EERSTE KAMER
TWEEDE KAMER
Kerknieuws.
Radio Nieuws.
Kunst en Letteren-
Uit Oost-Indië
r DONDERDAG 20 MAART 1930 TWEEDE BLAD PAG. 5
DEFENSIEBEGROOTING
PROF. V. EMBDEN VERPRAAT
DEN NATIONALEN TIJD
Vergadering van 19 Maart 1930
Als we het eens oneerbiedig mogen zeg
gen: de kletsica. begint in den Senaat hoogtij
te vieren. De voorzitter heeft er zijn stem
tegen verheven. Bij den aanvang der verga
dering verklaarde hij, dat de Kamer volgen
de week Vrijdag onherroepelijk met haar
werk gereed moet zijn. Zij zal dan 5 weken
vergaderd hebben. En bij Buitenlandsche
Zaken en Arbeid is het aantal ingeschreven
sprekers reeds zeer groot en bij het Wegen
fonds stijgt het nog dagelijks. Beperkt de
Kamer zich niet, dan zal volgende week 'n
avonds ergadering, die desnoods in een nacht
vergadering overgaat, gehouden worden.
Een goede verstaander heeft maar een
half woord noodig, zoo besloot de president
Het woord is aan den heer v. Embd?n.
Maar deze bleek Oost-Indisch doof.
Had hij Dinsdagmiddag reeds U/2 uur ge-
aproken, gistermorgen knoopte hij er nog
ongeveer twee uur aan vast met 'n bespre
king van zijn pacifisme.
Het nut van zulk een betoog in de Eerste
Kamer vermogen we niet in te zien. Laat
de heer v. Embden een boek schrijven over
deze dingen en uitgeven, maar zijn volledige
wijsheid over deze dingen niet over een
lichaam als de Eerste Kamer telkens weer
uitstorten. De Eerste Kamer is geen deba-
ting-gezedschap.
Handelden alle Kamerleden naar het
llechte voorbeeld van don heer v. Embden,
dan kon de Kamer van 1 Jan. tot 31 Dec.
blijven vergaderen.
Volgens den heer v. Embden -dan willen
de vrijz.-dem. een daden-pacdfisme; de Ka
tholieken hebben het niet verder gebracht
dan een veirzuchtings-pacifisme. Het oude
verhaal werd herhaald, dat onze weermacht
gevaren voor ons in het leven roept. Zij zal
als een magneet werken. Nieuw was al
evenmin de redeneering, dat we technisch
toch niet op één lijn met de groote staten
ons kunnen wapenen.
We zullen er onze lezers niet verder mee
lastig vallen. Maar wel willen we onze er
gernis er over uitspreken, dat het den heer
v. Embden toegelaten bleef een minister der
Ifroon allerlei invectieven toe te voegen en
met insinuaties lastig te vallen, die alleen
verklaarbaar zijn, indien men aanneemt,
dat het vrijz.-dem. pacifisme dezen senator
geheel uit zijn evenwicht heeft gebracht.
Het schijnt hem een soort obsessie te zijn
geworden, 't ls alleen herhaling van wat
reeds meermalen uitvoerig is betoogd, na
dat de vrijz-dem. partij in de defensiezaken
haar draai genomen heeft.
I Na de pauze was de heer v. Lanschot
(R.K.) aan het woord.
1 Hij begon met de opmerking, dat de rede
i van den heer v. Embden in een brochure
I thuis behoorde. In diens rede was geen en
kel nieuw argument.
Voor eenzijdige nationale ontwapening ls
in het parlement in afzienbaren tijd geen
meerderheid te vinden. Dj gevoelsargumen-
ten van den heer v. Embden in dit vraag
stuk zijn allerminst beslissend en winnen
j door de telkenjare herhaling er van niet aan
kracht
De heer v. Embden, die nog verder gaat
dan zijn partijleider, is er niet in geslaagd
te bewijzen, dat zijn middel, ontwapening,,
beter is dan het orize, dat op handhaving
onzer weermacht is gebaseerd.
De heer v. Lanschot bestreed daarha nog
eens verschillende argumenten van .den
heer v. Embden.
Prof. de Savornin Lohman (C.H.)
Vroeg of de deugdelijke aanvoering van ons
leger is verzekerd.
Ten opzichte van de anti-militaristische
propaganda adviseerde hij bij de artillerie
inrichtingen geen onbetrouwbaar personeel
in dienst te houden.
