DINSDAG 3 JUNI 1930 1RT. 126 DER GEMEENTEWET iUTONOMIE EN ZELFBESTUUR )E OPPOSITIE VAN Mr. MAKCHANT iU afgeloopen weken is het nieuwe ntwerp Gemeentewet door de Tweede amer in behandeling genomen. Een van nze organieke wetten, dateerend van 1851, ,eeft weer eens een „groote beurt" ge ïnd. De noodige veranderingen en ver- eteringcn zijn aangebracht en alles is •eer zooveel mogelijk aangepast aan de ereischten van den tijd. Het zou eigenlijk vanzelf spreken, indien A geheele bevolking had meegeleefd met e jn de Kamer gevoerde discussies. Ik leen echter niet ver bezijden de waarheid i zijn, indien ik beweer, dat het interesse uitengewoon gering is geweest. Het aan- i\ Nederlanders, dat geregeld de behande- ug met belangstelling in de pers heeft ge- olgd, zal vermoedelijk niet eens een zaal an middelmatige grootte vullen. Vanwaar toch dit gebrek aan interesse? oodra een of ander sensationeel onderwerp in de orde is, dan volgt ieder de zaak van tot z en alle gesprekken worden er door eheersckt. Een en ander zou aanleiding unnen zijn, om weer eens te fulmineeren zgen de groote massa, die zich alleen inte- see-rt voor moorden, ernstige ongeluk- I, zware branden en onderwerpen, die ;el veel ©tof opjagen, maar waarvan het ezenlijk belang gering is. Toch i6 het onrechtvaardig om alzoo te edeneeren. Er is vaak niet een gebrek in t w i 11 e n, maar in het kunnen. Daar b.v. de hierboven besproken wijziging in Gemeentewet. Met den besten wil van de rereld is het niet mogelijk, om zonder wet n zonder kennis van aaken deze materie te olgen. Door den regen van artikelen en mendementen is het niet doenlijk om een Bhoorlijlc overzicht te verkrijgen. En toch jn er belangrijke quaesties ter sprake ge- omen. Het is dan ook geen monnikenwerk, in éen paar artikelen eens enkele pun- in, waarover nogal heftig is gevochten ader te bezien. Men kan dan tenminste de minder be- ingrijke vragen laten rusten en zich con- op enkele hoofdzaken, zoodat et gevaar voor verdrinken niet zoo groot is maar dadelijk in het gemeentelijk ivembasein onder te duiken, met name ■tikel 126 der Gemeentewet is in de [amer langdurig gedebatteerd in verband de door Mr. Marchant ingediende mendementen. Artikel 126 handelt over het .elfbestuur, een term, waarvan de beteeke- lis niet voor zich zelf spreekt. dan ook allereerst noodzakelijk om, wij over dit artikel en de daarbij toor Mr. Marohant ingediende amendemen- gaan spreken, een nadere verklaring te in van hetgeen onder -„zelfbestuur" moet rorden verstaan. tikel 144 der Grondwet wordt tvveeër- si taak van het Gemeentebestuur onder leiden. In het eerste lirl wordt verteld, laan den Raad wordt gelaten de regeling ..het- bestuur van de huishouding der Ge neerde. In het derde lid staat aangegeven, ïer de wetten, algemeene maai- leplen van bestuur of provinciale verorde- nmim het vorderen, de Gemeentebesturen hun medewerking tot uitvoering daarvan 'iw/eenen. Jrtikel 114 eerste lid regelt nu de z.g. mlonomie, het derde lid het zelfbestuur. )ver ieder der beide begrippen enkele op- lerkingen. Wat moet onder autonomie worden ver laan? Prof. Oppenheim heeft autonomie flkarakteriseerd als de zelfstandigheid in eigen rechtssfeer, in het regelen der spe- ifiek gemeentelijke, der zuiver liuishoude- jke belangen. Inderdaad, naest de huishouding van het lijk moet de huishouding van de Gemeente /orden onderscheiden. Het is niet zoo, dat et Rijk ook voor de kleine territoriale ge- leenschappen alles regelt en bedisselt. We lebben geen gecentraliseerden ambtenaars- laat, waar alles door een centraal gezag •ordt bekokstoofd. Neen, de verschillende [ebiedsdeelen hebben ieder een eigen ter waar ze vrij zijn, een huishouding, die henzelf moet worden behartigd. Na- uurlijk is het niet zoo eenvoudig