DONDERDAG 12 JUNI 1930 TWEEDE BLAD PAG
VEREENIGING VAN
CHR. ONDERWIJZERS ENZ.
DE JAARVERGADERING
NIJMEGEN
TE
DE DERDE DAG
Een aardig uitstapje.
De vroege ochtend onderwijzers noemen
8 uur in den morgen héél vroeg werd be-
'oor een uitstapje naar de schoone om
streken van Nijmegen. Met de keurige auto
bussen uit de Garage Karei Wolf werd ge
toerd door de belangrijkste gedeelten van
Nijmegen en daarna naar Berg en Dal.
Groesbeek en de Mookerheide.
Gelukkig voor de Nederlandsche jeugd
werden daar niet de onderwijzers, maar
slechts hun tronies en corpussen vastgelegd
op de gevoelige plaat en daarna ging het in
gezwind tempo weer naar Nijmegen, waai'
men op den inleider voor de morgenverga
dering wachtte.
WOENSDAGMORGENVERGADERING.
Bestuursverkiezing.
Na de gebruikelijke opening deelde de voor
litter mee, dat tot bestuurslid gekozen is dr
beer E. v a n D ij 1 te Amsterdam, bekend al<
voorzitter der Regelingscommissie bij het 75-
jarig jubileum der vereeniging.
Hij neemt de benoeming aan en wordt
door den voorzitter gelukgewenscht.
Chr. Onderwijs Suriname.
De heer P. van K'eulen van de afd. Am
sterdam doet enkele mededeelingen ove*
den steun aan het Chr. onderwijs in Suri
name. Hij dankt voor ondervonden mede
werking en dringt op verdere hulp aan.
heer W e s t r a van Nijverdal spoort de
vergadering aan om te doen wat daar ge
beurt: elke maand een klein bedrag offeren
Het Graf van Groen.
De heer H. de Boer van Den Haag rap
porteert.over het graf van Groen op de wijze
als reeds werd vermeld.
Dan stelt de voorzitter aan de orde het
onderwerp:
DE KLASSEONDERWIJZER.
vrijheid gemaakt worden? Zeggen en doen
is niet hetzelfde.
De Voorzitter vraagt of vrijheid niet
beteekont vrij te zijn om te voldoen aan de
innerlijke levenswet. De referent dacht te
recht, blijkbaar aan de geheiligde, nieuwe
levenswet, maar lette niet voldoende op de
verhouding van den mensch tot God, zich
zelf en de gemeenschap.
Er is tweeërlei soort van gezag; een mo
reel en een juridisch gezag. Die twee gaan
niet altijd samen; hebben niet steeds gelijken
invloed.
Het juridisch gezag kan beschermende en
dwingende macht zijn. Die macht heeft ook
het hoofd der school uit te oefenen; echter
alleen na gepleegd overleg. Als er geen over
eenstemming bereikt wordt, moet het hoofd
wel ingrijpen en alleen beslissen, want hij
draagt de algemeene verantwoordelijkheid.
Antwoord referent.
VEREENIGING VOOR
CHR. NATIONAAL ONDERWIJS
ALGEMEENE VERGADERING
TE UTRECHT
Openingsrede door Ds. M. van Grieken
ven van Gen
l republikeinschp
en. Het mag niet
rede van den heer H. A. van der
Hoven van Gen deren te Rotterdam
over bovengenoemd onderwerp is afgedrukt
in het Gorr.blad van 28 Mei én in excerpt gis
teren in ons blad verschenen.
Ter vergadering gaf de referent nog eet
korte toelichting op zijn referaat. Met een
lerinnf.ring aan een uitspraak van Frit?.
Reuter, dat wie de vrijheid wegneemt eei>
lier van de ziel doorsnijdt, betoogde Spr.
it het gezag niet door één persoon gedra-
in behoeft te worden, zoodat zeker een deel
an het gezag aan de personeelvergadering
»an overgedragen worden.
Hij prijst het hoofdbestuur, dat het in do
concept-instructie dit instituut heeft opge
nomen en dat de Schoolraad, alsook Volks
onderwijs, hetzelfde deed. Het uitvoerende
gezag berust bij het hoofd der school, die de
primus inter pares moet zijn.
De onderwijzer is gebonden aan de beslui
ten der personpelvergadering, naar het
woord van Oosterlee, dat gehoorzaamheid
voorwaarde is van vrijheid en vrijheid voor
waarde voor gehoorzaamheid.
Spr. bepleit daarom ten slotte do princi-
ieele en praktische invoering der peiiso-
neelsvergadering. Dan zal het Bestuur, dat
het hoogste gezag heeft, deze regeling wel
sanctioneeren.
voorzitter dankte den referent
voor de degelijke en kalme, hartstochtslooze
wijze van behandeling; de vergadering on
dersfreepte dit oordeel door een krachtig
applaus.
