iijls-T entoonstelling
0
TE ENSCHEDI
Excelsior
Stofzuiger
S.K.A. MOTOREN
p lectriciteits-tentoonstelling voor
Nederland en Westfalen
P.T.T. op de ZEVENMIJLS
HEEMAF
V RIJD AO SO jum 1930
illBJtKniilllGlllEIBIIIIlllIM^^ ilMllBlliiiilllilllB
Van 19 tot en met 30 Jani 1930 te Enschedé
0FF1CIEELE OPENING
De groote restauratiezaal was geheel met
belangstellenden gevuld: autoriteiten uit
den omtrek en vele vooraanstaanden uit
alle kringen van handel en industrie.
Nadat het strijkje een vvelkcmstwijsje ge-
apetld had, nam de heer L. Ch. P a d o n,
voorzitter van het comité, het woord, om al
len welkom te heeten. In zijn
OPENINGSWOORD
zette de heer Pabon het ontstaan, de bedoe
ling en de medewerking aan de tentoonstel
ling uiteen, dank betuigend voor de vele
medewerking van alle kanten ondervonden
Deze tentoonstelling wil niet alleen mooie
dingen laten zien, maar vooral doen zien,
de dingen ontstaan.
'Fabelachtig is de techniek vooruitgeschre
den, als met zevenmijlslaarzen en daarom
werd deze naam gekozen.
is een tentoonstelling voor Nederland
èn Westfalen; Folklorisch woont over de
grens een volk als het onze; doch bovendien
is daar een industrie als bij ons. Vandaar
de hartelijke samenwerking.
Spr. wijdt niet uit over de vele stands;
daar zal de pers wel voor zorgen; doch op
twee vestigt hij de aandacht- de N.V. tot
keuring van electro-technische instrumenten
te Arnhem, en de winkelstraat, genoemd
naar Edison, welke dient om de aandacht
op een richtige verlichting te vestigen. In 't
bizonder trekt de textiel-industrie de be
langstelling. Een buitenlandsche naam voor
deze binnenlandsche producten is onnoodig
Kome het publiek dan met zevenmijls-
- laarzen naar Enschedé, want de tentoonstel
ling duurt 6lechts tot 30 Juni. (Applaus).
Vervolgens werd het woord gevoerd door
burgemeester Edo Bergs ma, van Eu-
schedé.
REDE BURGEMEESTER BERGSMA
De zevenmijls zal de wonderen der electri
citeit toonen, overal en in elk opzicht. De
electriciteit, machtig en groot, wordt d or.
den mensch tot arbeid gedwongen op elk
gebied van mensohelijk kennen en kunnen
De werking der electrische kracht is on
meetbaar en vaak onbegrijpelijk, doch vol
in zegening en nut en blijdschap.
Hier kent men de wonderen van de elec
riciteit en wij zullen steeds meer leeren.
De toestand is ongunstig; de tariefmuren
'orden steeds hooger; met slechte arbeids-
oorwaarden beconcurreert men ons; en
hoe kunnen wij ons verweren? Wij zijn
sterk, want aan het verouderde hangen wij
niet. De zevenmijls zal ons helpen.
De Twent6che geestkracht is nog onge
broken; wij zullen de electrische kracht in
dienst van den arbeid stellen, steeds meer
en steeds intensiever. Daartoe zal deze ten
toonstelling mét zijn voorzitter Pabon, ziel
der electriciteitsvoorziening, ons helpen.
TEXTIELCOMMISSIE.
Namens de Textielindustrie sprak de heer
Jannink zijn groote vreugde uit over het
tot stand komen van de tentoonstelling met
zijn textielindustrie in werking. Van deze
afdeeling gaf de heer Jannink een techni-
iche beschrijving.
Spr. dankte allen voor de medewerking,
in 't bijzonder noemde hij enkele personen,
die zich heel veel moeite gaven.
Op verzoek van den voorzitter nam daarop
Minister R e y m e r het woord om de ten
toonstelling te openen.