De heer Michiels v. Kessenich (R.
K.) wenschte inlichtingen in verband met
de ongerustheid onder de onderofficieren
ten opzichte van de dubbel rangen, voor hun
toekomst en hun pensioengrondslag.
Ook de heeren B 1 o m j o u s (R.K.),
8 me enge (Lib.) en Wassenaar van
Cat wijk (C.H.) maakten nog enkele, niet
nieuwe opmerkingen.
Daarna was het woord aan den minis
ter van Defensie.
Dr. Deckers begon met uiteen te zetten
het essentieele nut van de zeemacht in In-
die. U?k in de oorlogsjaren is dat gebleken.
Mocht voor Curasao aanvulling noodig
lijn, dan zal deze niet uitblijven.
Hij verklaarde zich overtuigd, dat de
landvliegtuigen hun verkenningstaak langs
de kust en op zee naar behooren zullen w%
ten uit te voeren.
Daarna kwam het leger aan de beurt
De afschaffing der dubbel rangen, ver
klaarde de minister, is niet buiten het ge
organiseerd overleg geschied. Niemand zal
buiten zijn wil worden gepensionneerd.
De onderofficiersvereeniging „St Marti-
mis" heeft den juisten weg bewandeld in
tegenstelling met de onderoffiiersver. „Ons
Belang", die een serie onrustwekkende ar
tikelen en moties het licht heeft doen ziea
Het vooroefeningsinstituut moet niet al
leen gehandhaafd, doch ook tot hoogeren
bloei gebracht worden.
Wat de mobilisatieslachtoffers betreft
hoopt de minister, na afdoening der begroo
ting, zioh bezig te houden met een bestudee
ring van het rapport der oomrnissie-Aalber-
se, dat 5 dezer is ingekomen.
De positie van de oudigepensionneerden
heeft de volle aandacht en ook die van het
kabinet in zijn geheel dat te dezen opzichte
eveneens homogeen is. De uitingen van mi
nister De Geer ten deze zijn hoopgevend
vror de oud-miJitairen.Men wachte nog even
de publicatie der te nemen maatregelen af.
Indien de minister 't praedioaat „enfant
cheri" mag aanvaarden, dat mevr. Polhuis-
Smit hem toekende, dan hoopt hij, dat die
afgevaardigde haar stem aan zijn begroo
ting zal geven. Of moet men als minister
van Defensie bepaaldelijk .gehoond" wor
den door militaire deskundigen, om den
door mevr. PolhuisSmit goed geachten
weg te kunnen bewandelen?
De minister kwam daarna tot het betoog
van prof. v. Embden en hij bestrijdt diens
gedachte van weerloosheid, die ons zou kun
nen brengen tot een toestand, waarbij een
tweede Jeanne d'Arc zou moeten opstaan om
de verdediging van de burgerij ter hand te
nemen.
Dat men in Londen niet meer zal bereiken
dan waarschijnlijk is, betreurt spr.
Bij meer dan een gelegenheid hebben on
ze Nederlandsche afgevaardigden te Genève
en elders vredelievende woorden gesproken.
Dat zijn ook de tegenwoordige officieele af
gevaardigden, op wier aanwijzing ook de
minister invloed heeft mogen uitoefenen; zij
vatten hun taak met den grootst mogelijken
ernst op.
Prof. v. Embden: Prof. Rutgers, onze
afgevaardigde, acht nationaje ontwapening
in strijd met hét Volkenbondsstatuut, de
Deenschc afgevaardigde niet.
Minister Deckers: Om dat te beant-
oorde-n zou ik de volledige uitlatingen in
het juiste verband moeten nagaan.
Het is 's ministers overtuiging, dat onze
houding in 19,14 ooizaak is geweest, dat ons
land buiten den oorlog is gebleven.
Evenmin is juist wat de heer v. Embden
zeide ten opzichte van de werking als mag
neet van een weermacht.
De gasoorlog wordt ons als iets geschil
derd, waartegen geen verweer mogelijk zou
zijn. Maar dezé meening wordt volstrekt
niet daar de werkelijk deskundigen gedeeld
en zoo zal bijv. Frankrijk zich zeker niet
zonder verweermiddelen merci van Duitsdh
land stellen.
Ln volstrekten strijd met do waarheid
heeft de hegr v. Embden de conclusie getnok
ken dat deze regeering middelen zou voor
bereiden om bui ten lands oh e steden met gas
aan te vallen.
