TWEEDE KAMER
DONDERDAG 8 MEI 1930
TWEEDE BLAD PAG. 5
AFDEELINGSVOORZITTERS
INTERPELLATIE-DE VISSER
WIJZIGING DER GEMEENTEWET
DE UITSLUITINGEN
Vergadering van 7 Mei.
OVERZICHT
De Kamer is gister begonnen aan een her
ziening der Gemeentewet Zij is echter van
heel wat bescheidener omvang dan toen zij,
voor een tiental jaren in den vorm van een
voorstel der staatscommissie-Oppenheijn het
eerst aan de orde werd gesteld, dat in 1923
door minister Ruys de Bcerenbrouck groo
tendeels werd overgenomen.
De inhoud er van stond de Kamer niet erg
aan en het voorstel werd wel onderzocht,
maar er verscheen geen verslag.
Minister Kan bracht later beperkingen
aan, maar ook daardoor kwam het niet tot
openbare behandeling.
Kort na zijn optreden verleden jaar diende
minister Ruys. nadat de Commissie van
Voorbereiding haar rapport met hem had
besproken, een gewijzigd ontwerp in, dal
thans door de Kamer in behandeling is ge
nomen.
Groote dingen bevat het niet meer. De
oude grondslagen van Thorbecke's wet uil
1851 blijven onveranderd. Dat pleit voor
diens arbeid en het is vermoedelijk ook heel
verstandig om aan de grondslagen van het
gemeentelijk leven niet te raken in een tijd
van veelzijdigen groei, die door de bestaan
de wet allerminst belemmerd wordt
Het karakter van het wijzigings-ontwerp
leende zich bezwaarlijk tot het houden van
algemeene beschouwingen. De liberaal Dr.
Vos deed er een poging toe, maar geslaagd
mag zij niet heeten. Eigenlijk hield hij de
Kamer onnoodig op. Alles wat hij zeide
het werd hem duidelijk door den heer v.
Bergh en den minister te verstaan gegeveD
komt bij de artikelen aan de orde.
De Kamer heeft zich vrijwel den geheelen
middag bezig gehouden met art. 23, dat de
z.g. uitsluitingen van het raadslidmaatschap
regelt
Een poging om de uitsluiting voor de
krijgslieden in werkelijken dienst op te hef
fen, slaagde niet
Dat de door den minister voorgestelde op
heffing der uitsluiting voor predikanten
geestelijken gehandhaafd bleef, zal, meei
we, aan de practijk weinig veranderen. We
vreezen allerminst een invasie van domi-
née's en pastoors in gemeenteraden. De
heer Lingbeek en zijn medestander op dit
punt, de heer de Visser, kunnen gerust zijn
Dat echtgenooten van uitgeslotenen van
het Raadslidmaatschap ook uitgesloten ble
ven, gelijk was voorgesteld, achten we prin
cipieel juist en ook logisch. Het is, meenen
We, in Den Haag gebeurd, dat een vrouwe
lijk raadslid zich afscheidde van haar frac
tie en zoo een salarisverhooging voor een
categorie van gemeente-personeel bewerkte,
waartoe haar echtgenoot behoorde.
Het scheen ons juist gezien, dat Mr. de
Wilde voorstelde om onderwijzers bij het
bijz. lager en middelbaar onderwijs niet tot
het raadslidmaatschap toe te laten. Ook hun
openbare collega's zijn als gemeente-ambte
naren, daarvan uitgesloten. Het is tactischer
en voor het verkrijgen van objectieve be
slissingen juister om tusschen beide cate-
goriën geen verschil te maken.
De Minister moest erkennen dat voor het
'denkbeeld van Mr. de Wilde, dat door heel
de Kamer gedeeld werd, veel te zeggen was
en zonder veel bezwaar liet hij zijn eigen
voorstel schieten.
Een eenigszins pikante kwestie gold het
al of niet toelaten van „vrijgestelden" van
organisaties van gemeentepersoneel als
raadslid. Er was een tijd, n.l. toen nog al
eens gesproken werd over „De kip, het ei
en het voer" (een pleidooi voor sociale poli
tiek en tegen groepsbelang) dat zelfs in
soc.-dem. kring de verwijdering van ge
salarieerde bestuurders van organisaties van
gemeentepersoneel uit de gemeenteraden n
niet-onsympathieke gedachte was. De Am-
eterdamsche wethouder de Miranda schreef
zelfs eens. dat het optreden van het ge
organiseerde gemeentepersoneel werkelijk op
chantage begon te gelijken inplaats van op
georganiseerd overleg. Dat was in 1924, toen
hem de gal overliep.