REDE MINISTER REYMER
Het was wel een gelukkige gedachte, aldus
de Minister, die de nijveren van Twente be
woog zich op te maken om aan allen die
daarin belang stellen te toonen, wat de elec-
;rische stroom voor deze landstreek betee-
cont, wat daar met de aanwending van dien
bepaaldelijk als krachtbron, reeds is
jereikt. Deze tentoonstelling begroet ik der-
ïalve als een heuglijke gebeurtenis en het
s met groot genoegen, dat ik gevolg geef
deze uitnoodiging, door het Uitvoerend
lomité tot mij gericht, om haar te openen.
De Zevenmijls geeft, stel ik mij voor prac
tised vorm aan de moderne theoretische
lonkbeelden.
Zij is in naam een electriciteitstentoon-
stelling, maar zoo nauw is het verband,
arvan zij doet blijken, met de verschillen-
takken van industrie en verkeer, in hst
algemeen met de onderscheiden welvaarts-
jronnen, dat zij tevens geeft een.uitbeelding
het geheele economische leven in deze
streek.
De oude bewoners van Twente, zoo is mij
verteld, hielden er een eigen tijdrekening
l. Zoo als de Romeinen hun jaartelling
men bij de stichting van Rome, zoo
inen zij de hunne bij den brand van
Enschedé en de herrijzenis van de nieuwe
stad. Daar hield voor hen een oude wereld
op, daar begon een nieuwe.
vraag mij af of de huidige bewoners
Enschedé, van Twente ook. niet eer
zekere neiging zullen hebben, om een ni u
we jaartelling te beginnen met de groote ge-
beurentis van heden, de tentoonstelling „De
Zevenmijls".
Het is met deze gedachten dat ik deze
hierbij geopend verklaar.
Daarna trok de Minister aan de bel, de
sirene gilde en de tentoonstelling was ge
opend.
TER ORIENTEERING
Hier klApt genoeg levenskracht; hier
vonkt voldoende energie om ééns in de twee
jaar een tentoonstelling te organisceren
Welke niet teleurstelt.
Dat is het oordeel van hen, die Zeven
m ij 1 s georganiseerd hebben en zoowel de
resultaten van het verleden, als de opzo
van het heden, waarborgen het welslagen
van deze perfegte tentoonstelling; perfect tot
in de onderdeel en.
Het ecre-comité, onder aanvoering var
den jovialen, maar energieken burgcmeestei
Edo Bergsma, met Prins Hendrik als be
schermheer en de ministers Reymer en Ver-
schuur als eerevoorzitters, en vele notabelen
vooraanstaande figuren als leden be
hoeft zich waarlijk niet te geneeren over dit
werk, want het zal de bezoekers uit binnen-
buitcnland verbazen met welke zeven-
mijlsstappen de electriciteit voortschrijdt
en telkens nieuwe triumfen behaalt
En dit is, om zoo te zeggen, een levende,
tentoonstelling. Hier geen pralen van leven-
en roerlooze dingen, mooie en kostbare ar
tikelen en producten, maar actie, beweging,
bedrijvigheid en machines in vol bedrijf.
OP HET ERVE ZEGGELT,
tusschen Lasondersingel en Oldenzaalsche-
straat, en dat 50 000 M2 groot is, wordt de
tentoonstelling gehouden.
Van deze oppervlakte zijn niet minder
dan 16000 M2 ingenomen door fraaie van
hout opgetrokken tentoonstellingsgebouwen,
Bovendien zullen in dit hoogspannings-
laboratorium nog worden opgesteld een
hoogspanningstransformator van 100.000 Voll
en een hoogstroom-transformator van 17000
Ampère, waarmede verschillende interres-
sante proeven zullen worden genomen.
VAN RUWE KATOEN
tot overhemd; dat is een zeer groote attractie
op de tentoonstelling. Een compleet textiel
bedrijf in vólle werking-
Het is een ongekend verschijnsel, zoo ver
zekerde Dr. Holsboer ons bij onze randwan-
deling. Hij heeft, als directeur der Hoogeie
Textielschool, natuurlijk in verschillende
landen groote tentoonstellingen bezocht;
doch nergens zag hij, wat de zevenmijls
biedt: de gansclie gang van zaken in de
textielindustrie.
