DINSDAG 3 JUNI 1930 TWEEDE BLAD PAG. 7 "draj REPUBLIKEINSCHE GESCHILLEN de strijd tusschen wirth en frick HET NATIONAAL-SOCIALISTISCH SCHOOLGEBED (Van onzen Duitschen correspondent) B e r 1 ij n, eind Mei 1930, De opmarsch is begonnen. De nationaal-socialisten bereiden zich voor op de nieuwe verkiezingen. Ze weten, dat bij die gelegenheid de groei hunner partij het licht zal komen en hun tegenstanders uien met angst en beving dit oogenblik tege moet. Tot dusver vormden zij een groep min of meer buiten het staatsverband, beperkten zij zich tot demonstreeren, manifesteeren, pro- pageeren, "ageeren, zochten zij ruzie met de communisten en socialisten, vochten zij graag met „Rood Front" en „Rijksbanier" en maakten het de politie overal lastig. Zij zochten hun kracht in het aanvallen van anderen, in het wijzen op de fouten, welke door den politieken tegenstander werden gemaakt, verzuimden echter steeds, om te vertellen, wat zij in diens plaats beter «edaan zouden hebben. Pas het laatste jaar traden eenigen hun eer leidslieden meer op den voorgrond, ver nam de wereld, dat niet zoozeer de Oosten rijker Hitier de leiding der Duitsche nazzi's in handen heeft, maar dat Goebbels en Stras ser het streng bewind voeren. Dezen beschik ken over een staf van goed gedisciplineerde medewerkers over gansch Duitsclïland en de staat Thüringen geniet de zeer betrekke lijke eer, ons een staaltje van het politiek beleid dezer partij te geven. Merkwaardig genoeg is het de stad Wei- tar, die de laatste weken voortdurend op _>n minder vleiende wijze genoemd wordt. Al sedert lang is dat niet alleen meer de glad van Schiller en Goethe. Sedert 1919 kennen we Weimar als de stad, waar t der republiek gebaseerd werd, 3 Ebert als eerste rijkspresident naar Berlijn ging en haar geschiedenis heeft deze Thüringsche resident dus thans uitgebreid over den nieuwen staat» Het valt te betwijfelen, of Goethe zulks als >n vooruitgang en onderscheiding gewaar deerd zou heben, maar onze tijd houdt wei nig rekening met de traditie van andersden kenden. Dat wordt ons bij hernieuwing duidelijk, wanneer we den strijd volgen, die tusschen Weimar en Berlijn, tusschen dr. Wirth en zijn ambtgenoot Frick in vollen Igang is. I Thüringen moet tot de landen gerekend worden, welke sedert de omwenteling sterk onder socialistisohen en communistischen invloed stonden. Kerk en school weten daar van mee te praten; in het gemeenteblad van April 1923 werd bij voorbeeld de 1-Mei-dag als een officieele feestdag aangekondigd. In de scholen moest gewezen worden op de be- teekenis van den rooden Meidag en de toen malige minister Greil adviseerde en eischte ia voordracht van het volgende gedicht: 1 GEBED AAN HET VOLK. De oude goden zijn dood. Wij hebben dezer dagen Hun beelden stukgeslagen En geven luid een nieuw gebod: Volk, gij zijt groot En onbegrijpelijk in uw doen! Leest men zulke godslasterlijke dwaas heid, dan begrijpt men, dat anderen beproe ven, dit onheil te herstellen. Het hangt er echter van af, wie die anderen zijn en welke middelen zij aanwenden, om de aangerichte ichade weer goed tc maken. De man, die zich hiertoe geroepen voelt, Is de nationaal-socialist dr. Frick, minister an binn. zaken in Thüringen. Hij lag van den aanvang af overhoop met Karl Severing, die propaganda voor de nati- onaal-socialistische beweging niet duldde en kortweg zijn vuist op de staatskas