KOFFIE-SOORTEN
DINSDAG 29 APRIL 1930 DERDE BLAD PAG. 9
DE FISCALE KLEINTJES
Bureaucratie is in den regel gebrek
aan verstand of gebrek aan inzicht
Ambtenarij en slavernij
zijn in den grond der zaak één
Dit waren de slotsommen, waartoe we ge
komen waren. Dertien handelingen waren
•er noodig om een cent (f 0.01), geheel over
eenkomstig do voorschriften op zijn be
stemming te brengen. Desondanks zijn het
niet de voorschriften, die de schuld dragen
van al deze rompslomp, maar is het de
slaaf der voorschriften, die zich niet bezint
op liet nuttig effect zijner daden, die de
ambtenarij doet ontstaat
Dit is zooveel als: de korte inhoud van
het voorafgaande.
Dit voorafgaande nu, heeft mij een grootc
brief bezorgd, waarin niet minder dan op
„eerherstel van de Rijksadministratie"
wordt aangedrongen, omdat het verhaal om
trent de fiscale kleintjes niet met de werke
lijkheid zou kloppen, en omdat de fiseaie
medewerker tekort zou zijn geschoten in
„een zorgvuldige bestudeering van het ge
val".
Daarom nog eenmaal: De fiscale kleintjes!
Ten einde alle illusies in do kiem te smo
ren, wil ik maar aanstonds mededeeleri,
dat het in het geheel mijn plan niet is 's
Rijks eer te herstellen, om de aTdoende re
den dat het Rijk door mij niet in zijn eer
is aangerand.
Wel moet ik een gebrek aan zorgvyldige
bestudeering constateeren, maar, helaas
niet op de plaats waar mijn geachte brief
schrijver dat meent te bespeuren, maar el
ders. Hij schrijft en ik lees hot volgende:
.Nooit of te nimmer worden er naar aan
leiding van verminderingen of verleende
ontheffingen, bevelschriften opgemaakt ten
bedrage van een cent."
Als bewijs voor deze stelling voert de
briefschrijver aan: „Wanneer U een der be-
fastingweltch ter hand neemt en U bekijkt
het tarief van de te heffen belasting, dan
zult U dit zeker begrijpen."
Hoewel schuchter zullen we de raad op
volgen en nemen we een wet ter hand. De
wet op de pei-soneele belasting!
In een achtste klas gemeente, betaalt
iemand met zeven kinderen, voor zijn huis.
waarvan de huurwaarde op f 125 is ge
schat, bij 67 opcenten een bedrag van acht
tien cents. Een ontheffing op dezen aan
slag, voor het tijdvak van een maand be
draagt: 1/12 x IS 1 cent!
Ik stem toe dat Sijmen in den regel wel
zoo verstandig zal wezen om voor zoo'n ge
ring bedrag geen schrijven om ontheffing su
te dienen.
Maar het is niet altijd vooruit te z
het bedrag der ontheljng zoo klein
Dalen we voor ditmaal nog eens dieper
af in de fiscale krochten.
Weduwnaar Jansen was de gelukkige.
Hij woonde in een gemeente der zevende
klasse, in een huis dat twee honderd gulden
huur deed, met twéé kinderen op een mo
bilair van twee honderd gulden.
Deze combinatie kostte hem aan perso-
neele belasting totaal in hoofdsom (zondei
opcenten) f 8.64 (samengesteld als volgt:
huunv. f 10.50'mob. f 1.50, samen f 12 af
kinderaftrek 2. x 14 pCt. is i 3.36, blijft:
f 8. 46).
Jansen hertrouwt den eersten September,
breekt zijn gezin op en betrekt met vrouw
an kind een nieuw, kleiner huis. De nieuwe
huurwaarde bedraag f 135, het nieuwe mo
bilair wordt geschat op f 500.
Als nuchter Nederlander vergeet hij zelfs
in de drukte en in de vreugde van de trouw
partij niet om aan zijn Inspecteur onthef
fing te vragen van de personcele belasting
omdat hij een kleiner liuis bewoont
De Inspecteur berekent de ontheffing al
dus:
De aanslag in hoofdéom bedraagt: f 8.64.
De nieuwe toestand zou een aanslag in
hoofdsom opleveren van f 8.60 (samenge
steld als volgt: huunv. f 4, mobilair f 6.
Samen f 10, kinderaftrek 1 x 14 pCt is f 1.40
blijft f 8.60).
De ontheffing in hoofdsom bedraagt, be
rekend over drie maanden 3/12 x 8.64
8.60 1 /lx 4 cent 1 cent!