om vast stellen, wat onder buishouding der Ge- neente moet worden verstaan, en hoever rich wel uitstrekt. Maar dit alles, leemt niet weg, dat aan de Gemeenten een vrijheid is overgelaten. Er is een errein, waar het Rijk niet doordringt en /elks verzorging behoort tot de taak der lemeenten. Naast de autonomie staat nu het zelfbe- tuur, dat zich openbaart in het recht en en plicht van het Gemeentebestuur, om an de organen van den Staat medewer ing te verleenen bij het volvoeren van >le taat6taak. Met zijn wetgeving dringt n.i. Staat door tot in de kleinste onderdeelen R an het rijksgebied. De uitvoering nu van 1 die wetten en algemcene maatregelen an bestuur in de kleine territoiren is niet pgedragen aan daartoe voor dit doel aan stelde rijksambtenaren, maar daarmede ijn veelal de Gemeentebesturen belast. Men eeft dit mede daarom gedaan, omdat men iet wilde, dat dit werk in handen kwam an personen, die geheel afhankelijk van lid »n Staat zouden zijn. Een "Gemeentebestuur is dan ook te dezer ni t een slaafsche bediende van zijn pdrach(gever, den Staat, maar de beiloe- ng 16 juist geweest, dat in de onderdeelen taats (aak zou worden uitgevoerd door nen, die onafhankelijk waren van het cnlrale gezag. Vandaar ook het woord zolf- ïur, dat anders geheel misplaatst zou Indien toch het Gemeentebestuur daar- ij niets anders zou Staat, zou men r tunnen spreken. E leel van zelfbestuur jtaatsopdrac'hten wo Kranen, die niet afhankelijk zijn |ering. Hit z.g. zelfbestuur, berustend op artikel b der Grondwet, was nu uitgewerkt in rtikel 126 der Gemeentewet. Dit artikel ïoeg den navolgenden inhoud: i lijk van zelfbestuur essentieel bestand- da n ook, dat da uitgevoerd door 1 de Re- van wetten, oe betrekka- nciale regle- Joor het Ge naio n „Wanneer ter uitvoering van algemeene maatregelen dig bestuur, van onze daar; lijke .bevelen en van provi menten en verordeningen i xneentebestuur moet werkt, geschiedt dit door Bu en Wethouders." In het tweede lid lan bovendien mei Jnoemd. Onder de oude wet waren er dus 2 orga an van zelfbestuur, n.l. allereerst Burge- neester en Wethouders en vervolgens de laad. Zoo was althans de toestand op pa lier. In werkelijkheid werd echter in tal- etten de uitvoering van deze staats- ak alleen aan den Burgemeester opge- subsidif 'ragen. Om slechts één voorbeeld te noe- ben, in de Kieswet moet de Burgemeester lorg dragen voor de kiezerslijsten, hij is lflf Worzitter van het hoofdstembureau bij de herkiezingen der Tweede Kamer, Het is q 1 ook alleszins verklaarbaar, dat OP WAALHAVEN Gister brachten een aantal leden der Eerste en Tweede Kamer een bezoek aan het vliegveld Waalhaven te Botterdam. Door verschillende heeren werd een luchtuitslapje gemaakt. Op onze foto ziet men o.a. in d e cabine de Wethouders van Ondervjijs van Amsterdam en Rotterdam: de heeren Ketelaar en De Groot. bij de wijziging der Gemeentewet in het nieuwe ontwerp ook de Burgemeester zelf standig als orgaan van zelfbestuur vverJ genoemd. Men wilde eenvoudig den prac- tisdhen toestand, die reeds jaren had be staan, in de wet vastleggen. Tegen deze vaststelling nu had Mr. Mar chant bezwaar. Hij was van oordeel, dat da Burgemeester niet tot orgaan van zelfbe stuur mocht worden gepromoveerd, ri dat dit aan B. en W. tezamen moest worden overgelaten, zooale het ook in de oude wet dit verzet? Had Mr. Marchant soms zoo'n lagen dunk van don Burge meester, dat hij hem dit niet wilde toever trouwen? Neen, zijn verzet had een an oorzaak. We hebben reed6 gezien, dat de grondzuil van het zelfbestuur deze is, dal de uitvoering van de staatstaak wordt uit gevoerd door personen, die onafhanke lijk zijn. Nu meende Mr. Marchant, dat de Burgemeester, benoemd door de Regee ring, zuiver een afhankelijk staatsdienaar is. Wanneer