Een Massaal Protest
DONDERDAG 6 MAART 1930
TWEEDE BLAD PAG. 5
DE GODSDIENSTVERVOLGING
IN RUSLAND
GROOTE PROTESTMEETING TE
ROTTERDAM
IN DRIE ZALEN TEGELIJK
^ALS IEDER VOOR ALLEN BIDT, DAN
ZULLEN ALLEN VOOR IEDER BIDDEN"
Kwam men Dinsdagavond te Amsterdam
ln een groote samenkomst bijeen om als ge
loovigen te protesteeren tegen de godsdienst
vervolgingen in Rusland gisteravond had
in Rotterdam een dergelijke vergadering
{plaats.
Hiervoor bestond zóóveel belangstelling,
dat men in drie zalen moest' samenkomen.
En in die zalen was 't zóó vol, dat velen
met een staanplaats moesten tevreden zijn
De samenkomsten hadden een ordelijk en
rustig verloop, 't Gerucht, dat de commu
nisten in de Maasstad 't voorbeeld van hun
Amsterdamsche kornuiten zouden volgen,
is gelukkig bij een gerucht gebleven. Voor
den Doele was een flinke politiemacht bijeen,
maar voor zoover wij konden nagaan be
hoefde niet daadwerkelijk te worden opge
treden. Er werd door „De Dageraad" een
strooibiljet uitgereikt voor een komende
vergadering, waarin eveneens over de Gods
dienstvervolging in Rusland zal worden ge
sprokendat was alles, waarin een protest
tegen de protestvergadering te beluisteren
.viel.
Een massaal protest als waaraan gister
avond te Rotterdam door vele duizenden
werd deelgenomen, heeft Iets ontroerends.
Voor een oogenblik ziet men dan alle slag-
boonien neergehaald, alle onderlinge ge
schillen zwijgen, en in één machtig front
keert men .zich tegen den gemeenschappe-
lijken vijand.
In de Doelezvl, welke samenkomst radio
grafisch werd uitgazonden, vielen prachtige
momenten te beleven. Het gemeenschappe
lijk gie_ang bij opening en sluiting, de luide
in-1 timing met de in kernachtige taal go-
stelde motie dat waren zeker wel do hoog
tepunten van deze samenkomst
En met een groote ontroering zijn we ont
roerd1 geworden, toen opperrabbijn Hirsch
Rusl&nds droeven toestand schilderde in de
machtige taal van Jeremia.
De rede van Dr. Lodygensky was naar on:
gevoelen onevenredig lang met de toespra
ken, die de andere sprekers in slechts en
kele minuten moesten houden. Maar toch
heelt vooral ook 't woord van dezen kenner
van Rusland een schrille teekening gegeven
van de ellende, waarin dat onmetelijke land
thans gedompeld is en, als God 't niet ver
hoedt, zal ondergaan.
't Was een goede avond. In zulk een sa
menkomst klopt 't hart van een volk: door
veel vaneen gescheiden, maar toch weer één
als 't geldt het heilige goed der gewetens
vrijheid.
En dit was wel 't schoonste aan alles-
geen wraak werd ingeroepen over de beulen
van Rusland, maar wel werd ernstig aan
gemaand om te 'bidden niet alleen voo
vervolgden, maar ook voor de vervol;
die niet weten wat zij doen.
De belangstelling was geweldig.
Onderscheidene kerken, groepen en verec-
nigingen men spare ons een poging om
een opsomming te geven waren door af
gevaardigden vertegenwoordigd; ook wer
dén vele zeer bekende Rottcrdamsche per
soonlijkheden door ons opgemerkt.
En na dit inleidend woord geven we een
beknopt verslag der samenkomsten.
IN DEN DOELE
Deze samenkomst stond onder leiding var
Dr. F. J. Krop, Hervormd predikant No
een kort inleidend woord werd staande ge
zongen „Mijn schildt ende betrouwen waar
na Dr. Krop in gevoelvolle woorden Dr J.
R. Callenibach herdacht, die deze samen
komst zou openen, inaar thans ernstig on
gesteld was.
Daarna leidde hij den eersten spreker,
Dr. G. Lodygensky, met een enkel woord
in. waarna deze zijn rede hield over „De
Russische vervolgingswoede".