De opcenten der aanslag bedroegen 47.
Dc ontheffing bedraagt dus 1.47 cent
1 cent!
En zoo zal mijn geachte strijder vooi 's
Rijks 'eer, na zorgvuldige bestudeering der
materie, nog veel meer van dergelijke ge
vallen kunnen samenstellen.
Dc algemccnc opmerking, dat degene, die
een bevelschrift uitvaardigt ton bedrage
van een cent, een slaaf der voorschriiten
is, die gemaakt werd naar aanleiding van
een geval, waarbij dertien handelingen noo
dig waren om een cent tot zijn bestemming
te. brengen, blijft dus gehandhaafd. Niet de
gene die het voorschrift maakt, maar hij,
die liet als slaaf uitvoert is de bureaucraat.
Hierin schuilt geen beleediging voor de
N'ederlandsche Staat. Het is ook geen ont-
eenng van de n'ederlandsche-Leeuw. Het is
alleen een woord aan die ambtenaar die een
slaaf wil zijn.
Bureaucratie is in de regel gebrek aan
inzicht of gebrek aan verstand. Ware dit
TENTOONSTELLING
BETER DRUKWERK
Van heden t/m. Maandag
te Amsterdam
Komt, zieten doet uw voordeel
r nog al rede-
n duidelijk le
want mijn
één dag.
erk? Wat
wat den ii
Laat mij uw drukwerk zien en
ik. zal zeggen oj uw zaak ren
deert!
Drukwerk-tentoonstelling.
Als erfstuk bezit ik een oude, vergeelde
Staten-Bijbel uit den jare 1637. Op school
heb ik tallooze malen een standje gehad
over mijn slecht handschrift, en wanneer
ik het vergeleek met de sierlijke krullct-j
ters van de korte doodcnlijst, door een
grijsaard op het titelblad blijkbaar met
lotte en losse hand geschreven;; o'an
moest ik den meester wel gelijk geven.
Hoe mijn schrift tegenwoordig is, doet er
weinig toe. Als zetters en convctriees niet
al te zeer samenspannen om mij onzin te
laten zeggen, dan ziet het
lijk uit.
Ik behoef niet zoo mooi
schrijven als de Kronieker,
e wordt zelden oucler dai
Geldt dat ook van het drulii
de levensduur betreft, ja; maar
druk naar buiten betreft, néén!
De krant en het drukwerk van allen dag,
behoeft natuurlijk don Staten-Bijbel niet te
evenaren. Wat heb ik vaak naar die pracht-
lettere in een veld van sierlijnen geplaatst,
met bewondering gekeken! Elke hoofdletter
op zich zelf een kunststuk. Wat stond
énig vak toch hoog in vroeger eeuw!
Later is er op onrustbarende wijze de
klad in gekomen. Afgesleten cliché en af
gepaste confectie kwamen slechts in aan-
utiliteit, nuttigheid, was alles en
eentonigheid gaf den toon aan.
Totdat ook hiertegen liet leven, dat noch
lak noch eenvormig is, zich verzette.
Wie die levenskracht begrijpen en leiden
wil, moet niet teruggrijpen naar het mooie
in vroeger eeuw om dit te eopiëeren; doch
hij moet de moderne kunst tot zelfstandige
schepping dwingen.
Op dit grondbeginsel berust de tentoon
stelling van
beter drukwerk,
georganiseerd door de Federatie der Werk-
gevers-organisatifin in het Boekdrukkersbc-
d rij feen reizende tentoonstelling met als
plaats van afvaart: Amsterdam, Militiczaal;
heden en volgende dagen.
Dat het in hoofdzaak om dc reclame
te doen is, verandert niets aan de goede
zaak: fraai uitgevoerd drukwerk, dat niet
onder de aandacht van het publiek ge
bracht wordt, is een licht onder de koren-
.maat, een Rembrandt in een donkere kel
der, een parel in oen vuile schelp, een
kristallen vaas in de lompenkast.
Reclame, zei Prins George van Engeland
(gelukkig, dat liij een Engelse he prins
is, want nu mag hij geciteerd worden bij
een tentoonstelling, welke de roode wethou
der Polak opende!), reclame wil een „flood
light" werpen op artikelen en diensten,
zoodat deze beter gezien, beter bekend ei.
daardoor meer verlangd worden".
Welnu, dc Federatie voelt dezen tijdgeest
ook, de Reclame was de goede genius^ die
de Federatie leidde, en zoo kwam de Ten
toonstelling van beter drukwerk tot
stand, welke gisteren, voor 't eerst te Am
sterdam, geopend werd.