hem nu werd opgedragen de uitvoering van de staatstaak, werd gebro ken met het beginsel van zelfbestuur. In ieder geval werd aan dit beginsel geweld aangedaan, daar dan van een uitvoering door onfhankelijke personen geen sprake Zoo op bet eerste gezicht lijkt dit bezwaar van den leider der vrijzinnig-democraten zeer ernstig. En toch wilde de Kamer hem op dezen weg niet volgen. Na een krachtige bestrijding, o.a. van Mr. de Wilde en den Minister, werd het amendement ingetrok ken. De argumenten der tegenstanders waren dan ook zeer sterk. Zeker, bet betoog van Mr. Marchant was ongetwijfeld logisch en consequent, maar het was helaas voor een groot deel „graue Theorie." Daar was allereerst een geheel onjuiste voorstelling van de positie van den Burge meester. Doze is geen rijksambtenaar, maar wel degelijk Gemeente-orgaan. Krachtens artikel 70 der Gemeentewet is hij, zooals Mr. de Wilde terecht heeft opgemerkt, een deel van den Raad, ook al is hij niet door de bevolking gekozen. Terwijl b.v. de Com missaris der Koningin niet in het Provin ciaal Bestuur is ingelijfd, maakt de Burge meester een wezenlijk deel uit van het Ge meentebestuur. Het is dan ook een 6clieeve voorstelling van zaken, indien mon den schijn wekt, als ware de Burgemeester in zijn territoir enkel en alleen agent van de Regeering. Bovendien, Mr. Marchant was niet geheel logisch, door wel het college van Burge meester en Wethouders alö orgaan van zelf bestuur te willen aanvaarden. In dit college toch is de Burgemeester, vooral op kleine plaatsen, waar 6lechts twee wethouders zijn met zijn doorslaggevende stem veelal de autoriteit, die beslist. Wanneer men dus eenmaal uitgaat van de praemisse, dat de Burgemeester de vazal is van den Minister van Binnenlaindscbe Zaken, dan moet men zich eveneens kanten tegen het verleenen van zelfbestuur aan B. en W., omdat ook daar, gezien de be langrijke rol, die de Burgemeester gemeen lijk in dit college 6peelt, de onafhankelijk heid niet voldoende is gewaarborgd. Mr. Marchant was dan ook niet geheel consequent, toen hij bezwaar maakte tegen den Burgemeester als orgaan van de vol voering van de staatstaak, maar wel het college van B. cn W. ais zoodanig aan vaardde. Al blijkt uit het bovenstaande reeds, dat Mr. Marchant zich aan grove overdrijving heeft schuldig gemaakt in zijn schildering van de functie van den Burgemeester, dit alles neemt toch niet weg, dat zijn bezwaar nog niet geheel is weerlegd. Immers, hoe men het ook wendt of keert, het kan niet worden ontkend, dat de Burgemeester in een afhankelijke positie verkeert tegenover het centraal bestuur, waaruit weer voort vloeit, dat hij niet het hij uitstek geschikte orgaan voor zelfbestuur ie. Mr, Marchant zou dan ook grootendeels nog gelijk hebben, indien het de bedoeling ware geweest, de Gemeentewet mechanisch naar een bepaald schema, los van de prac- lijk en de werkelijkheid, te regelen. Geluk kig is dat echter niet het geval. Een sys- leem is prachtig, maar Viel zal moeten wij ken, zoodra in de practijk blijkt, dat het. in zijn vollen omvang niet le handhaven is. En juist hier heeft de werkelijkheid ge leerd, dat liet beginsel van zelfbestuur niet volledig is toe te passen. Reeds tijdens de oude wet werd, ondanks het feit, dat hij in liet geheel niet daarvoor was aangewezen, de Burgemeester veelal als orgaan van zelf bestuur aangewezen. En dit geschiedde niet, omdat men geen eerbied voor de wet had, maar omdat de moderne samenleving deze wijziging noodzakelijk maakte. Er werd n.l. steeds meer technisch-juridische en tech- nisch-achninistratieve kennis vereischt van de uitvoerders van de wetten en wettelijke verordeningen. De Burgemeester nu was in vele gevallen de ecnige, die voor die uitvoe ring de vereischte geschiktheid