De heer H o b m a merkt op, dat „Volks
onderwijs" de concept-instructie nog niet
officieel aanvaard heeft; 't gebeurt echter
ïer waarschijnlijk deze week.
De discussie.
De heer Melma van Groningen vraagt
naar de heteekenis van de republikeinschp
Bchool; heeft dat woord nog niet. afgedaan?
Voorts meent Spr. dat de gebondenheid
Voorop moet gaan; daarna volgt vrijheid van
De heer Zwaan van Enkhuizen betuigt
rijn onverdeelde instemming met het refe
raat en acht het woord republikeinsch beter
dan monarchistisch.
Spr. vraagt of het thans niet de tijd is om
de samensmelting van Groote en Unie te
bevorderen. Twee vereenigingen zijn abso
luut overbodig. (Applaus.)
De heer Brockema van Hoogeveen her
innert naast uitspraken van Meima aan die
van wijlen Sikkel en Woltjer. Spr. meent,
dat de inleider de revolutionaire en de anti
revolutionaire strijd voor de vrijheid niet
geheel uit elkaar gehouden heeft.
Moet het gezag niet optreden bij overtre-
geen persoonlijkheid is?
Moet het gezag niet optredein bij overtre
ing; en er kan toch ook misbruik van do
De heer Van der H
d e r n weet niet, hoe e
school er uit zou moeten
zijn: bel naast cel.
Spr. handelde over vr ij h e i d en gebon
denheid van den k 1 a s s e-onderwijzer en
am daarom deze rangorde; let men op den
n d e r w ij z e r, dan moet men met dp
gebondenheid beginnen. Doch dit geldt voor
allen.
Over de samensmelting van Groote en Unie
kan Spr. zich niet uitlaten; hoewel hij 't
hartelijk zou toejuichen.
Een onderwijzer, die bijna geen persoon
liikheid is, moet zoo spoedig mogelijk ver
dwijnen. Bij afwijkingen behoort het hoofd
en desnoods het bestuur in te grijpen.
Natuurlijk moet de klasse-onderwijzer zoo
wel voor de klas als in de personeelsverga
dering toor.en wat, hij beteekent.
Op school moet zijn juridisch gezag, dat
beschermend en dwingend kan optreden.
Daarvoor zijn middelen noodig en deze ver
leent het bestuur aan het hoofd.
De Voorzitter sloot met een woord
van grooten dank aan inleider en debaters
de behandeling van dit onderwerp.
Referaat Dr. Dijk en slottoespraken.
Nadat de middagvergadering op gebruike
lijke wijze geopend was, werd de vergade
ring toegesproken door
Ds. Eybman van Antwerpen,
Deze dankte voor de ontvangen uitnoodi-
ging en voor de belangstelling der vereeni
ging voor de Vlaamsche scholen, welke blijkt
uit het feit, dat telkens afgevaardigden den
Vlaamschen schooldag bezoeken. Hij schetst
de kleinheid in België tegenover den rijken
zegen in Nederland; er zijn daar slechts vier
Vlaamsche scholen.
Maar ook kan gesproken worden van voor
uitgang, met name in Gent en Kortrijk. De
moeilijkheid voor verdere uitbreiding is
vooral afhankelijk van het bezit van goedo
leerkrachten, vandaar dat inzonderheid hel
oog gericht is op de opleiding van onder
wijzers.
En voorts leeft de overtuiging, dat Chris
Lelijk onderwijs noodzakelijk is, lang niet in
alle Christelijke kringen.
Hij wenscht de Vereeniging toenemende
bloei.
De Voorzitter dankt den spreker en
beveelt de zaak van het Chr. onderwijs in
Vlaanderen van harte aan, met name ten
aanzien van de opleiding.
Toespraak Drewes.
De heer A. J. Drewes brengt dank en
groet over van de Evang. onderwijzers in
Oostenrijk. De broeders in Oostenrijk leven
met onze vergaderingen mee omdat zij aan
de collega's in Nederland nog steeds grooten
dank verschuldigd zijn. Vooral door den
steun der Chr. onderwijzers bleef het Oir
onderwijs in Oostenrijk in stand; al is het
slechts een betrekkelijk gering aantal op af
gelegen plaatsen. Ook in Oostenrijk is hel
hebben van goed opgeleide onderwijzers een
moeilijk probleem.
De Voorzitter brengt in herinnering,
dat het vooral de heer Drewes is geweest die
met zooveel kracht en toewijding den steun
heeft geleid. Hij dankt hem vooral voor zijn
toewijding en beleid.
Referaat Dr. K. Dijk,
De Voorzitter dankt den spreker vooi
zijn beïïjnde uiteenzetting en voor den rijken
inhoud en den schoonen vorm. (Applaus).