Het drukwerk is
de papieren reiziger
voor elke zaak en de tentoonstelling wil
laten zien in welk een keurig costuum de
goede drukkerijen dezen vertegenwoordigei
kunnen steken, zoodat hij door een ringetje
te halen, doch met geen enkele strik te
vangen is.
Onder leiding van den directeur van het
Bureau, den heer H. Knuttel, werd er naar
gestreefd iets moois en iets grootsch tot
stand te brengen. De wil zat bij allen voor,
tentoonstelling te organiseeren, die het
bedrijf on de Federatie waardig is.
Voor het aantal inzendingen, het aantal
werkstukken en de kwaliteit daarvan, heb-
ij niets dan lof! Iedereen die deze
tentoonstelling bezoekt, zal moeten erken
nen-dat het geheel beschouwd mag worden
als een goed geslaagde wedstrijd, een gilde-
proef, een edel streven om de beste produc
ten der boekdrukkunst aan liet publiek tc
toonen.
liet doel der tentoonstelling is echter niet
alleen, om elkaar te doen zien wat in hqj,
vak te bereiken is, doch tevens om het pu
bliek, dat de producten der persen noodig
heeft, er op te wijzen, welke cischcn aan
goed uitgevoerd drukwerk kunnen worden
gesteld.
Wij weten het allen: er is een ontwakend
verlangen van den cliënt naar meer en he
ter drukwerk. Niets is dus natuurlijker,
dan dat men aan dit verlangen tegemoet
komt door te laten zien wat de drukkerijen
in Nederland kunnen presteere;
Wie dc tentoonstelling bezoekt, zal daar
voor niet weinig respect hebben.
De opening had hedenmiddag met eenigo
plechtigheid plaats. Doch daarover
Het hovet
een bezoek
stelling bre
staande kunt gij ongelezen la-
of volgende dagen zelf
Amsterdam en de tentoon-
UIT DE INDISCHE BLADEN
COMMUNISTISCHE ACTIE IN INDIë.
Onder Chineezen.
Men lieeft reeds kunnen lezen dat de Po
litieke Recherche op het spoor gekomen is
van een aantal in Indië verblijf houdende
Chineesche agenten van de communistische
centrale te Singapore.
Het eerste resultaat van deze ontdekking
was de arrestatie van zestien van deze bee-
ren in Riomv. Kort daarop weiden tc Bata
via twee Chineezen aangehouden, in liet be
zit van een toelatingskaart, afgegeven dooi
den Immigratiedienst te Palembang. Deze
heeren hadden bij zich een aantal documen
ten, die vold.oe.nde bewijs tegen hen opgele
verd hebben, om hen naar China tc trans-
|)orteeren, waar men thans, zooals bekend,
de meest gestrenge maatregelen tegen com
munisten neemt. Zij hebben volmondig hun
lidmaatschap van de „Communistische Ar
beiderspartij" te Singapore bekend zoo lezen
wij in het Bat. Nwsbld.
Vervolgens heeft de Recherche te Palem
bang de hand gelegd op vijf Chineesche
communisten. Deze zijn op heetcrdaacl be
trapt bij liet hectografeeren van communis
tische pamfletten.
Deze documenten, met nog andere, zijn
onderweg naar het Kantoor voor Chinee
sche Zaken, waar ze onderzocht zullen wor
den.
de eenigste conclusie die we hadden ge
trokken uit de les der kleine dingen, dan
zouden we zeer onbillijk zijn geweest je-
:ens het ambtenarencorps.
Maar dit was niet hot geval.
Gelijk fnoge blijken uit de slotzin van hot
voorgaand artikel, die ik met groot genoe
gen herschrijf:
Wij mogen, en moeten ons verheugen dat
cr nog vele ambtenaren zijn, die trachten
met verstand te handelen, en dagelijks den
strijd aanbinden tegen ambtenarij en sla
vernij, die in den grond der zaak een zijn.
K.
Voorts moeten ook in Djnmbi twee Chi
neezen gearresteerd zijn, doch daarvan zijn
te Batavia nog geen bijzonderheden bekend.
En ten slotte zijn te Soerabaja twee Chi
neesche communisten aangehouden. Ook op
hen werd communistische lectuur bevon
den.
Zeer waarschijnlijk zullen alle gearres
teerden, totdusver dus zeven en twintig,
naar China uitgewezen worden.