legde, toon Frick aan de gestelde eischen niet venschte te voldoen. Met den val van het kabinet-Müller, nam iet katholieke centrum voor een goed deel der macht uit socialistische handen over en onder rijkskanselier dr. Brüning trad de katholiek Dr. Wirth in de plaats van Se vering. Wirth is de man, die in zijn haat tegen iet verleden, in den rijksdag zijn Duitsch- laüonalen tegenstanders toeriep: Het gevaar teat rechts! Wirth voelde van huis uit veel voor «inwerking met de socialisten. Destemecr rekte het verbazing, toen hij zich bereid ferklaarde, zitting te nemen in het kabinet- Jrüning, tot nader order dus samen te gaan net mannen als Schiele en Treviranus. Sedert het uiteengaan van centrum en so cialisten scheen echter ook dr. Wirth zijn actiek gewijzigd te hebben, want met onge- cendc voorzichtigheid pleegde hij overleg net het opstandige Weimar. In persoonlijke besprekingen met Baum, len minister-president, werd alles geregeld n men verwachtte, dat voor den eerstvol- enden tijd alles een geregelden gang zou lebben. Frick dacht er echter anders over. Met de 'oortvarendheid, welke den onervaren poli eigen schijnt te wezen, trachtte hij veral partijgenooten in leidende functies op len voorgrond te schuiven. Dat werkte op Berlijn als de roode lap op len stier. .Voor do soci's zijn nazzi's vijanden der re publiek, landverraders en minstens even ge vaarlijk voor de samenleving als boeven en inbrekers. Eerder zouden ze voor een ver zoening met de communisten te vinden zijn, dan voor een tijdelijke samenwerking met de aanhangers van Hitier. Ze zien hierbij in hun politieke verblind heid over het hoofd, dat dc nationaal-socia listen, eenmaal aan het bewind gekomen, net eender doen als zijzelf sedert 1919 ge daan hebben. Over gansch Duitschland wor den toonaangevende posities door socialisten en naaste geestverwanten bekleed. Nog niet lang geleden heb ik'erop gewezen, hoe juist bij de politie overwegend socialisten zijn aangesteld. Een pikante bijsmaak krijgt hierdoor d> woede, waarmede men thans" in Berlijn te keer gaat tegen het benoemen van een natio naal-socialist tot inspecteur van politie. Zouden er zich onder hen geen Duitschers bevinden, die zich hun plicht tegenover den staat klaar bewust zijn? Achten socialisten als Zörgiebel, Weiss, Sesering, Braun, Hor sing zich voor betere Duitschers dan Stras- ser, Goebbels en Frick? Deze laatste heeft het als min. van binn. zaken voor zijn plicht gehouden, het eertijds door links aangerichte onheil te herstellen. Hij wil in de openbare school opnieuw het gebed voorschrijven en -egt in het amb telijk orgaan hierover: „De nood van het Duitsche volk vindt zijn oorzaak slechts ten deele in de economische moeilijkheden. Vreemde machten zijn er sedert geruimen tijd op uit, om de geestelijk-zedelijk-religi- euse basis van ons denken en voelen te on dermijnen, om het Duitsohe volk te demorali seeren en het zoodoende beter te beheer- schen. Ons volk zal aan dit gevaar pas weer stand kunnen bieden, wanneer het zijn gods dienstige gevoelens zuiver bewaart en ze overplant op de aangroeiende jeugd. Dit beduidt een taak voor het ouderlijk huis, Propaganda 2 Juni tot en met 31 Juli 1930 Het blad van de lezers voor de lezers Ondergeteekende geeft op als abonné op dit blad de(n) volgende(n) persoon(onen) voor minstens één jaar: AANBRENGER: (Namen en adressen volledig