Rede Dr. Lodygensky.
zwarte boek". Ook na 1925 zijn die veruol
gingen voortgezet en woeden thans meer
dan ooit De Bolsjewisten hadden gehoopt
de k^rk spoedig uit te roeien, maar tot dus
ver '"-«k zulks onmogelijk. De geloovige]»
gii zelfs een front vormen tegen den ge-
me:- haippelijken vijand. De communisien
moeten erkennen, dat de laatste twoc jaren
de verschillende kerkelijke groepen zich
hebben uitgebreid.
10 Mei 1929 had te St. Petersburg de twciv
dc Unie der godloozen plaats, die tot naam
koos: Unie van strijders tegen alle geloof.
De leider dezer organisatie beweert, dat bet
voongienomen plan onherroepelijk moet uit-
loopen op de uitroeiing van alle godsdien
stige vooroordeelen. Maar teven wij hij, dat
do anti-godsdienstige propaganda nog za!
versterkt worden.
In de nieuwe Russische grondwet is de
propaganda bevestigd. Volmaakte goknecht-
heid van de kerk en volle vrijheid van de
anti-godsdienstige propaganda zoo is
thans de toestand in Rusland.
Spr. gaf een levendige teekening van di
politiek der Sovjets, dtio er in alles op bere
kend ls den godsdienst te onderdrukken.
Na het twaalfde herdenkingsfeest der Sov
jet wordt bijzonder scherp opgetreden. Er
wordt gevoeld, dat de volksziel moet wol-
den losgemaakt van den godsdienst, en met
groote volharding wordt dit doel nagestreefd.
Van de 675 kerken zijn er te Moskou nog
maar 287 over. 't Vorig jaar werden geslo
ten 522 bedehulzen, 59 synagogen en 38 mos
keeën. En steodls -meer wordt aangespoord
om de geloovigen uit hun bodehuizen te
veriaigien.
Er zijn thans ln Rusland 35 ongeloofs
universiteiten met 7000 cursisten. Ook de
kinderen tracht men zoo vroeg mogelijk te
doen deelnemen aan den 6trijd tegen den
godsdienst.
De levensmidldelcnvoorzienlng maakt ln
Rusland de broodkaart nog altijd noodza
kelijk; ook dit middel wordt aangegrepen
in den strijd tegen de geloovigen.
Uit een brief van een jong meisje citeert
Spr. een ontroerende passage, waaruit blijkt,
diat de strijd tegen den godsdienst in vollen
gang is. Dit arme kind werd schier gedwon
gen haar geloof vaarwel te zeggen, maar
zij verklaarde liever haar verstand dan haar
geloof te verliezen.
Een groot aantal priesters is gedwongen
om'bedelend aan den kost te komen.
De toestand is zeer ernstig. Bij den licha-
melijken nood komt thans ook de geestelijke
nood. Vele predikanten worden genoodzaakt
hun godsdienstoefeningen des nachts te hou
den. Vreeselijk wordt door de Sovjet tegen
kerken én scholen gewoed.
Do Sovjetregeering stuurt recht op haar
doel aan door vaak gemecne middelen, o. a.
door het heffen van belastingen. En toch
blijft voor velen de kerk het ecnige houvast
in deze aardsche hel.
Do zoogenaamde beschaafde wereld laadt
een namelooze schande op zich door kalm
en werkeloos op dezo ellende toe te zien.
Toch zullen do vijanden Gods te vroeg
victorie roepen. In do kracht van het Krui?
hebben honderden den dood getrotseerd. Ën
ten slotte zal ook Gods Woord in Rusland
triomfeeren.
Moge de belijders in Rusland ervaren, dat
zij niet geïsoleerd zijn, maar krachtig wor
den bijgestaan door hun broeders uit alle
landen. Moge zij blijven volharden totdat de
godsdienstoorlog voorgoed tot het verleden
behoort.
Rede Ds. Bnflinga.
Na de pauze was 'eerste spreker Ds. N.
B u f f i n g a, Geref. predikant.