Wie dat bedenkt, begrijpt, dat in 1923 in
dien hoek gezwegen werd, toen in de
wijziging der Gemeentewet werd voorgesteld
gesalarieerde bestuurders uit de gemeente
raden te verwijderen. Het was dan ook on
noodig, dat de heeren, nu minister Ruys
aan dat verleden getrouw bleef, wat hoog
van den toren trachtten te blazen, alsof hel
hier een zaak van democratie of niet-
democratie gold. Wie het zoo voorstelt, ver-
valscht de zaak, die zeer objectief uit een
oogpunt van gemeentebelang kan worden
beoordeeld.
1 Men behoeft dan noch aan de eene zijde
te overdrijven, noch de beteekenis vgn het
beschikken over geheel onafhankelijke raads
leden uit het oog te verliezen.
Zoo bekeek, meenen we, Mr. de Wilde
de zaak en kon toen tot de conclusie komen,
dat het tegenwoordig in de practijk nog al
losliep. Tenslotte stemde hij toch voor do
uitsluiting met de overgroote meerderheid
der fractie. Dit standpunt is alleszins to
verdedigen op zakelijke gronden. Dat an
deren een andere opvatting waren toegedaan
achten we niet zoo erg verschrikkelijk, al
gaat onze voorkeur niet in dezelfde richting.
De minister had gaarne gezien, dat men
hem op dit punt was gevolgd. Toen de
Kamer tenslotte anders besliste, vond hij
het echter ook weer niet zoo tragisch, dat
hij met de Kamer niet verder het wets
ontwerp zou willen behandelen.
Heden gaan we voort met de artikelen
en de amendementen waarvan er door de
soc.-dem. enkele tientallen zijn ingediend.
VERSLAG
Voorzitters der Aideelingen.
De Voorzitter deelde bij den aanvang
der vergadering mede, dat de afdeelingen
hebben benoemd tot voorzitters de heeren
Marchant, Heemskerk, Schokking, Nolens en
Colijn, en tot onder-voorzitters de heeren Lo
in k, Aalberse, v. Vuuren, Vliegen en Knot
tenbelt.
Stemming conclusie Hulsbosch.
Aan de orde was daarna de stemming
rer de Dinsdag behandelde conclusie-Huls-
bosch.
De heer Drop (s.d.) verklaarde te zullen
vóórstemmen, hoewel hij in 't algemeen is
tegen een wijze van procedeeren als hier
heeft plaats gehad. Hij is het echter eens
met den materieelen inhoud.
De heer Drop stemde dus tegenovergesteld
aan zijn spreken van den vorigen dag.
Hij bloosde bij het afleggen van zijn ver
klaring. Met redenl
De conclusie, om aan den adressant als
nog een uitkeering te verleenen, werd ver-
o r p e n met 58 tegen 25 stemmen.
A. H. VAN DER ZEE f
Interpellatie-De Visser.
De heer De Visser (c.p.) vroeg der Ka
mer verlof de regeering te interpelleeren
over de actie tegen de z.g. geloofsvervolging
in Rusland, dit naar aanleiding van het ant
woord, dat gegeven is op zijn schriftelijke
vragen dienaangaande.
Op dit verzoek wordt heden beslist
Nadat nog een tiental conclusies op ver
zoekschriften of omtrent Regeeringsbeschei-
den zonder beraadslaging en stemming wa
ren aangenomen, werd het wetsontwerp
tot
herziening der Gemeentewet
aan de orde gesteld.
Dr. Vos (Lib.) was de eerste spreker. Hij
begon met een opsomming van de voordee-
len der geldende Gemeentewet, die sinds
haar invoering in groote lijnen ongerept kon
blijven. Die voordeelen betreffen in hoofd
zaak de autonomie, de verantwoordelijkheid
i de controle op de uitvoerende organen
i moeten behouden blijven.
De ontwikkeling der gemeenten heeft dan
ook ongestoord kunnen plaats hebben door
den inhoud der Gemeentewet Thorbecke,
die de Gemeentewet schiep, heeft die ontwik
keling voorzien en daarmede rekening ge
houden. In 't algemeen voldoet de huidige
Gemeentewet nog volkomen aan de eischen
die de ontwikkeling der gemeenten daaraan
stelt.
Het herzieningsontwerp laat gelukkig dc
oude grondslagen onaangetast Onder onze
1200 gemeenten zijn er wel eenige met zoo
klein gebied, dat vereeniging met een naast
gelegen grootere gemeente geen bezwaar zou
hebben.
