DINSDAG 18 MAART 1930
DERDE BLAD PAG. 9
DROOGMAKING ZUIDERZEE
Verdere inpoldering misschien over
twee jaar.
GEEN REDEN VOOR PESSIMISME
In de Memorie van Antwoord aan de
Eerste Kamer nopens het wetsontwerp tol
vaststelling van de bcgrooting van inkom-
aten en uitgaven van het Zuiderzeefonds
voor het dienstjaar 1930 betreurt de Minis
ter de mecning van de leden, dat de gang
van zaken met groote bezorgdheid moet
worden gadegeslagen. Wel is waar zijn de
kosten der werken tot nu toe tegengevallen,
maar het is niet aan te nemen, dat de oor
zaken, welke de minister reeds heeft uiteen
gezet, zich ook verder in gelijke mate zul
len doen gevoelen, zoodat deze aanvankelijke
tegenvaller niet als maatstaf voor de nog
aan te vanger* werken behoeft te worden
aangenomen. Immers de prijzen hebben zich
reeds in dalende richting bewogen cn ge
bleken is, dat deze dalende richting zich nog
verder voortzet.
De Minister ziet bij gebreke van feitelijke
gegevens, welke in een andere richting zou
den wijzen, voorshands nog geen aanwijzin
gen, dat de uiteindelijke waarde der gron
den geringer zal zijn dan tot nu toe is aan
genomen.
Met het oog op de thans in uitvoering
xljnde werken, zullen nog zeker ruim twee
laren verloopen eer er sprake van zal kun
nen zijn met de uitvoering der werkzaam
heden,voor de verdere polders aan te vangen.
Wat de verdere voortzetting der werken
betreft, wijst de minister er op, dat het uit
voeren der groote werken ten slotte geen
doel is, maar middel om tot verbeterde eco
nomische toestanden te geraken.
De Regeering is inderdaad van meening.
dat thans met den grootsten spoed een aan
vang moet worden gemaakt met de voorbe
reidende maatregelen tot het in cultuur
brengen van de Wieringermeer en met het
instellen van een orgaan, dat daarbij de
leiding op zich zal moeten nemen.
R.K. STAATS- EN VOLKSPARTIJ
NAAR HET HERSTEL DER EENHEID
Overeenkomstig het voortdurend verlangen
van het bestuur der R.-K. Staatspartij naar
eenheid op bet geb der politi ke organi
satie, heeft dit bes! i de besprekingen mei
het bestuur der R.K. Volkspartij hervat.
Deze besprekingen hebben geleid tot hel
formuleeren van emige voorstellen, die tei
beslissing aan de betrokken partij-instanties
jvorden voorgelegd.
BELGISCH BEZOEK
SPOOR- EN TRAMWEG-AUTORITEITEN
Naar de „Maasb." verneemt, zullen deze
week e:n twintigtal Be'gische spoor- en tram
wegautoriteiten een bezoek ruan ons lano
brengen ten einde hier het tramweg-wezen te
hesfudeeren. Vermoedelijk zal ook de Beigi
sche Minister van Spoorwegen van het gezel
schap deel uitmaken.
Zaterdag komen ze te Leiden ten einde daar
het bndrijf van de N.Z.H.T.M. in oogenschouw
te r .i n.
TWFE CONTRAST-TYPEN
Boven: Daimler, de automobiel-pionier, ln
zijn 2 P.K.-voertuig, thans 40 jaar geleden.
Beneden: De au to-renner Kay Don, in den
„Zilveren Kogel", een wagen van 4000 P.K.,
waarmee hij ihet snelheidsrecord hoopt te
verbeteren.
EEN VLIEGTUIG MET DUBBEL LANDINGSTOESTEL
Bovenstaand vliegtuig, een product der Junk er-fabriek en, is bestemd voor landen
waar dikwijls sneeuw ligrt, Met het oog hierop is het van sleden voorzien. Is de bodem
van sneeuw, dan kan de bestuurder van uit de „cockpit" de raderen in werking
stellen, zoodat de sleden dan nietmet den grond in contact komen.
DE RIJKSMIDDELEN
OVER DE MAAND FEBRUARI
De Rijksmiddelen hebben in de afgeloopen
maand opgebracht ƒ39.851.118 of bijna 2V?
millioen méér dan verleden jaar, en dat nog
wel bij den tegenvaller op den post „Succes
sierechten", welke met zijn opbrengst van
ƒ3.588.793.— ongeveer ƒ1.09.000 bij het vorig
jaar ten achter bleef.
Aan grondbelasting werd ontvangen
ƒ794.238.— of ƒ290.000.— meer dan in Febr
1929.
De Personeele belasting bracht in de afge
loopen maand in de Schatkist een bedrdp
van ƒ986.337.— waardoor de ontvangst op
dezen post in 1929 met ƒ236.729 werd over
troffen.