en bekwaam heid bezat. Bovendien was het vaak beter een bepaalde taak aan één persoon op te dragen dan aattl een geheel college. Ongetwijfeld is daarmede ecnigermate in breuk gemaakt op het begrip zelfbestuur, zooals het, van uit Engeland geïmporteerd, oorspronkelijk is bedoeld. Maar het is toch altijd nog beter een systeem te hebben, dat beantwoordt aan de eischen van den tijd, dan een stelsel, dat, hoe logisch ook, het werkelijke leven ver onachtzaamt. En daarom had de Kamer gelijk, toen zij Mr. Marchant niet wilde volgen. Wetgeven is nu eenmaal iets anders dan het constru- eeren van een theoretisch goed sluitend, maar practisoh onbruikbaar systeem. Mr. H, BAVINCK. DE COMPAGNIEN HOSPITAALSOLDATEN DE OPLEIDING AANMERKELIJK VERBETERD Men schrijft ons van militaire zijde: Onder deze titel verscheen in het blad van 28 April 1930 een artikel van een uwer medewerkers. Daarin werden de wantoe standen geteekend, welke bestaan bij de 4e Cie. H. S. Op dit artikel reageerde het no. van 9 Mei de sergeant J. Diepi sloot van de stal van J. R. I. gedetacheerd bij den lc cn 2e Cie. H. S. te Utrecht. Voor een nauwkeurig lezer der beide ar tikelen, bleek direct dat de heer D. het ar tikel van 2S April slechts zeer oppervlakkig gelezen en absoluut de bedoeling er niet begrepen had. Dat artikel handelde over 4 H. S. en anders niet. T ;is niet ovei 1, 2 of 3 H. S. al zou het niet moeilijk val len om daarover uit eigen aanschouwing iets te zeggen. Alleen zou de vraag gesteld kunnen wor den, wat de oorzaak is van het feit, dat over de opleiding tot S. M. I. gehouden de winter van 1927/28 bij 1 en 2 H. S. e vrij scherp artikel verscheen in het alge meen Militair Weekblad over de wantoe standen bij die opleiding. De heer D. zal zich waarschijnlijk wel herinneren het on derzoek naar die klachten door den Inspec teur Genees. Dienst cn het resultaat daar van. De heer D. generaliseert en geeft tel kens blijk verkeerd gelezen te hebben. Er is niet geschreven over heel veel andere vakken, maar over heel veel theorie over andere vakken. Welke die vakken waren? Leidraad the orieën Infanterie punten 10-12-13-14-15-16-17- 19-20-21-22-24 tfm. 28, 30-31-32-33. Iedere week 3 a 4 uur theorie, nooit practisch werk. Theorie Krijgstucht. De heer D. conclu deert zonder eenig nadenken, dat de scr geanten cn S.M.I. der Cie H. S. niet in staat zijn om hierover vruchtdragene theo rie te geven. zou hem willen vragen waarop dit baseert. Ik ken van zeer nabij alle officie ren en S. M. I. der 4 Compagnieën en durf gerust te beweren, dat de S.M.I. evengoed als de officieren theorie krijgstucht kun- jii geven en even vruchtdragend. Maar daarover ging het ook niet. Het ging erom, dat nu de Luitenant het geven mest er slechts 3 a 4 uur les in gegeven erd. Zoo zouden er nog meer opmerkingen ta maken zijn. Maar genoeg. De toestanden dat artikel beschreven waren inderdaad en niet anders. Daar was niets over dreven, eerder te weinig gezegd. Een inge steld onderzoek zou zulks clan ook beves tigd hebben. Maar, en dit is aanvankelijk het verblij dénd resultaat van dat artikel, het heeft geholpen. Vanaf het oogenblik dat de Com mandant dit artikel gelezen had, is de zaak radicaal veranderd. De Geneesk. vakken is een grooter aantal oefeningsuren toegervve- In de weken door den heer D. genoemd telden 4 H. S. resp. 12 cn 13 uren voor de Geneesk. oefeningen w.o. 6 ren Geneesk. terreinoefening. D,e C. C. is nu steeds bij de dienst, voordien bijna nooit. De week van 12 tot 17 Mei telde 30 uren w.o. 2 Ge neesk. terreinoefeningen. Avondoefeningen al twee achter elkaar. Het examen is thans ook voor een groot deel practisch. Er was duswel wat te ver beteren anders zouden deze maatregelen niet. genomen zijn. Alleen liet kadertekort blijft