DONDEPHAG 8 MEI 1930
DE LEEUW UIT DE
GEVANGENIS ONTSLAGEN
TUMULT
IN DE BELGISCHE KAMER
EEN WAAL
NEEMT HET VOOE DE LEEUW OP
Do Vlaamsche soldaat De Leeuw, die, n-aar
men weet, terzake van het niet gehoorzamen
aan een hem in het Fransch gegeven bevel,
tot drie maanden en 14 dagen gevangenis
straf werd veroordeeld, is gisteravond uit
de gevangenis ontslagen.
De reden was niet officieel bekend, doch
men kan op zijn vingers uittellen, dat hier
direct verband moet gelegd worden mot het
tumult, dat deze veroordeeling in de Vlaam
sche pers en vooral in de Kamer verwekt
heeft.
Dat de in het Fransch geredigeerde bladen
in alle talen zwijgen over de kwestie tee
kent hun schaamte. Maar „De Standaard"
trekt fel van leer en spreekt over het pijn
lijk geval in verband met don langen lij
densweg van de Vlaamsche jongens aan den
Yser.
De regeering, die zich over den scherpen
aanval van dit minimalistische Vlaamsche
blad ongerust maakte, ook om den weer
klank, die een zaak als doze in het Belgische
jubeljaar in het buitenland heeft, maakte
zich niet weinig bezorgd, temeer omda«
eergister in de Kamer moties in verband met
het geval-De Leeuw waren ingediend, waar
over vandaag gestemd moet worden.
Om de Kamer gunstig voor zich te stenf
men, heeft de regeering ongetwijfeld op den
auditeur-militair invloed geoefend met het
gevolg, dat Joris de Leeuw „voorloopig" in
vrijheid is gesteld. De jongen had trouwens
reeds drie weken in preventieve hechtenis
doorgebracht I
Het is gister in de Kamer nog eens scherp
toegegaan. De Waal Mathieu heeft o.a. ge
zegd. dat hij de daad van De Leeuw een
nobel gebaar vindt en dat wanneer een
Waalsch soldaat iets dergelijks overkwam
als hem, de Walen zeer waarschijnlijk niet
in de Kamer maar op straat zouden pro-
testeeron. Deze uitlating lokte krachtig ap
plaus uit op de banken der socialisten, der
Vlaamsche nationalisten en van eenige
katholieken.
Van Cauwelaert wierp roet in 't eten door
te roepen, dat het een eeuw geduurd heeft
voor de Walen deze waarheid begrepen
hebben.
Minister Janson trachtte het debat te ont
zenuwen door gauw in het midden te bren
gen, dat een geval als dit in de toekomst
niet meer kan voorkomen omdat do Vlaam
sche soldaten ingang 1930—31 in het Neder-
landsch gecommandeerd zullen worden en
dat De Leeuw wel voorloopig in vrijheid zal
gesteld worden.
Niettemin bleef het in de Kamer woelig.
De Gentsche socialist Balthasar protes
teerde tegen het „kastegerecht".
Van Cauwelaert, de katholieke Vlaamsche
leider, wekte nieuw kabaal onder de Vlaam
sche nationalisten toen hij een rede hield
waarin kool en geit gespaard moesten
worden.
Vandaag zou over de ingediende moties
van vertrouwen en van wantrouwen worden
gestemd,
DE ENGELSCH-EGYPTISCHE
ONDERHANDELINGEN
MEN STREEFT NAAR DEFINITIEF
De Engelsch-Egyptische onderhandelingen
werden Woensdagmorgen acht uur voortgezet
en werden slechts twee maal onderbroken om
to lunchen en te dineeren. Des avonds werden
de besprekingen voortgezet, welke tot diep
in den nacht voortduurden. Vandaag zou er
een kabinetszitting worden gehouden, waar de
stand der onderhandelingen nader zou wor
den onder de oogen gezien. Er word on pogin
gen in het werk gesteld, om thans definitieve
resultaten te bereiken. Henderson heeft zijn
vertrek naar Genève, uitgesteld tnt vanmiddag.
Naar verluidt, zouden de moeilijkheden betref
fende de Soedan nog steeds niet opgelost zyn
Terzelfder tijd worden ook nog andere punten
behandeld, zooals dat betreffende de troepen
ln de kanaalzone. Een en ander is weer ter
sprake genomen, nadat de koerier uit Cairo
is teruggekomen.
HEIMWEHR-ONLUSTEN IN OOSTENRIJK
Troepen aangevraagd
Te St Pölten is het na de gebeurtenissen
van Zondag onrusrtig gebleven, en telkens
Is het tot botsingen tusschen aanhangers
van de „Hedmwehr" en sociaal-democraten
gekomen.
Dinsdagavond namen de opstootjes groo-
teren omvang aan, zoodat de politie in
greep. Toen zij de straten wilden schoon
vegen, werd zij met een hagel van steencn
begroet. Drie agenten werden door steencn
gewond. Een der betoogers liep een sabel
houw op. Tien personen werden gearres
teerd.
