Godesia
Geysers
L
D
OGARNi
Bouwbureau C. KORSTEN
VILLA's in Aanbouw
Van een nieuwe wooncultuur
Personalia
BOUWBLAD No. .52
Jlteutoe Eetttëcïje Courant
MAANDAG 2S MEI 1930
VOOR VOORBURG
ALLEEN
WONINGBUREAU
„VRONESTEYN"
Park Vronesteyn 61 Tel. 78222
bij eindhalte bl. tram en station
Zuid-Holl. Electr. Spoorweg Mij.
AMSTERDAM-C. SARPH ATI KADE 1,
ROTTERDAM. STATIONSWEG 37 b TEL. Ut 90
ISOLEERT
BESPAART BRANDSTOF
WEERT VOCHT
DEMPT GELUID
Misnüw
llllIJEilill
ANDHUIS KRALINGSCHE KERKLAAN,
Rotterdam.
ARCHITECTUUR: J. C. HENRI VAN IN1EN, ROTTERDAM
UITVOERDER: J. G. Th. SCHWEERS, ROTTERDAM
KRALINGEN, DE IDEALE WOONWIJK
2*1- Kralingen is voor Rotterdam het W o o n
oord bij uitnemendheid, dit blijkt
'p'^-dagelijkrt uit de vraag naar behuizing door
Z "reflectanten.
Een zeer groote rem om met die reflec-
lonten tot een resultaat te komen is wel de
34J grondprijs en de onmogelijke eisch. van de
S'tf- jemeente van een te groot aantal \ierkante
-ine'ers om een normaal landhuis, waarnaar
S' X vraag is, te kunnen doen bouwen.
Nu is de breedte van het bouwperceel wat
iis minimum gesteld wordt, nog te over-
L tomen, zelfs tj apprecieeren, waardoor sen
st' DDen bebouwing wordt bevorderd, doch de
7 -minimum eisch van het vastgestelde aantal
7','-vierkante meters, exorbitant.
5'ï— j)e voorgenomen plannen of de reeas in
HS'jortefeuille vastgestelde plannen door de
^"Gemeente uitgewerkt, zijn, naar men ons
tf mededeelde, voor een gewoon mensch
_1 - moeilijk te begrijpen; maar wat toch wel
leker is, is dat enkele oude hoofdwegen toch
- nimmer zullen verdwijnen, m.a.w. dat toch
3 - voor deze wegen wel een meer aanneme-
lijker norm kon worden gesteld, waardoor
5„" het bouwen aldaar meer bevorderd zou
4 worden, althans mogelijk gemaakt kon wor-
I I den zonder het landelijk schoon ook maar
js I iets te kort te doen.
4 - Doch trots al deze moeilijkheden ziet men
«K-xoo'n enkele keer nog wel eens een huis
- verrijzen, zoo ook nu weer, zie de hierbij
■8ff* afgedrukte afbeelding.
Wandelend door de Kralingsche
Kerk la an zal uw oog geboeid worden
door een pas voltooid landhuis, opvallende
in zijn omgeving, door zijn aangename
END architectuur.
Bij informatie bleek daarvan de ontwerper
ie zijn de ons welbekende architect J. C.
50 Henri van Ingen, welke vooral in Kralingen
al heel wat heeft weten tot stand te bren-
!,7S gen. Meer van dit landhuis willende weten
121 stelden wij ons in verbinding met den ar-
cbitect, die ons dan ook de hierbij gerepro-
duceerde teekeningen welwillend ter hand
-1S| stelde.
De plattegrond dezer villa is ontstaan als
hei ware door zijn ligging ten opzichte van
rle windstreken en den weg waaraan is ge
bouwd; hierdoor was het mogelijk de hoofd-
verttekken aan de meest gunstige zijde te
projecteeren, waardoor de meer onderge-
ecbikte vertrekken als vanzelf hun plaats
vonden op noord-oo6telijke zijde.
De plattegrond geeft daarvan een beter
479 beeld als u in aanmerking neemt, de entree-
1 trap, die op het Noorden ligt.
Het eigenlijke hoofdvertrek, de huis
kamer, heeft door zijn zeer gunstige ligging
naar vier zijden uitzicht en waarheen men
ook kijkt als men in dit vertrek staat; aan
alle zijden ontplooit zich het prachtige land
schap; ook het tweede hoofdvertrek, de eet
kamer, geeft een wijdsch uitzicht.
