j fj\
VRIJDAG 16 MEI 1930
EERSTE BLAD PAG. 2
DE VOLKENBONDSRAAD
- -ar- v
LAATSTE BIJEENKOMST V
Het Veiligheidsvoorstel
naar de Volkenbondsvergadering
In zijn laatste bijekomst van deae zitting
besloot de Volkenbondsraad het rapport van
de Commissie voor Veiligheid en Arbitrage
met de door haar uitgewerkte ontwerp-
conventie over verhindering van den oorlog
en finantieelen steun aan aangevallen sta
ten te aanvaarden als punt van de agenda
der komende Volkenbond3vergadcring in
September.
De Finsche Minister van Buitenlandsche
Zaken Procope sprak de hoop uite dat do
komende Septembervergadering van den
Volkenbond definitieve teksten zou uitwer
ken en ter oiulerteekening aanbieden.
De Duitsche Minister van Buitenl. Zaken
dr. Curtius noemde de resultaten van de
laatste zitting van de Commissie voor Vei
ligheid en Arbitrage onbevredigend en hij
sprak de hoop uit. dat de komende plenaire
vergadering van den Volkenbond betere re
sultaten zou opleveren.
Narcotica-beperking.
Verder besloot de Raad om voor de op
1 December 1030 te Genève bijeenkomende
Internationale Conferentie voor de beper
king van de productie van narcotica tot de
medische en wetenschappelijke behoefte de
volgende mogendheden uit te noodigen:
België, Canada, Duitschland, China, Egypte
Oostenrijk, Spanje, De Vereenigde Staten,
Finland, Frankrijk, Engeland, Hongarije,
Indië, Italië, Japan, Mexico, Nederland.
Noorwegen, Perzië, Peru, Polen, Zwitser
land, Turkije, Uruguay en Joego-Slavië.
Voorts besloot de Raad het resultaat, van
de Internationnle Codificatieconferentie te
Den Haag op de agenda te zetten van de
komende Assemblee. Na het in werkina
treden van de Pariische overeenkomsten zal
voorts de financieele Volkcnbondscontrole
over Hongarije worden opgeheven.
De Geneefsche correspondent van do
„Daily Telegraph" meldt aan zijn blad, dat
bij de besprekingen, die tusschen Brian.l
en Grandi hebben plaats gehad, en die ook
werden bijgewoond door de wederzijdsclie
juridische deskundigen, geen enkele voor
uitgang is bereikt. Men zou daarom beslo
ten hebben, verdere besperkingen te Genève
op te geven. Tot aan de komende Septem
ber- Assemblée van den Volkenbond zal ge
tracht worden door directe onderhandelin
gen tusschen Rome en Parijs, zoo noodig
met bemiddeling van Londen de huidige
moeilijkheden te overwinnen.
De Raad heert in een vertrouwelijke slot
zitting besloten de 60ste bijeenkomst van
den Raad op 5 September te doen houden.
Voorts besloet hij tot aanvaarding van de
schenking van 80.000 dollard van de Rocke
feller Foundation.
Italië en Joego-Slavië.
Na de sluiting van do 59ste zitting ont
ving de President van den Raad, Marinko-
witsch, de vertegenwoordigers van de in
ternationale pers. Hij verklaarde hij die ge
legenheid, dat de betrekkingen met Italië
o.p het oogenblik beter zijn geworden. Uil
gesprekken met Grandi heeft hij den indruk
gekregen, dat de Italiaansche regeering van
denzelfden geest van wederzijdsch begrij
pen bezield is als de zijne. Marinkowitscn
wees er tevens op, dat Joego-Slavië thans
slechts aan de Oostgrens moeilijkheden
heeft Zonder de revolutionnaire Macedj-
nische veroenigingen bij name te noemen
verklaarde hij, dat de dag eens zal komen,
waarop de regeering te Belgrado deze aan
gelegenheid ter beslechting aan den Vol
kenbond zal moeten voorleggen. Hij hoopte
echter, dat het Belgrado zal mogen geluk
ken Sofia ervan te overtuigen, dat aan der
gelijke gebeurtenissen een einde moet wor
den gemaakt.
MACDONALD OVER DE VLOOT-
CONFERENTIE.
MacDonald heeft in het Lagerhuis de aan
gekondigde verklaring afgelegd over de Lon-
densche vlootconferentie. Hij zeide o.m., dat
de beëindiging van den wedloop der bewape
ning een groot offer geweest is. Het is nu
gelukt aan dezen wedloop tusschen drie groo-
te vlootmogendheden een einde te maken. Na
de rede van Grandi hoopt hij, dat de bespre
kingen tusschen Frankrijk en Italië zullen
leiden tot een succesvol resultaat. In het jaar
1935 zal het verdrag van Londen nog eens
aan een onderzoek worden onderworpen.