De bestaande wet staat daaraan niet in
den weg. Niet steeds behoeft echter bij moei
lijkheden het middel van annexatie te wor
den gehanteerd. Ook voor de beheerstaak is
Thorbecke's wet nog voldoende, dank zij
haar groote elasticiteit
Dat geldt ook voor de Mrvullipg van de
taak van het College van iB. en W. Zelfs in
de grootste gemeenten kan, bij doeltreffende
werkverdeeling, volstaan worden met het
tegenwoordig aantal wethouders. Aan de
voorgestelde mogelijkheid om het aantal
wethouders te vergrooten, is de behoefte dan
ook niet zoo groot.
De politieke verantwoordelijkheid moet
blijven bij het hoogste college in de gemeen
te: B. en W. De burgemeester moet worden
ontlast van allerlei, dat zijn bestuurstaak
eigenlijk niet raakt. Het interpellabel maken
van den burgemeester, zou de heer Vos niet
hebben gewenscht. Dat geeft conflicten. Er
is allerlei, waarin ten slotte de beslissing
door één man moet worden genomen en
niet door een heterogeen college als de Raad
Geklaagd wordt over overlading van den
Raad. Maar een Raad overlaadt zich zelf als
gevolg van de politieke ontwikkeling. Er
wordt dan vaak veel gepraat over betrekke
lijke kleinigheden; de groote dingen passee
ren menigmaal ronder een woord.
Gisteravond is te Delft na een kortston
dige ziekt© overleden de heer A. H. v. d.
Zee, Waagmeester aldaar. De heer v. d. Ze©,
in Dec. van het vorig jaar onder zeer
veel blijken van belangstelling zijn 40-jarig
jubileum als Waagmeester vierde, was een
zeer gezien en algemeen geacht ambtenaar.
Zijn hulpvaardigheid, voor reder waarmee
hij in aanraking kwam, had hem vele vrien
den bezoTgd. Daarbij stond hij om zijn sterk
ontwikkeld rechtsgevoel en onkreukbaar
karakter bekend.
De heer v. <L Zee diende vele jaren de
Genef. Kerk als ouderling. Ook is hij een
dergenen die van de oprichting af als lid
en bestuurslid van de Chr. Ambtenaarsver
eeniging deze organisatie heeft gediend.
Op 59-jarigen leeftijd is hij op het onver
wachtst aan zijn gezin en arbeid ontrukt
Zijn nagedachtenis zal bij velen in en buiten
Delft in eere blijven.
'I DE POLITIEKE ONRUST IN SPANJE
Prof. Unamuno, folder 'der Spaaneche repuSliketaen. omringd door revolutionaire
i Madrileenschg t. 'lega'a,.
Alleen door zelfbeperking kan de Raad
aan dit euvel ontkomen.
De colleges van bijstand moeten niet tot
beheerscolleges worden gemaakt
De „vrijgestelden" in den Raad vormen
een element, dat niet tot bekorting van dis
cussies aanleiding geeft Ze staan vaak voor
een gewetensconflict als zij beslissen moeten
tusschen gemeentebelang en specifiek belang
Om geestelijken in den Raad niet toe te
laten, daarvoor zag de heer Vos geen vol
doenden rechtsgrond. Evenmin voor militai
ren.
De toelating van onderwijzers tot het raads
lidmaatschap werd tot schade van het onder
wijs en het kind geacht
De vrouw zou Dr. Vos wel benoembaar
willen zien voor burgemeester en secretaris
Bij de regeling der samenwerking of bij
grenswijzigingen tusschen gemeenten, zal
gewaakt moeten worden tegen aantasting
der autonomie.
Mr. v. d. B e r gh (s.d.) verklaarde dat z. 1
de samenwerking en de grenswijziging in
het ontwerp goed geregeld is. Maar niet
werd begrepen waarom allerlei belangrijke
punten niet waren opgenomen in de wets
wijziging, waarin vrij willekeurig gekozen
uit de vele desiderata.
Niemand vroeg meer het woord.
Minister Ruys ging kort de geschiedenis
der herziening na. Zij begon met het advies
der commissie-Oppenheim van 9 jaar gele
den.
Het eerste omvangrijke wetsontwerp van
1923 had in de Kamer weinig sympathie.
Minister Kan heeft het vervangen door
beperkter voorstel; later heeft de minister
zelf het z. i. nog weer verbeterd, na te heb
ben kennis genomen van het Verslag der
Kamer. Hij bedoelde iets te verkrijgen, dal
de moeite van het behandelen loonen zou.
Over wat wel en wat niet opgenomen is of
had moeten worden opgenomen, kan meD
in zijn oordeel verschillen.
