DiNSDAG 29 APRIL 1930
EERSTE BLAD PAG.
DE TOCHT VAN DE ZEPPELIN
NAAR ZUID-AMERIKA
DRIE WEKEN ONDERWEG
NIET ALLEEN DEMONSTRATIE MAAR
OOK TROPENSTUD IE
Regelmatig' Zeppelinverkeer binnen de
eerste drie jaren nog niet verwacht
I-Iugo Eckener heeft gisteravond met do
persvertegenwoordigers een .onderhoud ge
had, waarin hij hot volgende mededeelde;
De tocht van dc „Graf Zeppelin" naar
Zuid-Amcrika, welke ongeveer drie weken
zal duren, zal definitief op IS Mei begonnen
worden. Deze tocht zal dan over Base!—
Dijon gaan naar do Spaansche en Portugec-
sohe Westkust. Te Sevilla wordt geland,
teneinde post en passagiers uit te laten en
in te nemen. Van deze gelegenheid zal dan
tevens een gebruik gemaakt worden orn gas
bij te vullen. Dc- „Lufthansa" zal met een
vliegtuig de post voor Zuid-Amorika uit Bel
lijn brengen. Na dit korte oponthoud te Se
villa wordt de tocht naar Pernambuco over
de Canarischc cn dc Knapverdisehe eilanden
voortgezet. Langs deze route ®al het lucht
schip den equator passecren,
Te Pernambuco
hl ij it het luchtschip ongeveer twee dagen
om gas in te nemen on post en passagiers te
wisselen. Tijdens dit oponthoud wordt hel
luchtschip aan do ankermast gemeerd.
Van eon landing te, Rio dc Janeiro, aldus
Dr. Eckenor, moeten wij daarom afzien, om-
Jat daar geen gunstige landingsplaats te
vinden is en de meteorologische omstandig
heden niet voldoende bokend zijn, Evenals
lo Deutsche Lufthansa naar Sevilla. zal het,
'uidamorikaansche Condor-Syndicaat do
Kist voor Rio de Janeiro en Pernajintbuco
zerzorgen.
Dc volgende étappe gaat
r Kaap San Roca i
r Cnba,
waar bij gunstige weersomstandigheden
■jveneens een tusschenlanding zal worden
{emaakt. Van Havanna gaat de rei6
over Florida naar Lakehntsl,
waar men eveneens twee dagen zal blijven.
Op do terugreis naar Fj'iedïichshafen wordt
weer te Sevilla 'n tusschenlanding gemaakt.
De totale afstand van dezen tocht bedraagt
elrra 27.000 K.M., terwijl de totale afstand
van de wereldvlucht van verleden jaar on
geveer 30.000 K M. bedroog. Ook de Zuul-
\merikftreis is niet slechts een demonstratie-
tocht, doch beoogt tevens studiedoeleinden,
vooral tropenstudie. In deze streken zullen
wij, aldus Dr. Eckener, in plaats van wind
regen moeten e erwachten. Wij moeten der
halve
in de streek der passaatwinden op
groote hoogte varen,
daar de gegevens over deze windpn zoo uit
eenloopend zijn, dat wij die op dezen tocht
in het bijzonder zullen moeten hestudeeren.
Mocht dit gelukken, dan zou dit op deze
reis van groot bclantf zijn, aangezien een
N.W. en Z.W. wind den tocht aonmerke.ijK
zou kunnen vergemakkelijken en versnellen.
Op de vraag betreffende het doel van zijn
reis naar Amerika verklaarde Dr. Eckener,
dat deze in hoofdzaak het onderzoek en dc
nnderteekeningivan de verdragen betreffende
een intern. Zeppeltn-Corporation
Van groot belang was tevens het uitzoeken
van gunstige landingsplaatsen.
<>p de gevonden landingsplaatsen moeten
nu allereerst meteorologische chservatles
worden gedaan. Er zullen dan nnkermasten
en hallen worden gebouwd. Een regelmatig
verkeer met Zeppelins kan naar alle waar
schijnlijkheid de eerstvolgende drie jaren
nog niet verwacht worden.
ÏSo financiering van don Amerikatocht
wordt door de International Citybank ver-
rorgd, terwijl aan Duitsche zijde de vlucht
door de H. A. P. A. G. en verschillende groo
te banken wordt gefinancierd. Ook bestaat
de mogelijkheid, dat de tot nog toe niet be
trokken landen Spanje n Engeland zich nog
hij de maatschappij zullen aansluiten.
Duitschland alleen is niet in staat do ht-
noodigde gelden voor een dergelijke onder
neming hijeen te brengen. Slochts door aan
eensluiting van verschillende staten en door
een bereidwillige samenwerking en gedach-
temvisseling kan met betrekking tot bouw
en exploitatie van luchtschepen iets goeds
worden tot stand gebracht.
Dr. Eckener verklaarde tenslotte nog, dat
hij zeer verheugd was over de buitenge
woon groote wnardeering, die hem in Ame
rika ten deel is gevallen bij dc International
Geagrapic Society. Ook in Engeland had hu
slechts buitengewoon groote tegemoetkoming
ondervonden. Daar zoowel als in Amerika
zijn op luchtvaartgebied voortreffelijke dm
gen gepresteerd.
