WOENSDAG 18 JUNI 1930
VIERDE BLAD PAG. 11
Kunst en Letteren.
PENNINGKUNST
Eij Kleijkamp te Den Haag
Dezer dagen werd een tentoonstelling van
Penningkunst in de benedenzaal van „Kley-
kamp" geopend met een kort inleidend
woord van Dr. M. R. I. Brinkgreve. Aan
deze Inleiding ontlecncn wij het volgende:
„Van den Penningkunstenaar onzer dagen
verwachten wij niet meer en niet minder,
dan dat hij of zij er in slagen, het nieuwe
zinnebeeld te scheppon, het zinnebeeld of
zinrijke teeken, dat de uitvoeringen van
onzen tijd voor de mensehen van onzen tijd
uitdrukt en vastlegt op eigen wijze.
De oiide vormen, de oude teckens, vol
doen niet meer, boeien niet, trekken geen
aandacht meer. En waar zijn de nieuwe te
zoeken? De vraag is zóó benauwend soms
en wordt zóó dringend gesteld, dat we her
innerd worden aan Novalis' woorden: „De
oogen van den Chaos kijken ons aan door
den sluier der alledaagsche verschijnselen".
Het zij mij vergund, U, die worstelt met
deze moeilijkheden, te bemoedigen met Uw
inzicht, dat de ervaring der eeuwen ons
geeft. De nieuwe vormen, dart nieuwe zin
nebeeld zijn niet „te vinden", niet te schep
pen door één man, hoe begaafd die moge
Koning Willem I.
zijn. Het moet groeien uit het onrustig stre
ven van U allen die schept, groeien ook uit
het misverstand,dat Uw streven bij anderen
wekt.
Niemand werd ooit kunstenaar, of hij of
zij moet openlijk of ergens verstopt een
beetje ijdel zijn. En juist voor de ijdelheid,
die zich zoo licht misverstaan acht, is het
een troost te weten, dat niets zoo zeer de
beschaving bevordert als het misverstand.
Maar er is geen werkelijk kunstenaar of
in het scheppen verbrandt de gloed der be
zieling, het stroo der ijdelheid, en in zulke
©ogenblikken, wanneer gij staat van aan
gezicht tot aangezicht met de schoonheid
die ge beleeft, en wier onomvatbaarheid U
tot wanhoop drijft, zij het U tot troost, te
weten, dat óók uit Uw mislukkingen gebo
ren wordt eens en ergens de nieuwe vorm
waarin heel het rijke leven van onzen tijd
der eindelooze mogelijkheden zal worden
uitgesproken en vastgelegd voor nu en la
ter in die merkwaardige, steeds opnieuw en
steeds meer bekorende gedenkstukken wel
ke de penningen vormen".
Na het releveeren dezer Inleiding bren
gen we nog even in herinnering, dat de
„Verceniging voor Penningkunst" in 1925
opnieuw werd opgericht, nadat zij een tijd
lang ontbonden was geweest. Deze Vereeni-
ging dient zeer zeker een cultureele zaak.
Ieder, die eenigszins met de Vaderland-
sche geschiedenis op-de hoogte is, herinnert
zioh, dat in de 17de eeuw bij allerlei belang
rijke gebeurtenissen gedenkpenningen wer
den geslagen, die op zinrijke wijze het feit
vermeldden of afbeeldingen van personen
met toepasselijk randschrift gaven. Er wa
ren tal van particuliere en openbare ver
zamelingen waaruit men de geschiedenis en
het streven des tijds kon lezen. Deze be
langstelling voor den gedenkpenning is in
de 19de eeuw aanmerkelijk geluwd. Maar,
gelijk alles op het gebied der kunsten ge
durende de laatste 30 a 40 jaren is her
nieuwd in de algemeene belangstelling, zoo
volgt thans ook de Penningkunst,
En zij mag er zijn.
Een penning heeft haar bijzondere eisohen.
De vlakverdeeling moet harmonisch zijn;
koppen moeten, hetzij natuurgetrouw en in
dien gestyleerd toch karakteristiek zijn;
emblemen en letters moeten duidelijk en
sprekend zijn. Alles komt aan op de com
positie.
Het ontwerpen van een penning vraagt
een gevoelige en tevens een vaste kunste
naarshand.
Op de tentoonstelling ziet men in de
eerste plaats de voorwerpen waarmee en
waaruit een penning wordt geslagen. Na
tuurlijk is dit de technische arbeid welke
volgt nadat de kunstenaar met gevoelige
hand zijn compositie heeft ontworpen en ge
boetseerd.