Over den bouw van de villa kunnen wij
kort zijn; het is geheel uitgevoerd met
spouwmuren, heeft een groote kelder, in een
geel-getinte Waalsteen opgemetseld; is ge
dekt met donkere pannen en is van binnen
zeer eenvoudig, doch in moderne opvatting
uitgevoerd.
Over dit landhuis kunnen wij nog veel
meer schrijven, doch waagt er een wande
ling aan en gaat u zelf eens kijken, aller-
de, landhuis.
Kralingen is het mee6t gezochte oord voor
die Hotterdammere, die buiten willen
Perspectief-leekening van een landhuis aan dc Kralingsclie Kerklaan te Rotterdam
eerst is de wandeling moer dan de moeite
waard en na deze wandeling worat uw
moeite zeer zeker beloond met het bekijken
van dit klei e, doch wel doordacht, en zoo
wel practisch als aesthetisch goed verzorg
en toch niet geh eel j afstand willen doen
het stadsleven. Mocht u idéé hebben ook
zoo'n ideaal landhuisje te bezitten, de hier
in genoemde architect zal u steeds ter zake
kundig met raad en daad bijstaan.
Routh. v/h N. VJvan Schijndcl 8fCo. Hoofdkantoor: Opslagplaatsen, Zagerij en Schaverij
ANNO 1853 Oost-AAmiraliteitskade47b Rotterdam Nassauhaven - Boerengat
E BOUWKUNST
DER MIDDELEEUWEN
IV* (Slot)
We laten hier het slot volgen van de
artikelenreeks over De Bouwkunst der Mid
deleeuwen, samengesteld uit een rede door
Prof. v. d. Pluym in het Centraal Blad.
Wat de kathedraal te Straatsburg betreft,
.e kerk zelf is nog in Laat-Romaanschen
stijl gebouwd, terwijl de voorgevel hier een
verdieping hooger i6 dan te Rheims; van de
beide torens is er 6lechts één voltooid, het
welk het geheel misschien ten goede komt.
lie, door meester Erwin voltooide, kathe
draal is wel een meesterwérk, maar heeft
inct het grandiose van de Fransche. Het ge
litel is een geraffineerd lijnenspel, dat nog
iets verder doorgevoerd, kan6 zou loopen,
eentonig te worden. De aartsbisschop van
Keulen, Conrad van Hoogstraten, wilde niet
zijn Fransche ambtgenooten achterblij-
en ving in 1248 met den bouw van een
kathedraal aan.
De Keulsche kathedraal, die als een
Duitsch-nationaal gedenkteeken is Ie be
schouwen, is grootendeels na 1870 voltooid,
hetwelk werd bekostigd door een nationale
Inschrijving. Hoewel er met een geweldige
kennis van zaken aan gewerkt is, kenmerkt
bouw zich toch door een koelheid en
gereserveerdheid, welke in hoofdzaak is te
wijten aan de 19e-eeuwsche bouwmeesters,
die niet meer in de sfeer der middeleeuwon
leefden.
De dadelijk uit den grond oprijzende, 1B0
Meter hooge torens, zijn zoo geweldig, dat
de kerk er door wordt vergeten. De porta
len zijn hier slechts als het ware noodge
drongen toegelaten en missen het naar bin
rien noodigende karakter der Fransche ka
thedralen. Wat de schoonheid van deze ka
toedraai schaadt, is het schabloonachtigo
maesawerk, dat geest en leven mist. De
hechtheid van het basement wordt hier te
niet gedaan door de monumentale trappen
fn tuintjes, waarmee men het bouwwerk
heeft omgeven en die hetzelfde effect heb
ben als de smakelooze rotstuintjes op den
Dam (Amsterdam).
De Gothiek verbreidt zich later door ge
heel Duitschland. aanvankelijk door den in
vloed van Bourgondische monniken en la
ter door een machtig gildewezen, dat der
Baubütten. Als type van deze kunst zijn
te beschouwen de Munsterkerken van Frei-
hurg in Brei6gau en Ulm. Bij deze kerken
ontwikkelt zich het ééntorcnstelsel, waar
achter de geheele kerk schuil gaat. De to
ren van Freiburg is geheel van roode zand
6teen, de kerk zelf is nog Romaansch.
