OE HET VROEGER TOEGING
OP DE „WEEZENMARKT"
indelijk afschaffing van barbaarsche
dorpsgewoonten
DINSDAG 29 'JULI 1930
EERSTE BLAD. PAG. 3
WEEZENVERZORGING
IN ZEELAND
Was op een namiddag in de
cembér, nog niet zoo heel veel tientallen
en geleden, dat men verschillende per-
ien aich op weg zag hegeven naar de
ppsherherig.
let was guur. Er moest dus wel iets bi
iders aan d'e hand zijn, dat zij de koude
itseerden, of althans moest ei; aan toch
s te verdienen zijn.
Verd er landverpacht door het Kerk-
sluur? 01 werd er een verkoopimg ge
uden van een Hofstede, uit oorzaak van
od of „uitspanning" in het voorjaar?.
{iets van dit alles!
toch' was' er iets te verdienen! 't Was
openbare Weezemveiling.
[en Weelzenveiling vraagt ge wellicht?
foorheen waren de dorpen Koninkrijk
op zichzelvc, iwaar men alles zelf regel-
Ook hier ging, ondanks het isolement,
gang des levens door, geboren worden.
en en sterven. Maar wanneer een echt
ir vroeg stierf, bleven er meestal eenig?
ideren onverzorgd achter, die dan voor
ening van het armbestuur kwamen,
lit bestuur, dat uit den aard der zaak,
gegoede menschen bestond, nam natuur
deze kinderen niet in huis, dat was te
I gevergd. Een Weeshuis was er op een
p meestal niet, zoodat er een middel ge
iden moest worden, om ze onder dak te
Dgen.
lat prachtige middel werd gevonden.
Zulk een armbestuur besloot dan, jaar-
s een som uit te trekken voor „Weezen
g". Was er iemand die genegen was een
S te nemen, dan. kreeg die b.v. f 50
rgoeding" per jaar. Dit werd door som-
Ka als een begcerenswaardige „bijver-
nste" beschouwd.
lok de concurrentie kwam cr in, want
1 iemand er b.v. f 50 voor, dan ging ecu
Ier naar don armmeester en tzeide dat
het kind wel voor f 45 wilde verzorgen
jit werd een opbieden en scharrelen on
et geld" was de hoofdzaak! De kinderen
hts bijzaak! Deze liet men gewoon aaD
lot over en zij zwierven langs veld en
jat, zonder opzicht, zoodat velen een
uien weg opgingen.
'ij zullen u aan dc hand dezer pentee-
ing van den 1ste Luitenant P. J. Geill
korte schets geven, hoe zoo'n dag ver-
es morgen om 10 uur. kwam de dorps-
dwachtey, overal de „uitgepachte" km
en ophalen, daar de pachttijd was ver
ken. Zij werden dan naar de dorpsher-
gebracht, om daar gedurende eenigo
„te kijk" te staan.
waren er soms heel wat bij elkaar,
gens en meisjes. De meesten waren heel
'g en angstig. Van alles werd dan do
bloeden toegevoegd als „Schrei niet
t Je kunt je vader toch niet teruglbrul-
lertussChen waren ook de armmees-
n de1 hérberg gekomen, als voelende
fewichtig aandeol in dezen dag. Voor
[hen, kwamen er telkens „kijkers". Zij
1 dan langs de kinderen-heen en weer,
i hen góed aan en vroegen dan wel
hoe oud ze al waren. Sommigen waren
j brutaal, die tilden do kinderen op,
iiden ze om, stootten ze voort enz., oro
d te kunnen zien of ze geen lichaams
reken hadden.
llerlei Spottende opmerkingen werden
dan gemaakt als: ,jwe gaan vandaag de
stjes weer eens markten", of „wij gaaD
goedje weer eens keuren!"
let spreekt vanzelf dat zulk een handel-
een afschuwelijk gedoe was, maar dat
en meu niet te voelen,
indelijk, na eenige uren, kondigde dc
irziter-Armmeester aan, dat de „Kijk-
voorbij was en de verpachting zou
D beginnen.
p een wenk van hem, zette de veldwach
de kinderen weer alle naast elkaar op
bank, terwijl hijzelf zich „in postuur"
naast stelde. Daar stonden ze, de arme
Kien, zonder ouders of ouderlijke hulp,
i rij
evenals de koeien op de markt.
>'ou vrienden, de verpachting neemt een
rang hoor! In naam van het Araihc-
ür onzer Gemeente, roep ik de gegadig-
op! Kom veldwachter begin maar!" zoo
ik de Voorzitter.
VeJdbvachter begon met No 1.
Tienden!" zoo klonk het „wie heeft
dit kind tot zich te nemen?
iet allemaal tegelijk mijnen hoor! Wie
mt het voor 1, 2 10, 20? Niemand? Twiu-
1 -■
jÉgtf; -7"; -y
9-1 iiP
1
Kijkdag op de jaarlijksche „Weezenmarkt"
tig gulden, 't is toch geen kleinigheid! Een
en twintig! Twee en twintig! Niemand?
Drie en twintig
„Mijn!" klonk ecu stem en voor f 23 toe
lage ging No 1 naar de nieuwe pachter. Hij
was schijnbaar blij, dat hij dit kind voor
die som had kunnen mijnen, f 23, 't was
toch lekker meegenomen.
Nadat no. 1 geveild was, stond de Voor
zitter op en zei: „N. N. u hebt nu dit kind.
Neem hem (haar) mee. Gij moogt 't het kind
niet aan eten en drinken laten ontbreken.
Verzorg het als uw eigen kind, en voed hei
op in alle Christelijke deugden. Bedenkt
dat gij er veel geld voor hebt. f 23, 't is een
heele sorn hoor, en dan zie ik nog niet
eens op het „gemak" dat gij er van hebben
zult
Nu was No. 3 aan de beurt en No. 3. Dat
waren een zusje en een broertje, die elkaar
omklemden. Zij werden geveild en geleverd
bij verschillende lieden, voor zoo weinig
geld, dat men wel kon verwachten, ze later
als bedelaars langs de straat te zien slente
ren. Die twee 6chapen moesten van1 elkaar
gescheurd worden en waren ontroostbaar.
Men sloeg zc, z.g. &nidat ze stout waren!
Zoo ging het tot de laatste toe.
Daarna nam de Voorzitter het woord en
sprak. „Ik sluit doze vergadering. Tot vol
ger.d jaar om dezen tijd!"