Het kan niet onze bedoeling zijn, een vol
ledig overzicht te geven van alles wat is
geëxposeerd. Enkele opmerkingen mogen
dus volstaan. Van den reeds eenige jaren
overloden Frieschen beeldhouwer Pier Pan
der is een uiterst fraaie collectie aanwezig.
Ik noem hieruit de beeldtenissen van N. G.
Pierson, Prof. Donders, Prof. Van 't Hof,
Prof. Wierdsma, Het is de moeite waard,
elkaar plaatsen van een mannen- en een
vrouwenkop. Er moet iets in zijn, dat duidt
op een psychische eenheid, op trouw, op
toewijding. Wondermooi is van hem ook
het kinderkopje „Lente" getiteld.
Een krachtig en hartstochtelijk modelleur,
die in zijn beeldtenissen iuist bijzonder ka
rakteristieke uiterlijkheden der persoonlijk
heid naar voren laat komen is Toon Du-
puis, wiens koppen van Prof. Lorents, Wil
lem Mengelborg, Van Eeghen, de Koningin
bijzonder krachtig zijn.
Van Goor geeft o.a. beeltenissen van de
Koningin-Moeder, Michiel de Ruyter en Mr.
Treub.
Iluib Luns geeft de medaille van het laat
ste Utrechtsche Lustrum, Koning Willem I,
een paar geestelijken. Verder zagen we nog
werk van Prof. Odé, Mej. Rueb, Mej. Car-
basius, W. C. Brouwer, Wolbers, die de me
daille sloeg voor de eerste Radio-verbinding
Holland—Indië in 1929, Van der Hoef. Zeer
mooi is het moderne werk van Hilda Krop.
Wij meenen het hierbij te moeten laten. Niet
genoeg kunnen wij er op wijzen, dat de pen
ningkunst van niet minder groote betoekc-
nis is dan elke andere kunst, al is ze in
Holland niet populair, of niet meer popu
lair. Wij hopen van harte, dat hierin op
den duur verandering moge komen en men
den penning mot even groote liefde moge
beschouwen als het schilderij aan den
wand.
Gemengd Nieuws.
FELLE BRAND TE LISSE
GRAANMAALDERIJ IN ASCH GELEGD.
Omstreeks 5 uur gisteravond is te Lisse
een felle brand uitgebroken in de graan-
maaldery en grossierder.'j van den heer F. M.
Verduyn, Kanaalstraat 19S
Aangewakkerd door den wind vonden de
vlammen gretig voedsel in de groote voorra
den meel, graan, suiker enz., zoodat binnen
korten tyd het gebouw in lichte laaie stond.
De brandweer was spoedig ter plaatse,
doch was tegen de vuurzee niet opgewassen.
Brandspuiten uit omliggende gemeenten ver
leenden assistentie, doch men moest zich be
palen tot het nathouden van de omliggende
gebouwen.
De graanmaaldery werd geheel in asch
gelegd. De schade bedraagt volgens voor-
loopige raming f 150.000.
Nader wordt ons nog gemeld:
Tijdens den brand sprong in de machine
kamer van de fabriek een luehtketel uit el
kaar. De stukken kwamen door de muren
van de fabriek heen in den tuin terecht. Twee
daar «taande brandwachts werden door de
stu' vry ernstig a3n hoofd en armen ge-
wr- Een aantal varkens en kippen kon ge-
re orden.
schade wordt door verzekering gedekt.
Lrntrent de oorzaak van den brand tast
men in het duister.
Koloniaal Instituut.
één dezer objecten eens heel nauwkeurig
te bekijken. Men ontwaart dan, met welk
een verfijnde zorg Pander heeft gemodel
leerd. Het is alles even subtiel en elegant
zonder daarom aan kracht in te boeten. Dat
valt in het bijzonder op als U bijv. de be
handeling ven het hoofdhaar en baard
nauwkeurig beschouwt. De andere Fries
Jeltsema bezit wel Panders kracht, maar hij
streeft er niet zoo naar tot in dc uiterste
fijnheid uit te werken. Van hem treffen ons
in het bijzonder do huwelijkspenningen van
het echtpaar MesdagVan Houten en van
het echtpaar R lc\ oldDe Kempenaer. Zoo'n
iiuwelijkspenning eischt meer dan het naast
BALLON GEDAALD.
