Xk/tkad&i Tojfóee,
EEN GELE NAPOLEON
VRIJDAG 18 JULI 1930 DERDE BLAD PAG. 9
DE RIJKSMIDDELEN
OVERZICHT OVER DE MAAND
JUNI
De Rijksmiddelen hebben in de afgeloopen
maand opgebracht 39.728.105 tegen
39.787.183 in dezelfde maand van het vorig
jaar. In totaal bedroegen de Rijksmiddelen
in Juni ongeveer ƒ59.000 minder dan verle
den jaar.
Vergelijkt men de uitkomsten der velschil
lende posten van de afgeloopen maand met
die van Juni 1929 dan valt op te merken, dat
er betrekkelijk heel weinig verschil is in de
ontvangsten tussohen verleden jaar en nu.
Alleen de post „Successierechten" geeft
een aanmerkelijk verschil. Op dezen peet
■werd het vorig jaar ontvangen ƒ3.688.033,
thans echter kwam aan successierechten
slechts 2-.507.380 binnen, alzoo een nadee-
]ig verschil van 1.180.653.
Aan grondbelasting weTd ontvangen
3.933.398 of ƒ32.000 meer dan verleden jaar.
De Personeele belasting bracht ƒ3.299.470
in de schatkist of bijna ƒ323.000 méér dan
in Juni 1929.
Ook de Inkomstenbelasting gaf bevredi
gende uitkomst. Zij beliep ƒ4.317.126 en
overtrof daardoor de ontvangst van het
rig jaar met ƒ28.000.
Grondbelasting, personeele beQaeting en
inkomstenbelasting brachten tezamen in
6 maanden op ƒ78.557.664 tegen ƒ71.541.934,
dus 7 millioen meer dan het vorig jaar.
De vermogensbelasting bleef met haar op
brengst van 736.629 ongeveer ƒ51.000 bij
het vorig jaar ten aohter.
Aan dividend- en tantièmebelasting werd
ontvangen 2.579.158 of 573.000 meer dan
in Juni 1929. Deze gunstige uit/komst heeft
echter niet kunnen verhinderen, dat in
zes maanden op dezen post toch een half
millioen minder werd ontvangen dan verle
den jaar.
De invoerrechten bedroegen in de afgeloo
pen maand ƒ5.008.370 en bleven daardoor
343.000 beneden het vorig jaar.
Over 6 maanden gerekend, heeft deze post
echter bijna 2 milidoen meer opgebracht dan
Het etatistiekrecht beliep in Juni ƒ329.556
of bijna ƒ22.000 minder dan verleden jaar.
De accijnzen op zout, geslacht en wijn,
brachten resp. op ƒ127.378, ƒ897.220 en
ƒ564.668 en bleven daardoor resp. ƒ22.627,
125.130 en 8164 bij het vorig jaar ten
achter.
Daarentegen overtroffen de accijnzen op
gedistilleerd, bier, suiker en tabak met hun
opbrengsten van reep. 2.619.581, 1.486.982,
ƒ4.141.642 en ƒ2.523.052 de ontvangsten van
verleden jaar resp. met 92.025, 346.210,
76.890 en 401.166. De verechillende accijn
zen hebben te zsmen in zes maanden ruim
72 millioen opgebracht of 5 millioen meer
dan iin 1929.
A<an belasting op gouden en zilveren wer
ken werd ontvangen 86.488 of 3000 meer
dan in Juni 1929.
De zegelrechten beliepen in de afgeloo
pen imaand ƒ2.262.848 en bleven daardoor
132.000 bij het vorig jaar ten achter. Over
zes maanden gerekend, is de ontvangst op
deze post ruim ƒ700.000 minder dan in 1929.
Bij de registratierechten is de uitkomst in
vergelijking met verleden jaar nog veel
meer ongunstig. Wel kwamen deze rechten
met hun opbrengst in de afgeloopen maand
van 1.677.101 ongeveer 42.000 uit boven
het vorig jaar, maar in zes maanden werd
toch bijna 4 millioen minder ontvangen dan
in 1929.
De opbrengst der domeinen bedroeg in
Juni 186.S85 of 25.000 minder dan het vo
rig jaar. Over een half jaar gerekend be
droeg de opbrengst der domeinen ƒ2.398.540,
of ƒ677.000 meer dan verleden jaar.
De Staatsloterij bracht dn de schatkist
167.443. En eindelijk dienen nog de loods
gelden vermeld te worden. Deze beliepen
ƒ375.622, of ruim ƒ36.000 minder dan in
1929. In 6 maanden evenwel waren de loods
gelden ƒ36.000 hoog er dan verleden jaar.