SCHENDING VAN EEN PORTRET VAN
RBERT.
Gisternacht werd in do eetzanl van he,t
groote weeshuis te Potsdam hot daar han
gende geschilderde portret van oud-Rijks
president Ebert uit de lijst gesenden, ver
scheurd en uit het venster, dat uitkomt op
de Spornstrasse geworpen. Voorbijgangers
zouden om ongeveer 12 uur een man hebben
opgemerkt, die uit het venster cler eetzaal is
gesprongen. De politie stelt een onderzoek in
HEVIGE REGENS IN NEDER SILEZIE.
Zondagnacht heeft hoven Neder-Silczië oen
hevig onweer gewoed. Een wolkbreuk ont-
lastto zich boven het dorp GroBB-Harlmanss-
dorf dio evenals in andere plaatsen in do
omgovtng. grooto schndo aanrichtte. In de
woningert stond het water mr.cr dan een me
ter hoog. De bewoners moesten zich door
vluchten in veiligheid brengen. Een arbeider
is verdronken. De weiden zijii onddrgoloopcn
en wogen zijn gedeeltelijk weggespoeld. Da
districten Bitnzlau en Loewcnborg hebben
het zwaarst geleden van het noodweer.
WILD WEST IN BERLIJN.
Gisteravond tegen 7 uur reed oen taxi
met G inzittenden voor een cafe in dc
Kirchhofstraese. Do inzittenden stormden
mot gummistokkon gewapend hot cafe bin
non wmf zij alles kort en klein sloegen.
Een van hen was mot oen revolver gewa
pend. De buffotchof werd neergeslagen en
zwaar gewond. Toen de employes van het
cafe de politie wilden telefoneeren worden
zij met de revolver in bedwang gehouden
Toen alles kapot geslagen was, verdwenen
de onverlaten weer zooals zij gekomen wa
ren. Het schijnt, dat het hier con geval van
wraakoefening betreft.
DE BOMAANSLAG
TE WARSCHAU
RUSSISCHE EISCHEN AAN POLEN
EEN POLITIEKE TRUC?
Nuai' uit Moskou gemeld wordt heeft de
Russische regeering in verband met de op-
Stelling van een hclsche machine in dc Rus
sische Ambassade te Warschau dc navolgen
de eischen aan Polen gesteld:
1. Ontbinding van alle Russische, Witrus-
sische cn Ookrainische organisaties, die zich
tot taak stellen het Sowjet-rcgicm te bestrij
den.
2. Uilwijzing der leiders van de Russisch'-
emigranten uit Polen.
3. Gestrenge bestraffing van de daders van
den bomaanslag.
A Staking van de campagne in do Pool-
eche pers tegen Sowjet-Ruslaüd,
Naar de Warschauwscho bladen met be
trekking tot den voorgenomen homaanslag
óp do Sovjet-Ambassade verneemt, zou als
resultaat van liet deskundig onderzoek zijn
komen vast te staan, dat do bom met zwart
kruit geladen was, en, in tegenstelling met
de eerste berichten, geen buitengewoon groo
tc capaciteit had. De „Kurjor Czerwonny"
verklaart, dat de mogelijkheid bestaat, dat
deze zoo ongewoon voorbereide aanslag wel
eens een truc zou kunnen blijken, die door
iemand uit politieke overwegingen werd
voorbereid.
Een ander blad meldt, dat er twaalf huis
zoekingen bij communisten hebben plaats
gehad. Bij een hunner werd kruit ontdekt.
Een vreeselljjb bloedbad
Naar uit Sjanghai geméld wordt, heeft
een bandietenbende de stad Kingsoet-sjen
in het noordelijke gedeelte van de provin
cie Kiangsi overvallen en in die stnd een
vreesdij k bloedbad aangericht. Duizend
mannen, vrouwen cn kinderen werden ge
dood, terwijl 1000 gevangenen werden mee
gevoerd. Do bandieten drongen met ma
chinegeweren de stad binnen cn schoten
de plaatselijke autoriteiten neer. Vrouwen
en kinderen werden omsingeld en neerge-
slagen. Dc roovers dwongen de gevangen
genomen personen do buit te drqgon. Voor
dat de bandieten do stad weer verlietpn.
staken zij haar in bi-and.
Dc bladen melden uit Athene, dat dc
polttie aldaar een communistische, hijeen-
komst heeft ontbonden, waarin besluiten
werden genomen inzake de organisatie van
1 Mei-feesten. Er werden 122 communisten
gearresteerd.
RAMP MET EEN RIVIERBOOT
Tal van dooden
Naar uit Calcutta gemeld wordt, is op de
rivier Jamuna in Oost-Bengalen de stoom
boot „Condor" gezonken. Er bevonden zich
300 passagiers aan boord, waarvan tot nog
toe slechts 20 gered schijnen tc zijn.
Gistermorgen is het Belgische Koninküjko
paar naar Luxemburg vertrokken voor een
bezoek aan de Groothertogin van Luxem.-
burg. Hyman, de minister van Buitenland-
sche Zaken, begeleidt de Belgische vorsten.
