llkntar £riïtërijr (üxnirant
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
eerste blad.
TWEEDE KAMER
BINNENLAND.
IBONNEMENT»
Per kwartaal f 3.25
(Beschikkingskosten 10.15)
>er week -
Voor het Buitenland bij Weke-
Ujksche zending
Bij dagelijksche zending „7.—
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad 7 fa cent
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
No 3088
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 Postbox 20 Postgiro 58936
WOENSDAG 2 JULI 1930
A D V E Et E N T 1 C Ni
Van 1 tot 5 reeels ftt7%4
lilke reeel «neer .922Y,
Inge» -xededer lineeu
van 1—6 regels „2J0
Elke regel meer 0.45
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen n«n het bureau
wordt berekendƒ0.10
10e Jaargang
Dit nummer bestiat uit DRIE bladen
HET RECH1 VAN VERWEER.
Wat Gedeputeerde Staten van Friesland
lich tegenover de geneente Engwirden ver
oorloven, lijkt bedeikelijk veel op machts
aanmatiging en kan i.i. niet door den beugel.
Twee zaken zijn lierbij in 't geding. De
eerste is de vereenigng der drie gemeenten,
Weststelling werf, Saoterland en Engwirden
waarin het Frieschestadje Heerenveen ligt,
tot één gemeente: Herenveen-één.
De tegenwoordige toestand is beslist on
houdbaar en dat een plossing wordt gezocht,
ligt dus voor de hant
Over en tegen die amenvoeging dus geen
enkel woord; die gehele kwestie blijft onbe
sproken.
Maar een andere c staatsrechterlijk veel
belangrijker vraag isleze of de hooge over
heid, zoo van rijk is van provincie, aan
een gemeentebestuurhet recht van ver
weer, zoowel prakti:h als principieel mag
ontnemen? Want da gebeurt in Friesland.
Onlangs kwam deburgemeesterszetcl in
de gemeente Engwircn vacant
De Commissaris cleiKoningin in Friesland
overwegende, dat Gei Staten de „inlijving
van Engwirden bij Scoterland wenschen te
bevorderen, benoemdeoen, in afwijking van
de Gemeentewet en overleg met de Re
geering, tot t ij d e 1 ij: burgemeester van
Engwirdende sretaris van Schoter
land.
De benoeming wektgroote wrevel in Eng
wirden en naar heons voorkomt zeer
terecht; hier is in nnig opzicht, misbruik
van macht en ondemikking van een ge
meente.
Op een paar factore vestigen wij de aan
dacht; waarbij men gd moet bedenken, dat
de samenvoeging deidrie gemeenten nog
in 't geheel niet vooereid en dat er
samenstemming nog gn sprake is.
Ware dit 'het geval dan stond de zaak
anders.
In casu echter moet an rekening houden
met het feit, dat het emeentebestuur
Engwirden van „inlijng" bij Schoterland
niets wil weten.
Men kan het geheel oneens zijn,
en toch toegevirfi, dat It weinig kiesch van
Ged. Staten is, om opzcelijk van „inlijving"
te spreken. Al heeft .hoterland meer in
woners, daarom kamen toch evengoed
spreken van samenieging!
Ergerlijk is echter, it het gemeentebe
stuur feitelijk gehandipt wordt in zijn
verweer. Wat de annatie betreft, is de
nieuwe, waarnemende urgemeester de te
genstander van Engwirn en die zal nu de
leiding moeten nemen.
Trouwens, heel dit da is, zooals de ken
ner van het gemecnteiht, Prof. van der
Grinten duidelijk heeft ngetoond, in strijd
met den geest der Gemntewet Deze toch
wil slechts een tijdelijtourgemecster van
elders „importeeren", a de aangewezen
wethouder absoluut ongeiikt voor de waar
neming moet worden geht.
Dit geval deed zich iEngwirden zeker
niet voor; gedurende zevimaanden, tijdens
de ziekte van den burgfeester, trad wet
houder de Jong als waasmend hoofd der
gemeente op. De ecnigerrond van onge
schiktheid hadden Minisl en Commissaris
kunnen vinden in het feidat hij tegen de
annexatie zijner gemeente. Maar, dat mag
toch wel?