De Rijksmiddelen bedroegen dn totaal In
het eerste halfjaar 259.742.462 of tien mil
lioen meer dan in 1929. En bij vergelijking
tus6chen raming en werkelijke ontvangst
blijkt, dot de ontvangsten in een half jaar
53Vfc van de jaarraming bedroegen. Er is
dus wel reden om te vertrouwen, dat aan
het eind d^ jaars de raming zal bereikt
worden, maar op een groot overschot va.'t
niet te rekenen.
N. C. S. V.
ZOMERCONFERENTIE TE
NUNSPEET
DE ZENDING IN CHINA
W. FRANSEN JZN.
Gister ls te Leeuwarden op 64-jarigen
leeftijd overleden de heer W. Fransen Jzn.
vroeger aannemer en timmerman aldaar,
thans wethouder. De overledene is van
19221929 r.k. lid van de Eerste Kamer
geweest en heeft ook zitting gehad in de
Provinciale Staten van Friesland, den Hoo-
gen Raad van Arbeid en den Middenstands
raad.
Men schrijft c
De derde dag werd aangevangen met een
Bijbelbespreking, evenals den vorigen
dog gehouden door Prof. Slotemaker
de Bruine. Spr. las voor 1 Kor. 12, en
knoopte daaraan enkele beschouwingen
vast. Van het individu, den enkeling, wendt
«pr. zich nu tot het sociale. Er zijn ontzaglijK
vele enkelingen, die tesamen de massa vor
men. Elk van die enkelingen heeft
uiterst gewiohtige taak te vervullen. Ik ben
niet gewichtiger, aldus epr., dan de rest. De
ander is even goed individu als ik. Dat
eerete correctie van tè groot individualisme.
Tusschen de leden van die massa bestaat
samenhang. Er is interdependentie. Tevens
bestaat er een zekere psyohische invloed,
besmetting kan men haast zeggen, van het
eene lid op het andere. Immers atle indivi
duen tesamen vormen één groot organisme.
Omgekeerd kan er ook genezing van het
ecne lid tot het andere uitgaan. In elk ge
val is er interdependentie. Toch is deze
massa, uit individuen samengesteld, niet in
alle opzichten met een lichaam te vergelij
ken. Tusschen deelen van een levend orga
nisme bestaat causale samenhang, tusschen
individuen niet: de functioneering van
levend organisme is veel mechanischer
van een uit enkelingen samengestelde
massa.
Dit solidarisme van 1 Kor. 12 brengt ons
het heilige egoïsme. Wat ik uit God leef, dat
wordt een zegen voor den ander; wat de
ander uit God leeft, dat wordt een zegen
voor mij.
De morgenaandacht
werd gehouden door Prof. P. C. H s u, van
YenChing University to Peking. Hij sprak
over „De jonge Oostersohe Kerken in het
Christendom". Het Engeleöh van den heer
Hsu was slecht te verstaan, en daarom fun
geerde Dr. H. C. Rutgers als tolk. Een en
ander gaf tot veel gelach aanleiding. Prof.
Hsu verklaarde diep getroffen te zijn door
de ern6t, waarmede het doel dezer conferen
tie werd opgevat. Na een korte inleiding
gin- spr. over tot zijn eigenlijk onderwerp.
Tot oor kort bestond de werkzaamheid der
Obineeeche kerk slechts in 't overplanten
van West ere che invloeden in China. Thans
is dat andere, De Ohineesche kerk is thans
t nieuw leven gewekt
Tengevolge van de anti-relagieuse en com
munistische etroomingen, pLm. 10 jaar ge
leden in China merkbaar, heeft de Christe
lijke kerk alldaar een gevoeligen klap ge
kregen.
Wie had van die beweging de schuld? Spr.
kan niemand aanwijzen. De bedoeling der
missionarissen der 19e eeuw was volkomen
oprecht. Het verbaast spr. eigenlijk, dat van
die anti-religieuse beweging van 10 jaar ge
leden niet een nóg grooter collapse het ge
volg is geweest. We hebben nu vooruit r.e
zien. En de toekomst belooft alles goeds
voor de jonge Oosteradhe kerken. In de laat
ste 12 jaren is in China ontstaan de bew
ging, die men met de naam „de inheemsch-
making van het Christendom" aanduiden
kan. Inwendige zending wordt in de laatste
tijd op groote schaal toegepast Het doel van
deze beweging is >ten eerste in vijf jaar het
aantal belijdende Christenen te verdubbelen,
ten tweede het gehalte deT Christelijke ge
zindheid zoo hoog mogelijk op te voeren.
Ten spijt van alle schadelijke invloeden van
buiten as niettemin de toekomst voor de
jonge Ooeteredhe kerk rooskleurig.
Spr. wensClit na te gaan de groote facto
ren, die deze
Inwendige zending in China
beheerechen. In de eerste plaats: wat is
inbeemaóhe kerk? Een inheem6che kerk ie
die kerk, die het ineest congeniaal ie tot
GhineeeCh leven en cultuur en die in het
Chinee6ohe volk het verantwoordelijkheids
besef wakker roept. Bij het doorvoeren van
zulk een inwendige zending dient te worden
gezien op het verleden en te worden gedacht
aan de groote verantwoordelijkheid', dde deze
jonge kerk op zich neemt.
