£ciit5ri)f (lounuit
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
De gunstigste tijd
EERSTE BLAD.
BRIEVEN UIT DE HOOFDSTAD
BINNENLAND.
Land- en Tuinbouw.
IBONNEHENTt
Per kwartaal 5.23
(Beschlkklneskosten f 0.153
»er week t 0-25
Voor hel Buitenland bij Wek»
lifksche tending ft—
Bil dngelijksche zending «7>—
Alles bii vooruitbetaling
Losse nummers S cent
met Zondagsblad 7 cent
Eonriagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
No 3000
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 Postbox 20 Postgiro 58936.
AOTEB.VENT1GK;
Van 1 tot 5 regels fL17V5
bike reeel meer --0.221/3
Inge»
Elke regel meer 0.45
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevrapen aan het bureau
wordt berekend 0.1#
MAANDAG 17 MAART 1930
10e Jaargang
voor hei werven van abonné's
E Wie zich heden als kwartaal-lezer opgeeft of
doet opgeven, ontvangt de tot 1 April a.s. ver-
schijnende nummers van ons blad GRATIS.
Wij hopen en verwachten een groot getal nieuwe
abonné's te mogen inschrijven.
DE ADMINISTRATIE
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
GOUDA.
Dc lange Gouwenaar van Goedewaagen
raakt op den achtergrond en naar Goudsche
schandaaltjes grijpt men haast even graag
als naar Goudsche kaas en siroopwafelen.
Met politiek behoeft het één al even wel
nig te maken te hebben als het andere had:
maar het nare van het geval is voor de libe
rale staatspartij, dat de heer Goedewaagen
van de onschuldige pijpen als verdediger van
Gouwenaars, die lid van zijn partij zijn,
moet optreden.
Nop maar zeer kort geleden kwam het eer
ste Goudsche schandaal: vieze en gore
blaadjes werden bij een liberaal drukker in
beslag genomen.
Het heeft blijkbaar en helaas heel
weinig geholpen: vorige week bood men op
het Haagsche stationsplein de vuil-lektuur
al weer aan.
Terwijl over 't eerste geval de tongen nog
niet rusten, kwam de gijzelingskwestie, waar
bij de secretaris van den Vrijheidsbond als
hoofdpersoon betrokken was.
Deze zaak heeft twee kanten: een zakelijke
en een politieke.
Wat het eerste betreft, stond de schuld
eischer wettelijk volkomen in zijn recht:
gijzeling is bij de wet toegestaan, al wordt
zeker ook om financieele redenen wel
nig gebruik van dit middeleeuwsche dwang
middel' gemaakt.
Naar alle waarschijnlijkheid wordt er een
cere-raad benoemd, en dan blijkt misschien,
dat er wederzijds gezondigd is tegen de hu
maniteit en de zorgvuldigheid, welke wij el
kander In den dagelijkschen omgang ver
6chuldigd zijn.
Zelfs is het zeer goed denkbaar, dat de gij
zeling haar gereede verklaring vindt in on
verschilligheid en laksheid van den schut
denaar.
Hoe dit alles zij, wij wachten ons voor
voorbarige conclusies, doch al stond de
schuldeischer in zijn volste recht, dan heeft
hij naar onze meening de humaniteit uit
het oog verloren.
Men moet In zulke gevallen, zelfs al heeft
de schuldenaar het er heelemaal niet naar
gemaakt, rekening houden met de wreede
gevolgen, welke gijzeling over het gezin
brengt
Zoo oordeelde er blijkbaar ook een vriend
van den schuldeischer over, die bij hem aan
drong om genade voor recht te doen gel
den.
Gijzeling is een wreed verweermiddel en
men moet alle belangen wel zeer zorgvuldig
tegenover elkaar afwegen, voor men er toe
overgaat
De politieke kant van deze zaak moet ook
wel eenigszins in het vage gehouden worden.
Wie zegt: een politieke partij heeft niets
te maken met het particuliere leven van
haar leden is even onjuist, als wie be
weert: de partij moet aansprakelijk gesteld
worden voor de persoonlijke misdragingen
van haar aanhangers.
Een algemeene omschrijving is hier niet
te geven; van het private leven blijve men
zooveel mogelijk af; doch vooral wie voor
man in een partij is, mag wel nauwkeurig
toezien hoe zijn handel en. wandel In het
maatschappelijke leven is. En de partijlei
ding is geroepen om uit te stooten, wie zich
ergerlijk gedraagt
Het is echter vaak een kwestie van aan.
voelen en het oordeel kan zich niet naar
vaste regels richten.
