llirnwr (ieuraut
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
EERSTE BLAD.
BINNENLAND.
Land- en Tuinbouw.
3 O .0 bi S ia Tl
Per kwartaal S.25
(Beschlkkingskosten 10.15)
)er week 1 0*25.
Voor het Buitenland bij Weke-
lijksche zending 8.—
Bij dagelij ksche zending t.7»*—
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad 7 cent
Jondagshlad niet afzonderlijk verkrijgbaar
No 3442
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 Postbox 20 Postgiro 5893a
DINSDAG 13 MEI 1930
A o v O it l 11 S:
Van 1 tot 5 regels fl.17^
Elke regel meer 0.22Vj
Inget ^tedederlinger.
van 1—5 regels*2.30
Elke regel meer .0.15
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan het bureau
wordt berekendƒ0.10
10e Jaargang
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
IT. P. J. TROELSTRA t
Plotseling is hij nog van ons weggeno
men. Ja, van ons; want ondanks de klove
der overtuiging tusschen hem en ons, was
en bleef Mr. Troelstra een nationale, Ne-
derlandsche figuur; één der grootste zonen
van ons volk. Wellicht had hij meer natio
naal gevoel dan menigeen, die zijn politiek
als anti-Nederlandsch veroordeelde, doch in
zijn hart de opinie aanhangt: waar ik het
goed heb, daar is mijn vaderland.
Want hoe scherp en sterk afwerend en
afwijzend we ook staan tegenover de le
vensovertuiging en -actie van dezen grooten
doode: deze eer zal het thans levend ge
slacht noch de .geschiedenis hem ooit ont
houden, dat hij niet eigen voordeel,roem
en genot zocht, maar het levensgeluk van
anderen, van de massa des volks.
Trouwens, ligt hierin ook niet de verkla-
ring, dat hij, en slechts langs dezen weg,
een nationale heldenfiguur kon worden,
wiens geweldige beteelcenis thans nog
slechts benaderd en begroot kan worden,
doch waarvan de geschiedenis pas de eind-
rekening kan opmaken?
Het is altijd zoo geweest, en het zal im
mer zoo blijven: wie leider wil worden,
moet eerst strijder, maar ook lijder zijn. En,
misschien wel als lijder sterven.
O, de hulde van vriend en tegenstander,
de hartelijke toegenegenheid der volgelin-
gen, hem zoo rijkelijk op zijn somberen le-
vonsavQiid getoond; ze waren als milde
zonnestralen na een stormachtigen dag;
maar desalniettemin was er zoo heel veel
tragiek over het levenseinde van dezen
grooten strijder.
Een versombering ook, welke niet los
stond van de bruisende activiteit in dagen
van woeling en opstandigheid betoond.
Revolutionair sentiment zat .Troelstra in
het bloed;' opstandigheid was levensdrang;
en ware deze niet gelouterd door lijden en
geadeld door medelijden; we zouden er
slechts met afgrijzen over kunnen spreken.
Want zwaar heeft Troelstra zich aan ons
volksleven bezondigd in revolutionaire pre
diking en (niet-geslaagd) geweld; maar het
oordeel over hem, gelijk over ons, ligt in
Gods hand; ons voegt de erkenning, dat
hier een onbaatzuchtig strijder heenging,
die niet het zijne, maar dat van anderen
zocht
Dadrom, omdat hij een ideaal nastreefde;
omdat hij een roeping kende en opvolgde;
omdat hij volksbevrijder en bouwer aan een
betere maatschappij wilde zijn; dddrom
behoort Troelstra tot de groote mannen van
dezen én van alle tijden; tot de heidén, die
naar Gods raad de geschiedenis schrijven;
tot de nationale en internationale figu
ren, dde een spoor trekken in de historie.
Zóó willen wij Tróelstra zien, nu we
welhaast bij zijn graf staan: als de man,
die'zich gaf; als de lijder, die zijn kracht
verteerde om iets te zijnvoor anderen;
als de machtige, die nochtans den heer-
schersscepter af kon wijzen, omdat hij zijn
ideaal boven persoonlijk begeeren en niet-
te-veroordeelen eerzucht stelde.