Trouwens, aan andei ongeschiktheid
dacht dc Commissaris bibaar ook niet
want volgens zijn besluiial de heer de
Jong moeten optreden bontstentenis of
ziekte van den tijdelijkefunctionaris uit
Schoterland.
Alsof deze aanrandinpan de rechten
eener gemeente om zich verweren, nog
niet erg genoeg was, hein Gcd. Staten
het nog bonter gemaakt
Het gemeentebestuur n Engwirden
bracht een post van f 300i de begrooting
in verband met de tijdelijkvaarneming en
de voorgenomen inlijving; ch Ged. Staten
schrapten dezen post.
Met de benoeming van i burgemeester
hebt gij niets te maken, as Ged. Staten
in vrij onheusche termen, ant gij wilt
agitatie voeren tegen besluit van
den Commissaris en dat is j een onwettig
doel; en over de anneje zijt ge zelf
deskundig genoeg, daarovechocft gc geen
adviezen in te winnen.
Het is grof en zoo onheu mogelijk. De
Commissaris loopt met zijiartijdige be
noeming vooruit op de aniatie; en Ged.
Staten binden het gemeenUtuur de han
den; het mag zich niet verwn.
Er is nog wel meer wonlijks in deze
geschiedenis; doch daaroven-ijgen wij.
Het is te hopen, dat de Aktcr van Bin
nenlandsche Zaken, nader «beter voorge
licht, alsnog aan de es Engwirden
vrijheid geve omzich torweren. Wat
het gemeentebestuur nu wrvaart komt
overeen met knevelarij. En is een zeer
slechte voorbereiding van gewcnschte
samenvoeging, als men, wie int te moeten
klagen, op deze wijze den ml stopt.
OFFICIEELE BERICHTEN
CONSULAATWEZEN.
Bij K. B. is de heer L. M. Robinson er
kend en toegelaten ais consul-generaal van
het Britsche rijk te Amsterdam, voor /de
provinciën Noord-Holland, Groningen, Fries
land, Drente, Overijssel, Gelderland en
Utrecht
ONDERSCHEIDINGEN.
Bij K. B. is de bronzen eoremedaille, ver
bandon aan de orde van Oranje-Nassau, toe
gekend aan J. G Jansen, bode-concierge van
de diaconie der Ned. Hei-vormde Gemeente
te Deventer; is aan M. Vaz Dias, zich noe
mende en schrijvende M. S. Vaz Dias, direc
teur van het Persbureau M. S. Vaz Dies te
Amsterdam, vergunning verleend tot hel
aannemen van de versierselen van officier
de orde van de Kroon van Roemenië.
De „Zevenmijls" te Enschede is achter den
rug. Ze is meer dan geslaagd. En dat moest
ook wel, want de electriciteit heeft de wereld
veroverd en Twente vooral kent de waarde
van dezen kabel.
Daarom voelde men het daar ook als
onrecht aan, dat de eigen centrale i
electriciteitsvoorziening aanvankelijk ii
gedrang scheen te komen tegenover het semi-
provinciaal bedrijf.
Het was dezelfde strijd tusschen het
heids- en het particulier bedrijf, gelijk deze
in onderscheiden provincies gevoerd is;
omdat het overheidsbedrijf nu eenmaal mo
nopolistisch van aard is en niet zelden
meer op het welzijn dér schatkist dan op
het voordeel' der bui-gerij let
In Overijsel is men, dank zij ongetwijfeld
ook de vasthoudende Twentsche gemoede
lijkheid tot een gelukkig en bevredigend
compromis gekomen.
Op een andere plaats in dit blad vinden
de belangstellende lezers een uitvoerige uit
eenzetting, en wij veroorloven ons daarheen
te verwijzen. Want we wenschen nadruk
kelijk de aandacht op deze belangrijke kwes
tie te vestigen.