Het zijn allen singkeh-Chineezen, door dc
centrale te Singapore uitgestuurd om in
Indië speciaal hun landgenooten voor het
communisme tc winnen. Blijkbaar leefden
de boeren geheel op kosten van de „Partij":
sommigen van hen oefenden wel een of
ander klein bedrijf uit, doch dit zal wel
ten doel gehad hebben, achterdocht te voor
komen.
Intusschen is dc vraag gerezen, hoe het
mogelijk is dat te Singapore een zoo wijd
vertakte en goed gesitueerde organisatie
kon ontstaan.
Waren de Straits-autoriteiten niet
DIAMANTEN HUWELIJKSFEEST
doende ingelicht? Zoo zij dit wel waren,
•om zijn dan geen maatregelen getrof
fen en waarom is dan het Indische Gouver
nement niet gewaarschuwd?
Onze Regeering heeft in November 1926
nar les geleerd.
Zou de Straits-Regcering eveneens slechts
door schade en schande wijs kunnen wor
den?
Gelukkig is de zaak hier ontdekt, voor
dat propaganda van ecnige heteekenis ge
maakt kon worden: voor zoover men kon
nagaan, Avaren alle gearresteerden eerst
enkele weken in Indië en het is gebleken
dat nog slechts Aveinig hier te lande
nende Chineezen tot de „partij" zijn toege
treden.
Tiet is zeer goed mogelijk, dat nog meer
ircstaties znllcii Volgen, zoowel op Java
Is in de Buitengewesten, besluit het blad.
Gemengd Nieuws.
GOUDEN HUWELIJKSFEEST
Het echtpaar Pi eter Zevenbergen en Marle
Hagestein, aa'onende aan den Gooidijik te
Zuid land, 'hoopt 1 Mei a.s. de gouden
bruiloft te vieren.
DE CHINEES IN DE DESA.
Men schrijft uit Java's Oosthoek aan het
Bat. Nieuwsblad:
De tijden zijn tegenwoordig slechter dan
ooit De producten van Europeeschen land
bouw zijn sterk in prijs gedaald: de onder-
ncmftigcn moeten bezuinigen en er komt
iraler geld onder den Inlander. De inheem
sche rijstoogst is onbevredigend. De oogst
mis is goed, doch vraag van dc zijde
van Europa ontbreekt ten ecncnmale en de
roote voorraden,die in het binnenland
worden aangehouden, brengen bijna niets
op. Uit vrees voor déconfitures, krimpen do
Chineesche geldschieters van de kust hunne
binneiilandsche credieten aanmerkelijk in.
retnve rijstoogst komt later af; de oogst
gaplck was in 1020 klein, terwijl er uit
jaar geen afzet naar Europa mogelijk
schijnt en tot overmaat van rainp beloven
gaten van suiker cn koffie dit jaar be
neden het middelmatige te blijven.
zorgelijke financieele toestand van den
desa Chinees heeft nu de aandacht getrok
ken van zijn landgenooten. Do'Chineesche
handel van de kust heelt ingezien, dat eigen
zaken slechts dan kunnen nmrrheeren, in
dien liet achterland een behoorlijk stuk
brood kan verdienen. Daarom worden
thans vergaderingen belegd en wordt druk
gesproken over de mogelijkheid van
koopcentrnles op de kustplaatsen en va
houden veilingen en van het vaststw
van minimum-prijzen. We kunnen niet be-
oordeelen, zegt het blad, Avolk resultaat door
deze besprekingen kan Avordcn bereikt,
doch "we weten, dat dp hondelsdiscipline
van den Chinees sterk is ontwikkeld en dat
het. streven naar verbetering van het kom
merlijk bestaan van vele noeste Averkers
door ieder sympahtick moet Avorden be
oordeeld.
Indien de leiders van deze beweging
thans hun doel niet voorbijstreven en voe
ling houden met den Europeeschen handel
en met de bankinstellingen, kan Hieruit
stellig iets goeds groeien.
UIT HET SOCIALE LEVEN
DE STEUNREGELING INGETROKKEN.
Naar aanleiding van hot besluit van den
gemeenteraad van Zaandam, om geen vverk-
loozen meer naar Drente uit te zenden, heeft
de regeening de steunregeling voor deze ge
meente ingetrokken.
MALAISE IN DE METAALINDUSTRIE.
Aan de metallurgische bedrijven te Arn
hem is een gedeelte van het personeel ont
slag aangezegd. Naar de directie mededeelt,
steat het in verband met de slechte situatie
van de metaalmarkt. Verschillende mijnen
in Bolivia (Zuid-Amerika) zijn genoodzaakt
hun productie zeer te beperken of wel geheel
stil te leggen, Avaardoor de aanvoer van tin-
ertsen naar ons land aanzienlijk beperkt i
wordt.