In den nacht van 16 op 17 Juni omstreeks
12.30 uur daalde in een korenveld van den
landbouwer Damen onder Valkenswaard een
luchtballon, bemand met twee Duitschers, die
in den morgen van 16 Juni te Munster wartn
opgestegen met een dertigtal concurrenten, di
deelnamen aan een ballonwedstrijd, uitgeschre
ven door de Hamburger Lufthansa.
ZWARE BRAND BIJ CULEMBORG.
Door achteloos wegwerpen van vuur.
Op een half uur afstand van Culemborg, on
der Tricht, by de Nieuwe Brug, is gister
avond de boerderij van J. van Raay afge
brand. Twee hooibergen, eenige varkens en
verscheidene kippen werden een prooi der
vlammen. In nachtgewaad moesten de bewo
ners zich in veiliglïeid stellen. De motorspuit
uit Culemborg verleende assistentie. Verze
kering dekt de schade.
Nader wordt gemeld, dat het ontstaan van
den brand, te wyten is aan een zwerver, den
47-jarigen J. die zich tegen 10 uur 'savonds
in een party riet dat buiten tegen de boerde
rij op den grond was gelegd, had te slapen
gelegd, met een brandende sigaar in den mond
De man erkent een stuk vuur van zijn
gaar achteloos te hebben weggeworpen. Hy
ontwaakt door >t knetteren van 't brandende
dak boven hem en van het riet waarin hy lag.
Zonder alarm te slaan, of iemand te waar
schuwen is hij daarna weggevlucht in de
richting van Culemborg, waar hy zich later
aan het politiebureau melde, en om onderdak
verzocht.
De man, die ontkent met opzet brand te
hebben willen stichten, is ter beschiking ge
steld van den burgemeester van Tricht.
RIJWIELAGENT AANGEREDEN.
Te Amsterdam is in het Binnengasthuis ter
verpleging opgenomen een 34-jarig agent van
politie, die op de Stroomarkt op zyn rywiel
rijdende, door een voor een wagen gespannen
paard van zyn rijwiel was geworpen, tenge
volge waarvan hy zyn rechterenkel had ge
broken. Oorzaak was, dat het paard schrok
voor een auto.
GRANATEN GEVONDEN.
Bij de verbouwing van het gebouw van den
K. K. Kring te Roosendaal heeft een werk
man in een hoek van een tuin, dicht bij den
openbaren weg, twee granaten gevonden van
groot kaliber. Een der granaten was no#
intact, van de andere was de kop afgedraaid
De maréchaussée heeft de granaten in beslag
genomen.
SIGARENFABRIEK AFGEBRAND.
Tc Veenendaal brak brand uit in de sigaren
fabriek van de Gebr. van Manen. Het fabriekje,
waarin des daags ongeveer 15 man werkzaam
zijr., brandde tot den grond toe af. De aan
wezige voorraad tabak en 20.000 sigaren we
den door het vuur vernield. De oorzaak van
den brand is onbekend. Verzekering dekt de
schade.
EEN METEOOR.
Boven de Meyerij is een zeldzaam en zeer
prachtig natuurverschynsel waargenomen. Aan
het firmament bewoog zich met groote snel
heid van Zuid naar West een helder lichtende
ster, door een breeden stralenbundel van
schitterend blauw-groen gevolgd. Het ver
scliynsel was van beduidende afmetingen en
spatte aan den Zuid-Westelyken horizont in
een fraaien vonkenregen uiteen. Het verschyn-
sel duurde vijftien seconden.
GOED AFGELOOPEN.
Bij een poging om op het Mercatorplein
te Amsterdam op het achterbalcon van een
rijdenden motorwagen van lyn 13 te springen
is een 37-jargie dame komen te vallen, met
het gevolg, dat zy tusschen motor- en bywagen
terechtkwam. Nadat de bijwagen was opge
vijzeld bleek, dat het slachtoffer slechts en
kele kwetsuren aan handen en voeten had op-
eeloopen. Op haar verzoek is zy per auto van
den G. G. en G. D. naar haar woning ver
voerd.
Kerknieuws.
NOG EENS: RADIO-KERKDIENST
OP ZONDAG
Een predikant schrijft ons in vervolg op
een vorig artikel:
Ds. Tazelaar, die een naschrift mocht le-
eren op mijn eerste artikel, noemt mijn
redeneering, theoretisch, maar houdt er
zelve een gevoelsredeneering op na, die
niets bewijst
Volgens hem ben ik niet op de hoogte, be
zie ik de zaak aan den buitenkant. Men
mocht dus venvachten dat mij de zaak aan
den binnenkant te zien gegeven werd, en ik
meer kwam te weten, dan ik weet; maar
alles wat het naschrift inhield, maakte mij
niet veel wijzer. Wel plaatste collega T. mij
eenigermatc in den hoek van de onbarm-
hartigen. Hij veronderstelde zelfs, dat ik
nooit ziek geweest waswant anders
nu ja, dan zou ik toch de lijdende mensch-
heicï ook wel wat gunnen. Zie tegen deze
methode gaat mijn ernstig bezwaar. Het
past Ds. T. niet, om op zulk een wijze mijn
gedaohten te bestrijden, en een minder ge-
wenscht lioht op mijn bewering te laten val
len. Ik zou op zulk een opmerking van Ds.