In de Zuidelijke Nederlanden (België) ont
wikkelt zich een machtige handel en wel
dra zal ook hier de kerkbouw zich op groot
«che wijzen uiten te Doornik, waar de Ro-
maansche kathedraal een Gothisch koor
heeft; in Brussel door de St.-Gudule, die
De eerste drie Hoofdstukken zijn opge
nomen in de Bouwwereld van 5, 12 en 19
Mei j.L
eenigszins poover aandoet als gevolg van
de restauratie; ook aan deze kerk heeft men
de rust van het voetstuk door monumen
tale trappen ontnomen. Voorts noemen wij
Mechelen met een majestueusen toren en
Antwerpen met de O.L.-Vrouwenkerk, waar
van één der beide torens voltooid is. De
contreforten die in den beginne als steun
dienst deden, doen nu slechts dienst als
decoratief. Een verheven doel vervullen de
klokkenspelen der torens, die zoo schoon
door den Vlaamschen dichter Guido Gezelle
zijn bezongen. Wij Nederlanders zijn aan
Jef Denyn, den beiaardier van de St. Rom-
bouts, dank verschuldigd, daar hij ook in
ons land de torens weer deed zingen.
Voor de Noordelijke Nederlanden, waar
vooral de laat-Gothiek zich zeer sterk ont
wikkelde in bak- en natuursteenbouw, ko
men voor een beschouwing vooral in aan
merking de kerken te Utrecht, Haarlem en
's-Hertogenbosch.
De 13e eeuw was van groote beteekenis
voor de opkomst der Nederlanden door de
ontwikkeling der vrije steden en de daar
aan geschonken privilegies. Zuid-Neder
land spande echter de kroon, wat b.v. blij
ken kan uit Brugge, dat naast Venetië den
wereldhandel beheerschte.
De kerkbouw in Nederland is zeer
voudig.
De later daaraan verrichte restauratiën
slaagden niet altijd even gelukkig; het
tenschappelijk naast elkaar zetten en
streven naar het buitengewoon soliede heeft
wel eens bedenkelijke kanten. Lof mag
echter niet worden onthouden aan den
beid van Dr. Cuypers aan toren en klooster
gang van den dom te Utrecht, waarvar
schip door stormen is weggeslagen, en
den architect Slothouwer, Penaat en Prof.
Roland Holst, die het koor, dat als kerk
dienst doet, zeer hebben verfraaid. Hetzelf
de geldt voor het werk van architect Heze-
mans aan de St. Jan te 's-Bosch, waar wei
nig contact is tusschen toren en kerk.
De St. Bavo te Haarlem i6 een waardig
middenpunt van het stadsbeeld. De hoofd
beuk van deze kerk- is kleiner dan het pries
terkoor. Voor de voltooiing van dezen in de
14e eeuw aangevangen bouw was er geen
geld genoeg, daarom werd een houten ster
gewelf gemaakt, waardoor luchtbogen
bodig werden, en een fraaie houten met
lood bekleede toren. Inwendig is de kerk,
die in de 15e eeuw werd voltooid, zeer sober
Naast deze drie voornaamste Gothisclr
bouwwerken heeft Nederland nog vel
andere, b.v. den toren te Rhenen, de St
Eusebiuskerk te Arnhem, den toren fi
Amersfoort, de kerk te Breda enz., maar de
tijd liet geen verdere bespreking toe.
GOTHISCHE BOUWKUNST IN
ENGELAND EN ITALIË.
Vanuit Frankrijk ging ook een strooming
der Gothiek naar Engeland, waar zij het
langste stand hield. Reed6 vanaf het begin
der 13e eeuw kan men daar haar ontwik-
N.V. KON. VEREENIG DE
TAPIJTFABRIEKEN
ROTTERDAM
N.V. Rotterdamsche Fijnhouthandel
LINKER ROTTEKADE 101-102, ROTTERDAM - TEL 12474-40358
Coromandel Coromandelfineer
GLAS IN LOOD
GEBRAND GLAS
jj J. A. HAGG, Eschdoornstr. 74-80
TELEFOON 37050 DEN HAAG
NV.MEUBILEERINGMM
UJESTNIEUUILANDI3
I^ETÏMMERINGËiT
ROTTERDAM.TEL:3!77ü
Instituut voor Volks
huisvesting en Stedebouw
De leden van het Ned. Instituut
Volkshuisvesting en Stedebouw hebben
Dordrecht en Papendrecht bi zocht. Voor deze
gelegenheid heeft de heer Z. Chr. G. van
Buuren, directeur Bouw- en Woningtoezicht
te Dordrecht gesproken over Stedebouwkun
dïgc vraagstukken en over de maatregelen
in het belang der volkshuisvesting genomen.
