- VIJZIGING WET OP HET HOOGER ONDERWIJS
lies,
heer
d op
VOORSTEL 1e AFDEELING
HOOGER-ONDERWIJSRAAD
Men schrijft ons van hooggeachte zijde:
Meer dan twee jaren geleden is reeds in-
odiend een wetsvoorstel, waarbij wijzigin-
en worden aangebracht in onderscheiden
tikelen van de wet op het Voorbereidend
looser Onderwijs e.a., maar waarin ook
norkomt een invoeging van 1-iSbis onder
oofdstuk I van Titel 11 der Wet, dat zou
^Bijzonder Ilooger Onderwijs wordt gege-
eii aan:
a. Kerkelijke Kweekscholen en Seminaria
ut opleiding van leeraren van eenig Kerk-
cnootschap of Kweekelingen voor den
eestelijken stand en daarmede door beslu-
3n van Kerkgenootschappen op een lijn te
'ellen inrichting;
ju. bijzondere Hoogescholen;
c. bijzondere Universiteiten.
Hiermede wordt in de wet op het bijzon-
er Hooger Onderwijs een onderscheiding
igevoerd, die tot nog toe niet of tenminste
p verre na niet zóó bestond.
naam Hoogeschool komt hiermede in
te voorschijn in een veel enger betee-
enis dan zij tevoren had.
Een benaming, een nomenclatuur, wordt
igevoerd, die niet zal nalaten invloed uit
oefenen.
Wilt gij bewijs?
Welnu. Art. 149 der wet, tot nog toe val-
mde onder Titel III, straks, wanneer de
wetswijziging zou worden aangenomen on-
r Titel II der wet, maakt- tot nog toe in
titulatuur geen bijzondere onderscheiding
isschen Kerkelijke kweekscholen en scho-
n, die van personen of vereenigingen uit
ingen, want de algemeene bepaling in dit
rtikel 149 luidde: „Het staat aan ieder
ederlandsch onderdaan, ieder vreemde-
ng, die de bij art. 3 bedoelde vergunning
«zit, 'elke erkende verecniging en ieder
erkgenootschap vrij een bijzondere school
Dor hooger onderwijs te openen, onder voor
waarde, dat de oprichter vooraf kennis
»ve aan het gemeentebestuur en Onzen
linister van Onderwijs, Kunsten en Weten-
ihappen met overleg van de reglementen
1 statuten."
Alle scholen, die volgens de wet het ka-
jkter van bijzondere scholen van Hooger
nderwijs dragen, vallen hieronder, zoowel
ie van een persoon of vereeniging, als die
jan Kerken uitgaan.
Dat de eene school den titel van Hooge-
n chool zou dragen en de andere op dion
1 titel geen aanspraak zou mogen maken.
laarvan is geen sprake.
1 ^Alleen het nieuw voorgestelde Art. 14Sbis
t een andere titulatuur in, die tot nog
de wet op het bijzonder Hooger Onder-
niet kende.
Ijl, het is klaarblijkelijk dat van bevoeg-
fleiijde in volledige overeenstemming met
hns.-
nj 1 net deze Kerkelijke Kweekscholen
woon als bijzondere Hoogescholen werden
laie scll0UW<l en betiteld.
s Immers, zooals bekend mag worden ge-
ht, is enkele maanden geleden door de le
v deeling van den Hooger Onderwijsraad
'ftIn ^in'ster geadviseerd een aanvulling
m d<5r wet tot stancl te brengen, waarbij titels
graden wettelijk zullen worden geregeld.
J L Deze Afdeeling zou willen, dat 't opschrift
n datzelfde Art 149, dat tot nog toe de
p^gemeene bepalingen inleidde in alle bij-
Voop'ider Hooger Onderwijs, geheel werd ge-
Mid.Wat thans staat hoven Hoofdstuk II en
frMl alleen betreft enkele bijzondere voor-
chten, die genoten worden door bestaan-
clezJe Kerkelijke Kweekscholen en Seminaria,
iu dan boven de algemeene bepalingen ko
len te staan van Art 149 tot 152 en dan
et meer luiden „algemeene bepalingen",
aar „van instellingen tot opleiding van
ren eraren voor Kerkgenootschappen of kwee-
welk! dingen voor den geestelijken stand".