De Ohineesche geestelijke en refldgleuse
erfenis dient deze kerk te lelden. Van het
verfeden neemt zij over:
a. de kosmologische overtuiging:
b. het groote ethische interesse, de nadruk,
die op het zedelijk leven wordt gelegd, en
die dn China allerwegen wordt aangetrof
fen;
INGEZONDEN MEDEDEELING.
de, en ootmoed. Uit deze drieëenheid van
deugden is het volslagen ontbreken van
godsdienstoorlogen in de geschiedenis van
China te verklaren.
Spr. gaat dan over tot de analyseering van
de huidige toestand in China.
Hij Iet dan:
a. op de groeiende nationalistische bewe
ging (het wachtwoord is thans alom: „weg
met het kapitalisme!");
b. op een anti-Christelijke beweging. Deze
zal haar voortgang hebben, zoolang nog niet
het proces der inheemschmaking der Chris
telijke kerk geheel voltooid ls;
c. op de oeconomische moeilijkheden,
waaronder het Chineesche volk gebukt gant
(burgeroorlogen met hongersnood als gevolg
daarvan).
Spr. stelt dan de volgende vragen:
Gaat de Chineesche kerk een humani6ti-
-sche kerk worden?, d. w. z., zal in haar over
wegend de nadruk op het ethische moment
gelegd worden? Talrijk zijn de symptomen,
die in deze riching wijzen.
Gaat de Chineesche kerk een eclecti
sche kerk worden? Althans: zal zij blijven
terugschrikken voor zelfuitbreiding? Loopt
zij niet gevaar, zich in zichzelf op te sluiten
en eng-nationalistisch te worden? Bestaa;
er niet een reëel gevaar, dat die jonge Chris
telijk kerk even geabsorbeerd zal worden
door andere geestelijke etroomingen, dat zij
althans hear eigen karakter zal verliezen?
Spr. gaat dan over tot de beantwoording
dezer vragen. Voorop stelt hij het geloof aan
een persoonlijk God, zooals Hij Zich in
Christus heeft geopenbaard. Dit geloof aan
een persoonlijk God heeft het Chineesche
volk het mee6t van noode: slechts de Chris
telijke kerk kan die boodschap brengen.
Daarom legt de jonge OostereChe kerk zich
thans sterk toe op de studie van het N. T.,
speciaal van Jezus' persoon.
Waar spr. het heeft over eclecticisme,
dient hij terdege onderscheid te maken tus
schen het eohte, mechanische, eclecticisme
en het dynamische vermogen, aan elke le
vende godsdienst eigen, nieuwe elementen te
absorbeeren. Zoo zal de jonge Oostereche
kerk datgene, wat er uit het verleden
goeds overgeleverd is, In zich dienen op te
nemen.
De Ohineesche kerk, die groeiend is, ie.
thans volgens epr., ethisch georiënteerd. Voi-
gens hem dient ware religie geen theolo-
gieoh argumenteeren en debatteeren te zijn
Deze kerk moet zich oprecht haar roeping
bewust zijn. Zij moethaaT kracht ontvangen
van een waarachtig geloof in een levend
God. Daarom dient aan de mystiek een oi
vervangbare plaats te worden ingeruimd.
Deze nieuwe kerk moet trouw zijn aan het
beste, dat haar in de geestelijke erfenis
overgeleverd. Dit de geen eng, imperialistisch
nationalisme. Echt nationalisme ie inter
nationaal, kosmisch. Daarom zal deze jonge
OoeteTSche kerk internationaal moeten zijn.
Op de basis van eng nationalisme zal zij zich
nooit dienen te6tellen. De tijd zal, aldu6 spr.,
niet verre zijn, dat China zelf zendelingen
naar het buitenland zal kunnen uitsturen.
afscheid van Mr. N. Stufkens,
secretaris der N.C.S.V. De bijeenkomst droeg
een officieel karakter. Mr. Stuf kens werd
toegesproken door Ds. Tromp, in de kwali
teit van vertegenwoordiger eener oudere
studentengeneratie. Spr. wees op de groote
verdiensten van den scheidenden secretaris
en besloot door de dank der geheele N.C.S.V.
aan baar vertrekkenden secretaris over te
brengen.
Voorts spraken nog Dr. H. C. Rutgers,
uit naam der secretarissen, en H. We y*
lan d, namens de huidige studentengenera
tie. Mr. Stufkens dankte de N.C.S.V, .vooi
a-eze sympathieke huldebetuiging.
De avondbeepreking werd gehou
den door dienzelfden Mr, Stufkens, On
derwerpt
„Christus én de wereld".