T. kunnen antwoorden, dat ik hoop dat
God hem beware voor het lijden dat Hij
over mijn leven gebracht heeft, maar wat
vordert men daarmee.
Dacht collega T., dat ik dien kant uit
wilde, aan die allen, die van de kerkdiens
ten gebruik maken, en genieten, dit alles
te ontnemen. Mijn bezwaar dat ik zie, doet
mij echter vragen, of dezelfde goede uit
komst niet bereikt ke*i worden, terwijl het
gevaar van nu ontgaan wordt Mag dat
niet?
Ik kom tot de hoofdzaak.
„Mijn fout in de redeneering" is, dat ik
het dool van de radio-kerkdiensten voorbij
zie, dat ze zijn voor zieken, ouden van da
gen, verstrooiden, en van het Evangelie
vervreemden. Maar ik zie juist daarin
de fout van den r a d i o-k e r k d.i.e.n.s.t,
dat ze een streng belijnd karakter dragen
moet, en tegelijk allerlei doeleinden nastre
ven wil. En dat kan niet. Er kan natuur'"!k
onder Gods ze.gen wel invloed uitgaan \un
een radio-kerkdienst op een onkerkelijk ge
zin, maar ik meen dat het tot de eerste be
ginselen behoort, dat de bediening des
Woords en een evangelisatie-toespraak niet
hetzelfde zijn. Daarom schijnt het mij beter
dit werk naar de week te verplaatsen. Ook
voor de verstrooiden is dan wel een en an
der te doen. En de kranken en ouden van
dagen, moet door hen de gedachte worden
gekoesterd, reeds in den toestand van thans,
dat, zonder den kerkdienst op Zondag, hun
het lot der onbarmhartigheid te beurt viel?
Zijn ze zoo misdeeld, als ze zesmaal per
week (een uur of een half uur) een aparte
ziekendienst beluisteren kunnen. En zie ik
de ouden van dagen, die ik ken, ook niet
met vreugd aanschikken op die uren. Im
mers is hot telkens weer het evangelie der
vertroosting van onzen Heere Jezus Chris
tus, dat gebracht wordt, aan die wandelen
in het aangezicht van den dood.
Neen, ik wil niet onbarmhartig zijn.
Maar ik blijf waarlijk bezwaar zien in de
radio-kerkdiensten voor onze gezonde men-
schen. Of ge al zegt, ze zijn niet voor henj
het baat niet, ze luisteren toch. „Ersatz",
vervangmiddel moge men het noemen,
maar feit is, dat er steeds de prikkeling is
van het nieuwe, het vreemde, van de .be
kende namen van mannen van eerste of
tweede grootte.
Dat is al de spanning.
Dat zegt Ds. T. zelf: dat de radio buiten
gewone, inspannende concentra
tie eisoht, omdat men den spreker niet
ziet, maar enkel hoort.
Ja, in Maart 1.1. las ik in een artikel in
de Zeeuwsche Kerkbode, de volgende zin
snede: „er is veel waars in hetgeen Prof.
Huizenga schreef: de beteekenis van de
ardio is nog nauwelijks te overzien...... Met
de bioscoop deelt de radio de eigen
schap, dat ze dwingt tot een
sterke, maar opper vla k.k.i.g.e s.p.a.n
ning der aandach-t, die het denken,
of laat mij zeggen, het reflecteerend opne
men, volstrekt uitsluit
Die spanning wordt dus van verschillen
de zijden gezien. Dat is niet te vergelijken
met het rustig lezen van een preek; het is
er verre van daan; er zit iets pikants
icts van sensatie.
En dit nu is het wat de gewone, de echte
bediening des Woords van dien dag ter
zijde dringt Men zoekt het bijzondere, tot
schade van den geordenden weg. Als zoo de
radio-kerkdienst aan het Kerkelijk leven
gaat afbreuk doen, is mij dit offer te kost
baar om het te brengen voor een voordeel
dat reeds op andere dagen bereikt wordt,
en nog bereikt kan worden.
