Godesia
Geysers
TE KOOP
Rochussenstraat 321-327 te Rotterdam
Bovenhuizen:
IM. TAZELAAR
M. VAN DE WALL
Firma I. VAN ONLANGS en Electricien
DUCKERHOFF CEMUMT
A. VAN WIJNGAARDEN ZONEN
KRAt'NGEN - C,-Gravenhof)
De woonwijk vooi de goed gesitueerden van Rotterdam.
Aan den LAMBERTWEQ hoek VAN SOMERENWPG
VILLA', en HEERENKUIZEK
in prijzen vanaf f S4.BOO.
Inlichtingen: S. f. MOOK, Telefoon 32518 en 32732
BOL Wbt AD No. 43,
MAAND AO $1 MAART 1330
REBOUWING
Rochussenstraat 321-327, Rotterdam
Archlteciavr: Atb. Otlen, architect B N. A. tc Rotterdam.
Uitvoeringvan Onlangs ie Rotteruam.
üiS TÏ" ?.°°r »'er5 nu hoc" h«r Ontang. zich het
hel gebrek aan bouwrijpe te Rotter snelst gehHnet met het resultaat, dat zijn
s™n stagnatie ln do bouwen) ont- „„„pi,., IMr spoedig gereed zal iijn.
Het ligt dus voor de hand, dat op dc plaat
sen. waar dozc grond wel aanwezig is, do
bouwers dan ook geen tijd verloren laten
gaan en daar ziet men als het ware groote
complexen panden als uit don grond verrij
zen.
Zeer goed kan mon dit wnarneimon in het
Coolhavcnkwartier, waar do laatste jaren
heel veel gebouwd wordt
Nu wordt uwe aandacht een oogonblik ver
eocht voor do nieuwbouw op grond oangebo
den door de gemeente. Alhier ml het complex
groot vier panden van den heer J. van On
langs, dank zij diens voortvarendheid, het
eerste gfroed zijn.
In 1928, toen de heer Wytema nog bur
gemeester van Rotterdam was, hebben B. en
W. aan den Gemeenteraad een plan voorge
legd, op welke wijze zij zich dnchten ovei
te gaan tot verkoop van den nog onbebouw
den grond langs de Rochussenstraat vanaf
de Schoonebergcr Weg tot dc Nieuwen Bin
nenweg.
Die wijze nu waarop B. en W. zich dach
ten over te gaan tot verkoop heeft veel cri
tiek zoowel van architecten als bouwers ge
had.
Aan den heer Ahb. Ottcn, architect B- N. A.
is door den Gemeenteraad van Rotterdam
de vérecrende opdracht gegeven, die verder
ging als ecnigc opdracht ooit gegeven aan
een architect: nl. het maken van een voor
ontwerp voor de g-checle bobouwing.
De heer Otten heeft zich geheel gegeven
aan zijn opdracht en overleg gepleegd met
de hoofdambtenaren van de verschillende
diensten. Na verschillende schetsen is er een
voorontwerp uitgegroeid, dat veel kritiek
van de bouwers te doorstaan heeft gehad,
doch dat bindend verklaard is geworden bij
dc inschrijving, zoodat o.tu de voorgevels
vastgesteld waren. Toegevoegd werd een
staat van de te gebruiken materialen voor
de voorgevels. Ook o-l. een stap in de goede
richting. (De Natuursteen voor den gevel is
geleverd geworden door de fa. H. van de
Wall te 's-Gravenhage.)
Van d© verschillende inschrijvers en bou
Onder architectuur gebouwde HEEREN^UIZEH
aan de Schellinglaan, hoek van Deventerlaan
te Voorburg. Te bevragen op het werk en bij
EIK. BEI DDBtH, Piin Wiklm I, Bigtlgml. lil. M4J
liilBMIIIlllMllillliiiiiiiiniiiiiiiiBinHiiinlll'11 BW
Ingezonden Stukken
Aam de RecL vam „Do Bouwwereld".