Er zijn troepen aangevraagd om de poli
tie te versterken.
DE TORNADO BOVEN TEXAS.
60 dooden.
De wervelstorm, welke Texas geteisterd
heeft, heeft naar nader gemeld wordt, tal
van gebieden geheel verwoest, waarbij mee/
dan 90 personen om het leven zijn gekomen
Het aantal gewonden bedraagt minstens 10b
De autoriteiten hebben op groote schoa'
hulpmaatregelen genomen. Do schade be
draagt, voorzoover thans bekend is, ver
scheidene millioenen Dollars,
DE AARDBEVING IN BURMA.
Zes zevenhonderd slachtolfers.
Het opruimingswerk in het aardbeving*
gebied in Burma is nog in vollen gang. Hoo
wel het definitieve aantal slachtoffers nog
niet vast staat en de eerste berichten eenigs
zins overdreven leken, schat men toch het
aantal dooden op 600 a 700. Te Pegu is hel
aantal slachtoffers bizonder groot, omdut
tengevolge van de aardbeving tegelijkertijd
een bioscoop, een school en een ander open
baar gebouw, waarin zich vrij voel publiek,
bevond, instortten. Te Rangoon steeg het
aantal dooden tot 70 en het aantal zwaar ge
wonden tot 200.
GEWELDIGE AARDBEVINGEN IN PERZIE
200 slachtoffers.
Naar gemeld wordt, is Perzifi door hevige
aardbevingen geteisterd, welke in steden un
dorpen ontzaglijke schade aanrichtten. In
totaal zyn 2000 menschcn om het leven ge
komen;-
DE ONGEREGELDHEDEN
IN BRITSCH-INDIE
WEDGOOD BENN IN HET
LAGERHUIS
EEN TOCHT VAN
GANDHI. VEREERDERS NAAR POONA
In antwoord op vragen betreffenden den
toestand in Britsch-Indië zeide de Minister
voor ndië. Wedgwood Benn, dat hij zeer
vele telegrammen had ontvangen, welke hij
voorlas.
De laatste berichten van den Pendsjaab,
hebben betrekking op den toestand op Zon
dag en Maandag ,toen alles rustig was.
To Lahore werden een Europeesche ser
geant met piket door een talrijke menigte
omsingeld, maar zij wisten zich tenslotte
door de menigte heen te slaan. Ongevallen
kwamen niet voor. Men is thans de toe
stand volkomen meester.
Een ander telegram maakt melding van
de noodzakelijkheid waarin de superinten
dant van politie zich zag geplaatst zeven
malen op de menigte te vuren. Men meent,
dat hierbij de leider gewond werd. Ook wa
ren er berichten binnengekomen, dat 500
vrijwilligers binnengedrongen waren in het
spoonvegpoliticstation.
Een telegram uit Bengalen maakt melding
van het feit dat de toestand te Hooglix en
Howrah rustig is.
Te Chittagong werden vier rebellen gedood
Berichten doorgezonden door den chef
commissaris vermelden, dat te Delhi on
regelmatigheden zijn voorgekomen, waarbij
een demonstrant den wagen, waarin de com
missaris en de oudste superintendant van
politie gezeten waren, zwaar beschadigde.
Het is nog niet bekend of hier dooden
gevallen zijn, ofschoon men weet dat dertig
of 40 personen zich thans op den politie
post of in het hospitaal bevinden.
Het laatst uit Bombay ontvangen rapport,
gedateerd Dinsdag j.l. meldt, dat over het
algemeen de toestand volgende op de ar
restatie van Gandhi nog rustig was. Te
Bombay was een groote vergadering gehou
den, die kalm was verloopen. De Hartal was
Maandag begonnen en Dinsdag voortgezet.
In het katoendistrict waren 44 katocn-
labrieken of meer dan 50 pCt van het totale
aantal aan het werk. De troepen blijven in
gereedheid.
Te Surat is de toestand kalm, ook daar
zijn eenige winkels open.
Een bericht uit Burma deelt mede, dat
volgens daar ontvangen rapporten op Maan
dag en Dinsdag in Burma geen ongeregeld
heden hadden plaats gevonden.
De Minister had geen bevestiging ontvan
gen van de berichten over de aardbeving.
Aanval op politiepost.
De menigte te Calcutta heeft een poging
gedaan twee gearresteerde vrijwilligers, die
in het politieposthuis te Ranaghat waren
opgesloten te bevrijden. De ijzeren deuren
werden vernield, verschillende agenten en
douanebeambten werden gewond. Er zijn 25
personen gearresteerd.
De onlusten te DclhL
Met betrekking tot de gebeurtenissen van
gisteren te Delhi hebben de autoriteiten te
Simla een officieelo verklaring uitgegeven.
Een afdeeling politie, aldus wordt medege
deeld, die per vrachtauto vervoerd word, go-
raakte tusschen een troep opstandelingen en
werd met een hagelbui steenen bekogeld.
