llieumr £rihsri)r (Tounuif
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
ABONNBUBK
Per kwartaal f3.2
I Hi«»rhikklnirskostHi f 0 15)
)(y week 1 8,25
Voor het Buitenland bij Weke
lijksrhe «onding «•-
3ii iageiiiksche tending
Alles bil vooruitbetaling
Losse nummers 5 cenl
met Zondagsblad 1 een!
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaa.
No 3448
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 Postbox 20 Postgiro 5893a
DINSDAG 20 MEI 1930
ADVERXENT1EN:
Van 1 tot 5 regels f L17Vi
bike regel meer ^0J22Y
Inget iiededec linger,
van 1—5 regels „240
Elke regel meer .0.45
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan het bureau
wordt berekend 0.10
10e Jaargang
OFFICIEELE BERICHTEN
ONDERSCHEIDINGEN
By K.B. is toegekend de aan de Orde van
Oranje Nassau verbonden eeremedaille, in
brons aan: H. Mol, wever te Rhenen; mej.
M. C. May s, arbeidster te Maastricht.
LANDMACHT
Bij K. B. is op verzoek eervol ontslagen re-
feerve-ritmeester mr. F. F. baron de Smeth
en reserve-eerste-luitenant dr. F. W. A. d e
VOLKSGEZONDHEID
By K. B. is benoemd tot inspecteur van de
volksgezondheid by den dienst, welke is be
last met de zaken, rakende de hygiëne van het
kind en de bestrijding van de tubercolose en
de geslachtsziekten, dr. L. A. V e e g e r, arts
te Schalkwijk, aan wien als ambtsgebied
zijn aangewezen de prov. Limburg, Noord-
Brabant en Zeeland;
Is nader aangewezen als ambtsgebied voor
de inspectrice van voornoemden dienst, mej.
W. Ch. S. C. B a d e r, de prov. Utrecht en
Gelderland; voor den inspecteur van de volks
gezondheid by voornoemden dienst J. A.
Putto, de prov. Zuid-Holland en Noord-
Holland (met inbegrip van de eilanden Vlie
land. Terschelling en Urk,) en voor den in
specteur van de volksgezondheid by voor
noemden dienst dr. J. H. T u n 11 e r de prov.
Friesland, Groningen, Drenthe en Overijssel
(met uitzondering van de Noord-Hollandsche
eilanden, Vlieland, Terschelling en Urk.)
Als standplaats van dr. Veeger is aange
wezen de gemeente Nymegen.
BRIEVEN UIT DE HOOFDSTAD
UIT AL 'T AARDSCH GEDRUISCHI
Wij hebben meer dan eenmaal de woning
verbetering verdedigd met een beroep op het
woord van den Heiland „als gij bidt ga
in uwe binnenkamer". Wij weten dat het in
een geheel ander verband is gesproken. Maar
wij weten ook, hoe groote behoefte de
mensch heelt aan een plek die hij kan be
nutten voor gebed en meditatie, een plek die
hij voor.zich alleen heeft, een kamer die hij
kan afsluiten en die hem afsluit van het
drukke gewoel van allen dag.
Indien wij in de groote stad aan iets be;
hoefte hebben, dan is het aan stilte, aan
afzondering, aan zwijgen, opdat wij tot ons
zelf kunnen komen ,tot onszelf inkeeren en
laat mij die teekenende uitdrukking maar
gebruiken, ook het binnenste naar buiten
keeren .kunnen.
Daar is, vooral in de oude stad zoo weinig
rust. De trams en de auto's doorkruisen
haar tot diep in den nacht. Het publiek ii
daar drukker, luidruchtiger, lawaaieriger
dan overal elders. De gelegenheden .van on-
gewenscht en ongeoorloofd genot zijn daar
het dikst gezaaid. En de woningtoestanden
daar het allerslechtst.