In Rusland is thans de volle consekwen-
tie van het Marxisme gekomen. Het schuim
van 't volk kan naar welgevallen zijn harts
tochten uitleven. Van Rusland geldt thans:
bestaat er geen duivel, dan bestaan er dui
velen. Van den hemel, die op de aarde ko
men zou, is de hel de vervulling.
Dit martelaarschap onzer dagen is vol van
treffende bewijzen van trouw tot den dood.
Ook wij moeten de wo.ordcn van onzen Za
ligmaker herhalen: Vader, vergeef het hun,
want zij weten niet wat jij doen.
Is deze protestmeeting ons machtigste wa
pen? Neen, er is een nóg machtiger wapen:
het gebed. Als niets meer mogelijk is, dan
kennon wij nog slechts één wapen, waarop
ook deze revolutie zal afstuiten: het gebed.
Wij hebben geleerd te bidden: Onze Va
der. Als ieder voor allen bidj, dan zullen
allen voor ieder bidden.
Laten wij ook bidden voor hen, die zelf
zonder gebed zijn. Ons bidden moet zijn ook
voor onze vijanden. Dat is 't moeilijkste van
alles.
Ten slotte is God gezeten als Koning over
den opgezetten vloed.
Het lijden in Rusland maant ons aan ge
trouw te zijn tot in den dood, opdat ook wij
de kroon der overwinning ontvangen mogen.
Rede Opperrabbijn Hirsch.
Hierna is 't woord aan Opperrabbijn S. -T.
S. Hirsch, die herinnert aan het woord
van Jeremia, waarin al de smart en weedom
van het lijden wordt uitgedrukt. Dat woord
verstaan wij ook thans. Tot in 't diepst van
ons gemoed zijn wij ontroerd over de ont
zettende vijandschap waarmede men in Rus
land zich verzet tegen hen, die God zoeken.
Vrijheid van geweten is Spr. als Neder
lander en als zoon van Israël heilig en dier
baar.
Wolk een ramp is over Rusland gekomen
het land, waarin de Joodsche wetenschap
sinds eeuwen bloeide. En hoe lang zal dezo
worsteling duren?
Eindelijk dringt er een lichtstraal door:
alom stijgt een kreet van afgrijzen.
Ook Spr. bidt tot God, dat de-protesten
zich zullen vereenigen tot een machtigen
kreet; opdat het woord van Jeremia vervuld
worde, dat waterbeken uit de dorre steppen
zullen voortkomen.
Rede Ds. DIJkema.
Ds. F. D ij k e m a, Doopsgezind predikant,
zegt, dat allen zich in deze samenkomst één
gevoelen. Zulke oogenblikken behooren tot
de beste van Spr.'s leven. In hoofdzaak,
grondslag voelen we ons één. We moeten ln
dezen tijd zoeken datgene wat ons vereenigt.
- Het geloof is voor den mensch de grootste
schat en het grootste recht. Wij eischen de
vrijheid van geweten voor elk burger
Spr.'s gcloofsgenooten, die uit Rusland zijn
gevlucht, hebben 't hun heilig geloof meege
smokkeld.
Laten wij protesteeren met woord en daad.
En laten wij, als de barmhartige Samari
taan, de hand uitstrekken en helpen. Bij ons
protest behoort de daad der liefde.
Laten de vluchtelingen, die hier aa
men, ervaren, dat wij voor hen bidden, maar
ook met hen meeleven.
Rede Pastoor van Heeswljb.
Hierna sprak Pastoor J. W van Hees
wijk over „Het protest van don Paus tegen
de Russische geloofsvervolging".
Als R.-K. priester sluit Spr. zich aan bij
de woorden van protest, die hier zijn ge
sproken.
De Paus heeft op velerlei wijze getracht
de geloovigen in Rusland te hulp te komen
Al die pogingen mislukten; ook in Genua
weigerde men naar zijn woord te luisteren.
Iedere tusschenkomst werd met smaad en
hoon afgewezen.
Den Paus bleef ten slotte niets anders over
dan voor heel de wereld te protcsteernn te
gen de vreeselijke vervolging in Rusland.
Van harte sluit Spr. zich aan bij de geuite
protesten. In Rusland gaat 't tegen de Gods
idee.
