WOENSDAG 16 JULI 1930 TWEEDE BLAD PAG. 5
HINDENBURG NIET NAAR HCT
PRUISISCHE RIJNLAND
WEGENS NIET-OPHEFFIKG VAN
HET VERBOD VAN STAHLHELM EN
FRONTSOLDATEN
Voor de zoovcclste keer toont ï'.ijkspn
dent Hindenburg, dat hij niet. met zich laat
tollen en er nut voor terugdeinst om op
doeltret/eiicie wijze in te grijpen en zonder
aanzien dos persoons zijn houding
openbaar vast te stellen.
Hij heelt dit thuns gedaan in erband mot
m vei hod \uu Stahlhelm en Frontsoldaten,
•ganisaties van oud-strijders, die zich ge-
foepeu achten om tegen tie republiek als zou
tanig te demonstreeren en die dit wel eens
ïoo hebben gedaan, dat verschillende Duit
che laudsregecringen het noodig vonden
un organisaties tc verbieden.
Dit verbod is in Pruisen het langst ge
handhaafd cn bestaat nog steeds voort, ook
nadat „Stahlhelm" reeds eenigén tijd geit
een heeft verklaard, dat zij zich van mill-
lire oefeningen zal onthouden»
Het heeft er alle schijn van dat dc socialis
tische minister-president van Pruisen Dr.
raun, ondanks die toezegging van Stahl
helm, die lastige monarchisten toch in geen
yeval weer wenschte te zien. Dat moet men
tenminste wol opmaken uit een der dooi
hem gestelde cischcn voor de opheffing van
et verbod hunner organisaties, nl. deze, dai
ij ook zullen erkennen, dat het verbod od
y.cttige grondslagen berustte.
Deze eisch lijkt teveel op dien van Stalin
#nn dc leiders der rechtsclie oppositie in
Itusland, dat zij hun „bekeering" zouden de
monstreeren door de beginselen tc gaan bc-
Wrijden, die zij tevoren verdedigd hadden.
In heide gevallen kon men dan ook veilig
lanneinen, dat het er om te doen is om ue
betrokken personen onmogelijk te maken.
President Hindenburg heeft den moed ge-
ad om zich tegen die opvatting te keereu
net de voile autoriteit van zijn persoon en
lijn ambt.
Hij heeft geweigerd om de bevrijdingsfccs-
en luister hij te zetten door zijn aanwezig-
lieid in het gebied waar een deel der staats-
lurgers door een z.i. ongemotiveerd verbod
uinner organisaties uitgesloten is van de ge
cgenheid om hem in gesloten formatie te
legroetcn, zooals andere organisaties dai
iunncn doen. Ilij weigert om op 22 Juli deel
e nemen aan dc feesten te Coblenz en heelt
erband daarmee ook zijn bezoeken aan
Iiicr,, Aken en Wiesbaden afgezegd cn zon
ing uitgesteld als bovengenoemd verboü
jehandliaafd blijft.
Hindenburg gaat dus, als de situatie niet
ïog intijds verandert, wel naar Spiers, cm
Pfalz en Mainz, maar zal op Zondag 20 Juh
in Mainz direct naar Berli.f terugkeeren.
Dc Rijkspresident heeft met zijn brief aan
n Pruisischen minister-president klaarblij-
elijk bedoeld aandrang te oefenen in de
oor hem bedoelde richting.
Dat blijkt uit het slot van zijn schrijven,
'aarin hij spreekt van „uitgesteld" zoolang
i\s het verbod van Stahlhelm en Frontsol
daten gehandhaafd blijft, tenvijl hij in een
«chrijvcn aan het gemeentebestuur van
"oblenz, dat naar zijn brief aan Dr. Braun
icnvijat, ook in dien zin en nog duidelijker
tirijft alsvolgt:
„Ik hoop echter, dat do redenen, die mij tot
•zen maatregel dwingen spoedig zullen zijn
erdwenen, zoodat ik daarna dan mijn be-
oek kan brengen".
Ilindcnburg's daad heeft niet nagolutcn
rooten indruk te maken.
Het Wolff-bureau schrijft zelfs, dat het de
itwerking gehad heeft als van een bom.
De Borlijnschc pers publiceert den brief
nder reusachtige koppen op de voorpagina's
Men vergeet de dekkings-crisis bijna, dt«
list bij zijn hoogtepunt schijnt te komen
De rechtsclie bladen gaan tekeer tegen Dr.
raun. wies houding als „een ernstiire pro
ocatio van den Rijkspresident" en als „boos
pzel" wordt gekenschetst.
Do socialisten zien in het schrijven daar
itegen een bewuste poging ->m de Pruisische
ïgeeringscoalltiö in ongelegenheid te
lengen.
VI Het Pruisische kabinet is onnvddelliik in
litengewone ministerraad bijeengeroepen.
Braun heeft inmiddels de pers ingelicht
den stand der onderhandelingen en iie:
■lluk wilde, dat juist tijdens de persoon re
ntie het antwoord van Stahlhelm op ziin
reeds genoemde eischen binnenkvva
aarin stond, dat de leiders de gevraagde
irklaringf niet letterlijk kunnen afleggen,
ich, watr het zich onthouden van mi 11 talro
leningen betreft zij erop wijzen, dat ze zich
eils vroeger daaraan verbonden hebben cn
it zc zich daaraan ook zullen houden.