DE HOUDING DER S.D.A.P.
Het valt ons zeer moeilijk om met waar
deering en bewondering te spreken over de
wijze, waarop zich de S.D.A.P. met het
Goudsche gijzelingsgcval ingelaten heeft.
Indien met name de heer Van Staal te
vergeefs gepoogd had om den schuldeischer
te vermurven; of hij had zonder resultaat de
bemiddeling van den heer Goedewaagen in
geroepen; - dan zouden we gaarne een op
roep om den losprijs bij elkaar te brengen,
gesteund hebben; geheel afgezien van de
rechtsvraag.
Terecht o.l. verweet de Voorzitter den
Goudschen rooden wethouder, dat hij noch
zijn partijgenooten een beroep op de men
schel'jkheid gedaan hadden. Men rook
politiek wild en stoof daarop onbesuisd af.
De man zuchtte in de gevangenis en zijn
gezin leed ellende; doch de S.D.A.P. greep
niet onmiddellijk in; ze liet er minstens zes
dagen over verloopen, voor ze werkelijk ac
tief werd.
Zoo werd de man en zijn gezin lijdend
voorwerp van politieke propaganda. En na
dat hij lang genoeg daaraan dienstbaar was
gemaakt, ging men ln optocht naar Den
Haagde S.D.A.P. opent de kerker
deuren!
Iets minder hoogen toon te voeren, ware
daarbij wel van pas geweest. Blijkbaar
heeft men in die kringen, waar men trou
wens gaarne voor alles op de overheidskas
leunt, nog weinig geleerd om te offeren.
Voor het politie-gezin te Maastricht kwa
men de gelden slechts met moeite binnen;
telkens hief men in de roode pers een nood
kreet aan.
Te Gouda ging het niet anders. Daar was
slechts een kleine 300 noodig en direct
toen de partijgenooten hoorden, dat er geld
moest wezen, kwamen er tallooze giften
binnen; zoo jubelde men.
Ten slotte bleek echter, dat van niet-
partijgenooten een flink bedrag ontvangen
werd en dat er toen nog een aanzienlijke
som geleend moest worden om de kosten te
betalen.
Voor zóó schoon doel, dat men angstval
lig ten behoeve van de partij geannexeerd
had, kon men de volgelingen zelfs niet
warm krijgen.
Te roemen is de S.D.A.P. in deze zaak
dan ook waarlijk niet oorbaar.
Durft de heer Van Staal ook de conse
kwenties aan van zijn betoog op de vepga
dering der liberale klesvcreeniging, waar hij i
vrijelijk het woord kon voeren? Mogen we
alles, wat zijn partijgenooten in hun parti
culiere- en zakentcven doen en spreken, vooi
rekening en verantwoordelijkheid der partij
stellen?
Och, wanneer we er slechts even op wij
\n, dat de mannen, die op volksvergaderin
gen uitroepen; wij, arbeiders en wij proleta
riëre! Tlat deze mannen in het gewone Ie
ven echte en onvervalschte „kapitalisten"
zyn. dan worden we uitgescholden voor alles
wat leelijk is.
Ook had Mr. Boon groot gelijk, toen hij er
op wees, dat Mr. Duys nu ineens erg ge
agiteerd doet over de „gijzeling", maar dat
noch hij, noch één zijner partijgenooten er
in de Kamer ooit een woord ovër gezegd
heeft
't Is ook ln dit geval bij de S.D.A.P. weer
alles even opgeschroefd en reclameachtig
Een groote vergadering en een eereraad
is niet voldoende; Duys en Van Staal zullen
in een meeting uit dit geval alle politieke
vet braden, dat er maar met mogelijkheid
inzit en dan beweert de laatste nog, dat er
an politieke bijbedoelingen geen sprake is.
Neen, de Goudséhe liberalen beleven geen
gouden dagen in den laatstentijd; maar de
actie der SJ9.A.P. is evenmin bewonderens
waardig.
NOG EENS HET ROKIN!
Zou het de lezers buiten Amsterdam wel
interesseeren wat er alzoo over het Rokio
is gesproken en geschreven? Soms twijfelen
wij er wel eens aan. Maar wij Amsterdam
mers zijn er vol van en het bèhoort de laat
ste weken tot ons morgenlied en onzen
avondzang te vragen: ,,Hoe staat het met
het Rokin?"