DUITSCH VLOOTBEZQEK A-AN ITALIË.
Voor het eerst na den oorlog arriveerde in
de haven van Rome een Duitsch eskader,
onder commando van schout hij nacht Gla-
dish. Het eskader bestaat uit den kruisci
Konigsbcrg en zes torpedobooten.
ERNSTIGE AUTOBOTSING TE PARIJS
In het centrum van Parijs liceft heden
een autobotsing plaats gehad, waarbij 10
personen dools zwaar, deals licht gewond
werden. De dicht met passagiers bezette
autobus kwam op een hoek met een zwaro
vrachtauto in botsing. De autobus werd vol
komen vernield.
DE AARDBEVING IN ITALIë
Met betrekking tot. de Zondag in Italic
plaats gehad hebbende aardbeving is nog
nader to vermelden, dat sterke schokken
geregistreerd zijn. Te Nocera Inforiore en
in de omgeving vertoonen talrijke huizen
scheuren. Te Riano en te Sarna zijn cenige
huizen ingestort, terwijl de kerken in die
plaatsen ernstig beschadigd werden. Ook te
Rorello is schade aan dc huizen toegebracht.
Tussphen 10 en 12 uur des avonds werden
wederom tn die plaatsen schokken gevoeld.
De bevolking verzamelde zich op de markt
pleinen. Te Aycllino hebben de inwoners den
nacht in do open lucht doorgebracht. Per
soonlijke ongelukken vonden niet plaats.
In dc gevangenis te Columbus is, naar ge-
meldt wordt, muiterij uitgebroken. Een deel
der gevangenen heeft opnieuw de deuren der
cellen met geweld geopend cn gopoogd to
ontvluchten. Daar door de gevangenisautori
teiten gevreesd werd, dat de overige gevan
genen zich bij de mujterij zpuden aansluiten,
is de hulp der militairen ingeroepen, die do
gevangenis met machinegeweren bezetten.
Door dc directie werd daarop gepoogd de
gevangenen langs vreedzame» weg van hun
voornemen af te brengen. Volgens een nadci
bericht schijnt do diroetio hierin geslaagd tc
zijn.
HET BANDITISME IN CHINA.
LONDEN, 29 April. CTiineesche bandieten
hebben do aan de Hanrivier gelegen plaats
Sieta ot sjnn op ongeveer SO K.M. afstand
van Hankau ingenomen en een aantal Euro
peanen ontvoerd, onder wie r.-katholieke
priesters van hot Sint f'olnmbia missiestation.
De 750.000 inwoners tellende stad Kiewli aan
de Jangtsc wordt eveneens ernstig door ban
dieten bedreigd. De missionarissen hebben
zich reeds van hun posten teruggetrokken.
SCHOBER TE PARIJS.
Gistermiddag to 17.40 uur is de Onstfnrljk-
scho Bondskanselier Dr. Scholier met zijn
gevolg te Parijs gearriveerd. Hij werd aan
het stntion verwelkomd door eon groot aan
tal officieeld personen, journalisten on leden
van de Oostenrijkscho kolonie. iBriand fin-
hoorde tot dc eersten, die den Oostenrijk-
schen staatsman verwelkomden.
DE ONLUSTEN
IN BRITSCH-INDIE
GEWELD OP VERSCHILLENDE
PLAATSEN
Gandhi spoort aan
geen inkomstenbelasting te betalen
DE MOEILIJKHEDEN
VOOR MAO DONALD'S REGEERING
De toestand .in Rri'tsoh-I'Wl'iö gaat er met
den dag ernstiger uitzien.
Uit aJ'k de eten van (bet groote land ko
men berichten over een oproerige stemming
onder de bevolking, drie zich in het mishan
delen van Europeanen uit. De politie heeft
handen vol werk om revolutionair gestem
de menigten uiteen te drijven of van daden
van geweld te weerhouden.
Het is wol duidelijk, dat de bedoeling van
Gandihi om door eenvoudige ongehoorzaam
heid aan het Rritsdhe gezag dit gezag on
mogelijk tc maken, niet wordt verwezen
lijkt. Zijn prop agenda heeft eenvoudig tot
gevolg, dat men overal tot daden van ge
weld overgaat.
Nu is het weer Ie Madras tot ernstige bot
singen mot. de politie gekomen, nadat een
troep koelies Europeanen uit hun auto'a
getrokken on met steenen bekogeld had,
Motoragenten werden met steenen gewor
pen. Ixmlaarnpalon werden omgetrokken.
Een inspecteur kreeg een dolkstoot in den
rug. Een onderofficier liep een gebroken
kaak op. Vier Indiedho soldaten wei-den
door steenworpon gekwetst.
Te Pasja war moet oen Indisch peloton (60
man) zich onbevredigend hebben gedragen.
Gandihi, cLe leider van de verzetbewegiug.
schijnt tevreden over het verloop,.,want hij
moet zijn volgelingen thans hebben aange
zet geen inkomstenbelasting meer te beta
len van hun landerijen en zijn vrouw is vol
op bezig aan haar veldtocht tegen de Engel
sen e dranken, waarbij zij en haar vrouwe
lijke vrijwilligers de mcnschen tot dapper-
heit in den strijd' voor „het dierbaar moe
derland" aansporen.