Spr. hoopte, dat het resultaat daarvan zal
bestaan in verdere vermindering van de vloot-
sterkte. Het is dan te verwachten, dat een
stabieler grondslag gevonden kan worden voor
de beveiliging van den vrede. De vertegen
woordigers van alle vjjf mogendheden
aldus besloot spr. zijn naar hun land
teruggekeerd met het vaste voornemen alles te
doen, wat voor de verdere verzekering van
den vrede geschikt is.
NANSEN f
Frldtjof N«nsen bekend om zijn Noord-
vool-onderzockinqcn en zijn arbeid voor den
Volkenbond die dezer dagen op 69-jarlgen
leeftijd overleed»
UIT NANSEN'S LEVEN
1 «w
i
*5». sr :mm
Weerbericht.
BAROMETERSTAND.
VERWACHTING.
Zwakke tot matige meest Zuidwestelijke
wind, licht tot half bewolkt, waarschijnlijk
droog, iets kouder des nachts, overdag iets
warmer,
FIETSERS, LICHT OP!
Van 17—18 Mei van 9.19 nam. tot 4.33 vm.
LINKS: Fridtjof Nansen op een van zijn Poolexpedilies. HECHTS: een foto uit het
jaar 1895: Nansen's schip „Fram", door pakijs ingesloten. INZET: het laatste portret
van Nansen.
DE TOESTAND
IN BRITSCH-INDIE
ONGUNSTIGE VOORUITZICHTEN
VOOR DE ENGELSCH-INDISCHE
CONFERENTIE
De speciale verslaggever van de „Daily
Telegraph" te Bombay constateert, dat de
verklaring van den onder-koning en de pu
blicatie van de briefwisseling tusschen Mac
Donald en Lord Irwin over liet bijeenroepen
van de Engelsch-Indische conferentie in po
litieke kringen in Indië niet de geringste
belangstelling hebben gewekt
De Congres-partij is de eenige werkelijke
politieke macht in het land.
De conferentie van leiders der Al-Indi-
sche partijen, die gister bijeen zou komen,
moest wegens te geringe deelneming uitge
steld worden.
Zelfs de generaals, die tot nog toe tot een
/ergelijk bereid waren, beschikken over 'n
geringen aanhang.
Nog slechts een kleine groep intellcctuee-
len gelooft aan het geleidelijk hereiken van
den Dominion Status voor Indië.
De vooruitzichten voor de Engelsch-Indi
sche conferentie, die op 20 October a.s. te
Londen bijeen zal komen, zijn dan ook bui
tengewoon ongunstig.
Te Bombay verspreidt de plaatselijke com
missie uit het congres vlugschriften, waarin
de jongste gebeurtenissen te Eholapoer ge
heel aan de gevolgen van het Britsche be-
-ind worden toegeschreven.
Aan de Noord-Westelijke grens duren de
operaties uit de lucht tegen de verzamelde
vijandige stammen wort
Te Madras is de vrouw van een Indisch
geneesheer wegens het voeren van een na
tionalistische actie gearresteerd en tot één
jaar gevangenisstraf veroordeeld. Dit is de
eerste arrestatie van een vrouw sedert het
begin van de onafhankelijkheidscampagne.
De aanval op Tharasana.
De mars oh dor aanhangers van Gandhi
onder leiding van mevr. Naado naar de zoul
fabriek van Tiharasait is door de poltie door
versperring van deg verhinderd.
Gnoote beteekenis wordt door de Engel-
ic.he autoriteiten gehecht aan een geheime
zitting van congresleiders in Allahabad,
waar een besluit zou zijn aangenomen,
strekkende tot verscherping van den onaf
hankelijkheidsstrijd. Tevens zou door deze
conferentie een oproep gericht zijn tot de
boerenbevolking in Bengalen en Bihar om
de belastingen niet te betalen.
Kerknieuws.
NA DUSSELDORF RATIBOR.
Opzienbarende moordenreeks.
De laatste dagen is Duitschland in op
schudding door een aantal geheimzinnige
aanslagen en moorden te Ratibor gepleegd
Men zocht verband met de moordon die ge-
durende cenigen tijd te Dusseldorf gepleegd
werden en waarvan de dader nog steeds
ndot gevonden is.