En nog staat het of misschien juister, ligl
het Maar hoelang het zal blijven weet ook
na een driedaagschen veldtocht, nog nie
mand. Het schijnt dat sommige kwesties
niet een oplossing kunnen vinden. Veertig
jaar is men er nu reeds mee bezig, alles is
er geweest, onderzoek en prijsvraag en voor
stellen en adviezen, maar wat men noodig
had om tot oplossing te komen, een behoor
lijke meerderheid was er niet en is er eigen
lijk nog niet
Zeker, de mogelijkheid is aanwezig, da»
straks het \\>orstel ter Haar, om te de:n-
Den, met 2322 stemmen wordt aangenomen
of verworpen en dan is er een beslissing.
Maar het treft toch hoe gering de meerder
heid is voor een kwestie die een beteekenis
heeft ver uitgaande boven de oogenblikke
lijk practische. En het eigenaardige is, dat
het met zoo veel belangrijke kwesties in hoi
stadsleven, «lie niet direct liegen in de po
litieke zóne, pren®.* zoo gant. Dan wegen d*
voor- en tegenstanders telkens tegen elkan
der op. En de beslissing die dan valt is dik
wiis een die afhangt van de afwezigheid van
een bepaald lid Qf ook wel eens van den
sucgeofieven inhoud eener redevoering.
Dat maakt het werken aan de diensten
wel eens buitengewoon moeilijk. Zij zijn
deskundig. Zij hebben een oplossing voor
hereid die in hun nog de beste is en dan
komt een onberekenbare uit niet-des
kundigen snmengesteld. en gooit de boel
onderstboven. En dan vloeien er wel eens
minder aangename woorden van de lippen
der verantwoordelijke ambtenaren. Wij
staan dat.
Maar toch kan en moet het naar ons oor
deel niet and. rs. Stedenbouw is wetenschap,
is matlirn ithiek als ge wilt, maar het is
ook nog iels meer. Ook een ethische factor
komt bij de snnceting van onze oude stads-
deelen in het. geding. En daarom is er in
debatten, als nu zijn gevoerd, die warme
ondertoon, die Dien toch niet anders dan
waardeeren kan. ook al acht men zc over
dreven.
Het zal wel iuist ziin wat er in de. discus
sies door den wethouder Werd veronder
steld. dat hij een volksstemming de meer
derheid /ou kiezen voor demning Maar .wie
dat zegt doet toch wel iets anders dan een
argument plaatsen. Want de groote massa
heeft waarlijk niet altijd gelijk. Hel omge
keerde zal wel meer voorkomen. En boven
dien zou er toch van de regeering van land
en stad weinig terecht komen als men zich
bij kwesties als deze moest laten leiden
door een volksstemming. Als de Wethouder
deze stemming monioreerde, dan is dat zijn
zaak, maar wij zouden toch niet onderschrij
ven de rneening van een onzer bladen, dat
hij dit terecht deea. Het beroep op den
volkswil is in zaken als dezen volstrekt mis.
Het is eigenaardig dat in een zaak als
deze, die geheel buiten dc politiek ligt, toch
de politiek veel belangrijker rol speelt dan
men wel zou denken. En dit is voor ben d'e
van democratie en parlementarisme niets
moeten hebben wel eens aanleiding ge
weesl om over een debacle van het parle
mentaire stelsel te spreken.
Wat wij in bet concrete geval bedoelen?
Wel dit. «lat er leden waren die nog in No
vember j.l. niets wilden weten van demping
en tegen elk aanraken van. de .oude stad
schier onverzettelijk stonden, maar nu „m.r
niebts dir nichts" fot demping willen over
gaan.
Het lijkt vreemd, dat de moeilijkheden in
de communistische groepen invloed uitoef»
nen op de beslissing inzake een verkeers
weg en een gracht in Amsterdam Toch
schijnt het ons toe dat dit verband er wel
is. Verklaring voor de omkeering van do
twee clandestiene communisten is er andei's
niet.
Ze zijn trouwens de eenige bekeerlingen
niet. Er schijnen er te zijn onder de sociaal
democraten, zelfs onder hen die èn nu en
vroeger zitting hadden in het college, er
ongetwijfeld ook bekeering hij een der vrij
zinnig-democraten. De Wethouder verklaar
de royanlweg „vroeger was ik tegenstander,
maar ik ben door de gegevens en feiten
overtuigd"; zijn partijgenoot is niet over
tuigd. maar stemt toch Voor.