Is het niet mee deze overweging geweest,
die de Hervormde Predikant van deze stads
wijk, Dr. M. J. A. de Vryer, er toe heeft ge
bracht, zijn wijkkerk open te zetten op een
door den weekschen avond, opdat men daar
zou vinden de rust, de stilte, het soelaas
voor de zenuwsloopende stadsherrie die
thuis niet of niet meer vinden kan.
De oude Kerk heeft haar gloriedagen ge
had. Ze is gebouwd als Roomsche Kerk i:
de dagen toen Amsterdam bezig was zich tot
een stad te ontwikkelen. Ze heeft in de
ijzeren kapel, de privilegiën der stad be
waard, ze heeft de vrome regenten na de
reformatie binnen haar ge«>de muren ont
vangen en de prediking van het Evangelie
heeft sedert lange reeksen jaren hier onge
stoord plaats gehad.
Met den uitbouw der stad, de cityvorming,
het verlaten van de oude stadsdeelen als
woonwijk, daalde het aantal bezoekers, ver
minderde haar aanzien, verloor ze haar
glorie, bleef nog slechts een kleine schare
getrouwen over, en kwamen er ernstige
plannen de oude kathedraal te sluiten.
Het is te verstaan, ook omdat ze niet be
paald gunstig gelegen is, maar juist in haar
omgeving de zonde hoogtij viert, het nacht
leven zich ontplooit en de satan hier niet een
(enkel kapelletje, maar vele kapellen ge
bouwd heeft-
Wij zijn er dankbaar voor dat Dr. de
Vrijer deze zware wijk heeft gekozen, om er
Irnet alle energie te werken op hoop dat hij
door de genade Gods nog eenigen behouden
jmoeht. En wij verstaan dat hij hier, juist
jhier in de afgeloopen week een heel eigen
aardige dienst organiseerde. Juist omdat wij
in de stad zoo groote behoefte aan stilte
(hebben, niet aan de stilte des doods, maar
laan de gewijde stilte, kunnen wij wel
leens onze Roomseh Katholieke stadgenooten
(benijden, die ook in de week hun kerken ge
opend zien en daar kunnen vinden de plech
tige rust en de intieme sfeer, die tot aanbid
ding en dankzegging brengen kan.
Zulk een ure was het ook j.l. Donderdag
in de oude Kerk. Misschien gedreven door
nieuwsgierigheid, maar toch zeker ook door
behoeften die de groote stad ons in de ziel
geeft, was een groote schare verzameld, in
den komenden avond, onder het hooge ge
welf van de Oude Kerk, waar het licht zacht
i getemperd inviel en de ziel tot overpeinzing
stemde.
Het machtige orgel sprak zijn stem en
vul de de ruimte met klanken van vertrou
wen en overgave. De jeugdige zangers ver-
ihieven hunne klare stemmen en over de
hoofden der samengekomen menigte ruischte
het lied des geloofs: „Die mijns harten vrede
|zi j L"
1 Hoe ontroerend klonlc daarna het Woord
des Hoeren uit den 12sten Psalm. Gelijk een
icrt schreeuwt naar de waterstroomen al-
',oo roept mijne ziel tot U, o God. Mijn ziel
aorst naar God, naar den levenden God".
O het is gelukkig nog een gebed, een ver-
Klaring, een belijdenis waaraan in onze stad
luizenden kennis hebben. Wij weten het en
\ij danken er God voor! Maar het treft oris
ir t eene oogenblik en op de een e plaats
.neer en anders dan zoo in het algemeen. En
hier op deze historische plek en in deze ver
worden omgeving treft het ons bijzonder.