Steeds weer, aldus spr., wordt de moderne
mensdh gekweld door de vraag naar de ver
houding van zijn pensoon tot de wereld. En-
'e symptomen wensaht spr. vast te leggen.
Geleidelijk komt men terug van het nog kort
te voren gehuldigde positivisme. Maar die
eenvoudig-zakelijke verhouding tot de we
reld zijn we kwijt en terugvindon kunnen
haar niet, ondanks al ons zoeken,
onze wereld is weer iets wakker gewor-
van het besef van het daemonische. En
dat niet zonder red-en. Rechtstreeks is dit
besef de constatuur in de litteratuur. Maar
eeuwig zal de mensoh van het goddelijke
gescheiden blijven.
Den gedesillusioneerden mensch van te
genwoordig moet de machtige Bijbeltaal wel
>t in zijn diepste wezen treffen. Hij moét
el zien, dat de kosmische visie van den
Bijbel grooteciher is dan die ven welk ander
boek ook.
,Alzoo Hef had God de wereld": dit heer
lijk woord zal ons al ons leed doen vergeten.
Hoe kunnen wij sidderen voor een wereld,
die door God bemind wordt? Het „Brüder,
bleibt derr Erda treu" x) is, uit dezen ge
zichtshoek gezien, geen optimistische ge
makzucht, maar een uiting van het besef,
dat God ons op deze wereld geplant heeft
om daar stuk voor stuk onze taak ten einde
toe te verrichten. Wij zijn niet gerechtigd
een wereld te wallen verlaten, die door Gód
zelf met Zijn liefde gekoesterd wordt
De dag werd gesloten dooi; Mr. H.
Schokking.
J). Uitspraak van Blumhardt,
Kerknieuws.
ALGEMEENE SYNODE
DER NED. HERV. KERK
Tweede zitting.
De President opent met gebed en dankt
dc beide kerkelijke hoogleeraren voor hun
woord op de Wijdingssamenkomst-
Ingekomen is een verzoek van de Stich
ting Predikantsfonds Davos om een bij
drage.
Het moderamen heeft de commissies al
dus samengesteld: voor de verslagen der
examina en de kerkvisitatie: de heeren v.
Krevelen en v. d. Veen; voor de kleine toe
lagen: de quaestor-generaal en de heer
Qhlen; voor de consideratië-n: de heeren
Tammens, Barbas, v. Zwet, Cremer, v.
Sneep, v. Oeveren; voor de nieuwe wets
voorstellen: de heeren Brouwer, Eilerts dc
Haan. Nietneijer, Bloem, te Winkel; voor
de stukken ter behandeling de heeren:
Knappert, Boonstra, v. d. Meene, v. Zwet,
Brandligt, Tijssens, v. Loo. v. d. Veen;
voor de Staten van kosten en afschriften
van uitspraken de heeren: Tammens en
Niemeijer; voor predikantstraktementen en
pensioenregeling dc heeren Eilerts de Haaa,
te Winkel en Bloem; voor Quotisatie de
heeren Barbas en Tijssens; voor Eindredac
tie de heeren Knappert en Eilerts de Haan.
De vice-president rapporteert over de hem
verleende opdracht tot het nagaan der re
gisters van ingekomen en uitgegane stuk
ken van den secretaris. Het aantal ingeko
men stukken, 1853, is meer, dat der uit
gegane, 2096, is minder dan het vorig jaar,
het totaal hooger.
De president zegt den secretaris dank voor
rijn omvangrijken arbeid.
Uitgeloot worden twee contractae. Eén in
zake "het hooger beroep van een besluit van
het Prov. Kerkbestuur van N.-Brabant met
Limburg, Ingesteld door het Classicaal Be
stuur van Eindhoven, die aldus wordt sa
mengesteld: voorzitter de vice-pres.; prae-
adviscur Prof. Dr. Knappert; Eilerts do
Haan. van de Meone, Tammens, Bloem,
Boonstra, Brandligt, Sneep, Ohlen, v. d.
Veen.
De tweede voor een hooger beroep van
een besluit van het Classikaal Bestuur van
Franeker, ingesteld door leden der gemeen
te Wommels, I-Iydaard: voorz. de vice-pres.;
prac-adviseur Prof. Dr. Brouwer; Barbas;
Niemeyer, v. Zwet, Cremer, Bloem, Brand
ligt, v. Oeveren. van der Veen, v. Loo.
De heer v. d. Veen dient een voorstel in
tot herziening der kerkelijke formulieren
ten deele wat den vorm, ten deele wat den
inhoud betreft, vooral inzake het Huwelijks
formulier, door eene commissie te benoemen
met de opdracht, deze zaak te overwegen,
c.q. concepten voor nieuwe formulieren sa
men te stellen en deze ter beoordeeling aan
do Synode voor te leggen.