Gij zegt wellicht lezer, dat dit overdreven
is? In geen geval't is droeve Historie,
maar gelukkig uit het verleden, 'k Heb ex
pres niet het Zeeuwsch© dorp genoemd,
waar het een aantal jaren geloden nog zoo
toeging.
Totdat er op eenmaal een einde aan kwam
Op zekeren dag, toen het weer „Weezen-
markt" was, stapte een heer aan de hei-berg
af, om even te rusten, en zag zich plotseling
in zulk een v-crgadering geplaatst.
Eerst nieuwsgierig toeluisterend, werd hij
gaandeweg, toen hij de situatie begreep, ten
zeerste geërgerd en terwijl de „zaak" in
vollen gang was, stapte hij naar voren en
protesteerde hevig tegen dit
onwaardig, onmenschelijk gedoe.
Penteekèning P. J. Geill.
ORGELBESPELINGEN VAN JAN ZWART
De orgelbespelingen door den heer Jan
Zwart vinden plaats: voor Amsterdam in dc
Luth. Kerk aan den Kloveniersburgwal 50,
iederen Dinsdagavond 8—9 uur en voor Alk
maar in de Groote Kerk cLken Donderdag
avond van half 8 tot half negen.
DE NEDERLANDSCHE ROMANS
J. Ubink neemt in De Kemphaan de
Nederlandsche roman onder handen:
„Het verschrikkelijke van den Nederland-
schen roman is juist die quasi woordkunst,
een soeperig knoeien met idiote woordver
bindingen, oen pretentieus haspelen met
stumperige stemmingen, een zwaarwichtig
gedaas met dilettantische levensbeschouwin
gen En dat alles tenslotte om maar één ge
geven het sexueele. Het schijnt, dat onze
doorvoede, welvarende, huiselijke Neder
landsche maatschappij maar één heldhaftig
prolheem kent, nl. zich bovenmenschelijk
uit te loven in de slaapkamer. Dc groote
meerderheid van onze romans zijn kilo
meters-lange moerassen van broeierig ge
zwijmel. eindeloos gewurm naar het donkere
einde. Het Nederlandsche volk, dat in die
romans leeft, is een volk zonder ervaring,
het heeft geen geschiedenis, geen weten
schap, geen kunst, handel noch nijverheid
schijnen die mannetje en vrouwtjes bezig
te houden. Zij hebben maar één doel in
het leven: hoe kom ik aan een individu van
-het andere geslacht, en hoe kom ik er weer
af. Dit heele armzalige gedoe wordt, overge-
teri met een siap sausje van zinnelijke na-
tuimfilosotie, van ethische leugens en schijn
heilig gemoraliseer. Begrijp me goed, ik wil
hier niet poseeren als boetprediker, noch als
profeet met een piekfijne moraal, maar ik
wil allen mijn verachting uitspreken over
mijn schrijvende medeburgers, die folian
ten volkladden met datgene, wat waarlijk
niet het meest, verhevene van ons mensch
zijn uitmaakt Mijn wil is goed genoeg, tel
kenmale als er een nieuw boek uitkomt,
grijp ik met hoopvolle verwachting, maar
even vaak doe ik het bij bindzijdje twintig
of dertig weer dicht, met de bittere ver
zuchting: „Er is weer een literaire kop
pelaarster aan-hot werk".,,...
De voorzitter van het Armbestuur was ten
zeerste gekrenkt, door deze inmenging. Wat
had zoo'ri vreemde snoeshaan zich met „hun
ne" dorpszaken te bemoeien.
Genoemde heer vertrok, maar liet het er
niet bij zitten en besloot te velde te trekken
tegen het feit, dat-kinderen om winst ver-
schacheld werden.
Hij'riep een aantal invloedrijke 'menschen
bij elkaar en stichtte een Vereeniging die
zich het lot der \ycezen aantrok.
Hot duurde d<in ook niet lang meer of de
„verpachting" was klaar. Een ancler, milder
systeem trad er voor in de plaats.
De kinderen werden weggehaald bij die
afbeulden en hen tot on- ,cien en vuuriuail IIlUKCn
recht aanzetten. Voor zoover er geei*geschik (Ie diensten van vaklieden, die. na de
te gezinnen wei-den gevonden, gingen zij wijzen van meesterschap in het bewer™.
naar Neerbosch. van een bepaalde stof te hebben gegeven,
mans heeft het probleem der weezenyer-1 op officiëelo lijsten zullen worden geplaatst,
irging een hooge trap van ontwikkeling j volgens rubrieken naar dc onderwerpen die
bereikt. Kerkelijke, Provinciale en Stedelij- zij behecrsclien, alle takken ,,or> l'"ncl
ke Weesinrichtingen verrezen en daarin wetenschap, techniek etc. omva
ONDESKUNDIG VERTALEN
Naar Dc lit. Gids meldt, worden in
Engeland besprekingen gevoerd, welke bc-
oogen de uitgevers te behoeden voor de
schade, die ondeskundige Vertalers hun toe
brengen. Men wil het amateurisme uitscha
kelen en voortaan alleen gebruik maken van
onden velen liefderijk plaats.
Men praat wel eens van „dien goeden
ouden tijd", maar men zal ons toch toestem
men, dat men op dit terrein toch niet naar
dien tijd terug zal verlangen.
Goes.
A. M. WESSELS.
Kunst en Letteren.
MEVROUW ESTHER DE BOER-VAN RIJK.
Mevrouw Esther de Boer van Rijk viert
heden, 29 Juli, haar 77ste verjaardag,
DE MUZIEKFEESTEN VAN BAYREUTH.
Dc tweede cyclus van de Bayreuther mu
ziekfeesten „Der Ring der Nibelungen" ving
on" niet een schitterende opvoering van
ran kunst,
omvattend. Bij dc
goede vertaalbureaux bestaat deze indeeling
reeds min of meer, en zij zullen tot dc eerste
gegadigden behooren voor een plaats op dc
officieele lijsten.
Eén van de vaak eelanceerde opmerkin
gen tegenover letterkundige kritici is. dat
de kritiek gemakkelijk en de kunst moeilijk
is en dat een kritikus eigenlijk pas eerst
voldoende bevoegd is tot oordeelen en ver-
oordeelen, indien hij eerst als scheppend
kunstenaar op de voorgrond getreden is.
Deze stelling is onjuist, wijl zij miskent
het geheel onderscheiden karakter van 't
creatief cn 't kritisch vermogen.