De werkelijkheid is, dat ook de Nederland
solie regeoring die middelen verafschuwt,
doch zij is van meening, dat wanneer eenig
vijandelijk leger tegenover onze bevolking
den gasoorlog te baat zou nemen, ook onze
weermacht haar toevlucht zou hebben te ne-
len tot die middelen.
Vervolgens wees de minister er op dat ve-
van 's heeren v. Embden's partijgenooten
diens standpunt der eenzijdige ontwapening
volstrekt niet deel en.
Waarom stelt hij niet eens de vraag of,
wanneer een communistisch leger ons land
zou binnenvallen, wij dat leger maar r'n
gang zouden moeten laten gaan?
Prof. v. Embden: Het oommundame U
een product van de wereldoorlog.
Minister Deckers: wij hebben met de
realiteit te maken .Maar ik kan mij voorstel
len dat de heer v. Embden op het oogenblik
geen beter antwoord dan dit, dat uitmunt
door zwakheid, bij de hand heeft
Ten slotte beantwoordt de minister de ar
gumenten van piv/f v. Embden inzake aan
vallen uit de lucht, een middel dat ook da
minister verschrikkelijk vindt
Indien wij althans een leger hebben, dan
hebben we ten minste een middel tot ver
weer. De heer v. Embden acht dit probleem
onoplosbaar. Maar er is toch een middel: te
gen de aanvallers op te treden.
Het meest eenvoudige middel in dat
opzicht belangrijk eilect hebben: met die
bedoeling is ook het door den heer v. Emb
den bedoelde boekje betreffende verdediging
tegen gasaanvallen uitgegeven.
Overigens zijn de gemeentebesturen de
aangewezen colleges om maatregelen ter
bescherming te treffen. Doch dit wil vol
strekt nietizeggen dat de Regeening er on
verschillig tegenover zou staan.
Het Deepsche ontwerp beteekent geens
zins ontwapening. Hoogstens is het een
voorstel tot een meer of minder belangrijke
vermindering van de bewapening.
De Nederilandsche Regeering wil eveneens
vermindering van bewapening. De minister
zal daaraan de grootst mogelijke medewer
king verleenen, en daarbij zij men overtuigd
van zijn vredesideaal. Het bezit van dit
idepal verhindert echter niet, dat men doet
wat noodzakelijk is in het belang van
's lands verdediging.
Op 's ministers rede volgde een stevig,
welverdiend applaus.
Er werdén geen replieken gehouden. Met
29 tegen 13| stemmen van soc.-dem. en vrijz.-
dem. werdde begrooting goedgekeurd.
Vandaag;! koimt Buitenlandsche Zaken on
der; ihet mes.
DE WERKLOOSHEIDS-INTERPELLATIE
HET RUSSISCHE PARADIJS
80 MILUOEN AAN
BELANGRIJKE WERKEN
VOORLOOPIG GEEN WETTELIJKE
WERKLOOSHEIDSVERZEKERING
Vergadering van 19 Maart 1930
OVERZICHT
De Kamer heeft zioh nog heel den middag
met een vrij onvruchtbaar Werkloosheids
debat bezig gehouden. De veelheid van on
derwerpen, die werd „aangesneden", was
oorzaak, dat geen enkel punt behoorlijk werd
doorgepraat en de Minister van Binnenland-
sche Zaken zonder al te veel moeite de tal
rijke sprekers óp zijn bekende, zioh op de
vlakte houdende manier van antwoord "kon
dienen.
Slechts een enkele notitie valt te maken.
In de eerste plaats schopte de heer Ku-
pers met allerlei feiten het heele Russische
paradijs door elkaar, 't Werd eenchaos,
wadrover de heer Wijnkoop zich bepaald
boos maakte. Ook zijn glaasje water stond
klaar en spoedig kwam hij weer op normale
temperatuur, De héér de Visser had na hem
weinig meer te doen.
MinisterRuys maakte' met onweerspreke
lijke cijfers een eind aan de legendarische
praatjes over lage loonen bij de werkver
schaffing/Natuurlijk zijn er ook arbeiders,
die beneden 't gemiddelde van hun groepen
blijven, maar;dat ligt dan niet aan het werk,
noch aan de loonnormen.
Dat in 1930 ongeveer 80 millioen aan be
langrijke werken zal worden besteed, was
een medédeeling, die niet zonder beteekenis'
mag worden geacht.