De Britsche regeering onthoudt zich voor
alsnog van doortastend optreden, maar uit
de spoedige terugkeer van Mac Donald wit
zijn vaeantieoord Schotland naar Londen
valt op te maken, dat men in regeerings-
kringrn zich voor moeilijke beslissingen
weet te staan.
De rapporten. ingezonden door een 40-tal
hooggeplaatste ambtenaren in Indië.moeten
op eon minder gunstige wending van de si
tuatie, wijzen.
Voor eon arbei dersregeering is diif vooral
een bittere pil. Scherpe onderdrukking wan
de opstandige beweging zou Mac Donald's
re-geering in arbeiderskringen stellig aan
populariteit doen verliezen, ook al moet
men er rekening mee houden, dat de Engel-
sche „socialisten" ten opzichte van nationa
le gezindheid en van hun opvatting over het
hebben van koloniën zeer ver van de vaste-
landssocialisten afstaan.
Het is althans ondenkbaar, dat Mac Do
nald c.s. de» welgemeenden raad van „Het
Volk" zullen volgen en zal aftreden om den
rommel in Indic liever te laten opknappen
door de conservatieven. Daarvoor houdt een
Engelschman teveel van „fair play".
Kerknieuws.
GEREF. KERKEN.
Beroepen: Te Kampen (vao.-wijlen J. J.
Westerbesk van Eerten), G. C. Berkouwer te
Oudehorne.
Aangenomen: Naar West-Tersehelhng-
Midsland, eand. W. J. van Hoek te Soe.stdyk,
Bedankt: Voor Aehlum, cand. W. J. van
Hoek te Soostdijk. Voor Helder (2de prc-d.-
pl.), C. W. Keur te Oudewater.
NED. HERV. KERK.
Aangenomen: Naar Oost- en West-
Sonburg, L. C Spijkerboer te Welsum.
Bedankt: Voor Amsterdam (vac.-G. Mans-
velt), J. L. G. Gregory te. Gorssel.
CHR. GEREF. KERK.
Beroepen: Te Sassenheim (als vast
voorganger), D. L. Aangeenbrug', aldaar.
AFSCHEID. BEVESTIGING, INTREDE.
Ds. B. G. do Bruijn nam Zondag jl. af
scheid van de Geref. Kerk varn Oude- en
Nieuwe-Bildtzijl, tevens voorgaande in dank
zegging na het I-I. Avondmaal. Afsoheids-
tekst was Job. 13 34 en 35 en gesproken
werd over de broederliefde als: 1. een
vrucht; 2. een eiaoh, e» 3. een kenteeken
van Ghristus' liefde. Toespraken werden ge
houden tot catechisanten en vereenigingen,
den afgevaardigde van de Classis Hallam,
den Kerkeraad en de Gemeonte. De naar
Lemmer vertrekkende leeraar werd daarna
toegesprokon door ouderling Sj. Schaaf cn
Ds. K. Veen. van O.- en N.-Bildtdijk. Toege
zongen werd Ps. 121 4.
Ds. IC. P. Datema nam Zondag j.l.
afscheid van de Ned. Hervormde Gemeente van
Tholen, met een predikatie over Openb. 22 21:
„De genade enzes Heereii Jezus Christus zij
met u allen. Amen", wnarbij liy handelde over:
1. do betceicenis der genade, 2. haar algenoeg-
saamheid, 3. haar heerlijkheid en 4. haar
onmisbaarheid. De naar Ochten vertrekkende
leeraar werd toegesproken dooi den consulent,
Ds. F. de Gidts, van Oud-Vossemeer; en door
den president-kerkvoogd W, M. Geluk, die
drinkbaar prak over den zuiveren grondslag,
door de prediking van Ds, Datema in de
Gemeente gelegd. Toegezongen werd Ps. 121 3
D s. G. v a n Heiningen preekte
Zondag jl. afscheid voor de Geref. Kerk van
Tor Aar (Z.-H.) met Ilebr. 13 20 en 21,
sprekende over de openbaring Gods in en
dixir Christus. Hij wees er op, dat die open
baring in don tekst haar licht vallen laat
op de volgende vier zaken: 1. wio God in
Christus voor ons is; 2. wat God m°t Chris
tus voor ons deed; 3. hoe God door Chris
tus in ons werkt; en 4. wat God om Christus
van ons cischt. Tegenwoordig waren Ds. J.
Brouwer, van O.- en N.-Wetering; Ds. J. D.
Speelman, van Nicuwveon; Dr. J. G. l'b-
bipk, van Zevenhoven; Ds. B. J. van der
Woerd, van Laimuidon; on Ds. H. Mool-
huizen, van Aarlandervepn, als consulent;
benevens tal van afgevaardigden uit de
Kerke» der Classis Woerden.
Ds. Mr. E. D. G. van der Horst
nam Zondag jl. wegens het verkrijgen van
eervol ontslag uit de Evangeliebediening
met recht van emeritus-predikant, afsrhoki
van do Ned. Herv. Gemeente te Gemleron
(N.-Br.). Het Woord bedienende uit 2 Tim.