DOOR DE TRAM GEDOOD
Zaterdagavond om half elf is op den
Geld ropsche weg te Eindhoven de ruir
jarige P. A. door de Meierijsohe stoomtram
overreden en gedood. De man was vader van
elf kinderen.
DOODELIJK MOTORONGELUK
Zaterdagavond te 10 uur reed een 30-jarige
mijnwerker tussclien Leende en Heeze (N.
Br.) met zijn motor tegen een hoorn.
HOE EEN VERGADERING ZIJN MOET.
In een Ghr. Duitsoh Vakvereenigingsblad
zijn eenige voorschriften opgenomen over de
leiding van een vergadering, Avaaraan wij
ten behoeve van onze redeneerende natie 't
volgende ontlecnen:
De vergaderingen moeten stipt op tijd ge
opend en gesloten Avoiden. Lang aanhouden
der vergadering vermoeit de deelnemers en is
oorzaak dat zij van een volgende vergadering
eghlijven. Dc voorzitter moet daarom de
veel bestaande gewoonte om de vergadering
eindeioozc redeneeringen tc rekken, he
slist tegengaan. Dikwijls Avordt door rede-
neeringen zonder einde het doel eener ver
gadering volkomen gemist.
De voorzitter der vergaderingen moet zich
iet aanwennen oin slecht bezochte verga
deringen met een klaaglied of een scheid-
rede tc beginnen; daarmede wordt alleen
bereikt, dat de opgekomenen hij een volgen-
.1e gelegenheid eveneens wegblijven.
Persoonlijke klachten of opmerkingen ko
men na afhandeling van eon bepaald
agenda punt aan de orde; daarbij bekomt
ieder slechts eenmaal het woord. Onderbre
king der sprekers en ondere storingen zijn
orboden.
Commentaar overbodig.
M N JONGEN.
Anmfe Schneiders in De Maasbode:
Vroeger toen mijn jongen klein Avas
Klom hij 's avonds op mijn schoot
Vleide: „Moeder, één verhaaltje
Van een reus, heel sterk en groot.
Van een schip met grootc masten,
Van den boononstaak en Jaap."
Maar te midden A'an t verhaaltje.
Viel m'n kleine man in slaap,
Eiken morgen kwart a oor negen
Zie je Tn nu naar school toegaan.
Zonder pet met blonte knieën
En z'n blauwen jekker aan.
Nog in huis, dan zegt hij: Vader,
lk geef je nu maar vast een zoen
Want bij school, hij al die jongens,
Kan ik dat toch niet meer doen.
'k Ben nu al zoo groot hè vader?
,k Ben al bijna lil, Avat fijn,
Hoe lang zou 't nu nog duren.
Voor 'k zoo groot als U zal zijn.
Hij kan zelf nu boeken lezen,
Moeder hoeft 't niet te doen
Maar des avonds vóór 't naar bed gaan,
Komt hij om z'n avondzoen.
En als niemand het dan zien kan,
Komt Hij even op mijn schoot
Zegt, met t hoofdje aan mijn schouder
Morgen vroeg dan ben 'k weer groot.
WAT EENS OP
29 April
GEBEURDE:
Reeds onder Koning Hendrik, den Vierde,
hadden de Franschen pogingen gedaan ko
loniën te stichten.
Het was in 1682 toen de ontdekkingsreizi
ger La Salie dc Missisippi afvoer tot de :i on
ding en het geheele gebied, omh-r den naam
van Louisiana, voor Frankrijk in bezit nam.
Hij legde het fort SL Louis aan. al was de
geheele streek, voorloopig. \au weinig he
teekenis.
Tot aan den vrede van Parijs bleef Fran
krijk in het bezit van deze kolome. In den
zeeoorlog tusschen Engeland en 1 ranknjk.
had het laatste land, ten slotte, het onder
spit moeten delven en had o.m., Louisiana
aan Engeland moeten afstaan Engeland
stond deze kolonie, op zijn beurt, aan
Spanje af.
Napoleon had het plan opgeval het I'ian-
sohe koloniale rijk, dat door den oorlog ne l
Engeland verloren was gegaan, weer te her
stellen. In 1S00 had hij den koning a an
Spanje overgehaald Louisiana en de Rockv
Mountains, dat in 1763 aan Spane was afge
staan aan Frankrijk te geven.
Dat was voor de jonge Vereenigde Staten
allesbehalve aangenaam.