In verband met de moorden te Ratibor is
thans te Berlijn een zekeren Pausner gear
rosteerd, een slager, die reeds vroeger in
Tsjecho Slowakije een sluipmoord en een
roofoverval heeft gepleegd en deswege is
veroordeeld, doch na simulatie van krank
zinnigheid gevlucht.
Inmiddels is in de buurt van Ratibor het
lijk /an een 65-jarig man in een greppel ge
vonden. De dood van dezen man, Sedlatzek
moet ook door geweld zijn ingetreden, maai
met de overige aanslagen te Ratibor houdt
dat geen verband.
Ook is uitgesloten, dat de gearresteerde
Pausner bij de Dusseldorfsche moorden be
trokken is.
VOORKEUR VOOR DE SLANKE
WINKELJUF
Goen ruimte voor dikke verkoopster».
De New Yorksche correspondent van de
Daily Telegraph meldt:
„In deze dag.n waarin ruimte zooveel
waarde heeft, zijn dikke meisjes niet geschikt
om achter de toonbank te staan. Gebleken is,
dat zij gedurende de warme maanden van
het jaar minder vlug zijn dan meisjes, die
minder in gewicht zijn.
Dezo uitspraak werd gedaan In een rap
port, dat D' >sdag j.l. door „efficiency-des-
kundigen" werd gegeven aan de duizend
afgevaardigden van de „Nationale vereeni-
ging van manufacturiers" in de Ver. Staten,
die in Chicago vergaderde.
De magere meisjes verkregen de voorkeur
boven de gezette, niet allen omdat ze beter
voor het werk achter de toonbank geschikt
zijn maar ook omdat ze gemakkelijker in de
liften vervoord worden, die, zooals men
weet, universeel zijn in de Amerikaansche
winkels.
Een uitzondering wordt gemaakt voor de
schoonheidsafdeeling der winkels. Daar zijn
meisjes van allerlei omvang te aanvaarden,
wanneer ze maar een huid zonder rimpels
bobben. -.^..L^iai -jlmmjh-
GEREF. KERKEN.
Bedankt: Voor Rotterdam, IJ. van der
Zee te Amsterdam-West (Sloterdijk).
GEREF. GEMEENTEN.
Tweetal: Te Moerc.ipelle, A. de Blois te
Dirksland en J. Fraanje te Barneveld.
CANDIDATEN TOT DEN H. DIENST.
Door de Classis Woerden der Geref. Ker
ken is praeparatoir geëxamineerd en toege
laten om te staan naar de bediening des
Woords in die Kerken de heer L. Bate
laan, Theol. cand. aan de Vrije Universi
teit te Amsterdam, wonende te Bodegraven,
Markt 64. De heer Batelaan wil gaarne des
Zondags de Kerken dienen.
De heer E. Th. van den Born, Theol.
cand., hulpprediker by de Geref. Kerk van
Ede (G.), zal met ingang van 16 Juni a.s.
gaarne een eventueel beroep van de Geref.
Kerken in overweging nemen. Met ingang
van genoemden datum is zijn adres: Renkum
Dorpstraat 56.
Door de Classis Haarlem der Geref. Ker
ken is na praeparatoir examen beroepba ir ver
klaard de heer J. P. Unger, Theol. cand.. te
Haarlem, Schouwtjeslaan 102, die gaarne dade
lijk een eventueel beroep in overweging nemen
zal.
KERKINSTITUEERING
Te Borne (O.) zijn in een gisteren, onder
leiding van den Kerkeraad der Geref. Kerk
van Hengelo, gehouden dienst, de tot ouder
ling en diaken gekozen broeders, door Ds. V.
K. Kuy venhoven in hun ambt bevestigd. Af
gevaardigden van de Classis Deventer en de
genabuurde Kerken waren mede by deze
plechtigheid aanwezig.
De institueering der Geref. Kerk te Borne
is hiermede een feit. De Classis Deventer om
vat thans 17 Kerken.
AVONDMAALSBEDIENING.
Te Poederoyen werd, naar de „Stand."
meldt, in de Ned. Hervormde Gemeent?
Zondag j.l. weer voor het eerst na 7 8 jaren
het H. Avondmaal bediend. Zulks geschiedde
door Ds. A. Dönszelmann van Almkerk.
DIACONALE CONFERENTIES
Te Dordrecht wordt Woensdag 18
Juni a.s. in de Julianakerk aan den Krispijn-
schen weg de Provinciale Diaconale Conferen
tie van de Geref. Kerken in Zuid-Holland ge
houden, onder leiding van den heer J. H. Don-
ner, van Rotterdam, voorzitter.