Naar 't voorbeeld van don Paus smeeken
alle katholieken niet om wraak, maar wel
dat de dagen der beproeving in Rusland ver
kort mogen worden.
Geve God, dat de zegen der verhooring
spoedig ncderdale en moge dat bidden ons
nader brengen tot God, ons aller Vader in
den hemel.
Rede Mgr. van Vlijmen.
Namens de Oud-Katholieken werd ten slot
te nog gesproken door Mgr. H. G. T. van.
V1 ij m e n.
Ook do Oud-Katholieken leven hartelijk
mee met het lot der Russische geloovigen,
zegt Spr.
Dezen avond ls veel over het gebed ge
sproken, maar wat zullen we bidden en hoe
zullen we bidden?
Toen in den tijd der Maccabeeën een der-
gelijke vervolging was losgebarsten, bad een
moeder voor haar kinderen, dat zij stand
vastig zouden blijven. Het bloed der marte
laren was steeds het zaad der kerk.
Degenen, die elkander vroeger vervolgden,
staan thans broederlijk naast elkander en
bidden om afwering van de straf. Als het
in Rusland een werk van God is, dan zal
het niet verbroken kunnen worden.
Laat ons protest vrij blijven van men-
schcnhaat. En moge God eens de oogen der
vervolgers openen, opdat ook zij zich tot
Hem loeren wenden.
Als de geweldige vergadering is opgestaan
doet Dr. Krop voorlezing van de volgende
Motie.
Wij allen, die hier vergaderd zijn als
belijders van den Almachtigen God,
Schepper des hemels cn der aarde, teeke
nen met groote kracht protest aan tegen
de wreede, stelselmatige en aanhoudende
vervolgingen, waaraan onze mede-geloovi-
gen in Rusland bloot staan;
Wij doen een beroep op onze broeders
en zusters van alle kerken in geheel het
DE SPREKERS OP DE ROTTERDAMSCHE PROTESTVERGADERING
Zittend van links naar rechts: Dr. G. Lodygensky, Ds. K. Schilder, Prof. A. Kartachov, Dr. F. J. Krop Prof Antai
Ds. N. Buff inga. Staande van links mar rechts: Pastoor P. J. van Buuren, rector J. Nolet deken J H van Hees-
Wijk, Dr. A.C.U. den Hertog, Mgr. H. G. T. van Vlijmen, P. C. Tolk (omr. Chr. radio). Dr. H. L Grondijs.
land en over de geheele wereld; ja zelfs
op hen die, al was het maar uit humani-
teitsoverwegingen, aan anderen de vrij
heid gunnen welke zij voor zichzelf op-
cischen, om zich te vereenigen met on?
Protest cn geen wettig middel onbeproefd
te laten, teneinde aan de verdrukte Rus
sen volkomen vrijheid van geweten en
eeredienst te verzekeren;
Wij besluiten van deze motie afschrift
te zonden aan onze Regeering, met het
dringend verzoek om, in overleg mot an
dere Regecringen, te beraadslagen over
de vraag wat aan alle beschaafde naties
in dezo ernstige en dringende aangele
genheid te doen staat.
Onder zeer levendige cn langdurige bij
valsbetuigingen werd deze motie door de
vergadering aangenomen.
Dr. Krop wijst er ten slotte op, dat 't
hier gaat om menschenlevens en vrijheid
van geweten. Voor deze zaken hebben we te
werken met meer bezieling dan voor petro
leum of graan. Zal deze protestvergaderinp
vrucht hebben? Wij berekenen niet, zegt
Spr., wij getuigen slechts. En aller smeek
gebed vat Spr. saam in do woorden van
Psalm 130, dien hij onder eerbiedige stilte
der vergadering voorleest
Ten besluite werd gezongen het laatste
vers van Psalm 72, waarna de vergadering
ordelijk en rustig uiteenging.
IN DE SALON DOELE
In -de kleine zaal van de Doele had Ds.
N. B u f f i n ga de leiding. In zijn openings
woord wees hij erop, dat naast onze groo
te, gemeenschappelijke actie ons gebed
moet staan niet alleen voor de vervolgden,
maar evenzeer voor de vervolgers.
Rede Dr. H. L. Grondijs.