Dr. Braun merkte op, dat dit antwoord
er geschikt was geweest als basis van
derhandelingon, wanneer het schrijven
n ilcn president niet ingekomen was.
Wat de a.s. feesten in Rijnland betreft
rklaarde do minister-president, dat mor
zal overwogen worden, of thans dio
vrijdïngsfcesten nog wel zin hebben. Do
tsten waren immers slechts in verhand
et de Rijnlandreis van den president ge-
Saniseerd.
in zijn antwoord aan den Rijkspresident
Dr. Braun uiteen, dat het verbod wèl
ittig was (hetgeen I-ILndenburg in zijn
i rij ven ontkent) en dat do niet-opheffing
n het verbod in verband staat met twijfel
iiisischo regecring aan de verzfrke-
van den Stahlhelm. Het schrijven
idiigt met het uitspreken van de hoop,
at het moge gelukken, de oorzaken die
ijk- reis naar het Rijnland verhinderen, als
g weg te nemen, cn dat het de bevolking
u het Pruisische gebied vergund moge
Irden, toch nog u, zeer geachte lieer
kspresident, bij de bevrijdingsfeesten te
nncn begroeten."
r gaan naar aanleiding van het gebeur-
ook stemmen op, die zeggen, dat Hin-
iburg zoo gehandeld heeft op aansporing
n Duitsch-nationalen, die met dit schrij
I'S, n een wig in de coalitie tusschen een-
ini en sociaal-democraten willen drijven,
loeo dit is, zullen wij moeten afwachten.
I( Rijkspresident zelf zegt, dat hij de on
u'lijke behandeling van staatsburgers hem
draaglijk is cn hij het daarom niet mot
,p n constitutionecle plicht van onpartijdig
n i(l kan overeenbrengen om aan bcvrij
na. igsfeeston deel te nemen, waarvan een
si der staatsburgers is uitgesloten.
ooP^oolang er geen andere feiten liekend
zullen we de eerlijke bedoeling van
n Hindenburg moeten aannemen.
MET GEZWINDEN PAS
marchcercn dc officieren van dc Jagers met mevr. BonimBroek op den weg bij Elden,
tijdctis den eersten dag van de Intern. Vier daags che, georganiseerd door den Ned. Bond
voor Lichamelijke Opvoeding
NAAR ONTBINDING VAN DEN
RIJKSDAG
De Duitsche Rijksdag is Dinsdag de be
slissende debatten begonnen over de dek-
kingsvoorstellen der regeering.
Doordat de sociaal-democraten zich bij
art. 1 onthielden van stemming, is de be
slissing opgeschort.
Dat de grootc oppositiepartijen, de so
ciaal-democraten en de Duitsch-Nationalen
de 'dekkingsvoorstellen zullen afwijzen,
daarover bestaat geen twijfel meer en elke
speculatie op een veranderde houding
Duitsch-Nationalen is nutteloos.
Over hetgeen het Rijkskabinet besloten
heeft, heerscht het grootste stilzwijgen. ?oo-
dat men met grootc spanning verwacht of
de verklaring van den Rijkskanselier bij do
tweede lezing der dekkingsvoorstellen reeds
iets bevat omtrent de ontbinding van den
Rijksdag. De Rijksregeering zal in geen gj
val na de rede van den Rijkskanselier te
verwachten verklaringen van de partijen,
waaruit zal blijken, dat dc meerderheid te
gen aanvaarding der voorstellen is, een
stemming laten plaats hebben, daar een
door den Rijksdag verworpen wet moeilijk
door middel van een noodverordening in
werking kan treden.
DE FINSCHE RIJKSDAG
ONTBONDEN
Te middernacht werd de Finsche Rijks
dag, op voorstel van den Staatspresident
ontbonden.
Naar verluidt zullen de nieuwe verkiezin
gen plaats hebben volgens do Lappo-Kies-
wet, welke later door de nieuwe Rijksdag
van kracht zal worden,
reden voor de ontbinding van don
Rijksdag is hier te zoeken, dat door do op
positie der Socialisten de door de regecring
oorgestehle. door de Lappo-bcweging goed
gekeurde Wet op do Bescherming van den
Staat, geen hij dc grondwet vereischte meer
derheid vond.
OORWEGONGELUK IN LINCOLNSHIRE
<6 gewonden.
)o het station Grimsby (Lincolnshire)
een personentrein uit New-Holland op
i anderen trein ingereden, waarbij 46 per-
3ei) werden gewond.
liet Hoogerhuis heeft de door het Lager
huis gewenschte redactie van het wetsont
werp op den arbeid in de kolenmijnen met
1GS tegen "6 stemmen verworpen en nu den
90-urige werktijd over li dagen in plaats
van 7: ';-urigen arbeidsdag aangenomen.
Dp regecring staat thans voor de keus of
het Hoogerhuis tor wille te zijn en de mijn
werkers tot een 90-urigen arbeidstijd te be
wegen. of geheel van de voorstellen af te
zien. Daardoor zou zij zich evenwel aan een
scherpe critick in eigen partij bloot geven.