Uitvoerig heeft spr. aan de hand van
kaarten de uitbreiding van Dordrecht ge
schetst en legde voornamelijk de nadruk op
het uitbreidingsplan, waarbij rekening moest
worden gehouden met het karakter van de
stad en dat van het eiland.
Eveneens besprak de heer van Buuren het
havenvraagstuk cn den invloed die kan uit
gaan van een slagen van de zeehaven en
van de bloei van handel en nijverheid op
het verkeersvraagstuk.
Uitbreidingsplan Den Haag
Op de Gemeentesecretarie te Den Haag,
afdeeling S. en B. (kamer 32) ligt tot en
met 1 Juni ter inzage liet door den gemeen
teraad vastgestelde plan van uitbreiding
voor gronden, gelegen tusschen den Trek
vliet, de Spoorbanen naar Amsterdam en
naar Gouda cn de Voorburgsche grens
(,.Binckhorst") met bijbehoorende verorde
ning, houdende regels, betreffende de be
bouwing en het gebruik van in dat plan
begrepen gronden, en bij behoorenden staat
van de namen en woonplaatsen van de
eigenaren der in dat plan begrepen per-
ceelen.
keling nagaan. Daarbij zijn dan drie groots
perioden te onderscheiden. Ten eerste de
„Early English style" der 13e eeuw in de
kathedraal van Canterbury en de West
minster Abbey. Vervolgens de „decorated
style" der lie eeuw. aan de kathedraal van
Litchfield, en ten slotte de „perpendicular
style" der 15e eeuw aan de Kings College
Chapel te Cambridge.
In de F.ngelsche Gothiek overheerschen
landelijke elementen. Men vindt er meestal
de groote, zware rechtopgaande en recht af
gesneden middentorens met kleine hoek
torentjes, en verder de veelvuldige kanteel
vormen. Gewoonlijk hebben de Engelsche
gebouwen van buiten iets koels en ijzer
achtigs, waaraan de soepelheid ontbreekt
Een andere strooming der Gothiek gaat
naar Italië. In dit klassieke land kan deze
kunst echter niet aarden, maar de bewe-
xging daarvan is nog duidelijk na te gaan
aan de kathedraal van Milaan (Duitsche
invloed en van Siëna, v)erder aan de kloos
terkerk te Assisië.
Niet altijd zijn de vormen zuiver, en in
dit land van zon gevoelt men ook geen be
hoefte aan de groote vensters, waardoor de
muurvlakken breeder kunnen blijven,
de horizontale lijn kan men maar moeilijk
scheiden en het marmer als bouwmateriaal
roept geheel andere effecten te voorschijn.
De prachtige mozaïekvloeren scheppen
appart evenement.
PROFAANBOUW.
Is de bouwkunst uit de zakelijkheid
boren en zal bij de ae6tetische waardeering
steed6 dit „tot doel strekken voor een
paald gegeven" voorwaarde zijn bij den
kerkbouw, veel meer nog zal dit alles zich
manifesteeren bij den profaanbouw.
Tot recht verstand hiervan hebben wij
ons weer te verplaatsen in het burgerlijke
leven der middeleeuwen, dat zich zocht te
beveiligen in kasteelen cn versterkte ste
den met wallen, bolwerken en poorten.
Van den kasteeJbouw hebben wij in ins
land een goed sterk gerestaureerd voor
beeld bewaard, in het slot van Muiden
ringmuur met gracht, brug, poorthuis, voor
hof, torens, binnenhof en woning.
Een ander en grootscher voorbeeld ie dat
van Pierrefond, in Frankrijk, dat door Viol
let-le-Duc gerestaureerd werd. Wat dt
burcht was voor de adellijke familie, dat
zal de stad voor de poorters of burgers zijn
voor zoover dit het „veilig wonen" betreft,
Dat de middeleeuwsche stedebouw gehee
gebaseerd was op de verdediging, laten d(
goed geconserveerde steden in Frankrijk cn
Italië, als Aigues Mortes, Carcassonne, San
Gimignano en de zeestad Saint Malo
in haar ommuring, poorten, torens, 6traten
aanleg, pleinen, enz. In San Gimignano
had elke voorname familie bij haar buis
een verdedigingstoren.