Op voorstel van den Voorzitter wordt geen
discussie gehouden, mede met 't oog op den
tijd en voorts om de leden nog gelegenheid
te geven de buitengewoon rijke tentoonstel
ling nog eens te kunnen bezoeken.
Dank aan Nijmegen.
De Voorzitter richt enkele woorden
in dank aan de afd. Nijmegen voor haar
hartelijke ontvangst, met name de regelings-
compiissic voor de uitnemende voorbereiding
Hij herinnert voorts aan het Gedenkboek
Dank aan den Voorzitter.
Heden werd te Utrecht in het gebouw voor
K. en W. de 68ste Algem. Vergadering van
de Ver. voor Christelijk-Nationaal-Schoolon-
derwijs gehouden.
Ds. M. van Grieken van Rotterdam
opende op gebruikelijke wijze de vergade
ring en sprak daarna het openingswoord.
uit. Spr. wees er op
dat de vereeniging
nu reeds 68 maal
in jaarvergadering
bijeen is geweest. En
dat komt ook \vel
zioowat uit, want
„Chr. Nationaal" is
30 Oct. I860 te Am
sterdam opgericht,
met Mr. Groen van
Prinsterer als Eere
Voorzitter, Mr. J. (ie
Neufville, Voorzitter
en Feringa, secr.
Hoe de volgorde
van de Algem. Ver
gaderingen precies
geweest is valt niet te zegen, maar in elk
geval is 23 April 1S61 de eerste Algemeeno
Vergadering gehouden, waar Mr. Groen v.
Prinsterer een rede hield over: „Het voor
Christelijk-Nationaal Schoolonderwijs niet
ongunstig vooruitzicht". In deze Verg., die
wel de Stichtings-Vergadering genoemd
kan worden, werd een reglement vastge
steld met onveranderlijke omschrijving
van Grondslag en Doel. In 1865 is
rigten en Bijdragen", dat onder redactie
stond van Mr. Groen van Prinsterer, de
z.g.n. „Nadere Verklaring" aangaande den
grondslag der Vereeniging opgenomen. (In
1868 is de uitgave „Berigten en Bijdragen"
wegens voortdurende ongesteldheid van Mr.
Groen van Prinster er gestaakt). Het
is geenszins Spr.'s bedoeling een overzicht
te geven van de geschiedenis der Vereeni
ging, welke in October a.s. 70 jaar zal be
staan. 't Maakte alleen indruk op Spr., toen
hij er aan dacht, dat het de 68ste Algem.
Verg. is die vandaag wordt gehouden. Wat
zou het mooi zijn, wanneer de Notulenboe
ken en de Jaarverslagen, het Archief
door een historicus, die tevens vriend van
het Christelijk Onderwijs is, werd bestu
deerd, met de bedoeling daarvan aanteeke-
ningen te maken, oen deze dan met wijs
overleg in geschrifte te brengen ter publi
catie. Spr. is er van overtuigd, dat er iets
moois van te maken is. Het kan ter aanbe
veling voor de Vereeniging dienen, maar
veel meer nog voor de verdere ontwikkeling
en cle uiteindelijke oplossing van de School
kwestie, als national e kwestie gezien,
van buitengewoon groote beteekenis zijn.
Wat is er véél gepasseerd in het midden
van de Schoolvereeniging, de oudste van
ons land in betrekking tot het Christelijk
onderwijs, uitgenomen de Chr. Onderwijzers-
Vereeniging. Wat is er ook veel gedaan door
de Vereeniging èn wat betreft de oprichting
van Scholen met den Bijbel, ook wat aan
gaat de opleiding van onderwijzers en
onderwijzeressen, niet 't minst ook om de
Scholen te helpen wat de goede richting
het onderwijs aangaat door de eigen-
Inspectie.
Een zaakrijk overzicht van de hand van
een deskundige zou een welkome jubileum
uitgave zijn straks!
Wij zitten nog altijd midden in de School
kwestie. Wel is er ontzaglijk veel veranderd
ten goede, waarbij wij gerust mogen zeggen,
dat Nederland in deze een zeer bevoorrechto
positie inneemt, maar hebben we v r ij h e i d
van onderwijs en rechtsgelijkheid
wat betreft het openbaar en het bijzonder
onderwijs? Zoowel aan dé rechtsgelijk
heid ais aan de vrijheid ontbreekt nog
zooveel, dat waakzaamheid gebiedende eisch
is voor de voorstanders van het bijzonder
onderwijs. Terwijl toch ook de klanken, die
uit de kringen van de voorstanders van het
openbaar onderwijs naar ons overwaaien,
als zoovele waarschuwingen moeten zijn,
dat we geenszins zullen indommelen.
