Niet meer dan
0,087 LITER
BENZINE
CHEVROLET TRUCKS
A. J. STALLING A
CHEVROLET - PONTIAC - OAKLAND - 6. M. G. TRUCKS
EEN GELE NAPOLEON
DINSDAG 15 JMÜ 193G
DERDE BLAD PAG. 9
NEDERLANDSCHE INVLOED IN AMERIKA')
KENTERING DER OPENBARE
MEENING.
ARBEID DER NIEUWE GENERATIE.
De Nederlanders der zeventiende eeuw
hebben een gewichtig aandeel gehad in de
ontsluiting der nieuwe wereld. Hebben de
Engelsche „cavaliers" den grond gelegd
voor den landbouw der Z u i d e I ij k e sta
ten en de pelgrims en puriteinen vooi
Amerikaansche geleerdheid en nijverheid
van het Noorden, de Hollanders waren
de stichters van Nieuw-Amsterdam cn heb
ben dus een aanvang gemaakt in het cen
trum met den handel.
Het is geen wonder, dat de afstammelin
gen der oude Knickerbockers nog steeds
jaarlijköohe festijnen aanrichten om de
vestiging van New York te herdenken, en
dat zelfs verder het Westen in Knicker
bocker clubs worden opgericht door Hol
landsche Amerikanen, die trotsch zijv op
hun afkomst, en tooh is de invloed van
Stuyvesant en de zijnen een punt van debat
geworden. Op een gedenkplaat aan den
muur der Engelsch Gereformeerde Kerk in
het Bagijnhof te Amsterdam leest men, dat
de pelgrimvadens en de Nederlanders, die
zich in New York vestigden, „vele instellin
gen uit Holland hebben overgeplant" in de
nieuwe wereld en daardoor aan die wereld
een „distinctief karakter" hebben geschon
ken. Dit opeohrift draagt het jaartal 1927,
doch vertegenwoordigt het sentiment van
mannen als Motley, Griffis en Douglas
Campbell, aan wie het te danken is, dat
vroeger in Amerika verkondigd werd, dat
de republikeinsche regeeringsvorm, de de
mocratische geest, de kostelooze openbare
school en de New Yorksche cultuur groo-
tendeels verschuldigd waren aan de zeven-
tiende-eeuwsche Nederlanders. Deze theorie
is zoo
geweldig aangevallen
door de his tori e-kenners van de Universi
teit van Pennsylvanië, dat men tot ongeveer
1925 niet veel goeds van Nederland gelezen
heeft in de Amerikaansche schoolboeken.
Men wilde nog wel erkennen, dat men aan
Nederland te danken had twee nationale
feestdagen, Dankdag en Sint Nicolaas de
laatste gevierd op Kerstmis doch voor
het overige maakte men zich wijs, dat de
bekende Rip van Winckle uit de schets m
van Washington Irving, een figuur, die
twintig jaren noodig had om zijn roes in de
bergen uit te slapen en altijd bij zijn tijd
achteraan kwam een typisch voorbeeld was
van de Hollandsche kolonisten der 17e en
18o eeuw.
Thans is er gelukkig een reactie te be
speuren in de Amerikaansche schoolwe
reld. In het eene weck na het andere vindt
men ie vleiendste beschouwingen over de
cultuurbijdragen der Nederlanders in vroe
ger eeuwen. Men gaat nu van de idee uit,
dat de Europeesche geschiedenis tot onge
veer 1700 de vóórgeschiedenis van Amerika
vormt, en men is tot de ontdekking geko
men, dat in die vóórgeschiedenis Nederland
een beteekenisvolle rol heeft gespeeld. Men
releveert, hoe kort na 1300 de Nederlanders
de vrachtvaarders van Europa werden en
hoe ze 1450 de machtige Hansa versloe
gen en den bezem in den mast begonnen te
voeren.