Daarentegen bleef de „Inkomstenbelasting'
mot haar opbrengst van ƒ7.490.034 ongeveer
ƒ370.800 bij het vorig jaar ten achter. Ook
de vermogensbelasting kon het bedrag van
verleden jaar niet bereiken. Zij bedroeg
f 1.251.165 of ƒ24.000 minder dan in 1929.
Evenzoo bleef de dividend- en tantième
belasting in opbrengst beneden het vorig
jaar. Deze belasting beliep thans 777.183.
of 319.720 minder dan in Februari 1929.
Maar hiermede hebben we dan ook alle
tegenvallers gehad. Al de andere posten heb
ben méér opgebracht dan verleden jaar.
Aan invoerrechten werd ontvangen
ƒ5.789.405.—, tegen ƒ4.673.710.— in dezelfde
maand van het vorig jaar. Hier valt dus een
voordeelig verschil te boeken van ƒ1.115.695
Het Statistiekreoht bedroeg ƒ336.876.en
geeft in vergelijking met 1929 een voordeelig
verschil van ƒ38.362.
De accijnzen op zout, geslacht, wijn, gedis
tilleerd. bier, suiker en tabak brachten resp
nn ƒ213.422.—, ƒ969.874.—, 257.08-
2.785.396.ƒ1.065.652.—. ƒ4.275.757.— en
f2.264.40S.— en overtroffen daardoor de op
brengstcn van Febr. 1929. resp. met ƒ42.015,
ƒ160.218—, ƒ3367.—, ƒ394.341.—, ƒ225.047.—,
105.535.— en 297.776.—, zoodat deze ac
cynzen tezamen 1.238.300 méér opbrachten
dan in 1929.
De belasting op gouden en zilveren werken
bracht op ƒ85.730—, waardoor de opbrengst
van het vorig jaar met ƒ3300.— werd over
troffen.
De zegelrechten met hun opbrengst van
f2.195.619.— kwamen ƒ11.758.— boven ver
leden jaar uit.
Bij de registratierechten, welke ƒ3.720.687
beliepen, is in vergelijking met 1929 een
voordeelig verschil te boeken vah ƒ781.021
De opbrengst der domeinen bereikte in de
afgeloopen maand 't bedrag van 659713.—
terwijl in Febr. 1929 op dezen post slechts
f 190625.—t werd ontvangen.
De Staatsloterij bracht op 166.709,— of
593 minder dan verleden jaar.
En eindelijk dient de post „loodsgelden"
nog vermeld te worden. Aan loodsgelden
werd ontvangen 408.402,of 79.868.
méér dan het vorig jaar.
Over twee maanden hebben de Rijksmid
delen opgebracht S4.307.704,of ongeveer
5 pet méér dan 2/12 der jaarraming.
Er is dus alle reden om met dankbaar
heid en vertrouwen de toekomst tegemoet te
RADIO-DISTRIBUTIE
Het standpunt van de V.A.R.A.
De vereenigingsraad van de V.A.R.A.
heeft, naar Het Volk meldt, als zijn stand
punt ten aanzien van radiodistributie vast
gesteld, dat in het belang van de luisteraars
overtheidsexploitatie van ddsti?butie-een-
trales noodzakelijk is. Waar overheidsexploi
tatie niet mogelijk is, verdient z.i. coöpera
tieve exploitatie de voorkeur boven particu
liere. Het hoofdbestuur kreeg opdracht, voor
de propaganda van dit standpunt intensieve
actie te voeren. Besloten werd tot stichting
van een naamlooze vennootschap, die de
aanschaffing van radio-toestellen en -onder-
deelen zal vergemakkelijken.
UIT HET SOCIALE LEVEN.
Kerknieuws.
Volgens mededeelingen zal in den loop
van dit jaar een Christelijke Internationale
van Overheidspersoneel worden gesticht
Verschillende organisaties daarvoor in aan
merking komende, uit Duitschland, België,
Nederland, Oostenrijk en Zwitserland, heb
ben zich in principe reeds voor,aansluiting
bij een dergelijke Internationale uitgespro
ken.
NATIONAAL ZEEMANSFONDS.
De raad van commissarissen van het Nati
onaal Zeemansfonds heeft vergaderd.
Uit het verslag over 1929 blijkt, dat zich
steeds meer oud-zeelieden aanmelden, die
gedurende de oorlogsjaren op de Nederland-
sche koopvaardij- en visschersvloot voeren
Zij hebben in die jaren het vaderland ge
diend Ln nijpend levensgevaar en het zou
zoo wordt in liet verslag gezegd, wenschelijk
zijn, indien vele Nederlanders door een jaar-
lijksche bijdrage of een gift ineens, welke
inkomst besteed wordt om het leven van den
zeeman op zijn ouden dag wat minder
gelijk te doen zijn, op blijvende wijze, hun
erkentelijkheid toonden.
De uitkceringen voor rijksrekening ge
schieden in den vorm van renten aan de
nagelaten betrekkingen van zeelieden, die op
zee zijn omgekomen, alvorens de Zeeonge
vallenwet van kracht was, of in den vorm
van toeslagen aan personen, voor wie de uit-
keering zeer gering was. Bovendien worden
voor rijksrekening uitkeeringen gedaan
behoeftige redders van schipbreukelingen
en hun gezinnen.