Het is mogelijk dat deze boide zich in één
persoon harmonisch vereenigen, maar het
is lang geen regel. Zelfs komen er voor
beelden voor van groote kunstenaars, die
merkwaardigerwijze op het werk van tijd-
genooten een geheel verkeerde kijk blijken
gehad te hebben.
Zoo heeft P. C. Hooft de beteekenis van
Vondel veel te laag aangeslagen cn Vondel
op zijn beurt heeft 't werk van een Anto-
nides van der Goes, die thans niemand
meer een blik waardig keurt (behalve dan
misschien een hoofdactc-candidaat i. zéér ge
prezen, ja zich zelf van hem dc mindere ge
oordeeld te zijn.
Aesthetisch gevoel, psychologisch inzicht
en aanvoelingsvermogen hebben èn kritikus
én artiest noodig, maar ze nehooren bij bei
den anders van aard en richting te zijn. De
kritikus, receptief moet ruim ontvankelijk
staan tegenover de schoonheid, die van bui
ten tot hem komt, de scheppende kunste
naar zéér nauwkeurig, angstvallig gereser-
veord zijn tegenover dc schoonheid, die i:i
j eigen hart en gevoelswereld opkomt. De
kritikus gaat, opnemend van huiten af, ana
lyseerend, beschouwend, wikkend en we
gend, luisterend en spiedend te werk tegen
over schoonheid, die hem aanvankelijk
vreemd was en buiten hem stond, de kunste
naar, scheppend uit eigen geestesmiddelen,
schikt en componeert en toetst gcdachten-
en gevoelskompleksen en klankeffecten, in
eigen ziel geboren en dus geest van zijn
geest, deel van zijri diepste zelf.
SENIELE AFTAKELING.
Wat wij reeds een- en andermaal nadruk
kelijk hebben geconstateerd, nl., dat „De
Niemve Gids" voor't literaire leven geen he-
teeképis meer heeft, zoolang het onder lei
ding staat van 't echtpaar Kloos (dat wil
natuurlijk niet zeggen, dat in 't tijdschrift
geen enkele bijdrage van beteekenis meer
zou verschijnen!), begint langzamerhand
ook tot anderen door te dringen. In „Dc
Avondpost" zegt Ernst Groenevelt:
„Maar nu na 45 jaargangen „De Nieuwe
Gids" onleesbaar is geworden, moet de af
takeling openlijk onder oogen gezien wor
den.
De tocsjand is thans nl. zoo, dat dit tijd
schrift. dat eens een zoo belangrijken in
vloed had op het artistiek en cultureel le
ven van ons land. niet meer in tel is en
het ergste is, dat de redactie van dat tijd
schrift zulks aan zichzelf te wijten Hoeft.
Het is buitengewoon jammer, dat de re
dacteuren naast Willem Kloos blijkbaar
niets in te brengen henben met betrekking
tot de Jeiding en lijdelijk toezien, hoe deze
redacteur elke gelegenheid te baat neemt,
om zoo uitvoerig mogelijk over zichzelf t«
schrijven. Het begint ergerlijk te worden,
wanneer Willem Kloos in zijn Litteraire
Kroniek (Juni-aflevering), naar aanleiding
van een nieuwen bundel gedichten van IIo-
lenc Swarth twaalf pagina's druk aan zich
zelf wijdt en amper twee pagina's over
houdt om een paar onbeduidende dingen
over de dichteres tc schrijven".
„VAN DIALECT TOT SCHRIJFTAAL"
Bij T. B. Wolters verscheen de rpdc, welke
prof. W. van der Gaaf 2G Mei '30 hield bij
aanvaarding van 't ambt van buitengewoon,
hoogleeraar aan de Universiteit van Am
sterdam,
De schrijver handelt over de ontwikke
ling der Engelsche taal en vangt aan bij
't jaartal 1362, toen Eduard III 't parlement
opende met een Engelsche toespraak. Deze
taal verdrong als kanselarijtaal langzamer
hand 't Latijn en Anglo-Normandisrh.
Tot dan tóe werden alle Engelsche dia
lecten beschouwd als minderwaardig.
Dc Engelschen, bekend om hun nuchtere,
practische zin, gaven echter reeds vóór hot
eind der Middeleeuwen aan de nationale
taal de. haar toekomende plaats.
Bij, deze evolutie gingen er in 't bijzonder
vanuit de City een Westminster beslissende
invlpedcn uit. Geen wónder, want West
minster was dc zetel van rpgeoring en hof
en kanselarij cn parlement. Dóór werden
allo rechtszaken van eonig gewidht behan
deld.
Zoodoende !s liet City-Westminsterscbe
dinlect-type de basis geworden van dc al-
gemeene schrijftaal.
Prof. van der Gaaf bestrijdt de meeninir.
dat cp het ontstaan en de opkomst van
deze, persoonlijke factoren van invloed zou
den zijn geweest, als die van Wyollffe,
Chancer en Caxton.
Het City-dialect is van Oost-Snksische af
komst en was tot ongeveer 't midden van
13e eeuw noe hetzelfde els dat van
Essex. Verschillende klank problemen en
rissclingen. worden door de geleerde schrij-
w in het verloop van zifn betoog behan
deld. Voor ieder, die eenigszins diepere stu
die maakt van de Engelsche taal, zijn zijn
uiteenzettingen over de vorming van het
Engelsche taaltype zéér interessant. Immers
in de laatste vijf eeuwen hebben nog wel
kleine verschuivingen plaats gehad, maar
we mogen toch zeggen, dat ze dc schrijftaal
in zijn geheel onberoerd hebben gelaten.
SCHORE: Hoop. Scheerroeycr.
KATWIJK: Dirkje, van de Plas
hUUUKECHT: Oso IJ. Zndow;
s; .Soli Deo Gloria. Molenaar;
Po
terdai
DONGEN: Petronella. Jol ie.
VLAARDINGEN: Charlois. Osterv.-.ik.
DEVENTER: St Petru*. Van Steen.
UTRECHT: Trio. Hooglander.
KSÏAXXIUJK August Datoouf. J«n-»r
DENEMARKEN: Rika Annechlna, Br
Do,
Ernestina. Deyae
EELlii#: Do bt
vetl.i 1. Rijn Sc.
Kruidhof; Jei
eld; Gonda, Kreiiki
j:;: Monto Leone
J ada, Hoogcndük
"crmculen; Gadang
je: Hoop, de Booy;
HANS WEERT. 28 JULI
ROTTERDAM: Hema,
Loorbach; Nelly 2. van
gezel; Adrlant. Boot^gez
Adrians, de Looy.