ERNSTIGE ONGEREGELDHEDEN IN
ALEXANDRIE
Dinsdag vonden te Alexandrië ernstige on-
r^r-geldheden plaats. Volgens officieele mel
dingen zi.in 17 personen gedood, waaronder 8
Fuiopee.-ch-» onderdanen. 250 personen wer
den gewond. De beurs van Alexandrië en
rykc zaken zijn gesloten. Onder de acht ge-
doodc Europeanen bevindt zich ook een
iiaan.
Dc ongeregeldheden hadden plaats na
alge-meenc staking van twee uur, welke ge
houden werd als demonstratie voor de slacht
offers te Mansouriah. De Egyptische troepen
hebben den toestand weer geheel in handen.
Britsche troepen werden niet te hulp geroe
pen.
ERNSTIG SPOORWEGONGELUK
Naar uit Moskou gemeld wordt, heeft in
Zuid-Rusland in de nabijheid van het station
Anaowka weer eon ernstig spoorwegongeluk
plaats gehad. Een personentrein kwam in
botsing met oen goederentrein, waftrbü zes
wagons en de beioe locomotieven ernstig be
schadigd werden. Vier passagiers werden ge
dood en zeven personen werd min of meer
ernstig gewond.
DE MIJNRAMP IN SILEZIE.
In den aanvang van dc Rijlcsdagzitting
van Dinsdagmiddag werd hij de debatten
over liet mijnongeluk te Neurodc de volgen
de beslissing genomen.
Dc Rijksregeering wordt verzocht, in ver
band met de groote mijnramp te Neurode,
tot een millioen Rijksmark ter beschikking
tellen van het mijnwerkersfonds voor
liet Neder-Silezische mijndistrict hij dc in-
padie tc Breslnu, ter ondersteuning van
Ie nagelaten betrekkingen der doodclijk
erongelukte mijnwerkers en verder ter ver
betering van de hvgaëne der mijnwerkers-
bevolking in dat district.
Ook de overige voorstellen der bcgroo-
tinpscommissie werden met grootc meer
derheid van stemmen aangenomen.
Weer 5 dooden geborgen.
Tot gisteravond 11 uur was men er in ge-
sh ngd opnieuw 5 dooden te bergen.
De communisten hebben door verspreiding
van vlugschriften gepoogd propaganda te
maken, waarin zij echter weinig succes had
den. Pogingen om vergaderingen te houden,
gelukten hun evenmin, daar hun geweigerd
cerd zalen ter beschikking te stellen.
EEN SLACHTOFFER VAN HET VLIEG-
BOOT-ONGELl'K GEVONDEN.
De Berlynsche bladen melden, dat een
isf-cher uit Kolberg op eenige kilometers van
Kolberg verwijderd het lijk van een mansper
soon drijvende heeft gevonden, dat geborgen
kon worden. Het is woarschynlyk afkomstig
van een slachtoffer van het ongeluk met de
Domier-vliegboot bij F.ornholm. Het vliegtuig
zelf is inmiddels by Ruegenwaldermuonde aan
gedreven.
TELEGRAMMEN
DE „GRAF ZEPPELIN" OPNIEUW NAAR
DE NOORDKAAP.
FRIEDICHSHAFEN, 16 Juli. Hedenmorgen
tc 7.14 uur, d.i. 7.34 uur Amstcrdamsche tijd,
is do „Graf Zeppelin" bij prachtig helder
weer en stralende zonneschijn opgestegen
om zijn tweede vlucht naar het Noorden te
maken, naar Tromsö en de Noordkaap. Do
vlucht geschiedt onder commando van kapi
tein Lehman. Aan boord bevinden zich 22
passagiers o.w. generaal Nobile.
Gemeld wordt dat het luchtschip dezelfde
route zal volgen als rle vorige week. Indien
dit juist is zal dc ..f«raf Zeppelin hedenmid
dag tegen 12 uur dc Ncderlandsclie grens
passeeren en het luchtschip kan tusschen
1 en 2 uur weer boven Amsterdam zijn.
N'EW-YORK, 16 Juli. Dc Amerikaansche
vlieger Stimson is hedenmorgen 1 uur 'AI
E. T.) van het vliegveld tc New-York op
gestegen, teneinde een non-stopvlucht naar
Buenos-Ayres te maken. Onderweg zal do
vlieger in de lucht zijn benzine- cn olicvoor
raad laten bijvullen.
Kerknieuws.
NED. HERV. KERK.
e roe pen: Te Maarssen, A. v. d. Kooy
Kampen. Te Meppel (vac.-Dr. A. H.
Eoc-lkoort), J. Th. Meijer te Gendt (Gla.).
genomen: Naar Wadenoijen, J. de
Vlieger te Holysloot.
Bedankt: Voor Streefkerk, P. F. van
Noort te Oud-Loosdrccht. Voor Elburg (2o
pred.pl.), G. J. Koldewijn te Hattem. Voor
(vnc.-A. H. J. G. van Voorthuizen),
toez., G. Alers te Nieuw-Lekkerland.
CHR. GEREF. KERK.
Beroepen: Te Broek onder Akker-
vcude (Fr.), cand. J. van Doorn te Veenendaal.
GEREF. KERKEN.
Tweetal: Te Sprang (N.-Br.), cand. Tj.
an Wieren te Kampen en cand. H. Zandber
gen te Enschedé.
Beroepen: Te Sprang (N.-Br.), cand. H.
Zandbergen te Enschedé.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE.