Om te voorkomen dat Frankrijk, inder
daad bezit zou nemen vanfLouisiana begon
Jefferson, de toenmalige president, onderhan
delingen met Frankrijk tc voeren om min
stens New Orleans en het gebied van de
monding van de Missisippi aoor de Vereenig
de Staten te verwerven. Een plotselinge ver
andering in den politiekcn toestand van
Europa kwam Jefferson te stade. Opnieuw
dreigde een oorlog tusschen Frankrijk en
Engeland, en Napoleon, die eigenlijk, niet
veel waarde hechtte aan veroveringen in het
Amerikaansche gebied, kwam tot lo out-iin
ging, dat hij Louisiana, in geval \an oorloe.
toch niet kon behouden, llij wenschte her
land liever in handen van de Amerikanen
in die van Engeland, vooral nu de
eersten hadden besloten een hoogen koop
prijs te betalen.
Tot grootc verbazing van de Amerikaan-
solie onderhandelaars bood Napoleon hun
niet alleen New Orleans, maar het geheele
gebied aan.
Rechtzaken.
MEVR. VAN LUYPEN
CQNTRA DE VOLHARDING
De Hoagsche kantonrechter heeft vonnis
gewezen in de procedure van mevr. Van
Luypen, verloskundige, tegen de Coöpera
tie De Volharding, waarbij meva I... die
reeds* een aantal jaren als verloskundige in
lienst was Aan liet ziekenfonds van De Vol
harding, doch ongovruagd haar ontslag heeft
gekregen, een schadeloosstelling, ten bodra
ge van f 50.000, heeft' ingesteld.
Het getuigenverhoor werd bepaald op
middags te 2.15 uur.
HET DRAMA AAN HET
BEZU1DENHOUT
Behandeling in hooger beroep
Naar wij vernemen, zal het Gerechtshof
te 's-Gravenhage Woensdag 28 Mei a.s. in
hooger beroep behandelen de zaak tegen
den gewezen tramstationschef uit Enuuen
W. Kr. van der M., thans gedetineerd in
het Huis van Bewaring te 's-Gravenhage,
die door de Haagsche Rechtbank, wegens
doodslag en poging tot doodslag, gepleegd in
September van het vorige jaar m een per
ceel aan het Bezuidetihout op Mevr Odem
en haar huishoudster, is veroordeeld tot 20
jaar gevangenisstraf.
Zoowel de verdachte als het O. M„ die
levenslange gevangenisstraf tegen den \cr-
dachte liad geêlscht, waren uin het von
nis der Rechtbank in hooger beroep g .'gaan.
Als verdediger van verdachte zal ook tiians
weder optreden mr. Bekker.
UIT DE RAADSZAAL VERWIJDERD.
De procureur-generaal hij den Ilocgen
Rad nam conclusie in de zaak betreffende
het communistisch Raadslid Hoitink, die op
last van den burgemeester wegens zijn on
behoorlijk gedrag uit de Raadszaal van
Hoogkerk (Gr.) was gezet.
J)e rechtbank te Groningen veroordeelde
den man tot l mnd. gev .straf, welke straf
door het gererhthof te Leeuwarden nas ge
wijzigd in 2 mnd.
De procureur-generaal concludeerde tot
verwerping \nn het beroep door Hoitmk
Uitspraak 26 Mei a.s.
VERDUISTERING VAN SPOORKAARTJES
De Hooge Raad heeft verworpen het a-
satieheroep van A. J C \nn controleur
bij de Ned. Spoorwegen tc I rruht,
hooger heroep door In t Amsterdamse!) (.<•-
rechtshof was veroordeeld tot i.-i mu.midni
gevangenisstraf met aftrek van voorluom-
ge hechtenis, wegens verduid' ing van
spoorkaartjes.
INGEZONDEN MEDEDEELING.
Donderdag 5 Juni,
DE MEEST GANGBARE
bij Uw kruidenier zijn:
v. ROSSEM s
STER zachl, geurig, krachtig 65 cl.
No. I geurig, zwaar 55 ct.
No. 3 geurig, zuiver 45 cl.
No. 4 goed, zuiver40 ct.
per half pond.
FEUILLETON
VOOR HONDERD JAAR
Door S. VAN WOUDEN.