Op het uitvoerig betoog van den heer Vos
ging de minister niet in; de punten komen
bij de artikelen terug.
Hierna werd begonnen met
de artikelen.
De heer Boon (Lib.) lichtte een amende
ment toe om militairen in werkelijken diens',
niet uit te sluiten van het raadslidmaal
schap. Zoo iets is niet meer van dezen tijd
d. B e r g h (s.d.) verdedigde een
amendement om echtgenooten van hen, die
van het raadslidmaatschap zijn uitgesloten,
wel als raadslid toe te laten.
De heer Vliegen (s.d.) wenschte de z.g.
.vrijgestelden" van gemeentepersoneel nie'
van het raadslidmaatschap uit te sluiten.
Een amendement in dien geest was dooi den
heer v. d. Bergh ingediend.
Er werd op gewezen, dat deze menschen
als lid van een politieke partij zitten en niet
als vakvereenigingsbestuurders. Ze te willen
verwijderen is een aanslag op de organisatie
van het overheidspersoneel.
Mr. de Wilde (a.r.) verklaarde er zich
tegen, dat personeel van het bijzonder lager
en middelbaar onderwijs tot het raadslid
maatschap wordt toegelaten. Hun aanwezig
heid kan tot ongewenschte dingen in cri-
tieke gevallen leiden.
Een amendement werd ingediend om deze
uitsluiting uitdrukkelijk in de wet op te ne
men, gelijk zij ook geldt voor de openbare
onderwijzers.
De heer Vliegen (s.d.) vroeg waarom
de Regeering alleen de bijz. onderwijzers tot
den Raad wilde toelaten. De openbare blij
ven, als ambtenaren der gemeente, er van
zelf buiten.
De heer Ketelaar (v.d.) sprak in den
zelfden geest; steunde het amendement-Boon
en de amendementen-v. d. Bergh.
De heer Lingbeek (H. G. S..) bepleitte
het verwijderd houden van geestelijken uit
den gemeenteraad. De Herv. Kerk zou voor
haar predikanten zeker niet toestaan het
raadslidmaatschap te vervullen. En dan
kregen alle andere kerkelijke gemeenschap
pen een voorsprong. Dat wenscht hij niet.
De heer De Visser (comm.) was voor
de amendementen van de heeren de Wilde,
Boon en v. d. Bergh en tegen de toeiating
van geestelijken.
Een H. G. S.-liberaal-vrijz.-dem. amende
ment werd voorgelezen door den Voorzit
t e r, dat bedoelde bedienaren van den gods
dienst uit te sluiten van het raadslidmaat
schap.
De heer Snoeck Henkemans (c.h.)
achtte uitsluitingen 'een beperking van de
keuze der kiezers en soms tot schade der
gemeente, als er weinig geschikte krachten
zijn. De uitsluitingen moeten zoo gering mo
gelijk zijn.
Uitgesloten moeten zijn gemeente-ambto
naren en leden van colleges, die over ge
meenterecht kunnen hebben te spreken en
personen (onderwijzers), die direct, bepaalde
belangen zouden kunnen dienen.
Uitsluiting van geestelijken, militairen er»
echtgenooten van uitgeslotenen, achtte hij
niet gemotiveerd.
Mr. de Wildo aanvaardt niet de stel
ling, dat de kiezers in hun keuze zoo weinig
mogelijk moeten worden beperkL Er zijn
nu eenmaal een aantal personen, die in den
Gemeenteraad niet thuis hooren.
Het liefst zou hij alle ambtenaren uit
sluiten van het lidmaatschap van den Raad.
Den krijgsman wil hij er zeker niet hebben,
d© gezagsverhoudingen in het leger maken
diat ongewenscht. Ook is een krijgsman
verplaatsbaar.
Het amendement-v. d. Bergh is onaan
vaardbaar. Er is een eenheid in het huwe
lijk en daarom is het het beste
vrouwen van niet-fcoegelatenen ook niet toe
te laten.
De geestelijken toelaten ligt wel in de
historische lijn. Maar hij zal toch voor hel
amendement-Lingbeek stemmen met hel
oog op mogelijke on gewenscht heden.
De uitsluiting der vrijgestelden van ge
meentepersoneel is op zich zelf logisch. Maar
deze menschen hebben het als raadslid dik
wijls gemakkelijker dan in hun vakvereeni
ging. Ze hebben als raadslid een bijzondere
verantwoordelijkheid. De bepaling geldl
ook slechts voor enkele menschen en
de vraag of men daarom de wet moet
gen. Bovendien is de voorgestelde regee
ringsbepaling wel te ontduiken.