2 niet Afgedacht van liet feit, dat dit zeer on-
van Slist is, omdat bij de algemeene artikc-
ienst- n wel terdege is gedacht ook aan scholen
t"ver|oor elke erkende vereeni-
1 vM|ng en ieder Nederlandsch on-
rdaan opgericht", treft het ieder
zer, dat in de toelichting tot verdediging
Zul li} deze verouderde titulatuur staat ge-
arbei' I"reven: »,in de bestaande wet worden de
ïoetei Rondere scholen van hooger onderwijs al-
con *n vermeld in de artikelen 149—152, die
»r oprichting daarvan alleen kennisge-
ingen ng aan gemeentebestuur en Minister ver
doel ngen; slechts bij stichting bij uiterste
Ach ilsverklaring is toestemming der Regee-
bla<Dg vereischt. Deze bepalingen zien histo-
a]]een 0p Kerkelijke kweekscholen en
tie minaria; dit waren de eenige bijzondere
S?escholen, waarvan in 1876 en 1815, toen
actijieds een dergelijke bepaling in het organiek
sluit voorkwam, is gedacht."
ijl: Lctte men hier niet op het minder logi-
Gods he en minder juirtc in de redeneering van
Indiezen hooggeplaalsten onderwijsraad, .maar
is gette men op de titulatuur, die hij geeft
deen n de Kerkelijke kweekscholen en scmina-
m de i,
ereld^00 vast '9 ^eze raac' overt'uïffd, dat dez"e
veekscholen bijzondere hoogescholen wa-
n in den zin der bestaande wet, dat hij
TO"eti' fiet voorstel van boedelscheiding en om
„i nieuwe titulatuur anders te ijken, van de
staa'^e benaming 200 maar niet afscheid kan
va!Dlen en bedoelde scholen heel gewoon
aa°°Sescholen blijft noemen
zij Welnu, wat tot nog toe samengevoegd
ih- scheide de wet dan ook niet, zouden
n ka i zeggen.
Ongetwijfeld zijn er hoogescholen van ge-
Leve iel anderen aard en met geheel ander doel
riie 'gekomen.
zi Er zijn verrezen Technische Hoogeschool
i Landbouw Hoogeschool, Bijzondere Han-
imme ilshoogescholen te Rotterdam en te Til-
blijvurg; maar daarom is het nog volstrekt
et noodig en geoorloofd de Kerkelijke
tcw oogcscbolen, die tot nog toe ook vielen
.e he ider hetzelfde begrip en dezelfde titula-
is bi ur mochten dragen, en die wetenschappe-
dbnoï k van minstens even goeden huize zijn,
en ettelijk een degradatie thuis te zenden,
n do De splitsing, die nu wordt voorgesteld,
oge op het eerste gezicht een schijn van
gica hebben immers ook bij de bepa
len voor het openbaar hooger onderwijs
f:m, %en in de wet Hoogescholen en Universi-
in Iten op elkander meer dan schijn van
en p Pica en recht is er ook niet. Zelfs de op-
g hriftverplaatsing, zooals wij zagen, ont
laskort den schijn. Innerlijk wordt
iiiBUws len nttutreie uei
'T v' elijke scholen ingevoerd.
1lot nog toe mochten zij,
zij, zonder eenige
wettelijke belemmering, vrijelijk den titel
Hoogeschool dragen, welke haar zelfs tot op
den huidigen dag door den Hooger Onder
wijsraad wordt toegekend.
Voortaan zouden zij zich dien titel moe-
in verwerven, door zich in ons vrije
Nederland aan een stel bepalingen en maat-
•egelen te onderwerpen, die alleen dan lo
gisch en rechtens gemotiveerd waren, wan
neer deze scholen gunsten van de overheid
vroegen of aan hun titels en graden wette
lijke rechten wenschten verbonden te zien.
Maar gunst wordt door deze scholen, noch
door haar stichters gevraagd. Haar graden
en titels hebben alleen eenige draagkracht
in de Kerken, die haar in het leven "hebben
geroepen.
Welk motief kon er nu zijn hier wettelijk
in te grijpen, hier regelen te maken alsof
door deze nomenclatuur een zeker onrecht
aan staat of maatschappij zou worden ge-
Uier kon niet gelden het motief van ge
vaar van titelschending of graadverzwak
king.
Hier mag niet gelden het spook der pseu-
dohoogescholcn voor lichamelijke oefening,
die passen in het kader der aanbidding van
het classieke Romeinsche rijk, dat Musso
lini, tot een gevaar voor geheel Europa,
weer met nieuw leven wil bezielen
Wie terwille der bestrijding van dergelij
ke sportafgoderij de Kerken in haar vrij
heid om haar scholen te betitelen gelijk
haar behaagt, zou willen beknotten, zou
daarmee bewijzen geen oog te hebben voor
de diepe onderscheidingen in het geheele
leven.
Met de nieuw voorgestelde wettelijke on
derscheidingen tusschen Kerkelijke Kweek
scholen, Hoogescholen en Universiteiten en
de nieuw aangeprezen titel- en graadbe-
schermingswet, die pseudo Hoogescholen
naar Mussoliniaansch model moet beteuge
len, wordt gehandeld, alsof de Kerken voor
de wet te- dezer zake ongeveer op één lijn
stonden met sportvereeniging en Kunst
academie, alsof het gevaar van titelver-
knoeiing en graadverzwakking van de zijde
der Kerken ook maar eenigszins dreigde.