Een beambte werd door de menigte door
de straten achtervolgd. Troepen en pantser
wagens werden daarna gerequireerd om de
orde te herstellen. De bij deze ongeregeld
heden geleden verliezen worden in totaal
op 300 geraamd. De incidenten begonnen,
toen de arbeiders poogden voor de regeerings
gebouwen posten neer te zetten. De plaats
vervangende chef van het politiecorps werd
eveneens aangevallen, doch hij werd spoe
dig door de politieversterkingen ontzet. La
ter werd een aanval ondernomen op een
drietal wagens vol politiebeambten. Een der
wagens werd door het gepeupel omsingeld.
Do pogingen om de ingesloten politiediena
ren te bevrijden, mislukten, waarop een
versterkingsafdeeling een salvo op de me
nigte opende. De politie had 6 gewonden.
Het aantal dooden aan inlandsche zijde ia
niet bekend.
Te Bombay is het bericht van Gandhi's ar
restatie met meer kalmte ontvangen dan do
Britsche autoriteiten verwacht hadden. Niet
temin wordt in berichten uit Bombay van
particuliere Engelsche zijde er voor gewaar
schuwd, hieruit niet te concludeeren, dat
alle gevaar reeds geweken zou zijn.
De economische gevolgen van de arrestatie
van Gandhi zijn op heden nog niet tot in
bijzonderheden te overzien.
Volgens berichten uit Simla is men daar
ln leidende zakenkringen van meening, dat
de regeering met het nemen van verdere
maatregelen tegen de nationalistische bewe
ging zeer voorzichtig moet zijn. aangezien
anders de boycot van buitenlandsche goede
ren verscherpt zou kunnen worden.
Te Calcutta wordt door de bevolking de
boycot van buitenlandsche sigaretten met
groot succes uitgevoerd. Een groote tabaks
onderneming met verscheidene fabrieken in
Indië moest reeds 700 personen ontslaan.
Talrijke Indiërs maken een tocht naar de
gevangenis to Poona, waar Gandhi is op
gesloten, teneinde op deze wijze uiting te
geven aan hun vcreering voor den Mahatma.
Tot incidenten is het hierbij echter niet ge
komen.
Naar de Daily Tel. uit Indië verneemt,
heeft de gewezen minister van de Indische
volksvertegenwoordiging Patel te Bombay
de boycot van buitenlandsche en inzonder
beid Britsche goederen veel doeltreffender
genoemd om de regeering te dwarsboomon
dan het breken van de Zoutwct
LONDEN, 8 Med. De Woensdag is in
Indië algemeen rustig verloopen. Te Bom
bay vonden reusachtige massabeloogingen
plaats, waaraan ongeveer 100.000 personen
HOLLANDSCH IN ZUID-AFRIKA.
Zuster B. Lotz, ccn Hollandsch-sprekendo
verpleegster, is tot directrice van het Natio
nale Hospitaal te Bloemfontein benoemd. Bij
haar annstolllng in 1916 was zij de eenige
Hollandsch-sprckcnde zuster in dat hospi
taal. Sedert heeft zij alles eedaan wat in
haar vermogen was om het IIollandsch-Afri-
kaansch tot zijn recht te doen komen, met
zeer gunstige gevolgen. Haar benoeming zei
,wel de kroon op haar volhardend optreden
MISLUKTE STAATSGREEP
IN SPANJE
TWEE GENERAALS GEARRESTEERD
EEN NIEUW KABINET?
MADRID, 8 Mei. In de vroege ochtenduren
werd hedenmorgen bekend, dat de generaal
Martinez Anido te Madrid en Larrera te Bar
celona in den loop van dezen nacht voorne
mens waren de regeering Berenguer met be
hulp van militairen van beide genoemde ste
den, voornamelijik de huzarenregimenten, ten
val te brengen. Zij koncten hun plannen ech
ter niet ten uitvoer bréngen aangezien het
grootste deel van beide garnizoenen weigerde
er aan mee te doen.
Toen de regeering van het gevaar, waarin
zij zich bevond, op de hoogte werd gesteld, liet
zij onmiddellijk de beide generaals in hun wo
ning arresteeron, waar zij voorloopig onder be
waking mochten blijven. Bijzonderheden over
de voorbereiding van deze nieuwe staatsgreep
zijn nog niet bekend doch het staat vrijwel
vast, dat de studentencnlusten van de laatste
dagen, waarbij ook 1 huzarenofficier levensge
vaarlijk werd gewond de onmiddellijke aanlei
ding ertoe zijn geweest. Zoodra de Republi
keinen het geval vernamen, kwamen in de
woning van den voormaligen minister Villa-
nueva de professoren Maranon Sanchez en
Roman de voormalige minister Sanchez Guer-
ra en Malquiades Alvarez, de generaal Riquel
me en Aguilera en de leiders der Republikei
nen Lerroux en Domingo bijeen om de situatie
te bespreken. Zij besloten ingeval de staats
greep zou lukken tot 't uiterste tegenstand te
bieden, wat verbitterde straatgevechten zou
hebben beteekend.