Voor dit textielbedrijf in vollp werking-
is een speciaal gebouw ingericht van 160u
M2 grondoppervlakte en daar staat voor een
kapitaal in aan de allernieuwste wonderlijke
machines, welke rechtstreeks van 's werelds
grootste textielmachinefabrieken zijn geko
men. Veertig arbeiders en arbeidsters zijn
daar doorloopend aan het werk en men ziet
er het boeiende proces: van ruwe katoen tot
overhem'd.
Hier liggen de Vlokken en dotten ruwe
katoen en daar komt het overhemd voor den
da, kant en klaar.
Men ziet hoe van die vlokken ruwe katoen
Hoofdingang der tentoonstelling.
die speciaal voor deze Zevenmijls zijn ge
bouwd.
Doze tentoonstellingsgebouwen zijn mach
tige hallen van niet minder dan 80 Meter
lengte. Zij zien er van binnen keurig net-
n zeer aantrekkelijk uit en een zee van
dlectrisch licht zorgt verder voor stemming
en atmosfeer.
In deze kapitale gehouwen zijn 300 stands
in wereldfirma's uit binnen- en buiten
land ondergebracht. Maar er zit ook leven
Het comité, waarin zich vooraanstaande
figuren uit het Industneele Twente hebben
ereenigd, heeft zeer wel begrepen, dat hel
publiek een speciale attractie wenscht cn
het heeft deze attractie niet gezocht in een
of ander up to date fivroliteit, doch in iets
dat boeit en voor groot en klein, jong en
oud leerzaam is.
I-Iet Comité heeft begrepen, dat het twen
vliegen in een klap kan slaan door 't publiek
iets te geven, waar net groote interesse
voor heeft en tevens de industrie te dienen.
Wij allen hebben zoo vaak een of ander
artikel in de hand gehad en dan, terwijl
wij het vol belangstelling bekeken, vroegen
wc: Iloe zouden ze dit toch maken?
Die belangwekkende vraag is het uit
gangspunt van het comité geweest.
Door het publiek te laten zien hoe som
mige artikelen ontstaan en hoe sommige ar
tikelen gemaakt worden, wordt de belang
stelling voor de Industrie in het algemeen
,-i'hoogd.
Het publiek wordt eenig begrip bijge
bracht met betrekking tot hetgeen er bij de
industrie komt kijken en daardoor stijgt de
waardeering voor de industrie en voor het
bedrijf.
Zoodra men door de hoofdingang binnen
treedt, begrijpt men dat het gaat over
ELECTRICITEIT EN LICHT,
want in de voorhal is hettamelijk
donker. Maar het is hier het terrein van de
hoogspanningstechniek; langs de zoldering
zijn vonkenbruggen gelegd, en ter zijde
wordt een felle belichting aangebracht, ter
wijl helder licht op de kolommen wordt ge
worpen; waardoor het geheel een fantas
tisch beeld oplevert; nog verhoogd door 1W
schitterende diorama op den achtergrond
Hier is door de N. V. tot Keuring van
F.lectrotechnische materialen een stootgene-
rator ten toon gesteld voor een spannin?
van een half millioen volt. Het is een praefi
,tige inzet van de tentoonstelling.
een draad wordt genomen; men ziet van dien
draad een lap stof weven, men ziet die siof
bleeken, daarna verven, daarna appreteeren,
en volledige confectioneeren.
Dat is natuurlijk gauwer gezegd dan ge
daan, want tusschen ruwe katoen en over
hemd liggen de krassen, spinnerij, weverij
(gewone en automatische weefstoelen) ver
verij en confectie met drijkkerij en strijkerij:
maar het proces sluit als een bus en zal
veel bekijks hebben; ook van vakmenschen,
welke de ontwikkeling der techniek gaarne
volgen.
Dit geldt wel in de eerste plaats
STAND 188, S. TATTERSALL,
textiel-machinerie te Enschedé; die met het
allernieuwste op dit gebied op de markt komt
Deze firma, welke niet alleen machines
levert, doch eveneens ontwerpen maakt,
fabrieken installeert en adviezen geeft, heeft
op haar stand een uitgezochte collectie van
de allermodernste machines.