En de spr., die niets wilde dan leiding ge
ven aan de rust en de overdenking bleef zoo
in de toon. Dat hier mogen komen uit de
naaste omgeving en-uit heel de stad, men-
schen, die behoefte hebben aan deze gewijde
stilte van den tempel. Menschen uit het brui
sende, brandende, schokkende leven. De
niet hun zondagskleed hebben aangedaan en
hun zondagsgezicht zetten, maar die zoo
slappen uit hun werk, uit liun blijdschap en
uit hun zorgen. Die hier komen ,uit het
aardsch gedruisch, om te aanbidden, om
Gods stem te hooren, om in zich te voelen
ontwaken de begeerte om altijd te wonen in
het huis des Heeren. Welgelukzalig zij die
Hem vinden, die door den goeden Herder
zijn gezocht. Zij hebben de vreugde van de
stilte en de stilte van de vreugde in zichzelf.
Straks zingen de saamgekomenen met el
kander het eerste vers van den 21stpn
Psalm, en dan is het uur van avondstilte,
voorbij', en gaat ieder.weer heen tot zijn ar
beid en gezin, tot het gedruisch en gewoel
van het leven der hoofdstad.
Maar deze uren van stilte kunnen koste
lijk zijn en voor de eeuwigheid vrucht
dragen.
AREND VAN AMSTEL.
POSTERIJEN EN TELEGRAFIE
Bij IC. B. zijn benoemd tot inspecteur in
alg. dienst der P. T. en T., A. B. van Beers,
G. M. Bu.smannt P. N. L. Feltzer, W. A
Horthuis, C. A. van den Briel, J. den Heyer,
met bepaling, dat het aan de heeren G. M.
Busmann on P- N. L. Feltzer verleende
eervol ontslag wordt geacht te zijn verleend
uit den rang van inspecteur in alg. dienst der
P. T. en T;
zyn benoemd tot inspecteur in. alg. dienst
der P. T. en T., .1. F. H. Heidenrijk G. Wol-
ters en L. P. J. M. Truffino en tot hoofd
ingenieurs le kl. der T. en T. de hoofdinge
nieurs ir J. D. Tours, ir. C. H. de Vos en
J. H. Warning.
DE KONINGIN-MOEDER TE OISTERWIJK
INGEZONDEN MEDEDEELING.
HM. de KonniginMoeder arriveerde gister te Oisterwijk, waar zij enkele dagen zal
vertoeven in de nabijheid van de heerlijke bosschen, te midden waarvan het ydillisch
Oistenvijk is gelegen. HM. werd aan het statTon verwelkomd door den Burgemeester
van Oisterwijk.
VEEMARKTTERREIN TE GOUDA.
Bij K. B. is bepaald, dat in het publiek
belang en ten name van de gemeente Gou
da, een perceel kan worden onteigend voor
uitbreiding van het veemarktterrein aldaar.
RAAD VAN STATE
Bij IC. B. is, benoemd tot
HOFBERICHTEN
Per sneltrein van 8 uur 57 min. is de
Koningin-Moeder gisterochtend naar Oister
wijk vertrokken, waar zij eenige dagen zal
vertoeven alvorens haar zomenverblijf op
Soestdijk te betrekken.
Met den trein van 11.13 kwam de hooge
'bezoekster met haar gevolg aan het station
te Oisterwijk aan, waar burgemeester A.
Verwiel ter begroeting aanwezig was.
Onmiddellijk begaf zich de kleine stoet In
open auto's door de bevlagde straten naar
het fraai gelegen pension „Bosch en Ven",
dat gedurende deze dagen aan H. M. tot
rustoord zal strekken.
DIPLOMATIE
DE AMERIKAANSCHE GEZANT
De Amerikaansche gezant in Den Haag, de
heer J. D i e k e m a en zyn echtgenoote heb-
ïen niet officieel bezoek gebracht aan
het Leidsche Academiegebouw,
BEZOEK VAN INDISCHE
REGENTEN
AAN IJMUIDEN.
Gister hebben de regent van Bangkalan,
Raden Adipati Aria Tjakraningrat, Districts
hoofd van Woerjonoto, Raden M. N. Par-
tono Handajonato, Regent van Koeningan,
Raden A. A. Mohamad Achmad en de oud-
regeeringscommissaris voor de bestuursher-
vorming in Ned.-Indië, Mr. Cohen, een be
zoek aan de Rijksvischhallen te IJmuiden
gebracht. De hooge gasten werden door do
verschillende gebouwen rondgeleid door de
heeren F. J. II. Schneiders, directeur en C.