Prof. Dr. Knappert heeft een voorstel tot
wetswijziging inzake de toelating .van
vrouwelijke predikanten.
In behandeling komen de finantieele aan
gelegenheden in het algemeen. Besloten
wordt, den quaestor-generaal te déchar-
geeren van zijn gevoerd beheer over 1929
en hem te verzoeken, zich weder met het
beheer te blijven belasten; dit laatste zal
ook den sccundant van den quaestor-gene
raal worden gevraagd.
De achterstallige quota bedragen f 13.511.50
(over 1929 f 3499.50). De Syn. Commissie
stelt voor, van de toegekende subsidie uit
do verschillende fondsen de bedragen af te
houden, die de begunstigde gemeenten aan
■quota schuldig zijn gebleven.
Kennis genomen wordt van de werkzaam
heden der Commissie voor de corresponden
tie met de Buitenlandsche Kerken. De Pres.
doet mededeeling, dat vijf antwoorden zijn
ingekomen op de vraag ter samenroeping
der verschillende kerken tot een vergade
ring. waarheen zij hare afgevaardigden zen
den om de verdere plannen ten opzichte van
>t werk van Stockholm te bespreken.
Tot ondersteuning der Kerv. Kerken ln
Litauen zal aan de Reform'.rte Kirche met
zetel te Birzay f 500 worden gezonden. Uit de
fondsen voor 't noodlijdend Protestantisms in
Europa zijn bijdragen toegekend voor den
Ned. predikant te Davos, de Russische
vluchtelingen, restauratie der kerk te Jozef.*-
berg (Lwow) Polen, den kerkbouw der Duit-
sche Ev. gem. te Athene, herstel der pas
torie op St. Maarten, de Belg. Zendingskerk
alsook voor het jaarboek der „geselischaft
für die Geschichtc deB ProL in Oesterreich".
Uit de exploitatie-rekening van het week
blad der N. H. kerk blijkt dat de ontvang
sten en uitgaven zijn f 5969.88 met de bato
van f 628.45 voor de Alg. Wed. Beurs. Uit
gaven en inkomsten waren onderscheiden
lijk f 1051 en f 951 hooger dan het vorig
jaar. Dit jaar is het blad geregeld weke
lijks verschenen.
In den namiddag werden commissie-ver
gaderingen gehouden.
DE JODENPROGROMS IN ROEMENIE
Een gedeelte van de platgebrande Jodenbuurt te Borsa Tn Boementt
VEREENIGING „VREDEHEIM\
Deze vereeniging hield haar ledenvergade
ring in de Ned. Herv. Kerk te Oostvoorne.
Nadat de voorzitter, Mr. F. A.Nelemans
uit Rotterdam, de vergadering met gebed had
geopend, deelde hy in een kort woord medo,
dat hoewel de Vereeniging bewezen heeft, in
een groote behoefte te voorzien (alle plaatsen
in haar „Tehuis" te Rockanje zyn nl. bezot)
de inkomsten nu niet bepaald reden tot tevre
denheid kunnen geven. Van de 1400 diaconieën
zqn er slechts 400, die de vereeniging door
haar lidmaatschap steunen, waarom spr. er
dan ook met klem op aandrong, een krachtige
propaganda te voeren.
Daarop bracht de heer D. Schneider het
jaarverslag uit, waarin hy o.m. memoreerde
dat de vereeniging „Vredeheim" gevestigd te
Utrecht zich ten doel stelt behartiging der be
langen en tydelijke of duurzame verzorging
van ouden van dagen die door diaconiean oi
andere instellingen van weldadigheid mits de
ze deel uitmaken van of in verband staan met
de Ned. Hervormde Kerk, aan haar zorg zijn
toevertrouwd of worden aanbevolen, en die
door doop of belijdenis tof deze kerk behooren
(art. 1 Statuten). Voorts werd melding ge
maakt van het betuigen van warmen dank aan
het personeel van het Tehus, inzonderheid aan
de bekwame directrice mej. H. J. v. Eede en
den geneesheer Drs. J. H. v. Soest.
Elke diaconie kan als lid toetreden voor een
minimumbedrag van f 4 per jaar per predi
kantsplaats.
Thans was het woord aan den penningmees
ter, de heer J. v. d. Tempel uit Schiedam. Het
bleek hoe zeer verhooging der inkomsten nood
zakelijk is. Zoo werden b.v. de verpleeggelden
reeds noodgedwongen verhoogd en resp. ge
bracht op f 575, f 625 en f 700—f 900 per in
wonende per jaar.
Door den secretaris werden daarna de diaco
nieën van Oostvoorne en Overschie aangezocht
zitting te willen nemen in de commissie belast
met het nazien der boeken van den penning
meester voor het komende jaar. Beiden ver
klaarden zich hiertoe bereid.
Na afloop der verkiezingen, waarvan wij
hieronder den uitslag geven, sloot Ds. Brin
kerink uit Oostvoorne deze vergadering met
dankgebed.