invullen). Datum: Onderteekening van aanbrenger: Voor de premi Ook zenden wij dit boekje g; Op te zenden aan het bureau van ons blad. propagandisten recht hebben, verwijzen wl| naar ons boekje, waarin dez w-_ |p,aaf hle,van gezon(jei terete bon wordt voor de school en voor de onderwijzers, een taak van nationale beteckenis. Onscheidbaar is met de Duitsche geschiedenis liet chris tendom verknocht. Als waardevol bestand deel eencr christelijke opvoeding beschou wen wij het gebed, het schoolgebed in de klasse, wier overgroote meerderheid tot de belijdende gemeente gerekend kan worden.' Het spreekt tegen den geest van een demo cratische grondwet, wanneer een meerder-, hcid van scholieren van religieus denken en voelen afstand moet doen, terwille van een minderheid onder de leerlingen en onder wijzers, welke uit het kerkelijk verband zijn getreden". Ter keuze vraagt dan dr. Frick aan dit schrijven een vijftal gebeden toe. Helaas ademen haast al dez? proeven van dichterlijk talent een militairen, althans nationaal-socialistischen geest. Wat te zeggen van het volgende „gebed"? Vader in den hemel! Ik geloof aan Uw almachtige hand, Ik geloof aan volksgeest en vaderland, Ik geloof aan de eer van ons voorgeslacht, Ik geloof aan Uw straf op landverraad En Gij zegent voor .'t land de bevrijdende daad! Duitschland, sta pal voor uw vrijheid! Vader in den hemel! Ik geloof aan Uw almacht, gerechtig heid en liefde, Ik geloof aan de toekomst van volk c vaderland, Ik weet, dat goddeloosheid en landver raad ons volk verdeelde en vernietigde, Ik wcetf dat desondanks onder de besten het verlangen en de kracht tot vrijheid woont, Ik geloof, dat de vrijheid zal komen door de liefde v onzen Vader in den Hemel, wanneer wi. aan onze eigen kracht geloovcn! Is het een wonder, dat de vertegenwoor digers der kerk en de godsdionstonderwij zers, deze vreemdsoortige dingen lezende, zich hebben teruggetrokken tijdens de inlei dende besprekingen, daar zij de medeverant woordelijkheid niet voor hun rekening wil den nemen? UIT HET SOCIALE LEVEN CHR. no\T> BAKSBEWKR U A KERS- EX Deze organisatie koi i Utrecht in algemeen Noust de gewone nun jken aard. be\ erlng verse' oofdbestuur De afdeelin hoofdbest ^Kampen I stel mogelijk, dc Bom fonds van het O. Veenendnal. dat lid 7.nl zijn ders Lasten- Voorts zij. hoofdbcstuui de ultkeering bij i slachtoffers met 1 i. voor. dat. indien trede tot het Weer i het T.B.C.fonds I October 1929 t i 31 Mei blijkt, da 7311. lien i dit halve ju 4 Inschrijving Ie helft tracht. Al is e Rijksbe: Rijlcsber 110 droi ituurlljk ste tens verlatl. wij dat ichrijvinr,e.i Uvugu*- ds ion ledcnvorloop. 1923, bericht 1 het behouden Je Rijksbet lat zij van hetzij uit aagd. In 9 gevallen werd de aandacht op gevestlgi dreigde. In 2 gevallen heeft r i de Kijksbemlddela. want dit bezwaar had ik tot op heden on mijn weg gelukkig nog niet ontmoet. Onze riames-leden zullen bij het lezen allicht mede lijdend glimlachen. Zijns inziens mocht „Mer- curiusgeen dames in de organisatie op nemen, omdat wij hierdoor de toestand voor de mannelijke kantoorbedienden slechter maakten. Of ik nu al beweerde, dat zulks vechten tegen de bierkade was, de dames zijn nu eenmaal op de kantoren averkzaam cu geen macht ter wereld kan ze meer verdrin- een. het hielp allemaal oiets, hij zou toe treden, wanneer wij alle dames weerden. Vanzelfsprekend zijn wij het niet