Ds. K. Groen werd gisteravond in het
kerkgebouw aan de Schoonderloostrnat be
vestigd hij de Chr. Geref. Kerk van Rotter
dam-West in dc vacature, ontstaan door het
vertrek van Ds. N. Bijdcrnast.
Ds. K. Groen, overgekomen uit Nieuw-
poort a. d. Lek, werd bevestigd door Ds. J.
W. van Re o, van Burendrocht, die tot tekst
had gekozen 2 Or. 510-20 en sprak over
het gezantschap des hemels, welke gedachte
hij ontwikkelde uit drieërlei gezichtspunt:]
le. Dc oorsprong van dit gezantschap; 2e.
de autoriteit en 3e. de bediening daarvan.
I Nadat vervolgens het bevcstigingsformu-
lier was voorgelezen, werd dc nieuwe die
naar des Woords door zijn bevestiger In
hartelijke woorden toegesproken en zong
de Gemeente de zegenbede, vervat in Psalm
134 3.
Ds. B. de PI an que, Ned. Ilerv. Prent
kant tc Zelhem, heeft j.l. Zondagmiddag we
gens het aanvaarden van zijn emeritaat, af
scheid genomen van zijn Gemeente, welk»
hij 34 jaar heeft gediend. Er was buitenge
woon veel belangstelling voor deze afscheid-
predikatie over Hand. 20 32. De scheidende
leeranr werd toegesproken door den burge
meester, Ds. Bocrsnia uit Si I volde, Evange
list Boschma uit Rutirlo en Ds. Goedhart uit
Hallo. Toegezongen werd Ps. 92 2. Ds. ae
Planque blijft metterwoon in Zelhem geves
tigd.
Ds. R. VAN DE WAAL.
Omtrent den toestand van Ds. v. d. Waal,
die tengevolge van ernstige verwondingen tij
dens een aanrijding in de Diaconesseninrich-
ting te Rotterdam verpleegd wordt, vtme
we, dat de patiënt een rustigen nacht heeft
gehad. De voet is nog steeds opgezwollc:
doch de-algemeene toestand is bevredigend.
DE APOSTEL DER TORADJA.
Den 16en Juli van liet jnar 1890 werd door
het Ned. Zendeling Genootschap Dr. Alb. C.
ICl'uyt als zendeling uitgezonden naar Posfio
(Midden-Celebes).
De thans 61-jarige stond toen voor groote
moeilijkheden, wat niet zeggen wil, dat deze
er thans niet meer ziin. Maar Dr. Kruyt was
d.' pionier van de zending onder de Toradja en
dat beteekent op zendingsgebied enorm veel
strijd en ontbering. Hy wist het vertrouwen
der Toradja te winnen, waarbij een bewonde-
swaardig geduld werd ten toon gespreid.
Onder den zegen Gods wist hij de grondslagen
het Toradja-hcidendom zoodanig te on
dergraven, dat na verloop van tijd de een voor.
"ie ander na van de Toradja tot het Christen-
om overging. Van Dr, Kruyt geldt in bijzon-
leren zin: Die gelooven, haasten niet.
Krachtigen steun ondervond hij bij zijn
rbeid van zijn vrouw en van Dr. N. Adrian!,
dia Dr. Kroyt's werk aanvulde met zijn taal
kennis. Zonder Dr. Adriani. die in 1926
erleed. zou He geschiedenis der zonding in
,sso denkelijk anders geschreven moeten
worden.
Zeer zeker heeft Dr Kruyt dit voor gehad,
dat de Westersche invloeden langen tyd Posso
•oorbijgleden, maar dit neemt r.iet weg, dat
zijn arbeid bijzondere moeilijkheden had, welke
n.et taai geduld overwonnen moesten worden.
Kruyt leidt nog steeds de gevechten
tegen heidendom en Islam. Zoowel in het Zui
den tegen de mohammedanen als in hot
Westen tegen de bergvolken rukt het Christen-
gestadig voorwaarts cn in het Oosten
vragen de bewoners zelfs Christenlceraren, om
hen te onderwijzen in den weg ter zaligheid
Nog steeds arbeidt Dr. Kruyt in Posso en de
Bijbelvertaling van Dr. Adriani zet hij onver
droten voort.
Ongetwijfeld zal de apostel der Toradja, dit
nog ongebroken kr.rht bezit, van het Posso-
volk grooten dank en hartelijke waardeering
ontvangen op den jubileumdag.
ZEN DING S JU BI LE U M.
Heden herdenkt de zendeling met verlof J.
H. Hiebink Iiooker <len da?, waarop hij 40
jaar geleden door het Ned. Zendeling Genoot
schap werd uitgezonden naar de Minahasa,
waar hy directeur-theologisch docent is
weest van de kweekschool voor onderwij;
voorgangers. Later werd hy administrateur
der zending op Celebes en zendeling-leeraar ta
Kakaskeu.
De heer Hiebink Rookcr, dio evenals zyn
vrouw, een zuster van Dr. Alb. C. Kruyt, uit
een zendelingen-familie stamt, denkt zich te
Rotterdam te gaan vestigen.
GIFTEN EN LEGATEN.
Te Sneek heeft wijlen A. de Boer aan de
diaconie der Ned. Herv. Gem. een legaat van
f 1100 besproken.
Schoolnieuws.
HOOGER ONDERWIJS.