Van eenige personen en instellingen wer
den giften ontvangen en door de welwillende
mecSwerking van gezagvoerders, administra
teurs en officieren der mailstoomers zijn be
dragen voor '.iet Fonds bijeengebracht
De instelling wordt bestuurd door een raad
van commissarissen, waarin de organisaties
van zeelieden ter koopvaardij en visscherij
zijn vertegenwoordigd.
NED. CHR. BOUW ARBEIDERSBOND.
De Ned. Chr. Bouwarheidersbond heeft
thans een ledental van 10.000 bereikt In 1929
was het ledental van 6931 tot 9700 opgevoerd.
CHR. INTERNATIONALE VAN OVER-
HEIDSPERSONEEL.
Te Keulen vindt binnenkort een voorhe
reidende conferentie plaats voor de stichting
van een chr. internationale van overheids
versonee! in den loop van dit jaar. Duitsch
land Nederland, België, Oostenrijk en Zwit
serland hebben plan zich hierbij aan fp
sluiten.
BOND VAN OHR. HOUTBEWERKERS EN
MEUBELMAKERS.
Met het ledental van deze organisatie gaat
het niet onvoorspoedig.
Van 2456 steeg het ledental tot 2753 in
1929. Op heden* is reeds het cijfer van 2800
gepasseerd. Er zit dus groeikracht in deze
organisatie, die mag doen verwachten dat
binnen niet te langen tijd de 3000 zullen
worden gehaald.
Door het hoofdbestuur werden 1 Maart
19S0 voorstellen bij den Minister ingediend
tot wijziging van het reglement der Werk-
H. L. G. Ouwerkerk te Groed-e.
NED. HERV. KERK.
Beroep eo: Te Spijkemsse, N. Luyen-
dajk te Hoek van Holland. Te Willige
Langeraik, cand. J. Fokkema te Utrecht.
Te Bunsohoten, R. J. van der Meulen te Pur-
merland.
Aangenomen: Naar Monster, A. F.
P. Pop te Vaassen. Naar Heerlen |vac.-D.
Tromp), Fr. Pcstma te Haarlem. Naar
Bunschoten, R. J. van der Meulen te Pur-
mertand.
Bedankt: Voor Oost- en West-Souburg,
Fr. Postma te Haarlem. Voor Spijk (Gr.),
J. Naoita Azn. te Sexbierum.
CHR. GEREF. KERK.
Bedankt: Voor Vliesimgen, J. W. van
Ree te Barend recfht.
GEREF. KERKEN.
Tweetal: Te Urk, K. van Anken te
Delft en R. J. van dier Meulen te IJmuiden,
Beroepen: Te Ferwerd, S. Wouters te
Dronrijp.
BEROEPINGSWERK.
Te Haarlem heeft de afdeeling van den
Geref. Bond aan den Kerkeraad van de Ned.
Herv. Gemeente verzocht om een afzonder
lijke predikantsplaats te creëeren voor de
aanhangers harer richting. Onlange had de
afdeeling Haarlem van de Vereen, van Vrij
zinnig-Hervormden hetzelfde verzoek tot
den Kerkeraad gericht, om een Vrijzinnig
predikant te beroepen. Thans heeft de Ker
keraad (Ethisohen en Confession eel en) mee
gedeeld, dat er geen termen aanwezig zijn
de verzoeken van de Vrijzinnig- en van de
Gereformeerd-Hervormden in te willigen.
Te M i d w o 1 d a (Oldambt) bestaat,
naar men ons meldt, het voornemen binnen,
kort een Chr. Geref. predikant te beroepen.
Te MIjnsheerenland is door den
Kerkeraad der Ned. Hervormde Gemeente
overeenstemming verkregen met den Raad
van Beheer voor de Prodikantstractementen
Rinnenkort kan nu handopening verkregen
worden en overgegaan tot het beroepings-
werk. De Gemeente is sedert November 1925
vacant.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE.
Ds. J. van Dongen, van Stavoren,
werd Zondag j.l. bevestigd als predikant der
Baptisten-Gemeente te Hairlingen door Ds
J. van der Schans, van Haarlem. Aan de
handoplegging werd mede deel?
door Ds. J. van Beek,
ouderling Stellingwerf. De bevestiger had
tot tekst 2 Cor. 5 18b. De® avonds verbond
Ds. van Dongen zich aan zijn nieuwe Ge
meente met een predikatie over Lukas 4 16
—22a. Aan het einde werd hij toegesproken
door Ds, van Beek, nestor der Baptisten-
predikanten; door ouderling Stellingwerf en
door zijn broeder uit Zaandijk. Het kerkge
bouw was meer dan vol; velen bekwamen
slechts een staanplaats.