eens ge worden. Naar ik later vernomen heb, heen deze zelfde kantoorbediende verkecring met een vrouwelijke kantoorbediende. Hoe dit nu rijmt, is voor mij een raadsel". Plaatselijk Nieuws. oegstgeest L. DEN OUDEN f Zaterdag jl. had op de begraafplaals het Groene Kerkje, de teraaTdebeslelling plaats van den heer L. den Ouden, in li oud-hoofd der school aan den Morsch. Na een ongesteldheid van enkele weken is hij in den ouderdom van 80 jaar overleden. Er was veel belangstelling. De overledene was niet alleen 40 jaar schoolhoofd ge weest, doch jaren voorlezer en later pen ningmeester van de Ned. Herv. Gemeente. We troffen aan o.a.: Burgemeester van Ger re vink. de President-Kerkvoogd-oud Burg. van Griethuysen, vele oud-leerlingen De haar was bedekt met veel bloemen. Burg. van Gerrevink schetste de overledene als een trouw ambtenaar, terwijl de heer Van Noord, het tegenwoordig hoofd d. school, woorden van diepe weemoed sprak, over het verscheiden van dezen sympathie ken man, die zoo veel is geweest voor zijn leerlingen en omgeving. J. den Ouden, uit Hilversum, (zoon van den overledene), sprak een dankwoord voor de betoonde belangstelling. DE LEDENVERGADERING DER ORANJEVEREENIGING Onder voorzitterschap van Dr. Timmer mans, werd de ledenvergadering van bo vengenoemde vereeniging gehouden in Ho tel het Witte Huis. Na een woord van wei- kom, las secretaris Van Noord de notulen. De heer Pos deed financieel verslag. Xa- deelig slot f7.25. De heeren Joh. Uittenbo gaard en Collee fungeerden als kasnazie- ners en rapporteerden accoord bevinding. Hierna bestuursverkiezing. Aftredend de heer D. Hogewoning, die zich niet hf kiesbaar stelde. Streven is a 11 e partijen in de Oranjevereeniging onder te brengen en waar in het bestuur geen A. R. vertegen woordigd is, stelt het Bestuur voor den heer J. den Ouden (A. R. lid van den ge meenteraad) te benoemen. Deze wordi met bijna algemeene stemmen benoemd. Bespreking program 1930 1929 is een duur jaar geweest ondanks het feit dat' het R. K. ^Kerkbestuur het ter rein gratis afstond, waarvoor grooten dank. De kosten plaatsing muziektent, bedroegen in 192S f 128,10 over 1929 f 25-4.25. Oorzaak dat de tent over de sloot gebouwd moest worden met het oog op beschikbaarhoudinu terrein voor de voetbalmatch. Hierom geett het bestuur clan ook in overweging deze •oetbalwedstrijd op ander terrein te doen geschieden of enkele dagen eerder. Bedoe ling is het kinderfeest als van ouds uit !e oeren. De toename van het aantal geeft het bestuur aanleiding te overwegen of f 500 subsidie van de gemeente wel voldoen de is. Op het terrein zal ditmaal getracht wor den attracties te brengen. Dit is tot dusver sleeds tegengehouden. Er mocht zelfs geen poffertjeskraam zijn, aldus de voorzitter. We kunnen verzekerd zijn van de medewer king van het nieuwe Hoofd der politie in dezen. Verder schiettent (net iets voor le Burgerwacht), vliegeren onder de beproefde leiding van den vliegercommandant A. Koelman, tonkneppelen enz. 