Prof. Dr. P. ZEEMAN.
Naar wij vernemen heeft de Universiteit van
Parjjs (dc Sorbonnc) op voorstel van de
faculteit der Natuurwetenschappen besloten
aan Prof. P. Zeeman te Amsterdam het docto
raat honoris causa der Uiversiteit van Parijs
te verleencn.
In een plechtige zitting, die in de Sorbonne
op Zaterdag S November e.k. zal worden ge
houden, zullen het diploma en de insigniecn
aan Prof. Zeeman en enkele nieuwe doctoren
worden uitgereikt.
PROF. H. ZWAARDEMAKER
Naar wij vernemen is Prof. H. Zwaarde
maker, nud-hooglecranr aau de Utrechtsche
Universiteit, benoemd tot doctor honoris
causa. Deze hooge onderscheiding is aan
Prof. Zwaardemaker toegekend op grond
zijner algemeen erkende wetenschappelijke
verdiensten als phvsioloog, maar in het bij
zonder om zijn voortreffelijke studies op
het terrein der radiobiologie die ook in het
buitenland zeer de aandacht hebben ce-
trokken.
LAGER ONDERWIJS
HOOFDBENOEMINGEN
Middelburg (Geref. Sch. voor L.O. en
U.L.O., Lange Heerengrach:): J. IJsselstein
hoofd dor Geref. H. Colijnschool tc Sche-
Z u n d e r do r p: II. v. d. Zee, ond. te Hil-
HET VLIEGONGELUK BIJ
SOESTERBERG
Sergeant C. F. Th. Elout uit W
met zijn vliegtuig in de bosschen bij Socster-
berg is neergestort cn daarbij het leven liet.
Lop pers urn (L.O. en U.L.O.): A.
Nieuwenliuis tc Dragtcn. Met den benoem
de stond op het tweetal dc hoer H. Bocrs
nia, hoofd te St. Anna Parochie.
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN
K a t w ij k a. d. R lj n (Otto baron van
Wassenaer van Catwijck-school): E. vai
'ensveen te Monster.
Hoofddorp (hoofd J. J. Dcngcrink)
mej. M. C. Kolkmeijor te Haarlem.
T ólr Aar (I-Ierv. Sch.)W. dc Nie te
Leiderdorp.
Old eb roek-Dorp: B. Brink A. J.z.,
ond. aan de I-Iarderschool. Tijdelijk aange
nomen. Op 1 Oct. a.s. in functie. Mede op
het tweetal stond E. Timmer te Staverden.
Mastenbroek (hoofd C. van Veen)
mej. H. Lecne tc IJselmuidcn, als kw. mot
akte.
Nij verdal (le Chr. Nat School): mej.
v. d. Werfhorst, aldaar.
J. HAGE
De heer J. Hoge, hoofd der Geref. School
aan de Lange Heerengracht te Middelburg,
is voornemens met Januari e.k. met pen
sioen to gaan.
HET ONTSLAG TE DE LEMMER
Voor de Commissie van Beroep van den
Schoolraad werd 9 dezer te Utrecht het be
roep behandeld van don onderwijzer Fedde
Schurer inzake het aan hom door het School
bestuur te Do Lemmer verleende ontslag
terzake van het in ernstige mate diver
geeren van de Ncderlandsclie Geloofsbelij
denis.
De schorsing, die aan het ontslag vooraf
ging, was op formeele gronden door dezelfde
Commissie vernietigd.
De Commissie was samengesteld uit do
hoeren Mr. H. v. d. Vogte, voorzitter. J. C
Wirtz Czn.. secretaris, Dr. K. Dijk. Mr. J.
A. de Wilde, F. nKIsbeck, J. Schouten en
Mr. D. W. O. A. Schut
Voor het schoolbestuur waren verschenen
de voorzitter en dc secretaris met hun ge
machtigde Mr. P. S. Gerhrandv, terwijl
Schurer werd bijgestaan door Mr. R. Pol-
lema en de secretaris der Unie van Chr.
Onderwijzers, den heer Jungcurt,
Van de zijde van het schoolbestuur waren
drie getuigen opgeroepen, terwijl voor ap
pellant als deskundige optrad Ds. J. J.
Buskes Jr.
Rapport over dc gewisselde stukken werd
uitgebracht door den heer Wirtz. Daarna
begon het getuigenverhoor, dat in hoofdzaak
liep over een ledenvergadering in December
1929.
Een verslag over dit getuigenverhoor en
over wat er meer volgde nam „De Chr.
Onderwijzer", het orgaan van de Unie van
Chr. Onderwijzers, op, waaraan wij het vol
gende ontleenen:
Een der getuigen, het hoofd der school,
deelde uit een met appellant gevoerd ge
sprek mee, dat deze hem gezegd had bij
zijn geschiedonderwijs meer belang tc hech
ten aan de helden van don geest als aan
die van het zwaard. Zulks zou volgens ge
tuige wijzen op den verkeerden invloed, die
van appellant op de jeugdige op de jeug
dige leerlingen kon uitgaan. Ook werd hem
er een grief van gemaakt, dat hij een „om
streden" Schriftgedeelte als de Bergrede
door zijn klas in koor had laten lezen. Hier
tegen voerde appellant aan. dat deze grief,
waarvan overigens in dc stukken geen mel
ding was gemaakt, geen grief kon zijn, om
dat hij in het algemeen gewoon was ly
risch proza en poëzie in koor tc laten lezen
om zijn leerlingen het gevoel voor rhvthme
bij te brengen. Zoo deed hij bijv. met Psalm
23, enkele verzen van Redingius, enz.