Het beginsel van ongeloof en revolutie,
dat Troelstra ten grondslag legde aan zijn
actie en propaganda, moet ons immer weer
tot sterken weerstand prikkelen; de fouten,
welke hij maakte, zullen wij niet verbloe
men; maar dat hij gewillig armoede en ont
bering leed; dat hij maatschappelijke posi
tie en wenkende politieke macht welbe
wust prijs gaf om wat arm en weggezonken
was, te leaden naar zonnige hoogten, van
meer welvaart en geluk; daarin en daar
voor zullen wij den mensch Troelstra eere
en hulde brengen.
Ook wij erkennen gaarne, dat hij veler
oogen geopend heeft voor de verkommering
waarin de arbeidende stand bij zijn optre
den leefde en kwijnde; op de sociale wet
geving in ons land was zijn invloed vaD
veel beteekenis; de verheffing van het pro
letariaat is mede vrucht van zijn rusteloo-
zen arbeid.
In de roode vlag der S. D. A. P. zit thans
een somber zwarte baan. En wij verstaan
het. Want in 't bizonder voor deze partij
geldt, wat David zong bij Saul's dood:
„Weent over hem, die u kleedde met schar
laken, met weelde: die u sieraad van goud
deed dragen over uw kleeding".
Wel niet als een banneling, maar toch
in de afzondering van de ziekenkamer, toch
als een lijder, in veel opzichten teleurge
steld, heeft Troelstra in zijn laatste levens
jaren slechts als belangstellend toeschou
wer den gang van zaken kunnen volgen,
zonder rechtstreeks invloed te kunnen oefe
nen.
Daarvóór was miskenning van kortzich
tige en halve vrienden of bedekte vijanden
vaak zijn deel.
Zóó willen wij hem zien. Over zijn wer
ken zal God oordeelen en de geschiedenis
zal het openbaren; maar wij, staande als
mensch tegenover mensch, zullen hem eeren
als een grooten Nederlander, die het goede
zocht voor zijn volk in 'n heroïsche levens-
Svorsteling.
OFFICIEELE BERICHTEN
LANDMACHT.
Bij K. B. is den officier van geizondheid
2e kl. N. J. Teljer op verzoek eervol ontslag
verleend en is hij benoemd tot reserve
officier van gezondheid 2e klasse.
ZEEMACHT.
Bij K. B. is aan den officier van admini
stratie 2e kl. B. Krijger, op zijn verzoek,
eervol ontslag verleend en is hij benoemd
tot officier van administratie 2e kl. bij de
Kon. marine-reserve.
MIJNRAAD.
Bij K. B. is voor den tijd van 4- jaren be
noemd tot lid van den Mijnraarl de heer
H. P. Gelderman C.Mzn., industrieel te
Oldenzaal.
CENTRALE MAGAZIJNDIENST.
Bij K. B. is aan den chef van den Cen-
tralen Magazijndienst J. de Lange, op zijn
verzoek eervol ontslag verleend.
ONDERSCHEIDINGEN.
Bij K. B. is toegekpnd de aan de Orde
van Oranje Nassau verbonden eeremedailie:
in zilver aan W. J. Eras, meesterknecht te
Tilburg; in brons aan P. Drop Sr., timmer
mansknecht te Schipluiden; in goud aan
H. Baarn, gezagvoerder der 2e kl. van
een der koloniale vaartuigen in Suriname.
RECHTERLIJKE MACHT.
Bij K. B. is aan den heer mr. J. Th,
Goossens, president van het Hooggerechts
hof van Ned. Indië, op zijn verzoek, eervol
ontslag verleend; benoemd tot president
van het Hooggerechtshof van Ned. Indië,
de heer mr. I. J. Dermout, thans raadsheer
in genoemd college.
CONSULAATWEZEN.
De consul-generaal der Nederlanden, de.
heer L. P. J. de Decker, is met groot verlof
uit Penzië in Nederland aangekomen.