En ten slotte nieuwe lasten ten gevolge
in een wettelijke regeling der werkloosheids
verzekering zullen voorloopig niet aan het
bedrijfsleven worden opgelegd.
Eerst moet de Ziektewet wat doorgewerkt
hebben. Aan de voorbereiding der wettelijke
regeling wordt inmiddels voortgewerkt.
Vandaag behandelt de Kamer een wijzi
ging der Arbeidswet. Daarna komt de inter
pellatie-v. d. Heuvel over de landbouwcrisis
in de orde.
VERSLAG
Na regeling van werkzaamheden zette de
Kamer het debat voort over de interpellatie
de Visser betreffende het
Werkloosheidsvraagstuk.
de centrale werkverschaffing zal, meende
hij, een té! klein jaarloon kunnen worden
verdiend. Een toeslagregeling zal daarom
noodig zijp. Meer aandacht moet gegeven
aan de ujjtvoering van waterstaatswerken.
Door den heer H i e m s t r a (s.d.) werd er
op aangedrongen om de gevolgen van de ra-
tionalisatié in den landbouw zooveel moge
lijk te beperken. Ook hij wenschte herziening
van de loonnormen bij de werkverschaffing.
Verzochf werd de premie der ziekteverze
kering voor de te werkgestelden geheel voor
rekening van het Rijk te nemen, terwijl ook
nog verbetering van enkele andere maatre
gelen bepleit werd.
De heer! Kuiper, (r.k.) vond, dat de in
terpellatie!! niet op het goede tijdstip gehou
den was, pi aar verpraatte er niettemin heel
wat tijd a!an. Bij de regeering werd aange-
drongen op waakzaamheid.
Prof. Slotemaker de Bruine (cJj.)
voelde veel voor concentratie van diensten
welke bij pet werkloosheidsvraagstuk betrok
ken zijn: Werkverschaffing, werkverruiming,
verzekering, emigratie, arbeidsbemiddeling,
„omvormipg" van arbeiders, het verzamelen
van economische gegevens en dergelijke.
Het vraagstuk der philanthropische werk
verschaffing en van de steunregeling mag
door de Regeering wel eens nader worden
bezien. Ndjodig is het te weten in hoever de
■ingeschreven vverkloozen waarlijk als ectmo-
miseh werkloozen zijn te beschouwen.
Het beste middel is natuurlijk werkver
ruiming. Daarvoor ware misschien een nau
wer contdct te leggen tusschen Binnenland-
sohe Zaken, Arbeid en Waterstaat.
De loonpn in den landbouw zijn allerminst
hoog, maar het is toch.de vraag of zonder
meer kan! worden aangedrongen op verhoo
ging van loonen bij de werkverschaffing.
De heey Schaper (s.d.) besprak de
vraag deij vreemde arbeiders in Nederland.
Moet daar niets tegen worden gedaan?' Hij
voelde erjiwel voor.
De héér Braat (plaittel.) had met de
uijkeeringen weinjg op. Beter is het voor het
geld wegén te 'laten aanleggen.
Dr. Ko!r ten horst (r.k.) wenschte een
beschermende welvaartspolitiek en het
plaatsen jyan orders in het binnenland. Ook
het onderiiajidelmgstarief werd nog eens
aangeprezen,-
De heer Snoeek Henkemans (cJi.)
beschouwde de nieuwe werkkrachten niet
als een euvel' en waarschuwde tegen be-
pcheraiingsmaatrégel en.
De heer K u p e r s (s.d.) betwistte den heer
De Visser, dat in Rusland de loonen zoo
gunstig zjjn. Rekening houdende met het
indexcijfer beteekenen de Russische loonen
niet meer dan de helft van wat ze nominaal
zijn. Het ('werkloosheidscijfer in Rusland is
eveneens!; ongunstig; de uitkeeringen beloo-
pen ten hoogste 50 van het loon en na 5
jaren niét hieer dan 30 Geen enkede vak--
vereenigiiig eisoht er vol loon.