Hierop werd door het bestuur in het Tehuis
te Rockanje de thee aangeboden en de gele
genheid gegeven de inrichting te bezichtigen,
waarvan door velen gebruik werd gemaakt.
Het bestuur der vereeniging is thans samen
gesteld uit de volgende heeren:
Mr. F. A. Nelemans, voorzitter; D. Schnei
der, secretaris; J. v. d. Tempel, penningmees
ter; Dr. H. A. Fonteyn Kuypers, Ds. C. Brin
kerink, E. Rykee, P. v. d. Vlies, A. H. S. Ste-
merding, J. v. Soest,
FRISSCHE IDEEEN.
Prof. Dr. V. Hepp, die, zooals men weet,
een reis maakte naar Amerika, vertelt in
„De Reform a tie" van zijn „Indrukken" op
Zaterdag £9 Maart te New York:
„Op reis naar Princeton openbaarde
Amerika zich voor mij opnieuw als het
land der verrassingen. In het Pennsylvania-
stationwerd Ik getroffen door schitte
rend orgelspol. De hooge hal met zijn prach
tige akoestiek leende zich tot zulk een
muziekuitvoering uitnemend. Geen radio
installatie zond dit orgelconcert uit, maar
op een dor galerijen stond en heusch orgel,
dat bespeeld werd door een virtuoos. Op
zijn program stond alleen klassieke muziek
afgewisseld met een geestelijk lied. Zoo
werd b.v. ten gehoore gebracht het ook ten
onzent overbekende „The holy City". En het
was alsof een weldadige rust over de reizi
gers kwam. Velen stonden tot kort vóór liet
vertrek van hun trein stil te luisteren, liet
was hun aan te zien, dat zij genoten. Wie
zou er in Europa op zulk een gedachte zijn
gekomen? De Nedcrlnndsche stations leenen
er zich niet zoo toe. Maar in het buitenland,
b.v. in Antwerpen, waar men ook zulk een
hal heeft, al is die niet van Ameiikaansche
afmeting, zou het wel kunnen. Een eigen
aardig volk, de Amerikanen. Telkens wordt
men gefrappeerd door zijn frissrhe ideeën".
Jan Zwart neemt dit in „De Harp" onder
zijn rubriek „Mixturen" over en schrijft
erbij:
„En toch" moeten we ons door 'Amerika
om z'n frissche ideeën niet 51 te zeer laten
frappeeren, vooral niet met wat historisch
besef. Want „frissche ideeën" hadden onze
Vaderen al in de 16e en 17e eeuw ten op
zichte van de orgels en hunne publieke be
speling natuurlijk niet in de stations
maar in de kerken! Gewoonlijk was daar
alle dagen veel van wat toen bcau-monde.
bussiness en globe-trolter was, bijeen, vooral
„by ongestuymigheyd des lochts": eerzame
burgers, doorreizende vroemdolingeh, nijvere
Radio Nieuws.
Zate-rdng 10 JulL
HUTZES (298 M.. na 12.15 uur 107i MY KRO.
8 15980 PUtenconcert. 11.30—12 Godsdienst.*
Halfuurtje. 12 Tlldseln. 1212 15 Oramofoon.
12.15—1.14 Lunchmuiick. 1.152 Nieuw;
15 Kinderuurtje.
Onderwei
io
0 Tüdse
Gr«-
$.01—6.10 Spreker: Jaap Val
land
i P*ll
$.55—7.15 Jourr
den heer Paul de Waart. 7.x»
7.308 Spreekster; Mevr. v.
i«rp: „fchoonheldszorif ln
HMHH 9.30 N'leuwiber.
9.3010.80 Vervolg Concert. 10.30J0.40 Optre
den van den neer J. Verheyden. declamator. lu.40
—11 Muaiek. 11—12 Gramofion.
HILVERSUM (1875 M) VPRO. 10 Morgenwij
ding VARA. 12 Politleberlchttn 12.15 Graniofooti
2 VAHA liedjes. 2.40 Concert. 4.10 Voor onze
amateur-fotografen. 4.40 VARA-varla. 6 D«
nieuwste gramofoonplaten. 5.20 Bh de pomp.
ffiÉjuide Kleppoi
7.45 Politieberichte!
irdracht. 9.30 Vervolg concert. 10 Pers
ten. 10.10 Muzikale af.r- - v. -
t. 11 Muzikale attractie. ÏT.16 Gramofotn,
zakenlui "tot zelfs „brooddronkene kinde
ren" toe. Om die allen „aen te trecken endé
te locken" en ze „door middel van dien uyt
herbergen en laveernen te houden", lieten de
magistraten hun stadsorgels bespelen.
Zoo men ziet: in Amerika dus geen nieuws
onder de zon, al komt liet ons nog zoo kers-
versch voor.