Men vertelt, hoe de Italiaansohe Renais
sance op niet6 uitliep en hoe de Christelijke
Renaissance van de Broeders des Gemee-
nen Levens het voorspel werd van de Her
vorming en van den bloei der Middelbare
school. Men wordt zich er eenigszins van
bewust, dat onder Willem I een wereldkrijg
gevoerd is voort burgerlijke en godsdiensti
ge vrijheid, en dat onder Willem III het
Europeesch evenwicht in het protestantisme
van de oude en die nieuwe wereld is gered.
Men leest, dat de Nederlanders te Leiden
en elders
zijn geweest, en dat de Nederlandsche schil
ders de waarde van den mensoh en van de
natuur ontdekt hebben. Tot 1600 was de
mensch deel van het instituut en de natuur
6lechts zijn werk- of speelplaats. Na 1600
wordt de mensch „vrij" en wordt de natuur
de middelaarster tot de diepste problemen
des levera. Het portret en het landschap
zijn in Nederland geboren. En al ziet men
al deze dingen nog te veel in het licht van
de Nederlandsche koloniale en „commer-
cieele suprematie" zooals de leerboeken
het uitdrukken, en te weinig in het licht
van het martelaarschap en van den gewel
digen strijd om de vrijheid in de 16e eeuw,
toch noopt het tot dank, dat de beschavings
geschiedenis hulde begint te bewijzen aan
Nederlands verleden.
Het is geenszins voorbarig te voorspellen,
dat met de Valerius-vereering in Amerika
ook op den duur het standpunt van dien
grooten volksdichter zal gehuldigd worden,
zooals hij het uitdrukt in het slotgebed van
zijn „Gedenckclanck":
„Heere, uw Vaderlijke zegen en genade is
over ons ten allen tijde wonderlijk en groot
geweest! Gij hebt het al gedaan! Gij maakt
de gulden vrijheid en de oudste wetten der
Vereenigde Nederlanden, spijt den al-benij-
denden vijand, voor al de wereld meer en
meer bekend
De directe invloed, die de Nederlanders
der 17e eeuw hadden kunnen uitoefenen, is
door Jan Salicgcest verloren
gegaan,
doch, de indirecte invloed, die in zoo nauw
verband staat met de Reformatie en den
tachtigjarigen oorlog, wordt gaandeweg
meer gevoeld en erkend.
Doch ik zie u ongeduldig vragen, of
dan van de latere Nederlanders, die naar
Amerika getogen zijn, geen betere dingen te
vertellen zijn dan de geschiedenis van Rip
van Winckle? En ge hebt gelijk! De familie
trots der aloude Knickerbockers ten spijt, 't
zijn de arme, doch ondernemende landve
huizere der negentiende en twintigste eeu
geweest, die ons het recht geven te spreken
van Nederlandschen invloed in Amerika.
De tijd is te kort om u de geschiedenis te
verhalen, waarover trouwens Dr. A lei da
P e t e r s, Dr. Henry Beets, en vooral
Dr. J. van Hinte, geschreven hebben, en
de Amerikaansche gezant. Dr. G. J. I) i "-
kema, kortgeleden gesproken heelt Doch
twee zaken mag ik zeker wel noemen om er
uw aandacht op ta vestigen.
De eerste is, dat met het uitsterven der
moedertaal een nieuwe krachtsinspanning
gepaard gaat, die u in het oude vaderland
met jaloezie zou vervullen. De Amerikani-
satie begint zich thans te voltrekken. De
kolonie begint zich los te maken van het
moederland en vrij de vleugels te ontplooien.
Het Hollandsche volk in Amerika heeft
zich thans in den stroom van het nie
wereldleven geworpen. En terwijl schijnbaar
de laatste banden worden doorgesneden met
het verleden, begint er een sympathie te
groeien voor de 6tamgenooten en voor de
Nederlandsche kuituur en geschiedenis, die
verkwikkend is. Zoo ver moest het komen,
dat de vierde generatie geen Hollandsch
meer &preken kan en dat ze zich vreemd
gevoelt tegenover haar eigen voorgeslacht.