's middags ringrijden. t avondfeest hoopt men ook aantrek kelijker te maken. Dit was ook steeds het en, volgens den Voorzitter, doch kon tot dusver geen doorgang hebben. Een fax- keloptocht (van alle vereenigingen b.v.) enz Men hoopt een opgewekt en algemeen fee-si ieren. De heer Van der Voet geeft i:i overweging een vuurwerk af te steken. I)e heer Joh. Uittcnbogaard geeft de idee aan de hand het geheele terrein te verh'i ren aan den heer v. d. Kroft te Noordwijker hout (of anderen) die dan voor vermakelijk- heden zorgen. Verder stelt hij voor een propagandacora- missie te benoemen die de gemeente districtsgewijze bewerkt. Een dergelijke commissie wordt ingesteld bestaande uit ie heeren Uittenbogaard, v. d. Metj, Collee, de Boer, Schoneveld, Donk en Eradus. De heer H. Gordijn bepleit nog de voetbal sport als feestprogrammapunt te behouden Op het A.S.C.-terrein b.v Het bestuur zal rekening houden met een i ander. Niets meer aan de orde sluit do voorzitter de vergadering EEN BOF. De slager van den Berg te Leiden verloor li bankbiljet van f 10. Gelukkig zijn er nog eerlijke loopjongens. De kraideniembe diende B. A. Streng aan de Deutzstra.it al hier, vond het bewuste briefje en.bracht het terug. Hulde aan dien eerlijken jonge man. conflict dreigde. in Riilvsbeinlddeianrs of andere, als bijion ïmiddelaar optraden. DE VROUW OP KANTOOR. In „Mercurius" lezen wij: -Van één der leden ontving ik het verzoek bij een kennis van hem, eveneens kantoor bediende, op bezoek te gaan teneinde hem voor het lidmaatschap te bewerken. Na hem eenige dagen van te voren ruim van propa- ganda-matcria*il voorzien tc hebben, toog ik op zekeren avond op weg, niet twijfelend ot het zou mij wel gelukken hem in te schrijven. Nadat ik eenigen tijd met hem onder handeld had, meende ik het pleit gewonnen te hebben, doch ik had huiten den waant gerekend. Al zijn bezwaren waren reeds weerlegd, toen de nop uit de mouw kwam: hij wenschte geeti lid tc worden, omdat... wij ook dames orgnnis orden. Onnoodig te zeggen, dat hij tegenstander van „de vrouw op kantoor" was. Ik was werkelijk verrast, woubrugge VERGADERING VAN INGELANDEN In cle vergadering van ingelanden van den Doespolder werd door den penning meester, den heer L. Lieverse, rekening ge daan van zijn gehouden beheer, waaruit bleek, dat de inkomsten over 1929 hebben bedragen f 1559.29 en de uitgaven f 1536. batig slot f "22.45. De begrooting over 1930 werd in ontvangsten en uitgaven vastge steld op een gelijk bedrag van f 924.27 en de omslag per H.A. werd bepaald op f 10. Ver volgens kwam aan de orde het concept reglement „Dwarewatering-Doee". Na ern stige discussies konden de ingelanden zich niet vereenigen met alle artikelen, waarna besloten werd om nieuwe vooretellen te doen, die bereids zullen worden toegezon den aan het voorloopig bestuur. Als voor zitter werd herkozen de heer C. W. Siever se. Onder dankbetuiging voor het in hem gestelde vertrouwen, sloot deze daarna do vergadering. Laatste Nieuws. HET BEZOEK VAN DE GROOTHERTOGIN VAN LUXEMBURG. Met een extra-trein zijn hedennamiddag ts 4.56 uur van het Staatsspoorstation te Den Haag de genoodigde ministers, leden \an het corps diplomatique en andere autori teiten naar het Loo vertrokken in verband met het bezoek van het Groot-Hertogelijk Paar van Luxemburg aan H. M. de Koningin In de gereserveerde wachtkamer bielden deze heeren, die bijna allen in ambtsgewaad waren t.w. nagenoeg alle ministers, da hoofden der gezantschappen, de internun- tus, de voorzitters van de Eerste en oc Tweede Kamer, verschillende hooge rech terlijke autoriteiten, militaire attache's e.a. zich te voren eenigen tijd op, om zien daarna te verspreiden in de wagons van den trein, die op het gemelde tijdstip van het eerste perron vertrok. HET EERSTE KAMERLID Mr. H. VER KOUTEREN ERNSTIG ONGESTELD. Uit Amsterdam wordt ons gemeld: Naar wij vernemen is de heer Mr. H. Ver kouteren, lid van de Eerste Kamer en voor- zitter der Chr. Hist. Unie sinds eenigen tijd ongesteld. Zijn toestand is, naar wij heden vernamen, achteruitgaande cn er bestaat weinig hoop op herstel. DE „GRAF ZEPPELIN". Nantucket gepasseerd. NEW-YORK. 3 Juni. Te 7.30 uur A.T. va®. ■4te. handel sberichten. ROTTERDAM. 