bestaan. De Tnsp. Geneesk. Dienst Landmacht heeft het niet. Indien deze verbeteringen van blijven den aard zijn en dan de verhouding en waardeering van de C. G en vooral van de Luitenant tot de onderofficieren en hun werk nog beter wordt, dan kan er bij die Cie, weer prettig cn vruchtbaar gewerkt worden. Nu laat het nog alles te wenschen BINNENLAND. CHR. WERKGEVERS CLUB TE GRONINGEN OPGERICHT Leden van de Vereen, vn Chr. Werkgevers en Groothandelaren in Nederland, allen te Groningen woonachtig, hebben dezer dagen een Groninger Club opgericht van deze Ver eeniging. Voorzitter van het voorloopig be stuur is R. Woldring, secretaris J. Brusz, penningmeester J. G. Minnema. Reeds wer den de voorbereidende maatregelen getrof fen voor de jaarvergadering der Vereeniging, die 10 en 11 September a.s. zial worden ge houden te Groningen. DE R.K.-MORAALCLAUSULE AANVAARD Uit een buitengewone besloten algem. vergadering van de Maatsch. t. bcv. der Ge neeskunst weet „De Tel." het volgende mede te deelen: Aan de orde werd gesteld' een hoofdbestuursvoorstel dat luidt als volgt: „Een R. K. ziekenfonds kan bij overeen komst tusschen het fond§ en de verzeker den bepalen, dat de verzekerde verplicht is, in de medische behandeling, die hij on dergaat, de beginselen van de R.K, moraal te eerbiedigen. In een overeenkomst tusschen een R. K ziekenfonds en de Maatschappij kan wor den opgenomen de bepaling, dat de deelne mende arts zich onthoude van adviezen of handelingen, door het opvolgen resp. toe laten, waarvan de verzekerde objectief in strijd komt met zijn verplichtingen tegen over het ziekenfonds, of waardoor aan die verplichtingen wordt tekort gedaan". Een motie, waarin dc algemeene verga dering werd voorgesteld het ongewenschl te verklaren, „dat de Maatschappij voor Ge neeskunst" eenig voorstel in overweging neemt, waarin epn beperking van de vrij heid tot de uitoefening der geneeskunde, an ders dan door de wet geëischt schuilt", werd met 85 tegen 50 stemmen verworpen. Ten slotte werd het hoofdbestuursvoorstel met 85 tegen S2 stemmen aangenomen. Land- en Tuinbouw. ONZE TUINBOUWUITVOER Uit de cijfers van den uitvoer van groen ten gedurende de eerste vier maanden van dit jaar blijkt, dat 1930 tot nu toe voor on zen tuinbouw allesbehalve voordeelig is geweest Niettegenstaande van alle producten zon der één uitzondering de uitgevoerde hoe veelheid dit jaar belangrijk grooter is ge weest dan het vorige jaar, daalde de totale waarde van onzen export met ruim 13 pCt nl. van f 15.523.008 over de eerste vier maan den van 1929 tot f 13.384.000 over de^plfde maanden van dit jaar. De totale waarde van onzen tuinbouwex- port gedurende Januari tot en met April bedroeg in 1925: f 13.465.000; 1926: f12.995000 1927: f 11.348.000; 1928: f 19.049.000; 1929. f 15.523.000; 1930: f 13.384.000. Gezien de groote uitbreiding welke de tuinbouw gedurende de laatste jaren in ons land heeft ondergaan, zijn de financieele resultaten tot nu toe dit jaar dus wel zeer teleurstellend geweest DE LANDBOUWWEEK TE WAGENINGEN De 1 andbouwweek tc Wageningen, van 30 Juni tot 4 Juli a.s. zal door Jhr. Mr. Ruys de Becrenbrouck, minister van binnenland sche zaken en landbouw, worden geopend FOKPREMIëN NED. TREKPAARD Het hoofdbestuur van het Stamboek voor het Ned. Trekpaard besloot aan de afdee- lingen een belangrijke financieele bijdrage te verleenen voor het toekennen van pre- miën op fokdagen, tentoonstellingen en pre miekeu ringen aan stamboekpaarden, toebe- lioorende aan leden der vereen. Deze bij dragen zullen bedragen voor Zeeland f 1S00 Noord-Bmbant f 1000, Limburg f900, Gelder land f850, Groningcn-Friesland f 450, Zuid- Holland f600, Overijsel f400, en Noord-Hol land-Utrecht, f300, Totaal f7000. Als conditie werd gesteld, dat deze som