Zoo alleen krijgt ze heimwee naar kennis
van het oude vaderland. Want nu de taal
zoo goed als verdwenen is, nu pas beginnen
de jongeren te beseffen, dat ze van Neder-
land&ch bloed zijn en dat ze hun afkomst
niet kunnen verloochenen. En tegelijk daar
mee beginnen ze zich voor te nemen, dat ze
de eer van
het land hunner vaderen
hocg zullen houden en dat ze de glorieust
tradities tot in verre toekomst zullen voort
zetten. Rip van Winckle heeft de erfenis der
vaderen onder het stof begraven. Doch de
jongere generatie zal voor meer nog dan
eeuw en zoo we hopen tot aan het einde
der dagen voor de eer van het oud-e
derland de banier opheffen.
Vervolgens moet ik u eenig denkbeeld ge
ven, hoe de jongeren den Nederlandschen
invloed in Amerika kunnen versterken: De
eerste traditie, die ik noem, is die der vrij
heid. Het tegenwoordig Amerika wordt be
dreigd door den benauwenden geest der
„standardization". Het is gebod op gebod,
regel op regel. Alles wordt fabriekmatig. De
persoonlijkheid loopt hier gevaar. Doch,
zich bewust van den fieren geest van den
Nederlandschen leeuw, kan de Hollandsche
Amerikaan den Amerikaanschen adelaar
weer doen klapwieken. De Nederlanders
staan voorts bekend om hun wetenschappe-
lijken zin. Ook hier Jaat Nederland in Ame
rika een breed spoor na, want de gegradu
eerden van Hope College te Holland, Mich,
en van Calvin College te Grand Rapids, heb
ben zich een naam gemaakt om hun deg.
lijkhed'd en hun nauwkeurigheid. Verbol
gens doet Nederland zich weer opnieuw gel
den op het gebied van muziek en schilder
kunst en ook hiervan wordt de echo aan
de boorden van het meer Michigan en op de
prairies van Iowa gehoord. Het danklied
van Valerius van 1597, „Wilt heden nu tre
den", heeft reeds vier vertalingen en is
thans h e t Amerikaansche dankdaglied ge
worden. De volkszangbeweging vraagt ook
naar
Nederlandsche liederen.
In New Y'irl: en Detroit zijn verscheidene
van de Oude Meesters, die goud waard zijn,
en in Grand Rapids is een keurige verzame
ling van de jonge meesters. En aangevuurd
door deze en door Amerikaansche voorbeel
den zijn er jonge dichters en schilders opge
staan, wier naam straks met eere zal ge
noemd worden.
Eindelijk moeten we niet verzuimen op
den Hollandschen ondernemingsgeest te
wijzen. Kerken en scholen en bibliotheken
verrijzen, die monumenten mogen heeten
van Hollandschen gemeenschapszin. Op 't
gebied van handel, fabriekswezen en land
bouw zijn de Hollanders in hun districten
leiders. In Grand Rapids worden alle ver
antwoordelijke posities bij de banken aan
Hollandsche Amerikanen toevertrouwd, of
schoon de stad gesticht is door niet-Hollan-,
dens en deze minstens nog een derde der
inwoners vormen. Inderdaad, de enorme be
langstelling bij de vertooning van de Zui
derzeefilm kan slechts verklaard worden uit
de parallel tusschen het krachtige, energie
ke leven in het oude en het nieuwe vader
land.
Ten slotte mogen we niet verzuimen te
wijzen op de versterking van het Neder-
landsch type door de studie van het Neder
landsche Calvinisme en de invoering der
vrije Christelijke school. Beide zijn in het
verleden vreemde, on-Amerikaansche pro
ducten genoemd, doch de hoon is veranderd
in eerbied. Deze twee versterken niet alleen
het Kerkelijk leven, doch maken de groep
als groep mobiel, omdat ze in hoofdzaak van
Gereformeerden oorsprong ie. Deze twee
scheppen Grand Rapids en Holland, Mich,
en zoovele andere steden om tot burchten
van het Nederlandsche element Het gods
dienstig cement is het sterkste verbindings
middel voor de Amerikanen van Nederland
sche afkomst. Zonder de Kerk en de Chris
telijke school zouden de Hollanders hun in
vloed grooten deels ingeboet hebben, zouden
ze verstrooid zijn geraakt en geen ras
invloed op Amerika gehad hebben. Nu zul
len ze tot in verre geslachten de vlag van
Oud-IIolland hoog houden. Wat het Calvi
nisme voor het oude vaderland geweest is,
„zijn levensvraag en de bron zijner sterkte"
(volgens Van Vloten), dat zal het ook zijn
voor de Nederlanders in de Vereenigde
Staten.