Laat men graden en titels beschermen,
zooveel noodig zal blijken; maar laat men
de Kerken gelijk tot nog toe, haar volle
vrijheid laten behouden om te doen, wat
haar behaagt en haar voor eigen leven nut
tig voorkomt.
AMSTERDAM
LOONONDERHANDELINGEN
De actie der moderne organisaties.
Zooals wij veronderstelden, hebben de or
ganisaties in groote meerderheid de voorstel
len van B. en W. aanvaard.
Van de poli tie-bond en was er niet één die
tegenstemde, van de ambtenaars-organisaties
alleen de Federatie welker 3 stemmen tegen
de 21 voorstemmers versmolten.
Alleen bij de werklieden was de verhouding
meer gespannen. De Federatie zou tegen
stemmen. Wat de Alg. Bond zou doen was
nog niet bekend.
Bij de stemming bleek, dat de neutralen,
die nog partieele voorstellen hadden, tus
schen voor en tegen weifelden. Tenslotte
stemden 27 tegen. Er was desniettemin een
kleine meerderheid. De verhouding was nu
12 voor en 11 stemmen tegen.
De zaak is alzoo in kannen en kruiken. De
gemeenteraad kan geen amendementen voor
stellen, hij kan slechts aannemen of venver-
pen. Hoewel zeker bezwaren zullen komen,
is niet aan te nemen, dat de Gemeenteraad
het resultaat niet accepteeren zal.
De bladen der moderne organisaties spre
ken hun voldoening uit over het bereikte
succes en over het feit dat overeenstemming
is bereikt.
In samenwerking met het „Volk" zijn ze
echter bezig het overleg in wezen te ver
moorden.
Wij denken nu niet aan de beschuldiging
van „vooroverleg" tusschen soc.-dem. wet
houders en moderne vakorganisaties, een be
schuldiging tijdens de onderhandeling door
de Federatie geuit, en waarover nog geen
voldoende licht is gegeven.
Maar wij denken aan het stelselmatig naar
voren schuiven van de 3 soc.-dem. wethou
ders, die tenslotte maar 1/3 deel van den
Raad vertegenwoordigen en dus practisch
niets te geven hebben.
Het systeem, de loononderhandelingen te
maken tot een punt van politieken strijd, tast
het wezen van het overleg aan, en moet de
waardeering voor het overleg bij de andere
groepen ondermijnen.
Licht zullen de Raadsdebatten, hierover
nog wel handelen.
Gemengd Nieuws.
DOODELIJKE VAL
Een zekere Poland uit Heer Hugowaard
„2 jaar oud, reed per fiets van Alkmaar
naar zijn woonplaats. Op den Middenweg
kwam hij zoo ongelukkig te vallen, dat de
dood onmiddellijk intrad.
BIJ HET BADEN VERDRONKEN
Te Huisduinen bij Den Helder is de 10-
jarige Annie Dienaar bij 't baden verdron
ken.
DOODELIJKE VAL
De arbeider W. Stakenburg, die in do
meelfabriek te 's-Hertogenbosch van de 3de
verdieping viel, is in het ziekenhuis aan de
gevolgen overleden.
DOODELIJK MIJNONGELUK
Einde der vorige week geraakte de mijn*
werker H. ,uit Nieuwenhagen, op Staats
mijn Emma onder vallemd gesteente en liep
ernstige wonden op. Hij is in het St, Joseph-
ziekenhuis te Heerlen aan de gevolgen over
leden.
AUTO IN VLAMMEN
Te Best (N. Br.) is de autobus van do
firma v. d. Ven die op weg was van Eind
hoven naar Kerkdriel in brand geraakt en
totaal uitgebrand.
ERNSTIG AUTO-ONGELUK
Te Midwolde (Gr.) is een auto, waarschijn
lijk door te hard rijden, van den weg ge
raakt en tegen een boom gereden. Een der
inzittenden, zekere K. ujt Zevenhuizen, is
in levensgevaarlijken toestand naar het Zie
kenhuis te Groningen vervoerd. De beide an
dere inzittenden kwamen er met wat schram
men aan 't gelaat af. Een tweetal fietsers
kwam door de manoeuvres van de auto in
de sloot terecht, doch bekwam geen letseL
üL
Schoolnieuws.
HOOGER ONDERWIJS.
TECHN. HOOGESCHOOL TE DELFT.
Prof. Dr. H. Bremekamp, hoogleeraar
aan de Technische Hoogeschool te Delft, zal
6 Juli a.s. den dag .herdenken, waarop hij 25
jaar geleden aan de Rijksuniversietit te Lei
den promoveerde tot Doctor in de Wis- er
Natuurkunde op een proefschrift, getiteld:
„Over lichtvoortplanting in dispergeerendi
middenstoffen".
STUDENTENCORPS N. D. D. D.