3 JUNL Vicegkoersen van heden: MAIS. Juli 120*4. Sept. 121%. Nov. 122%: Job. 125. TARWE. Juli 953; Sept. 9.30; Nor. 9 12%: Job. 9.4U. marktberichten. AMSTERDAM. 3 Juni. AmrdapppeleB. e-D prijzen waren heden onveranderd. Aanvoer 3 lad in ren. AMERSFOORT. 2 Juni. Km Aangevoerd .de 19000 kg. Pr»8 f 10—41 Ptr 50 kg. Hal HODECKAVEV. J Juni Km Aangevoerd .vaarvan 552 met roksmerk. 21782 plm. 214038 kg. Prjjaen: Goud- f JS—88: tot f 41. 563 parttjei atuka. wegen< f40—43; 2e zonder rükamerk f 3539; zwaardei Handel matig. GKOMXGRN. 3 Juni. Vet. Aanvoeren en pril zen kalf- en melkkoeien f 390100; 1 300—340; f 210—250: kalf vaarzen f 300—340; vroegm. koelen f 280—310; f 220- '210—280; f180—210; j f 120—160; per kg.; sla 80—90 -250; vareko^Éen larxen f 160—TlO ichtvee X 1.081.12; f 0.98—1.02. 66 ;g.: vette kalveren f 1.15—1.20; f 1— ■lammeren (6 weeks) i 18 f 2226; vette achappn biggen f 17—23; f 2.75 CRMRItKXD, 3 Juni. Vee. Aanvoe.cn en ten 160 volte runderen f 1—1.20 por k*. vlug melk- en geldekoeien f 250—425. vlug; 15 ren; 00 paarden 100300 per atuk: S3 vet- to I veren 1 1.10LSS per kg. stug; 543 nuch- koHercn voor vit slacht f 10—35. stug; oerd 2361 -5-25. cendeneie- llglng). Aanvoe- 17*;—60: 60—6214 72*4 Prijzen; koeien 34—41. 48—52; 55— 58 et os sen 43; 47—50. 52—55 et.: stieren 43: «5—«8; 50—C2*i et.; 20—35: sim handel roed i ndel atll mat minder man ia gisteren. ROTTERDAM. 3 rolling) Poter >ilis f 1.50; mlddei trijs f 1.45; laagst 8.85—5 per 100 stuk» 7.0ETERWOUDE GEMEENTERAAD De Raad dezer gemeente zal Donderdag 5 Juni a.s. des voorcniddags kwart over negen bijeenkomen ter behandeling der volgen ie punten: 1. Ingekomen stukken, 2. Voorstel van B .en W, wijziging begrooting 1929. 3 bespreking afscheiding tusschen veld wnchtersswoning en J. H. Omstrigt. I Plan vernieuwing Paelbrug. 5. Behandeling Raad huisplaju 6. Rondvraag. visscherij f 2.25—1.65; 56—30: groot» act 12 stoomtrawler» en 6 logrcr h. Prtlzcn- tarbot f 1.200.80. heilbot C 1.501.30 per tddel schol elnn schol f 26—4.80. i 4650; p iiddel echclv. f 8 503.60 kg.; rog f SC20 per 2* et. ie.*lï f 1.10—0.83o**lv*ach rt l>c brrommlngcn der «tooit JJM l *9 Mary t225 manden SchledUk «245 mandenƒ1711. manden) ƒ3710. 1JM 374 Dcrlki 258-j. IJM 2C1 Pan (loo manden) 192". IJM 483 M 4 4 Alma <315 350 mandsni /I100; IJM I 2262. IJM 83 Pro- l'rania IJM 106 Reiger (1 3203. IJM 99 Zeeleeuw (150 mar ƒ1845. itorloggi iden) ƒ114». IJM 72 Carolln. TOO. KW I 600. SCIÏÏÓl 758,'kW 17» 700, SCH 116 600. SCH 37 al KOTTKRDAM. Juni. Heden kwamen hter aan da vlichmarkt 1 motorlogger an warden iwedlep en aldra 360 man groot* IJmulden, Nie den en klaten vla. h aan( tong f70— T«; middel tong f 44—74 groot» bot f 4052. middel nrh.., f 24 22 kleine tar bot fit—22. griet 116— 20 middel echel f 16— 4—8. kabclajuw f S—13; lenc .7; wotln t schol I ichelvisch f3— io gevp f 10—15; cainalea

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1930 | | pagina 7