Integendeel. Wij zullen paraat moeten zijn.
Maar om paraat te zijn, klaar en wel toe
gerust, wanneer de strijd bij vernieuwing
zou losbarsten, moeten we ons op allerlei
betreffende het volksonderwijs en rakende
onze bijzondere scholen, nader bezinnen.
Het komt ons voor, dat er nog onderschei
dene dingen zijn, waarhij nadere omschrij
ving, niet 't minst met het oog op de prac-
tijk, geen overbodige weelde is te noemen.
Hierbij is i n t e r k e r k e 1 ij k e-c o nc e n-
t r a t i e op de basis van een wel omschre
ven beginselverklaring, zooals onze Vereen,
voor Christelijk-Nationaal Schoolonderwijs
bedoelt, een zaak van het grootste belang
en het komt ons voor, dat vele schoolbestu
ren, dde eigenlijk bij geen enkele School
vereeniging de Schoolraad uitgezonderd
zijn aangesloten, hier beter werk konden
doen, dan zich afzijdig houden van onze
interkerkelijke Schoolorganisatie; al was 't
allen maar om mee te genieten van onze
eigen Inspectie en daarin mee te helpen
aan den opbouw van een eigen, echt Chris
telijk Schoolleven, in het midden van ons
Vaderland.
Dat het aantal van 550 Scholen, die bij ons
zijn aangesloten, spoedig nog belangrijk
mag toenemen, vooral in deze dagen nu wij
elkander zoo noodig hebben!
Kerknieuws.
EVANG. LUTH. KERK.
Aangenomen: Naar Monnikendam-
De Rijp, prop. H. Joh. Jaanus te Bussum.
NED. HERV. KERK.
Beroepen te Moercapelle (Z.-H.) en
Loon op Zand (N.-B.), cand. B. van Ginkel
te Zeist. Te Okkenbroek (bij Deventer),
cand. B. C. Visser te Amersfoort. Te Mitl-
lum (bij Harlingen), cand. G. C. H. Blok te
Delft. Te Krabbendijke, J. Baarslag te
Lage Zwaluwe.
Aangenomen: Naar Rotterdam-Vree
wijk, Joh. H. H. van Beem te Breda. (Na
dere beslissing). Naar Reeuwijk (bij Gou
da), cand. M. Verweij te Benschop.
Bedankt: Voor Mastenbroek, M. Otte-
vanger te Papendrecht. Voor Nes en
Wierum, J. H. Wessel te Burum.
GEREF. KERKEN.
Bedankt: Voor Lollum, F. Dresselhuis
te Oldeboorn.
Beroepen: Te Oude- en Nieuwe Wete
ring, R. J. van der Meulen te IJmuiden.
BEROEPINGSWERK.
Ds. J. Ti. TL van Beem te Breda, die aan
vankelijk voor het beroep naar de Ned.
Herv. Gemeente van Rotterdam-Vreewijk be
dankte, heeft, alsnog dit beroep aanvaard.
CANDIDATEN TOT DEN H. DIENST.
De Part. Synode van Friesland-Zuid heeft
tot de bediening des Woords, krachtens Art. S
K.O., toegelaten de heer H. Retel te Hoorn-
sterzwaag.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE.
D s. J. van D ij k D.Jzn., te Overdinkel,
hoopt Zondag 31 Augustus a.s. afscheid te
nemen van de Ned. Herv. Gemeente aldaar
en Zondag 7 September d.a.v. zijn intrede te
doen te Oldenzaal, na bevestigd te zijn door
zjjn zwager Ds. W. S. van Leeuwen, van
Velsen.
EMERITAAT.
Ds. C. A. Bruin, predikant der Ned.
Herv. Gemeente te Pijnacker, heeft Zondag
j.l. zijn Gemeente meegedeeld, dat hij voor
nemens is tegen midden Nov. a.s. eme
ritaat aan te vragen. Ds. de Bruin heeft dan
39 dienstjaren: 2 te 't Wout bij Delft en 37
te Pijnacker.
Ds. C. J. L e e n m a n s, predikant der
Ned. Hei*v. Gemeente te Gouderak, heeft
tegen 2S September a.s. emeritaat aange
vraagd. Hij heeft 46 dienstjaren en was één i
jaar emeritus-predikant. Door ham werden
11 Gemeenten gediend. Gedurende 10 jaren
stond hij te Utrecht
Ds. J. F. DE LATER, f
Naar wij vernemen, is te Nijkerk (G.) over
leden Ds. J. F. de Later, emeritus-predikant
der Ned. Hervormde Kerk, dieden leeftijd
van S9 jaren bereikte.