Het gevaar en zelfs de toeleg bestond, dat
het bedrijf, door particulieren met medewer
king van gemeenten gesticht en tot bloei
gebracht; niet terwille van de electriciteits
voorziening, maar ten behoeve van het over
heidsbedrijf geblokkeerd moest worden; al
zou het de burgerij ook tot schade en nadeel
zijn.
Het verheugt ons, dat deze opzet niet door
gezet is en dat aan het particulier initiatief
gelegenheid tot ontwikkeling en uitbouw is
verzekerd.
Ged. Staten van Overijsel zijn zelf met het
compromis voorstel gekomen, waarbij, onder
de noodige waarborgen ter bescherming van
de burgerij, aan elk der twee centrales
voorzieningsgebied wordt toegewezen, waar
in doorgaande expansie mogelijk is.
Het lijdt geen twijfel, of dit compromi:
zal door alle partijen en instanties worden
aanvaard en daarmee geeft Overijsel dan
voorbeeld aan de andere provincies, op welke
wijze men het algemeen en het particulier
belang met 'elkander verzoenen kan.
DE NOOD DER BINNENSCHIPPERIJ
Verschillende wetsontwerpen
HET SUIKERWETJE
VERBINDING AMSTERDAM-RIJN
In Kamerkringen deed gister het bericht
de ronde, dat thans het wetsontwerp in
:ake verbinding van Amsterdam met den
Riin per koerier aan H. M. de Koningin, die
zich, naar men weet, in Noorwegen be-
indt, is opgeaonden met verzoek tot tee-
kening.
Bij nader onderzoek werd ons, aldus
schrijft de „Tel.", diit berioht van betrouw
bare zijde bevestigd.
DE RADIO-BEURSBERICHTEN
Vergadering van 1 Juli 1930.
De Kamer begon met stilzwijgend co
tal kleine wetsontwerpen en conclusies aan
te nemen.
Daaronder waren o. a. de wetsontwerpen:
regeling van den uitvoer van uie
rentéloos voorschot Waterleiding Mij
„Noord-Overijsel" en
renteloos voorschot voor de electrificatic
der tramwegen van Amsterdam naar Edam
en van Schouw naar Purmerend.
Vervolgens was aan de orde de interpella
tic-d e B o e r aangaande den
noodtoestand in de binnenschipper!]
'en de maatregelen door de Regeering met
betrekking tot dien noodtoestand te npmen
of te bevorderen.
De interpellant had zijn rede op schrift
gesteld. Hij gaf daarin een schets van de
economische moeilijkheden, waarin vele bin
nenschippers zijn geraakt
Zijn rede resumeerde hij ten slotte in het
volgende viertal vragen:
I. Is het de Regeering bekend, dat als ge
volg van de algemeene malaise sedert ge-
ruimen tijd groote werkloosheid heerscht in
het binnenscheepvaartbedrijf en wel in zoo
erge mate, dat in vele schippersgezmnen ge^
brek wordt geleden?
II. Is het de Regeering tevens bekend, dat
aanvragen van noodlijdende binnenschippers
om ondersteuning bij de betreffende gemeen
telijke instellingen in de meeste gevallen
worden terzijde gelegd, zoodat zij pract.srh
van eiken onderstand, in welken vorm ook,
zijn uitgesloten?
III. Acht de Regeering onder deze omstan
digheden het niet noodzakelijk, dat van Rijk*
wege een speciale steunregeling in het leven
wordt geroepen?
IV. Is de Regecring bereid een steunrege
ling tot stand te brengen en deze ten spoe
digste in werking te doen treden, eventueel
in overleg met de gemeentebesturen, waar
door in den bestaanden nood afdoende wordt
voorzien?
Do Minister van Binnenland
se he Zaken beantwoordde dc interpella
tie.
Hij deelde mede, dat de wenschen der
schippers in behandeling zijn bij een deskun
dige commissie.
In het noorden is voor vele schippers de
toestand niet gunstig, maar als er gesteund
moet worden, behooren de gemeenten voor
te gaan.