Mot deze vraagt ondergeteekende, Jain H.
Bosch Jr„ beleefd in hot e.v. nummer van
„J>e Bouwwereld" voor onderstaande op
ttterkiingen een plaatsje te willen ruimen,
Baar aamilen'diimg vam hot artikel:
„DE BEELDHOUWKUNST IN ONZE
WONING."
Naast de vele goede raadgevingen, welke
In dit artikel voorkomen, moeten mij toch
e nik el© opmerkingen vam het hart (of liever
uit de pen).
Wij zullen toch im onz© warning niet naar
één of meerdere plaatsen moeten zoeken
waar eventueel nog een beeld of beeldhouw
werk kan geplaatst worden, doch zal dit
gentri aiiiaiiHi.'iijK zijn van don \orin \un
bet vertrek, den aard, d« plaatsing en hoe
veelheid der noodzakelij ke meubelen.
Hierbij wil ik dam den smaak en de finan
cieel© draagkracht van den bewoner buiten
beschouwing laten.
Men doet beter om elk noodeloos voor
werp, dait toch altijd het vasthouden van
stofdeeltjes en dus stofvorming tengevolge
heeft, Ce vermijden.
Wamt dit m toch ook in ertljd met de im
den aam-hef vam bedoeld artikel zoo hoog
geprezen hygiëne, ook, ad betreft het voor
werpen van groote kunstwaarde.
Zij moeten zioh aanpassen aan het geheel.
Dam de aamiiijgimg vam het gepolychromeer
de gipsbeeldje, dat ieder oogenbldk kan bre
ken, m-iet ailden grond. Wordt dus de kunst-
normale bouw was afgeweken en wij consta-
teeren, dat wij die afwijkingen toejuichen.
Zij getuigden o.i. als ie zijn uitingen van
goed doordachte opmerkingen.
Zoo vonden wij vooral rechte trappen, die
gemakkelijk zijn en ongelukken van ouderen
beperken, bovendien voordeelig voor de
loopers en tenslotte goedkoop in hot onder
houd. Te veel vinden wij hier in Rotterdam
nog de trappen met twee kwartslagen. In
Den Haag is gelukkig slechts één kwart
slag per trap geoorloofd.
Verder baadt het gcheelc huis zich als t'
ware in licht En het licht valt op de juiste
Hoe du voorgevel het zal doen !n het ge-
heele plan is nog niet to zien, wel krijgl
men nu reeds den indruk van een ruimen
en regclmatigen bouw.
Het viel ons op. dat de architect van de
wijze in het vertrek. De geheele voorwand
bijv. geeft licht; de stalen ramen gaan tot
bovpn aan toe, daarom is 'evenwel genood
zaakt geweest de borstwering nogal laag te
maken, dat op de begane grond tevens het
bcle kop- en zijsluiting voor daken met een
belting van 10 to. 2C.
Behalve de normale pan worden ook !>jjbe-
hoorende vorst- einci- onder- en bovenpannen
gefabriceerd. Het totale oppervlak run eer.
pan bedraagt 0.225 X 0.41 M. de dekking 0.2b
X0.S37M. en het gewicht 2.6 K.G. Pcj M'
dakvlak zijn noodig 15 pannen.
voordeel heeft van het inkijken to bemoei
lijken.
Do panden, alle vier bestaande uit par
terre1 en bovenhuis, zijn opgetrokken van
dunne gele waalsteencn. Onder het geheele
huls vindt men een 2 M. hooge kelder met
ruime ramen. De vestibule heeft een mar
meren vloer, terwijl de wanden tot 1.25 M.
in marmer zijn (rood en zwart). De betegelde
badkamer heeft een granieten vloer. In de
keuken treft men een flink aanrecht aan en
veel bergruimte. In alle zitkamers is dc
marmeren schoorsteen in het midden, in de
slaapkamers uit het midden. Aan do voor
zijde stalen ramen.