Wonderlijke dingen beleeft men in de
politiek. Daar zijn de Vrij hei dshonders. 7.e
stellen een motie aan het eind van een zeer
langdurig debat, een motie om nadere toe
lichting, want ze kunnen nog geen beslis
sing nemen. Die motie had. zooals was te
voorzien, geen kans.
Nu hadden zij practisch hun doel kunnen
hereiken door tegen heide voorstellen *e
stemmen. B. en W. hadden dan do gelegen
beid gekregen 1o handelen in hun peest
Maar dit doen ze niet De eenige. die eon
zuiver standpunt innam, was Mr. Rutgers.
Maar de anderen die geen beslissing kondjn
nemen waren oogenblikkelijk klaar toen het
voorstel ter Haar in stemming kwam Toen
wisten ze het ineens wel. F.n met z'n drieën
stemden ze voor demping. De vijfde man
ontbrak. Hoe hij zou gestemd hebben wet-m
wij niet. Maar toch dat hij dezelfde fout zou
hebben gemaakt lijkt haast onaannemelijk.
Zoo blijft een kwestie soms sleepende, ooK
al wil ieder een oplossing. Het vermogen
om een goede oplossing te vinden is echter
niet steeds aanwezig. En de regeerder,.die
het psvchol >gisch moment voorhij laat gaan.
schaadt de zaak die hii voorstaat grootelijks
Het Rokin-vraagstuk is een Amsterdam
sche kwestie. Maar alles wat zich er om
heen beweegt is toch van veel wijdere strek
king en betreft ons groote stadsleven waar
het zich ontwikkelt
En daaraan ontleende ik de vrijmoedig
heid nog eens een brief te wijden aan het
oude maar nog bestaande Rokin. Misschien
zien wij het nimmer meer.
AREND VAN AMSTEL.
OFFICIEELF BERICHTEN
ONDERSCHEIDING.
Bij K. B. is de bronzen eere-medaille, ver
bonden aan de orde van Oranje-Nassau, toe
gekend aan J. Dircken, boerenknecht te
Oudenbosch.
AUDIËNTIE.
De gewone audiëntie van den minister van
SIR ERIC DRUMMOND
WEER NAAR GENEVE.
De secretaris-Generaal van don Volken
bond, Sir Eric Drummond, is gisterochtend
uit de residentie naar Parijs vertrokken,
waar hij nog enkele besprekingen heeft te
voeren, en keert daarna naar Genève terug
Hij heeft Zaterdagmiddag afscheid geno
men van minister Beelacrts van Blokland in
diens departement.
VERBLIJFKOSTEN
EERSTE KAMERLEDEN
De minister van financiën heeft thans het
wetsontwerp tot wijzing van de wet van 26
April 1918 tot regeling van de reiskosten van
de leden der Siatcn-Generaal en de verblijf
kosten van de leden der Errste Kamer inge
trokken.
PROV. STATEN VAN Z.-HOLLAND
DE UITBREIDING VAN WASSENAAR.
Ged. Staten van Zuid-Holland hebben goed
keuring verleend aan het besluit van B. en
W. van Wassenaar tot wijziging ingevolge
art. 11 van het Woningbesluit, van 't uitbrei
dingsplan der gemeente, waartegen dr
R. F. baron van Heeckeren van Wassenaar
113 Ambt-Delden bezwaren had ingebracht.
DE NATIONALITEIT DER
GEHUWDE VROUW
DE CONFERENTIE GESLOTEN.
Vrijdagavond is met een souper in het
restaurant „De Twee Steden" te Den Hang
de conferentie over dc Nationaliteit der ge
huwde vrouw besloten. In een kleine speech
dankte mej. Van Leghen, de voorzitster dei
Conferentie, mej. Mac. Millan, die het initia
tief tot deze conferentie had genomen, voor
de prettige samenwerking.
Ook mej. Rosa Manus dankte spr. hartelijk
voor het vele werk door haar verricht
Vervolgens richtte zij zich tot het Neder
landsche comité, waarhij zij_eerst de presi
dente, mevr. BakkerNort. en de seereta
resso, mevr. v. d. SchalkSchuster, hufde
bracht voor het vele werk, dat zij hadden
gedaan en daarop de comité-leden, mevr.
Palthe, mevr. Koechlin, mevr. v. Beresteyn
Tromp en njej. Belinfante, mej. Blnauw.
mevr Cohen Tervaert—Israels en mej. Hoch
stadter huldigde.
Mej. Corbett Ashby dankte nog in het bij
zonder de Deenschc vertegenwoordigster.