DE LOTING VOOR DEN DIENSTPLICHT
Zooals bekend gemaakt, zal de loting
voor den dienstplicht dit jaar plaats hebben
op a.s. Vrijdag 20 Juni. om 2 uur namid
dags, in do Rolzaal, Binnenhof S, te 's-Gra-
venhage. Deze loting zal worden gehouden
voor de lichting 1932, dat wil zeggen: voor
degenen, die zijn geboren in 1912, een en
kele uitzondering daargelaten. Deze per
sonen worden in het algemeen eerst het
volgend jaar in Januari voor den dienst
plicht ingeschreven en een maand of drie
later voor den dienst gekeurd.
Men houde wel in het oog ,dat deze lo
ting niet dient voor hen, die onlangs ge
keurd zijn- Voor laatstbedoelde personen
dat zijn personen, die dit jaar 19 jaar wor
den en ingeschreven zijn voor de lichting
1931 is de loting het vorig jaar al ge
houden.
Wat de personen betreft, geboren ln
1912, voor hen zal Vrijdag a-s. één nummer
worden getrokken uit een bus, waarin zich
evenveel genummerde biljetten bevinden
als er personen zijn ingeschreven in het
register van Amsterdam voor de lichting
1930.
Nadat de voorzitter van de lotingscom
missie heeft voorgelezen welk nummer daar
op staat en dit aan het publiek heeft ge
toond, 'wordt in het Amsterdamsche regis-
dat in het lotingslokaal aanwezig
ig nagegaan, wie onder dit nummer in
geschreven is en wanneer deze geboren is.
Hiermede is de geheele loting afgeloopen.
Voor het gros der toekomstige ingeschre
venen. geboren in 1912, is dan zoo goed
nis zeker, of ze mettertijd als gewoon
dienstplichtige zullen moeten dienen.
Het getal vrijlotenen personen is niet
heel groot. Het bedraagt niet meer dan 12
14 pCt. van het getal na vrijstelling en
afkeuring overblijvende personen. De hou
ders van de zoogenaamde vrije nummers
gaan in de alphabetische registers vooraf
nan den houder van lotingnummcr één.
Het is niet uitgesloten, dat in volgende
jaren, o.a. in verhand met de toeneming
van het getal geborenen in de jaren na
1911. ook het getal vrijlotende personen
eenigszins zal stijgen.
De loting wordt in het openbaar gehouden
1. Het is onjuist, dat de Kerkdiensten
tweeslachtig van karakter zijn. Strenge be
lijning sluit volstrekt niet uit, dat dergelijke
predikatiën tegelijkertijd sterker dan mis
schien gewoonlijk, het evangeliseerend ele
ment op den voorgrond zetten, dus meer
den greep op het geweten doen. Het is zelfs
aan te bevelen, dat predikaties, zooals ze
door Radiodeputaten worden ge-
wensoht en bedoeld, ook nu en dan opzet
telijk gehouden worden zonder dat
per Radio worden uitgezonden.
2. Hot Is onjuist, dat een evangeliserende
toespraak de predikatie vervangen kan. Al
hebben de zieken zes evangel-isatietoespra-
ken per week, daarmee zijn ze nog mis
deeld ten opzichte van den Zondag; immers
juist de gedachte, dat de Gemeente verga
derd is, dat ze meezingen en meebidden,
dus dc genieting van de gemeen
schap der heiligen maakt de Radio-
preek zoo aantrekkelijk en gezegend. Daar
om noemde ik onbarmhartig, wie met be
roep op een theoretische overweging, die
niet den minsten grond heeft, don Zondag
aan dc zieken en verstrooiden ontnemen wil.
Want daarop komt het practiseh neer, wan
neer men dc preeken wil afschaffen. Pree-
ken per Radio zijn reeds Ersatz, maar wie
daan-oor nog studiotoespraken en dan nog
wel in de week wil zetten, die laat aan de
zieken zelfs geen spoor van dienst des
Woords meer over.
3. Het is onjuist, dat de spanning, de prik
keling van het nieuwe, slecht zou werken.
Iemand die een radiotoestel heeft, hoort
zooveel mannen van de eerste of tweede
grootte, (spreekt niet iedereen voor de
radio?) dat het luisteren naar zulk een
spreker slechts in zeer bijzondere gevallen
nog indruk maakt.