't Is echter wel lammer, dat vooral onzd
kerkelijke autoriteiten de heugenis verloren
hebben aan eigen verleden, dat vlak na de
Reformatie vol was van verrassingen en
frissche ideeën op allerlei gebied, mei het
minst op dat van wetenschap en kunst.
Drong dit bewustzijn rog eens door, wié
weet hoe spoedig dan weer kerken open
gingen om „met een statigh geschal vatf
orgelpijpen", duizenden en duizenden „aen
te trecken en de te lorken" tot de vroegere
orgelspeltraditie der 10e en 17e eeuwsche
wandel kerken.
Een frisch idee, dat misschien wat Amerl-
kaansoh zou lijken, maar in werkelijkheid
Oud-Hollandsoh zou blijken te zijn.
Leger en Vloot.
MIN. DECKERS BIJ DE VIERDAAGSCHB
De minister van Defensie Dr. Deckera
heeft zich hedenochtend, vergezeld van dftn
chef van de afdeeling generale staf, luit,
kolonel baron van Voorst tot Voorst en
's-ministers adjudant, luitenant ter zeg
le klasse Heydt, te Nijmegen de inter,
nationale afstandsmarsrhen bijgewoond en
was tegenwoordig bij de uitreiking van
de herinneringskruisen.
Land- en Tuinbouw.
NIET AANGEVEN VAN
MOND- EN KLAUWZEER
In een gemeente, gelegen in het gedeelta
van Nederland behoorende tot een der afge
sloten kringen, waar dus mond- en klauwzeer
nog slechts sporadisch voorkomt, moest pro
ces-verbaal worden opgemaakt tegen den
voorzitter van den Provincialen Bond van
Veehouders wegens het niet aangeven wan
uitbreken dèr liekte onder zyn vee. Tegen een
wethouder van dezelfde gemeente werd oven
eens proces-verbaal opgemaakt wegens te laat
aangeven en wegens frauduleus vervoer van
ziek vee,
AARDAPPELEN
Te Oude-Tonge worden de te relde staande
eigenheimer - aardappelen opgekocht voor
f 250 f 300 per gemet, l
door
ARTHUR E. SOUTHON.
(30
„Ik ben benieuwd, wat ze nu zal doen," vervolgde Feribo. „Een
van des konings vrouwen verteldo mij, dat haar gezicht onheil
spellend was, toen ze naar buiten liepen en ik ben heusch be
vreesd voor mijn vader. Daarom vroeg ik je hier te willen komen,
Makindi, geliefde, pleit voor den koning bij Nadu. Zeg haar, dat
de gele man hem heeft betooverd en dat hij tegen haar even
vreemd doet als tegen mij. Vertel haar, dat het wel zal overgaan,
en bezweer haar bij haar liefde voor jou, dat ze niet de wraak
van Shango zal inroepen over mijn vader."
Terwijl Feribo in spanning zat, wat de sluwe priesteres zou
doen en het heimelijk uur met Makindi benutte om te pleiten
voor den verdwaasden vorst, was Nadu in actie. Vlak na het
aanbreken van den dag, bcroiktcn zij en Balo het kamp van
Fane, on met een paar korte zinnetjes had ze hem verteld, dat
het offer zou gebracht worden ln dien nacht op de offerplaats
bij het Moeras en had zij haar geleide aangeboden aan de politie.
Fane was te verstandig om haar te vragen naar do ooi-zaak
van haar vriendelijke bejegening. Ook zonder dat het hem gezegd
was, wist hij wel, dat daar jalouzle achter stak, de jalouzie van
naijverige priesters, die al eeuwenlang de stammen verdeeld
hield. Daarom vroeg hij eenvoudig:
#Hoe lang is het van hier naar het Moeras, en wanneer zullen
we gaan" nu, of moeten we wachten tot het donker wordt?"
„De korste weg is vier uur, maar velen zullen dien weg van
daag betreden", antwoordde de oude vrouw. „Er is echter een
ander pad door het Moeras, dat ik alleen ken, want vele malen
heb ik daar in oude tijden den goden mijn offers gebracht De
weg derwaarts is lang, en we moeten nu gaan, als we op tijd
willen zijn om den gelen hond te treffen."
Na een haastig ontbijt vertrokken ze. De politiemannen waren
in de wolken door het vooruitzicht op activiteit na dat lange
vervelende waohten, en Fane deelde van gansclier harte hun
gevoelens.
Tegelijkertijd evenwel voelde hij zich toch niet al te zeer op
zijn gemak.
Balo had hem namelijk verteld, dat de priesteres den vorigen
avond hun gesprek bij de poel had afgeluisterd, en zij zeer toe
genegen was aan Makindi, een van de leiders van den opstand.