Ons troffen b.v. de machines, gecon
strueerd door de firma Tweedal es en
Smalley (1920) Ltd-, Castleton near Man
chester, waarvan aanwezig zijn een Card
(Kras) en een Ringframe, beide van mooie,
weldoordachte constructie getuigende.
Deze Kras heeft zooveel nieuwe verbeterde
constructies, dat het voor vakliedèn wel
groote interesse is om persoonlijk deze te
bezichtigen.
Het Ringframe spint garens No. 80 met
20-voudig vertrek; voorwaar een mi
prestatie en vooral van groote belang waar
de Textiel-industrie zich hier te lande in de
richting van het spinnen van fijnere garens
beweegt
De door de firma S. Tattersall tentoonge
stelde Spoelmachines vap de Ateliers Roan
nais de Constructions Textiles, Roanne, mun
ten uit door compacte eenvoudige constructie
en enorme productie. Ons trof bijzonder r'
eenvoudige wijze, waarop kunstzijde op hul
zen gespoeld werd zonder de draad ook maar
eenigermate te zwaar te belasten.
Van groot belang is de Valentin Automaat,
opgebouwd door een Harling en Todd Ltd.
Weefgetouw, welke laatste één der allerbeste
en meest bekende weefgetouwen in Engeland
is. Het geheel vormt dus een compleet vol
automatisch weefgetouw voor een betrekke
lijk geringen prijs.
Van groote beteekenis is, dat deze Valentin
Automaten ook op bestaande, in gebruik
zijnde weefgetouwen kunnen worden aange
bracht en .met veel succes tienduizenden
reeds hiervan in gebruik zijn. Opmerkeliii
was de bijzondere geringe hoeveelheid afval
val het op dit los riet getouw verwerkte in
slag materiaal. Het geweven doek is van
normaal Twentsche kwaliteit cn
dicht geweven-
HET STAATSBEDRIJF DER P.T.T.
De inzending van P. T. T. op de tentoon
stelling toont op practische wijze het nut
van een huistelefooninstallatie. Gedemon
streerd worden 4 volledig in bedrijf zijnde
Rijkshuistelefooninrichtingen. Als voor
beeld van een inrichting met meer toestel
len, tot een aantal van ongeveer zestien,
wordt een inrichting met 1 ij n k i e z e r-
toestellen gemonteerd. Hierbij kunnen
alle toestellen ingericht worden voor stads
verkeer en onderling verkeer, terwijl het
ook mogelijk is, een gedeelte van de toe
stellen alléén voor onderling verkeer in te
richten. De in den stand aanweeige lijn-
kiezerinrichting wordt uitgerust met een
tafel- en wandtoestel voor stadsverkeer
over één netlijn en onderling verkeer,
6 toestellen, en met één tafeltoestel
voor uitsluitend onderling verkeer, even
eens voor 6 toestellen. Voor bedrijven met
nog meer netlijnen en toestellen worden
twee inrichtingen gemonteerd met a v
matische toestellen. De kleinste
van deze twee zal uitgerust zijn met een
automaat voor 23 aansluitingen, terwi.il
voor het stadsverkeer de netlijn over alle
toestellen, die daarvoor ingericht zijn,
wordt gevoerd. Lampjes op deze toestel
len geven aan, of de netlijn bezet is.
Do grootste automatische inrichting is toe
gerust met een automaat voor 50 aanslui
tingen, terwijl voor het doorgeven van bin
nenkomende oproepen een tusschentafel go
monteerd is. Het uitgaand stadsverkeer kan
bij deze installatie geheel automatisch ge
schieden.
Maar bovendien wordt op de tentoonstel
ling gelegenheid gegeven om radiotclefo-
nisch met Indië te spreken. Deze nationale
verbinding, waarop wij met recht trotsch
kunnen zijn, vormt een der hechte bandon
welke Nederland en Indië verbindt. De
verbinding werd op 8 Januari 1929 voor
het publiek verkeer opengesteld cn mag
zich in een stijgende belangstelling ver
heugen. Dagelijks kunnen gesprekken aan
gevraagd en gewisseld worden tusschen
personen in Nederland en op Java, die
zich daartoe naar een der voor dit verkeer
ingerichte spreekcellen begeven. Ook op de
„Zevenmijls" is een spreekcel voor dit ver
keer ingericht.