De volgende vragen komen ter tafel:
van Dordrecht: Hoe moet de houding van
de Diaconie zijn, wanneer een uitgetrokken
lid der organisatie niet werken mag en daar
om steun vraagt?
van Alphen a. d. Ryn: De Raad der Gemeen
te A. a. d. E., stelt in tijden van groote werk
loosheid een steunregeling vast. De steun
bedragen worden dcor het Algem. Armbestuur
uitgekeerd, dat in deze handelt volgens de
Armenwet. Is het geoorloofd, dat wij als Dia
conie in dergelijke tijden de leden onzer Ge
meente, die werkloos zijn, naar deze instelling
verwijzen?
van Kralingen: Hoe verkrijgen wy meer con
tact tusschen de Diaconieën eenerzijds en het
Provinciaal Gereformeerd Weeshuis te Mid
delbands anderzijds?
van LoQsduinen: Ligt het betalen van zit-
^laatsengclden, kosten van aanleg kerktele-
uun, alsmede abonnementsgelden voor Kerk
bode enz. ten behoeve van onvermogende leden
der Gemeente op het terrein van de bediening
des Woords, of heeft de Diaconie hier in de
eerste plaats een taak?
van Kralingen: Is het de taak der Diaconie
de aansluiting aan een ziekentelefoon voor on
vermogende leden der Gemeente te betalen?
In de plaats van den heer W. Boot, die niet
herkiesbaar is, moet een nieuw Comité-lid ge
kozen worden. Aanbevolen wordt de heer P.
C. van der Brugge te Delft.
Dr. J. Hoek, van Den Haag, zal een rede
houden over het onderwerp: „De schoonheid
van het Diakenambt".
SYNODALE VERGADERINGEN
De e.v. Particuliere Synode der Geref. Ker
ken van Drente is bepaald op Woensdag 11
Juni a.s. te Assen.
EVANGELISATIE.
Het Verband van Evangeliaatiecommissies
der Geref. Kerken (secretariaat Ds. J. R.
Goris te Apeldoorn) houdt Woensdag 11 Juni
a.s. zy'n jaarvergadering in het gebouw voor
Chr. Belangen te Utrecht.
Daar zullen o.a. mededeelingen worden
gedaan inzake de „ElisabethbodeDe proef
nummers daarvan zy'n aan alle Kerken in het
land toegezonden, en meerdere kunnen zoo
gewenscht verkregen worden aan het adres
van Ds. J. R. Goris te Apeldoorn. Het is van
veel belang te wyzen op een gemakkelijke en
doeltreffende manier van propaganda. Men
verzoekt de leden der Gemeente zich te abon-
neeren op dit blad, om het na lezing door te
zenden óf aan een geschikt Evangelisatie
adres óf aan de plaatselijke Evangelisatie
commissie. Ons zyn meerdere Commissies be
kend, die 100 exemplaren voor hun rekening
hebben genomen. Wie over de „Elisabethbode"
volledig wenscht te worden ingelicht, wende
zich tot den secretaris van het Verband: Piet
Joubertstraat 2, Apeldoorn.
ZENDING.
De wijze van collecteeren voor
de Zending. Dr. J. H. Semmelink, pre
dikant dor Ned. Herv. Gemeente te Almen-
Vóór den boerenoorlog. -
Ouderen is het bekend dat de Boerenoorlog
voorafgegaan werd door de beruchte Jameson-
inval. De troepen die Transvaal waren bin
nengevallen werden echter spoedig omsingeld
en heschen een boezelaar van een kaffermeid
als witte vlag. Gelukkig was die boezelaar
gewasschen met Zeeppoeder „Ozil", zoodat
de Boeren dadelijk liet helder witte vlak op
een afstand konden zien en het vuuren
staakten. Slechts 10 ets. per pakje. (Adv.)
Harfsen, zendt ons het volgende schrijven:
de zeven Samenwerkende
Zendingscorporaties per jaar meer dan
f 900,000 noodig is, weten allen wel, die
eenige belangstelling hebben voor de uit
breiding van Gods Koninkrijk. Dat dat niet
■erhouding tot hetgeen in ons
land jaarlijks uitgegeven wordt voor alco
holische dranken, cigarelteu en dergelijke,
algemeen bekend, 't Is ook niet veel in
i'houding tot hetgeen jaarlijks door de
diaconieën voor de verpleging van hulpbehoe
venden wordt uitgegeven, 't Is alleen maar
de vraag hoe het geld bij elkander moet ko-
De Pinkstercollecte brengt por jaar slechts
ruim f 30.000 op. Dat helpt te weinig. De
georganiseerde gul denscollecte brengt het
met haar twee collectes per jaar tot ruim
f 50.000. De November zakjescollecte kwam
met één collecte boven de f 200.000!