Een Belgisch geschiedschrijver over
de gebeurtenissen van 1830
ZIJN OORDEEL OVER
VERSCHILLENDE ORANJEVORSTEN
I
In 1833 verscheen in Brussel een werk, dat
op schier iedere bladzijde leugenachtige
voorstellingen gaf, een samenraapsel van
leugen en bedrog. Reeds in den titel, dien ik
hier overschrijf, kwam het booze opzet v an.
den schrijver uit-:
WILLEM DEN KOPPIGEN,
ingedrongen
KONING DER NEDERLANDEN,
aanlevding gevende tot d<m
OPSTAND DF.R BELGEN IN 1830;
met een omstandig
JVJtRHAEL VAN DE VIER ROEMWEER
DIGE DAGEN, grootc voorvallen
en gevolgen, door
J. B. YAN DER MEULEN.
Als motto gebruikte de schrijver een aan
haling uit Virgilius' Aeneis: „Foreun et
ha cc olim meminisse juvabit" (Misschien zal
't een genot zijn zich ook dit eens in herin
nering te brengen). Zijn boek was dus niet
alleen voor den tijdgenoot bestemd; ook liet
nageslacht moest cr van genieten!
En aan het slot van zijn „Inlcyding" gaf
hij deze schoon e tirade: „Al wat ik, in z-aekon
van geloof en zeden, ter goeder trouw ge
schreven heb en nog zal schrijven, onder
werp ik aen het oordeel van mijne gees
telij ko overheid, bcreyd zijnde allen misslag
publiekelijk en zonder uytstcl te weder
roe pon".
Opmerkelijk is, dat bij de verschijning van
het tweede deel (dit zag eerst in 1S3Ö hel
licht) van geen herroepen sprake is. Aan
genomen moet dus worden, dat de geestelijke
overheid, waarvan Van der Meulen zulk een
gehoorzaam volgeling wilde zijn, geen enke
len misslag in het éérste deel had aange
troffen. De schrijver verdedigde zich alleen
maar tegen enkele critici, die hem klaar
blijkelijk zijn al te groote heftigheid hadden
verweten; maar van wat hij in 1S33 had ge
publiceerd, nam hij in 1839 geen woord terug.
Dit oordeelde hij niet noodig; noch zijn
geestelijke overheid!
Dezerzijds mag en zal aan niemand, ook]
niet aan Van der Meulen, het recht betwist1
worden, voor liet nageslacht te schrijven. Én,
zelfs worde hom niet euvel genomen, dat hij,
als Belg, de gebeurtenissen van 1830 en wat
daaraan vooraf ging, zag dooi- een Belgischen
bril, al verbeurde hij daardoor ook de eer,
zich een onpartijdig historicus te mogen
noemen. Maar dat hij tastbare onwaarheden,
onbeweten beschuldigingen, lage verdacht
makingen, heeft durven uiton, terwijl hij
zich aan zijn volk en aan zijn nageslacht
als bovenmabi waurheidslievond .voordeed,
doet dien man oneer. En voor zijn boeken
past geen andere qualifioatie dan: on
waardig, schandelijk!
Van der Meulen heeft zich ©en leugen
spreker getoond. En het feit, dat zijn gees
telijke overheid geen termen aanwezig heeft
geacht, om dien leugenmond te stoppen, bc
wijst dat die „overheid" wel degelijk den Op
stand heeft aangestookt en geen middel
schuwde, om tot haar doel te geraken. Op
geroepen door den schrijver zelf, als censor
van zijn boek op te treden, was 't voor de
Belgische geestelijkheid een plicht, een dub
bele plicht, dozen aanrander van geloof en
zeden tot erkenning van zijn schaamteloos
bedrijf t brengen. En tot boetedoening. Ze
deed dit niet. Ze zweeg. En nu nog, na hon
derd jaar, worden ziel en geest van dc Bel
gische jeugd, dit boek lezend, vergiftigd door*
leugen en bedrog.
Leugen en bedrog! Ik wil bewijzen, wat
ik zeg. Niemand minder dan de „geschied
schrijver" Van der Meulen zelf maakt het mij
gemakkelijk. Uit zijn „histr 'sch werk" geef
ik enkele aanhalingen, die terstond door
ieder, zelfs door hen die maar weinig met
de historie vertrouwd zijn, kwaadwillige
leugens en opzettelijke bedriegerijen zullen
worden genoemd.
Van der Meulen liet een korte beschrijving
van de geschiedenis der Stadhouders van
Holland aan zijn eigenlijke werk vooraf
gaan. Hoe die beschrijving zou worden, ver
ried roods zijn „Inlcyding":
„Een snollen oogopslag op de historie zal
den lezer volkomentlijk overtuigen dak de
prinsen van Oranje, sedert dat zij het stad
houderschap van Holland bekomen hebben
nooyt geweest zijn dan onbcschaemdr be
driegers, eerzuchtige dwingelanden, en ge-
regnsde beschermers van het grmegn volk,
hetwelk zij op alle tijden gestreeld en meer-
KONING WILLEM I,
de Oranjevorst, die 't vooral in V pamflet
van Van der Meulen ontgelden moest.
maels tol oproer verwekt hebben, om hun
nen drspotismus te handhaevon, en tot de
souverynitcyt der Vereenigde Provinciën te
geraoken."