Verder wees de minister op het toenemend
aandeel der vrachtauto's in het vervoer. Op
do schippersbeurzen wordt wel eèns ge
streefd naar te hooge vrachten. Set vervoer
krimpt daardoor in.
De eerste vraag van den interpellant werd.
onder voorbehoud, bevestigend beantwoord.
Is er waarlijk nood, dan zullen dc gemeente
besturen wel helpen. Kloppen de gemeenten
bij het Rijk aan, dan eerst valt te spreken
een rijkssteunregeling. Zoon regeling
deze moeilijk te controleeren zelfstandi
gen zal niet gemakkelijk zijn. Het ware voor
barig definitief te antwoorden, nu bet onder
zoek der gemeenten nog gaande is. De minis
ter wil de resultaten daarvan afwachten
De heer de Boer repliceerde en eindigde
met het indienen van een motie, waarin een
steunregeling voor de noodlijdende binnen
schippers werd gevraagd
Daarna kwamen de andere leden los.
De heer Duymaer v. Twist (a.r.)
klaagde over de scheepvaartrechten, het ont
breken van een rechtspositie voor den bin
nenschipper, het gebrek aan medewerking
van den Waterstaat en de Spoorwegen om
het oponthoud voor de schippers zoo germs
mogelijk te maken en nog enkele andere
dingen meer.
Ten slotte werd 'er op aangedrongen om.
indien de spoorwegen hun vrachten voor
aardappelen belangrijk reduceeren, ook de
rechten voor de scheepvaart te verlagen.
Anders wordt de deloyale concurrentie nog
grooter.
De heer Bakker (c.h.) was het in veel
met den heer D. v. Twist eens. Hij wees op
de noodzaak van versterking der organisatie
onder de binnenschippers. Een steunregeling
voor zelfstandigen als schippers zijn. breng!
vérgaande consekwcnties mee: er zijn tal
van noodlijdende maatschappelijke groepen.
Minister Ruys ontraadde de motie als
prematuur.
De motie werd verworpen met 51 te
rn 19 stemmen. Voor alleen de soc.-dem. en
de beide communisten.
De kwestie zal opnieuw behandeld worden.
De heeren M. S. Vaz Dias, directeur van
het Persbureau iL S. Vaz Dias te Amster
dam. en Mr. J. F. E. Belinfantc, secretaris
de directie van genoemd Persbureau,
hadden gisteravond naar aanleiding van het
besluit van de programma-commissie in
zake liet doorgeven per radio van de beurs
berichten, een onderhoud met den heer E.
P Weber, secretaris van den Radioraad.
Genoemde heeren hebben den heer Weber
hun bezwaren tegen die beslissing kenbaar
gemaakt, en verklaard, dat zij dit ingrijpen
de commissie beschouwden als 'n cen
suur op de persberichten.
Zij zetten voorts uiteen, dat vele tiendui
zenden in den lande, vooral onder de land
en tuinbouwende bevolking, naar de ver
schillende koersen der stapelartikelen
luisteren, omdat hun belangen ten nauw
ste daarbij zijn betrokken, terwijl ook daar
naast tal van particulieren, bankiers, enz.
hun belangen hebben bij het vernemen van
beursnoteering uit New-York.
heer Weber verklaarde, dat hij na
deze uiteenzettingen inderdaad de zaak in
een ander licht zag en deelde mede, dat hij
de vergadering van a.s. Donderdag de van „wij communisten", verkin
kwestie opnieuw aan de programma-com- gen het wetsontwerp. Het heeft
missie zal voorleggen. Jeen imperialistic 'ie bedoeling.
Verschillende wetsontwerpen.
Opnieuw wachtten enkele kleine watsont-
verpen op den hamer.
Z. h. s. passeerden de maatregelen tot het
erkrijgen van een juiste bedrijfsstatistick.
Tegen do toelating van bezitters van n«t
einddiploma bedoeld bij het K. B van 21
Dcc. 1923 no. 16, tot de examens in do ver
eenigde faculteiten der rechtsgeleerdheid on
der letteren (Indologcn-examens) urzotte
zich alle.en Dr. Be urn er (ar.). Hij achtte
den bestaanden toestand onwettig.