2 S, werd gesproken over de opwekking
van Jezus Christus als middelpunt der be
lijdenis, der prediking en van lint leven. Op
verzoek van den consilient. Ds. J. J. Kuy-
per, van Dusaen, werd den scheidenden
leeraar toegezongen Ps. 121 4. Mr. Van der
,1-Iorst gaat zich te Bussum vestigen.
NED. HERV. PREDIK ANTENVEREENIGING
Driedaagsche Conferentie te Utrecht
Referaten Prof. Dr. Th. L. Haitjema
en Prof. Dr. F. M. Th. Böhl
Hedenmorgen ving de jaarjijksche verga
dering aan ven de Ned. Ilerv. Predlkanten-
3 nijging, ditmaal gehouden in de zaal
de Handelsbeurs le Utrecht. Met ge
bed cn Schriftlezing opende de voorzitter,
Dr. Lammerls v a n Buere n, van Zei
ten, de vergadering en gedacht de leden der
Vereeniging. die het iifgeloopen jaar door
den dood werden ontrukt aan gezin en
werk. Het waren van de nog dienstdoende
predikantenB. Bruins, te Lettelhert; G. van
WidfewmkeJ, vnn 'a-Gravenland; A. Da ran,
van Odijk; W. Stoel, van Bemme); J. Qunst
Hz., van Utrecht; J. L. de Mol Moncourt,
van Daarle; G. Bolkes1e/>n, van Apeldoorn;
G, J. van Ingcn, van Akkrum; Ph. J. Iloede-
maker, van Doesburg; W. J. Kolkert, van
Hi.?rdcn; J. J. F. Hei-man, van Oldenzaa.l;
van de emeriti-overledenen: D. van Z'oetP,
wan Lemmer; G. K. Meloen, van Kloetinge;
II. Ph. Barbas, van Vreeland; R. Jaarsma,
van Maasland; C. T. Gravemeyer, van Am
sterdam; ,J. Hoogenraad, van Leiden en L.
M. van Noppen, van Scheveningcn.
Hierna hield Ds. S. H. .T. Jam es, van
Delf.shaven de predikant inweek
leiding van Ge' n,r fig
„Gij die geestelijk
ziji".
Prof. Dr. Tli. L- Haitjema, van Gro
ningen, refereerde vandaag over het onder-
/Verzoening"
Spr. moet oen drietal inleidende opmer
kingen vooraf maken, die alle de methode
van behandeling van een centraal dogma
tisch onderwerp als het onderhavige raken.
Ten eerste heeft men angstvallig toe te
zien, geen objectieve, verzoeningsleer nis een
theorie, als een stuk metaphysica voor te
dragon. Wij mogen in geen teekening van
het verlossingsdrama vervallen, dat niet ge
heel en al tevens het drama is van on»e
geschiedenis tegenover den levenden God
van heiligheid en liefde.
Ten tweede blijve men zich bij systema
tische beschrijving der „verzoening" steeds
rif veelheid van de. beoldsprakigc, Schrif
tuurlijke. gezichtspunten voor oogen houden-
De dogmaticus komt aan dezen rijkdom wel
licht het best tegcipoet, door in verschillende
loei van zijn dogmatiek telkens weer van
uit een anderen gezichtshoek de waarheid
rler verzoening te belichten.
Ten derde zie men in het huidig theo
logisch cultuur-klimaat principieel af van
een z.g, bijbolsch-theologisehe fundecring
der dogmatische uiteenzettingen. Men geve
zich niet over aan den waan van met zulk
een onderbouw hot Schriftbcwijs voor dc
leer der verzoening te voeren! De bibljca
kan als wetenschap niet haar vitium origin!s
als oudste kind van dc V/est-Europeeache
Aufklarungscultuur verloochenen- Een bij-
belsch-theoiogische onderbouw, die met open
oog voor de structuur onzer West-Euro-
peeschc cultuurwereld begonnen wordt, zal
straks alleen plaats laten voor dc „bei-étage'
van Troeltsch' godsdicnstvvetonschappclijk
relativisme.
Spr. wil zich veel liover van meet af aan
opmaken tot nadere peiling van de leer der
eigen Kerk over de verzoening, welke hij
toch mèt zijn gehoor onbekrompen en on
dubbelzinnig mee belijden wil. Hij vraagt
deze methode toe te passen, hoewel hij weet
dat de Ned. Geloofsbelijdenis en de Hcid.
Catechismus juist op het punt van de Ver
zoening niet in een al te besten reuk staan.
Om des tijds wille worde volstaan met een
beschrijving van de leer der verzoening bij
het trinitarisch gezichtspunt, dat zoo
wel do Ned. Geloofsbelijdenis (art- 20-22)
als do I-leid. Catechismus te dezer zake in
nemen.