Al het schilderwerk zal verzorgd worden
door de bekende fa. Tazelaar, Rosenveld-
straat 13. R'dam. terwijl de fa. I. van On
lungs te Rotterdam, Schietbaanlaan 35,
Teilingerstraat 80. Cronjéstraat 21, die zich
zoowel belast voor nieuwbouw als reparatie,
de lood en zinkwerken, benevens de electri-
sche aanleg voor zijn rekening neemt
Het Parterre hu is bevat op: Begane
grond; een groote voorkamer met kasten,
schuifdeuren, groote achterkamer met twee
openslaande ramen en 2 openslaande deuren
uitkomende op dc waranda en den tuin-
keuken.
Eerste étage: 2 groote slaapkamers met
kasten, tusschcnkamcr, badkamer, Zijkamer
en kleine kast
Het Bovenhuis bevat op de: le étage:
Bizonder breede, ruime voorkamer 2 kasten,
groote achterkamer, 2 kasten, keuken.
2e étage: 2 ruime slaapkamers, één met
dubbele kast, zijkamer, loggia met 2 open
slaande deuren badkamer.
Zolderétagc: Twee slaapkamers, veel berg
ruimte vliering en zolder.
klein© sdhending voldoende, het kostbaarste
Dat zoo'n beoMje leelijk is. spreek ik niet
tegen, integendeel. Doch wij moeten niet
vergeten, dat voor de „massa" van de men-
schen, waaronder ook de gegoede of betere
standen te rekenen, zoo'n pipsbeeldje nog
steods méér zegt dan het best uitgevoerde
kunstvoorwerp.
Hierbij denk ik aan de woorden, welko eens
door een kunstenaar gezegd zijn: „Wanneer
de mensc.hen (hier worden bedoeld zij, die
zich niet speciaal Ln de kunst verdiepen, het
overwegend grootst© aantal menschen dus)
de producten van een kunstenaar begrijpen,
is het geen „kunst" meer".
Persoonlijk ben ik het met deze uitspraak
niet geheel eens. Liever zou ik het ontdraaien
en zeggen: „De kunstenaar moet den
mensrh begrijpen".
Ga ik verder na, wat schrijfster zich al in
de woonkamer geplaatst denkt, waarbij dan
nog komen de voor het huiselijk gebruik noo-
dige meubelen als tafel, stoelen, fauteuil, enz.
dan moet die kamer wel enorme afmetingen
hebben. Er moet toch nog ruimte overblijven
om zich vrij te bewegen.
Het opschrift van het bedoelde artikel geeft
mij den indruk van geschreven te zijn voor
woningen, grenzende aan groote arbeiders
woningen tot aan die voor gegoede midden
stand.
Van woningen daarboven, kapitale heeren
huizen, villa's enz., kan men verwachten, dat
het inrichten daarvan aan een deskundige
wordt overgelaten en 't geschrevene dus hier
voor het doel mist.
En denkt U dan tot slot eens in, al het om
schreven beeldhouwwerk in ééne kamer!
Want dat is tooh de bedoeling? Men kan ook
wel eens overdrijven. Waar blijft hiermede
de ecnvoudighoid van do woonkamer? Een
woonkamer is nu eenmaal geen museum, be
hoort althans niet als zoodanig ingericht te
waard© vam een voorwerp afgemeten naar worden. De practische georiënteerde indiee-
de meerr of mindere breekbaarheid? Staan 'int? van een woning is dan geheel verloren
niet alle voorwerpen, vam welk materiaal gegaan.
ook vervaardigd, hieraan bloot? JAN H. BOSCH Jr.
Noemt U eens .yieteop deze aard© wat Binnenhuisarchitect,
•euwig blijft.
Is dikwijls niet een enkele kras of andere
PLATTE GROND EERSTE VERDIEPING
tiooqqeachte Redactie,
wil ik den inzender even doen opmerken,
dat hij m.i. het artikel niet voldoende heeft
begrepen, ja het zelfs niet eens goed heeft
gelezen.