De 7-urendag en de 40 uren-week zijn prac-
tisch niet te verwezenlijken. De Russische
arbeiders, lijden ernstig onder de invoering
er van. De kwaliteit der producten is achter
uitgegaan onder de ononderbroken werk-
Bij verschillende opmerkingen van den
heer v. d. Tempel sloot de heer Kupers zich
aan. Ook wenschte hij productie werkver
DE ONDERTEEKENING VAN HET P00LSCH-DUITSCHE
HANDELSVERDRAG
d. KKO-Klok. 12.15—1.15 L,ui
KRO-Trio. 1.15—
EEN AMERIKAANSCH AMUNDSEN-GEDENKTEEKEN
sohaffing, wettelijke regeling der werkloos
heidsverzekering en doelbewuste welvaarts
politiek, die niet tot armenzorg wordt ver
laagd.
De heer Wijnkoop (Comm.) strekte de
beschermende hand uit óver Rusland en be
streed het verderfelijk protectionisme van
den heer Kupens. De meest uitgesproken pro
tectionist, Dr. Kortenhorst, kon het hem niet
verbeteren verklaarde de heer Wijnkoop. In
Rusland is het veel beter, daar is geen over
productie, welke door de massa niet kan
worden geconsumeerd, verklaarde hij.
De heer Wijnkoop verbaasde zich over het
gelach, dat bij deze bewering weerklonk.
Den heer Kupers werd verweten, dat hij
van onjuiste gegevens gebruik gemaakt had
Falsificaties, ondersteunde de heer D e
Vis se r.
Het is alles ophitsing tegen Rusland, ver
volgde de heer Winkoop, die wou weten
wanneer het handelsverkeer met Rusland
Weer zou worden hersteld.
Wat anderen voor de vverkloozen willen
doen, bedoelt eenvoudig hun pauperisatie, be
toogde de heer Wijnkoop ten slotte.
Eindelijk kon Minister Ruys aan het
woord komen.
ons land is 10 der ingeschreven
werkloozen naar de werkverschaffing ge
bracht Wat in het buitenland bij wegen en
bruggenbouw is te werk gesteld, wordt werk
loosheidsbestrijding door werkverschaffing
genoemd.
Naar dezen maatstaf gerekend, staan wij
heel wat gunstiger dan het buitenland.
Reden tot bijzondere ongerustheid is er nog
niet, zegt de Regeering met den heer v. d.
Tempel. Zij is paraat en zal zoo noodig, niet
aarzelen de noodige maatregelen voor te
stellen. Reeds in November 1929 is dat ver
klaard.
De Regeering denkt er niet aan om ruw
weg mee te werken aan afbraak der crisis-
steunregeling. Consolidatie van het regee-
rixigsstandpunt zal misschien noodig worden
Met het oog daarop is ingesteld de Com-
tussie Steunregeling Armenwet. Haar taak
i eenzeer moeilijke.
•WaaP mogelijk wordt aan dé voon/breng-
elen van Nederlandsch fabrikaat de voor
keur gegeven.
De crisisperiode, waarin wij leven, maakt
het noodig met het opleggen van nieuwe
lasten aan het bedrijfsleven v00™0^? te
zijn. Daarom moet de Ziektewet voorgaan en
moet de wettelijke werkloosheidsverzekering
wachten, al wordt met de voorbereiding van
deze laatste wel voortgang gemaakt.
De economische voorlichting heeft de volle
aandacht der Regeering.
Over de reorganisatie van den staats
dienst, voor zoover die met de werkloosheid
te maken heeft, is nog gi
Het is moeilijk betrouwbaar statistisch ma
teriaal te verzamelen. Het begrip „werk
loos, heeft niet voor alle gemeentebesturen
dezelfde beteekenis. Echter zal worden na
gegaan of de Kamer nog vollediger is in te
lichten dan nu in allerlei publicaties reeds
geschiedt.
De loonen bij de werkverschaffing nauw
keurig vast te stellen is heel moeilijk. In 1929
waren de gemiddelde loonen bij verschillen
de werken 26, 28.60 (Amsterdammers)
29, 27.10 (Rotterdammers); 31.50, 28.50
(Hagenaars); 38, 27.30 (Utrechtenaars).
Utrecht had naar een bepaald werk de
beste, werkloozen gezonden, die een hoog loon
maakten. Maar men moet niet alleen op de
hooge loonen letten. Er waren ook lagere.
Telkens opnieuw moeten de tarieven wor
den bekéken.
Voor 1930 zal zeker 80 millioen voor belang
rijke werken worden besteed.
Het vraagstuk der buitenlandsche arbei
ders is niet zoo eenvoudig. Wat zal men
,met Nederlandsche arbeiders in het buiten
land doen?