men geheel cn uitsluitend voor premiën zouden moeten dienen, dus niet voor ad ministratie- cn of andere kosten van fok dagen of premiekeuringen zouden mogen worden gebruikt UIT HET SOCIALE LEVEN SPREEKBEURT UITGESTELD. In Onze Klaroen, het orgaan van de Nederl. Chr. Bond in dc Kleeding-industrie is medegedeeld, dat de bondsvoorzitter, de heer C. Grashof f, op 16 Juni een radio-rede zou houden. Deze spreekbeurt is echter, naar men ons verzoekt mede te deelen, uit gesteld tot Maandag 7 Juli a.s. EIGENAARDIGE OPVATTINGEN. In „Ons Beginsel" lezen wij: Op een avond 't doet er niet toe wan neer tornden we tegen een snijdenden oostenwind op, om ons geluk te gaan be- INGEZONDEN MEDEDEELING. Het echte mondwater Odol heeft zijn wereldnaam te danken aan zijn zeer bijzondere, duurzame werking. Immers, terwijl andere tandmiddelen slechts gedurende de weinige seconden van het mondreinigen hun werking uitoefenen, zuigt Odol zich bij het mondspoelen als het ware op de tanden en op de slijmhuid van den mond vast, en werkt nog urenlang, nadat men den mond gespoeld heeft. na. Door deze bijzondere eigenschap van Odol worden de tanden- vcrwoestende gistingsprocessen in den mond urenlang tegengewerkt en derhalve onderdrukt Het echte mondwater Odol wordt alleen i n de bekende witte patent flacons v erkocht proeven bij een 'ons geheel onbekenden col lega. e belden aan, maakten ons bekend en ontvingen onmiddellijk het vriendelijk ver zoek, boven te komen. „Maak het u gemakkelijk", zei onze gast heer. „Trek uw jas uit en ga zitten". Een lekkere sigaar en een geuj-igc kop thee brachten ons dra in de stemming een stevige „boom" op tc zetten. Na nog even herhaald tc hebben met welk doel gekomen waren, werd ons, na een wijle stilte medegedeeld: Ik heb bezwaren tegen het lidmaatschap uwer vereeniging". We verzochten onzen gastheer vriendelijk, die bezwaren te uiten; wellicht zouden we er iets van kunnen zoggen en mocht het ons aan de noodige gegevens ontbreken welnu, we hadden bestuursleden, die graag de eventueele inlichtingen zouden willen verschaffen. „Ik zie", zoo ving onze collega zijn oratie aan, „ik zie twee soorten kantoorbedienden nl. bedienden die dat inderdaad zijn en be dienden, die dat eigenlijk niet zijn, omdat ze hun „ziel" niet in hun werk leggen en in den dagclijkschen arbeid een nul vóór het cijfer zijn. Velen van dc laatste categorie zijn werkloos. Nu zou ik aldus onze col lega door lid te worden van uw vereeni ging medewerken om die tweede categorie als categorie n.l. in het leven te be houden. Ik betaal dan contributie en niede daardoor betaal ik de ondersteuning aan den wcrklooze, d.i. aan den minderwaardigen kantoorbediende, want: iemand die volwaar dig kantoorbediende is, behoeft niet werk loos te zijn. Zoodra uw vereeniging geen on dersteuning meer verleent aan die werk- looze bedienden, die practisch eigenlijk geen kantoorbediende zijn, zal ik misschien lid kunnen worden". We staarden een wijle als in verre verten dachten een oogenblik aan de Psycholo gische Centrale. Wat zocht die man z'n ar gumenten ver weg! Moest dat nu vrucht van ernstig (ieqken zijn? Wat we allemaal tegen dezen collega heb ben gezegd, doet niets terzake. Genoeg ztj, "at we meer dan twee uur met hem bezig •aren, in welken tijd hij telkens en telkens •eer probeerde ons gesprek in andere banen te leiden. Toen hij ten slotte niet meer wist kwam het stereotiepe: „Ik zie cr het nut Met dezen dooddoener konden we huis waarts keeren. Wetenschap. oals men zich Wellicht zal herinneren zou het 33e taal- en letterkundig congres in 1914 te Haarlem worden gehouden. Door het faillissement van de Ilollandsche Han delsbank, waar het voor dat congres ge vormde waarborgfonds en de ingekomen be dragen der leden waren belegd, is