I. Eerst worde toelichtend gesproken over
het trinitarisch gezichtspunt als .zoodanig
en de leer der Verzoening. Het Triniteits-
dogma en de leer der Verzoening hangen
ten nauwste samen- 't Is niet toevallig, dat
de z.g. Groninger theologie haar verzet
tegen de kerkleer, <l-i- wezenlijk tegen het
bijbeisch-reformatorisch openbaringsbegrip,
concentreerde op de leer der Drieëenhcid en
op de z.g. bloedtheologie. Zoodra men heeft
ingezien, dat verzoening „het laatste, diepste
woord is voor het gansche Christus-gebeu
ren" (Brunnen), cn eigenlijk slechts een
ander woord voor openbaring in den speci-
fie-ken Christocentrischcn zin (Barlh), zal
men niet anders kunnen dan haar trinita
riseh beschrijven.
II. De Verzoening als het werk des
Vaders. 2 Cor. 5 19 is daarbij het van
zelfsprekend uitgangspunt. God was in
Christus de wereld met Zichzelven verzoe
nende- Over Christus' dood moet daarbij ge
sproken worden: le als strafgericht, 2e als
offer, 3e als einde. Het zware arcent valt
echter hij dit gezichtspunt op het strafge
richt Krachtens Zijn Majosteitsrecht moet
de Schepper-Wetgever in een gevallen
wereld op Zijn eer staan; cn ook Zijn wet
doorzetten, opdat er geen chaos ontsta, Gods
toorn is in geen anderen zin een anthropo-
pathisme als Gods liefde. Omdat Gods toorn
even werkelijk is als der menaehen zonde
sehuid, daarom moet er, genoegdoening aan
Gods gerechtigheid (Zond. 5 Hcid. Cat.) ko
men. Die genoegdoening is in het reforma
torisch denken, anders dan voor Anaelmus,
plaatsvervangend strafgericht. Voor Ansel
mus' door de germaanscho rechtsverhoudin
gen beïnvloede schematiek (aut satis-
factio, aut poena) sluit de voldoening de
straf uit.
Bij dit theocentfisch gezichtspunt mag
Christus' dood echter ook reeds als offer
worden gezien. Als God's zelf offerande. De
Wetgever-Rechter offert Zijn eigen Zoon op-
Vink langs den afgrond van het patripas-
sianismc moet het dogmatisch denken over
do verzoening steeds hcon, opdat ingezien
worde, hoe dwaas hot is hier van een wree-
den God to schimpen, die tot „liefde" bewo
gen moet worden.
Christus' dood als einde wil hij dit theo-
'centrisrh gezichtspunt op do Verzoenings
leer zeggen: de radicale beëindiging van den
toestand van onvrede, van vijandschap tus-
schen God en menscli. Ook God verandert in
de r e c o n ci J i a tio In Zijn houding tegen
over den mcnsch, want Hij is geen onvc
derlijke Spinozistischo Substantie., m.vnr
levende Persoon (Prof. Gunning, Het Kruis
des Verlossers).
III. De Verzoening als h$t werk des
Zoo ns. Ook hier moet weer over Chris
tus kruisdood als strafgericht-, als of
fer en als eindo worden gesproken- Maar
trior krijgt cleofforidoo dubbelen nadruk.
Christus' dood is hier allereerst zoenof
fer; en van deze zooh-offer-gcdachte uit
wordt ook do beschouwing vnn don kruis
dood nl9 straf cn als einde ditmaal cul-
tvch bepaald. Zoodat het strafgericht als
schuldoffer on het einde dat Christus'
dood ook beduidt, als Boud soffer mag wor
den gcïnterjxretecrd. De jongste godsdienst-
wetenschappelijke theologie heeft voor de
offer-beeldspraak in verband met do verzoe-
nngslecr meer waardeering dan voor de ju
ridische satisfactie-voorstellingen- Tot;h is
het eerste zonder het laatste verkorting der
heilswaarheid.
Men wachte zich ook in dc Christocen-
trische beschrijving der verzoeningsleer voor
isoleercnde Karikatuur-teekcning. De dood
van Christus mag niét van Zijn leven, het
offer niet van den Hoogepriester. Die het
brengt, het priesterlijk ambt van Christus
niet van Tiet profetisch cn het Koninklijk
ambt losgescheurd worden. De dogmatische
heteekenis van „het bloed van Jezus Chris
tus" kan bij dit gezichtspunt geen andere
zijn dan demonstratie van de volle levens-
overgave in den gerechtelijken dood aan het
schandhout van het Kruis, onder den vloek
der Wet. Deze dood (mot bloedstorting) wijdt
tevens het nieuwe Verbond cler genade in.
waarmee de nieuwe menscli opstanclings-
recht krijgt in Christus' verrijzenis..
IV. De Verzoening als werk des H-
e e s t e s. Zonder de pneumatocentrische
beschrijving van de verzoeningsgedachte
blijft al liet te voren gezegde théorie, me-
taphysica- „Soia fide" nostra res agitur
op Golgotha. Voor „sola fide" kan men in
dc reformatorische gedachtenwereld ook zeg
gen: Solo Spiritu Sancto! Antw. 53 van den
Hcid. Cat- en Art 22 van de Ned. Geloofs-
bel., spreken heel duidelijk van het werlt
der verzoening als werk des Geestes. De
openbaring van de ware kennis van het
groote mysterie der verzoening behoort mede
tot het verzoeningswerk. Ook bij den pneu-
matoccntrischen kijk op het werk der ver
zoening moet van Christus' dood als straf
als o f f e r cn als e i n d e worden gesproken.