IJMUIDEN: MachiensU
UTRECHT; Machlenste
OOSTERHOUT: Almten
WLUMCiiVEER: Jama
ARTEXSDIJK:
DORDRECHT; Marlu-9
Hi.i-sf; Therofin, V
Napel; RUnotcr. Jooster
WERKENDAM:
FRANKRIJK:
BELGK-: Unlel
Laiidu: Klazina.
btlaer; Willv. Dl
Hobbernj.
Bruine;' ïi!
Rivierberichten.
HANSWEERT. 27 JULI
ROTTERDAM: Telegraaf
zuflterp, de Rooy; Vertrouv
Hoop, Oosac; Anna, Qulka.
DOR HONDERD JAAR
Door S. VAN WOUDEN.
.(Slot.)
(22
Conferentie kwam herhaalde malen
a, zooals Willem 1 dit had gewenschi;
de Nederlandsche vertegenwoordiger,
Falck, wist telkens van deze bijeen-
sten af cn woonde die ook bij. Doch plot
ig, 20 December 1S30, werd er een ver
ging zonder Falck. belegd. En van het
andelde in deze bijeenkomst verscheen
Protocol het zevende sedert 4 No-
ber! dat o.m. het volgende inhield:
Toen de Mogendheden, welke die vor
ragen bedoeld zijn die van 1814 en
5 onderteekend hebben, en welker
evolmagtigden op dit oogenblik verga-
erd zijn, bij de bedoelde verdragen Bel
ie met Holland vereenigden, hadden zij
aarbij ten doel, om een geschikt even-
richt in Europa tc vestigen, en de
andhaving van den algemeenen vrede tc
erzekeren.
De gebeurtenissen der vier laatste
laanden hebben ongelukkig bewezen,
at die innige en algeheele vereeniging,
elke de mogendheden tusschen deze
eide landen wilden bewerken, niet ge-
ikt was, noch voortaan zoude kunnen
tiukken, dat bij gevolg datgene niet
jeer bestaat, wat men met de verecni-
ing van België en Holland voor had, en
at het dus volstrekt noodzakelijk is, an-
ere schikkingen te maken, ter bevorde-
ing van de oogmerken, tot welker berei-
ing deze vereeniging ten middel had
loeten strekken
De Gevolmachtigden zullen zich
is bezig houden met het overwegen
d beramen van zoodanige nieuwe schik-
-ngen.- als h'?t irw->r*wr -"iWm
zijn, om de toekomstige onafhankelijk
heid van België overeen te brengen met
de bepalingen der verdragen, met de be
langen cn de veiligheid der overige mo
gendheden en met behoud van het even-
wigt van EuropaTe dien einde zul
len de Gevolmachtigdenhet voorloo-
pig bestuur van België uitnoodigen, om
zoo spoedig mogelijk Commissarissen
naar Londen to zenden
Voor Falck, die vroeger zoo van harte
voor de vereeniging had geijverd, maar
reeds sinds geruimen tijd tot de overtuiging
was gekomen, dat een volledige scheiding
onvermijdelijk was, kon do bekendmaking
van dit Protocol een belëediging worden ge
noemd, hem en zijn Souverein aangedaan.
Onmiddellijk protesteerde Falck. Kloek en
onversaagd als een echte Hollander liet hij
zich hooren. zonder eerst nog de desbetref
fende bevelen uit Den Ilaag ontvangen te
hebben: „dat de Conferentie geheel afweek
van de grondslagen, waartoe de Mogendhe
den zich verbonden hadden bij Protocol
van 4 November thans had er geen over
leg hoegenaamd bestaan; men had geen
acht gegeven op den wettigen wensch der
Staten-Generaal van het Vereenigd Ko
ninkrijk naar een administratieve schei
ding in tweo groote afdeolingen, noch op
hetgeen aan een commissie van Hollandsche
en Belgische staatslieden was opgedragen
geweest, om die scheiding voor te berei
den
Het was een fiere, mannelijke taal, die
Falck hier deed hooren. Maar het was ver-
geefsch, al wat hij zei.
In Nederland heeft onder vele anderen
ook Thorbecke met kracht tegen dit onver
dedigbaar optreden der Mogendheden die
klaarblijkelijk geheel onder den invloed
van Frankrijk en Engeland stonden ge
protesteerd. „De 'erkentenis van België is
wel de plechtige vernietiging van hef st i-
sel. dat tot dusverre de volken van Europa
r7 r "7 Pn
Ik ben thans aan het einde van mijn taak
gekomen.
Zonder twijfel zal menigeen niet tevreden
zijn gesteld door wat ik schreef. Waarom
„Dit" niet genoemd en „Dat" verzwegen,
zal worden gevraagd. Het verloop van den
Tiendaagschen Veldtocht; de verkiezing
van een nieuwen Belgischen Koning; de
ergerlijk-partijdige houding van Engeland,
en het dwang-systeem van Frankrijk en
nog zooveel meer! hehoorde toch ook hier
beschreven tc worden! Maar dan moet wor
den geantwoord, dat, wat in l>oek of ge
schrift.. niet onvermeld mag blijven, in een
couranten-artikel vaak niet op zijn plaats
is. Men verliozo ook niet uit het oog, dat
oen courant nog andere plichten nakomen
moet. Ik vrees zelfs, dat ik al te veel ruim
te heb noodig gehad. En ik beken hier,
dat die vrees mij terug gehouden heeft, om,
wat ik zelf nog gaarne naar voren zou heb
ben gebracht, weg te laten.
Ik heb alleen getracht, tc schetsen, hoe
België tot den Opstand kwam en hoe Ko
ning Willem I zich daaronder hield. Ten
overvloede wil ik ook nog verklaren, dat
ik gepoogd heb, onpartijdig te zijn. nl ben
ik er mij van bewust, dat ik niet altijd de
gevaarlijke klippen der partijdigheid heb
kunnen ontzeilen.
En nu ten slotte:
Gesteld voor de vraag, wat ik zou wen-
schen, wanneer weer opnieuw het vraag
stuk der Vereeniging naar voren zou wor
den gebracht een mogelijkheid, die, al
thans wat een gedeelte van België betreft,
niet uitgesloten kan worden genoemd zou
mijn antwoord zijn: Neen, géén ver
eeniging nóóit weer!
Geleerd door de Geschiedenis want ook
echte Vlamingen grepen in 1830 naar sabel
en geweer! zou ik vreezen. dat de ge
schiedenis zich weer zou kunnen herhalen.