De Senaat van het studentencorps aan de
Vrije Universiteit te Amsterdam, onder do
zinspreuk „Nil Desperandum Deo Duce", is
voor het jaar 1930'31 als volgt samenge
steld: J. Verkuyl, Rector; R. C. Harder, Ab-
actis, Hugo de Grootplein 16, Amsterdam W.;
A. C. van Nood, Fiscus; G. Visee, Assessor I:
Chr. v. d. Vliet, Assessor II.
VACANTIECURSUS TE OXFORD
Het Beaumont College te Oxford zal dit
jaar drie zomervacantiecursussen houden v<
buitenlanders van 30 dezer tot 19 Juli, x
21 Juli tot 9 Augustus en van 11 Aug. tot
Augustus. Voorts zal er een doorloopende c
sus voor buitenlanders gehouden worden v
15 October in dit jaar tot 27 Juli 1931. Op
deze cursussen zal het Engeland van heden
behandeld worden en bovendien zullen leer
gangen in oud- en midden-Engelsche taal
litteratuur worden gegeven. Aangiften en v
zoeken om nadere inlichtingen te richten tot
„The secretary of the English courses for for
eigners'', Beaumont College, Northmoor Road,
Oxford.
MIDDELBAAR ONDERWIJS
NIJVERHEIDSONDERWIJS.
De Bond van Vereenigingen tot het geven
van Nijverheidsonderwijs hield dezer dagen
te 's-Gravenhage de gewone jaarvergadering
onder voorzitterschap van den heer G. V.
van der Schooren te Arnhem.
De voorzitter besprak in zijn rede de z. i
niet gunstige vooruitzichten voor het Nij
verheidsonderwijs.
Uit de verslagen bleek, dat de Vereeniging
150 leden telt.
Tot lid van het Hoofdbestuur werd met
algemeene stemmen benoemd Mr. R. Romer
te Leeuwarden. De vergadering hechtte haar
goedkeuring aan het voorstel van het Hoofd
bestuur om den teekencursus der afdeeling
Weesp van „Patrimonium" als lid te rojt-
eeren wegens niet-voldoening der contributie
over 1928 en 1929.
Na een korte pauze, gedurende welke ook
de heer H. J. do Groot, inspecteur-generaa!
van het Nijverheidsonderwijs, ter vergade
ring kwam en door den voorzitter werd be
groet, hield de heer J. L. G. Faber, directeur
der 2e Ambachtsschool te 's-Gravenhage, een
voordracht over „Het onderwijs in lichame
lijke ontwikkeling aan Nijverheidsscholen
(voor jongens en meisjes)".
Spr. kwam tot de volgende conclusies:
I. „Op die inrichtingen waarin, door de be
oefening van het beroep, niet in voldoende
mate in de gewenschte spierbeweging wordt
voorzien, zijn doelmatige lichaamsoefeningen
noodzakelijk.
Tot deze behooren o. m.: vakscholen voor
kleermakers en schoenmakers en industrie
scholen voor meisjes."
II. „Op ambachtsscholen is de lic-ham'elijke
ontwikkeling door de vakbeoefening reeds
van zoodanigen aard, dat het niet gewenscht
is speciale bewegingsoefeningen, tenzij in
zeer beperkten vorm in te voeren
Enkele aanwezigen maakten gebruik van
gelegenheid om vragen te doen naar aanlei
ding van deze voordracht en werden door
den inleider beantwoord, waarna de voc
ter opmerkte, dat de aanwezigen niet aan
stonds in staat zijn, om opmerkingen om
trent het gehoorde te maken, daar dit nauw
gezette overweging vordert, waarom wellicht
later op deze behandeling zal worden terug
gekomen.
Onder instemming der vergadering betuig
de de voorzitter den heer Faber hartelijk
dank voor zijn belangrijke rede en sloot
daarna de vergadering.
LAGER ONDERWIJS
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN.
Leiden (Kooiparkschool voor Geref. L.O.,
Driftstraat 48, hoofd C. P. van der Bie), mej.
M. Hoogeveen te Appelscha (Fr.).
Oudewater (Chr. Bewaarschool), i
R. Postma, aldaar.
Grijpskerk, mej. A. Braaksma, kw. te
Groningen. Voor tijdelijk.
RECHT IS RECHT!
Te Stellendam komt een Hervormde
Chr. School.
God. Staten van Zuid-Holland hebben, met
vernietiging van een Raadsbesluit van Stel
lendam van 26 Augustus 1929, beslist, dat do
gevraagde medewerking tot stichting eener
Bijzondere School, uitgaande van den°Kerke-
raad der Ned. Herv. Gemeente te Stellendam,
alsnog door de gemeente moet worden ver
leend.
Trots tegenwerking zal het recht zegevïe-
HET COMENIUS-COMITE
Tegen het eind van het jaar 1930 of in de
eerste helft van het jaar 1931 zal de res
tauratie plaats vinden van hot koor der
voormalige Wgalsche kerk te Naarden, het
welk door de Nederlandsche Regeering in
het vorige jaar aan de Tsjechoslowaaksche
Regeering ten geschenke werd gegeven. Do
restauratie welke geheel op kosten dier Re
geering geschieden zal, heeft ten doel het
gebouw in te richten als grafkapel voor den
beroemden Moravisclien paodagoog Johan
nes Amos Comenius, die daarbinnen begra
ven ligt.