Hij werd 7 Juni 1868 als candidaat beves
tigd te Nieuwpoort en diende voorts de Ge
meente van St. Annaland, Wissekerke en
Tholen. Op 15 Sept. 1909 verkreeg hij eervot
emeritaat. Hij woonde de laatste jaren te
Nijkerk op de Veluwe.
de leiding, die deze gedurende dé laatste ja
ren aan de Vereeniging heeft gegeven.
Hij gaf zich geheel en veel kwam tot stand
ook in de stilte voorbereid, ook in verschil
lende functies in verband met de Vereeni
ging.
Het Hoofdbestuur en de Vereeniging
brengt hem warme hulde voor dien arbeid.
Sluiting.
De Voorzitter dankt voor die woorden
Hij heeft veel te danken aan de leden van
het Hoofdbestuur voor den steun ontvangen.
Het waren jaren, die in aangename herinne
ring zullen blijven. Ze hadden zooveel goeds
Maar ook dankt hij de leden der Vereeniging
het gegeven vertrouwen bij het trach
ten naar het zoeken van het goede voor de
Vereeniging. Hij wenscht de Vereeniging
Gods zegen en sluit na het zingen van Ge
zang 76 en dankgebed de vergadering.
CHR. ONDERWIJZERS EN ONDERWIJZERESSEN
Te Nijmegen kwamen de Chr. Onderwijzers en Onderwijzeressen in Nederland in jaarlijhsche algemeene vergadering bijeen.
Hierboven een foto van de deeh&mers.
GENERALE SYN.ODE-GEREF. KERKEN.
Part. Synode Utrecht. In deze door
Dr. H. Kaajan, van Utrecht, voorgezeten Sy
node werden naar de Generale Synode van
Arnhem afgevaardigd: als primi Ds. K. Fern-
hout te Vreeland, Dr. H. Kaajan te Utrecht,
oud. G. J. J. van Commenée te Utrecht en
oud. C. Keyzer te Mijdrecht; en als secundi
Ds. J. J. Berends te Veenendaal, Ds. E.
Schouten te Amersfoort, oud. E. J. Kroes te
Zeist en M. Verrips te Vinkeveen.
Inzake het Promotierecht voor de Theol.
School werd geen uitspraak gedaan, doch be
sloten deze zaak aan de pretentie der Gene
rale Synode over te laten.
Een besluit tegen kalenderhervorming
werd naar de Gen. Synode doorgezonden.
Besloten werd aan de Gen. Synode te ver
zoeken zich van een aanbeveling van 't nieuwe
Leerboek te onthouden.
In zake het Vrouwenkiesrecht werd een
afwijzende uitspraak gedaan.
Part. Synode Friesland-Noord.
Deze Synode heeft naar de Gen. Synode te
Arnhem afgevaardigd: als primi Dr. W. A.
van Es te Leeuwarden, Ds. J. P. Klaarhamer
te Dokkum, oud. R. Dijkstra te Driesum
oud. K. Glastra van Loon te Kollum; en
secundi Ds. J. Douma te Britsum, Ds. W. H.
den Houting Jr. te Huizum, oud. L. Wezeman
te Ferwerd en oud. Ds. L. Bouma te Hijum.
Een voorstel van de Kerk van Harlingen om
zich voor het promotierecht aan de Theol.
School uit te spreken, werd voor kennisgeving
aangenomen.
Part. Synode F r Ie s 1 and - Z u i d
Deze Synode heeft naar de Gen. Synode te
Arnhem afgevaardigd: als primi Ds. D. P.
Koopmans te Sneek, Ds. K. Minnema te Garyp,
oud. J. Weerstra te Cornwerd en oud. J. Cnos-
sen te Hommerts; en als secundi Ds. G. M.
Rennes te Heeg, Ds. J. (Voerman te Joure
twee ouderlingen.
CLASSICALE VERGADERINGEN.
Op den laatsten Woensdag van Juni wor
den in de Ned. Hervormde Kerk steeds de
Classicale Vergaderingen gehouden. Deze
zijn voor de Gereformeerde groepen in hoofd
zaak belangrijk, omdat daar nog grooten in
vloed op de verkiezingen kan worden uitge
oefend. Verschillende Synodale voorstellen
zulen ter tafel komen, waarvan het voor
naamste inhoudt de creëering van een een-
tralen Raad van Diaconiën, ter centralisnlie
het diaconale werk. Gezien den rlcn-
tingsstrijd, gevoelen de Gereformeerdo groe
pen uiterst weinig voor dit voorstel.
De Synode der Ned. Herv. Kerk heeft tot
Prof. Dr. L. Knappert te Leiden het verzoek
gericht haar tc vertegenwoordigen bij de
viering van het 400-jarig gedenkfeest van de
aanbieding der Augsburgschc Geloofsbelijde
nis te Augsburg.
NEDERLANDSCH HERVORMD VERBOND.