Nu het gebleken is, dat de zakjescollecte
zooveel meer opbrengt, waarom houdt men
niet overal ook een Voorjaars-zakjescol-
lecte, desnoods inplaats van de Pinkster-
collecte. De zakjescollecte heeft het voordeel
dat ze iedereen vrij laat om te geven
en kan en geven wil, en over
't algemeen geeft men liever een rijksdaal
der geheel vrij, dan een gulden, wanneer
3n zich daarvoor hinden moet.
't Tweede voordeel is, dat ze alle leden
der gemeente bereikt Aan allen wordt een
circulaire met zakje gezonden, terwijl op
couverten met duidelijke letter gedrukt
wanneer het zakje door één van de leden
de eigen gemeente aan huis weer wordt
t Derde voordeel is, dat de leden van den
kerkeraad, zoo mogelijk ook van de kerk
voogdij en het kiescollege en andere voor
aanstaande leden der gemeente zelf de zak-
aan huis ophalen. Dat sterkt het gevoel
algemecne medeverantwoordelijkheid
menigeen krijgt zoo een gelegenheid tot
getuigen en daarmee tot blijdschap, ja zelfs
tot zaligheid (Rom. 10 10), die hem anders
niet gegeven was. Er is zoo vaak gesproken
geschreven over de wensohelijkheid dat
ook „gewone menschen" tot mede-arbeid voor
Gods Koninkrijk geroepen, worden.
Hier hebben velen een schoone gelegen
heid. Laat men niet zeggen, dat er zóó teveel
jd wordt. Iedereen blijft vrij te geven
wat hij wil. Het „gebedel" per circulaire of
anderzins begint geweldig te verdrieten.
De Zendingsbesturen zijn elk jaar weer
genoodzaakt veel geld tegen rente op te ne
men om de zaken tot de Novembcr-collecte
gaande te kunnen houden, 't Is een oud
spreekwoord, dat men de „tering naar de nt.
ring" moet zetten. De zending heeft zelf
geen giering". De neringdoenden hebben
dus te zorgen, dat er telkens zooveel geld
in kas is als de tering 't vereischt, en de
besturen hebben te zorgen, dat er bij het
verteren altijd bedacht wordt, dat de bedra
gen vaak komen van menschen, die zelf
hard moeten werken voor hun brood. Werd
er algemeen ook een Voorjaars-zakjescollec-
te gehouden, dan zou men óp het Zondmgs-
bureau ook zuiniger kunnen worden met
papierl En men zou geen of minder rente
behoeven betalen voor geleend geld.
In onze gemeente (plm. 1800 zielen) had
de November-zakjescollecte in 1928 opge
bracht f 660.82. In April 1929 is 't er op ge
waagd weer een zakjescollecte te houden.
Ze bracht f 588.58 op. Toch is de November-
collecte er niet minder op geworden. Ze be
droeg in 1929 f 746.94. In 't geheel werd er
in 1929 uit onze gemeente voor zoover wij 't
kunnen nagaan, plm. f 2000 voor. de zen
ding verzonden. Nu worden in de week van
11—17 Mei weer de zakjes opgehaald. Wil
men deze methode niet overal invoeren?
't Helpt niet, wanneer één Gemeente dit
doet
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN.
„Ik raad U aan om er
een gewoonte vau te
maken dagelijks
kinci
PEPERMUNT
te gebruiken.
Dit is de origineele pe
permunt, die derhalve
geen kunstmiddelen be
vat, maar bereid is uit
het echte natuurproduct.
Hieraan ontleent zij haar
opwekkende en verfris-
schende eigenschappen
en den lekkeren en toch
krachtigen smaak."
Waarborg voor zuiverheid
heeft U ln de voortdurende
contrók van het laboratorium
Dr. v. Hamel Roos en Har-
men». Amsterdam.
DE RADIO EN HET KERKELIJK LEVEN
HOOR EN WEDERHOOR
EEN TEGENSTANDER VAN RADIO-
KEIIKDIENSTEN EN EEN VOORSTANDER
RADIOKERKDIENSTEN EEN GEVAAR.
Een Gereformeerd predikant schrijft ons:
Bij den onmiskenbaren zegen die van de
Christelijke radio uitgaat, dringt zich toch
meer en meer de vraag op, of zij ook winst
brengt voor het Kerkelijk leven.