Het openen en sluiten der werkverschaf
fing wordt nauwgezet overwogen.
De Minister meende, dat de loonen bij de
werkverschaffing voor de landarbeiders niet
te laag zijn. In de practijk gaan ze belang
rijk boven het accoordloon uit.
De premie der Ziekteverzekering wordt in
het landbouwbedrijf voor de helft door de ar
beiders betaald. Wordt dat anders, dan wil
de Minister nader overwegen of ook in de
werkverschaffing de premiebetaling wijzi
ging kan ondergaan.'
De lust tot emigratie naar Canada is bij
jonge arbeiders in het Noorden niet groot
Daarom kunnen de Regeeringsvoorschriften
weinig milder worden dan ze zijn.
De heer De Visser (comm.) mocht nog
een slotwoord spreken.
Hij constateerde, dat op twee na de heele
Kamer zich solidair heeft verklaard in het
genstaan van de belangen der werkloozen
Een motie werd ingediend inzake vol loon
bij werkverschaffing en een motie inzake
verkorting van den arbeidstijd tot 7 uur en
i uur per week.
Niemand ondersteunde deze moties, zoo
dat ze niet in behandeling konden komen.
De interpellatie werd gesloten en de ver
gadering verdaagd tot hedenmiddag 1 uur.
Regeling van werkzaamheden.
Besloten is het ontwerp van wijziging van
de Woningwet te verzenden naar een com
missie van voorbereiding. De voorzitter be
noemt tot leden dier commissie: de heeren
Marchant, Schokking, Aalberee, Bongaerts,
De Wilde, Knottenbelt, en v. d. Bergh, tot
plaatsvervangers de heeren Ebels, Lovink,
Hermans, Engels, Smeenk, Ds. Vos en v. d.
Sluis.
De Noorsöhe kolonie te San Francisco heeft ter nagedachtenis van den grooten pool-
v&order RoakJ Amundsen een gedenkteeken opgeri dat tevens een afdeeling van
rajn schip bevat,
INGEZONDEN MEDEDEELINn
Pijn in rug
en lendenen
Blijf daarmee toch niet loopen.
Akkers Kloosterbalsem zal Ui»
pijn onmiddellijk tot bedaren
brengen, U snel behaaglijke ver
lichting, kalante en rust bezorgen.
Kloosterbalsem
EVANGELISATIE.
Den derleeuw (België). Men schrijft
Het was Zondag 1.1. voor Denderleeuw
België ©en blijde dajg; niet alleen dat daai
ln het Evangelisatie'gebomv de klok voo
eerst geluid werd, véaar de vrienden iri Den
derleeuw zoo lang voor gespaard hadden,
maar bovenal omdat daar 16 menschen belij
denis van hun gelcwf hebben mogen afleg
gen.
Na vele jaren arbqids van Ds. A. Lauwere
in Denderleeuw, zijn dit de eerste vruchten
die hij mag zien na zijn moéizame werk
zaamheden.
Nadat die broeders en zusters belijdenis
hadden afgelegd, wérd daar ook voor het
eerst het sacrament van den Heiligen Doop
bediend aan een kind van een diér broeders.
Voor u, die iederen Zondag gewoon zijt de
Heiligen Doop te zien bedienen, is dit niets
vreemds, maar voor een plaats als Dender
leeuw. waar niets anders wonen dan
schen die de Roomscho Kerk den rug heb
hen toegekeerd en (iikwijls vijandig r.taan
tegenover allen godsdienst, of soms zoo fana
tiek Roomsch zijd, dat ze al wat Pro-
testantsch is, „uit den duivel" noemen,
dit een dag geweekt van groote beteekenis.
Ook voor de Geref.; Kerk van Brussel, wier
Kerkeraad bij dezegebeurtenis tegenwoodig
was.
Ook is daar sinds eenige weken ondér lei
ding van Ds. A. Lauwers een Jongelingsver-
eeniging opgericht, die 12 leden telt en heeft
mevr. Lauwere daar een Meisjesvereeniging
en Zondagsschool tot stand gebracht, welke
ook 'geregeld en trouw bezocht worden.