Als bijzondere attractie zijn tevens de noo-
dige voorbereidingen getroffen om zoo mo
gelijk de concerten, welke des Dinsdags
middags door een der Indische kortegolf-
zenders worden uitgezonden op de tentoon-
Heeft U reeds een
H UISTELEFOON?
ONMISBAAR VOOR FLINKE ZAKENI
Laat U op de tentoonstelling inlichten
omtrent de voordeelen van een Rijks-
huistelefooninrichting
Offerten en begrootingen gratis
SPREEKT THANS MET INDIË
Geladenheid op de tentoonstelling
DAMES- EN HEEREN
KAPSALONS
MOLENSTRAAT 12
ENSCHEDE
in de onmiddellijke nabijheid
van de „ZEVENMIJLS"
Aanbevelend, YV. NIJHUIS.
GEPATENTEERDE
PAPIERROLLEN
STANDER R. U. F.
TECHNISCH BUREAU
B.J.COUVEEJR
Hugo de Vriesplein 2
HEEMSTEDE
PRIJS ƒ120.--
Geheel NEDERLANDSCH
FABRIKAAT
Sinds enkele jaren bij
meer dan 100.000 Nederl.
gezinnen in gebruik.
Gemakkelijke
Betalingsvoorwaarden
Garantie-
Contracten
volledig onder
houd max. 10
,'oltage-omhou-
wing bij ver
huizen.
N'ieuwe „Excel
sior" bij einde
Contract
Vraagt
Inlichtingen
Verkoopbureau
N.V. MEUBILEERINRICHTING v.h.
F. VAN DER HEIDE - HILVERSUM
BEZICHTIG ONZE STANDS in de Etalagestraat op de ZEVENMIJLS
APARTE COLLECTIE
MEUBELEN KUNSTVOORWERPEN
BEZOEKT STAND Nr. 213
op de Zevenmijls-Tentoonsteliing te Enschede der
N.V. FABRiEK VAN CHEM. PRODUCTEN, VONDELINGENPLAAT
Fabrikanten van:
ANILINE KLEURSTOFFEN
AZIJNZUUR MIERENZUUR - OXAALZUUR - LOODSUIKER
H
E
E
M
A
F
VOOR IEDER BEDRIJF!
N.V. HOLLANDSCIIE ASBEST MIJ.
V.H. V. D. LINDEN EN VELDHUIS.
Gelijk men waarschijnlijk weet is het
woord „asbest" afgeleid van „asbestos", het
geen „onverbrandbaar" beteekent. Het is de
algemeene benaming vau een aantal vezelige
mineralen, die met hoornblende en angict
in bot rekking staan.
Bij deze delfstoffen wordt doorgaans kit
zelstuur en ijzeroxidule aangetroffen; het Is
dan in hoofdztvik calcium magnesium sen-
caat met een S.G. van 2.9. De buigzame as
best, ook amiante en bergvlas genaamd, be
staat uit buigzame veerkrachtige draden, dip
somtijds zeer lang zijn, deze bezitten eer
zijdeachtige glans en zijn ondoorzichtbaar.
Uit Canada komt de meeste en beste asbest
verder nog uit Siberië, Zuid-Afrika en Italië
De toepassing van asbest is. wegens zijn
onbrandbaarheid en isolatievermogen, oerst
an grooter beteekenis geworden na de uii-
inding der stoommachine cn op het oogen
blik is het aantal artikelen van deze sto*
•rvaardigd inderdaad talloos
Allereerst zij genoemd de z.g. Asbest Blok
pakking voor stopbussen, die zoowel rond als
ierkant gemaakt, en in verband met het
doel van koper- of looddrivid voorzien wordt
met of zonder rubberkern.
De vermenging van asbest met grafietpasta
of grafietpocder dagteekent van den ader-
laagten tijd, voornamelijk sedert de
iccmoeno toepassing van oververhitten
t'xrm, wijl gralietpakkinc bewezen heeft het
est te voldoen bij met oververhitten stoom
vi rknndo machines.
