
die menschen lezen niet, wat wij zeggen ca
ze weten dus niet, wat ze kunnen doen.
Best, zei de Minister, maak geen slapend»
honden wakker. Ze behoeven het niet le
weten.
Nu, de Tweede Kamer is nog al, „politiek"
aangelegd en die vond het goed. Maar da
Eerste zei: Neen, grond- en wegbezitters rijn
ook menschen en de wet ware verworpen,
als de minister niet beloofd had, dat de wet
eerst een jaar na de aanvaarding in werking
zou treden.
Aldus is deze week geschied.
De senatoren kunnen nu hun klezere lrfr
lichten. En de kranten zijn dom genoeg ge
weest om er ovei ie schrijven.
'k Hoop maar. dat „de slapende honden"
met vacantie zijn. door vreemde bosschcn en
op vreemde wegen dolen en dus niet gelezen
hebben, wat hun boven 't hoofd hangt
Die kranten ook; ze vertellen alles maart
INGEZONDEN MEDEDEELING
echte friesche
11 IS Ï<1 HEEREN-BAAI
20 50d per on»
EERSTE KAMER
REGLEMENT VAN ORDE.
Verschenen is de memorie van antwoord
van de heeren Slingenberg en Mendels tot
wyziging van art. 9 van het Reglement van
Orde. Dat een commissie van 5 leden zoo
groot zou zijn, dat tg dien ten gevolg»
moeilijk zou werken, kan bezwaarlijk in de
Eerste Kamer als juist erkend worden, al
dus zeggen zij. Immers tal van Commissies
uit deze vergadering zijn van deze grootte.
Daarbij komt dat de taak van do huishoude
lijke commissie belangrijk is. Met name majf
op dit oogenblik worden gewezen op do
voorbereiding van de inwendige reorganisatie
van de vergaderzaal. Bij de tvg^mroordigo
samenstelling is het niet mogclüMpnt is
commissie alle stoornissen tot waar recht
komen. Dit is wel het geval bij aanneming
van het voorstel.
MR. D. VAN HOUWENINGE t
Gisteren overleed te Hilversum in den
ouderdom van 65 jaar Mr. D van Houwe-
ninge. oud-president der Arr. Rechtbank to
Alkmaar. Mr. van I-Iouweninge werd te Moof
in Reborcn en promo»eerde in
ivM) te Leiden in de rechten. In 1901 werd
hij to Alkmaar als rechter benoemd cn in
1900 als president van do Arr. RechtImnlc
aldaar. Ter gelegenheid van zijn SAJarig
ambtsjubileum werd hij benoemd tot riddo*
in de Orde van den Ned. Leeuw, Mei. j h
nam mr. van Ilouweningc ontslag cn vos»
t-gde zirh tc Hilvermar,