Laat België—Vlaanderen dan met Noord-
Nederland broederlijk samen leven in twee
ff*heel vnn elkand-r é'?K»c-hcMëh vollen.1
Laat hen beiden in nauwe samenwerking
voort-arbeiden aan de echt-Nederlandsclie
cultuurMaar géén „innige vereeni
ging" meer!
En nu nog een laatster woord.
Ik heb geschreven voor mij-zelf en voor
anderen. Voor mij-zelf, omdat ik mij weer
levendig voor de aandacht wilde stellen,
wat er voor honderd jaar is gebeurd. En ik
wil bekennen, dat ik er nut van hol) ge-
bad. jlk zie nu Willem I, vol verlangen,
om zijn volk to dienen; om het te brengen
aan de spiLs van Europa. Ik zie, don Man,
dio vol idealen dc reuzen tnak op zijn
schouders nam, om do twee volken to doen
samQn smeltcp tot één. Ik z i e hem in zi jn
onmiskenbare grootheidMaar ik zie
hem ook als „maar oen mcnsch".
En vol weemoed gaan mijn gedachten uit
naar den Man, die in eenzaamheid, mis
kend, veracht, verguisd, zijn laatste dagen
doorbracht, naar den Man, dio zeer zeker
een slachtoffer werd van zijn eigen fouten,
maar ook en dit verlies ik niet uit liet
oog alléén heeft moeten boeten voor wat
ook anderen hebben mVdroven: naar den
Man, die alles van het Liberalisme heeft
venvacht en door dat Liberalisme bedrogen
is geworden!
Ook voor anderen heb ik geschreven. F.n
ik hoop. dat die „andoren" óók nut uit
mijn artikelen zullen getrokken hebben.
Waarom? Omdat vooral ook in don tegen-
woordigen tijd het Belgische vraagstuk in
onze gedachten en gesprekken. In onze cou
ranten en tijdschriften soms een groote
plaats inneemt Dt geschiedenis kan zoo
leerzaam zijn.
Ik kan niet aannemen, dut ik in cn door
mijn artikelen iemdhd heb ontstemd. Zelfs
niet hen, die pro-Belg zijn. of wel tot dc
Belgische nationaliteit bphooren. Ik heb nie
mand, óók geen Belg, willen kwetsen. En
indien ik soms een meer of minder hard
woord heb gericht, dan kwam dit, omdat de
waarheid zeer hard wezen kan.
En ik heb de waarheid willen «Wénen.
Gepasseerd vóór 12
ROTTERDAM: stoomschepen: Rijn en Lek 3.
Etna, Ludwis. Atalante. Borgir. Drom», Teuna.
Escaut 1. Petronella, Govert; Kali». Siegfried.
Rrafiz, Freiholt, Helena, Seam 1. Maiarin, In-
dustrlo 7. Vatna. Alja. Jacob Harsslacker. Scarpe;
Handel 5, Reinhardt; Kajang, Melscn; Willem,
Griep; Lena, v. Trlcht; Montan XI. Schuma
cher; Anher, Bruicsma;; Bulwer, Schreuder;
Racine. Pasman; Stad Tlel 2. v. d. Maaren;
Unilever 4. Groer.eweg; Binnenvaart 29. Lager
waard; Maintal, Plats; Joba. Margaretha, d«
Vries; Jolea, Witjes: Phenbc Rhenan 10. Dekker;
Sophia, Poppelier; 3 Gexusters. de Groot; Cath«-
rina. Pols; Kern bal, Wicks; Maine. Haas; Lei
Cervenne3, Grass; Corto. v. Keulen; Alfredshof
Warning; D. A. P. G. 1. Gross; Angellka. Strelit
Richard 2. v. Laack: Duett, v. Dlejen; Piejo
Schutte; Elisa. Kleboom; Tunisia, Eenhoorn
Rhelnfahrt 98, Dreiss; Heimgard. Seihert; WUJo
Avontuur; Harpen 8. Nehren; Anna Karl. Gilles
Hupfi, Vermeeren; Die Geschwlster, ander
Amazone. Kubler; Harpen SI. Hundt; San An
tonlo, Hammersteln; AMSTERDAM: st. Jagers
wijk :at. Haanswijk; st Johannes 3; Hedwil
Helene, Stelmacher; Adler. Verschuren; Tamln»
Lerner; Wijkdienst 26. WUst: ld. 82. v. <1. Zee-
id. 2, v. d. Kreeke; id. 7. Bastiaanse; KlalultJ»
Snijder; Florentius, Tijsjen; ZWOLLE: st. Ebei
Haezer: st. Vitesse; VREESWIJKst. Kculsch»
Vaart 13; CAPELLE A/D. IJSSEL: st. Marle:
PANHEEL: st "t Leven is Strijd, st Volga; st
Hoop; HAARLEM: Margaretha, Biemens; KEI-
ZERSVEER: Confiance, Mouthaan; MEPPEL'
Hans Wilhelm. Müssig; DORDRECHT: Helena
Dott; HELLEVOETSLUISTeunl», Boole; DE
VENTER: Pacific, David: ROOSENDAAL: Diad
Amelsvcort; SLEEUWIJK: Onderneming, Ver
heyTERWOLDE: Maria Hendra, Hulbers:
LEIDEN: St Antonius. Leenders; HARDINGEN'
Helnrich. v. Essen: AALSMEER: Repead. Beek-
man; MAASSLUIS: Ora ct Labora, Rlsenbrand
VLAARDINGEN: Karl Paul 3, Balck; VENLO:
Joanne, Immerzeel; ERAKEL: Maria, Schreu-
dors; ZWOLLE: Beaudelaire, Tresch} Maria
Glljohan: RENKUM: IrnMed, Mceuwseir, STA
VOREN: Utopia, MoutHara; LEKKERKERK:
Zwerver, Huigen; ALPH.1, A D. RIJN: Mlir
Genoegen, de Korte; HUISSEN: Gcflon, Kiefcr
BELGIë: Petronella, v. Eichen; Marinus;
Verborght; Taragona, Luyks; Adma, v. Strlen;
Petrus. Visser; Confiance, v. d. Veen; Elntrne.lv
3, Heeres; Joad, Oomens; Avontuur, Bondc-wel;
Naphta 5. Wetzel: Mannheim 70. Nagolkerken;
Geertra Jacobus. Smidt; Anna. de RUk; Andró
iAmmcrs; Germaine, Buschgens; Guetasf, v
Desse!: St Maria, Topken: Eonr.» Móre, otten;
■Taco, Salm: Edward Kurvels, v. Winsen; Aletta
ds Vrij: Reclame. Boev; Charles. Leyssen»; Car
negie, Verberg"t: Mataugtrma. de Mayer: Ells*
Wyckmar.sWilskracht. Scheppers; Anna, Ter-
Jung; Nautilus S, de Jager; Wor.go. v. Oeveren;
ónna, Schrler: Ar.nu. Tak; Louise Sophie, ilo!--
volgt; Noma'cs. KL-pr; Nautilus 3. Dhont: Al-
bert, St Ar.tcine. Doodt»; Lucano. Ver.