Misschien vraagt iemand, of er van onge
veer een kwart millioen Nederlanders, die
misschien in enkele decenniën zullen aan
groeien lot een millioeti,
een beteekenenden invloed
kan uitgaan? En dan antwoorden wij vol
mondig: jaf Want. de Hollander moge de
eerste zijn, die zijn taaJ afzweert in den
vreemde en de eerste, die zich wil aanpassen
aan een nieuw nationaal leven, de onder-
grondsche stroom van het verleden is zóó
krachtig, dat Hollanders elkander in den
vreemde altijd zoeken en uit duizenden te
kennen zijn. Er is een intensiteit onder de
Nederlandsche Amerikanen, die verre over
treft, die van menig ander ras. Die intensi
teit komt uit bij verschillende gelegenheden,
bij familieréunies, nationale feestdagen, ker
kelijke en andere samenkomsten. Ze toonde
zich in bewonderenswaardige schoonheid,
toen de studenten van Hope en Calvin Col
lege historische tafereelenspelen opvoerden.
De Tachtigjarige Oorlog en de Immigratie
naar Amerika zullen nooit door de jongens
vergeten worden, daar kan het oude vader
land op aan. De moedertaal is voor goed
verloren, doch de band des bloeds blijft
trekken.
En wat is het geheim, dat uit zóó droevig
verlies zulke kostbare winst i6 geboren? Het
is vooreerst, dat de Hollandeq-s in den
vreemde ook aan de oud-vaderlandsche
deugden blijven vasthouden. De Nederlan
der is sekuur, getrouw, degelijk, energiek,
kuisch en huiselijk, fier op zijn glorierijke
afkomst, vrijheidlievend, en geïnteresseerd
in grondig onderwijs, dat de tradities der
vaderen voortzet. Doch de Nederlandsche
Amerikaan is ook gehecht aan den gods
dienst der vaderen, en di«t is misschien het
diepste geheim, waarom hij in het verleden
zooveel pionierskracht ontplooid heeft, en
waarom hij ook in de toekomst de pionier
zal blijven van al, wat in het oude vader
land schoon en edel heet.
Mijn Schild en mijn Betrouwen,
Zijc Gij, o God, mijn Heer!
op U zoo wil ik bouwen.
Verlaat mij nimmermeer.
Dat ik toch vroom mag blijven,
Uw dienaar te aller etond,
De tyrannie verdrijven,
Die mij het hart doorwondt!
H. J. VAN ANDEL.
Dit artikel werd voor ons blad afge
staan door Prof. H. J. van Andel van Calvin
College te Grand Rapids, die thans in ons
land vertoeft voor studie-doeleinden, en die
ovei* dit onderwerp Vrijdag j.l. voor de radio
een rede hield.
PROF. FREUD
de man, die den grondslag legde voor de
psycho-analyse, zal de Goéthe-prijs (10.000
Mk) van de stad Frankfurt dit jaar ont
vangen. De laatste prijswinnaars waren
Stefan George en Albert Schweitzer.
Gemengd Nieuws.
DOODELIJK ONGEVAL
Beide beenen afgereden
Bij het rangeeren op het rangeerterrein
bij de haven te Willemstad werden
stoker A. Jongenelen, wonende te Fijnaart,
beide beenen afgereden, terwijl de man ver
der ook deerlijk aan hoofd en lichaam
werd gewond. In deerniswekkenden toe
stand werd het slachtoffer per zieken-auto
afgehaald om hem naar het ziekenhuis te
INGEZONDEN MEDEDEELING.
de inhoud van een glaasje
Onlangs werd tijdens een officieele proef
neming op den weg vastgesteld, dat een
Chevrolet Truck een lading van 1700 KG.
met een gemiddelde snelheid van 40 KM. over
een afstand van ïo.o KM. op 14.77 liter b®11-
zine vervoert.