Ik vermeen, dat ik juist in mijn artikel
duidelijk naar voren heb gebracht, dat elk
voorwerp, wat het dan ook moge zijn, 't zij
schilderij of beeldhouwwerk zich aan het
geheel moet aanpasson; het was daarom
ook, dat ik dien gipsen Pierrot en dat star
re kaboutertje uit landhuis en tuin liet ver
dwijnen.
Daarom ook weer begrijp ik den zin:
„Wordt dus de kunstwaarde Van een voor
werp afgemeten naar de moer of mindere
breekbaarheid?" in het geheel niet.
Neen, het is de geest, die uit het werk
spreken moet, en zal het er minder toe doen
welk materiaal gebruikt wordt, al valt niet
weg te cijferen, dat een goed materiaal, b.v.
brons, hout, marmer of terracotta dc schoon
heid van het werk wel degelijk verhoogd,
terwijl het ook minder breekbaar is.
Zelf geeft U in Uw schrijven toe, dat zulk
een gepolychromeerd gipsbeeldje leelijk is,
maar toch wilt U er de groote „massa" mo
de opknappen, omdat volgens U zoo'n beeld
je hun meer zegt dan het best uitgevoerde
kunstvoorwerp.
M.i. is dit dan ook een zeer eigenaardige
opvatting en alweer een bewijs te meer, dat
U de idee van mijn artikel, de groote massa
het mooie te doen opmerken, in 't geheel
niet heeft begrepen.
Volgons mij moet juist de kunstenaar
trachten de massa de kunst t« leeren zien,
omdat de kunst is voor de gemeenschap, en
het geestelijk egoïsme zou zijn, dat alleen
voor zich te willen behouden. Wat verder
Schoonheid in Ingenieurswerken.
Prof. Ir. J. G. Wattjes heeft in het gebouw
voor weg en waterbouwkunde der Techni
sche Hoogeschool tc Delft voor het Civiel-
en Bouwkundig Studenten-Gezelschap Prac
tische Studie een lezing gehouden over.
„Schoonheid in Ingenieurswerken".
Schoonheid aldus spr. -- Is een begrip
waarvan men geen verstand kan hebben, het
wordt onkel en alleen door het gevoel be
paald..
In Delft pleegt men oen vrij scherp onder
scheid te maken tusschen civiel- en bouw
kundig ingenieur, in werkelijkheid is de
lijn niet zoo sterk begrensd. Bij de architec
ten is de schoonheidszin een van de voor
naamste factoren wat niet wegneemt dat
ook technisch bekwaam moeten zijn.
De belangrijkheid van den aesthetischen
factor is zeer verschillend en is bij een mo
numentaal bouwwerk van grooter belang
dan bij een gebouw uitsluitend voor utili
teitsdoeleinden. De schoonhcidsfactor houdt
nauw verband met den utiliteits en
den constructieven factor. Men kan onder
scheiden rijke en sobere schoonheid.
Mits ontworpen met aesthetisch gevoel k
het constructief resultaat schoonheidswaar
de bezitten. Het constructief-doelmatige
wordt karakteristiek en heeft als zoodanig
naast zijn utilitaire deugdzaamheid een
groote acsthetische waarde.
Tegenwoordig beweert men veelal als een
gebouw maar doelmatig is, is het ook als
zoodanig schoon, hetgeen natuurlijk als een
dwaling moet worden beschouwd.
Schoonheid is datgene wat door een kun
stenaar geschapen wordt, mits hij werkelijk
kunstenaar is. Alleen iemand met een sterk
ontwikkeld kunstgevoel zal iets schoons
kunnen scheppen. De kunstenaar voelt vol
doening voor eon werkelijk schoone schep
ping, voldoening die voor hem van aestheti
schen aard is, terwijl voor iemand, die een
bal'k precies op buiging berekend heeft, deze
meer technisch is. Voor een civiel-ingenieur
zal zijn technische voldoening een aesthe
tisch tintje hebben, terwijl bij den architect
jnist het omgekeerde het geval is. In de
praktijk is het begrip civiel-bouwkundige
zeer gradueel. Voor voldoening is noodig
werk en resultaat, het eene zonder het an
dere geeft geen tevredenheid.