seh••'•'en; St -t.-.tonïus. de Decker; Apta. NV.Is;
DUlfsCHLAND: Dlg.ng 5. Lesage; Heka-
m'sl. Boontjes: Francor, v. Mee'.; EH«abetb
Hen dra, de Euy>r
L03ITK. 28 Juli 19Jb.
ternd voer:
G-p-Laseerd c
ROTTERDAM: Ce stoomschepen: Prirs Hen
drlk. Hans Rudolf RelcheU Louvois, M.dg .rd
Nordrl, Wangard, Bragi, Gerard, Eduard, Har
monie. Paul. Jean Mi'.ot Tigre. Alcldo. Willem
IC Vaart 16. Fiat VoL 3. Escaut J. Mugml, Col-
bert Atractie, Stella, Alpha, Albatros. Beta, R._-:n
Fiat Vol. 13; Maria, Brilmaycr; Hudj. llruy-
nlnkx; Neptunus, Driesch; Thea. Kuipers; Zee-
landia, v. d. Beinpt; Palatinia, Suydam; T.utan-
dria. Lontjes; Prins der Nederlanden. Boon;
Antonia, Lesage; Schederhof, Caldenhoven; Kil
sabeth. Boekhorst; Sebastian, Pago; Trlnitas 2
Shcmltt; Graf v. Haeseler. Schwelkert; Anno
Cornelia, do Wit; Lunenberg, Richter; Mann
heim 197, l'ursens; Ganymede, Verduin; Ja-
coba Anna, Thljssen; Gcbr. Dortclmann, Ilel
schen; Wlnchcrmann 64, Haamn; Noptun, Opltz;
lBsma, Lenten; Anna, Verhagen; Karang, Poot;
Consulata, v. Steen; Anna Margrlctho. Hoef
nagel; Vondel, Stoevelaar; Prlnz LultpoUl, Stopf;
Dymphna, Rclntjes; W. v. Drlel 40. Arts; Labo.
rntor. Hoek; Luik 17, Vermcegen; Myrlnm, lloor.
nlck; Wylhin, v. Dongen; St. Antonius, Peter#;
Rhonanla 14, Schmltt; Neptun 14. Schmltt;
Noptun XI. Joho; Mannheim 79. SenMcber;
Friedel, Bergeman; Aldwarke, Roskam; Elnig-
kelt Oos.i; Brunhllde, Brabor; Muttersogon 2.
Klmpol; St. Margarolhn, Rcitz; Fldessa, Pols;
s. Maria Covnolla, e. Harmonie 2, s. Iï. Knrchei
14, s. Iduna, s. Borussla, s. Asgard, s. Rhclnfahrl
3, s. Nanny; RlJnzeevaart XI, Ertcl; EUsaboth
Bos; Nceltjc, QrlnvJs; Seam 8, Kuhn; En Avant,
Jut; Padua, SaUder; Windhorst Vlltcrs;
Sehwljz, Domuth; St. Nicolaus, No»; Euler,
ICleUn; AMSTERDAM: s. StompwiJU: s. Bosch-
wOk; s. Baardwijk; Wijkdienst 29. Kcilo; Anjn.
Heiboer; Lena Maria. Kemperman; WUk.llenst
XI, de Gier; Wijkdienst 4, v. <1. Velde; Wyk-
«henst 13, v. <1. Meer; Wijkdienst 23. v.-d. Meer;
Wekdienst 31, Been; Adelaar, Ilulsebos; D«
Hoop. Molegra&f; v. Drlel 54. Wlllomsen; dor-
DRECHT: s. Bosch 1; ZWOLLE: s. Noord;
VREESWIJK; g. Harmonie 3; MEDEMBL1K
Andrew Carnegie. Wolf; ILVRLINGEX: Avantl
Wolf; DELFT: Excelsior, v. Leen; SLUISKIL:
Üjjjjfi ^Tborn; DORDRECHT; Courb-.t. Bil.
'Ut de OeiM; IJ MUI-
PR'S. Zwanns; ALKMAAR:
Elisabeth. ReUmcrs; VLIEREEDE ZEE: Ener
gle. 1 regnltz; ARNHEM: Cllmag, do Jonce
Terra N'ova- Hooglander; AL
1 HEN a (1 RIJN: Ambulant, Ellen: DORS-
BURG: Maria, Strungmnna: HASSELT: Lull.-
Mejrr; I.E1DEN: Recht door Zee. SuyUkom
ALPHEN ad RIJN: Nooit Volmaak! v Eer-
hem; DRHUMEL: Theodora, v. Mege..; KROM
MENIE: Majo, Bakker; HARDINGENFiu\
Mannheim 111. Heek; SLUIS
DEN:
TILBURG: PU
Adolphina. v. <3. Velde; IJMUIDEN: Guts.
Vrordt; NIJMEGEN: Dankbaarheid. Keujreiaar;
X-ELSEN: Dam co 22. Jonker; DEN HAAG
Gerjo. Eaayens; ENKHUIZEN: Annie. Th#»
ten: GRONINGEN: Anna. de Roover; OUDEN.
HOORN: Goede Hoop. de Waard; 'T VIS-
SCHERTJE: 4 Gebroeders. Bexemer; OUDER.
KERK a d AMSTEL: Verandering. Zw.era
VREESWIJK: s. K. Vaart XI; VLAARDIN
GEN: Addk». Pols; NIJMEGEN: Anna. Hoen
derop; ALPHEN d RIJN: Luma, v. Dongen
HARLEM: Albatros. Gruizinga: Hcrrolwi
Stoutjesdijk; SLEEUWIJK: Yios. Bartiaanse;
SCHELLUINEN: Marrtgje. Egas: DE STEEQ.