Ik waag het, zoo te beginnen, al weet ik
dat ik daarmee een ander geluid geef, dan
op de Synode der Gereformeerde Kerken in
Groningen in 1027 gehoord is geworden. De
Acta van deze Synode vermelden (pag. 47)
dat op deze hoo'ge vergadering ter sprake
gebracht zijn de radio-kerkdiensten, uit ie
zenden door verschillende Kerken, op zoo
veel mogelijk Zondagen per jaar. Bij die
gelegenheid heeft de Synode heel wat goeds
van deze zaak gezegd.
Zii heeft toen erkend, dat de uitzending
van Kerkdiensten, voor een zeer groot aan
tal leden der Kerk, (zieken, invaliden,
ouden van dagen, verstrooiden en anderen)
die korter of" langer tijd van den dienst
des Woords verstoken zijn, van groote waar
de is en tot rijken zegen kan zijn en dat
bovendien „door dit middel het woord
Gods gebracht wordt onder het bereik van
velen die ervan vervreemd zijn al verder
dat het misbruik"iet mag weerhon-
den van het rechte gebruik van dit middel
om het ten dienste van Gods kerk en ko
ninkrijk en tot verheerlijking van Zijn
Naam aan te wenden; eirtdehjk, dat het
hier geldt een door zeer vele Kerken erkend
belang van de Gereformeerde Kerken in het
algemeen
Hiervan uitgaande heeft de Synode be
sloten de regeling van deze Kerkdicnstuit-
zending' ter hand te nemen, en de Kerken
uit te noodigen, de uitzendende Kerken te
steunen met collecte of jaarlijkéche bijdrage
voor dit doel, en deze zaak in den gebcde
te gedenken".
In deze overwegingen is veel, waarmee
ik van harte instem; al wat beweerd wordt
van den zegen dien de radio hebben kan
voor evangelisatie-doeleinden, wil ik geheel
onderschrijven; maar mijn groot bezwaai
tegen al deze overwegingen is al dadelijk,
dat hier sam woegd wordt, wat toch wer
kelijk wel vu,, elkander onderscheiden mag
worden, omdat de Kerkdiensten met evan
gelisatie-toespraken toch niet kunnen ver
eenzelvigd worden.
De Kerkdiensten, met name „op zooVcel
mogelijk Zondagen", zijn niet hetzelfde als
evangelisatie-arbeid; die immers een opzet
telijke toespraak vereischt.
De Zondagsche Kerkdiensten dan.
De diensten, die ambtelijke bediening des
Woords geven aan de Gemeente van Chris
tus, op een bepaalde plaats, cn tevens door
't heele land plaatselijke gemeenten berci
ken willen.
Daartegen gaat mijn bedenking.
En dan is dit mijn bezwaar, dat deze
Kerkdiensten den band aan eigen Kerkelijk
leven schade berokkenen en de waardeering
van den arbeid die in een plaatselijke
meente geschiedt, niet bevorderen.
Daar zitten op Zondagavond heel wat
Gereformeerde menschen aan de radio.
Daar zijn er wier plaats was in de kerk,
maar die thuis gebleven zijn: zij wilden dien
bepaalden dominéé wel eens hooren; en, niet
waar, zij hooren toch een preek.
Over deze categorie spreek ik echter niet
verder.' Misbruik! zegt men spoedig, en
daarmee behoeft het gebruik niet te wor
den stopgezet.
Volkomen waar, hoewel het toch óok een
bezwaar blijft
Ik wil het echter niet hebben over de
thuisblijvers.
Ik heb het oog op degenen die getrouw
komen, en misschien reeds twee keer naai
de kerk geweest zijn.
's Morgens heeft hun dominéé gepreekt:
ze hebben hem gehoord; 's middags heeft
hij gepreekt, ze hebben hem, als ze niet ver
hinderd werden, weer gehoord.
Zoo zijn ze gewoon. Zullen ze 't blijven
doen?
Zie, daar zitten ze 's avonds weer aan de
radio; een kring van broeders en zusters
soms bij.
Nu laat ik hen genieten van hetgeen van
verre komt; doorgaans wordt veel goeds ge
zegd van wat zij hooren van de radio-
dominéé.
Ik misgun hun op zichzelf niet dat
pikante-uurtje.
Maar ik vraag toch in ernst: is dat nu
profijtelijk voor den band aan eigen Ker
kelijk leven?
Wat geschiedt er als men na één- of twee
maal onder den dienst des Woords in eigen
gemeente en onder eigen leeraar opgegaan
te zijn, door de radio weer een prediking
en dan van elders, opvangt?
Dit: dat de aandacht telkens op dit
nieuwe gespannen staat. Dit is menschelijk.