In deze aanhaling zij.i alle cu rei voeringen
van den schrijver zelf. Op die gedeelten
wenschte hij het volle licht te laten vallen
Hij begreep niet, dat hij zich daardoor zelf
tot een werktuig der duisterheid verlaagde!
lloold .voor hoofd, mui Prins Willem I, i
den Vader des Vaderlands, tot aan stad
houder Willem V, die i.i 1795 het land ver
liet, ging Van der Meulen dan alle Oranje
vorsten beschrijven. Het deerde hom niet.
dat hij zich daarbij aan grove geschied ver-
valsching schuldig maakte. Met een onbe
wogen gezicht, met een rustig gemoed
stapelde hij leugen op leugen, miskende hij
iedere goede daad cn loochende hij de on
baatzuchtigheid en de zelfopoffering van de
Prinsen uit liet vorstelijk Oranje-geslacht. En
metterdaad verloochende hij daardoor zich
zelf en zijn roemrijke nationaliteit; hij be
wees, niets van den worstelstrijd der vaderen
te hebben begrepen; zelf ontstal hij zich de
eer, een Nederlander genoemd te mogen
worden I
Ik schrijf over, wat Van der Meulen schrij
ven durfde \an Prins Willem I. Prins Mau
ri ts en Stadhouder-Koning Willem III; niet
omdat hij over andere stadhouders gezvvp-
gm heeft, maar wijl men alleen reeds uit
die enkole aan/halingen zal kunnen zien,
welke geest dezen schrijver van 1833 be
ziclde.
Van Prins Willem I heet het:
„Willem den len, die zoo blocdlgen rol in
Holland en Belgh-n gespeeld heeft. On
dankbaero menschcn zijn gelijk aen onge
zonde lichamen: hoe meer men hun voed en
spijst, hoe moer men hun bederft Zoo ging
het ook met den ondankbaeron Willem: boe
meer hij (door Keizer Karei V bedoelt de
schrijver) in woerdIghevd verheven wierd,
hoe meer hy bedorven wierd: het stond hem
niet aen te gehoorzacmen; hy wilde zelf
heerechen. Hy begon dan In het heymelyk
te werken om het gezag van den koning te
verminderen, en om de partv der ketter»
op-te stoken: nogtans hy gevevnsde in de
tegen woord ighcyd van den koning kathol} k
tc zyn, terwijl hy in zyn hert lutheraan wa»,
of, om heter Ie zegen, hy had gcone andere
religie dan de gene die hy belang had te
volgen
Van der Meulen putte zirh uit in scheld
woorden tegen den grooten Zwijger Nu eens
noemde hij hem „dien verraedrr. dien man
zonder eer en schaemte ,ten ..doortrapt''li
Willem"; dan weer durfde hij z.-ggon: „<|.-
moorden, die W illem opgestookt heeft, of
door zyn© aenhangers heeft laeten hedn
ven. kunnen niet opgeteld worden"! F.n uit
drukkingen hU „den mevneodigen prins vuu
Omnje" Ronton nloi n vooi
Met innig welbehagen Mhir. f hij hel edict
af. waarbij Prins W illem door den Spoan-
schen tiran doodschuldig werd verklaard.
Hem. den ..historicus van 1833". waren de
woorden uit het hart g- gra^u. die koning
'l' irR.i
Willem I klaarblijkelijk i'x'dTVoor Van der
Meulen!
Bijna verheerlijkte hij den moord van 10
Juli 1584; bijna prees hij Balthazar Geraerts
zalig! Nu hij begreep, dat dit niet nortaar
was, moest hij toch in t vonrlmgaan den
sluipmoordenaar huldigen om rijn moed:
..Alle de genen die in het eerecht tegen-
woordig vvaeren. stonden verwonderd dut d e
jongeling, die maer 26 Jacren oud was. tus
schen zoovele opgehoopte pyniugen. tot den
laetsten oogenblik toe, een' onv •ivaegd ge
moed getoond heeft
Over Prins Maarits had 4 an der M-ule.i
ook een gevestigd oordeel. Hy schreef:
„Na den dood van W illem i» um twee-
den zoon. Maurits, het hoofd der oproerigen
in de Nederlanden geworden".
(Wordt vervolgd.)