IJsel 5. Arts: IJMUIDEN: W. T- Drlel 6. Arien»;
NIEUWENDIJK: 3 Gebroeders. Dljke; KOP-
TUMAZIJL: Soli Deo Gloria. Brtjder; SNEEK:
Rival. Kamphuizen; ZWIJNDRECIIT: Tenni
Elisabeth. Baars;
BEIAïlë: Noordpool. Burssens; Angelina
Mujre; Antverpia. Hopstaken: St. Joseph. Korg-
man: Slam. Joos; Gabrlele, Vergauwen; Nauti
lus 6. Blesheuvel; Nautilus 11. Brouwer; ThlJU
-■ v. d. Wijngaard; Munchen, v. Schöll; Philegon
do Roeck; Celino, Stoop; Marlnus, Stcvente;
Arecne Marle. Frangols: St. Antolne. v. Ophul
zen: Virginia, Dekkers: Stad Dendermonde
Heek; Rhenania 44. Dahmen; Dankbaarheid
Dodde; Stad Charleroi, Reljmers; Edouard. Ver
strepen; La Reunion, Friedman; Burg Klop
Rau; Jupiter. Jonge: Mejo. Joore; Maria Louise
Pink; Marguerithe, v. d, Sande: Ranto, Teeuw;
Rovenler, Smits; Everdina. Boekhorst; EU«
de Ruyter; Metoul, Bier; Irene, Flens;
Teler
Lad
DLTTSCHLAND: UnleTever 9. 8cholten: Nop.
mannla. v. Hensbergen; Helen*, v. Duren: Fr»
derlkus, Bol; m. Willem 1; Ambulant Bakker.
EMMERIK, 37 Juli. i
Gepaageerd en bestemd voor:
DUITSCHIiAND: Cornelia. Aarnoudse utl
Seine; Condor, Herings: R. S. G. 19, R!s«e!;' Aerg
"innten; Joseph, dj Roeck; st Somrae; FVun*
oot; Ond^m^.nLng. Timmer; SoU Deo Gloria,
Ve«
KIL: BllderdUk, v. Sc
Stegera; MEDEMBLIK: FPanslsca B
DRECHT: Fort una. Baars; BREDA;
Ktrion: HAARLEM: Marthe. v. d. Heuvel f
UTRECHT; Coricco, 6pcl; RENKUM: MarU
Ondci
Brijder; Oosterwijk, Reijmers Wtjkd»tam Mt,
A*a- Koekoek; Najade, v. We^deJ
Maria He.eno. Scaler; Leonardo. Huijen;
Marts. Gebnuer. Nieuwe zorg v Lopik; st Raab
Karcher 9; ÏCMe<, Roeenbrandt; Slgómbreu
ïnm 7'" fVe'Jjo: Th er «sla. Jongen a
Linquenda. Wlison: Edmond. Far^cuprot; Ocea*
AkeiljniJoma. Tauencoupet; Johenny,' Goede
hart; WUant. Sanders; Deureen, Openeer; et.
Bade nXI: Mannheim 214. Ad er; id. 15:. Bet-io-
go!. Baden 23. Schmidt; ld. 17. W.trr.an; SchiU
Ier. de Radder; st. NJord I; FiuvIRe 30. BI
me«; Betty. Drei*; Zuid Bevo u»r. f:orme*tn43
U' Wel en». Blnch»^
Sophie. Ztogler; Rhetnfahrt 142, Gerden; it Hcd-
r?' !l I^.r;Ua' So*teweyAnna Coma.. W-rmeu-
Greohna. Brookmeuteni
Chrtaiophorus. Stoert). RoeUina. Pa-ln: i>rert1
Gebroeders, HoIIeman; Meteor. Zeitz; st. Credor
Maasstroom 33. Detyeen; W19ie!m. Lt-.kenbach^
vlos. Hoefnagel; Watergeus. Hoofnagol: Ma'e>
EoorJe; Mar.» Judith. Ja>..vn; st Corn«ha;-i
Mar.a, Jorer.s; Adrianus, UrsiniuS; de Laak
d. Graaf; Mathllde. Wanders; st. fv. Haniel'
Kan.el 93, Bruger; Walsum 5. Koks; C.erarda-
Zwnrts. at. R Karcher It; Dromon 7, v d. W(J^
gaardt; PerscDhon®. Gorzen; st. Jcsk-na; Anze-'
"f ir#ub*n: Krnst: De Hoop geleid
ns. BoekhuizenCatharina. ten Kaam; Soeur»>
t l-rercs, Kools; Memento Mori. Mocgde»; Vlo-
torin?. de Munter; Luik 16, Dirkscn; st. K. Vaorp.
tVerbeakï WalMnia. lUunoo»l*;=i
IT c" x 01!er-hoven; Asama. v. Strien; st. LrSia^.
Turih. I. ,t. Krala: A«m,.
St Hernnna: V ertrouvren 2, Boef; Johanna, v. I
Ooi-Ui. Maria, Sylvius; st. Hanlel 23; D. A. P.
G. XI. Iïehman; Catharina 3. «Jo V.-Ica; Undine
L Helmerich; Rigolttto. Klein; Helmut!., nutger.
Kolnnen E«en 8, Hertel; 3 Binder. Krapp; er
FriggaMontan 23, Zehes; W. v. Drlel 63, y.'
Teefelen; Madonna, Helinen; st.'stromboli; Kawt'
Dooyens; Johan Dlotrich. Terechurm; KomoL'
ZJhs; et. Jan Borluut. Cleconjean, Jorcns; Henryi
Kerkhof: Mnria, v. d. Bosch; Mississippi, Wljck-'
mans; Tomonde. Bayens; Maria, Tan»boor; st
Kara; Ankla, v. Ooettn- Johannes, Lucasscn; 4l
Gt-brofHlers. Hulbers; Klara Eva. Mokkel; Fiat
Neyenhof; Provence, Bolt; st K. Vaart 15; Plo»
ternolla Maria, Hofman; Exponibel, Voets; Marj#
Josd-, Saeys; Gerrltj© HcnOa. Derksen; Waal-'
atroom, Stensvn; e. Eortna; de IIoop, Mlchel^i
Eüsatc-th, v. Plolt: e. Partout 3; WUhclmlrm.,
V. p.iay; Spc.i Salutes, Griffioen; Got ie Ver-1
waciiting. do Vries; a. Rün.troom; de Hoop.
i.ooy; Stella Mar^. Vermeulen; et. Balgiqu©;
Renan. Pouwer; a. Aisne; Eos, Roisch; WU-
he.'m E:;se, Locjeher-; Wuta, Mtchielse; Heln
rich; Lutk IC, Jar.t-n; Fram-iska, Dooden-aard;
s. Sa-a; Actief. Valk; Xeptun 72. Wljuaixl: lo-
pclira. Fcenatf»; s. Janna; Fricde. Fendcl;
Meurtbe: Rcsennugel. Bceker; Anton, Herman
Crbr. F.-.Lh aa. J. ï»th; s. Richclen: NVptun 16,1
IlclsoM; Hansen Ncuerburg 11. Orth; Neptun'
iï. Elermaa; s. Willem Marinu»: Binnenvaart)
IJ. Vergeer; E.k.-r.a. Hamslra; s. Norvl; Sla-,
voaia, Busitrr; Hcndrlts,' v. Loon; Rhelnfela.'