En niet alleen dat daardoor de waardeering
van wat men in eigen kring geniet, onge
merkt verminderen kan, door dat de verge
lijking van telkens nieuwe stemmen van
mannen van naam, uit groote gemeenten,
gemakkelijk de schaal van hetgeen men zelf
heeft, lichter maken kan, maar wat erger
is, dat, wat men dien dag gehoord heelt
onder de bediening des Woords, in eigen
gemeente, inplaats dat d i t overdacht cn
besproken wordt, vervluchtigd
vervaagd wordt, en ter zijde
drongen, door wat men 's avonds door de
radio hoort Men kan ten slotte niet alles
verwerken.
Dit hebben mij radio-gebruikers zelf wel
bekend, dat dit een bezwaar is.
Maar is dit dan gering te achten?
Bovendien zijn we, onder de radio op
Zondag, in den geordenden weg?
Ik kan het niet inzien, dat wanneer
iemand getrouw is opgegaan onder de be
diening des Woords in eigen gemeente,
waaronder God hem gesteld heeft, hij noo
dig heeft, 's avonds nog een andere predi
king, van verre, op te vangen, die wel een
ambtelijke bediening is in eigen kerk, maar
toch nooit een ambtelijke bediening var
Woord kan zijn voor die duizenden
schen: die die prediker niet kent en niet
aan zijn zorg zijn toevertrouwd.
Wat God doen kan, daar is geen grens
van, maar dit mag voor ons geen regel zijn;
wij hebben ons.aan de orde te houden die
Hij Zelf gesteld heeft; en dan heeft elke
prediker zijn eigen kudde, waarover hij ge
steld is, wier nooden hij peilen moet, voor
welker levensbehoeften hij uit Gods Woord
troost, vermaning en leering naar voren
brengen moet. En dan is iemand die op de
Zeeuwsehe eilanden aan de radio zit, niet
onder de ambtelijke bediening des Woords
van een predikant uit Groningen en Fries
land gesteld, al zijn ze van beide kanten
honderdmaal Gereformeerd.
Daar is dus een onnoodige verplaatsing
van de attentie der ziel, van de eigen voor-
•echten waaronder men leeft, naar -het
aparte, het pikante, dat de Zondagavond
belooft, en dat buiten den geordenden weg
ligt.
Daarom geloof ik, dat de Zondagsche
radio-Kerkdiensten gevaar loopen het Ker
kelijk leven afbreuk te doen.
Trouwens, de verschijnselen zijn reedt
duidelijk aanwijsbaar.
Het schijnt mij dan ook toe. dat het van
de Christelijk Gereformeerde Kerk juist ge
zien is, dat zij meende zich van de Zondag
sche radio-Kerkdiensten te moeten onthou
den.
Maar de zieken en invaliden enz. dan?
En die om andere reden niet ter kerk
kunnen komen? En de verstrooiden?
Om met de laatsten te beginnen, voor
hen is er zeker op een Zondag veel te bo
reiken, en op een werkdag nog veel te hoe
En wat de zieken, enz. aangaat, het it
mijn overtuiging dat zij niet voor verant
woording liggen van een Kerk, ergens iii
het land, maar van de plaatselijke Kerk,
waartoe zij behooren, die op eenigerlei wij
ze zorgen moet dat hun het Woord wordt
gebracht, door pastoraal bezoek of tevens
door bezorging van preelcen.
Bovendien, bij het bekende Ziekenuurlje
op een der werkdagen, kan zeker wie wil,
gezond of ziek, gebruik maken van het ge-
bodene, met behoud van de eere, het recht
van den arbeid der plaatselijke Kerk.
Wat den evangelisatie-arbeid betreft,
hiervoor heeft de radio-toespraak naar mijn
gedachte het allermeest recht van bestaan.
Maar men onderscheide die van. radio
kerkdienst en neme die niet als reden, om
dezen te willen handhaven.
5. J. A. Tazelaar te Rotterdam
wilde ons naar aanleiding van bovenstaand
schrijven het nu volgend artikel afstaan.
RADIO-KERKDIENST GEEN GEVAAR.
Waar de Redactie mij als secretaris van
Deputaten bij de Generale Synode en leider
van de Geref. Radio-kerkdiensten vriende
lijk inzage verstrekte van bovenstaand
schrijven, maak ik gaarne van de gelegen
heid gebruik, om het te weerleggen.
Ik weet niet wie mijn onbekende debater
is, maar ik weet wel, dat hij buitenstaan
der is, dat hij de zaak waarover hij schrijft,
slechts van den buitenkant kent. Hij is niet
voldoende op de hoogte.
In de eerste plaats over de „thuisblijvers".