Alvorens dc vele andere stoffen, welke
oor verpakking dien. 11 te bespreken, bepa
len wij ons bij het artikel asbest in ziin toe
passing als bekleeaingsmateriaal voor stoom
ketels, stoombuizen, vacuum-ketels, rescr-
pira enz.
Indien hel aanbrengen van prima asbest-
eleermat:rialen zaakkundig geschiedt geelt
dit circa 90 pet. besparing \m stooinverlies
door condensatie. Omdat asbest zijn voor
treffelijk isolaticvermogen blijft behouden,
is de besparing niet slechts tijdelijk maai
werkelijk duurzaam; het voordeed daarvan
dort zich allereerst gevoelen in verminderd
kolenvcrbruik, dat van niet geringon invloed
is bij bedrijven die groote hoeveelheden
brandstof noodig hebben
Als afneembare ketolbekleeding komt bijna
uitsluitend in nnnmerking de asbest ma tra».
Deze matrassen, dio vervaardigd worden uit
Canada-asbest zijn absoluut onbrandbaar, be
zitten een groot isolatievermogen en zijn van
onbegrensde duurzaamheid.
Zuiver asbestdoek, hetwelk absoluut on
brandbaar is, wordt veel gebruikt voor het
maken van klecdingstukken. Deze kloe
dingstukken zijn onmisbaar voor personen
die werken met autogeen lasch- en snijappa-
raten. Een werkman, die gebruik mankt van
asbest-hnndschoeinn, beenkappen en een
asbest-schootsvel is beschermd tegen weg-
spattende vonken en zijn kleeren kunnen
niet beschadigd worden.
Om tooneelschermcn en coulissen in
schouwburgen onbrandbaar te maken, wordt
asbestdoek zoowel als asbestpapier gebruikt.
Dat brandweerlieden niet met asbestklee-
ding op h t terrein hunner operation ver
schijnen is, dunkt ons, slechts een kwestie
van tijd in verband mei de inventie van een
werkelijk goed rookmasker.
Behalve asbestartikelen fabriceert mm ook
hennep- en kantoen-stopbus pakkingen voor
hout cn koud water.
Vermelding verdienen ook de artikelen
Eboniet, Vulcan-Fibre en Amporit
welke hoofdzakelijk verwerkt worden voor
eJoetrotochnische doeleinden.
Tenslotte zij vermeld dut deze N.V. zich
speciaal toelegt op het fnbriceercn van tech
nische nibbernrtikelcn zooals: kleppen, ores-
plaatringen, schijven, buffers cn dergelijk#
terhnischo artikelen.
Zij is opgericht in het begin van 1904 en
thans zijn ra. 90 personen hij haar werkzaam
De totaal oppervlakte van haar kantoren,
fabrieken en magazijnen bedraagt ongeveer
3500 M2, De kantoren cn mngazimen to Rot
terdam zijn gevestigd aan do Leuvehaven.
169—171—177—179; do fabrirk aan do Keile-
haven, hoek Keilestr.vit en Vierhavenwog. Tn
de fabriek zijn opgesteld verschillende olec-
tromotoren met een totaal rnnariteit van nlm
100 P.K. alsmede een stoomketel van 30 MS
V-O. Vorder heeft de mnnfschappij filialen
te Amsterdam en Groningen.
STAND 1ÏS HOLL ,4IEST MIJ.
Deze stand van do firma v.h. v .d. Linde en
Veldhuis te Rotterdam, Amsterdam en Gro
ningen, is klejn en er valt ook weinig over
te schrijven. Kiiken is beter, want het is in
teressant U wist waarschijnlijk nog niet.
dat er geweven asl»esthand is en ook oabest-
kleeding; cn darht dat er alleen asbest-
plaatjes voor uw gasfornuis of keukentafel
waren. Ga dan het mannetje maar eens kij
ken bij deze stand. II is ..netjes aange
daan" in een volledige uitrusting.
Bijzondere aandacht wordtvoorts gevraagd
oor d« LV pnkkincsplaat, welke eigenlijk
tegen alles bi-stand is en de Amperitplaten,
een nrima Isolatiemateriaal met hoogc me
chanische vastheid en uitstekende electro-
technische eigenschappen.