Dat wil zeggen, dat hij per 1 ton over
1 KM. niet meer verbruikt dan den inhoud
van een glaasje "0.087 Liter
Het beste bewijs voor de spreekwoordelijke
zuin^heid van den Chevrolet Truck Uw
transportkosten behoeven werkelijk niet hoog
te zijn. Indien U een Chevrolet Truck ge
bruikt, weet U dat U over een krachtigen,
snellen en betrouwbaren Truck beschikt, die
tevens bewezen heeft meer dan gewoon zui
nig te zijn.
Het termijnbetalingssysteem der Genera
Motors Acceptance Corporation maakt het
den koopman mo
gelijk zijn bedrijf
te moderniseer en
zonder daarvoor
zijn kapitaal aan
te spreken. De kos
ten zijn, dank zij
practische en eco
nomische, moder
ne methoden, tot
het minimum be
perkt.
General Motors Continental S. A. Vertegenwoordigers door geheel Holland
PRIJZEN
f.o.b. Rotterdam
i-Chassis Fl. 1.445
Vrachtwagen-Chassis Fl. 2.145
Vrachtwagen-Chassis met Cabine Fl. 2.355
Vrachtwagen-Chassis met Cabine
en laadbak met neer klapbare
zijkantenFl. 2450
HOOGEWOERD 56 - LEIDEN - TELEFOON 361
Breda te vervoeren. Hoewel aanvankelijk
steeds hij volle bewustzijn, werd zijn toe
stand tijdens het vervoer zoo zorgwekkend,
dat hem te Fijnaart in de auto do H. H.
Sacramenten der Stervenden moesten wor
den toegediend. Besloten werd hem te Etten
naar het ziekenhuis te brengen. Aldaar
aangekomen is hij kort daarna overleden.
De man was 27 jaar oud en sinds 2 maan
den gehuwd.
AUTO-ONGEVAL
Men meldt ons uit Ede:
Gisterenmiddag heeft nabij de Ginlccl
een auto-ongeluk plaats gehad. Bij het pas-
seeren van een auto schrok het paard
van een voorbijgaan den wagen beladen
met hout. Het paard sprong voor de auto
waarin gezeten waren de heer H. zijn
chauffeur en twee dames. De chauffeur
gooide het stuur om waardoor de auto
tegen een boom terecht kwam. Do chauf
feur bekwam ernstige inwendige kneu
zingen en do heer H. ernstige verwondin
gen aan het hoofd. De beide dames ble
ven ongedeerd. Dr. Hijmans en Dr. Hoek
stra verleenden geneeskundige hulp. De
beide slachtoffers werden naar het zie
kenhuis te Arnhem vervoerd. De dames
hebben per bus haar reis vervolgd.
Zich in het hoofd geschoten
De 17-jarige slager G. Grond te Ondor-
spekhol-Kerkrade hield zich Zondagmiddag
onledig met het schieten met de flobertge
weer in een weide bij de ouderlijke woning.
Schertsend zei hij te-gen een kameraad:
..Als je je leven moe bent, moet je zoo
doen". Toen hij het geweer tegen den slaap
zette ging het plotseling af. De kogel drong
in het hoofd. Nadat geestelijke cn genees
kundige hulp was verleend, werd G. naar
het hospitaal te Kerkrade overgebracht
Maandagnamiddag verkeerde G. die niet
het bewustzijn heeft verloren, nog steeds
in levensgevaar.
DOOD IN ZIJN WONING GEVONDEN
Een alleenwonend man, zekere W. v. O.,
werd dood gevonden in zijn woning aan de
Atelicrstraat te Tilburg. Toen de luiken van
zijn woning 's morgens langer dan naar
gewoonte bleven gesloten, waarschuwde
men de politie. Men vond van O. dood voor
de canapé liggen.
Bij het geneeskundig onderzoek werd vast
gesteld, dat hij door hartverlamming was
overleden.
Radio Nieuws.