DE ZOMERTIJD
VANGT MORGENNACHT AAN
In den nacht van Woensdag 14 op Donder
dag 15 Mei vangt de zomertijd aan.
Men doet dus góed, morgenavond voor het
ter ruste gaan, alle uurwerken in het huis
een uur vooruit te zetten.
EIGENDOMSOVERDRACHT
WONINGWti WONINGEN
HOFBERICHT.
DAME DU PALAIS HONORAIRE
De Koningin heeft met ingang van 1 Juni
benoemd tot dame du' palais honoraire ba
ronesse Van Asheck geboren baronesse Van
Pallandt.
DE VERDEELING VAN DEN
ZENDTIJD
Naar gemeld wordt, bevat het gister aan-
ekondd-gde radio-reglement niet de verdee
ling van den zendtijd.
VEREENIGING VAN GEMEENTE
ACCOUNTANTS
In een Zaterdag jl. te Utrecht gehouden
algemeene vergadering der Vereeniging van
Gemeente-Accountants heeft de voorzitter,
de heer J. Meijer Azn., een lezing ge
houden over het verslag der Staatscom
missie inzake de regeling van het accoun
tantswezen.
Spr. ontwikkelde tal van bezwaren tegen
de voorgestelde regeling. Een der voor
naamste bezwaren noemde hij, dat aan een
nieuw op te richten vereeniging publiek
rechtelijke functies zullen worden toever
trouwd, waarbij het toezicht der overheid
geheel illusoir wordt; ook achtte hij het een
ontoelaatbare bevoorrechting de leden van
de oudste drie accountantsvereenigingen,
zonder meer, en bloc als register-accoun
tant aan te nemen.
Z. i. verdiende ook het wetsontwerp der
Staatscommissie 1918 verre de voorkeur bo
ven dat der Staatscommissie 1928.
De zeer uitvoerige lezing gaf tot een ge
animeerde gedachtcnwisseling aanleiding.
DE DIETSCHE BOND
VAN SPEYK HERDACHT.
In de Nieuwe Kerk te Amsterdam heeft
gistermorgen namens den Dietschen Bond
Mr. Loosjes een krans gehecht aan het
graf van Van Speyk. Voor deze hulde heeft
s. van Hoogenhuyze dank gebracht
Enkele uren later zijn eenige honderden
leden der Vlaamsch-Nationalistische Jonge
Wacht van Antwerpen in motorbootjes naar
Austruweel gevaren en hebben daar, op de
plaats waar Van Speyk zijn schip mei
vriend en vijand in de lucht deed vliegen,
zijn nagedachtenis geëerd door het strooien
van bloemen op de Schelde. Van Vlaamscho
Hollandsche zijde werd bij deze plechtig
he.id het woord gevoerd. De plechtighe' 1
eindigde met 't zingen van het Wilhelmus.
NED. BOND VAN J. V. OP G. G.
MOTIE.
De Bondsring: „Gooiland-Oost" van den
Ned. Bond van J. V. op G.G. nam een motie
waarin, gezien het voorstel en de motie
door de aangesloten vereeniging „Samuel"
te Hilversum, ter behandeling op de a.s. Bonds
vergadering ingediend en met toelichting op
genomen in het „Gereformeerd Jongelings
blad" van 10 Januari 1930 en gehoord de
dere toelichting, door de voorstellende ver
eeniging, hiervan gegeven in haar schrijven
het Bondsbestuur van 25 April 1930, de
ring als zijn overtuiging uitspreekt, dat voor
den bond het „kerkelijk standpunt" het meest
gewenscht is. I
De minister van Arbeid heeft aan de ge
meentebesturen o.ru. het volgende medege
deeld:
Herhaaldelijk is de wensch te kennen ge
geven, dat met Rijks voorschot ingevolge de
Woningwet gebouwde arbeiderswoningen in
eigendom van de bewoners kunnen over
gaan.
De regeering heeft tegen dien eigendoms
overgang in het algemeen geen bezwaar.