De heer Smeenk (a.r.) erkend©, dat
theoretisch voor het standpunt der Regee
ring ten aanzien van de vrijgestelden
ander is aan te voeren, maai
hij kan er toch zijn stem niet aan geven.
De maatregel is niet doeltreffend, kan ver
'birttering wokken en gevaar voor eenzijdig
heid vergrooten.
Dr. Schokking (c.h.) was het niet
alles met zijn fractiegenoot Snoeck Henke
mans eens, „wat betreft de uitsluitingen. Hij
meende, dat diens ruime opvatting niet
het belang is van een goede samenstelling
an den gemeenteraad. Dr. Schokking sloof
zich met betrekking tot de amendementen
bij Mr. de Wilde aan. Staatsrechtelijke
lichamen moeten het algemeen belang
dienen, maar zijn niet de opsomming
allerlei maatschappelijke belangen. Er moei
onafhankelijk kunnen worden geoordeeld
Mej. Groene weg (s.d.) bestreed de be
paling ten aanzien van de vrijgestelden.
De heer Kuiper (r.k.) wilde de mogelijk
heid voor de geestelijken wel openen
het lidmaatschap van den Raad, echte;
niet voor de onderwijzers en voor de vrou
en van ambtenaren. De vrijgestelden
'ilde hij weer niet uitsluiten, van misbrui
ken is hem niets gebleken, al kan hier
daar iemand zich als raadslid wel eens i
geheel hebben kunnen losmaken van be
paalde verlangens in zijn organisatie.
het algemeen wordt door vrijgestelden be
hoorlijk rekening gehouden met het alge
meen belang.
Hierna was het woord aan den mini
ter van Binnenlandsche Zake...
Hij behandelde achtereenvolgens de 5 amen
dementen.
Dat van den heer Boon kon niet aanbe
volen worden op de gronden door Mr. de
Wilde reeds genoemd.
Het amendement-v. d. Bergh werd even
eens afgewezen om reeds aangevoerde
redone m
De niet-verkiesbaarheid der vrijgestelden
is voorgesteld op grcrnd van de geschiedenis
De Staatscommissie-Oppenheim stelde deze
bepaling voor en in 1923 had de minister
deze bepaling overgenomen. In die jaren
is er geen bezwaar tegen gemaakt, ook
niet door soc.-dem. Hij is dus volkomen
logisch gebleven.
Vrijgestelden van gemeentepersoneel zijn
in de vervulling van het raadslidmaatschap
ndet absoluut vrij. Zij zullen trachten in de
lijn van hun organisatie te blijven. Zucht
tot handhaving hunner positie brengt dat
De voorgestelde uitsluiting ligt volkomen
in de lijn van de uitsluiting van ambte
naren zelf. Zij is logisch en noodzakelijk.
Vrijgestelden als bedoeld treden op als
rechter in eigen zaak en dat heeft de Ge
meen te wet juist willen voorkomen in de
artt. 23 en 46.
Het geldt een gezand beginsel, dat
minister niet wil terugnemen.
Het bestrijden van het vervallen van de
uitsluiting voor bijz. onderwijzers had op
den minister 'n zoodanigen indruk gomaakt
dat hij zich tegen het amendement-de Wildo
niet zou verzetten.
Het amendement-Lingbeek ten slotte be
sprekend, merkte de minister op, dat de
opheffing der uitsluiting van de geeste
lijken in overeenstemming is met wat reeds
voor de Volksvertegenwoordiging en voor
de Prov. Staten geldt De kiezersorganisaties
moeten maar beslissen of ze geestelijken en
predikanten al of niet in den Raad willen
hebben.
Zonder replieken werd overgegaan tot do
stemming.
Het amendement-Boon (niet-uitsluiting
krijgslieden) werd verworpen met 57
tegen 20 stemmen.
Het amendement-de Wilde (ook bijz.
onderwijzers geen raadslid) werd z h.s
"oedgekeurd.
Het amendement-L i n g b e e k (uitslui
ting geestelijken en predikanten) werd ver
pen met 56 tegen 22 stemmen. Dc stem
ming was gemengd.
Het amendement-v. d. Bergh (echtge
nooten van uitgeslotenen niet uitsluiten)
werd verworpen met 46 tegen 32 stem
men. Bij de voorstemmende linkerzijde
vexwden rich de heer Snoeck Henkemans
en Mej. Katz.
amendement-v. d. Bergh (vrijgwtel-
den toelaten) werd aangenomen met -18
tegen 30 stemmen.
NED. HERV. KERK.