Zaterdagmorgen is een deputatie van het
internationale congres voor de nationaliteit
van de gehuwde vrouw ontvangen door het
bureau van de codificatie-conferentie, ter
aanbieding van een memorandum, bevatten
de de wenschen door het congres geuit om
aan de vrouw dezelfde rechten te geven, als
de man bezit tot behoud of verandering
van haar nationaliteit.
Mr. Heemskerk, de voorzitter der Confe
rentie, ontving de deputatie in de kleinp
rechtszaal van het Vredespaleis. De voorzit
ster van het Congres,, mej. Mac Millan.
sprak een rede uit, waarin zij wees op dp
onbilllijkheden en moeilijkheden, die onder
den thans bestaanden toestand mogelijk zijn
roet name, dat de vrouw, die met iemand
van andere nationaliteit huwt, beschouwd
wordt als een vreemde in haar eigen land.
pn als haar echtgenoot een Engelschman
is ode in Engeland als vreemdelinge
wordt behandeld. De eenheid van het gezip
op grond waarvan de bestaande toestand
wordt verdedigd, bestaat dus ook thans niet
Mevrouw Maria Vérona te Parijs voegde
eenige woorden toe aan hetgeen de vorige
spreekster had gezegd.
Mej. Hansen (Denemarken) steunde na
mens de Scandinavische vrouwen de in hel
memorandum geuite wenschen.
Mevrouw Cécily (België) wees op de fou
ten in dé wetgeving van haar land.
Mej. van Eeghen, secretaresse van den
Intern. Vrouwenraad, merkte ten slotte op,
dat het vraagstuk der nationaliteit van de
gehuwde vrouw alle volken, klassen en ras
sen raakt en dat zij niet alleen een zaak is
voor de intellectueele vrouwen, maar even
goed voor de vrouwen der arbeidersklasse.
Mr. Heemskerk, zegde toe, dat het aan-
gebodèn memorandum en het procesverbaal
van deze ontvangst als document aan de
eerste commissie zullen worden overgelegd
P. T. T.
VERPLAATSINGEN.
De commissie bij den P. T. T.-dienst J. C
de Keuning is, onder eervolle ontheffing van
het gevoerde beheer van het P. T. en T.
kantoor te Klundert, verplaatst naar Gorin
chem.
De commies hij den P. T. en T.-dienst J.
van der Brug is verplaatst van Dordrecht
naar 's-Gravenhage.
DE SCHENKING SORGHVLIET
HET STANDPUNT VAN DE REGEERING.
In een nota naar aanleiding van het ver
slag der Tweede Kamer over het ontwerp
houdende machtiging tot het aangaan van
een overeenkomst voor de schenking Sorgh
vliet, zegt de regeering, dat de inrichting in
het te stichten gebouw van een aantal re
ceptiezalen, inzonderheid te gebruiken hij
Internationale Conferenties, niet in strijd is
met de bedoeling der schenking. Aan den
wensch tot openstelling van het park voor
vrije wandeling, zoolang een beslissing om
trent c^e definitieve bestemming nog niet is
gevallen, kan onder zeker voorbehoud wor
den voldaan.
VOLKSBOND TEGEN DRANK
MISBRUIK
JAARVERSLAG.
Aan het jaarverslag over 1929 van den
Volksbond tegen drankmisbruik wordt het
volgende ontleend:
Omtrent de bemoeiienisscn van de veree-
ninging in het belang van de verzorging
van de talrijke arbeiders bij de Zuiderzee
werken wordt medegedeeld, dat deze in 1920
begonnen. Er zijn thans 7 ontspanningsin
kalen gelegen te Wieringen, den Oever, Kol-
horn, Medemblik, Breezand, te Kormvcrder-
zand en op het oud-marineschip „Bellona"
Voortdurend wordt uitbreiding gegeven
aan de gelegenheid tot ontspanning, waarhij
veel medewerking wordt verleend niet al
leen door de directie der Zuiderzeewerken
en de uitvoerende ingenieurs, maar ook
door de M.U.Z. Dank zij de voor dat doel
toegestane gelden is er in de cantines reeds
veel muziek te genieten, hetgeen door de ar
beiders op hoogen prijs wordt gesteld.
Veel zorg wordt besteed aan het verschaf
fen van passende lectuur aan de bezoekers
der cantines.
Voorts wordt in de laatste jaren getracht
om uitbreiding te geven aan het aantal volks
huizen en dergelijke, welke o.a. te Deventer.
Vlaardingen en Zutphen zoo nuttig zijn ter
bevordering van het doel van den Volks
bond.