Overigens bleek, dat de onderlinge ver
houdingen van den onderwijzer met het
hestuur, hoofd en ouders, voordat het con
flict uitbrak, normaal en in vele gevallen
zelfs vriendschappelijk genoeyid konden
worden.
Vervolgens werden door den verdediger
van Schurer twee vragen gesteld aan Ds.
Buskes als deskundige, n.l. of deze Schurer's
standpunt vereenighnar achtte met «Ie Ne
derlandsche Geloofsbelijdenis en of er voor
orthodox belijdende Christenen plaats was
in een vereeniging als Kerk en Vrede.
Beide vragen werden door Ds. Buskes in
bevestigenden zin beantwoord, terwijl hij
zijn meening uitvoerig toelichtte.
Schurers anti-mijitaii isme had z.i. niets
te maken mot humanistische, dooperseheof
zelfs anarchistische beginselen, maar was
zuiver consequente doortrekking van
diens Gereformeerd-confessioncelc levensop
vatting. In dit verband werd hierop gewe
zen, dat appellant tot op heden als belijdend
lid der Gereformeerde Kerk (oud verband)
in zijn volle rechten staat en er nimmer
maatregelen van censuur tegen hem zijn
genomen, zoodat geacht mag worden, dat
een afwijking van de belijdenis nimmer dc
'facto is komen vast te staan.
Hierop ontspint zich eonig debat doordat
dc heer Wirtz een brief voorleest van den
sedert enkele weken te De Lammer werk
zaam zijnden Geref. Prediant, Ds. de Bruin,
die namens den Kerkeraad meedeelt, dat
het geval Schuier een punt van bespreking
in den Kerkeraad heeft uitgemaakt. Dr.
Dijk, lid der Commissie protesteert ertegen,
dat mededeelingen uit hetgeen in een plaut-
selijken Kerkeraad voorvalt of aanhangig is
ter tafel worden gebracht- De verdediging
sluit zich hierbij aan en constateert nadruk
kelijk, dat Schurer als Gereformeerde nog
in zijn volle kerkelijke rechten staat.
Mr. Gerbrandy vraagt, of Ds. Buskes tic
Statuten der schoolvereeniging kent. de
statuten van Chr. Nat. Schoolonderwijs eu
de toelichting van Prof. Woltjer daarop,
welke vragen door den deskundige beves
tigend worden beantwoord, waarbij hij erop
wijst, dat de brochure van Prof. Woltjer,
hoe belangrijk ook op zichzelf, niet be
schouwd mag worden als de eenig moge
lijke interpretatie van de statuten.
De Voorzitter der Commissie, Mr. v. d.
Vegte, sluit zicli aan bij een door Ds. Bus
kes gemaakte opmerking, nl. dat we eigen
lijk nog zoo weinig weten van Schurers
standpunt, daar dit uit de stukken niet
naar voren komt. Opgemerkt wordt, dat de
antwoorden op de hem gestelde vragen, en
zijn brochure, die aan de Commissie bekend
-nn. toch voldoende duidelijk zijn. Dat hij
dit in de stukken niet uiteengezet heeft is
juist, maar dat is te verklaren uit het feit,
dat het bestuur niet met concreto feiten is
gekomen.
Van de verdedigers is nu allereerst aan
het woord Mr. R. Pollema. Deze legt er den
nadruk op, dat er recht moet gedaan wor
den op do stukken en niet op een brief van
den Kerkeraad, die als een soort geheim dos
sier rauwelings ter tulcl werd gebracht Dit
zou een zeer gevaarlijk precedent scheppen
voor de rechtspraak der Commissio. Overi
gens wijst Mr. Pollema erop, dat hij Schu
rer niet slechts dekt als advocaat, muar ook
als voorstander van Christelijk onderwijs,
omdat we als belijdendo Protestanten voor
al in den tegen woord igon tijd, met narue
op het gebied vap het onderwijs, slechts een
roeping hebben, n.l. die tot voortdurende
oefening in onderlinge verdraagzaamheid.
In den breede ontwikkelt Mr. Pollema ver
volgens de juridische bezwaren, die tegen
dit ontslag aun te voeren zijn. De wijze,
waarop met statuten, acte van benoeming
cn instructie werd omgesprongen, kon nio'.
door don beugel.
Een fout van het Bestuur noemde pleltet
het, dat dit bestuur van deze Commissie een
uitspraak wenscht van doel en strekking dor
Ned. Geloofsbelijdenis. Evenmin is bet juist
de Commissie te willen dwingen tot het uit
stippelen van een in de toekomst te volgen
gedragslijn voor het christelijk onderwijs,
wanneer een bestuur maar meent afwijking
van de belijdenis tc mogen aanvoeren, zon
der dit behoorlijk te adstruceren.
Ook om formeele redenen behoort het ont
slag z. i. te worden vernietigd.
Wat do zakelijke gronden van het ontslag
betreft, stoat in de stukken, dat Schurtr
ontslagen wordt, omdat men verwacht, dnl
zijn denkwijze in de toekomst een rol in lijn
ouderwijs zn! kunnen spelen.