Als het aanbod «om hem te brengen naar de heilige plaats maar
eerlijk gemeend was! Hij was geneigd om het te gelooven. Maar
het kon ook oen knappe poging zijn om hem uit de koers te
brengen; om hem te laten verongelukken midden in het
MoerasDaarom volgde hij Nadu op den voet, en was hij
goed op zijn qui-vive.
Het was al reeds na den noen, toen ze bij het Moeras aan
kwamen, en keken over deszolfs uitgestrekte, onbetllde opper
vlakte. Op een afstand leek het louter een ondoorwaadbaar wir
war van vruchtbaar struikgewas, alleen hierin verschillend van
het overige oerwoud, dat er geen hooge bocmcn ingroeiden. Maar
een blik op den grond dood zien, dat de bodem nat en vochtig
was. Eén stap buiten het pad, dat het Moeras omzoomde en
een dikke, olieachtige brei sypelde naar boven, een zure stank
verspreidend.
aWaar is hot pad, waar je van sprak?"
„S'Iet ver van hier. Het pad vanaf Kwandl leidt herwaarts van
de andere zijde."
Vijf minuten later hield Nadu stil en wees op een opeying in
het struikgewas.
„Hier is het pad."
Fane boduidde haar, dat zij vooruit moest lóopen. Hij volgde
en de politie drukte nauwlettend zijn voetspoor. Aldra viel do
betooverijig van dit geheimzinnig oord op hen, en het vreemde
doodsche zwijgen werkte op hun zenuwen. Geen vogel noch
eenlg ander creatuur scheen in deze pool te leven. Het ecnige
geluid, dat de drukkende stilte verbrak, was het zuigende geklok
van hun voeten op den vochtigen bodem, en de zware adem
haling der nerveuze mannen. Ze wandelden letterlijk door geloof,
want er was niet de minste aanduiding van een pad. Toch leidde
de priesteres hen zonder aarzeling, nu eens afbuigend naar
rechts, dan naar links, soms zelfs schijnbaar op haar schreden
terugkeerend. Dat het pad Inderdaad boetond. was duidelijk,
want hoewel hun voeten tot de enkels in den modderigen grond
wegzakten bij iedere stap, toch werd hun gewicht gedragen.
Nog voor ze een kwartier in deze vrceselijke plaats haddon
vertoefd, begreep Fone dat ze waren overgeleverd aan de genade
van hun vreemde geleidster.
Dood, in een afgrijselijke gestalte, dreigde aan weerszijden van
het pad en als zo hen wilde verraden, zou niemand levend ont
komen. Bij de gedaohte aan het feit, dat zij de priesteres was,
wier practijken hij had doen beëindigen, en dat ze steeds onom
wonden haar misnoegen jegens hem had getoond, greep hij haar
bij de slippen van haar blauwe gewaad een Instinctief gebaar,
om er zeker van te zijn, dat zij mee zou omkomen, als ze hem
in het verderf wilde storten.-
„Kini? Ah! De blanke man vreest! Dc dood is niet mooi, als hij
dreigt in een moeras, hè?" riep ze grimmig.
f
„Loop door!" beval hij streng.
Meer dan een uur lang volgden zij de wendingen van dal
onzichtbare pad, en Fane was vol bewondering voor hot ge-
heugen van de inboor!ingc, waarmee zij haar weg vervolgde,
zoo zeker en veilig.
Eindelijk werd een zucht van verlichting geslaakt De schaduw
van dc hooge boomen vie! over hen en do Ilausa's wisten, dat
het eind van den gevaarlijken tocht daar was.
Weldra voelden ze vasten grond onder dc voeten. Het was een
eilandje van ongeveer honderd meter in middellijn, in hel
midden waarvan drie enorme katoonboomen stonden, en aan de
„parigun" boomen wist Fane, dat hij zich bevond op de heiliga
offerplaats.
Hm oorsto <!eel van Nadu'» vciWl blek l«n miiwtt ««jirheld
geweest te zijn.
Hij liet haar achter onder bewaking van AchmedJjan zelf
maakte hij con kleine doch nauwgezette ontdekking-tocht over
het eiland, om tc zien of er ook onraad was. Maar zoover htf
bespeurde, was het gehéél verlaten. Tot Nadu terugkeerend zei
hij:
„Waar is nu dat andere pad, dat naar Kwandi leidt?"
Wijzend naar het andere eind van het eiland, toonde se hem
een flauw, maar ten slotte toch wel te onderscheidon spoor en
zei:
„Dit Is eon pad. dat iedereen nog wel kan vinden ovendag, al»
men maar voorzichtig loopt on niet hang is voor boozo geesten
of voor de zielen der afgestorvenen. Alleen de hoogste priesteres
in den Shango cultus kent het pad, waarlangs wij gekomen
zijn cn ik ben de eenige overlevende, die het bestaan ervan weet.
En cr is ook geen andere weg: daarlangs moet men komen»
of men komt er niet."
IWordt vervolgd# j