Voor een aesthetisch bouwwerk is het
noodzakelijk dat het aan zijn omgeving
aanpast, hetgeen nog niet zeggen wil, dat het
Uwe opmerking betreft, dat er geen ruimte
zou overblijven om zich te bewegen, is al
weer een bewijs van niet begrijpen, en zou
ik haast gaan denken, dat U stoelen en ta
fels op schoorsteenmantel of kast wilt gaan
plaatsen.
Ik beschreef immers de versiering van
een schoorsteenmantel, eenige kunstvoor
werpen geplaatst op een dressoir en een ge
zellig hoekje bij een rustbank. Gewoonlijk
toch loopt men niet boven op een schoor
steenmantel of op kasten.
Buitendien moet U mijn artikel niet be
schouwen ais te zijn een axioma, doch gaf
ik slechts één idee uit vele.
U schrijft vorder, dat het inrichten van
villa's enz. moet worden overgelaten aan
deskundigen, maar dan cijfert U ook totaal
den persoonlijken smaak van den eigenaar
weg. Wellicht zal iemand, die zulk een villa
bezit, en zelf niet genoeg smaak denkt te
hebben, voor het Inrichten den raad van een
deskundige inroepen.
Trouwens dit heeft niets te maken met
mijn artikel; ik schreef n.l. over de toepas
sing van beeldhouwkunst in de woning en
niet over hare inrichting.
Ik weet niet of U vele museums heeft be
zocht, doch indien dit wel het geval is, dan
zult U toch zeker moeton toegeven, dat vijl
kleine sculpturen van een kamer nog
geen museum maken, en de eenvoudigheid
cn practische Indeeling van de woning
daardoor heusch niet verloren gaan.
's-Gravenhage
ELIZA DE RIDDER VAN MASTRIGT.
er een harmonisch geheel mede moet zijn.
Het kan er ook een contrast mede worden,
dit ziet men in de moderne architectuur
zeer veel- Het Engolsche landhuis met zijn
rieten dak en zijn ruwe planken vormt met
zijn omgéving oen rustige eenheid.
Er kan ook geëlscht worden dat een bouw
werk niet stoort in zijn omgeving, dit is een
negatieve oisch, verveling moet voorkomen
worden. Een Ideale weg die als verkeersweg
uitstekend voldoet kan zeer vervelend zijn
en heeft geen aesthetische waarde. Er is een
geleidelijke overgang tusschen de werken
ontworpen door civiel- en bouwkundige inge
nieurs. 't is niet meer een zuiver bouwwerk.
Geleidelijk gaat do utiliteitsbouw over in
schoonere bouwkunst.
De vraag hoe maakt men een mooi bouw
werk is niet te beantwoorden, vaste regels
ontbreken. Het is alleen te verkrijgen door
oefening van aesthetisch vermogen. Om hier
toe te komen is het noodzakelijk het passief
aesthetisch gevoel te ontwikkelen.
Kunst moet in het gebouw zijn en er niet
aangebracht worden. Onderlinge samenwer
king tusschen technicus en aestheet is niet
de ideale manier om tot een schoon bouw
werk te geraken ofschoon goede resultaten
veelvuldig voorkomen.
PLATTE GROND BEGANE GROND
AANBESTEDINGEN
ANNA-PAULOWNA. Het Gem.beat: het bou
•en van con woonhuis met garage voor ilen Rol
ïlglngsdlcnet aan don Noordermolenvaartsweg
brandspuithuisje
an het brandspufthulsji
vaagste Inschr. H. J.
BOSKOOP. Do arch. J. H. v. Oi
B. Begane Grond: Groote Suite met Waranda, Keuken en
rarterrenaizen Tuin. Groote Kelder.
le étage: 4 zeer ruime Kamers en Badkamer.
le étage: Groote Suite met Keuken.