Het Comenius-comité, dat zich den len
Juli 1929 gevormd heeft, wenscht als blijk
van vereering der Nederlandsche natie voor
de nagedachtenis van Comenius, die van
1656-1670 te A'dam woonde, op den dag der
inwijding een gebrandschilderd, raam aan te
bieden. De vervaardiging hiervan zal aan
een bekwaam glasschilder worden opgedra
gen. Namens zijn Regecring heeft minister
Dr. Ed. Benes tijdens zijn verblijf in Neder
land gedurende de tweede Haagsche Con
ferentie het voornemen van hot comité met
ingenomenheid begroet. De kosten van het
huldeblijk worden geschat op ruim f 1000.
Het comité doet per omzendbrief een drin
gend beroep op de offervaardigheid der land
genooten. Penningmeester is de heer C. D.
van Vliet, directeur der Holl. Hypotheek
bank, Reguliersdwarsstraat 60- 62 te Am
sterdam (C.), postgiro no. 3351.
EXAMENS.
ACADEMISCHE EXAMENS
REÜNISTEN-VERGADERING
TE AMERSFOORT
Dinsdag 1.1. hield de Reünisten-Organisa
tie van N.D.D.D., de Vereeniging dergener:,
die hun opleiding ontvingen aan de Vrije
Universiteit te Amsterdam, een studieconfe
rentie te Amersfoort in het „Berghotel".
Een veranderde methode.
Er was iets bijzonders aan dezen dag. Ge
woonlijk toch combineert de Organisatie
haar studiebijeenkomst met haar jaarverga
dering. In dit jaar zou dat alles door de ju-
bileumdagen der V. U. wellicht in liet go
drang komen. En studie is toch hoofddoel.
Om dat element te redden, kwam de Organ,
niet voor dit deel van haar taak in October
biieen, maar nu 10 Juni.
Na de reünie opende de voorzitter. Prof.
Dr. D. H. Th. Vollenhoven, de bijeen
komst, liet zingen Ps. 75 1, las Ps. 85 en
ging voor in gebed. Daarna sprak hij in zijn
openingswoord over:
„Richting on Grens".
Wij hebben, aldus Spr., te bedenken, dat
we pas Pinksteren vierden. Wat beteekent
dat voor onze organisatie? De Heilige Geest
geeft richting en bepaalt de grens. Als een
wind. die de richting aangeeft, stuurt ook
de H. Geest en leert den menschen ook zelf
hun richting te kiezen. Twee richtingen zijn
er: naar God toe en van God af. De leiding
des H. Geestes beslist in ons leven en werk,
of we kinderen Gods zijn. Die Geest geeft
ons ook de grens. Onze organ, bedoelt we
tenschappelijk werk en onderling contact.
Nooit mogen we scholastisch geest en intel
lect vereenzelvigen. Door ons wetenschappe
lijk leven hebben we op zichzelf neg geeste
lijk niets voor op hen, die geen wetenschap
pelijke opleiding kregen. Het wetenscha|i-
pelijk werk kan zich verbinden met het
werk des H. Geestes, maar die werkingen
zijn niet dezelfde. Daarom, dc H. Geest
geeft richting en bepaalt de grens. Ook
vroeger heeft men dat wel eens verward.
Dan zag men elke onderscheiding van d:«
twee als een stap naar scheiding. Natuurlijk
is er op wetenschappelijk gebied geen neu
traliteit. Ook daar laten we ons beheerschen
door booze geesten of door den H. Geest. En
die richtingen zijn niet te verzoenen.
We beleven een tijd van eigenaardige
spanning. Dat is te hooren geweest in de
Psalmen, waarmee we vandaag begonnen
Er is eenerzijds inzinking, de donkere toon.
Maar met klaagliederen komen we er niet
Er is anderzijds sinds eind 19e eeuw ook op
leving in het Calvinisme. Wat heeft het
Calv. leven in de 18e eeuw gedrukt? No:
zijn we van die depressie niet af, al zijn p
betere factoren naast gekomen. Dat moeten
we nagaan en daaraan moetan allen van
daag medewerken.
Hierna leidde de Voorzitter den referent
bij de vergadering in, de heer A. J a n
noofdonderwijzer der Chr. School op Gercf.
gr. te Biggekerke. Het referaat behandelde
„De factoren die geleid hebben tot de inzin
king van het Calvinisme in ons land in cie
17e en lSe eeuw".
Spreker herinnerde er aan, hoe de zegen
en den vloek des Verbonds (Deut. 27 en 28)
beide in de geschiedenis van Israël zijn aan
te wijzen en ook in de geschiedenis der
kerk.