Ds. A. J. F a n o y, overgekomen van
Ferwerd, is bij de Geref. Kerk van Eindho
ven als tweede dienaar des Woords beves
tigd door zijn ambtsbroeder, Ds. K. Sietsma.
die tot tekst had Matth. 13 52. Na nog ge-
intrede in aansluiting aan 1 Tim. 3 16. Toe
spraken werden gehouden door Ds. J. Kro-
neman, van Dudeschoot, als consulent; door
Ds. D. van 'Lonkhuvzen, van Hoorneter-
zwaag, als voorzitter van de Vereeniging tot
Evangelisatie in de classis Heerenveen, en
door ouderling Korsten. Toegezongen werden
Ps. 133 3 en Gezang 91 3.
Cand. P. Warmenhoven, van Led
den, werd Zondagmorgen bevestigd als pre
dikant der Geref. Kerk te Reeuwijk (bij
Gouda) door Ds. J. I). Boerkoel, van Water
graafsmeer. met een predikatie over 1 Thees.
5:12—14. Handelende over de in den tekst
vervatte bede van den apostel tot de Ge
meente. wees spr. op- 1. het werk van den
voorganger, en 2. de laak der Gemeente. Bij
de bevestiging werd toegezongen Ps. 132 6.
Het kerkgebouw was geheel bezet Des
avonds deed Ds. Warmenhoven in een over
volle kerk zijn intrede met 1 C<»r 3 - 9, wij
zende op de onvergankelijkheid van Gods
werk in de natuur en de genade, meer be
paaldelijk handelende overr: 1. de plaats en
d-e beteekenis van den dienaar des Woords
tegenover het werk Gods, en 2. de plaats en
de beteekenis van de Gemeente te dien op
zichte. Ten slotte hield hij de gebruikelijke
toespraken en werd zelf toegesproken door
ouderling Joh. Hagen, namens den Kerke
raad, die Ps. 20:1 liet toezingen; door Ds.
D. P. Kalkman, van Moordrecht, namens de
classis Gouda; en door Ds. Boerkoel namens
de Kerk van Watergraafsmeer, waar door
Ds. Warmenhoven dienst als hulpprediker
werd verricht Slotzang was Ps. 133 1 en 2.
Onder de aanwezigen was ook Burgemeester
Lucasse.
JUBILEA.
Ds. P. Beyer, Ned. Herv. predikant te
Overechild (Gr.), 1® 26 Maart a.s. vijf en twin
tig jaar predikant. Ds. Beyer diende achter
eenvolgens de Ned. Herv. Gemeenten van
Sebakleburen (1905—'10), Roitevalle ('10-T8),
Foudgum—Hiaure ('18—'26) en staaf sedert
17 Januari 1926 te Overschild.
Ds. T j. Petersen, predikant der
Geref. Kerk te Boskoop, hoopt Woensdag 2
April a.s. zijn zilveren ambtsfeest te vieren.
Na zijn studie aan de Vrije Universiteit ie
Amsterdam, aanvaardde hij in 1905 bet ambt
te Oosrterrzee. In 1908 deed hij intrede te
WLnsum (Fr.), in 1911 te Purmerend, in 1917
te Anjum, in 1921 te Wolvega en staat sinds
1 Oct. 1927 te Boskoop.
DE WEG NAAR DEN KANSEL
Ter Generale Synode van de Oud-Pruisische
EvangePsche Kerk kwam de vraag ter sprake
wat de Kerk zou kunnen doen om jongelingen
uit den arbeidersstand gelegenheid te verschaf
fen tot de theologiische studie en tot het pre
dikambt.
Besloten werd er zorg voor te dragen, dat
ook jongelingen uit den arbeidersstand van
nieuwe beurzen voor de theologische opleiding
gebruik kunnen maken.
Er werd op gewezen, hoe noodig het is, dat
ook in den predikantenstand mannen zijij op
genomen, die van huis uit met den arbeiders
stand voeling hebben en zoo met zijn denk
en leefwijze bekend zijn.
Procentsgewijze is het aantal theologen dat
uit den arbeidersstand voortkomt, nog zeer
klein. Bij de Evangelischen is dit 5.22 pCt.
tegenover 19.19 pCt. by de Roomschen,
Men wencchte, hoewel arbeiderszonen zich
niet gemakkelijk in de academische wereld
zullen gaan thuis gevoelen, het pad hiertoe
"oor hen te openen.
Echter werd ook naar voren gebracht welke
INGEZONDEN MEDEDEEUNG.
De bedoeling daarvan is, de uitkeerings-
bedragen eenigszins te verhoogen en het
aantal wachtdagen van zes tot drie terug te
brengen.
weken te hebben op den buitengewonen I waardevolle krachten de middenstand
eroeid-er Gemeente, zefcte^ Spr jiiteen^ dafpredikantengezin voor de theo'ogische oplei-
...I— en predikambt sedert oude tijden
Heeren aanstellen van Evamgelieprodiki
te noemen Is een karakteristiek, een taak
en een belofte. Na de beveetigiing werd den
nieuwen Ieeraar Ps. 134 3 toegezongen. Ln
dezelfde godsdienstoefening deed De. Fancy
zijn Intrede mei 2 Cor. 520. handelende
over de beteekenis vam de Evangeliedienaars
voor de Gemeente, blijkende uil wal zij zijn
»n wal zij doen. Hierna rich<bte Spr. zich in
H bijzonder tot de Gemeente. Ds. Sietsma
als collega, den heer Verbagen, als afgevaar
digde van de Classis Den Bosch, den Kerke
raad, de Commissie van Beheer en de cate
chisanten. Daarna werd Ds. Fanoy toege
hadden opgeleverd. Ook wil men voor predi
kantszonen den weg tot den dienst des Woords
vergemakkelijken.