De exploitatie van de op verschillende
plaatsen aanwezige, vanwege den Volksbond
opgerichte Koffiehuizen, wacht- en schaft
lokalen. kiosken, paviljoens, dorpshuizen e «I
is over het algemeen gunstig te noemen.
In vele gemeenten werden wederom op aan
sporing van de plaatselijke afdeelingen bij
de aangifte van de geboorte van een kind de
bekende Ouderkaarten uitgereikt
VEREEN. TOT BEHOUD VAN
NATUURMONUMENTEN
JAARVERGADERING TE AMSTERDAM.
Rede Dr. Koningsberger.
Onder voorzitterschap van Mr. van Tien
hoven hield de Vereeniging tot Behoud vun
Natuurmonumenten in Nederland Zaterdag
middag haar algemeene jaarvergadering in
de groote aula van het Koloniaal Jnstituut
te Amsterdam.
De bijeenkomst was druk bezocht. Ondei
de aanwezigen merkten wij o.a. op Z K. II
Prins Hendrik en den heer P. Visser, referen
daris van het departement van Kunsten en
Wetenschappen te 's-Gravenhage.
Aan het jaarverslag, uitgebracht door den
secretaris. Dr. Jac. P. Thysse, is het vol
gende ontleend:
Allereerst werden gememoreerd de achen
king van het Buursche Zand, de aankoop
van een heideterrein in Drenthe en de on
derhandelingen over de Rhedensche
Worth-Rhedensche Heiden met de land?-
deren Herikhuizen en Beekhuizen.
Doordien een heideveld geen opbrengsten
kan opleveren, moest het benoodigde bedrag
ad f 100.000 door giften bijeengebracht wor
den. Tot dusverre werd ontvangen een be
drag van ongeveer f 71.000.
Met erkentelijkheid wordt gewag gemaakt
van den steun ondervonden van alle leden
van het Koninklijk Huis.
Pogingen worden aangewend om bij di
a.s. publieke verkooping van den grond®!»
der Rhedensche en Worth-Rhedensche Mar
ken het bekende heidegebied aan den Vein
wezoom aan te koopen. Een tweetal leden
der Vereeniging hebben voor dit doe! eep
zeer aanzienlijken steun beschikbaar gestel I
Behalve over deze heidegronden wordt
tezamen met de Gemeente Rheden onder
handeld over den aankoop van delandgoe
deren „Herikhuizen" en „Beekhuizen" te
Velp. Voor deze terreinen is de koopsom
nog niet gevonden, doch de Vereeniging
verwacht van zooveel zijden steun, dat hot
bedrag ad f 300.000 bijeengebracht zal kun
nen worden.
Voorts werden verschillende aankoopen
en schenkingen gememoreerd.
De aanwas van het ledental is niet in
overeenstemming met de uitbreiding van
het werk der Verpeniging. De ledenlijst teil
thans 12040 namen.
De Provincie Noord-Brabant verhnoedi
haar jaarlijkseh subsidie aan de vereeniging
van f 500 tot f 1000, terwijl het Departement
van Onderwijs. Kunsten en Wetenschappen
een bedrag van f 10.000 beschibkaar stelde
ter terugbetaling van registratierechten
voortvloeiende uit de vele aankoopen.
De Vereeniging is thans haar 25ste jaar
ingetreden en de secretaris spreekt den
wensch uit, dat in het komende jaar ee
belangrijke feestgave bijeen zal komen, b<
stemd voor de uitbreiding van hot werk der
Vereeniging.
Bij de bestuursverkiezing werden d<
tredende bestuursleden herkozen. Als nieu
we leden van het hoofdbestuur werden g?
kozen de heeren Dr. W. C. de Leeuw te
Bilthoven. H. P. J. Bloemers, burgemeester
van Rheden, de Steeg; Prof. Th. Weeve;
Amersfoort en Mr. A. E. Baron van Voorts
tot Voorst,, Commissaris der Koningin in
Overijsel.
Na de rondvraag hield Dr. J. C. Konings
berger, oud-minister van Koloniën, een voor
dracht over Intern, natuurbescherming en
haar beteekenis voor tropisch Nederland.
ELECTRISCH GEMAAL
TE WALCHEREN
Zaterdagmiddag werd te Koudekerke vlak
hij Middelburg het electrisch gemaal, dai
door den polder Walcheren is gesticht, in
tegenwoordigheid van den Commissaris der
Koningin in Zeeland, Jhr. Mr. J. W. Quaries
van Ufford, den ingenieur van den polder
Jhr. Boreel, leden van Ged. Staten en vele
genoodigden officieel geopend.