Bij het wetsontwerp in zake do Indische
luchtdiensten merkte de heer Schouten
(a.r.) op, dat de vraag wel eens besproken
mag of deze uitgaven niet ook voor eon deel
van de Indische geldmiddelen behooren te ko
men. Eveneens een deel van het verlies der
K. L. M. Hij wilde, dat de minister zou ver
klaren. dat ter zake de Kamer in haar oor
deel vrij blijft Zou dat niet gebeuren, dan
venschte bij aanhouding om de den dag te
•oren ter griffie gedeponeerde stukken
der te bezien.
De hoer Wijnkoop (Comm.) «preken.
slrh
ch n>
Daar is niets van. te bewijzen, antwoordde
minister Reymer.
Aan den heer Schouten werd geantwoord,
dat de Kamer haar standpunt nader kan be
palen.
Z. ti. s. werd het wetsontwerp goedge
keurd-evenals een drietal andere, inhouden
de goedkeuring van internationale overeen
komsten.
Aan de orde was vervolgens het veelbe
sproken
Suikerwetje.
De heer Bra at (Plattel.) was de eerste
spreker er over. Hij verklaarde niet tot de
tegenstanders van den maatregel te behoo
ren, maar was cr toch ook geen bewonderaar
van. Het wetsontwerp is allerminst afdoende
den landbouw te helpen. Dan zouden
limumprijzen moeten worden gesteld voor
'oorn.aamste producten en de sociale las-
verlaagd.
De landbuw zit in moeite, erkende de heer
v. d. Sluis (s.d.). Maar hoe te helpen? Er
moet een algemeen plan komen en niet be-
irt dan de eene groep dan de andere te
:n geholpen,
crisis is niet onverwacht gekomen,
de ernst er van schijnt pas in Mei aan
lieJ Regeering duidelijk te zijn geworden.
Toen kwam in eens de Staatscommissie
Ware het departement behoorlijk op de hoog
te geweest, dan zou aan een commissie geen
behoefte zijn geweest
Het wetsontwerp zal een f 6 millioen kos
ten. De heer v. d. Sluis betwijfelde of dit
geld wel aan de boeren ten goede zal komen.
Er wordt veel te veel aan den bietenbouw
gedaan. De boeren moesten afzien van ex
port en zich beperken tot voorziening van de
binnenlandsche behoefte. Voor 1930 wordt
65000 H.A. met bieten bebuwd; dat is zeker
15000 H.A. te veel. Gevraagd werd een waar
borg, dat de bietencultuur niet zal toenemen.
Op dit punt was de heer v. d. Sluis het met
dc nota-Colijn eens. Komt die waarborg niet,
dan helpen we onze boeren niet en zullen
we met de f 2.40 van nu niet kunnen vol
staan. De ervaring in het buitenland leert
daL
Een andere factor, die den toestand slecht
maakt, is gelegen in de hooge pacht- en
koopprijzen. Er moet zeker de helft af. Het
verlagingsproces is begonnen, maar zou kun
nen worden vertraagd door regeeringsmaat-
regelen als de nu voorgestelde. Aangedron
gen werd op spoedige behandeling der Pacht
ontwerpen.
De Nederlandsche landbouw zal ook moei
lijk te helpen zijn, els-de handelspolitiek van
het buitenland niet verandert. De heer v. d.
Sluis meende, dat het voorstel niet in over
eenstemming was met de handelsconventie-
Cojijn van Genève. Hij ziet er bescherming
in, al is de vorm fiscaal gehouden.
Schaduwzijde van den maatregel is in do
oogen van den heer v. d. Sluis, dat de suiker
gebruikers iets meer voor de suiker zullen
moeten gaan betalen. De minister van Fi
nanciën zal daarvan weer profiteer'en.
Het nadeel van het wetsontwerp zou kun
9n worden - opgeheven door den suiker
accijns met f 2.40 te verlagen.