PREDIKANTENCONFERENTIES.
De Ned. Herv. Pred ikanten vereeniging
houdit haar jaarlijksche vergadering te
Utrecht van 2830 April a.s., waar de vol
gende referaten aan de orde komen:
„Verzoening", door Prof. Dr. Th. L. Hairtje-
ma (Groningen); „Hoofdvragen aangaande
het O. Testament", door Prof. Dr. F. M. Th.
S«.' -ft? w
Kerkeraad en Gemeente; door ouderling
Verhagen, namens da Kerk van Den Bosob
en de Classis, en door ouderling Praaete
rink. namens de Kerk van Helmond. De
slotzang was Ps. 65 1 en 2. De West-enkerk
was bijzonder vol. Onder de aanwezigen be
vond zioh ook Ds. F. M. Muller, (rechtzinnig]
predikant deT Ned. Hervormde Gemeente
van Eindhoven.
Ds. D. Hokwerda, van Cothen, werd
Zondag j.l. bij de Ned. Herv. Gemeente van
KoLIumerzwaag bevestigd door zijn vader,
Ds. O. Hokwerda, van Gaastmeer, met Joh
1 29 als tekstwoord. Des middags deed de
bevestigde in trede met een predikatie over i
Rom. 1 16 (midden). Toespraken volgden
door onderling Kloosterman; Ds. C. Kroon,
van Woudsend, aJs schoonvader; en Ds. Joh
Luuring, van Oudwoude, als consulent. Uit
den Ring Kollum waren aanwezig Ds. A
Steenbeek, van Surhuizum; Ds. J. H. Weesd,
van Burum; en de heer J. G. Koelstra, gods
dienstonderwijzer te Twijzelerheide. Aan bet
slot werd toegezongen Gezang 96 (eenigs
zins gewijzigd).
Ds. R. J. v a n d e r M e u 1 e n, van Pur-
merland, die het beroep naar da Ned. Her
vormde Gemeente van Bunsohoten heeft 1 predikanten omtrent het begin der 17e eeuw
aangenomen, hoopt hier Paasohmaandag a-s.heeft men slechts het portret van Ds. Cu-
intrede te doen, ma op Palmzondag van zijn j nus kunnen machtig worden. Deze was
Gemeente afscheid te hebben genomen. hier predikant van 1604—1618, toen hy naar
Ds. Joh, P. Snoep,, gekomen van Srt. 1 Woerden vertrok, waar hy reeds het volgen-
Anma-Parochie, werd Zondagmorgen j.l. bij j f'e iaar om Z|ïn Remonstrantsche dwalingen
de Ned. Herv. Gemeente te Nijehaske beves- j werd geschorscht. Zes jaren zat hij gevan-
tiigd door zijn broeder, Ds. C. A. Snoep, van -en op het slot Loevesteijn, maar hy wist
Kantenis, wiens tekst was Lukas 22 26c. -Des naar Rotterdam te onvluchten. Later predik-
maddags deed de bevestigde predikant -zijn i te hy nog ten huize van Hugo de Groot, des-
Kerk en wij, predikanten", door Dr. J. Chr.
Kromsigt (Rinsumageest): „De plaats van
het religieuse in het socialisme ln Centr.
Europa", door Prof. Dr. J. R. Slotemaker-
de Bruïne ('s-Gravenhage).
Het moderacmen heeft, tot versterking van
de banden met het buitenland, eenige ver
tegenwoordigers uitgenoodiigd. O.a. hopen te
komen twee afgevaardigden van den Refor-
mierten Bund.
PORTRETTEN VAN PREDIKANTEN.
Te Kralingen (Rotterdam) wordt
door Kerkvoogden der Ned. Hervormde Ge
meente meegedeeld, dat zy door xrriendely-
ke hulp van verschillende kanten erin ge
slaagd zijn een collectie portretten van pre
dikanten. die de Gemeente als herder en
Ieeraar dienden in den loop der laatste
eeuwen, bijeen te brengen. Zij is nu te zien
in de Kerkeraadskamer der Hoflaankerk.
Men vindt een vrijwel aangesloten reeks
van de predikanten sinds 1740, aanvangen
de met den uit den strijd tusschen Patriot
ten en Oranjeklanten zoo hekenden stryd-
vaardigen Van der Groe. Van de oudste
tyds gezant van de Nederlanden te Parys.