Nadat er reeds te Apeldoorn en te. Utrecht
voorbereidende vergaderingen waren gehou
den is Dinsdag 10 Juni te Amersfoort opge
richt, in een samenkomst van genoodigden,
onder leiding van Prof. Dr. Th. H. Ilaitji
van Groningen, het Nederlandsch Hervormd
Verbond.
Aanwezig waren: Ds. P. A. Binsbergen van
Muiden, Dr. F. J. van den Berg van Amers
foort, Ds. II. C. J. van Deelen van Ooster-
rneer, Ds. R. B. Evenhuis van Noordhorn, D:
J. W. Groot Enzerink van Leiden, Ds.
Gijsman van Nicuwe-Pekcla, Ds. M. van
ken van Rotterdam, Ds. J. Hoekstra van 'J
naard, Prof. Dr. Th. II. Haitjema van
ningen. Dr. G. P. van Itterzon van Alblas
dam, Ds. N. de Jong van Yelp, Ds. M. Jongi
breur van Veenendaal, Ds. W. de Lange v;
Weerden, Dr. J. C. S. Locher van Leiden, Dr.
G. Oorthuis van Amsterdam, Dr. J. Riemen:
van Leiden, Ds. N. van der Snoek
ncndaal, de heer P. N. de Vries van Ooster
beek, Ds. Th. C. Vriezen van Den Haag, I
G. W. C. Vunderink van Zeist, Ds. C. J. Wa
ners van Hoogland en Ds. G. H. Wagena;
van Rotterdam, terwijl verschillenden be
richt van verhindering hadden gezonden
der betuiging van sympathie.
Doel van het Verbond is: herziening (reor
ganisatie) van de bestuursinlichtingen van
1S16 door, zoo mogelijk, te bevorderen een
reorganisatie der Nederlandsche Herv
Kerk in den geest en volgens de grondlijnen
van het reorganisatierapport 1929.
Behalve door gemeenschappelijke samen-
spre.kingen en het geven van adviezen
men door de uitgifte van een maandblad dit
doel bevorderen. Dit blad zal den na
gen: Nieuw Kerkelijk Leven, orgaan
Nederlandsch Hervormd Verbond tot kerk-
herstel.
De grondslag is aldus geformuleerd: de le
den van het Nederlandsch Hervormd Ver
bond gaan gemeenschappelijk uit van de
waarheid der algemeene Christelijke kerk,
zooals die in het Gereformgeerd Protestaintis
me beleden wordt, n.l. als de gemeente, die
ten eeuwigen leve uitverkoren door Christus
wordt vergaderd, beschermd en onderhouden
door middel van zijn Geest en Woord (ant
woord 54 van den Heidelbergschen Catechis
mus) en erkennen, dat deze belijdenis kerk
rechtelijk consequenties met zich meebrengt
voor de inrichting van hel Hervormde ker
kelijke leven en alle acties voor den bloei
van dit leven bezielen moet
Aan de moderamina der te houden Classi-
kale Vergaderingen is verzonden het verzoek
om adhaesie te betuigen voor de volgende
motie aan de Synode:
Aan de algemeene Synode der Neder
landsch Hervormde Kerk te 's-Gravcnhage.
Het voorloopige moderamen van het Ne
derlandsch Hervormd Verbond, gesticht te
Amersfoort op den lOden Juni 1930,
van oordeel, dat de verwerping van de re
organisatievoorstellen in uwe buitengewone
vergadering van Januari j.l. een bestuurs
handeling van wetgevenden aard beteekent,
die, hoewel reglementair wettig, toch tevens
een grievende veronachtzaming is van den
eisch, dat uwe hooge vergadering onze kerk
dienende, vertegenwoordige bij haar arbeid;
van oordeel voorts, dat door bovengenoem
de verwerping van de reorganisatieplannen
der geestelijke belangen van al de bijzondere
hervormde gemeenten worden geschaad en
mitsdien door uwe vergadering tegen de
waarachtige kerkelijke strekking van art. 55
van het algemeene reglement is gehandeld;
verzoekt uwe hooge vergadering thans fn
haar gewone zomerzitting te willen overwe
gen of de kerk niet alsnog in de gelegenheid
moet worden gesteld door haar vergadering
en besturen een oordeel uit te spreken ov
het bovengenoemde reorganisatieplan;
en spreekt tenslotte den wensch uit, dat,
Indien uwe vergadering geen termen aanwe
zig mocht achten om terug te komen op het
besluit van de vorige Synode in haar buiten
gewone zitting van 9 Januari 1.1. dan toch
in ieder ggval het zoogenaamde groote Sy
node voorstel door u opnieuw aan de orde
moge worden gesteld, omdat dit laatstge
noemde voorstel nifet wezenlijk venvorpen
kan heeten tegelijk met de verwerping van
het reorganisatieplan.