4. Het is daarom beslist onjuist, dat het
luisteren naar een radiopreck op Zondag
het eigen kerkelijk leven ondermijnen zou:
het luisteren naar een radiopreck in plaats
van naar dc eigen predikatie in het eigen
kerkgebouw is natuurlijk af te keuren, maar
het luisteren naar een radiopreek nadat
eigen kerkdiensten zijn bijgewoond en afge
loopen, is niet het zoeken van het bijzon
dere, is het 'tdeelen in wat voorzie
ken, ouden van dagen in den
vreemde verstrooideji b.e.s.t.ejn.d
Leger en Vloot.
Boeken en Geschriften.
HOE MEN BOEKEN VERKOOPT
„Geef mij een goeden titel, en ik verkoop
uw hoek goed", zeggen de uitgevers.
A Chimn heeft in Mercure de France een
aantal merkwaardige voorheelden gegevi
van welke beteekenis die woorden zijn in
Amerika.
Thóophile Gautier's Gouden Vlies werd te
New-York in Engelsche vertaling uitgege-
ven.
De omzet bleef beperkt tot zesduizend
exemplaren per jaar. De uitgever wist raad-
een nieuwe druk verscheen onder den titel:
„Op zoek naar een blonde geliefde", en hel
volgende jaar waren er 50.000 koopers.
Guy d' Maupassant's Boule de Suif werd
vertaald en gepubliceerd onder zijn norma
len titel „Slechts" 13.000 exemplaren werden
verkocht Het jaar daarna versohijnt het als
„liefde en andere vertellingen". De verkoop
stijgt met 37.000 exemplaren. De uitgever
heeft nu bloed geroken en het derde jaar
heeft Boule de Suif een nog verlokkender
titel: „Het offer van een vrouw van slech
ten levenswandel".
Vijftig duizend Amerikanen leggen er hun
dollar voor neer.
„Geef me een regel die waard Is onsterfe
lijk te zijn, en ik maak je onsterfelijk" heeft
Flaubert eens aan Maupassant geschreven.
Geef mij een titelzegt de Amerikaansche
uitgever tegen zijn boekenregiseur.
Gautier en de Maupassant zijn in goed ge
zelschap. Molière's Les Précieuses ridicules
konden den Amerikaanschen lezer niet beko
ren. Wat is een „précieuse" voor een Ame
rikaan? De oplage bleef in het magazijn van
den uitgever liggen. Een nieuwe band: de
précieuse heette voortaan Les Femmcs Ridi
cules en Molières roem in Amerika is ver
zekerd: 15.000 koopers in het eerste jaar...
(Boekzaal.)
Gedenkboek 1
dellnger
niglngen 1
jenverkeer
nlglm
bevorderlni
e Brlelle
ikboek
U een historisch
de 'belan'gf tèl'nng Zër vóór heeft.
De heer Joh. H. Been. Brlel
Hellevoetsli
ï-JSÊrJ
>or het eiln
Ie wat dieper goan-
fav
bestaan, de bijzon
dorpen. waarbij dt
NIj'gh, 'mag met voldoening dit werk bescbou-
belasting door W. Meyerlnch. Be dulzor
tal. Ultg. H. D. TJeenk Willink en Zi
Haarlem.
We bespraken deze bandleiding reeds eerd.
in gunstlgen zin. De schrijver, belostinglnspoi
tour te Nijmegen, heeft haar door hot aanbrei
gen van de noodigo aanvullingen voor 1930/31
geheel up to date gemankt.
Allen, wier aangifte voor de belastlm
eenigszins samengestelden aard Is. vind
dit boeltje I gMBjdfij g
de goede handleldlni
ete hulp bij
i s. Dat is volstrekt niet tot schade van
den geordenden weg; het is evenmin bui
ten den geordenden weg.
De omstandigheid, dat ds Generale Sy
node van 1927 met algemene stemmen de
verzorging van deze diensten officieel heeft
ter hand gejiomen, omdat blykens haa~
acta de Kerkdiensten zij.n e.e.i
door zeer vele Kerken erkend
kerkelijk belang, deze omstandig
heid bewees toen reeds de onjuistheid
van het theoretisch bezwaar van Ds. X., en
de drie jaren die .sindsdien verloopcn zijn,
hebben nog te meer hem in het ongelijk ge
steld.
Overigens meen ik, dat 't niet noodig Is. ver-
dor veel woorden aan deze zaak te wijden,
mede wijl het door hem aangevoerde angu-
ment, van zoo weinig practiseh gewicht is,
dat het in heel de radioactie en in iocl den
radiostrijd nog nimmer naar voren avatn.