Hier wordt met vuur gespeeld cn pleiter
moet dan ook aandringen op vernietiging
van het ontslag ook op grond van zakelijke
overwegingen.
Vervolgens was het woord aan den twee
den verdediger, den heer Jungcurt.
Nadat dezo zich eerst boklangd heeft over
de buitengewono vaagheid in do stukken,
brengt hij het lidmaatschap van Schurer van
de Chr. Dem. Unie tor sprako als volgt:
Deze partij grondt 2ich echter op de Ilcl
lige Schrift als Gods Woord cn een van de
leden der Commissio van Beroep Mr. J
A. de Wilde heeft zich in een vergadering
van het Noord-Hollandscho Provinciaal Co
mité der Antirev. Partij zeer sympathiek
deze groep uitgelaten en o. n. opge
merkt: „Het beginselprogram van die partij
kan bijna ieder van ons onderschrijven."
Er wordt beweerd, dat er klachten van
ouders zijn, miiar alle preciseering orit
breekt: do moeten alles, wat dit bestuur be
weert, maar op gezag gelooven. Er is geen
schijn of schaduw van bewijsvoering.
Men stolt nu wel, dat Schurer van de be
lijdenis afwijkt cn dnt hij „principeel on
Gereformeerd is", maar do vraag rijst, of «lit
bestuur zelf wel weet, wnar de grenzen lie
gen.
Betreffende het gehoorzamen ann he!
loverheidsgpzag merkt spr. op. dat cr toch
zekere grenzen zijn.
Mr. Gerbrandy, voor het bestuur 't woord
•orkrijgendo, merkt op, dat inderdaad zijn
anvankelijke meening inzake de samen
hang tusschen schorsing cn ontslag gewij
zigd is. Daarom zocht hij de oplossing in
do richting van art, 1039 o B. W. cn grond
de zich daarbij op een door hem te dezer
zake ingewonnen advies van Mr. W. van
Kuyk, hetgeen pleiter uitvoerig toelicht
Overigens is deze formeele kwestie voor hel
Bestuur slechts een bijzaak, waarom het
dan ook getracht heeft cventueele bezwa
ren bijvoorbeeld ie ontzenuwen door oen
verstrekkend aanbod van schadeloosstelling
daar het Bestuur ten deze op het stand
punt staat „Geld spielt keine Rolle". De
kern ligt In de zakelijke gronden voor het
ontslag. Hier moest om gewichtige redenen
onmiddellijk worden ingegrepen, toen een
compromis was afgestuit op de onwillig
heid van appellant. Pleiter acht de denk
beelden van Schurer hoogst gevaarlijk en
ereenighAar met het standpunt van Chr
Nat. Schoolonderwijs. De Schoolvereeni
ging is souvereln in eigen kring en zoodra
zij meent, dat de onderwijzer niet meer ho
mogeen is met de richting, wolke in dezen
INGEZONDEN MEDEDEELINO.
Moederzorg
Moederzorg voorkomt dat het huidie_ van h-rt
wiogekind branderig wordt of smet. Zij houdt
daarom het huidje en de huidplooien van de
kleine altijd droog met Purolpoeder en een
stukgaand plekje behandelt zij teretood met
Pu rol, omdat zij weet dat dit spoedig geneeet
Pu rol en Purolpoeder
zijn verkrijgbaar bij Apoth. en Drogisten.
Weerbericht.
BAROMETERSTAND.
VERWACHTING:
Matdge tot krachtige Zuidwestelijke tot
Westelijke, later mogelijk Noordwestelijk»
wind. zwaar bewotki met regenbuien en
tijdelijke opklaringen, mogelijk onweer, wei
nig verandering in temperatuur.
Stormsein.
Ontvangen 15 Juli 9.45 uur n.m. Attentie-
sein O. d.i. Weest op uw hoede.
FIETSERS, LICHT OPI
Van 1718 Juli van 9.42 nam. tot 4.6l va,
kring domineert, moet de onderwijzer zich
onderwerpen of heengaan.
Mr. Gerbrandy aoht dan ook in het ge
heel geen concrete feiten, A\-aarop partij
Schurer zoo sterk heeft aangedrongen, noo
dig om tot ontslag over te gaan.
Ongeoorloofd acht pleiter ook Schurer'ê
samenwerken met modernen en ethlschen
Kerk en Vrede. Deze vereeniging voert
onzo menschen van het rechte pad af. Voor
den Christusbelijder is daar geen plaats.
M ie meent zich daar thuis te gevoelen, be
hoort niet bij ons. Die brengt het Christe
lijk onderwijs in gevaar en ann zoo iemand
kunnen eu willen wij onze kinderen niet
meer toevertrouwen. Daarom heeft het Be
stuur in De Lemmer ontslag gegeven.
De statuten, aldus Mr. Pollema. kennen
geen anderen grondslag dan de Ned. Ge
loofsbelijdenis. Welnu,deze Geloofsbelijde
nis beslist niets ten nadeele van Schurer's
standpunt. Wenscht men dus den heer
Schurer niet meer in de school, dan hebbe
men in de statuten den grondslag der ver
eeniging enger te begrenzen.
Het standpunt van Mr. Gerbrandy heeft
gov aarlij kc consequenties, funest voor de
rechtspositie van den Christelijken onder
wijzer. funester nog voor de toekomst van
het Christelijk onderwijs.