Een motie, welke dit uitsprak, werd inge
diend.
Wil de Regeering deze motie uitvoeren,
dan zal de heer v. d. Sluis voor het wets
ontwerp stemmen.
De heer Floris Vos (Middenpartij)
achtte het principieel onjuist om van het
vrijhandelsstandpunt af te wijken.* Dat
beurt met dit wetsontwerp en daarom
hij er tegen.
Dr. Bi ere ma (Lib.) was van meening,
dat maatregelen tegen de landbouwcrisis var
Igemcen belang zijn. Dit voorstel is boven
dien niet in strijd met den vrijhandel, het
geen nader werd uiteengezet Dat het voor
stel ondoelmatig zou zijn, is niet juist. De
suikerprijs zal hoogstens met 2 gulden per
100 K.G. kunnen stijgen. Dit zal geen stimu
lans zijn tot uitbreiding der cultuur.
De boer verbouwt niet op eigen risico en
de organisaties zullen begrijpen, dat uitbrei
ding der cultuur niet in het belang der boe
ren is. Belanghebbenden zullen moeten sa
menwerken wil er van dezen maatregel iets
terecht komen. Deze maatregel brengt eeni
ge verlichting in den toestand. De Liberale
fractie zal dit ontwerp dan ook aanvaard'-n
Vandaag wordt het debat, dat doet ver
moeden, dat het wetsontwerp met groote
meerderheid zal worden aangenomen, voort
gezet
EEN DAAD VAN SYMPATHIEKE PIETEIT
verrichtten de vertrekkende Fransche Rijnland-autoriteiten door kransen te leggen op
hel graf der Duitsche gevallenen in 1S70 op het kerkhof te Wiesbaden. Generaal Guil-
leaumont in het midden, de öppercommissaris der Rijnlandcommissie Tirard, rechts.
ELECTRICITEITSVOORZIENING
VAN OVERIJSEL
DE LOTING VOOR DE MILITIE
WAAR STAAT DE IJ IN 'T ALPHABET?
Het „Hbld." schrijft:
Er schijnt onzekerheid te bestaan om
trent de plaats die de letter ij inneemt in
de lijsten dergenen, die voor de militie in
aanmerking komen het volgend jaar. Wordl
Nijkerk dat is de naam, die uit de bus
is gekomen geschreven met een i, ge
volgd door een j, op met de op twee na
laatste letter van het alphabet?
Wij hebben laten infoirneercn bij de afd
Militaire Zaken ten stadhnize van Amster
dam en vernemen dat het laatste het geval
is. De namen met Nij zijn de laatsten van
de N; No en Nu staan dus ervóór.
Verschillende woordenboeken, o.a. het
groote Nederlandsche Woordenboek, doen
anders; daarin is het eenige woord dat met
Nij begint Nymph, dus met y, z»nder pun
ten. Maar het komt er voor dit geval na
tuurlijk alleen op aan, hoe de lijst der aan
staande miliciens is opgemaakt, niet wat
taalkundig juist is.
SAMENWERKING
VAN DE TWEE CENTRALES
EEN GELUKKIGE OPLOSSING
Reeds in ons „Zevenmijlsnummer" konden
we de voorloopige mededeeling plaatsen, dat
aan het Twentsch Centraal Station voor el-o-
triciteitsvoorziening in Overijsel, een bloeiend
en deskundig geleid particulier bedrijf, doch
waarin ook de Twentsche groote gemeenten
invloed hebben, recht zal worden gedaan.
Meer konden we er toen niet van zeggen,
omdat het voorstel van Ged. Staten, op deze
zaak betrekking hebbend, nog niet was ver-
schenen. Thans is het aan de Statenleden
toegezonden en kunnen we de kwestie dus
breeder behandelen.
Tot recht verstaan van deze aangelegenheid
welke voor de verhouding van 't overheiris
of semi-overheidsbedrijf in 't geheele land zou
groote beteekenis heeft; moeten we even te
ruggrijpen naar een artikel, dat we eenige
maanden geleden over deze kwestie plaatsten
Er was toen een crisis.