Ditmaal echter met een dubbelen nadruk op
ei ai de. Het Kruis van Christus wordt door
t werk des Geestes, Die de geloofsvereeni-
ging van den zondaar met Christus in' een
mysterieuze ik-verwisseling voltrekt, de ra-
dikale beëindiging van den ouden mensch,
tevens de intrede in dc nieuwe wereld der
opstanding.
Dc spreker herinnert aan de behandelin-
>n van dit onderwerp door Prof. König in
1884 en wijlen Prof. Wikleboer an 1907. Veel
wat toen vast scheen te staan, is nu weer
onzeker, zelfs de beteekenis van het Oude
Testament voor de Ghristelijke theologie.
Op don voorgrond der belangstelling staat
de verhouding van hot Israëlietisch Gods
begrip tot den Griekscben geest. Is ook hier
synthese mogelijk? In vele kringen vindt
men voorts 'n afkeey van het historicisme.
De spreker herinnert aan Br-rth, Brunner
en de Zwitsers. Kan men de „pneumati
sche" exegese ook op het Oude Testament
toepassen? Het is een kwestie van histori-
schen takt. Te veel werd en wordt op dit
'gebied gezondigd.
Daarna schetst Spr. den stand van het
Oudtestamentische vraagstuk omstreeks
1900: de evolutionistische constructies der
school van ICuenen en Wollhausen cn daar
tegenover de „Pan-babylonistisclie" reactie
van Delifczsch en Winckler. Men mag den
godsdienst van Israël noch isoleeren noch
nivelleeren. In het vóór-lsraölietisclie Ka-
naiin heersdhte de grootste verscheidenheid
van rassen en invloeden en een hoog peil
van uiterlijke beschaving. Naar aanleiding
van het werk van Yahuda handelt de spre
ker vooral over den Egyptisehen invloed.
In dit bergland van Palestina'zijn profe
tische mannen opgetreden, die de wereld
beschouwing deT machtige cultuurvolken
durfden tegenspreken en tegen den stroom
durfden oproeien, in tegenspraak zelfs met
de meerderheid van eigen volksgenooten.
pe idealen van den profetischen godsdienst
zijn het J>est vertegenwoordigd in de pa-
trlarchen-verhalcn van Gonesis. Is dat
slechte constructie? Spr. handelt in dit ver
band over Abraham en zijn tijd, als den
stichter van deze groote godsdienstige be
weging. De tweede groote hervormingsbe
weging vinden wij eeuwen later in de
Grieksche wijsbegeerte: abstractie zonder
het persoonlijke, de godheid opgevat als de
hoogste kracht en als idee. Hier gaan de
wegen uiteen. Het Oude Testament is de
oorkonde van den strijd tussdhen de ver
schillende richtingen, maar bewerkt in den
geest der profeten.
Daarna handelt Spr. over de zgm. „bron-
nensplitsing" en de bedenkingen, die tegen
deze metbode geopperd zijn. Bij vele ver
balen in het O. T. kan men nog duidelijk
drie stadia van bewerking onderschelden.
Uitvoerig handelt Spr. in dit verband over
enkele van de wonder-venbalen en vooral
over liet Paradijsverhaal.
Veidere actueele vragen zijn diie over
den Uittocht en Intocht, over den Deca
loog /het Deuteronomium, het cultische ka
rakter der Psalmen. De vereenzelviging van
het Deuteronomium met het onder Jozia
gevonden wetboek was de steunpilaar der
evolutionistische constructie. Maai- zelfs de-
ze wankelt, sedert do stelling word verde
digd, dat in Deut. 12 geen concentratie van
den ©eredienst wordt voorgeschreven en dat
ook koning Jozia met zijn hervormingen
dat wiet. bedoelde.
Feitelijk weten wij over den cultus in
oud-Jsnaël zoo goed als niets. Het ritueel
van de temjreldienstcn is in het Oude Tes
tament niot bewaard gebleven. Slechts op
grond van de Psalmen kan men enkele bij
zonderheden reconstruceren. Aan de hand
van de theorie van Mowinckol zet Spr.
uiteen, hoe in Israël dc historie en de
eschatologie in tie plaats zijn getreden van
de mythologie. Ook de Messiaansche ge
dachte werd losgemaakt van den Mythus
en van den cultus cn verplaatst naar de
toekomst. Wellicht zijn dc profeten bij hun
onderdrukking van Ihet mythologische zelfs
wat ver gegaan. Deze stelling wordt toege-
hoht aan de hand van de denkbeelden om
trent den toestand na den dood on van den
lijdenden Verlosser. In beide gevallen had
de volksgodsdienst zijn hoop vastgeknoopt
aan gorten buiten Jahwe. En bij de profe
tische bewerkers, die hierin het belang van
liet zuivere Monotheïsme hebben ingegre
pen, bleef duidelijker foimuleering van
eigen standpunt achterwege. Hier heeft
eerst bet Christendom de noodzakelijke
rorrertie gebracht. Mat in het Oude Tes
tament opzettelijk verborgen werd gehou
den, om het te beschermen voor heidendom
en bijgeloof, dat schittert in het Nieuwe
in onvergankelijke heerlijkheid. Wie he
den over Oudtestamentische hoofdvragen
handelt, moet het Israëlietisehe Profntisme
en de profetische bewerking van de litte
raire ^bronnon in het middelpunt plaatsen
van zijn betoog.