Ter bereiking van het doel zullen echter
•oorwaarden worden gesteld, die zooveel
mogelijk waarborgen, dat de woning niet
roonverp van minder gewenschte exploita
tie -wordt
De woning moet worden verkocht, indien
tij nieuw gebouwd, is, tegen kostprijs en in
andere gevallen tegen een door drie deskun
cligen te bepalen prijs.
De kooper moet tenminste 10 pet van de
koopsom bij het sluiten" van den koop uit
eigen middelen betalen. De woning wordt
bij de overdracht hypothecair voor het re
stant van de koopsom verbonden.
Bovendien rust op den kooper, zoolang
het voorschot niet volledig is afgelost o.a.
de verplichting, dat hij de woning zelf moet
bewonen, of met goedkeuring van B. en W.
door familieleden.
Hij mag de woning niet veranderen, af
breken, vervreemden of bezwaren zonder
toestemming van B. en, W.
Indien do kooper zich van zijn bezit
wensqht te ontdoen, is de gemeente of de
organisatie bevoegd de woning tegen schat
ting" ovër.te nemen.'
De gemeente kan ten behoeve van de eige
naars der Woning een verzekering doen slui
ten ten behoeve van de verdere betaling
van rente en aflossing van het voorschot in
geval van overlijden van het gezinshoofd,
voor, hét'overschot geheëlis afgelost
De overeenkomst kan zonder rechterlijke
tUSschenkomst worden ontbonden indien de
eigenaar één der verplichtingen niet na
komt, de woning wordt dan van rechtwege
weder eigendom van-den verkooper.
Deze verplichtingen gelden ook voor de
opvolgende verkrijgers.
Mr. P. J. TROELSTRA OVERLEDEN
EEN GROOT STRIJDER
HEENGEGAAN
Dichter en Politicus
EEN LEVEN VOL STRIJD
Gisteravond te ruim half 11 is te zijnen
huize'aan de Leuvenschestraat no. 30 te
Scheveningen op 70-jarigen leeftijd over
leden de heer mr. Pieter Jelles Troelstra.
Zaterdag j.l. was de heer Troelstra ern
stiger ziek. De toestand, die zich aanvanke-
kleinen man. Bekend zal blijven zijn op
treden in de Hogerhuis-affaire, welke zaak
veel beroering in ons land heeft verwekt,
omdat het openlijk werd uilgesproken dal
do Hogerhuizen „onschuldig" veroordeeld
waren. Om de zaak opnieuw te kunnen be
handelen, beleedigde hij den officier van
justitie Mr. Schimmelpenninck, waarom
hij tot een maand gevangenisstraf werd
oordeeld. Hij was toen reeds lid van do
Tweede Kamer, waartoe hij gekozen werd
in 1897, bij welke verkiezing hij voor niet
minder dan drie districten, Winschoten,
Leeuwarden en Tietjerksteradeel een zet".]
won.
Hij bleef lid tot de verkiezingen van 1901,
toen hij het in Tietjerksteradeel tegen ds
Talma, den lateren minister, moest ut
leggen.
Niet lang bleef de Tweede Kamer voor
hem gesloten. Het liberale kamerlid den
PROV. STATEN VAN Z.-HOLLAND
Met betrekking tot het onderwerp subsi-
dieering van het buitengewoon lager onder-
wijs brengen Gedep. Staten in herinnering^
dat in de Statenzitting der laatste jaren de
vraag, of de provincie het buitengewoon lager
onderwijs behoort, te subsidieeren, herhaalde
lijk een onderwerp van bespreking heeft uit
gemaakt.
Tot nog toe zijn voorstellen tot subsidiee-
ring afgewezen, ook door de Staten.
Nu de Regeering voorloopig niet met een
definitieve regeling zal komen, hebben Gedep.