(Ten slotte spreek ik er mijn verwonde
ring over uit, dat een predikant, die een
aanval doet als deze, zich achter de anonv-
miteit schuil houdt: ik ben tot op dit oogen
blik in het onzekere, mot wolken opponem
ik te doen heb. Maar het l»elang van de
zaak der Kerkdiensten heeft mij genoopt,
desniettemin de pen tegen hem op te ne
men).
Rotterdam. Ds. J. A. TAZELAAR.
DE GRAF ZEPPELIN ALS GAST
zijn opgenomen 6 gekleurde platen en 10S af
beeldingen.
Gaarne vestigen we op deze nieuwe uitgave,
aan welker samenstelling de grootst mogelijke
deskundige zorg ls besteed, de aandacht. Het
ls geschikt voor het gewone dagelljksche leven
De
door t
a. d. RIJi
De schrijvers van dit werk geven op duidelijke
'Ize Inzicht In
gasbedrijf. Dl
irilcen van e.
Ichtelijke wijze Inricht In de volledige
ratie van een gasbedrijf. Daar
srkrijg»
Jk Is b
t bedrijf.
Inzicht nood
de techniek van
en overzicht ge-
boel
i bel ai
t bedrijf, en wel: ndmlni-
inistratle: loonadmlnlstra-
het gasverbruik, van d«
en van de stroatverllch-
•atle: administratie van d<
derden. Daarna volgt eer
gebruiken boeken en var
ijnde beheerskwesties zijr
Bgasgelden,C 3e geldelijke verhouding
ledrijf tot de gemeente, de kostprljs-
Hefsysteir
schillende modellen op-
nlng van deze uitgave zij aan allen
•aktijk werkzaam zljn.^doch ook aai
Ingezonden Stukken.
ZONDAGSRUST IN DE CULTURES.
De heer L. J. Steenwinkel te 's-Oravenhaj
chrljft ons:
Mot groote Instemming las Ik ln ons blad v«
Voensdag 11 Juni het Ingezonden stuk van d-
ieer A. Blason Henkemans te Tematang Slan
iver ..Zondagsrust ln de Cultures". Toch heeft
lat artikel, hoe uitnemend ook gesteld, een
•akke punten, die
ten, die echter weinig afbreu
.-de van 't geheel. ..Zelfs de zo
heeft vlekken, dat ls waar!"
Het opschrift behoeft eenige aanvulling: ach
ter het woord cultures zou moeten bijgevolg
worden: ter Oostkust van Sumatra, want w«
de schrijver betoogd heeft, gaat niet op voor de
Cultures op Java. Evenals er een machtig ver
schil ia tusschen Java en Sumatra wat betreft
volk en zeden en gewoonten en geologische ge-
-en wetten en bepalliM
Als dus de heer Blason Henkemans bijna aan
t slot van zijn betoog als terloops opmerkt
.r wellicht voor het Gouv
g moeilijker. Ik z-g. voo:
iet voor de betrokken wei
hij Iets. dat moeilijk t.
„evoelde de schrijver zelf
hij gebruikt heel voorzichtig het
-trokk.-n w.-rkg-'v.-r
Voor zoover wij op* Java bij de brspc-kl:
der kwestie duidelijk Is geworden, dan ls bij
de huidige situatie de Zondagsrust In de suiker
•cl ulo
denen. die Ik zal trachten weer te geven ln
bestek.
Van de 180 suikerfabrieken
één met eigen grondbezit, er
briek alleen eigen suikerriet
koopen van riet Is bij de w
daardoor zou Indirect het areaal der fabriek
vergroot worden.
aal verstaat men de door de Re-
?ewezen gronden, die do - -
n of langeren termijn teg«
rouvernement vastgestelde prijzen mag nuren
waarvan niet meer dan één derde doel tege-
rcul-
geerlng i
de fa
nlg. dat het circa 18 (soms 15) maanden noodig
om te rijpen: blijft het rijpe riet te lang
dan sterft het, en dood riet geeft gsea
.ItIJd.
lang
-Pun^
g èn nacht Óék des Zond.
i i 5 r---
tijd langer stellen, dan zou men uit economisch
oogpunt, zulke kostbare Installaties niet elk
S i 5 maanden onproductief la
lde de campagne wordt er onafgebro-
èn nacht, éék des Zondags, hard ge-
In veel fabrieken gaat het Europeesch
Krsoneel S uren op en 8 uren af. en ondanks
t buitengewoon afmattend klimaat en de dik
wijls ondraaglijke temperatuur In de fabriek
gaat dat zoo rusteloos door. tot de laatste zak
met suiker gevuld ls.