Het Voorloopig Moderamen bestaat uit de
heeren: Dr. G. P. van Itterzon te Alblasser-
dam, Ds. M. Jongebreur te Veenendaal, Dr.
G. Oorthuis te Amsterdam, Ds. R. B. Even
huis, secretaris te .Noordhorn.
In September zal een groote propaganda-
vergadering worden gehouden.
Intusschen kunnen sympathiebetuigingen
en aangiften voor het lidmaatschap (tegen
een contributie van ten minste f 2 's jaars
waarvoor men het maandblad ontvangt)
worden ingezonden bij den secretaris, Ds. R.
Lvenhuis te Noordhorn.
VEREENIGING „AANPAKKEN'
Gieren het Sebouw der Svnodc,
van n^f v?r I, Fen HaaS, onder leiding
rfo Fi Bakhuizen van den Brink,
de Algemeene Vergadering gehouden v
de Vereeniging „Aanpakken". Uit het v
slag van den penningmeester bleek, dat in
net afgeloopen jaar werd ontvangen f 139.268
dïr SvnL" 30000 pes,ort in het Fonds
nrLt;?™? t .0t verbet*rill£ der schraalste
prodikantstraktomenten. Het kapitaal der
}/neKn'iging ls ■'aar vooru'tge?ann met
e7nrbS'a?, Vtn f ,07;358'16 en gestegen tot
f 73no00. De heeren H. II. Key, Ch. Beels,
xi "ocrniaJvan Voss, L. M. Steenbergen
en TI. isser, die aan de beurt van aftreding
waren, werden tot Bestuursleden herfkozer
Up de vergadering bleek met «elk een zegen
de Vereeniging werkzaam is en hoezeer zij
nog altijd veler steun noodig heeft,
In oen terstond daarna gehouden Buiten
gewone Vergadering werd oen Statutenwij
ziging aangenomen, waardoor de bepaling
van het minimum aantal Bestuursleden
veranderd werd, zoodat er voortaan niel
minstens 16, maar minstens 9 Bestuursleden
moeten, zijn. Op deze Statutenwijziging za)
de Koninklijke goedkeuring worden
Schoolnieuws.
HOOGER ONDERWIJS.
Prof. H. J. G. VAN ANDEL.
Prof. H. J. G. v a n A n d e 1, de bekende
er gewaardeerde schrijver van de briev
uit Amerika in ons blad, hoogleeraar aan
Colvin College te Grand Rapids (Michigan,
Noord-Amerika), is onverwachts te Rotter
dam gearriveerd.
Met liet s.s. „Belgenland" kvan^hy Maan
dag tc Antwerpen aan, waar hij eoh vluchtig
bezoek nan de tentoonstelling bracht, om zoo
spoedig mogelijk naar Holland, het doel van
iyn reis, te vertrekken.
Gisteravond had een clubje van oud-vrienden
uit Rotterdam, waar. zooals men zich herin
nert, Prof. van Andel meer dan 20 jaar
geleden onderwijzer was. aan dc Dn Costa-
school in het N. stadsdeel, het genoegen hem
in zyn midden te hebben.
Hoewel nog wut verreisd, was de Prof. toch
in staat in dezen beperkten kring iets te ver
tellen van zyn leren cn werken in Grand
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
Zomersproeten ver
dwijnen spoedig door een pol
Sprutol. Bij alle Drogisten*
Rapids, het doel van zyn reis naar Europa,
Voorshands is hiervan niet meer mee te deelen,
dan dat hij met het oog op een filologische
studie wat materiaal ter plaatse moet toetsen
en verwerken.
Zooals men weet doceert Prof. van Andel
aan Calvin College Geschiedenis en L^ttci-
kunde.
Bovendien weten de ingewijden van zijn
grooten aanleg voor en liefde tot de schoone
kunsten, waarvan bijzonder schilderkunst en de
muziek hem interessooren.
Het is voor hen, die hem van vroeger ken
nen, weer echt iets typeerends, fat aan deze
komst naar Holland zoo weinig publiciteit is
gegeven.
Het was een echt uit de lucht vallen,
zoodat van een plechtige ontvangst geen sprake
kon zyn. Geheel de oude Van Andel.
Intusschen is men van zijn aanwezigheid
op de hoogte, al zou dit met <le wenschen van
de*i professor niet geheel strooken.
Het feit, dat een Calvinistisch leider van de
Hollandsche beweging in de U. S. A. een drie
m-aanden in Holland zal doorbrengen, is even
wel te zeldzaam, om onbekend te blijven.
We wenschen den prof. een aangenaam ver
blijf in Holland, succes met zijn werk t
genoeglijke ure
midden van de oude vnen-
kennissen.
TECHNISCHE HOOGESCHOOL TE DELFT.