Staten zich afgevraagd of er voor de provin-
aanleiding kan bestaan bij wijze van tijde-
lijken maatregel, namelijk zoolang niet door
het Rijk volledige uitvoering aan de bepalin
gen der wet is gegeven, door toekenning van
subsidie de oprichting en uitbreiding van
scholen voor buitengewoon lager onderwijs te
bevorderen voor zooveel daarmede in de be
hoefte aan dergelijk onderwijs voor Zuidhol-
landsche kinderen wordt voorzien.
Gedep. Staten meenen thans aan de verga
dering der Provinciale-Statcn te moeten voor
stellen in dien zin een beslissing te nemen
Daartoe schijnt voorshands, daar nog geen
subsidie-aanvragen van die strekking zijn in
gekomen, met een beginsel-uitspraak te kun-
worden volstaan.
ïar de meening van Gep. Staten ware do
bijdrage der prvincie te stellen op ten hoog
ste 1/3 gedeelte der kosten van oprichting of
uitbreiding, gelijk pleegt te geschieden ten
aanzien van land- en tuinbouwscholen.
Mitsdien stellen Gedep. Staten aan de- Sta
tenvergadering voor zich in beginsel bereid te
verklaren
a gemeenten in de provincie Zuid-Holland
an rechtspersoonlijkheid bezittende veree-
nigingen of instellingen zoolang de bepa
lingen der Lager Onderwijswet 1920 betreffen
de het buitengewoon lager onderwijs bij alge
meenen maatregel van bestuur nog niet volle
dig zijn uitgevoerd bijdragen uit de provin
ciale kas te verleenen, naar gelang van en in
verhouding tot de behoefte aan buitengewoon
lager onderwijs voor Zuid-Hollandsche kinde
ren, in de kosten van stichting of vergrooting
van gebouwen voor inrichtingen van buiten
gewoon lager onderwijs en wel in den vorm
hetzij een bedrag ineens tot een maximum
1/3 gedeelte der kosten van stichting of
vergrooting, hetzij een jaarlijksche bijdrage
;n maximum van 1/3 gedeelte van het be
drag aan rente en aflossing, verschuldigd voor
de kosten van stichting of vergrooting, hetzij
jaarlijksche bijdrage tot een maximum
1/3 gedeelte van de kosten van huur der
inrichting.
lijk met "ernstig deed aanzien, verminderde
echter zoodanig, dat gisteren weinig hoop
op herstel werd gegeven en om vijf minuten
over half 11 gisteravond is de groote
strijder heengegaan.
Dichter en wijsgeer.
Pieter Jelles Troelstra werd 20 April 1800
te Leeuwarden geboren uit het huwelijk
van Jelle Troelstra en Grietje Landmeter.
Al vroeg kwam zijn dichterlijke aard tot
uiting. De ware dichter is ook de wijsgeer,
die de levensdingen en do levensvragen met
eigen oogen bekijkt en beschouwt en
naar eigen inzicht ontleedt.
Niet als politicus werd Pieter Jelles het
eerst bekend, doch als een der bekendste
voornaamste Friesche dichters. Meer dan
tien jaar lang was hij vurig strijder voo
Friesche taal. Deze taal nam geheel zijn
denken in beslag, vertegenwoordigde voor
hem de geheele wereld. Tot de politiek hem
te pakken kreeg.
Dat is bijna psychologisch te begrijpen.
Zijn belangstelling voor alles wat Friesch
was deed hem reeds als jong student
deren tot het Friesche volk, waartoe hij
van geslacht tot geslacht behoorde. Als
student te Groningen houdt hij zich met her
socialisme bezig. In 1SS5, nog voor zijn pro
motie als advocaat, wordt hij lid van do
socialistische volkspartij. Hij promoveert in
1S88 en in Maart 1891, schrijft advocaat
Troelstra openlijk aan de Volkspartij, dat
h.ij zich in dienst stelt van deze organisatie
1-Iier begint zijn strijd tegen Domela Nieu-
wenhuis.
Niet van den „ausgesprochen" tegenstan
der heeft Troelstra, in het begin van zijn
politieke loopbaan zooveel te lijden gehad
maar van zi.in geestverwanten, die opge
stookt door Domela Nieuwenhuis en zijn
vrienden, naar zijn leven stonden.