Zou dus onder deze omstandigheden de Zon
dagsrust worden Ingevoerd, dan zou de ctm-
t ongeveer 3 weken langer duren
teld nu eens. dat het riet steeds zijn kwa-
behield en dat men de agrarische wet zAd
wijzigen, dat de zoo zeer begeerde Zon-
•ust kon genoten worden en men den d»g
loeren kon heiligen, zou het dan mogelijk
len laten voorbijgaan, dan zo>
sappen uit de diverse "nstolUl
werken, aangezien die sappe
de aggregaten zouden blijven
zuren en daigA
zijn voor de
stfiliaties zeli
r- ~ide H
eiseht veel tijd. Po ma&ftijd i
op de regelmatig
:rugkc«
i of
plant- en oogsttijd af-
esons spelen een groote ro
welke zich regelen moe1
de werkgevers wel moei-
vele. Ji Ver
langd
nemers zullen dankbaar zijn als de mogelijkheid
wordt aangetoond om hun lang gekocaterdea
wensch te vervullen.
L. J. STEENWINKEL.
Den Haag. Juni 1930.
BANKETBAKKERS EN WINKELSLUITINO
Mijnheer de Redacteur.
In Den Haag ln den Dierentuin Is een protest
vergadering gehouden tegen Winkelsluiting, ook
door de Ned. Banketb. Vereen, aanbevolen.
Evenwel kunt U er van verzekerd zijn. dat
banketbakkers van christelijke huize deze a.a.
winkelsluiting van harte toejuichen, niet allcea
Chr. Banketbakkers, maar ook Roomsch-
teheelen Zondag, trouw zijnde aan het Chr,
isel. Daarom mag de banketbakker, die dea
werkdag beschouwt, wel
Hp collega's,
cn beginsel
worden
voordeel zeggen d.-~bsn-
mag voldoen. De praktijk heeft gele»
etbskker vestigde die
ook hij b-treurde dat hij
doar'om'>Julchcn \x-?e Chr. bank.
vSoChr.l
ilultlngswet behandeld zaJ woi
Oost- en één Westmoes.
April van 'b eene Jaar
gend Jaar. Daarna komt
ter beschikking van den
Nu Is de gesteldheid i
rrondei
Zij hebben al zo.
voor hun beginsel
had. B.v. een dame bestelt voor Zondag een
taart om 5 uur te bezorgen. De Chr. banketbak
ker zegt: „Mevrouw, 's Zondags wordt In mijn
taak niet gebakken, de zaak Is dun gesloten.
Mevrouw: „Waarom?" Banketb.: „Mijn beginsel
verbiedt mij dat. Ik ga met mijn gezin ter kerk-*
Mevrouw: „O neen. dan ga ik naar een ander,
mijnheer, mijnheer! wat bent u nog achterlijk
en kleinzielig".
En dat la Juist zoo stootend, dat selfs m«n-
schen van Chr. huize soms koopen op Zondag
of gebak op dien dag thuis laten bezorgen.
Daarom, winkelsluiting vooral op Zondag, op
dat ook de Chr. - banketbakker op Zaterdag
avond zijn klanten blijft behouden Die zijn
zaak op Zondag sluit, wordt In zijn geldksat
niet armer, maar zeker geestelijk rijker, want
Gods zegen zal niet uitblijven.
1
N., Jun! 1930.
(Naarux verbodenl
DE EZEL VAN MIJNHEER PIMPELMANS
43. „Hè, hè", zuchtte moeder Verbnurge,
die met een handwagen vol „potten en pan
nen in soorten" aan kwam aeulen „Hè, hé.
dat is me "n vrachtje met die hitte!" Ze hield
stil, ging op het handvat ven den wagen
zitten en veegde zioh het voorhoofd af. 't Is
me 't karweitje wèl!" zei ze. wal mij Iwtrefl
ik wou, dat ik dat vrachtje goed en wel
kwijt was!"
44. Rang! De wensch werd vervuld, want
daar kwam mijnheer Pimpeimans alweer.
Dc wapen van jtifffrouw Verbrugge kreeg
een vrientbchappelijken tik. de wielen vlogen
er af, en de „potten en pannen in soorten"
kwamen od de keien terecht. Het werden nu
.^tukken en brokken in soorten". Mynheer
Pimpelmans. die door 't schokken en schud
den van den wasen nu eens op zyn hoofd,
dan weer op i'n buikje terecht kwam, zag
van dit alles niets.
(Wordt ViHdag vervolgd.)