P.,tJr2efen: Ent€r» D .Bax Hzn te
M j v e. r Te Doetinchem. P. Warners te
Nederhorst den Berg.
1g®no,m.®n: Naar Leusden, P. Hof
stede te Noordwykerhout.
GEREF. KERKEN.
Tweetal: Te Alkmaar, C. von Meyenfeldt
te Feyenoord (Rotterdam) en S. Wouters te
Dronryp. Te Driesum, P. van der Marei te
Krabbendam en H. M. Ploeger te Appelscna.
BEROEPINGSWERK
Te Ma ruim (Gr.) is de Kerkvoogdij der
Ned. Hen-, Gemeente thans tot overeenstem
ming gekomen met den Raad van Reheej
inzake het predikantstractemenL Daardoor
kan nu worden beroepen in de door hel
vertrek van Ds. Huizinga onstane vacature
Door het heffen van een hoofdelijkon om
slag wil men trachten de benoodigdo gei
den bijeen te krijgen.
CANDIDATEN TOT DEN H. DIENST.
Door de Algemeene Kerkelijke Commissie
der Hersteld Evang. Luthersche Kerk wrd
nog tot candidaat bevorderd de heer W. F.
ten -Rouwelaar te Amsterdam.
De Classis Gorinchem der Geref. Kerken
heeft 7 Mei praeparatoir geëxamineerd en
met algemeene stemmen beroepbaar ver
klaard den heer A. P. Heine r. Een even
tueel beroep kan de heer Hciner nog niet in
HET HAMPTON GEMENGD NEGERKOOR
In de groote zaal van het Concertgebouw te Amsterdam gaf het H&mpton Gemengd
Negerkoor, onder leiding van Dr. Nathaniel Dett, een uitvoering, waarvoor groote be
langstelling bestond. Hedenavond zingen deze negers te Rotterdam. We geven hier
een foto van een drietal leden van het koor.
overweging nemen. Wel wil hij de Kerkep
des Zondags dienen. Het adres is: Gorin
chem. Nieuwe Hoven 47.
De heer A. M. Knottnerus, Theol
cand. aan de Rijksuniversiteit te Groningen,
wonende te Vries, werd door het Prov. Kerk
bestuur van Gelderland tot de Evangelie
bediening in de Ned. Hervormde Kerk toege
laten.
De Classis Deventer der Geref. Kerken
heeft praeparatoir geëxamineerd en met al
gemeene stemmen toegelaten tot den dienst
des Woords den heer H. Zandbergen,
cand. aan de Theol. School te Kampen. Dp
heer Zandbergen is bereid een eventueel be
roep in overweging te nemen met ingang
1 Juni a.s. Zijn adres is; Laareschsinge)
53. Enschedé.
AFFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE.
D s. B. A. Bos hoopt Zondag 15 Juni a.s.
afscheid te nemen van de Geref. Kerk van
Haarlemmermeer-Oostzijde en Zondag 29
Juni d.a.v. te Assen intrede te doen, na de-s
morgens bevestigd te zijn door Ds. C. J. Bos,
*"**i Uithuizen.
- Cand. H. A. C. H i 1 d e r i n g te Am
sterdam, die door de Geref. Kerken in Hen
steld Verband zal worden uitgezonden oru
te arbeiden als missionair-predikant onder
de Chineezen op Java en die deswege door
de Kerk van Amsterdam-Zuid als missio
nair-predikant is beroepen, is gisteravond
in de Parkkerk als predikant bevestigd
door Dr. J. G. Geelkerken, die een predika
tie hield over Jeremia I 7—9, waarna do
bevestiging op de gebruikelijke wijze plaat?
had. Na de bevestiging werd Ds. Hildering
toegezongen Geeang 90 (gewijzigd).
Ds. Hildering heeft hierna zijn intrede ge
daan met een predikatie over 1 Cor. 1 21,
welke predikatie hij besloot met enkele toe
spraken.
Ds. H. G van den Brink, van Leiden, de
oudste der predikanten van de Geref. Ker
ken in Hersteld Verband, sprak hierna na
mens de collega's Ds. Hildering toe, waarna
de Gemeente, die in grooten getale was op
gekomen, den missionair-predikant Psaho
134 3 toezong.
Ds. Hildering zal binnenkort, ter voorbe
reiding van zijn arbeid, naar China vertrek
ken en na een verblijf aldaar zijn arbeid on
der de Chineezen op Java aanvangen.
Ds. J. de Jong, van Spijk (Gr),
reeds bevestigd als predikant der Ned. Herv.