Woentdas 16 Juli
HUIZEN (298 M.. na 6 uur ïoïl M.) NCRV.
8.15 Tijdsein. 8.15—9.30 Morgenconcert 10.30 Tij<l-
0 Tfidscln. I2.JO—3
oocert: Mevr. C. van Ravenxwaay—Mollenkami»
aug. do heer H. Hermann, vlooi, de heer H. v.
Horst Jr.. ceUo. Mevr. R- A. v d- Horst-
Bleekrode. plano. 2 Tijdsein 2—2.45 Kerste g<*.
deel to van het concert te geven door: MeJ. A.
Kermes, alt. de heer G. Beths. vloot de
.15 Vervolg Ooi
5.30—6.40 Vaz Dlas: Koers
zang. MeJ. T.
5.30 Gramofoon.
lu—7.10 Briesen
Infanterie te Breda .or>t
iter Louis de Morée. 10
0.25 Persberichten. 10.25li Gramofoon.
Causerie. 7.45 Politieberichti
8.15 Uitzending uit het Kui
pjuze gramofoon. Daarna i
De Telefunken-staaL
Naar wij zooeven uit betrouwbare bron ver,
nemen, zal op de groote Berlljnsche radio-ten
toonstelling. welke op 22 Augustus a.s. geopend
wordt, een geheel nieuw soort radlo-ontvang-
lamp verschijnen. Deze lsmp Is geheel afwijkend
van de typen, welke wij thans kennen en zoo-
ndlge r
)Vereenkomst d
wordt bij deze n
lat zich tot nog
len glasballon I
slechts zeer weinig
iclpleel beproefd;
de ontdekking
voor de praktijk bruikbare resultaten t
krijgen, waarbij de groote stabiliteit als
voornaamste gunstige eigenschappen ste
den voorgrond treedt. De eigenaardige
sche bljzonderhedei
doeld om de tegen
gen. Zij danken hu
het lichtnet gevoed won
nen maken. Deze appara
ver ontwikkeld, dat lai
ip" gaf Tele-
praktljk ont-
- product den
zijn reeds zoo-
zondere eigenschappen b.-
llgheden voor den bromtoon van net
kunnen zij de constructs van ontvi
len In nieuwe banen lelden. Naar
Telefunken een nieuw ontvangtocs
deze Telefunken-sta ven zijn t,.ege|
Berlljnsche radlotentoonstelllnc oen
Uitdrukkelijk s
'lelinL
vloed wordt door dez<
.ch dat do
estellei
lichtnet
ZWARE MISHANDELING
Per auto van den G.G.D. is naar het Bin
nengasthuis te Amsterdam vervoerd een
21-jarig opperman uit de Daniël Stalport-
straat De man had verschillende messteken
bekomen in hoofd, nek en rechterarm en
verklaarde door een buurman gestoken te
zijn.
In verband hiermee is een 50-jarig grond
werker aangehouden.
MOTOR TEGEN AUTO GEBOTST.
Aan den Haaksbergenveg in de gemeente
Lonneker is de motorrijder M., juist toen hij
uit een zijweg kwam, tegen een passeerende
auto aangereden. Ilij en zijn duorijder R.
zijn zwaar gewond naar het ziekenhuis te
Enschedé overgebracht De toestand van
eerstgenoemde is zeer ernstig. De motorfiets
werd vernield cn de auto zwaar beschadigd.
MOTORRIJWIEL IN BRAND
Op den Amsteldijk ter hoogte van Ouder
kerk a. d. Amstel vloog een motorrijwiel
in brand. De berijder zag kans van het
brandende vehikel te springen, doch be
kwam dusdanige brandwonden, dat hij per
auto naar een ziekeninrichting te Amster
dam moest worden overgebracht.
Het motorrijwiel verbrandde grootendeels.
DRONKEN MOTORRIJDER.
Op den Rijksstraatweg te Sittard is een
motorrijder met een tamelijke vaart tegen
een fietser gereden. De duorijdstcr werd van
den motor geslingerd en bleef bewusteloos
liggen. Het meisje had een ernstige hoofd
wonde gekregen. De fietser werd slechts
licht verwond. De fiets is totaal vernield.