Overijsel betrekt zijn electriciteit van twee
centrales: de IJsselcentralo (voortaan FJ. C)
te Deventer en het Twentsch Centraal Sta
tion (voortaan T. C. S.) te Hengelo (O.).
In den loop der jaren was de IJ. C. echtei
DE WIERINGERMEERPOLDER
EEN BOSCHCOMPLEX?
Het bestuur van de Nederl. Bosehhouw
vereeniging heeft zich met een brief ge
wend tri den Minister van Binnenlandsche
Zaken, ten einde aan te dringen op spoe
diee bebnssching van de niet voor lnnd- en
tuinbouw in nnnmerking komende gedeel
ten van den thans droogvallenden Wierin
permeerpoldor.
semi-provinciaal bedrijf
geworden en precies als in andere provincies
werd er een streven openbaar om aan deze
een monopolistisch karakter te geve.
dat alle winst van de electricitcifslevering
aan de provincie ten goede zou komen.
Worden in zoo'n geval geen oude rechten
geschonden en moet de burgerij het gelag
niet betalen, dan is er tegen zoo'n monopo
listisch bedrijf geen bezwaar. Doch in Over
ijsel zou zoowel het een als het ander ge
beuren.
De stroomlevering door T. G S. werd ge
blokkeerd en de IJ. C zou haar kabels leg
gen dwars door die van T. G S. Voor buurt
schappen, welke zonder kosten aansluiting
op 't net van T. C. S. konden krijgen, zou
zware voedingskahel van de IJ. C. ge
legd moeten worden: alzoo weinig winst cn
dure stroom; doch met de bedoeling om T.
G S. langzamerhand uit te schakelen.
Tegen dit streven verzette zich echter de
leiding van het goed en steeds beter ge
outilleerde particuliere bedrijf; terwijl ook in
de colleges van Ged. Staten cn vooral van de
inciale Staten warme verdedigers van
T. C. S. zitting hebben. De bevoorrechting
nn do IJ. C. zou door het steeds grooter aan-
al van Twentsche statenleden zeker niet ge
sanctioneerd worden en de actie voor gelijke
hcrechtiging der twee centrales is ook al
thans voorloopig met gunstigen uitslag
bekroond.
t voorstel, dat Ged. Staten, onder dno-
teekening van 24 Juni 1930 aan de Staten
leden verzonden, geeft o. 1.
volle bevrediging;
het doet recht aan het particulier bedrijf cn
bevordert de belangen der burgerij.
Het is nog maar een voorloopig voor
stel. want het bcteekent, dat Ged. Staten met
de directie van T. G S. tot overeenstemming
!nen en dit voorloopig contract heeft non
de goedkeuring noodig van de Staten van
Overijsel. de aandeelhouders van T. G S. ot
dc IJ. G Alleen dit laatste zou moeilijk
heden kunnen opleveren, want de IJ. G
moot haar monopolie prijs geven en dat is
altijd een zware zaak.
Kvonwel, de IJ. G is een semi-provinciaal
bedrijf on Ged. Staten verklaren dan ook
reeds bij voorbaat, dat zo mochten onver
hoopt de commissarissen van de IJ G toper*
streven toch hun voorstel zullen hand
haven. De IJ. G zal zich. goedschiks >f
kwandschiks. moeten onderwerpen.
Ten slotte is ook van de Kroon, die enkele
maatregelen moet goedkeuren, geen teem
werking te verwnchtpn.
Wat is nu de inhoud van het voorstel?
Kort gezegd en ontdaan van allerlei noot
zakelijke omschrijvingen, komt het hierop
neer, dat aan elk der belde contrales
een eigen voorzieningsgebied
zal worden toegewezen; gelijk dat geogra-
fisch-economiscli het meest doelmatig is. In
de praktijk zal het dus beteekencn, dat de
IJ. G stroom levert in het IJsselgehied aan
Zutfen, Deventer, Zwolle en hun onderhoo-
rige plaatsen; en dat T. G S. voor de ooste
lijke helft van Overijsel zal zorgen.