Het mooiste portret is ongetwijfeld het
schilderij van Ds. Oskamp, dat reeds in
de Kerkeraadskamer hing. Hij was de laat
ste predikant van Kralingen vóór de stich
ting der Hoflaankerk, dus toen de kerk,
waarvan een afbeelding in dezelfde kamer
staat nog op het huidige kerkhof in den
polder stond. Ook vindt de Gemeente er por
tretten van nog levende, maar vertrokken
voorgangers als Ds. Van M e 11 e en Ds.
Van der Snoek en de beeltenis van da
nog niet vergeten Van Selms, Has
pels en Jonker.
Mocht iemand nog aan een ontbrekend
portret van vóór 1740 kunnen helpen, dan
houden Kerkvoogden zich zeer aanbevolen.
De Classis van Geref. Kerken in Hersteld
Verband vermeldt op de agenda van haar
25 Maart a.s. te houden vergadering o.m.:
„Bespreking over de kwestie van het doen
optreden in onze Kerken van predikanten
die niet lot ons Kerkverband behooren"
(op verzoek van de Kerk van Oosterend).
Door den Kerkeraad der Geref. Kerk in
H. V. te Amsterdam-West werd voor boven
genoemde zaak een commissie van prae-
advies benoemd. De Kerkeraad nam na be
spreking van dit advies de volgende con
clusies:
„I. Noch eenig belijdenisschrift, noch de
Dordtsche Kerkenordening spreekt zich over
deze kwestie uit
II. Blijkens de historie van de Geref. Ker
ken heeft men er geen bezwaren tegen ge
had predikanten uit andere kerken te laten
optreden die dezelfde belijdenis hadden
(1892).
III. De vraag, of predikanten mogen ontre
den uit andere kerken, kan van verschillen
de z>'dpn worden benaderd.
Men kan deze vraag in ontkennenden zin
beantwoorden. Men kan zevgen: ja, als da
kerk, waaraan zij verbonden zijn, maar de
zelfde belijdenis heeft als de onze.
Men kan verder gaan en zeggen: als de
nredikant maar dezelfde belijdenis aan
hangt.
IV. Hoe dit zij, het Is stellig ongewenscht,
gelet op de tegenwoordige omstandigheden
van ons kerkverband, deze gewichtige wij-
I ziging van een onder ons heerschende tra
ditie, zoo maar. zonder voldoende vooraf-
I gaande besnrekine en over recing van even-
tueele gevolgen, die voor het voortbestaan
van ons kerkverband van verstrekkende
beteekenis kunnen zün. ter zi'rle te schuiven
en nu bier. dan daar, de wijziging reeds in
praktük te brengen.
V. Deze zaak is voor ons kerkverband van
zooveel gewicht, dat princinieele bezinning
vooraf geboden is, terwijl daarnaast ook
aandacht dient geschonken te worden aan de
vraag, wat onder de gegeven omstandighe
den verkieselijk is.
VI. Het verdient daarom afkepring dat
men deze wijziging reeds in nractijk brengt,
zonder voldoende voorbespreking.
VIT. De Kerkeraad van Amsterdam-West,
op het oogenblik in het midden latende of
het princinieel iuist of niet juist moet wor
den geacht, dat predikanten uit andere ker
kengroep worden uitgenondteid om voor to
gaan in de kerkdiensten, dringt er met klera
op aan. dat deze zaak in studie worde geno
men en dè classis deput°tpn benoeme. ten
einde de kerken van voorlichting te dienen.
VTIÏ. De classis spreke zich uit, dat do
kerken tot zoolang zich gullen onthouden
van predikanten uit andere kerken te laten
voorgaan, ook al moet in nrincioe worden
toegegeven, dat de plaatselijke kerk auto
noom is. Autonomie is nog geen anarchie,
't Kan van wijs inzicht getuigen de autono
mie ook te gebruiken om iets niet te doen".
RECHTS EN LINKS.
Te Middelburg heeft ook dit jaar de
Vereeniging van Vrijzinnig-Hervormden
weer een verzoek tot. den Kerkeraad der Ned.
Hervormde Gemeente gericht om aanneming
pn bevestiging van vrijzinnige lidmaten al
daar te doen plaats vinden. Wederom heeft
de Kerkeraad afwiizend beschikt Nu zullen
Zondag 9 vrouwelijke en 7 mannelijke per
sonen uit Middelburg en 1 vrouwelijke uit
Goes door den Kerkeraad der Ned. Herv.
Gemeente te Bergen op Zoom worden aan
genomen e
Medisch Feuilleton
Het rapport omtrent het
Schoolartsenvraagstuk, uitgaande
van het Gereformeerd Schoolverband
ui.
In ons laatste artikel is oi
hoe het eenerzijds mogelijk is in hei rapport
omtrent het sohoolarisenvraagstuk te zien
een pleidooi voor een zeer beperkte taak
van den schoolarts, terwijl men anderzijds
toch ook \Veer verschillende aanknoopings-
punten in de niet geheel consequente con
clusie van he! betoog kan vinden die een
wel uitgebreider arbeidsveld voor hem niet
dadelijk geheel afsnijden. In het eene geval
mag hij niets anders doen dan het consta-
teeren van verschillende gevaren, die met
het schoolleven samenhangen-, in het andere
geval mag hij ook de gevolgen van die ge
varen crmrl leeren en daarnaar een onder
zoek instellen.