Bij ons zijn o.m. nog van belang de SU
Antoinewaag te Amsterdam, en de Amster-
damsche poort te Haarlem, die echter niet
meer staan in de omgording van bolwer
ken, welke gesloopt zijn.
Bezien wij thans de bouwkunstproducten,
die zich binnen de ommuurde stad bevin
den, dan is onder de openbare gebouwen
het stadhuis wel het belangrijkst als sym
bool van de macht der burgerij. Voor ons
land is de evolutie daarvan na te gaan aan
de stadhuizen van Sluis, Gouda, Veere
en Middelburg. Voor België aan die
van Leuven, Oudenaerde, Gent en Brussel
Voor Italië zijn voorts belangrijk de stad
huizen van Florence en Siëna en het Dogen
paleis te Venetië; dit laatste echter met
veel Oostersche motieven.
Om het stadhuis groepeeren zich de woon
buizen der poortere; voor de minder be
deelden van hout, voor de rijkere bevolking
van steen.
Van beteekenis is ook de bruggenbouw,
aarvan zeer merkwaardige voorbeelden
zijn te vinden te Maastricht, Verona en
Avignon.
Vergelijken wij ten slotte de kunst der
middeleeuwen met die der Klassieken, dan
zien we een scherp contrast. Bij den klas
sieken mensch met zijn Apollinische belij-
s ligt alles besloten in het aardsche,
•voor de horizontale lijn de beelding is
Bij de Christenen der middeleeuwen, die
het aardsche leven als een doorgang be
schouwen. is er een groote eenheid in een
streven naar boven, die tevens getuigt van
den durf om te leven; hier domineert de
erticale lijn.
Van dit middeleeuwsche is de kathedraal
het symbool. Hoe wij deze kunst ook mo
gen beschouwen en verklaren, nog altijd
spreekt zij tot ons in een groote machtige
taal, die tol eerbiedig luisteren dwingt.
Want het is de taal van ziel tot ziel.
GLAS !N LOOOn
m GEËTST GLAS
Uil. BROERElOKEK's Eissiniuse
NR1UHH113 R'DIM - Til. 52407
ANNO 1866
Duurzaam - Coucurrei
SCHUURMAN C00RS
DIJKSTRAAT 114. R'dam. TEL 10411
Bouwkundig Bureau
J. C. Henri van Ingen
Rot ter aam, Vlietstr.8b. Tel.117 48
Verzorging van In- en Exterieur
Hinderwet, Drankwet enz.
-Alles toi hei vak behoorena-
LOODGIETERS- EN
SANITAIREWERKEN
J. F. GALL Jr.
ROTTE RDAM
QOSTEINOE 96 - TELEFOON 55180
Koopt nevenstaande ar
tikelen bij het vakkundig
Installatiebureau
S.C.DEHAAN
Rotterdam, Taborstr. 26
Telefoon 13237.
K. J. BOS ZOON
.„ID™ HOUTHANDEL
VUREN GRENEN «OTTERDAM
HOUTLAAN 19 GEZAAGD
TE LEF. 1302-1303 GESCHAAFD
Kent U niet dc weelde van een
heerlijk warm bad Wacht dan niet
langer; nu is het tijd! Maar let II
vooral op bij het aanschaffen van
een geyser. Kiest een Godesia
geyser, een merk met een naam
en een reputatie. Godesia geysers
kunnen door eiken goeden instal
lateur geleverd worden. Komt ze
op onze toonzalen bezichtigen oE
vraagt een gratis brochure.