Oud, onderdirecteur van 't Staatsvisscliers-
havenbedrijf aldaar.
BEVOLKINGSREGISTERS OP
CURACAO
AFGIFTE VERHUISBILJETTEN.
In verband met de invoering van bevol
kingsregisters voor Curagao, heeft het hoofd
van het Centraal Bevolkingsregister te Wil
lemstad zich tot de Nederlandsche gemeen
tebesturen gericht, met het verzoek om in
afwachting van een nadere regeling, aan
naar het gebiedsdeel Curacao vertrekkende
personen vërhuisbiljetten mede te geven en
de duplicaten daarvan op te zenden aan
genoemd bureau.
Omgekeerd zullen aan personen die van
uit Curacao naar Nederland vertrekken
eveneens verhuisbiljetten worden mede
gegeven.
AANBESTEDINGEN
WEGVERBETERING
Vanwege het Prov. Bestuur van Zuid-Hol
land werd aanbesteed:
1. het maken van het wegslichaam en het
maken van de fundeering van een gedeelte van
den verkeersweg RijswykHoek van Holland
met bijkomende werken (gedeelte Kerklaan
Schaapsweg). 't Laagst was ingeschreven:
met rivierzand door W. A. Kamsteeg, I.Tssel-
monde, voor f 289.500; met duinzand voor
f 292.000;
2. het verbreeden van een gedeelte van den
Prov. weg op den Oostsingel te Delft, het
verharden van dezen weg en het daarlangs
gelegen Jaagpad met teersteenslag, het ma
ken van een tegel-rywielpad en het uitvoeren
van bybehoorende werken.
't Laagst was ingeschreven door N.V. v.
Splunder's Aann. en Handel-Mij., Ridderkerk
HAVEN TE OOSTMAHORN
Gistermiddag zijn de inspecteur-generaal
van het loodswezen in Den Haag, schout
bij-nacht C. D. H a e s, en de directeur van
het loodswezen te Harlingen, kapitein ter
zee H. J. A1 b a r d a, te Oostmahorn
gekomen om aldaar een onderzoek i
stellen naar de mogelijkheid en wenschelijk
heid van het aanleggen van een haven te
Oostmahorn. Zij zullen den Minister
Waterstaat daaromtrent adviscercn.
De burgemeester van Oostdongeradeel, te
vens voorzitter der havencommissie, de heer
S. S ij t s m a, was met de leden dezer
missie aanwezig. Aan een conferentie met
de havencommissie zou ook deelnemen de
voorzitter van Schuttevaer, het Eerste-
Kamerlid Mr. II. Sm een ge, lid van den
Zuiderzeeraad.
HAVENPLANNEN TE DELFT
TWEE BASSINS IN DE VLIETLANDEN.
B. en W. van Delft stellen den Raad voo*
te besluiten tot den aanleg van een haven
ten Oosten van de Schie in de Vlietlanden
tusschen Schie en Rotterdamsche weg.
Het eerste deel kan onmiddellijk in uit
voering worden genomen en bestaat in het
aanleggen van een havenbassin, groot circa
1-15 bij 50 M., in directe open verbinding
met de Schie. Deze eerste haven kan direct
in exploitatie worden genomen. Daarna kan
dan worden overgegaan tot het aanleggen
van een tweede bassin, groot 115 bij 80 M„
eveneens in directe open gemeenschap met
de Schie en van het eerste gescheiden door
een landtong van 50 M. breedte. Het geheele
terrein krijgt twee of drie toegangen aan
den Rotterdamsohen weg. De kosten worden
geraama op ƒ680.000, waarin begrepen
INTERN. HYGIENE-TENTOON-
STELLING TE DRESDEN
NEDERLANDSCHE DEELNEMING.