2e étage: 3 g;oote Slaapkamers, Loggia, Waranda
en Badkamer.
3e étage: 2 ruime Slaapk. m. Zolder en Vliering.
>IB Alles reer ruim gebouwd. Te bevragen:
J. VAN ONLANGS, v. Weelstraat 23, Rotterdam, Tel. 33202
Het Schilderwerk werd uitgevoerd door
Rosenveldtstraat 13, Rotterdam, Tel. 30489
Pieter Bothstraat 29, 's-Gravenhage
Leverancier van dan NATUURSTEEN
aan deze panden.
Telefoon 7376S.
houdt zich steeds aanbev >len voor levering van alle artikelen op Gas-, Water
en Electrisch ge ied aan de navolgend adreesen:
Schietbaanlaan 35 Telefoon 32695
Cronjéstraat 21 65805
Teilingerstraat 80 40805
SCHILDERWERK «ex.
Duurzaam Concurreerem
SCHUURMAN C00RS
DIJE3TRAAT 114, R'dam. TEL 10411
t 7.80 PER WKh^
VOLGENS HUURK00PSYS1tEto
TE KOOP
SCHIEBROE*
Vestibule, Trappen-
Mm SfiSKm;*;
Inliehtingen f. Til BOTER
„rt».iHr W,T.' IMll
Koopt nevenstaande ar
tikelen bij het vakkundig
Installatiebureau
S.C.DE HAAN
Rotterdam, Taborstr. 26
Telefoon 13237.
Wijd open de troon, Godeilo Gey.
«ers hebben een groote-copociteit
Op onze monifarzolen rijn ze k
werking te zien. moor een brochure
- die wij U graag zenden - brengt
oolr volkomen op de hoogte.
«V H..a.lB„„ch„p>,
R. S. STOKVIS Z?
Rotterdam Weitzeedijlt 507
Amsterdam <elzer$grochf 313
Oen Hoog 4lexonderstr<
Bovenstaande Waschtafels, Baden, Badkachels, enz.
verkrijgbaar bij
A. HOGEDOORN
Zaagmolenstraat 93 a-b, R'dam, tel. 41919
Bouwkundig Bureau
J. C. tienrx van Ingen
Rotteruam, Vlietstr.8b. lel.11748
Verzorging van in- en bxterteur
Hinderwet, Drankwet enz.
-Alles tot hei vak behoorena-
Wilt gi] Uw boerderij ver-
koopen, Uw land verpach
ten, zoekt gij hypotheek op
huizen, bouwof tuin
grond, plaatst dan Uw
advertentie in ons eiken
Maandag verschijnend Bij
blad UE BOUWWERELD
Naar DEN HAAG 8
Hits! RUY3 WiTSERBORG - Haagweg 86-88 - Tel. 18849
Biedt IJ het beste.
Logies met uitgebreid ontbijt vanaf f 3.—. Eigen Auto
parkeer en Garage. 5 minuten vanaf beide Stations.
Geldbelegging!
TE KOOP onder architectuur ge
bouwde panden a.d. Halleystraat en
Swammerdamstraat te SCHIEDAM;
EEN DER MOOISTE SINGELS. Inlichtingen:
J. BOOY- Hilledijk 287 - Rotterdam.
b. hot
do Ecndrachtstrn-.it
H. J. Reuskens. Ioonep. f 2240.
ïgge: den
>ntng an-
i. Laagste
inschr. Gebr. Bodograi
DORDRECHT. Hot
bijbouwen ens. can kleedkamertjes it
inr. a on de Vest. Laagste inschr. J. do Wit, al-
Sedert 1884 het gezochte kwaliteitsmerk
DIJCKERHOFF „NORMAAL voor 'norma'l, "w'rkViT"1'
Vraagt bi] spoedeischend werk het snelverlvtrdend cement
DIJCKERHOFF „D 0 P P E L" v™* pre,PKtt
Rotterdam, Delftsdiestr 12. Tel.006S0/ ooest