De voorzitter van het polderbestuur, de
heer Mr. H. F. Laatshecr, no®nde de ope
ning een historisch moment voor Walche
ren. Thans is het werk geheel voltooid
aldus Spr. en twee pomp-agregaten op
gesteld, elk met een uitslagvermogen van
200 Kub. M. per minuut. Spr. noemde he»
een goede gedachte dat commissarissen be
sloten het gemaal met den naam „De Boreel"
te doopen. Voorts voerden nog enkele aan
wezigen het woord, waarna de Commissaris
der Koningin het gemaal in werking bracht
De Rijkswaterstaat heeft toestemming ver
leend het overtollige polderwater in het Ka
naal van Walcheren te loozen.
NEDERLAND IN DE WEST
De. door de afdeeling Amsterdam van het
Algemeen Nederlaiidsch Verbond georgani
seerde economisch-historische tentoonstelling
„Nederland in de West" is Zaterdagmid
dag in het Koloniaal Instituut te Amster
dam, in tegewoordigheid van verschillende
autoriteiten, o.w. de heer W. de Vlugt, bur
gemeester der hoofdstad, geopend door den
heer E: Heldring, voorzitter van de Kamer
van Koophandel en Fabrieken te Amster
dam en voorzitter van het algemeen be
stuur der tentoonstelling.
De gebeurtenissen op Cura<;ao in Juni jl.
waren aanleiding, dat het bestuur der af
deeling Amsterdam het plan opvatte de
serie vordrachten „West-Indië in Verleden
en Heden" te besluiten met een historische
tentoonstelling, niet alleen betrekking heb
bend op ona gebied van thans, Suriname
en Curacao met onderhoorige eilanden,
maar ook op 't vroegere gebied, waar een
maal de Nederlandsche vlag wapperde, nl.
Brazilië.
Van de vele interessante inzendingen ver
melden we de inzending van H. M. de Ko
ningin. Deze bestaat uit een op een zilve
ren voetstuk geplaatst oud-Hollandsch schip
vervaardigd is van Surinaamsch goud
Het geheel is een geschenk van de ingezet»
nen van Suriname, aan H. M. aangeboden
ter gelegenheid van Haar huwelijk op 7
Februari 1901.
Voorts een inzending van schilderijen van
het Rijksmuseum, aan kaarten van 't Kon.
Oudheidkundig Genootschap enz.
De tentoonstelling blijft tot 15 April a.s.
jcopend.
DE VERMOORDE
ONNOOSELHEYT
DE S.D.A.P. 13 TEGEN ALLE UITBUITING.
De engelachtigste partij in ons lieve va
derland is gewis de S.D.A.P.
Nooit of té nimmer scheldt zij op andera
partijen of personen; altijd zijn haar woord
en penvoerders even objectief; steeds weten
ze personen van zaken te onderscheiden;
nooit proheeren ze uft strubbelingen in an
dere partijen politieke munt te slaan; altijd
dienen ze, zonder bijbedoelingen het alge
meen belang, de Gemeenschap.
Hun vertegenwoordigers in dr- Tweede
Kamer wijzen alle bijverdiensten af en leven
sober van de schamele vergoeding van 5000
de roode senatoren voeden zich in het dure
Den Haag met water en brood, omdat go
iets anders voor 20 per dag niet kunt krij
gen; hun wethouders ziin verklaarde te
genstanders van cumulatie (d.i. samenvoe
ging) van pensioenen; zij verafschuwen
arbeidsloos inkomen en gruwen van het be
zit van aandeelen, effecten, couponscharen
en eigendomsbewijzen.
Nu ja, hun wethouder te Gouda, de heer
Van Staal, is wel eigenaar van 13 inboedels,
maar dat is bij ongeluk gekomen, en vele
partijgenooten bezitten nog niet één in
boedelgemiddeld en partij-matig is het
dus in orde.
En vanwege al deze waarheden, glanzig
als koeien in de voorjaarswei, hindert het
mij zoo verschrikkelijk, dat anderen telkens
kwade gedachten van de S.D.A.P. koesteren.
Alsof zi' sommige gebeurtenissen zoo uit
buiten ja, uitbuiten, net als kapita
listen!— ten profijte van de partij.