daarvan slechts ongeveer t 600 over, die door don voorzitter en den secretaris der regelings commissie op de Nutsspaarbank Ie Haarlem zijn gezet. De overgebleven leden dier com missie wenschen die gelden nu over tc dra- aan het Hoofdbestuur van het Alge meen Nederlandsch Verbond, dat' die som dan afzonderlijk zal beheeren, teneinde die te gebruiken voor een later te^iouden con gres van denzelfden of soortgelijken aard. Het hoofdbestuur van het Alg. Ned. Ver bond is bereid zich met dat beheer te be lasten. Gemengd Nieuws. HET ONGELUK TE GEULHEM DE VERMOEDELIJKE OORZAAK. Omtrent het ongeluk te Geulhem kan nog nader worden gemeld, dat nog een patiënt in het ziekenhuis Calvarienberg te Maas tricht is opgenomen. Het is Henny van der Clict uit Haarlem, die tengevolge van den schrik bewusteloos is geworden. Zondag werd overbrenging naar het ziekenhuis noodzakelijk geacht en patiënt Jan Lieven moest een been geamputeerd worden. De Justitie heeft beslag gelegd op het stoffelijk overschot van P. Visser. Dc wan» dpn van de andere patiënten zijn niet ern stig. De Minister van Onderwijs verzond een condolatietelegram. De begrafenis van Piet Visser zal morgen middag te 2 uur te Zandvoort plaats heb ben. De Maasbode deelt mee, dat tot den toe gang van een der rotswoningen in krijt ge schreven staat: Verboden toegang, levens gevaarlijk. De omwonenden van den Blok- berg vreesden, dat bij instorting der wonin gen binnen niet al te langen tijd ook ge deelten van den rotswand, die geheel ver weerd is, op den er langs leidenden weg zouden vallen. Dit is reeds vroeger gebeurd. Wie of welk lichaam aangewezen is, om bij deze verlaten woningen controle op den toe stand van den rotswand uit te oefenen, is niet erg duidelijk. Het. staatstoezicht op de mijnon schijnt uiet het aangewezen lichaam tc zijn. Dit schijnt zich te beperken tot mergelgangcn. Vrijdag heeft het zwaar boven Limburg ge onweerd. De omwonenden van den Blok- berg vertelden dat dikwijls na een onweer, soms na zwaren regenval, instortingen nlaats hebben. Het is daarom alleszins aan nemelijk, dat het onweer van Vrijdagavond de mede-oorzaak was van liet losraken van een gedeelte van het dak, dat zoo droevig® gevolgen liud. Volgens de meening van een mijningenieur inoet de steen los hebben ge zeten, zooals er ter plaatse nog enkele los zitten. Een tik tegen den steen, misschien zelfs wel stampen op den vloer, kan voldoen de zijn om den zoo losgeraakten steen to doen vallen. Het gesteente, aan weer en vind blootgesteld, splijt, telkens wanneer n de spleet gedrongen water bevriest, ver der vaneen. Een ongunstigen invloed op da vastheid van het gesteente, hebben ook da booinen, die boven op den berg groeien cn welker wortels eveneens de rots splijten. DOODELIJK MIJNONGELUK. Op de mijn „Laura", te Eijgelshoven, it Zondag de 35-jarige ongehuwde mijnwerker de Sloveen Perz, wonende te Ghrévromont, een hoogte van 70 M. naar beneden ge stort en dood opgenomen. Hij had een reddingsgordcl om, doch dez® was niet vastgemaakt. DE BRAND OP DE „VECHTDIJK". Blijkens een Lloyds-telcgram, uit Port- Said, is de brand, aan boord van het sa. Vechtdijk" van de Holland—Amerika-lijn), gebluscht. VERDRONKEN. Een vonnist 4-jarig dochtertje van Bak- kinga, tc Ourtekarspel (N.-H.) is bij het dreggen in de sloot, achter de woning, ge« vonden. HET TRAGISCH ONGELUK TE GEULHEM De plaats waar, zooals toe gister uitvoerig berichtten. Zaterdagmorgen eenige leerlingen ran de Rijkskweekschool te Vnnrlrm dl e gezamenlijk een uitstapje naar Zuid-Limbyrg maakten, bij hei'beklimmen ran den roVsla^dir eenrX^ tee^7enZ lumierden kUo, (üg ,m werden eetrotlem Een pan hen werd or ,lag gedood, iri, waden tmtlg gewoni 1

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1930 | | pagina 5