Laat het waar zijn, dat wie zooeven een
nieuw toestel liet installeeren in de eerste
geestdrift er soms eens een keer misbruik
van maakt, door thuis te blijven, ofschoon
hij behoorde ter kerk te gaan. Maar de er
varing heeft geleerd, dat daarvan slechts
door zóó weinigen regel wordt gemaakt, dat
men met dit bezwaar in de praktijk nauw-
lijks behoeft te rekenen. Een speciaal in
gestelde enquête in Zweden, waar men do
Kerkdiensten één jaar langer heeft dan ten
onzent, heeft dit ook daar duidelijk bewe-
Neen, dit argument tegen de radio-diens
ten is waarlijk verouderd.
In de tweede plaats richt zich schrijvers
bezwaar tegen het feit, dat broeders en
zusters, die voormiddags en namiddags (bv.
twee of half drie) den dienst hebben bij
gewoond in hun eigen kerkgebouw en naar
hun eigen predikant hebben geluisterd, des
avonds voor den derden keer luisteren, dit
maal naar een „radio-dominée".
Dat dit de waardeering voor eigen predi
kant en eigen Kerkelijk leven ondermijnen
zou, is een zuiver fictief ding, een bloote
onderstelling, en wel op dezen grond, dat
ook de beste radio-preek van den besten
radio-predikant alt ij d achterstaat bij
een preek van een gemiddelden predikant,
op de gewone wijze in het kerkgebouw ge
hoord. Radio is altijds slechts Ersatz,
vervangmiddel. Het eischt buiten
gewone, inspannende concentratie, omdat
de spreker alleen maar wordt gehoord en
niet wordt gezien, en omdat bovendien nog
door tal van storingen zoowel van atmosfe-
rischen als mechanischen aard, het luisteren
vaak moeilijk wordt gemaakt.
Natuurlijk zeg ik hiermee volstrekt niets
ten nadeele van de radio: ze is een uiter
mate gezegend en alleszins bruikbaar, maar
desniettemin nog lang niet volmaakt ver
vangmiddel voor degenen, die anders vol
strekt van de samenkomsten verstoken zijn.
Als zoodanig moet de radio worden be
schouwd, maar dan blijft van het bovenge
noemde argument in de praktijk ook zeer
weinig over. Met soortgelijk recht, zou men
de lezing van preeken van bekende predi
kanten ondermijnend kunnen noemen voor
het plaatselijk kerkelijk samenleven. Dat
ware toch al te dwaas. Het is waar, dat de
radio-preek wat meer biedt dan de gelezen
preek; ook is het waar, dat over 't alge
meen luisteren nog wat makkelijker is dan
lezen, maar in beide gevallen is er een zeer
groote afstand van de levende bediening in
de samenkomst: radio blijft reproduc-
t i e, evengoed als de gedrukte preek repro
ductie is.
En dan in de derde plaats is het onjuist,
dat do gezonde, die naar de radiopreek
luistert, streeft naar het aparte, pikante en
daarmee in een ongehoorzamen weg is. Hij
zou in een ongeordenden weg gaan, als hij
eigen diensten, de echte en oorspronkelijke,
erom verzuimde. Maar waarom mag hij niet
luisteren naar de gereproduceerde? Waar
om mag iemand 's Zondagsavonds geen ge
drukte preek lezen?
Heel de fout in de redeneering zit daar,
dat het doel van de radiodiensten wordt
over het hoofd gezien. Ze zijn voor zieken,
voor ouden van dagen, voor verstrooiden,
voor menschen op eenzame posten, voor
menschen die buiten staan. Niet in de eer
ste plaats voor de gezonden, die zelf ter
kerk kunnen gaan.
Het is al uitermate onbarmhartig, om het
misbruik, dat gezonden zouden kunnen
maken, of om het g e bruik, dat gezonden
er mede van kunnen maken, (ofschoon
de radiopreeken niet speciaal voor hen
worden uitgezonden), ik zeg, het is uiter
mate onbarmhartig al die duizenden en
duizenden misdeelden nu maar uit te slui
ten vanwege het vermeend misbruik van
anderen. (Waarschijnlijk is mijn opponent
nooit ziek geweest!)
De radiodiensten worden door minstens
200.000 luisteraars Zondag aan Zondag ge
volgd; en juist de gemeenschap der heili
gen is ook in het gebed en gezang tot zoo
bijzondere vertroosting.
Ik meen, dat de veel meer dan 10.000
dankbare brieven, die bij de N.C.R.V. ter
zake van de Kerkdiensten binnenkwamen,
als praktisch argument oneindig meer zeg
gen, dan de theoretische redeneering;
die er tegen waarschuwt,