Weerbericht.
BAROMETERSTAND.
VERWACHTING.
Matige Noordoostelijke tot Noordelijke
ind, licht tot half bewolkt, weinig of geen
regen, iets koeler.
Storm sein.
Ontvangen 29 April 10.30 u .v.m. Attentie-
ein O, d.i. Weest op uw hoede.
FIETSERS, LICHT OP!
Van 30 April—1 Mei van 7.52 nm. tot 4.02 via.
DS. W. SIEDERS t
Naar wij vernemen, is gister na een korte
ongesteldheid, overleden Ds. W. Sieders,
emeritus-predikant der Geref, Kerk van
Vlaardingen.
Deze beminde predika/nt is tot op zeer hoo-
gen leeftijd nog bezig geweest in het ambt
dat hem zoo lief was.
Ds. Sieders werd geboren te Hoogeveen,
werd opgevoed te Dedemsvaart, waar hij
catechetisch onderwijs ontving van Ds. A. F.
Kok, dio hem bekwaamde voor het toolatings
examen aan dc Theol. School te Kampen. In
drie jaar bekwaamde hij ziah voor het can-
didaatsexarrum en op 11 October 1868 deed hij
intrede als predikant der Chr. Geref. Kerk
te Axel. Een kleine drie jaar later deed hij
intrede te Ilerwijncn, waar hij 2 jaren dien
de. Vervolgens stond hij te Enkhuizeri en in
18S0 verbond hij zich aan de Kerk van
Viaardingcn, waar hij de inecnsmelting der
Kerken A en B meemaakte. Mee door zijn
trouwen en volhardenden arbeid groeide
de Keitk van Vlaardingen sterk uit. Hij
werkte mee aan de stichting van een Geref.
School, een Meisjesvéreeniglng, enz.
Op 30 Nov. 1922 legde hij, na rudm 54-'
jarigen diensttijd, waarvan 42 te Viaarddn-
gen, zijn actieve ambtsbediening neer. Even
wel zat de bejaarde predikant eindsdden
niet ©bill. Hij catechiseerde te Spljkenisee,
Oud-Beyerland en Ovembhie. Des Zondags
gig hij in tol van Gemeenten nog het Woord
prediken.
Hij weird meermalen naar de Part. Sy
node afgevaardigd, had zitting in het Hoofd
bestuur van „Jachin", schreef de toelichting
de Bijbelscho onderwerpen op Ja chin's
Zondagsscholen en schreef in het weekblad
„De Wekstem".
Op zijn 75stcn verjaardag werd Ds. Sie
ders benoemd tot ridder in de Orde van
Oranje-Nassau.
Thans, is de geliefde beider en leeraar,
op 84-jari'gen ieeftijd de eeuwige ruste inge-
gaan.
De begrafenis is bepaald op a.s. Vrijdag.
NAAR PALESTINA.
Naar wij vernemen, zullen een aantal pre
dikanten en een hoogleeraar 2 Mei a.s. op
reis gaan voor een bezoek aan Palestina,
waarbij Dr. G. P. Marang, Ned. Herv. pre
dikant te Utrecht, die reeds vroeger het Hei
lige Land bezocht, als reisleider zal optre
den. Deelnemers aan de reis zijn de Her
vormde predikanten: Ds. Amth. C. Enkelaar
te Hasselt,^Ds. Th. Hettinga te Dantuma-
woude, Ds. F. W. J. van den Kieboom te
Bergen (N.-IT.), Ds. D. van Krevelen te Lich-
tenvoordo, Ds. A. Verwaal te Alkmaar en
Dr. J. Weener te Haarlem; de Gereformeer
de predikanten: Ds. J. D. Boerkoel te Wa
tergraafsmeer (Amsterdam-Oost), Ds. D.
Hoek te Enkhuizen en Dr. S. O. Los to Den
Haag; en de hoogleeraar Prof. Dr. Tj. Hoek
stra, van Kampen.
LICHAMELIJKE OEFENING
VOETBAL
NAGEKOMEN UITSLAGEN.
Chr. Ned. Voetbalbond: District Zwolle!
Eerste klasse:
H.V.V. I—Go Ahead I: 0—7.
Zwaluwen ISparta I: 53-
Rotterd. Chr. Voetbalbond: Eerste klasso!
EendrachtZwart Wit: 11.
Tweede klasse:
W,I.A.V.V.S.: 3—5.
INGEZONDEN MEDEDEELING.
SYNODALE VERGADERINGEN
De e.v. Particuliere Synode dar Geref.
Kerken in Noord-Holland is nader bepaald op
Woensdag 25 Juni a.s. te Enkhuizen.