Prof. Ir. H. ter Meulen is voor het studie
jaar 1930—'31 benoemd tot secretaris van
den Senaat der Hoogeschool.
NED. PROFESSORAAT IN PRETORIA I
Begin Juni heeft Dr. G. Bokhorst zijn
Lnaugureele oratie in Pretoria gehouden.
Vermoedelijk zal het volgend jaar de „Ne
derlandsche cultuur' een zelfstandig depar
tement worden aan de Universiteit naast
'n departement voor „Afrikaansche cultuur".
Dat het dan tevens voor sommige studen
ten een examenvak ©n voor anderen een
verplicht bijvak wordt, schijnt hieruit te
volgen.
LAGER ONDERWIJS
HOOFDBENOEMINGEN
Eexta (gem. Scheemda, Gr.). Voordracht!
H. G. Schroor te Havclterberg, E. Gremmer
te Bovensmilde en H. de Jong te Hydaard,
allen hoofd.
ONDERWIJZERS BENOEMINGEN
eiswyk (Dorpsstraat, hoofd A. de
Lange), G. J. Wenting te Aalten.
auwerzyl (Geref. School, hoofd W,
mej. N. de Boer, kw. te Nieuwe-Pekela.
mersfoort, mej. T. Reeders te Spa
kenburg. Ing. 1 Sept.
Spakenburg, mej. N. Trimp te Bos
koop, in gelijke betrekking te Gouda.
Oudemirdum (Herv. School, hoofd A,
B. Renema), J. J. Huizinga te Oude-Bildtdyk.
er dam (Mamixschool voor C.V.O.,
Slotboomplein 15, hoofd J. J. van der Meulen),
der Straaten te Veenendaal.
:enburg (Z.-H.), mej. A. Elsenaar
te De Steeg (G.).
Spakenburg (Dr. H. Bavinckschool,
hoofd A. Bakker), P. C. van der Weyden te
Vroomshoop.
ONTSLAGAANVRAGE
De heer E. Star, hoofd der Chr. School te
Godlinze (Gron.), heeft tegen (uiterlyk) 1
Januari 1931 eervol ontslag aangevraagd we
gens het bereiken van den pensioengerechtig
den leeftijd.
NIEUWE CHR. SCHOLEN.
Te Winschoten zal de nieuwe Geref.
Lagere School, de tweede in die plaats, met
ingang van 1 Juli a.s. voor het onderwijs
opengesteld worden.
NOG GEHANDHAAFD.
Te Spierdijk (Gemeente Obdam) wordt
3 Openbare School nog gehandhaafd. Een
besluit van Gedeputeerde Staten van Noord-
Holland tot opheffing dier school is bij Kon,
Besluit vernietigd.
Alz!oo wordt deze School, waaraan de
Noordhollandsche „natie" blijkbaar niet al
te zeer „gehecht" is, nog vastgehecht!
GENEESKUNDIG SCHOOLTOEZICHT.
In de Vrijdagavond te houden gecombineerde
zitting van de Gemeenteraden van V e u r en
11 o m p w ij k komt o.m. aan de orde een
norstel van B. en W. om met de gemeenten
Oegstgeest, Voorschoten en Katwijk een rege
ling aan te gaan tot het instellen van een
geneeskundig schooltoezicht.
„DE KWEEK"
De leerlingen van de Kweekschool Haring
liet 48 te Rotterdam, zijn ook al begonnen
met een maandblaadje. Het draagt boven
wande titel en bevat wel eenigo smakelij
ke bijdragen. Alle begin is moeilijk. Als
heel de „Kweek" meehelpt, floreert het blad
en krijgen de „kweekjes" op den duur een
lotte pen, wat alvast een heelobocl waard
is.
EXAMENS.
PROMOTIES.
R.K. Universiteit tc Nijmegen. Ge-
omovcerd Is tot Doctor In de Rechtsgolcord-
icld op proefschrift getiteld: ..Do Jurldleilo vnn
den NedorlandHchon rechter In prtvaorechtellj-
ko aangelegenheden". de heer Mr. F. M. K.
Haan, fioWórcn te ürmond (L_).
KIJswIJk <Z-
van den Berge te Den
de heer F. W. Hooil
and.-ex.. de dnme» C A. Bon-
In Thjnn, Dcld<
J. Pronk. T
V. J. I'nrli
Honsclersdljk; Quo Keng ly>ad. Lel
Ijk: J. J. Spe.
ik Romnanecho T«
ren J H de Jong
lo dames: W M M
k en J C ten
«-ex.. mej. C W K Veldhor-
rdam; •cini-nrU examen, de
s J nigh \a.i Dam. It A V.
TJon Aklcn, H J
lodgelcerdhe
Bergenia, A H Knopplca cn T. Hailicf.