Het Calvinisme was het toonbeeld van den
zegen des Verbonds. over de Schriftuurlijke
levenshouding en levensbeschouwing van
Calvijn en van degenen, die hem daarin na
volgden.
De inzinking van dit Calvinisme vindt
haar eerste oorzaak in het verlaten van
Gods Verbond. Toen de H. Schrift, beide in
verzoening en wet, niet meer als re
gel des Verbonds werd erkend, kwam de
geestelijke crisis en de verlating des
Heeren, de vloek des Verbonds. Reeds tij
dens de reformatie was er een richting, die
vierkant tegenover de kerk stond. Toen
scholastiek en mystiek zwegen waren daar
de mannen van den modernen geest, die
in den mensch het heilsfeit zagen ge
beuren.
Dat is het „modern e", dat de crisis-
vroomheid van de „Theologia deutsch", van
Tauler, Seb. Franck en Matthijs
Wijers (pl.m. 1560 te Wezel) verbindt met
de gemoedelijke godsdienst voor de „onster
felijke ziel" van Coornhort, de enge
poort der „helle-bevinding van de P i t i s-
t e n en de kruis-leer van de nieuweren
(o.a. K. Barth).
Dit verlaten van Gods Verbond
is oorzaak geweest, dat de Geref. Kerken
werden overweldigd door de geestelijke
boosheden in de lucht in de 16e en 17e
eeuw.
Het Calvinisme kan alleen opbloeien uit
den zegen des Verbonds in geloof aan Gods
souvereine verkiezing en absolute souverei-
niteit.
Geanimeerde discussie.
Deze beschouwingen lokten een geani
meerde discussie uit, die tot het einde toe
aller aandacht boeide. Enkelen, die aanvan
kelijk voornemens waren na de pauze weg
te gaan, zag men heel den middag blijven.
Allerlei andere factoren naast die, welke
door den referent genoemd waren, bracht
men naar voren, zooals het dwingend en
bemoeizuchtig optreden der Overheid met
de kerk; de tijd van voorspoed, die de verlei
dingen der weelde voor dc kerk meebracht,
enz. Gevraagd werd naar heidensche, Stof-
cijnsche invloeden op de vroegere mystiek
en van humanistische smetten in het Calvi
nisme. De vraag rees, of de van God gegev
gaven wel steeds door Gods volk ten volle
werden benut. Gewezen werd op de overeen
komstige fout bij het valsche intellectualis
me en mysticisme, dat beido v«an iets in zich
zelf een souvereiniteit aanvaarden, terwijl
in het hart alleen God souverein is te ach
ten. Besproken werd de verdeeldheid van
meening over de verhouding van kerk
staat.
Uitvoerig gaf de referent den vragers be
scheid.
In de pauze vereenigde men zich aan een
gezellige lunch, door Dr. Sizoo van Hilver
sum bekwamelijk gepresideerd.
Terugziende op veel genieting in na
tuurschoon, collegialiteit en geestelijke lee
ring, keerden de congresgangers naar huis.
Nadat men Ps. 89 8 gezongen had, ging
Ds. Tom van Hilversum in dankzegging
voor, waarna de Praeses deze mooie verga
dering sloot.
J Schmidt, alien te Den Haas en A R
Jlten te Lelden.
schtswetenschnp: eand.-ex. de heeren W Al-
is Correa te Den Haag: J Verdoorn te Lel.
en J C van Lnar te Hilversum, doct.-ex..
IJsbrechtura
eel.: Klassieke Lcttei
lem. Universiteit t«
<1 Anothekersnssletent mej
i de Zaan en dc heer J. Grc
EXAMENS MACHINIST
„HET NUT"
DE 144ste JAARVERGADERING
Vervolgonderwijs ten plattelandc
De Maatschappij tot Nut van 't Algemeen
hield te Amsterdam haar 141ste jaarver
gadering. welke geleid werd door mevrouw
L. v. d. Pek-Went. In haar openingsrede
herinnerde spr. er aan dat naast veel goeds
het afgeloopen jaar ook ernstige en moei
lijke dagen bracht. In dit verband herinner
de spr. aan het overlijden van Prof. Groene-
wegen die belangrijke diensten aan de
Maatschappij bewees; aan de gebeurtenissen
met de spaarbank te Gorredijk.
Wij worden, zoo vervolgde spr. overstelpt
door allerlei nieuwe vraagstukken. Spr.
denkt bijv. aan de bewaarscholen; op het
programma voor den aanstaanden winter
staat het bijeenroepen van een conferentie
over het bewaarschoolonderwijs, van ouds
her, een zaak, waarvoor de departementen
de grootste belangstelling hebben en waar
voor zij zich, niet zelden groote financieele
offers hebben getroost.
In ditzelfde verband denkt spr. aan onzen
arbeiders-woningbouw, en vergelijkt wat er
nu gebouwd wordt met dat van 40 jaar ge
leden.