De S.D.A.P. gesticht.
Toen zijn poging om den sociaal-democra-
tischen bond den parlementairen weg to
doen blijven bewandelen, schipbreuk had
geleden, trad hij uit dien bond en met hem
volgden anderen, die later in de sociaal
democratische partij een belangrijke roJ
zouden spelen.
In 1894 werd te Zwolle de S.D.A.P. opge
richt en de plaats als leider van de partij
aan Mr. Troelstra nooit betwist
Nog voor de oprichting was Troelstra op
getreden als redacteur van de Snceker Cou
rant en later ging hij naar Utrecht, waar
hij de Baanbreker oprichtte, met welk blad
hij zelf colporteerde. En ook hierbij had hij
meer strijd te voeren tegen zijn geestver
wanten dan tegen den politieken tegen
stander.
Geleidelijk trad hij op als plcithezorg( r
verdediger van den anbeider en den
Hertog was gestorven en nu koos Amster
dam III hem in diens plaats.
In 1900 werd het dagblad het Volk op
gericht, waarvan mr. Troelstra tot hoofd
redacteur werd benoemd. Ook in de oprich
ting van het Volk moet men een strijd zien
tegen de revolutionairen in de vakbewe
ging-
Van 1900 tot en met 1903 was de thans
ontslapene hoofdredacteur geweest van
„liet Volk", welke functie hij in 1919 weder
op zich nam. Tevens bleef hij partijleider
cn voorzitter van de Sociaal l-mocratiscbe
Tweede Kamerfractie tot in 1925. In het
najaar van dat jaar nam de heer Troelstra
afscheid van het Parlement en trok zich
uit het openbare leven terug. Grootsch was
de huldiging, die hem kort daarop van de
zijde van de sociaaldemocratische arbeiders
beweging ten deel viel in den Haagschen
„Dierentuin", alwaar een groot demonstra
tief congres gehouden werd, bij welke gele
genheid de scheidende leider een belang
rijke rede hield.
Evenals de groote parlementaire leiders,
we noemen Dr. Kuyper, de Savornin Lob-
han, Schaepman. Nolens, Goeman Borge
sius, nam Mr. Troelstra een bijzondei e
plaats in ons parlement.
De oorlog en rijn gevolgen
Bij het uitbreken van den oorlog was hij
met- van Kol en Albarda, den tegenwonr
digen leider der sociaal-democratische
kamerfractie lid van het Ilollandsch-Scan
dinavisch comité, dat te Stockholm was go
vestigd en tot doel had het bevorderen van
den wereldvrede en te pogen de strijdenden
bij elkaar te brengen.
Do wereldoorlog heeft Troelstra zwaar ge
troffen. Niet leng na den wapenstilstand en
na zijn verklaring in dc Tweede Kamer dat
het tijd werd om naar de staatsmacht te
grijpen, welke verklaring ook door tal van
partijgenooten hem zeer kwalijk werd ge
nomen, werden de eerste symptomen van
zijn ziekte, di<* hem, tenslotte, aan het ziek
bed en den stoel zoude kluisteren, gevoeld
Lang heeft het geduurd voor mr. Troel
stra zich uit het politieke leven terugtrok
Zijn taak was hem lief geworden. Een
taak, dio hem lichamelijk geheel onder
mijnde. Van iederen leider wordt al te
gevraagd.
Zijn gedwongen rust deed hem, dio reeds
tal van geschriften het licht had doen zien,
opnieuw naar de pen grijpen.
Hij heeft van zijn leven cn werken, van
zijn sympathieën en antipathieën verteld
in drie kloeke werken.
In de S.D.A.P, zal zijn naam voortleven,
als van den grooten stichter cn voorganger.
De teraardebestelling van het stoffelijk
overschot van mr. P. J. Troelstra zal
Vrijdag in Den Haag gesohieden.
TROELSTRA t
GE MOET MEER VAN MARX LEZEN.