Naderhand heeft de politie den motorrijder
gearresteerd. Hij zou onder den invloed van
sterken drank zijn geweest
door
ARTHUR E. SOUTHON.
27
„Dan weet je dus ook, hoe je moet omgaan mot de geweren
der blanken, die zoo snel treffen, dat het oog van een man het
niet kan naspeuren."
„Ja," antwoordde Balo trotsch, „ik kan zes mannen neerleggen,
terwijl gij bezig zijt een pijl op uw boog te leggen en te
richten."
„Ben je nu nog zoo gesteld op den blanke?"
„Gesteld op! Neen, maar ik spuw op hun geesten! Mogen zij
In de wildernis omkomen en laat de duivel hen kwallen in de
onderwereld!" en Balo zette zijn vervloeking zoo'ri kracht bij,
dat Makindi niet langer in onzekerheid verkeerde.
„Je hebt Tulasi dus hooren spreken. Je weet dus, hoe hij de
mannen van Kwandi heeft aangezet tot den opstand. Wat denk
je daarvan?"
„Mooi werk" zei Balo direct „De mannen van Kwandi alleen
al zouden dat stelletje blanken kunnen opeten, en als andere
stammen zich nu bovendien bij ons voegen, hebben we in een
week alles heroverd, wat ons ontnomen is."
„Voeg je bij ons", zei Makindi. „Jij bent net den man, dien
we noodig hebben, want aJs we Feribu-ekun en de politie gedood
hebben, kun jij ons leeren, hoe we met die krak-krak-krak-
geweren schieten moeten."
„Dat doe ik gaarne. Zij waren het, om wie ik mijn stad moest
verlaten, met achterlating van vrouwen en kinderen; en zoolang
y-Ü in dit land zijn, kan ik niet terug."
„Kom mee, dan zal ik je naar den koning brengen."
Niettegenstaande het reeds vrij laat was, was het paleis toch
vol van mannen, die dansten, zongen en dronken bij het wal
mende licht van de flakkerende palmolielampjes. Alle .werk was
stopgezet en Kwandi en de mannen verkeerden den nacht in dag.
De koning was in zijn privé-vertrek met Tulasi en eenige
hoofden. Balo volgde Makindi op den voet, doch toen hij Tulasi's
betooverde gezicht zag, ontzonk hem toch een moment alle
moed.
Het succes van zijn onderneming was niet op Tulasi's gezicht
te lezen. In het inboorlingen-paleis moest alles gepaard gaan
met drinkgelagen: 'twas hem aan te zien, dat hij de laatste
weken veel meer gedronken had dan goed was. Zijn donkere
oogen puilden uit en hij had in zijn pafferig dik gezicht trekken,
die duidden op uitspatting. Zijn dikke onderlip hing slap naar
beneden, alsof de drank de spieren verlamd had. Toen Balo
keek naar dat stuiptrekkende gezicht en die beverige handen,
wist hij, dat die man gevaarlijk dicht toe was aan een delirium.
De koning en al de andere hoofden waren in ongeveer gelijke
condities. De spion begreep, dat zij een stadium van de uiterste
roekeloosheid hadden bereikt, als er ruzie kwam. Een ding
was er slechts nog te doen, voordat de duizenden soldaten los
gelaten zouden worden om dood en verderf te brengen: het
offor aan Mimba-Karo, dat hen verzekeren zou van de bescher
ming van dezen god.
Makindi stelde Balo voor en vertelde het verhaal van den
manslag cn zijn ontsnappen aan den wraak der blanken. Toen
men hoorde, dat hij verstand had van geweren, en dat hij
bereid was hen te leeren hoe die te gebruiken tegen den vijand,
werd de spioh als een broeder verwelkomd.
Niemand deed dat hartelijker dan Tulasi. Zijn overmatig
drinken had zijn natuurlijke helderheid van geest beneveld en
bovendien had een lang onderdrukt beroep op den hartstochte
lijken kant van zijn tweeledige natuur zijn Afrikaansch bloed
dermate verhit, dat hij niet meer de controle over zichzelf had.