In verband hiermede wordt van welingelich
te zijde vernomen, dat de koning voornemens
zou zijn zoo spoedig mogelijk een liberale re
geering te vormen met als minister-president
den voormaligen minister Santiago Alba, die
tjjdens de dictatuur in verbanning te Parijs
was en met graaf Romanones, oud-parlements
voorzitter. Te Madrid heerscht op het oogen
blik volkomen rust.
Uit Salamanca wordt gemeld, dat de stu
denten aan de Universiteit aldaar den terug
gekeerden professor Unamuno op enthousiaste
wy'ze hebben ontvangen, waarbij een gedenk
steen voor Primo de Rivera en voor den minis
ter van Onderwijs onder Primo's bewind werd
vernield.
UNAMUNO NIET MEER TE MADRID.
Unamuno heeft ingevolge den wcnsch dei
regeering Madrid verlaten en zich naar Sa
lamanca begeven.
AMERIKAANSCHE POST
OVER ZEE EN DOOR DE LUCHT
Vliegtuig door catapult afgeschoten-
Gister is voor de eerste maal de Engelsche
mail van New York te Southampton aan-,
gekomen met een watervliegtuig, dat van
de Duitsche mailboot „Bremen" met de
„catapult" was afgeschoten, met de Engel
sche en de Duitsche mail, bestemd voor
Keulen, aan boord.
Daar de „Bremen" eerst vanmorgen te
Southampton kon aankomen en Vrijdagmor
gen in Duitschland kan zijn, beteekent dit
een belangrijke tijdwinst.
I-Iet ligt in het voornomen op deze manier
voortaan, zoowel van de „Bremen" als van
de „Europa" de post naar land te zenden.
Koning George heeft zijn goedkeuring ge
hecht aan de benoeming van Sir Thomas
Alexander Vansbest, luitenant-gouverneur
van Malta tot gouverneur en chef comman
dant van de Eilanden boven den Wind, als
opvolger van Sir Frederick Seton James,
wiens diensttijd binnenkort alfoopt.
RATIFICATIE VAN HET YOUNGPLAN.
Naar Berlijnsche bladen vernemen, is don
vijfden Mei te Rome de ratificatie van hel
Youngplan door Italië geschied.
NOODWEER BOVEN BERLIJN.
Boven Berlijn heeft Woensdagmiddag een
noodweer gewoed, dat een der hevigste is
geweest der laatste jaren. Niet alleen in die
stad zelf, doch ook in de voorsteden heeft
de inslaande bliksem aanzienlijke schado
aangericht. De hagel heeft de bloeiende boo
men rondom Berlijn zwaar gehavend. In
enkele straten was het verkeer gedurende
een vol uur gestremd. Op sommige plaatsen
stond hier het water 1% M. hoog. De brand
weer had het ongelooflijk druk. In twee uur
werd 200 maal gealarmeerd.
Tijdens het hevigst van het onweer land
den op het vliegveld Tempelhof 3 vlieg
tuigen vlot Twee waren afkomstig uit Lon
den, een uit Munchen.
WISSELRUITERIJ ONTDEKT.
Terzake van wisselvorvalsching is gear
resteerd de koopman Hermann Bruhn. dio
zich te Lubeck onder een valschon naam
gevestigd had. Om allerlei transacties tp
kunnen uitvoeren, waarvoor hij niet de mid
delen bezat, trachtte hij onder valsche fir
manamen bij verschillende banken crediet
te krijgen. Hij had reeds voor oen bedrag
van 200.000 Mark aan wissels in omloop
gebracht, welke te Lubeck en Hamburg in
beslag zijn genomen. De gearresteerde, die
op deze wijze vooral veel grannfirma's
ernstig heeft benadeeld, had reeds een 7-
tal jaren gevangenisstraf achter den rug.
DE SCHILDERIJENZWENDEL TE PARIJS.
Een B.T.A.-telegram uit Parijs meldt:
Het onderzoek in de zaak van de valsche
schilderijen, waarbij, zooals men weet, een
kleinzoon van Millet betrokken is, wordt
krachtig voortgezet, doch men begint te
voorzien, dat het een netelige en lastige affaire
zal worden.
De verzamelaars en handelaars namelijk,
die de stukken te goeder trouw kochten, willen
hun vergissing niet erkennen, wat verklaart,
dat tot op het oogenblik nog geen enkele klacht
ingediend is.
Intusschen verluidt, dat men op het punt
staat, een tweede soortgelijke vervalschings-
zaak te ontdekken.
De politie bewaart hierover echter het
diepste stilzwijgen.
Nader wordt gemeld:
Jean Charles Millet er» Paul Cazeau zijn
thans te Parijs gearresteerd wegens ver
vaardiging van schilderijen onder namen
..ONS LAND" OPGEHEVEN
Het oudste der Zuid-Afrikaahsche bladen,
„Ons Land", heeft, na een leven van bijna
100 jaar, opgehouden te bestaan. Langen
tijd was het het eenige Hollandsch-Afri-
kaansche nieuwsblad in de Kaapprovincie.