Kl.-. rf; s. Side:; D. A. P. G. 3. Schreck; Ccy',
- 1...'-.; Wlitl, HunbttV; Montan
17. B. leer; Pctror.el!*. Kr.ol; e. R»n Scheld».
10; Rijn Schelde 13; KriemhiMe; Amice, v.
Cape He veen; Wlttebrug: Argus, Hoenrr;
Scli - 'nnd; WUkL->nst 5, v. Kossum; Maas; j
AkawUk; e. Naaldwijk; Satrtla, Friedman?'
s. Constnntlnn; Fetronell*. Schoenmaker»; WU-
hetmina. Fromm; Fidoule, Dres; Fr«t«mlt6.
Hooyvvcgher; FUtdria. W-üem: ConeordU. Bal;
PhUemoAa. Garaten; Nautilus 7, Brochcr; Jen-,
niko Pleterncü». de Waal; Zes Cebrceder*. Stoop; t
s. BaJe:..a: s. M.r.t.-ai; Goliath; Harold. Beek-t
man; Rijnbrug, de Heer; Maasbrug, Brouwer;
-. Sev'lk-; Gr.-iv -j'vk-r, SnvelkouU; at. Eclip
tica; Ucilcver 3. Krc;i,ng; s. Burba; Eben Grca,
I^u»rs; s. Johan Wagner; Preeto. Marjot; W»(
ta. Ikere; s. Embls; Lugeno. VVendling: Ham-
monla. Brink; Ge'.ria, den Breycn: s. Phln:'
Und ujrtri*. H client lid; a. Meusa; e. Jean Millot?
Gldske. do Prins; 3 G-broc-1 -,rs. Damhol; Wijk-i
dienst 30. Knüplnga; Maria, We'Jman; a. Kracht-^
wük; s. Randwijk; Annie, v Steln; M.ir». Gcr-
rits; Anna. Hartmana; Ivo». On»tv(id»r; Tablnei.
Klop; Corneta 2, Berg; at. Cornelia; Assam L 1
v. Gam meren; Libra, Winter; Cclrli. Bok slag j
Komaan, Groen; Adrlcnne, de Leger; Am'.rat,
Maas; s. Albert; Wlbrin, Goerts; Davertrta.
Musslg; a. Relnler; Ella, Hletbrlnk; Florlena,
Nout; Deus Rcgla, Hendriks; Pro et Contra.
Stoter: Overösel. Padding; Maria Serena, Hart-
mnns; a. Harmonie 5; Sei Getreu, Rothc; Ver
trouwen. Boert-a. I-Iena; Luik 15. Verdoorn;!
Jeannctte, v. Zwol; O»o 9. Lessge; Maria, Ste
vens: Juliana Catha. Tlekus; Westphalia, Pruts?
a. Dwlna; Luxor. Jacoba; Parclflgne, Geffen»;
Lono, Ilussen: M. Stlnncs II, Brlehl; Actief,
Jlskoot; Panama, v. Steen; Fluvial© 40, Ver», j
fold; s. Turgot; Naptha 2, ICuhne; 1*1*, B'.att-
nor: Blzertc, Sondermann; s. Marle; Frledrlch,
Enden; s. Pasto; Dlna, Smit; Vesuw, rott;"^
s. Rhelnfahrt 17; Mannheim 175, Bierweller;
Baden 72, Ungor; Mannht-lm 191, Kaapcr»; Ba.
don 10. Vink; Baden 22. Witter; Hero, Orefath;
Rhelnfahrt 151. Webar: Mannheim ISO, Schnee- i
kerberger; a. VIII; Puccini. Berg; Wtanco, Zon;
s. Theodor; Rünxeevaart 10. Hartsuiker; Mar-
no; Sanl 10. ZUImans: Merak, Huvgen»; Stad
Gent, Gerrïtema; a Wcnlcq; s. Sully; WItheN
rnlna, Overbosch; Harpen 61. Stachelhau»; Nep
tun 43. Swartlfrs; Buffen. Emmlg; a. Rohataf
Wawanl. Meyer; Asosan, Lcman. a. Herman;
Mary, IIul»man: W. v. Drfel 63, de Vrle»; m.
Bellatrix: a. BeU; Frieda. Jonge; Plembo. de
Geer; Elwt, Wakken; s. Willem Anton; Kr. A»
teroth 3. Nass; S. H. V. 65. Vereeh ire; Trivlru^
11-rrig. Helena. Larooy; TiKy. Vucht
dienst 15, Poppetier; e. Kromwijk; a I:
D. A. P. G. 3. Pritseh; D. A. P. G. 10.
muth: s. Franalaka Maria; D. A. P. O. 7.
ner; Stephanie Constantino. Koojrmac»; Hen
ds, ka, v Wtlngaardon; Haneke, Schwaken; o.
Vara; Gluek. Schuliemaker»; Tatjana, Pal-
Vowskl; s. K. Vaart 14; Anna. Zoller; Far to
12. Hilp; M*je, de Jong: s. M. Stlnncs 4; Pro-
greea. Ludew.gt; Antorde, SnüJcra; Rudolf 2.
Voikr.er: Maria. Drleasen; Ad. Linden 6, Philip-
pin; Walsum 24. W el: »- EenJracht; Elisabeth.
S:hwagcr; Adn.a, v. Leeuwen. Arjo. Ruff; a.
Nelljr; Johs. An: .- a. Nout; Spcra, Voe: Luelen,
Corbeau; Drie Gebroeders. Corboau; Onderr».
Pletersen:
n; Kaï
tem*.
Albatros: de Hoon,
rdla. Rarte-s; Noord,
ag; Mechtilde. Schal-