Als wij dit alles nagaan, zouden we
gen: „Nu zijn we er", maar laat ons niet
vergeten dat bet werk nu pas begint.: Want
onder die menschen, die belijdenis hebben
afgelegd, en zij die geregeld de samenkom
sten bijwonen, maar nog niet tot volle over
tuiging zijn gekomen, zijn ook huisgezinnen
met kinderen, die ook nog onderwijs moeten
hebben. En zou het dan niet wenschelijk
zijn, dat wij daar binnen korten tijd
school mochten zien verrijzen, waar de kin
deren onderwijs ontvangen van hen die ook
gelooven in God en- Jezus Christus als hun
eenigen Zaligmaker?
Welnu, broeders en zustere, gedenkt dan
dat er in Denderleeuw nog veel gedaan'moet
worden, maar bovenal gedenkt dit werk
uw gebed.
ZENDING.
OnderdeDajaks. Het Zendingsbureau
te Oegstgeest meldt ons:
De uitnemende films van den heer H. F.
Tillema hebben in den laatsten tijd de
dacht in bijzondere mate op Borneo geves
tigd. Een groot deel van het Dajak-volk
ligt nog onder den ban van het heidendom.
Naar schatting bereikt 70 pet. der kinderen
den 12-jarigen leeftijd niet; de meesten ster
ven aan longontsteking ©n ingewandsziek
ten. Van hygiëne heeft men er nog weinig
besef. Hier komt bij, dat de maatschappe
lijke toestand der bevolking verre van roos
kleurig is vooral door daling der rubber-
prijzen.
Het Zuid-Oostelijk deel van Borneo wordt
bewerkt door de Bazelsche Zending, die dat
werk in 1925 van de Rijnsche zending over
nam. Er zijn op het oogenblik 17 Zendeling
leeraren; 2 jonge zendelingen zijn nog met
de taalstudie bezig. Bovendien vindt men er
een onderwijzer als leider van de kweek
school te Bandjermasin, een arts voor het
ziekenhuis te Koeala-Kapoeas, een vroed
vrouw-verpleegster. een koopman belast met
de administratie en een bouwkundige. Er
zijn thans 13 zendingsposten met 50 filialen
De zendelingen worden ter zijde gestaan
door 29 evangelisten en 86 onderwijzers. De
Zending onderhoudt 65 volksscholen met
2986 leerlingen. Hét aantal Christenen i:
al hoven de 6000 gestegen (in 1886 warei
1000, in 1901 waren er 2000).
In Bandjermasin zal zich een zendeling
vestigen, die reeds eenige jaren in China
werkzaam was, met het oog op de vele
Chineezen en de groote Chineezen-gemecnto
daar ter plaatse. Het ziekenhuis werd te
Koeala-Kapoeas gevestigd, omdat men daar
een meer zuiver Dajaksche bevolking vindt,
vandaar uit kan de medische zending
invloed oefenen in het binnenland, waar de
bevolking aan de oevers der groote ri\
ren woont.
Al gaat het werk er prachtig vooruit,
blijft nog heel veel te doen over.
lekendlenst. KRO.
Budd (Het
legen). 7.30 Pert
odsdlenstig Pei
iberichten. 12.15—2 Mid-
uziek. 2.05-2.4-5 Uitzending voor scholen.
3 Gramofoon. 3—4 Maak .iet zelf! door C.
Schaake—Verkozen. 4.30—5 Gramofoon. 5—5.30
ach: beginne
s vanwege het Onder;
mrt 7.15—7.45 Sprekei
WAT EENS OP
20 Maart
GEBEURDE:
Op den 20sten Maart 1890 verleende
keizer Wilhelm II, den eersten Duitschen
kanselier, Vorst Otto van Bismarck, op diens
erzoek, eervol ontslag en benoemde hem
tot hertog von Lunenburg, welke titel door
Bismarck werd afgeslagen, met het verzoek
de toekomst, naam en titel te mogen
ren, welke hij tot dusver had gedragen.
Iet was wel een tragische val van den
man, die jarenlang het Duitsche rijk had ge-
id en groot had gemaakt-
Reeds lang- boterde het niet tusschen den
keizer en den Rijkskanselier die in dienst
het land vergrijsd, zioh niet meer kon
schikken naar de wenschen en verlangens
den jongen keizer, die met een vurig
enthousiasme de éingen zelf wilde doen
en daarbij tegen kabinetsorders en bepa
lingen in, den ouden staatsman wel eens
negerde.