Het was nog vóór de woelige dagen, dat
ik mij vermat (Iaat ons zeggen in jeugdigen
overmoed) om naast Troelstra op een biljart
te gaan staan en zijn betoog trachtte te weer
leggen.
De wijze, waarop deze redenaar van den
eersten rang, mijn critiek beantwoordde, was
sympathiek. De groote politicus nam den
jeugdigen debater ernstig en stootte niet af;
zooais anderen met heel wat minder betee
kenis, vaak doen met een hautain gebaar.
Vrij toevallig moest ik korten tijd daarna
iets persoonlijk met hem bespreken en zat
ik tegenover hem op zijn werkkamer van het
eenvoudige bovenhuis, dat hij toen bewoonde
Bij het afscheid nemen, kreeg ik de harte
lijke en joviale vermaning mee: je hebt het
er verleden week niet slecht afgebracht in
liet debat (wij moeten ook zoo iets hebben
als die Christelijke Jongelingsvereenigingen)
maar je moet nog wat meer in Marx stu-
deeren.
In later tijd heb ik meermalen aan d"z»
dubbele historie gedacht. En steeds leidde
het mij tot tweeërlei overweging.
In de eerste plaats, dat het woord van
Ds. Rudolph tegen een debatteerend socialist
toch zoo schoon en waar was, toen hij zei:
,ik haat met mijn gansche hart uw revolu
tionair beginsel, doch als medemensch hooo
ik u altijd hoog te achten cn lief te hebben.'
Hartelijk in den omgang was Mr.
Troelstra ook; ik heb 't dikwijls persoonlijk
ondervonden. En het heeft mij in dagen
van 1918 vaak weerhouden om hem zoo
persoonlijk aan te vallen, als waartoe zijn
optreden alle aanleiding gaf. Want ook toen
besefte ik vaak: het is een vergissing, vree-
selijk en onverantwoordelijk; maar toch
m vergissing.
En ook dacht ik in later tijd menigmaal
aan de vermaning om in Marx te sfrudeeren.
Hebben Troelstra's volgelingen dat ge
daan? Wat weet men "in de S. D. A. P. te
genwoordig van Marx? Wat wil men van
hem weten? De massa, ik ben er zeker van,
kent hem en zijn denkbeelden niet meer;
en zij, die leiding geven, laten hem los of
worden door de partij losgelaten.
Vol eerbied zag men ongetwijfeld op naar
Troelstra en innig bedroefd staat men
straks aan zijn graf; maar men heeft zich
aan zijn greep ontworsteld.
Zoo vergaat het de S. D. A. P., gelijk we
H zien gebeuren met elke menschelijke
organisatie. Als de partij tot macht gekomen
is, vragen andere problemen de aandacht,
dan waarmee de stichters en eerste leiders
zich berig hielden.
Alleen de waarheid van Gods Woord
blijft. En Gods raad zal altijd bestaan. Ook
in het leven en stenen Van groote mannen
die hun stempel drukken op hun tijd.
De menschen werken, strijden, ovenvin-
?n envallen; doch alles is in God®
hand besloten en Hij leidt de wereldhistorie
naar het einddoel, door Hem bepaald.
INGEZONDEN MEDEDEELING.
aan de leden van de groepsbesturen Vlaan
deren en Noord-Nederland of aan het alge-
i secretariaat: Karei Waternoux, Essen
burgstraat 11B, Rotterdam, of voor do groep
Vlaanderen aan: D. 't Jollijn, groepssecreta-
Stanleystraat 30, Antwerpen.