Hij liet den Yoriba naast zich plaats nemen en zei:
„Komaan, broeder, en zet u nevens een ander, op wien de
blanke honden eveneens jacht gemaakt hebben. Maar binnen
kort zullen de rollen omdraaien, ja, en dan zullen we hen wel
krijgen, watl We zullen hen lekker laten gillen, hè, broeder!"
Geruimen tijd zaten ze zoo bijeen, drinkend en zwetsend over
dingen, die ze zouden uithalen met den vijand, als die eenmaal
in hun macht was. Balo deed even hard mee als de anderen.
Eindelijk probeerde de halfbloed rechtop te gaan staan, en een
beetje onzeker heen en weer waggelend, zei hij met een heesche
stem:
„Nu ga ik, maar denk eraan: overmorgen, als de maan boven
de boomen zich verheft, dan zullen wij het groote offer brengen
aan Mimba-Karo in het geheime offerbosch bij het Moerasen
dan, dan zullen wij den blanke verdrijven."
Toen hij verdwenen was, ging de groep eveneens weg en Balo
keerde met Makindi huiswaarts om uit te slapen van do jenever,
die hij noodgedwongen had moeten opdrinken. Toen ze de liut
binnentraden, zagen ze Nadu languit liggen voor het nacht-
vuur, gehuld in haar blauwe gewaad en schijnbaar in diepe
rust. De beide mannen begonnen weldra luid te snorken, maar
na een poosje begon Balo hard op te droomen. Nadu hoorde hem,
want nog steeds opgewonden over de behandeling, die haar aan
gedaan was, kon ze den slaap niet vatten. Ze had maar gedaan
alsof, daar ze geen lust had in een gesprek. En de onder
vinding van jaren had haar wantrouwend gemaakt tegen vreem
delingen. Anderen mochten hem dan houden voor wat hij voor
gaf te zijn zij had scherp gelet op den spion. Al gauw hoorde
ze hem vrij duidelijk wat zeggen. Met wijd-opengesperde oogen
ging ze overeind zitten
„Feribu-ekun heeft vele duivels verslagen, en dezen gelen
duivel zal hij ook plat trappen."
Dat was het hoogtepunt in Balo's droom. Toon draaide hij zich
om in zijn slaap en ging op zijn andere zij liggen, terwijl er een
serie onwelluidende klanken uit zijn half open mond kwamen.
Nadu wist genoeg; en den heelen nacht bleef zo opzitten en in
het vuur staren, zooal9 haar gewoonte was, als ze ergens over
piekerde.
Dit manneke kende dus Feribu-ekun! Zijn verhaal was der-
halve gelogenen Feribu-ekun zou den gelen duivel dood
trappende gedachte alleen deed haar gekrenkte trots van
vreugde opspringen. De blanke zou doen, wat zij all.ui* had
willen doen: verpletteren den indringer, die haar beroo® had
van haar invloed in Kwandi.
Een opvolgende gedachte stemde haar evenwel somber. Hij"
zou natuurlijk ook anderen straffen, niet den halfbloed, voor hun
openlijke opstand. Makindi had den spion verhaald vau zijn
aandeel erin en die zou dus ook boeten. De gedachte aan die
situatie deed het hongerige hart der priesteres vechten met
haar gewonde trots. Zwijgen, den spion zn gang laten gaan, zou
beteekenen: wraAk over den halfbloed, maar ten koste van'den
man, dien zij liefhad. Spreken, en den spion in het vaarwater
zitten, beteekende: de revolutie voltrekt zich, maar dan ook
ontkomt Tulasi aan haar gerechto wraak. Hij zou nog machtiger
worden en zij zou heelemaal niets meer to vertellen hebben.
Do morgenschemering verraste haar, nog voortdurend In tweo-
strijd tusschen liefde en haat De belde mannen ontwaakten
spoedig daarop, dorstig en prikkelbaar. Samen gingen te naar
het paleis. De zon rees hooger aan den hemel, maar Nadu kon
niet tot een beslissing komen.
(Wordt vervolgd.)