Spr. zou ook nog kunnen stilstaan bij het
onderwijs aan de schoolplichtige jeugd,
waaromtrent door de heele wereld nieuwe
gedachten tot uiting komen.
De sociale verhoudingen zijn bezig te ver
anderen, zie ik het goed zegt spr., dan
staan wij aan het begin van een nieuw
tijdperk, een van ons allen zal het afhan
gen ,hoe dit tijdperk zal worden; of het er
een zal zijn van bezinning of van redeloos
doorstoomen; of het er een zal worden van
opbouw, van krachtigen stoeren opbouw, of
een van achteruitgang, van ondergang zelfs.
Thans beleven we dc emancipatie van den
vierden stand; algemeen kiesrecht, vrouwen
kiesrecht, ze zijn veroverd; zullen zij leiden
tot waarachtige democratie?. De individu
komt in den tegenwoordigen tijd maar al
te zeer in het gedrang. Bovendien wordt
alles hoe langer hoe meer massawerk; me
chaniseering van den arbeid, normaliseering
van woningen en meubels, ze zijn de teeke
nen des tijds.
In vroeger jaren beteekende ontwikkeling:
komen tot meer weten, meer boekenwijs
heid; hoe langer hoe meer gaat men in
zien, dat het heeten moet: komen tot be
grip tot levenswijsheid.
Begrijpt men, dat dit ver uitgaat boven
alle schoolsche geleerdheid? Hier nu ligt
mijns inziens een prachtige taak voor onze
Mij.; want laat ons goed hegrijpen: bevor
deren van volksontwikkeling vraagt meer
dan het organiseeren van lezingen en voor
drachten, dan het in het leven roepen van
kinderclubs en naaicursussen, hoe huiten-
gewoon noodig ook; het vraagt opleiden tot
persoonlijkheid, niet alleen gedurende de
schpoljaren, maar meer nog van de rijpere
jeugd en vooral van onze volwassen man
nen en vrouwen. Dit is maatschappelijk
werk van de hoogste orde.
Jaarverslag.
Het jaarverslag van het Hoofdbestuur ver
meldt o.a., dat de maatschappij thans telt:
12 districten, t.w. Drente met 14 departe
menten en 1342 leden; Gooi- en Eemland
met 4 departementen en 357 leden; 's-Gra
venhage met 14 departementen en 2400, le
den; ?£oord-Brabant met 10 departementen
en 1139 leden; Leeuwarden met 39 depar
tementen en 2S48 leden; Noordelijk Gronin
gen met 18 departementen en 1357 leden;
N.-Holl. met 23 departementen en 2240 leden
Oostelijk Gelderland met 21 departementen
en 2262 leden; Oostelijk Groningen met 14
departementen en 1650 leden; Rotterdam met
25 departementen en 26536 leden; Utrecht m.
18 departementen en 1973 leden; Zeeland
met 14 departementen cn 1303 leden. In
het geheel staan dus 214 departementen in
districtsverband, tellende te zamen 21.507
leden. Thans is dus ruim 67 pCt. van het
aantal departementen in districtsverband
vereenigd. tellende tezamen ruim 72 pCt
van het aantal leden.
Het ledenaantal bedraagt In het geheel
29.379. De belangrijkste stijging van het le
dental welke na do kleine periode van stil
stand in 1923 en 1924 telken jare viel te
constateeren, werd dit jaar afgewisseld door
een kleine terugslag .zoodat het ledental van
1930 ongeveer overeenkomt met dat van
1928. De berichten uit dc departementen van
de laatste weken gaan weer in de stijgende
lijn.
De begrooting 1910/"31 sluit met een be
droe: van f62.245 aan inkomsten cn uitgaven.
Rede M. J. F. Ehrbecker.
In de ochtendvergadering hield nog de
heer M. J. F. Ehrbecker een uiteenzetting
inzake het vervolgonderwijs ten plattenlande
In zijn uiteenzetting kwam de heer Ehrbecker
tot do conclusie dat het vervolgonderwijs
zal moeten worden gegeven aan dat deel der
leerpliehtvrije jeugd, dat in loondienst is
en verstoken is van een volledig voortgezet
onderwijs (64 pCt. van 14— IS jarigen), jon
gens zoowel als meisjes; om meer dan een
reden zal coèducatie bij dit onderwijs niet
gewenscht zijn. Het zal voorloopig moeten
worden gegeven buiten den werktijd, meest
al in de avonduren, door leerkrachten, die
overdag bij het onderwijs of in een andere
functie hun hoofdbestaan vinden.
Het zal dus slechts gedurende eenige uren
per week kunnen worden gegeven; de leer
stof zal daarom zoo worden gekozen, dat
elk onderdeel waarde heeft of later zal kun
nen hebben voor den leerling als mensch,
als burger of als arbeider; men zal niet kun
nen streven naar volledigheid. Doel moet
niet in de eerste plaats zijn, parate kennis
bij te brengen; belangrijker is de hersenen
mobiel te houden en belangstelling te wek
ken. Ook de methode van onderwijs zal
rekening moeten houden met do beperkt
heid van den tijd.