Als steun" voor deze laatste opvatting kan
nu bovendien nog een praclischs overwe
ging aangewend worden. F.en van de con
clusies van het rapport luidt, dat het meer-
blad van
malen gewenscht kan zijn, dat de ouders
zich geheel vrijwillig verbinden om hun
kind aan een onderzoek te doen onderwer
pen vóór het de school gaat bezoeken, en
verder op bepaalde tijden, opdat zoo groot
mogelijke zekerheid ontvangen worde om
trent liet afwezig zijn van besmettingsge
vaar bij het eene kind voor het andere, ik
laat nu daar op welke wijze dit onderzoek
moet geschieden, hoewel ook hierbij ver
schillende vragen rijzen en die in princi
pieel en paedagogisch opzicht van belang
zijn. Maar in ieder geval stelt men den ge
neesheer voor een moeilijk conflict, als hij
bij zulk een onderzoek alleen het besmet
tingsgevaar constateeren mag en over ande
re ai wijkingen, die hem bij dit onderzoek
blijken, moet zwijgen. Gesteld, dat hij geen
besmettelijke ziekte ontdekt,maai'wel'n be
ginnende verkromming van de wervelko
lom, wier ontstaan o.a. ook afhankelijk kan
zijn van de wijze van zitten in de school
bank, moet hij dan doen, alsof hij niets
merkt, zoo-dat een dergelijke afwijking pas
veel later aan de ouders duidelijk wordt,
die dan veel verder voortgeschreden is?
Moet hij zwijgen, als hij bij klachten over
hoofdpijn, een niet erkende vèrziendheid
van cie oogen vermoedt, of bij beginnende
klachten van moeilijk zien in de verte, die
in den ecr.-tcn tijd vaak alleen tot de school
beperkt blijven en niet dadelijk tot de
ouders doordringen, zich doof houden, hoe-
I wel hij weet, dat voor bijziendheid een bril
zoo spoedig mogelijk gewenscht is? Maakt
hij een prinoipieele fout, als hij na zijn pe-
riodisoh onderzoek de ouders ook wijst op
adenoïde vegetaties, die door hen bij hun
kind nog niet opgemerkt waren, niettegen
staande het ontstaan van deze aandoening
niets met de school te maken heeft, haar
gevolgen daarentegen voor het intellect
duidelijk merkbaar kunnen zijn? Nog ande
re voorbeelden zouden zijn te noemen, maar
trenoeg! Laat de praktijk van den schoolarts
beslissen, hoeveel kleine dingen, die later
tot groote bezwaren aanleiding kunnen ge
ven, ju-ist in het begin door de onkunde
der ouders over het hoofd worden gezien,
terwijl juist een vroegtijdig daarop opmerk
zaam maken zooveel leed in de toekomst
kan voorkomen.
Na alles, wat we tot nu toe geschreven
hebben, zal het duidelijk zijn, dat de com
missie, als zij de taak van den scho-r.'arts
aldus omschrijft: uitdrukk'eUik 1) zaJ den
schoolarts uitsluitend 1) moeten zijn opge
dragen het constateeren van een besmet
tingsgevaar of van gevaar voor het kind, dat
voortkomt uit het leren op school" en hem
tevens na een vrijwillige verbintenis der
ouders toestaat het kind te onderzoeken, in
deze zaak het laatste woord nog niet heeft
gesproken. In de eerste plaats dekt deze op
dracht het arbeidsveld niet, beperkt zij dit,
terwijl het lang niet zeker is, of zulk een
beperking inderdaad mogelijk is. En in de
tweede plaats bleek de voorgesenreven taak
niet geheel te pas ren in het voorafgaand
ïretocg, waarvan zij bet sluitstuk vormde
(zie ens vo-jg artikel), zoodat er nog vra
gen overbleven en -mogelijkheden konden
V Gursiv. vam mij.
worden geopperd, die op het eerste gezicht
niet tegen den geest van het betoog ingin
gen, alhoewel zij tot een breedere opvatting
van het schoolartsenstelsel leidden dan de
commissie oogenschijnlijk bedoelde.