Oorspronkelijk heette het „De Zuid-Afri
kaan" en stond onder redactie van Chris-
tnffel Josefus Brand, wiens zoon van 1861
tot 1SS8 President van den Oranje Vrijstaat
is geweest
„Ons Land" was, zoo schrijft het maand
blad ..Zuid-Afrika", vele jaren lang een ge
liefd en veel gelezen blad. Het stond pal
voor de beginselen van de Hollandsch spre
kende Kaapsche Afrikaanders en bepleitte
ze met overtuiging en kracht
In 1905 geschiedde er echter iets, dat voor
de verdere geschiedenis van het blad van
groote beteekenis werd. J. H. Hofmevr had
in een vergadering de vraag gesteld: „ls
het ons ernst dat wij de miskenning vun
onze taal werkelijk gevoelen en verlangen
haar in eer te herstellen?" Die vraag deed
den taalstrijd in do Kaapprovincie feller
ontbranden. „Is het gewenscht om het Afri-
kaansoh tot schrijf- en spreektaal te maken
of niet?"
Zoo vroeg men.
In de Transvaal beantwoordden velen, G.
S. Preller e.a., die vraag bevestigend. Zp
waren overtuigd, dat alleen de taal, die in
een land leeft en in het geheele volk wor
telt, in dat land en onder dat volk de meeste
kans op voortbestaan heeft, en dat zij niet
kan worden uitgeroeid dan met de uit
roeiing van het volk, waarin zij leeft. Daar
om waren zij voor het Afrikaansch.
In de Kaapprovincie dachten zeer velen
anders. Mannen als Prof. de Vos, de voor
zitter van den Talbond, e.a., wilden het
Kaapsch Hollandsch handhaven.
„De kombuistaai", die in Pretoria ver
heerlijkt wordt, is niet de taal van den ont
wikkelden Afrikaner", zeide Prof. Marais
uit Stcllenbosch.
„Ons Land" wilde rich toen buiten dezen
strijd^ houden en weigerde beslist om deel
te nemen aan eenig gevecht in eigen kamu.
Hierdoor behield het de oude lezers, maar
vervreemdde vele jongeren van zich, die
door de Afrikaaansche taalbeweging waren
gegrepen.
Bovendien ondervond het, sedert 1915, dat
er in Kaapstad een nieuw Afrikaansch blad
werd uitgegeven, „De Burger", dat veel le
zers tot zich trok. Dit verscheen in den be
ginne deels in het hoog Hollandsch. deels
in het Afrikaansch. maar had dit boven
„Ons Land" voor. dat het een dagblad was,
en niet slechts tweemaal in de week uit
kwam.
Bovendien stond het onder leiding van
Dr. D. F. Malan, die er de beginselen van
de nationalistische politiek uiteen zette. En.
was er in 1912 een scheur gekomen in de
oude Zuid-Afrikaansche partij, na 1914 was
de scheiding tusschen Sappen en Natten tot
een scherpe politieke tegenstelling gewor
den. Beide bladen stonden dus niet alleen
naast, maar ook tegenover elkaar. Voor het
eerst kon de bevolking kiezen. Weldra
bleek toen dat veel Afrikaners de voorkeur
gaven aan het jongste blad.
Met trouw en volharding is „Ons Land"
toen blijven strijden voor de beginselen, die
de Zuid-Afrikaansche partij belijdt en strij
dend is het bezweken. Zijn taak is geëin
digd. Het mag terugzien op een roemrijk
verleden. Want al hdbben redactie en
directie nu haren arbeid neergelegd in
de geschiedenis van de Kaapprovincie heeft
„Ons Land" een plaats van groote beteeke
nis vervuld.
Uit Oost-Indië
VRIJE ZONDAGEN IN DE CULTURES.
MEDAN, 7 Mei (Aneta). De „Sutnatrapost"
meldt, dat naar verluidt de besprekingen tus
schen de leiders der plar.tersvereenigingen en
van de diverse cultuurmaatschappijen thans
dermate gevorderd zijn, dat binnenkort de
fcbsolute regeling is te verwachten van het
stelsel van toc-kenning van twee vrije Zon
dagen per maand in de Cultures. Deze worden
beschouwd als een voorloopige maatregel, in
afwachting van de definitieve afschaffing
van de Hari Besar en de invoering van vier
vrije Zondagen in de maand.
VERDUISTERING.
BATAVIA, 7 Mei (Aneta). Het Hoogge
rechtshof verbeterde het vonnis van den Raad
van Justitie, waarbij de ex-administrateur van
de te Batavia gevestigde Landbouw Mij.
Goenoeng Andir. L. van Polanen Betel, wegens
verduistering t-n valschheid in geschriften
werd veroordeeld tot 9 maanden gevangenis
straf, en veroordeelde gedaagde tot lVs jaar
gevangenisstraf.
RADIOVERBINDING
BATAVIA, 7 Mei. (Aneta). De radioverbi^
ding Shanghai—Weltevreden werd heden
geopend onder gelijke tarieven als geldend
langs den kabel.