Gemeente van Scheveningen, heeft hier zijn
intrede gedaan met een predikatie over
Rom. 1 16 en 17. Na de plechtigheid had
in het wijkgebouw „Rehobóth" een begroe
tingssamenkomst plaats.
Ds. B. R. Knottnerus hoopt van
Ned. Hervormde Gemeente te Vries afscheid
te nemen op Zondag 15 Juni a.s. De intrede
te Sebaldeburen is bepaald op Zondag 2?
Juni d.a.v., na bevestiging door Ds. A. M.
Knottnerus, van Arnhem.
Ds. A. M e ij e r s, van Hoogeveen, die
Zondag j.l. werd bevestigd als predikant der
Ned. Hervormde Gemeente van Utrecht,
heeft gisteravond voor een stampvolle Dom
kerk zijn intrede gedaan. Als tekst had hij
gekozen Richteren 6 14a: „Toen keerde
Zich de Hecre tot hem on zeide ga heen in
deze uwe kracht". In zijn rede ontvouwde
Spr. de volgende vier gedachten: 1. waartoe
deze kracht noodig is; 2. waarin zij bestaat
3. hoe zij wordt gebruikt; 4. waartoe deze
kracht leidt Uitvoerig werd een vergelijking
gegeven tusschen don strijd welke gevoerd
moest worden door het volk van Israël ondei
leiding van Gideon en den strijd wvlke de
strijdende Kerk des Heeren onder leiding
harer voorgangers heeft te voeren. Spr. zei
dat hij alleen in het besef van zijn roeping
naar Utrecht gekomen was en dat't de Heere
is geweest Die hem geloerd heeft uitwendie
voordeel prijs te geven en hij vast mag ge
looven, dat dc overtuiging, welke hem hier
in is geschonken, door den Ilcere is gewerkt
gezien de leidingen welke de Heere met
hem gehouden heeft. Nadat de zegen was
uitgesproken, zong de Gemeente haar nieu
wen herder en leeraar toe Ps. 119 9.
BEGRAFENIS-J. L. VAN HASSELT.
Te Hilversum had gisteren, in tegenwoor
digheid van een groote schare vrienden en
belangstellenden, do begrafenis plaats van
den op 90-jarigen leeftijd overleden oud-zen
deling J. L. van Ilasselt, eerste zendeling der
Utrechtsche Zendingsvereeniging, die 46 ja
ren in Ned.-Jndië, meest op Nieuw-Guinea
arbeidde in het Evangelie.
Aan het sterfhuis sprak Ds. J. A. Hoek-
zema, van Hilversum. Ann do groeve werd
het woord gevoerd door: Ds. N. P. E. G. van
"chelen, Ilerv. predikant te Hilversum; oud
zendeling M. J. vfln Baarda, van Utrecht, die
de vorige week zijn gouden nmhtsfeest vier
de en nu de oudste tier zendelingen gewor
den is, sprekende namens de zendelingen-
Ds. Joh. Rauws, van Ocgstgeest, sprekende
namens het Hoofdbestuur der Utrechtsche
Zendingsvereeniging; Ds. J. Ilenzel. van Zul
phen, die zich kweet van een opdracht van
drager, den zendeling F. J. F. van Has
solt te Manokwari, oni een woord van dank
brengen aan allen, die zijn vader hadden
erzorgd en aan allen, die hem de laatste
zouden bewijzen, welke telegrafische op
dracht uit Manokwari hij nog eerder ontving
dan de rouwkaart uit Hilversum; en zonde-
hng W. H. Th. van Hasselt, van SJmotorhis
(.Sumatra), met verlof hier te lande, die nn
mens do familie sprak en een en ander uit
van zijn vader in herinnering
Ten besluite werd gezongen het lievelings
lied van den overledene: „Jezus. l"w verzoe
nend sterven blijft het rus int van mijn
hart" (Gez. 130 61.
Er was «en lijkkrans van de ''apoeschd
Gemeente.
GENERALE SYNODE-GEREF KERKEN.
Promotiereeht Theol. SehooL
De Classis Tiel besloot met kleine meerder
heid een voorstel-Herwijnen, strekkende tot
verleening van het promotiereeht over te ne
men en door te zenden naar de Part. Synode.