NEDERLANDSCHE UNIE
DIETSCHE LANDDAGEN TE AMSTERDAM
Ingevolge de besluiten door de „Commis-
e voor de Voorbereiding en Regeling van
B. B. N. I de Dietsche Landdagen" genomen, is op 22
September 1929 gesticht de „Ncderlandsche
WEG DIEREN-ELLEKOMSCHE DRAAI. Unie".
t. xr Ti j i. Dez0 stelt zich ten doel: allen in Noord-
De B. B. N., Bond van bedrijfsautohouders en Zuid-Nederland te vereenigen, dde erken-
Nederland, heeft zich tot het gemeentebe- nen (iat de Noord-Nederlanders en de Vla-
stuur van Rheden gewend met klachten over mingen tezamen een enkel volk uitmaken
den toestand van het wegdek tusschen Dieren r>n die heioven do geestelijke eenheid van
den Ellekomschen draai, Wel.z\jn door int volk te zullen bevorderen,
asphalt en split de groote kuilen weggemaakt nit doe! wordt o.a. nagestreefd door jaar-
maar het gemeentebestuur wcnscht niet over 'ijks om de henrt in Noord- en Zuid-Neder-
te gaan tot een afdoende verbetering, aange- land een Dietsche ianddng in te richten tPn
zien^ het verwacht, dat^deze weg binnen af- einde bet gevoel van sanmhoorigbeid iu«.
volksdeel en
zienbaren tijd door het Rijk zal worden c
genomen.
stam levendig en hecht te
elk I
volksdeel deelachtig te doen worden aan de
cultureele waarden bij de andere volksdee-
len aanwezig. Daarenboven zal getracht
worden door allo middelen in haar bereik
den cultureolen stand van elk volksdeel op
te voeren.
Om als lid te worden aangenomen moet
men de doelstelling van de N. U. aanvaar
den en den leeftijd van IS jaar hebben be
reikt. De jaarlijksche bijdrage bedraagt voor
Noord-Nederland f 0.50, voor Vlaanderen
fr. 1.00.
Na een periode van voorbereiding kan
thans de N. U. hare werkzaamheden aan
vatten. Onder meer is thans definitief vast
gesteld dat de Dietsche Landdagen op Zater
dag 2 en Zondag 3 Aug. 1930 te Amster
dam zullen worden gehouden. Nadere hi-
7.onderhedon en definitief programma zullon
t. worden hekend gemaakt.
Toetredingen kunnen ingezonden worden
KRANSLEGGING OP HET GRAF
VAN DE RUYTER
HONGAARSCHE HULDE JEGENS DEN
GROOTEN VLOOTVOOGD.
Het Hongaarsche mannenzangkoor „Budai
Dalarda", dat het voor enkele jaren in het
buitenland op excursie zijnde „Apollo" tc
Boedapest ontving, heeft thans een tegenbe
zoek gebracht aan Amsterdam.
Maandagmorgen heeft de eerste burge
meester van Boedapest, de heer Ripka, dio
eere-voorzitter is van „Budai Dalarda", in
gezelschap van do Hongaarsche zangers, een
krans gehecht aan het graf van Michiel
Adriaansz. de Ruyter in de Nieuwe Kerk
te Amsterdam.
DE PACHTWETTEN.
Verschenen is het rapport over de en
quête, ingesteld bij de afdeolingen der Hol
landsche Maatschappij van Landbouw naar
de meening over de wetsontwerpen: nieuwe
regeling pacht en regeling paehtcommissies
Uit het rapport valt op te maken, dat do
wetsontwerpen bijkans algemeen niet in het
belang van den landbouw geacht worden.
Een meerderheid is aanwezig die vóór af
schaffing van de publieke verhuringen in
en vóór een recht van opvolging voor de we
duwe en kinderen van don pachter, oqfcis
een meerderheid die een dwingend iwii
sc-rccht wenscht tc zien ingevoerd, beperkt
tot met name genoemdo buitengewone on
voorziene toevallen. Een meerderheid der
afdeelingen gevoelt voor deskundige pacht-
rommissies, antler voorwaarde, dat die niet
too worden samengesteld als 't wetsontwerp
lit aantreeft. Over 't toekennen van bevoegd
heden ioopen de inzichten zeer uiteen, doch
er is geen meerdertie.id voor het toekennen
fan bindende bevoegdheden.
MOND- EN KLAUWZEER.
Onder Nijkerk werd voor het eer-st weer
een geval van mond- cn klauwzeer gecon
stateerd.
BOLLE NZIEKTE.