Uit het Sociale Leven.
STAKING OPGEHEVEN
Bij de in de Bekerumpolder onder Ter-
heyden (N.Br.) dezer dagen uitgebroken sta
king onder de grondwerkers, werkzaam bij de
terreinsophooging aldaar, is in zooverre over
eenstemming bereikt, dat de aannemer Stuy
uit Rotterdam aan het verlangen der stakers
heeft voldaan. Het werk zal zoo spoedig mo
gelijk worden hervat.
STAKING BIJ DE CHEMISCHE
FABRIEK NELES.
Naar wy thans vernemen zouden by de
Chemische Fabriek Neles te Helmond drie
stokers en vier arbeiders in staking zyn ge
gaan. Deze menschen, die voor hun gevaar
lijken arbeid een laag loon genieten, moeten
naar men ons mededeelde vele overuren maken
willen zij een weekgeld verdienen. Opmerke
lijk is overigens ook, dat de arbeiders van de
Helmond omringende dorpen afkomstig zijn.
De gevraagde loonsvcrhooging werd hun niet
toegestaan. Wel werd toegezegd, dat voor het
schoonmaken van de ketels het uurloon met
10 cents verhoogd zal worden. Hierop is men
niet ingegaan. Naar aanleiding van het on
geluk, dat heeft plaats gehad, vernamen wy
nog, dat bewusteloosheid van de arbeiders
geen zeldzaamheid is en meermalen is voor
gekomen.
BOTERKNOEIERIJEN.
In een spoedvergadering van de leden der
Apeldoomsrhc Coüp. Fabriek van Melkpro
ducten „Marlëndal" is met groote meerder
heid van stemmen besloten den directeur
der fabriek uit deze functie te ontslaan. De
oorzaak moet gezocht worden in het feit.
dat ondeugdelijke boter word afgeleverd,
waarom het Rijksmerk werd ingetrokken
en de goede naam der fabriek daardoor
ten zeerste werd geschaad. De thans ont
slagen directeur stond van de oprichting
der fabriek nf (meer dan 25 jaar geledon)
aan het hoofd der zaak, die hij tot grooten
bleei
Schoolnieuws.
HOÜGER ONDERWIJS.
Prof. Mr. Dr. L. Triebels, van Nij
megen, heeft gisteren zijn ambt aanvaard als
gewoon hoogleeraar in de Bedrijfsleer en de
Sociale Wetgeving met een inaugureele rede
over het onderwerp: „Eenige beschouwingen
over handelsorganisatie en bedrijfsorganisa
tie".
TECHN. HOOGESCHOOL TE DELFT.
Dr. J. H. F. U m b g r o v e, nieuwbenoemd
hoogleeraar in de Geologie, zal Dinsdag
3 Juni a.s. in de vergaderzaal van den Se
naat. Oude Delft 118 te Delft, zijn ambt aan
vaarden met het uitspreken van een inau
gureele oratie.
Prof. A. F. Gips, hooglceraar in het
I-Iandteekenen en zijn Geschiedenis, heeft als
zoodanig eervol ontslag gevraagd, ingaande
1 September '30. Prof. Gips werd in 1894 aan
de toenmalige Polytechnische School te Delft
benoemd.
Prol. Dr. U. Ph. BOISSEVAIN. t
Te Amste rdam is gisteren op ruim 70-jari-
gen leeftijd overleden Prof. Dr. U. Ph. Bois-
sevain, oud-hoogleeraar aan de Rijksuniver
siteit te Groningen (van 18S71911) en aan
de Universiteit van Amsterdam (van 1911- -
1925), lid van de Kon. Academie van We
tenschappen.
Na zijn promotie is hij eerst leeraar aan
het Gymnasium te Rotterdam geweest; daar
na werd bij hoogleeraar te Groning-en en
vervolgens te Amsterdam, waar hij de Oude
Geschiedenis en de Antiquiteiten doceerde.
Talrijk zijn zijn publicaties geweest. Zijn
hoofdwerk, dat over Diocassius, den
Grieksch-Romeinschen geschiedschrijver,
gaat nog altijd voor een standaardwerk
door.
Een aantal studenten van de Natuurphil"
sophische Faculteit der Amsterdamsche Gem
Universiteit heeft op een studiereis naa«
Dresden onder leiding van Prof. Dr. G. Hon-
dius Boldhing o.a. het Ihageo Kamerawerh.
Steenbergen en Co. bezocht, een aldaar bp
vestigde Nederlandsche onderneming. Ook
werd het Nederlandsch Consulaat bezocht
dat in hetzelfde gebouw gevestigd is.
HERV. LYCEUM TE AMSTERDAM.
Tot leeraar aan het Hervormd Lyceum te
Amsterdam is benoemd de heer H. H. Bolhuis
te Steenwyk.
MIDDELBAAR ONDERWIJS.
LEERLINGENRUIL.