Men zal toegeven: de bedrijven zijn met
het oog op de verdeeling der provincie in
voorzieningsgebieden zeer gunstig gelegen;
de afname van electriciteit neemt dermate
hoe, dat er voor twee contrales voldoende
afzetgebied is en het voorstel van Ged. Staten
geeft dus, economisch gesproken, enkel voer
deel.
Natuurlijk ligt het op den weg van Ged.
Staten om voor de belangen der burgerij xo
waken. Beide centrales kunnen zicli nu ge
heel instellen op het gebied, waar ze stroom
zullen leveren; ze worden nu ieder, voor
eigen terrein, een monopolistisch bedrijf:
doch er behooren dan ook waarborgen te zijn
dat de afnemers hiervan niet de dupe wor
den.
Het T. G S. heeft dat geen oogenblik ont
kend en was onmiddellijk bereid de noodige
waarborgen te geven. Deze bestaan hierin,
dat de maximumtarieven aan de goedkeu
ring van Ged. Staten onderworpen zijn; dat
het dividend niet boven de 8V2 pet. mag uit
gaan; en dat afgelegen streken niet in het
donker gelaten mogen worden.
Voorts kunnen Ged. Staten twee commis
sarissen aanwijzen voor T. S. G; de provin
cie zal voor f500.000 aandeelen kunnen ne
men tegen den koers van 135 pet. cn zelfs
over 20 jaar het geheele bedrijf kunnen
naasten; waarbij aan aandeelhouders een
minimumuitkeering van 100 pcL gewaar
borgd wordt.
Ziedaar het voorflaamste van de voorloo
pige overeenkomst, welke ongetwijfeld door
de bevoegde instanties zal worden goedge
keurd.
•t is een zeer bevredigende oplossing
voor alle partijen.
LUCHTDIENST NEDERLAND-
NED.-INDIE
De Minister van Waterstaat zegt o.a. in
een nota naar aanleiding van het verslag
over het wetsontwerp tot nadere bevorde
ring van het onderhouden van luchtdien
sten tusschen Nederland eonerzijds en Ne
derl andsch-1 ml ie en het buitenland ander
zijds door de Koninklijke Luchtvaart Maat
schappij voor Nederland en Koloniën, dat
de vraag, of er gegronde verwachtingen zijn
in de naaste toekomst een sluitende ex
ploitatie kan worden verkregen, zonder sub
sidie van het Rijk, de Minister niet on-
oonvaardolijk bevestigend zou mogen be-
antwoorden. Een zoo gunstige voorspelling
ordt elders evenmin gewaagd.
De Minister heeft dc overtuiging, dat de
exploitatie van do maatschappij zoo econo
misch is, als met de eischcn van het be
drijf is overeen te brengen.
Van do Britsche regeering is toestem
ming ontvangen voor 'n geregi-lden dienst
Britsch-Indië met gebruikmaking van
liegvelden te rekenen van 1 April jL
tot Calcutta en met ingang van 1 Octo»>er
a.s. ook verder tot Batavia, onder voorbe
houd. dat de dienst zal wonion gestaakt
zoodra de vliegvelden door moesson-omstan
digheden ongeschikt voor het gebruik zou
den zijn.
Daarbij is. onder vportahoud van verdere
overweging van de zaak door de Britsch-
Fndische regeermg toestemming gegeven tot
het vervoer van de mnil over Britsrh Indié.
met de voorwaarde, dat mail bestemd voor
Britsch-Indië op de heenreis te Karachi
moet worden afgegeven en op de tjflfeareis
op een nader aan te wijzen plants In Burma
of op do Oostkust van Britsch Indië.
UIT DE COMMUNISTISCHE
PARTIJ
Naar de „Tribune" meldt heeft ook de
Wijnkoopgroep te Rotterdam besloten de ai-
deeling np te heffen en over te gaan n.ioA
de G P. H. liet blad van dc Wijnkoop®
groep „De Communistische Gids" heeft op
gehouden te bestaan.