Het lijkt mij daarom niet ongewenscht
toe, dat over de taak van den schoolarts
meer licht wordt verspreid en deze nauw
keuriger wordt geanalyseerd. Misschien kan
men dan daarbij iets meer rekening hou
den met de medische en practische zijde
daarvan. Aan het feit, dat deze meestal niet
voldoende tot haar recht komt, wat ook in
het rapport het geval is, moet dan m.i. ook
voor een niet gering deel de schuld worden
toegeschreven, dat de strijd over het sc-hool-
artsenstelsel vaak een zeer verwarden in-
druk maakt Het zou dadelijk al een he«'
groote winst zijn, als men erkende, dat de
I argumenten, die voor een groote stads.
school in een armelijke omgeving met
kinderen uit uiteenloopende gezinnen
j ten gunste van een schoolarts zouden kun
nen pleiten, niet steeds behoeven op te gaan
voor scholen op het platteland, waar men
I elkaar goed kent en ook de dokter prak
tisch met elk gezin op de hoogte is. Niets is
hier gevaarlijker dan een schema, dat voor
e.lle schc-len geldt. Verschillende categroieën
dienen te worden opgesteld en te worden
overwogen in het licht van enkele algemeen
geldende principes.
Een böltaigr., .0 daaronder is die, welke
;door het rapport aldus wordt geformuleerd:
'„De behandeling van de zieke afwijking
Imoet worden overgelaten aan den door de
ouders gekozen huisarts. Ook behoort
sohoolats zich niet te laten verleiden tot het
verwijzen van het kind naar een bepaalden
met name genoemden specialist, of naar een
bepaald met name genoemd instituut". Met
betrekking tot dit laatste, kan de vraag wor
den gedaan, of dit ook geldt voor de vacan-
tiekolonies. Maar hoe dit ook zij, met deze
stelling waakt de commissie ervoor, dat het
verantwoordelijkheidsgevoel der ouders voor
hun kinderen niet wordt ondermijnd. Zij
tenslotte hebben te beslissen of zij de waar
schuwing ter harte zullen nemen of niet En
hiermee heeft de commissie m.i. het be-
i zwaar, dat velen tegen het schoolartsenstel-
sol koesteren, en zijn grond heeft in de
vrees, dat het de plichtsvervulling der
jonders verzwakt, op de juiste wijze.vervan-
gen. Trouwens, mijn persoonlijke ervaring
•met het söhoolartsenstelsel zooals dat in
Rotterdam zijn toepassing vindt en dat ook
slechts adviseerend mag optreden, is in dit
opzicht zeker niet ongunstig, zonder dat ik
evenwel daarmee een uitspraak doe, of aan
het Rotterdamsche stelsel de voorkeur moet
worden gegeven. Door de meeste ouders
wordt het gewaardeerd als een hulp in de
juiste veiwulling van hun oudertaak, die
hierdoor in plaats van ondermijnd te wor
den, vaak beter tot haar recht kan komen,
j Vat ik nn tenslotte mijn conclusie over
i het rapport samen, dan meen ik te mocen
(zeggen, dat het ons enkele zeer belangrijke
principieele aanwijzingen omtrent het
schoolartsenvraagstuk geeft, zonder dat het
idaarmee het vraagstuk tot een afdoende op
lossing gebracht 'heeft
DR'. O'. K. SCHOEP.
De Haagsche oud-predikant, Ds. A. J. A.
Vermeer, heeft zich met een open brief
tot de Haagsohe Ned. Herv. Gemeente ge
wend, om haar nog eens uit te leggen, wat de
E. V. eigenlijk wil tot hed.1 der Vaderlamdeche
Kerk.
De Haagsche oud-predikant constateert
twee feiten, namelijk: 1. dat Con feesteneden
wèl den moed hebben E. V. te bestrijden,
maar niet in openbaar debat; en 2. dart vele
tegenstanders van E. V. ach-ter den rug van
de Kerkelijke kies vereeniging E. V. haar
belasteren.
Wart E. V, wal, wordt daarna nog eens uit
eengezet
KERKGEBOUWEN.
Te Hees bij Nijmegen werd vorige week
een bazar gehouden ten behoeve va-n de rec
ta uratie der oude Ned. Herv. kerk. Deze
bazar werd zeer druk bezocht en leverde een
ue-tto bedrag van 1800 op.
LIEVER NIET DE KERK DAARVOOR.
Onlangs is itri de Nieuwe Kerk op den
Dam te Amsterdam een .aantel officieren
van den Burgerwacht beëedigd. Naar aanlei-
o.a. het volgende: „De Kerk is strikt geno-
men een geestelijk instituut (de vergadering
der geloovigen. de gemeenschap der heili
gen). De Burgerwacht is van een geheel an
dere ord-e en hoort daar zeker n-ret thuis.
„Tenzij in dit geval de kerk louter be
schouwd wordt als gelegenheid tot samen
komst, en dan zou het beter zijn die kemk be
schikbaar te stellen voor Evangelisatie en
geestelijke bij-eenkomsten, die nü worden ge
weerd.
„Een Kerkgenootschap, dart de Buleger
wacht in de kerk laat becedigen, geeft voed
sel aan het wantrouwen tegenover de Kerk
dat onder de arbeiders bestaat als zouden
Godsdienst en militalrisme (al is bert ver
keerd) één zijn.
„En juist waar dit wantrouwen minder
werd, is het voorgevallene in de Ned. Herv.
Gemeente te Amsterdam dubbel te betreuren
„Er zijn voor dat doel meer geëigende ge
bouwen dam kerken!"