De Algemeene Vereeniging van Leeraren
bij het M.O. en het Genootschap van
Leeraren aan Gymnasia en Lycea hebben
met hun collega's in andere landen een
overeenkomst gesloten om een 30-tal Fol-
landsche leerlingen plm. 3 wekpn naar Wui-
temberg te doen gaan, terwijl een even
groot aantal Wurtembergsche leerlingen
naar Holland zullen komen.
LAGER ONDERWIJS.
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN.
Goudswaard, C. M. Lindenberg te Goes.
Hoofddorp, mej. H. Tenge te Amsterdam
Voor tijdelijk.
Amersfoort (Gabrie Mehenschool, Plant
soen Zuid 6, hoofd L. Keemink), mej. J. D.
Ouwejan te Vreeswijk.
Siddeburen, mej. H. Moedt, aldaar.
HET CONFLICT TE LEMMER.
De redacteur-secretaris van het „Paed.
Tijdschrift voor het Chr. Onderwijs", de
heer D. Wouters, had in het voorlaatste
nummer van die periodiek in zijn „Critisclie
revue" ojn. behandeld hel ontslag van den
onderwijzer F. Schurer, door het Schoolbe
stuur van de Chr. Schoor te Do Lemmer.
Verder had de heer Wouters aan den heer
A. L. J. Wijtzes, inspecteur van de Veree
niging van Chr. Nat. Schoolonderwijs ver
weten. dat diens uitlating, als zou de vre
desbeweging van Kerk en Vrede schade toe
brengen aan de Chr. School, getuigde van
„groote geestelijke arrogantie".
In het juist verschenen nummer van hel
„Paed. Tijdschrift" protesteert de heer Wijt
zes tegen de beschouwingen van den heei
Wouters. In een naschrift deelt de hoofd
redacteur. Prof. Dr. J. Waterink. mee. dal
nu besloten is, dat voortaan alle stukken
slechts geplaatst worden onder verantwoor
delijkheid van de hoofdredactie.
In een „verklaring" in hetzelfde tijdschrifi
schrijft de heer Wouters, dat hij bedankt
als redacteur en als secretaris der redactie
van het tijdschrift
NIEUWE CHR. SCHOLEN.
Te Voorburg heeft Ret Bestuur der
Vereen, voor Chr. Nat. Onderwijs den Ge
meenteraad verzocht om de noodige gelden
beschikbaar te stellen voor de stichting van
een School in het Westeinde. B. en W. ach
ten, dat 't verzoek aan de wettelijke eischfn
voldoet en stellen den Raad voor bet ver
zoek in te willigen.
OPGEHEVEN.
Te Suawoude wordt, waar Gedcp. Sta
ten van Friesland een daartoe strekkend
Raadsbesluis van Tietjorksteradeel hebben
goedgekeurd, de Openbare School opgehe
ven. Deze school telt thans nog elf leer
lingen.
EXAMENS.
PROMOTIES
Gem. Universiteit to A
Gepromoveerd is tot Doctor In d
op proefschrift: „Onder!
pie", de heer A. Melohlo
ACADEMISCHE EXAMENS
M. S. K>
de hcerc
Marseille
Wis- l_.
doct.-ex„ de heer G van Herlc; ld<
Elshove. J W Duyff
kunde, hoofdv Sterrekunde:
r_-_. G van l
helkunde: docf-ex, do hoe,
Apothekersassistent, freéx. ges
1. mevr. J M van RUn—Spilt te Hi
ïej. G M P C Jacobs te Amsterdam
U t
E Km
F J Foi
Utrecht
c h t. Ges
tswetenschap: c&nd.->
eer G J Logger
n k^s i
EXAMENS-VISSCHERIJ
Den Ha
Weerbericht.
BAROMETERSTAND.
Hoogste stand 7701 te Vardö.
Laagste stand 748.9 te Munchen.
VERWACHTING.
Meest matige, in het Noorden tijdelijk toe
nemende Noordwestelijke tot Westelijke
wind, betrokken tot zwaar bewolkt met eeni
ge regen, later wellicht tijdelijk opklarend,
weinig verandering in temperatuur.
Stonnsein.
Ontvangen 7 Mei S.35 n.m. Attentiesein O,
d.i. „Weest op uw hoede".
FIETSERS LICHT OP:
Van 910 Mei van 8.06 nam. tot 3.46 vm.
Schevenlngen.
EXAMENS-SCHOOLRAAD
te Rotterdam; N. Krc
Hornis; P. v d Zouei
D. Dijkstra, Idem te Perzo; Th. den Boer. Idet
te Zwjjndrecht; j. Venin,
Gronini
N. F. er
N v Loo.
C. N. F. en G. S
nteekenl-
J. "Wattol.
te Ri
Eindhoven, beiden met de aanteelt
N F. en G S.
H S de Wit. onderw. te ZwUndrecht rr
"Wester, ond
i Zuidland; P. DUllngh, Idem
Kunst en Letteren.
KON. ACADEMIE v. WETENSCHAPPEN.
Door de afdeeling Letterkunde van de
Koninklijke Academie van Wetenschappen,
zijn benoemd tot gewoon lid: prof. dr. W.