Te Dresden is Zaterdag in tegenwoordig
heid van vertegenwoordigers van het Rijk
van den Staat Saksen, de Internatio
nale Hygiëne-Tentoonstelling Dresden 1930
met grooten luister geopend.
Na de opening heeft een rondgang door
3 verschillende paviljoens plaats gehad
is o.a. de Nederlandsche afdeeling be
zichtigd, waar Dr. M. de Hartogh, namens
Z. K. H. den Prins der Nederlanden, eere
voorzitter van de Nederlandsche commissie,
de beste wenschen voor het welslagen der
tentoonstelling overbracht
Tevens werd een door Prof. P. Ch. Flu
periaal voor deze gelegenheid geschreven
brochure uitgereikt, waarin een duidelijk
en uitvoerig overzicht wordt gegeven van
hetgeen in Nederlandsch-Indic op hygië
nisch gebied werd bereikt
P. T. T.
BENOEMINGEN.
Bij beschikking van den Minister van Wa
terstaat zijn de benoemde inspecteurs in al-
gemeenon dienst der P. T. T., A. B. van
Beers, W. A. Horsthuis, G. M. Busmann, C.
A. van den Briel, P. N. L. Feltzer, J. F. H.
Heidenrijk en G. Wolters, aangewezen als
directeur resp. van het postkantoor te Am
sterdam, van het telegraaf- en telefoonkan
toor te Amsterdam, van het postkantoor te
Rotterdam, van het telegraaf- en telefoon
kantoor te Rotterdam, van het postkantoor
te 's-Gravenhage, van het telegraaf- en tele
foonkantoor le 's-Gravenhage, van het post
kantoor te Rotterdam, van het postkantoor
te 's-Gravenhage.
NEDERL. ZUID-AFRIKAANSCHE
VEREENIGING
JAAREVRGADERING.
In de te Amsterdam gehouden algemeene
vergadering van do Ned. Zuid-Afrikaansche
Vereeniging, onder leiding van ir. E. Mi ri
del berg, herinnerde deze aan het feit, dat
de vereeniging volgend jaar 50 jaar zal be
staan.
Spr. wees op de tot stand gekomen weder-
zijdsche diplomatieke vertegenwoordiging
tusschen de Unie van Zuid-Afrika en Neder
land en op de verheffing van het TransvaaJ-
sche Universiteitscollcge tot zelfstandige uni
versiteit, en op de bezetting van den Neder-
landschen leerstoel te Pretoria door den Ne
derlander dr. M. Bokhorst.
Blijkens het jaarverslag over 1929 telde dë
Vereeniging op 31 December 1.1. 1011 leden
tegen 990 op 1 Januari 1929.
Ruim 600 personen kwamen inlichtingen
inwinnen over de toestanden in Zuid-Afrikn.
Onder hen waren een 100-tal diamantbewer
kers. Er vestigden zich in 1929: 113 Neder
landers in Zuid-Afrika: hieronder waren
.m. 200 diamantbewerkers met gezinnen-
Wordt de omvang van de economische be
trekkingen met Zuid-Afrika geregeld groo-
ter, ook de cultureole banden worden besten
digd en versterkt.
De bestuursverkiezing had den volgenden
uitslag: gekozen of herkozen werden de hee
ren: K. F. van jlcn Berg te Driebergen; H. J.
Emous te Amsterdam, mr. B. dc Gaay Fort
man te Amsterdam; mr. J. C. Kakcbeeke te
Deventer; dr. N. Mansvelt te Haarlem; mr.
II. Verkouteren te Amsterdam; jhr. dr. P. J.
van Winter te Amsterdam; J. Proost te Bus-
sum en mr. P. J. Idenburg tc Leiden.
NED. VEREEN. VOOR HUISVROUWEN
DE ALGEMEENE VERGADERING.