De moord te Giessen-Nieuwkérk; stakin
gen in verschillende deelen des lands; on
lusten in Indië; het geval-Liebermaim in
tweixlc instantie, toen p.g. Duys de groote en
lieve man werd; en nu weer het Goud
sche gijzelingsgeval en straks waarschijnlijk
het proces Rosenstok-Van Hees- Muller Co.
Gelukkig, dat wethouder Van Staal te
Gouda met volle overtuiging verklaren kon:
elke beschuldiging dat wij politieke bijb -
doelingen hebben, wijs ik met verontwaardi
ging af.
Gelukkig ook, dat hij de liberale staats
partij aansprakelijk kon stellen, voor wat de
secretaris als zakenman deed; want bij de
S.D.A.P. vraagt men ook n<x>it om personen
van. politieke beginselen te scheiden. Velen
mogen dan, vergrijsd in de actie, er glad
boven op zijn, ze hebben geen boter op hun
hoofd.
En wanneer straks Duys en Van Staal in
nen groote meeting het hartelooze liberalisme
geeselen zullen, dan zal alle propaganda -
zucht en alle hengclachtigheid hun vreeïml
zijn.
Het is maar zoo droevig, dat bijna nie
mand het gelooft en dat de S.D.A.P. steeds
weer „de vermoorde onnooselheyt" moet zijn.
Wat een miskenning!
UIT HET SOCIALE LEVEN.
Naar aanleiding van het feit, dat de on
derhandelingen tusschen de vertegenwoordi
gers van de werkgevers- en werknemers or
ganisaties in het meubel- en behangersbedrijf
over een nieuwe collectieve arbeidsovereen
komst niet tot overeenstemming hebben ge
leid, zijn dc hoofdbesturen van de drie sa
menwerkende gezellenorganisatjes in overleg
getreden met hun ledenvergaderingen. Dit
overleg heeft geleid tot het besluit, aan da
belangrijkste werkgevers te Amsterdam en
in Den Haag, die deel uitmaken van de com
binatie van werkgevereorganisaties, een ulti
matum te stellen.
Als er vóór den aflooptermijn van het ulti
matum geen overeenstemming wordt ver
kregen, dan zullen op Maandag 24 dezer de
pereoneclen van tien der belangrijkste werk
gevers te Amsterdam en in Den Haag in
staking gaan.
DE „WILDE" STAKING BIJ HUS.
Omtrent het Zaterdagmorgen bij één der
broodfabrieken van de fima Hus te Den
Haag uitgebroken arbeidsconflict kunnen
we nog mededeelen, dat in den loop van den
ochtend door de directie met de organisa
ties van werknemers is geconfereerd. Zooals
men weet, was het personeel ontevreden
over de waarborgovereenkomsten, die de
directie met hen had getroffen. De directie
beriep zich op het arbeidscontract en do
daarin genoemde instanties. Eenige toezeg
ging kon de directie op dit oogenblik niet
doen.
Na afloop van de conferentie met do
directie verzocht het bestuur der werkne
mersorganisatie den bezorgers aan den ar
beid te gaan, aan welk verzoek door allen
gevolg werd gegeven.
Inmiddels was in de bezorging in de
wijken Duinoord en Vogelbuurt, welke door
deze 80 man worden bediend, een vertra
ging van eenige uren ontstaan.
Nog zij medegedeeld, dat de directie be
reids maatregelen had getroffen, opdat de
clientèle in deze wijken haar broodinkoo-
pen ruimschoots in de filialen zou hebben
kunnen doen.
DE VARKENSFOKKERIJ.
Omtrent den toestand van den varkenssta
pel kan, in verband met de mededeelingen
der Rijksveeteeltconsulenten worden ge
meld, dat de financieele resultaten vanMc
varkensfokkerij in de laatste maanden wener
zeer gunstig waren ten gevolge van de hoogc
biggenprijzen. Hoewel de prijzen der ge
meste varkens daalden, bleef ook dc toestand
an de mesterij zeer bevredigend, daar de
daling van de prijzen der voedermiddelen
"e van de varkensprijzen aanmerkelijk
ertrof. Voor de mestere, die niet zelf fok
ken, doch biggen of magere varkens moeten
aankoopen, worden de uitkomsten echter
eenigszins gedrukt door de hooge inkoops
prijzen daarvan.
De gezondheidstoestand van den varkens
stapel was over het geheel bevredigend.
Slechts sporadisch wordt van ziektegevallen
en van het voorkomen van biggensterfte mel
ding gemaakt In Limburg schijnt het on
oordeelkundig voeren van aardappelen scha
de te hebben berokkend.