De keizer begon hét langzamerhand tot
een gewoonte te maken, buiten den Rijks
kanselier om, met de ministers te conferee-
ren en keizerlijke besluiten af te kondigen
waarover de keizer niet met Bismarck had
gesproken. Op den vierden Februari 1890
werd een keizerlijk besluit, betreffende een
internationale overeenkomst over sociale
maatregelen, gepubliceerd, welk besluit niet
de onderteekening van Bismarck droeg.
Bismarck herinnerde den keizer aan een ka
binetsorder van 1852, waarbij de verplich
ting was vastgesteld, dat geen ministerieëel
besluit kon worden gepubliceerd, alvorens
men den minister-president, hier dus den
Rijkskanselier had verwittigd. De keizer
gaf hierop Bismarck last dezen kabinets
order af teschaffen, wat Bismarck wei
gerde.
Op den 17den Maart verscheen generaal
von Halinke bij Bismarck en deelde hem
mede, dat de keizer het ontslag van den
rijkskanselier verwachtte en bereid was, hem
om 2 uur in den middag te ontvangen. Bis
marck antwoordde, dat zijn gezondheids
toestand!'niet toeliet uit te gaan en ver
zocht tijd om zijn schriftelijk ontslag, in
te diénen.
De schriftelijke aanvrage om ontslag
werd den 18en Maart opgesteld. Het was een
-lijvig stuk, omdat, zooals Bismarck zeide,
de geschiedenis moest weten, waarom hij
zijn ontslag nam.
Op den 19den Maait werd het staatstuk
ingezonden eii op den 20sten Maart verleende
de keizer hem het ontslag en nog den zelf
den dag werd generaal von Capriwi tot
rijkskanselier en president van het Pruisi
sche ministerie benoemd.
ARTHUR VAN SCHENDEL-
zal dit. jaar een nieuw werk doen verschij
nen: Het fregatschip JohannaMa-
ria, dat niet, gelijk we van hem gewoon
zijn,in Italië spelen zal, maar een door en
door Nederlandsch karakter heeft.
UNIVERSITAIRE REDEVOERINGEN.
Bij WoJters zag het licht: „Historiese taal
beschouwing en modern taalinzicht", door
J. van Dam, en „Wilhelm Raabes „Schüddo
rump"", door Th. C. van Stockum. Bij
Tjeenk Willink: „Optimisme en pessimisme
in de Russiese letterkunde", door N. van
Wijk.
DE PLOMPETOREN TE KOUDEKERXE
Een commissie, bestaande uit de heereil
jhr. C A. v. Citters te Sohuddebeure, A. v. d.
Weijde, P. D. Vos en R. Gerritsen te Zierik-
zee, S. J. Gast te Duivendijke, Joh. Hoogen-
boom te Renesse, jhr. L- v. Citters te Haam
stede. W. G. Boot Wz. en J. A. Hubregtse te
Burgh heeft zich gevormd, om zoo spoedig
mogelijk tot restauratie van den ook in
scheepvaartkringen bekenden Plompetoren
te geraken. Deze toren, rijkseigendom en
dateerende uit het? midden der 15de eeuw,
is het eenig overgebleven bouwwerk van
het grootendeels door de Ooster-Schelde ver
zwolgen dorp Koudekerke. De commissie zal
trachten, in overleg met het Rijksbureau
voor Monumentenzorg, een algeheele res
tauratie van rijkswege te bekomen.
UITVOERING VAN DE DEFENSIE
VOORSTELLEN
In het afdeelingsverslag nopens de aan-
vullingsbegrooting ter uitvoering van de de
fensie-voorstellen achten vele leden het uit
een oogpunt van praktische politiek ge-
vvenscht de defensie-grondslagen vast te
stellen.
Gevraagd wordt, wanneer het wetsort||trerp
inzake de kostenverdeeling tusschen Neder
land en Ned.-lndië kan worden tegemoet
gezien.
Verscheidene leden bepleiten de invoering
van inlandsche militie, waartegen vele an
dere ernstig bezwaar hebben. Gevraagd
wordt of de andere oliehavens (Boenjoe
Pangkalan Brandan, Sabang, etc.) niet even
zeer bescherming behoeven als Tarakan en
Balikpapan. Verschillende leden zijn tegen
de bestemming van dienstplichtigen voor
de artillerie, welk moeilijk wapen, in verband
met den korten duur van den militie-dienst
ongeschikt wordt geacht voor militieplich-
tigen, terwijl de onttrekking van een deel
der militie aan de infanterie bedenkelijk
wordt geacht. (Aneta)