N.V. Handelmaatschappij
R. S. STOKVIS ZONEN
Rotterdam, Westzeedijk 507
Amsterdam, Keizersgracht 313
Groningen, Patersw^che weg
Den Haag, Alexanderstraat 8
TIELMAN OEMSTRAAT 7
SCHIEDAM
TEL. 68752
VILLA-BOUW
„Bilthoven s Grondbezit
In het met prachtige dennen beplante Oosterpark te BILTHOVEN, zijn
onder leiding van architect,
Y j bevattende: 7 Kamers, Kelder, Keuken, Zolder en Garage, voorzien
k\ van alle comfort, als: centrale verwarming, vaste waschtafeis met
[i ^koud en warm water, gas en electriciteit. Dicht bij bus. Treinaan
- sluitingen bijna 100per dag. - Prachti.a grondperceelen TE KOOP voor hen
die zelf willen gaan bouwen, in prijzen van f 1.50 tot 13.50 per M1'
VST* Te zien en te bevragen alle werkdagen tot 4 30 n.m. bij dan uit-!
voerder van de touwwerken aan da SWEELINCKLAAN te BILTHOVEN en
op het kantoor dor N.V.: Straatweg 41, Hillogorsborg. - Telefoon 4C4S5.
Kunnen we eerst dan spreken, indien goede meubelen en goed huis
raad voor dezelfde prijzen verkrijgbaar zijn als nu het bazargocd.
i mij zijn.
Het moet t
Dc architecten begaan een groote fout,
wanneer zij meencn, dat een goede woning
zuiver verstandelijke inzichten ie in te
richten. Als voorbeeld kunnen dergelijke
geheel ingerichte woningen voortreffelijk
men mag echter de menschen niet
dwingen om er werkelijk in te wonen. Veel-
scheppe men de elementen waarmedi
ieder een goede woninginrichting kan
samenstellen. Het punt waarom alles zich
hierbij concentreert, ben ik, de bewoner.
Voor de vormgeving der verschillende voor
werpen zijn zakelijke cn artistieke opvat
tingen toon-aangevend.
Voor het geheel bestaat slechts één cri
terium: het moet van mij zijn. Eeret dan is
de woning goed ingericht, wanneer daaraan
grondslag ligt. wat ik noodig heb. Er
mag niets in voorkomen wat niet bij mij
behoort.
Vele van de modernste pogingen tot wo
ninginrichting gaan hieraan mank, dat zij
te duidelijk een bepaalde stemming weer-
even en het wordt ondragelijk in zulke
ertrekken te vertoeven, wanneer men niet
n een harmonieerende stemming verkeert.
De woning, waarin we jaren lang hopen
te leven, moet in een dichte, neutrale toon
gehouden worden.
Op de vraag: wat kost het? stranden vele
goede voornemens en ideeën. We zijn met
assA vervaardiging van werkelijk goed
huisraad nog pas in liet begin. Voor goede
ontwerpen is seen fabrikant te vinden, die
de zaak grootscheeps genoeg aanpakt om
dergelijke producten goedkoop op de markt
to brengen en de kleinhandel is bevreesd,
dat zij geen afzet er voor zal vinden het
publiek wil de4.e vormen niet.
De kans dat men wel zal koopen zou
echter veel grooter zijn, indien deze pro
ducten tegen een billijken prijs werden aan
geboden. Een merkwaardige kringloop.
Eerst dan toch kunnen we over de moge
lijkheid van een nieuwe wooncultuur spre
ken. indien goede meubelen en goed huis
raad voor dezelfde prijzen verkrijgbaar zijn
als nu het bazargoed, aldus lezen we in het
bij: Der Eiserne Hammer Leipzig, ver
schenen boekje: „Wie Wohnen? Neuzelt
Einrichtung kleiner Wohnungen." Tcchnish
staat hiervoor niets in den weg, daar de
vervaardiging van allerlei prullaria vaak
meer productiekosten medebrengt, die even
wel alleen door massaproductie cn de zeker
held van het afzetgebied zoo goedkoop aan
den man kunnen worden eebracht.
Opmerkelijk dat ook in Duitschland, even
als overal elders, in dc woningen der
sa, het goede meubel uitzondering ie.^) i.
wordt het publiek nog veel te veel naar de
oogen gezien.
Ir. I. van Sandick, wien op verzoek eer-
mi ontslag als tijdelijk ambtenaar bij den
Dienst der Gemeentewerken verleend is is
nu ingenieur bij ir. G. P. Nijhoff, raadge
vend ingenieur voor waterbouwkundige wer
ken te s-Gravenhnge—Brussel
_fr- N. J van Rossum, voorheen Ingenieur
bij de N.V. Ingenieursbureau Grocncma en
v an den Berg. 's-Hage, is benoemd tot inge
nieur bij de Samarang Joana Stoomtram
Maatschappij,