Uit het op de gister onder voorzitterschap
in mevr. AL J. Brauns-Schagen ge
houden algemeene vergadering van do Ned.
Vereen, voor Huisvrouwen tc Haarlem uit
gebracht jaarverslag bleek, dat liet ledental
van 28.000 tot 29.5UU is gestegen en dat twee
nieuwe afdeclingcn zijn opgericht.
Uit het financieel»- \crslag bleek, dat do
winst- en verliesrekening per 31 Deo. 1921)
sloot met een bedrag van I 39.391.9t'/>. Het
eindcijfer van dezelfde rekening van
■Tacobafonds was f 7070.10'In 22 gevallen
werd steun verleend.
In de vacature in het hoofdbestuur, ont
staan door het pcriodieko aftreden
mevr. BraunsSchugen, presidente, mevr.
Mr. D. E. R. Oppenhemier—Belinfante,
secretaresse en mevr. A. Aukes—Timmers. j
lid, werden gekozen mevr. D. E. R. Oppen-
heimer—Belinfante, mevr. II. A. van Riel—
Smeenge en mevr. H. J. Boerma—Uilkens.
Naar aanleiding van haar aftreden werd
de presidente door mevr. Pierson—Munten- j
dam namens de leden toegesproken.
Het voorstel van het H.B. om in de daar- I
voor in aanmerking komende gevallen uit
de vereenigingskas geheel of gedeeltelijk do
proceskosten te bestrijden van huisvrouwen
bij moeilijkheden met dienstboden, v
aangenomen.
Om vijf uur zijn de deelneemsters door 3
het gemeentebestuur van Haarlem op het 3
stadhuis ontvangen. Hierbij waren tegen-1
woordig de burgemeester, allo wethouder* I
eenige raadsleden.
Burgemeester Maarschalk heeft een toe-!
spraak gehouden.
Mevr. BraunsSchagen heeft eenige woor*
den van dank gesproken.
Leger en Vloot.
VEREEN. VOOR ZIEKENHUIS-
VERPLEGING
IN DEN GELDERSCHEN ACHTERHOEK.
Streekorganisatie.
Op initiatief der besturen van de Vereen,
roor Ziekenhuisverpleging te Aalten en
Dinxperlo werd Zaterdagmiddag te Varsse-
veid een vergadering gehouden van be
stuursleden van vereenigingen voor Zieken
huisverpleging uit den Geld. Achterhoek,
teneinde te bespreken of men zou overgaan
tot nauwere aaneensluiting tot een z.g.n.
..Streekverband" als onderafd. van de Fe
deratie van Vereen, van Ziekenhuisverple
ging in Nederland.
De heer J. W. Buijze, te Popendrecht,
secr. van de genoemde Federatie, was bereid
gevonden een uiteenzetting tc geven van het
doel en de werking der Federatie in het al
gemeen en van eon „Streekverband" in liet
bijzonder.
Na de met aandacht gevolgde lezing van
den heer Buijze en nadat enkele vragen door
den spreker waren beantwoord, uerd dour
de afgevaardigden in principe tot het stich- Maandag werd do 15-jarige J. K. op do Kil
ten van een „Streekverband" besloten. Deze derhuisvest te Ilaarlcm aanper. <l.n, dot
zink zal nu in de diverse vereenigingen be on met betonnen rioolputten beladen vracl
sproken worden, zoodat in de binnenkort auto. De achterwielen van de zware au
lp em te houden vergadering. io\ gingen den jongen over de borst.
kan «orden i u\- Aan de bekomen inwendige verwondt
COMMUNISTISCHE PROPAGANDA
IN HET LEGER.
In do infanterie kazerne te Ede zijn
militairen (soldaten) aangehouden wepenj
het verspreiden van communistische lec
tuur. Zij zijn in de cellen der artillerie in
"printen. De zank komt voor de Kriigsrami
Gemengd Nieuws.
DOODELIJKE AANRIJDING