De Classis Schiedam, die gisteren te Vlaar
dingen vergaderde, heeft aangenom a het
volgende voorstel van den Kerkeraad van
Schiedam:
De Kerkeraad van Schiedam, constateerend
dat ten aanzien van het promotiereeht der
Theol. School noch bij Curatoren noch bjj
Professoren dier School eenstemmigheid be
staat,
dat in den boezem der Kerken eenzelfde
verdeeldheid omtrent dit punt valt op te
merken,
dat zoowel uit minderheid als meerder
heidsrapport blijkt, dat by een beslissing
over deze zaak naar welke zijde ze dan ook
uitvalt, gevaar dreigt voor den vrede der
Kerken,
van oordeel, dat zulk een verstoring van
den vrede voor den bloei en de ontwikkeling
onzer Kerken zeer nadeelig zou zyn,
«telt voor, dat de Classis aan de Part.
Synode van Zuid Holland ten Zuiden ver
zoekt aan de Generale Synode voor te stel
len:
L dat de Synode geen beslissing neme in
zake het promotiereeht, doch eerst een po
ging doe om tot eenheid van opleiding tm
komen1;
2. dat zy daartoe deputatcn benoeme om
dit vraagstuk onder de oogen te zien en aan
de Vereeniging voor Hooger Onderwijs op
Geref. Grondslag verzoeke een Commissie ta
benoemen ter bespreking met haar deputa-
De Classis Apeldoorn heeft aangenomen
een voorstel, waarbij uitgesproken wordt, dat
er geen overwegende principieele en practi'
sche bezwaren zyn tegen de uitoefening van
het jus promovendi door het College van
Hoogleeraren der Theol. School.
De Classis Gorinchem heeft met algemeë-
ne stemmen het volgende voorstel aange
nomen:
De Classis Gorinchem van oordeel, dat
het wenschelijk is. dat de Synode zich than»
opnieuw rekenschap geve van het vraag
stuk omtrent de eenheid van opleiding,
verzoekt de Synode daartoe te willen oven-
gaan, alvorens zij zich uitspreekt over het
jus promovendi der Theol. School: zou dd
Synode eventueel niet wenschen over te
gaan tot benoeming van Deputaten voor
deze zaak en mocht eventueel doze oenheid
niet mogelijk blijken, gelijk deze in 1899 be-
pleit is. n.l. zoodanig, dat de Kerken volla
zeggenschap over de opleiding bohouden,
dan meent de Classis dat het gewenscht
is, om aan de Theol. School het jus promo
vendi te verleenen.
Vro.w.nkl.tr.eht D, Clwri, Tiel
heeft met een kleine»meerderheid besloten
over te nemen een voorstel-Herwynen, strek
kende tot verwerping van het vrouwenkies
recht.
De afgevaardigden van de Kerk van Tiel
wilden vermeld zien, dat zy bezwaar hebben
tegen de wtfze waarop Hit besluit, zoowel als
dat ten aanzien van het promotiereeht, is
tot stand gekomen.
ALO. SYNODE DER NED. HERV. KERK.
Tot primus-lid dezer Synode is door het
Provinciaal Kerkbestuur van Gelderland be-
noemd Ds. T. Barbas te Hengelo, en als se
cundus-lid Ds. J. van Leeuwen te Ophomcrt.
KERKGEBOUWEN.
Te Hoogmade werd twee eeuwen gele.
den, op 14 Mei 1730. de Hervormde Kerk
door Professor Fahricius. van Leiden, met
een leerrede ..ingewijd". Ds. Th. G. Tonnon.
thans predikant te Hoogmade. ral Woens
dag 14 Mei, des morgens te 10 uur, in da
kerk aldaar een herdenkingsrede houden.
EVANGELISATIE.
Te Moordrecht worden pogingen ge
daan tot stichting eener Hen*. Evangelisatie,
om predikanten van rechtzinnige richting te
doen optreden. De Herv. predikant van
Moordrecht is modern.
ZENDINO.
Samenw. Z e n d i n g s c or pora tl en.
Men meldt ons: Met de inkomsten der Sa.
mcnworKcnde Zendlngsmrporaties, vere«v
nigd in het Zendingsbnreau OogMgeest,
gaat het nog steeds niet naar wensch.
Januari bracht f 50.100 minder op dan d«
geraamde uitgavpn; Februari volgde dit
,n .Mnart ,|f •'"hterstanJ
f 30f)00 en h»at <>«>k April een achter
stand van f 30.000. I)i( brengt moeilijkheden
mee met betrekking tot het beschikbaar
stellen van de noodige gelden voor Indië.
N)e Besturen moeten bijzondere tniddelej»
aanwenden om ta dezen achterstand, die
den normalen gang van het Zendingswerk
bedreigt, te voorzien. Zij doen een dringend
beroep op de hulp van allen, die hart heh-
benvoor de Zending, en van allen, die oog
hebben voor haar bijzondere beteekenis voor
Nod.-Iudia.