J. Aalders, hoogleeraar aan de Rijksuniver
siteit te Groningen; prof. dr. H. Hackmann,
hoogleeraar aan de Universiteit van Am
sterdam; dr. M. Schönfeld, leeraar aan het
Gem. Gymnasium te Hilversum; prof. mr.
F. de Vries, hoogleeraar aan de Handels-
hoogeschool te Rotterdam.
Tot buitenlandsch lid is benoemd: Sylvain
Lévi, voorz. der Société Asiatique te Parijs;
tot correspondent: dr. I. J. Brugmans, amb
tenaar ter beschikking van het Departement
van Onderwijs en Eeredienst te Batavia.
Deze benoemingen zijn door H. M. de
Koningin bekrachtigd.
Gemengd Nieuws.
DE ZAANSCHE SCHATGRAVERS
De pogingen, om de verborgen schat van
den 17-eeuwschen kaperkapitein te Zaandam
op te sporen, zijn voorloopig opgegeven, daar
er geen exploitatiekapitaal meer aanwezig ia.
Pogingen om Zaandamsche notabelen in het
geval te betrekken, hebben schipbreuk gele
den. Ook het gemeentebestuur houdt zich fi
nancieel afzijdig. In het buitenland erf wel in
hoofdzaak in Berlijn zal men nu trachten het
geld te krygen tot voortzetting van den ar
beid tot het vinden van de verborgen schat
ten.
Het terrein van de opgravingen is weder
geheel vlak gemaakt. Alle vorens en geulen
zijn gedicht. De arbeiders, die by het opgra
ven werkzaam zijn geweest, hebben voor het
oogenblik het plan, om voor eigen rekening de
zaak voort te zetten, laten varen. Hieraan is
misschien niet vreemd do toezegging om
Maandag, voorzien van electrische machines,
terug te keeren, om dan het werk op grooter
schaal opnieuw aan te pakken. Wyl echter Za
terdag de vergunning van het gemeentebestuur
afloopt, zal opnieuw overleg gepleegd moeten
worden.
De schatgravers hebben zich met een klacht
tot de officier van Justitie gewend omtrent de
uitlating van den Amsterdamschen correspon
dent van het Berliner Tageblatt, dat het heele
zaakje een oplichterstruc is.
ONDER EEN PAK PAPIER VERPLETTERD
Aan de stroocartonfabriek te Sappemeer
(Gr.) werd de 32-jarige S. Raukema door een
pak papier, dat aan een staaldraad hing, ge
troffen. De ongelukkige was terstond dood.
Hy was gehuwd en vader van twee kinderen.
VERDRONKEN.
Te Baarn is uit de Eem opgehaald het lijk
van J. R. uit Amersfoort, die aldaar sinds
eenige dagen werd vermist. Het lyk is naar
het lykenhuisje op de nieuwe algemeene be
graafplaats te Baarn vervoerd.
OVENONTPLOFFING.
Te Amsterdam sloegen -s avonds plotseling
de winkelruiten van de bakkery van Jansen op
den Hoofdweg hoek Postersweg aan stukken.
Er werd een doffe slag ghoord. Het bleek, dat
in den bakkersoven en ontploffing had plaats
gehad. Een gedeelte van den ovenmuur werd
weggeslagen en de ruiten zyn door den lucht
druk verbrijzeld. De brandweer werd gealar
meerd en ook de politie stelde een onderzoeik
in. De oorzaak van de ontploffing is nog niet
vastgesteld. Er hadden geen persoonlijke onge
lukken plaats.
EEN DIEVENBENDE GESNAPT.
Te Arnhem werd aan de politie mededeeling
gedaan, dat zich een viertal personen op vor-
daclvte wijze ophield in den winkel van de
Maatschappij „De Unie" aan den Klarendal-
schenweg. Een dadelijk ingesteld onderzoek
leidde tot de aanhouding van twee 20-jarige
jongelieden, terwijl de derde spoorloos verdwe
nen bleek te zijn Toen de recherche een on
derzoek instelde in den winkel werd de vier
de persoon achter eenige zakken aangetrof
fen en gearresteerd.
Uit het onderzoek is gebleken, dat de aan
gehoudenen de daders zijn van een reeks dief
stallen met braak, welke in de laatste dagen
te Arnhem plaats vonden, o.a. bij „Eigen
Hulp", de firma De Haas, de firma Adrion,
de steenhouwerij Van Lensink en de melkin
richting „Melbo'\ Het onderzoek wordt voort
gezet.
Men verwacht, dat nog meer arrestaties zul
len volgen daar ook nog bleek ingebroken te
zyn in een fotomagazijn in de Steenstraat,
waar de cassa was geforceerd, terwijl de ge
arresteerden ook nog van andere diefstallen
worden verdacht.
DALENDE LANDPRIJZEN.
In Friesland kan de daling der verkoop
waarde van bouwland op de klei globaal op
20 pet. der waarde van liet vorig jaar (Mei)
gesteld worden. Voor weiland op de klei is
de daling iets minder, nL gemiddeld 15 a