De leeftijd van de leerlingen en de om
standigheden, waaronder zij leven ('t be
drijf) eischen ,dat de leerstof veel meer dan
bij het huidige lager onderwijs het gcvnl
is, aansluit bij het volle leven cn bij de
belangstellingssfeer van de leerlingen; ook
de behandeling er van zal zoo weinig mo
gelijk schoolsch moeten zijn. Dergelijk ver-
■olgonderwijs zal moeten worden gegeven
door leerkrachten, die de behoeften van de
rijpere jeugd kennen en. die zich hij dc
speciale eischen van dit V.O. kunnen en
willen aanpassen. Speciale studie cn lief
hebberij van de leerkrachten moeten hun
nut kunnen afwerpen hij dit onderwijs;
daartoe zal een groote vrijheid noodig zijn
voor de leerkrachten; een bindend leerplan,
Eoowel als een tot in onderdeden bindende
lesrooster is dan ook voor het V.O. onge-
wonscht; wel kan worden geëischt, dat in
verslagen wordt vastgelegd hoe dc lesuren
zijn besteed.
Bij het Vervolgonderwijs zal men zooveel
mogelijk rekening moeten houden met de
individuede behoeften der leerlingen; het
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
Transpireerende Voeten
en oksels behandele men met Purolpoeder.
Dit is het meest afdoende middel daarvoor.
Het kost 45 en 60 ct. per bus, en is evenals
Purol, verkrijgbaar bij Apoth. cn Drogisten.
Handelsberichten.
AMERIKAANSCHE MARKTEN
XEW-TOEK,
1IAJS. Nc 2 Mixed West S
IlOGGE X.,. 2 loco
MEEL Sprlnclear
KATDEN. De termtinmnrkt 1
deed en 5 punten hooger, vei
jrondtoon bleef op-
contrnmlnodokkln-
s prijshoudend. Loco
Rlo No. 7 lo<
Stntos No 4
mengd ci
Juli
September
Juli
September
September
Plant le lab
Smoked Shee
TARWE. De
2.— 12.8
CHICAGO, 10 JUNI.
lager, daalde op de
mönmarkt opende prtjBhoudi
ger daalde ln verband met
sympathie met de flauwere
,r aanleiding van do flauw
I van het Oosten en sloot tr
September
FKOVJSrEX. 1
1IIles prüehouder
■uzei daalde in
Spek.
Varkens 120-230 pd.
240-325 pd
TARWE. Do ti
gToote voorraden In Montroal en de zoor ge
ringe exportvraag. alsmede ln sympathie met
de flauwe gerst- en havermarkt, alsmede op een
betrouwbare mbedcdecling dat In de eerstvolgen
de acht dagen geen behoefte aan regen le. ver
•ht uit Liverpool van dringende
October
HAVER, i
October
October 108 ft
BUENOS-ATRES. 10 JUKI.
SIct heden 1
TARWE per Juni 10.08
Juli 10.18
MAIS per Juni 6.04
Juli 6.80
HAVER per Juli 4.70
LIJNZAAD per Juni 19.31
Juli 12.46
Juli 19.45
ROSARIO, 10 JUNI.
TARWE per Juni 10.10
Juli 10.20
MAIS per Juni 5.8S
Juli 5.85
LIJNZAAD per Juni
10.80
19.30
19.45
Juli
19.45
Rivierberichten.
HANSWEERT, 9 JUNI.
ROTrERDAM: de^sb^Telcgraaf 16. Telegraaf
- - - -7, Bout, Neutraal, Kennlnga
WEMELDTNGE: Dana, van der Jagt.
BERGEN OP ZOOM: Adrian», Heydcn.
VLAARDINGEN: ideaal, van Gondercn.
ST. MAARTENSDIJK: Op hoop van
ieyboer.
den Doel.
HARDINXVELD; Victor, de Sm
STDAATSBURG: Eltanln. Munelct
DENEMARKEN; Berrihard, Esdei
DUITSCHLAND: Johanna, Hamel
5. Telegranf 1. Tolei
"nria, van Aal
199. Schutx, Mla, v»n HoclL
HANSWEERT, 10 JunL
Gepas!
■ROTTI
Friesland, Tet
s - G R A V lN HAG ECharltn»,
DEVENTER: Dorothea, van
DAMFlhlln, Verdo.
FRAN KR]K
UBLOIK: Stad
klassikaal onderwijs zal dus vaak In hoof-
delijk onderwijs moeten overgaan.
Dit onderwijs ten platteland? zal aan de
zelfde beginselen moeten voldoen als dat
steden; plaatselijke omstandigheden zul*
len de keuze van leerstof sterk moeten bo*
'"loeiieo.