De heer Jungcurt bestrijdt eveneens Mr.
Gerbrandy's standpunt als funest voor de
rechtspositie van den bijz.onderwijzer.
Ds. Buskes wijst er op, dat Calvijn'a
standpunt t. o. v. de anabaptisten niets ter
zake doet: Schurer is geen anabaptist Hij
komt juist op grond zijner Gereformeerde
belijdenis tot zijn houding. Ook de actie van
Kerk en Vrede wordt door Mr. Gerbrandy
\n een scheef licht gezien.
Mr. Gerbrandy handhaafde in dupliek
zijn standpunt Schurer's karakter wilde hij
niet aantasten. Wellicht was appellanfeaun
oen Christelijke school in een andere ge
meente op zijn plaats, maar hij past niet
bij de opvattingen van liet bestuur in Da
Lemmer: daar wil men hem niet
Hierop sloot de voorzitter de zittiug en
deelde mee, dat de Commissie later ult-
praak doen zal.
EXAMENS.
EXAMENS HOOG-DUITSCH M. O. B.
Hot mondeling godoelte v*n do oxtment tot
t vcrkrIJscn
i bekwaamheid
mlddelb.«*r ondorwlje ln di
het
Juli.
-.1 letterkunde
nomen in Groningen li
iniversltolt op 16 en 1*
13 Juli, dos voor- ei
lero. U L. llei
P.eveneberg. «Ilea
miogotn; J. NL Cn-
-ogts». J. E. Ro».
I. J. Prunet, F. Bruyn. J N. Stjunkot. F. J. K.
<J. Vegt. allen t« Pen Haag; G. W. Hr.rmeen.
>f. A. Su*.in. belden Leiden. H. van Govenlngen.
EXAMENS-MACHINIST.
•en Haag. Geslaagd voor diploma A do
ren: F Kragt. Schiobroek; W. J Haverlnk.
irlom; Th. H. Folmer, C, P. linlier. Dord-
it.
EXAMENS HULPKEURMEESTER.
breagj ter ,lr»meene
bulpkeur-
[booti. Zei
-- volgende poreo-
n: H. A. Aaldoring. Kampen; J. v. Borne-
;d. Utrecht: F. Beercpoot. Zaandam; B. Ban-
nlnk. Apeldoorn: A. Doet*. Zaandam. R A. v.
I'runen. Schljndel; J. B. 'etloan. Deeraum: A
H-etebrlJ. Coevorden: A. Hekstra Ein Gro
ningen; M. Itundcrs March, Ziorlkxee. L. M. t.
"—•mi. Roermond: J. J. H Heynen. Roermond:
Keulen. Diepenveen; O S( Kersten. Den
Haar; J. \V. Koopman», Wnrknm; Th A. Merk*.
Vlijmen; O. H. Prlneen. SUtard: G. K. Kol. San.
pemerr, J C. v. d. l'ut J, Amsterdam: W. M.
Do Roy, Helmond; M. Spanjer, Hardenbeg; C. C.
J. Schoenmaker». Prlnccnhr.pe; j, w. Schorfhaar
Goor: H. Sp«ans, Haarlem; W Themuian, Veen.
dam; M. Verschuren. Vonray; Joh de Vries. Ure
terp; J A. Vochtoloo. Wolvegu; J. L Vonckon,
Houtken*. A, de Vries, N'eede; TJ, de
- k; II. J. W -J
Vnld-,
iVoudstru.
EINDEXAMENS H. B. 8.
Lelden. (Chr. H.B.S.) Diplom B. G«»t:
dame* M. I Hennemtnn. Lelden en L W vt..
Hnaften. Oeg.stgeeat, en du heoren: A. Co». Voor
k..— Hoyk j_ v Hollen. Wo#i»l
Schoonhoven; \v. F Kal
T. W. J u
Mlooi
Lel dei
Vei
W. Kri
Wu«e>
'."r.
Katwijk aan Zee
st. Afgewezen L
EXAMENS-i.ICH. OEFENING M.O.
j t recht OeSv. S cand. Oe»l.: de heeren J.
volborst Utrecht: 3. Straling. H. cn N F H.
tilling, betden Amsterdam.
EXAMENS HANDELSKENNIS L.O.
de dame» t
r. d
O A. M. vu den F- rg. -»-Hertogenl
ronkhorst, Amtnrdsm: A. XL II <'rreuü»T».
mond «n O. C. Dahroen «on Buchhol*. Deo
en de heeren J. Burema. "t Waar fOM:
irootbof. Groningen:
Bertram. Utrecht.
EXAMENS-STUURMAN
voor 3e stuurt
IJK. Har"" -
e stoomvaart de heeren
ima. C. In de Well: voor
'vaart de heer H. 1L Engel*.
urtnan kleine
EXAMENS-RADIOTELEORATIST
la Mal an Juni l»Ji tal namen worden ge-
het verkrygen v.n het bysendera
or radlo-ielek-raPat. bedoeld In art.
STi'cVo
t1*' Internationaal Uadio-telegraafverdre*
weahlngton. Dit certificeat geeft, ofhanke-
en opaonaai
'elke l
hhet e....
het* Internatte»:
bevoegdheid om deel
1 wen ah.pen.
X erdreg voor