Als eerste spreker trad naar voren
H. L. Grondijs, die het leugenachtige in
de bewering van de Sovjets gispte, dat in
den godsdienst een overblijfsel van het tsa
risme wordt bestreden. Trouwens, deze be
wering ls door het optreden van den me
tropoliet Sergius, die alle banden tusschen
de Russische kerk en het tsarisme verbro
ken heeft door het concordaat met de sov
jet-commissarissen, gelogenstraft
Spr. wees daarna op de uitspraken van
Lenin, die bewijzen met hoe vreeselijken
haat tegen den godsdienst het atheïstische
bolsjewisme bezield is.
De Romeinsohe vervolgingen zijn niet er
ger geweest dan wat nu in Rusland wordt
beleefd, maar de heldenmoed des geloofs
heeft zelfs de bolsjewiki ontsteld. Maar al
hun drijven is tevergeefs. Het volk laat zich
de godsdienst niet ontnemen.
Spr. wijst er daarna op hoe verderfelijk
en verschrikkelijk de invloed der ongeloofs-
propaganda is op de jeugd.
Doch de Sovjets kunnen onmogelijk het
pleit winnen, want in wezen is de Russi
sche cultuur Christelijk. Er vormen zich
daar kernen van belijders, wier geloof door
het lijden is geadeld. De protesten in alle
landen zullen het Russische volk verzeke
ren van een Christelijke solidariteit
Rede Dr. Kartachoff.
Hierna was het woord aan Dr. Ka
choff, die het een moeilijk werk achtte
om een overzicht te geven van de toestand
in het tegenwoordige Rusland. Er dringen
slechts geruchten door tot de groote massa
en de waarheid van die geruchten is moei
lijk te controleeren.
Doch op de hoogte van de toestand zijn
wel de regeeringen van de verschillende
landen en de wereldpers. Op hen rust de
plicht de vreeselijke tragedie openbaar te
maken van het Russische volk, dat door to
tale ongeschooldheid is overgeleverd aan de
willekeur van de sovjet-machthebbers.
Spr. zal dit met feiten bewijzen:
De bolsjewiki hebben in den korten tijd
van hun bewind 5 millioen menSchen neer
geschoten en 10 millioen laten verhonge
ren, terwijl er meer dan 5 millioen in de ge
vangenis zuchten. Rusland is geen staat
meer, maar een onmetelijke strafkolonie,
waar leder zich voelt als een slaaf, een
dier, zonder recht lederen dag kunnen
agenten van de tsjeka komen om de weer-
looze inwoners te vermoorden.
Daardoor, door al die kwellingen is het
volk in een toestand van apathie gekomen
deze toestand maakt het den sovjets ge
makkelijk alle gevoel van godsdienst te
dooden, wat overigenshun voornaamste
doel is.
Herhaaldelijk zijn de verhalen gedaan
in de vreeselijke gruwelen die in Rusland
geschieden, maar zij zijn niet dóórgedron
gen tot de mensohheid. Nog nooit in de we
reldgeschiedenis is zoo'n gruwelijke vei-
yolging voorgekomen. Het ergste is dat
iedereen in Rusland zijn materieel leven
absoluut aan de Sovjet dankt. Wie hen niet
gehoorzaamt, blijft verstoken van voedsel
en alle levensbehoeften.
Hun spionnenstelsel is over den geheelen
staat verbreid, tot in de huisgezinnen toe.
Ieder zwijgt of vertelt de leugen van de Sov
jet-autoriteiten en dé argelooze vreemdeling
wordt op die manier hopeloos om den tuin
geleid.
Er zou een nieuwe Dan te moeten opstaan
om deze hel van ellende te beschrijven. En
ieder jaar wordt de ellende grooter. De Sov
jetregeering eischt absolute onderwerping
en medewerking aan haar stelsel. De mar
telingen aan de belijders aangedaan zijn
niet te beschrijven en het walgelijkst is de
systematische verderving der jeugd.
Spr. komt dan tot de vraag wat de Euro-
neesohe geloovigen hiertegen kunnen doen,
Wij vragen van u, zegt spr., ons, Russen,
niet te verhinderen het gevloekte 'juk van
de demonische vijanden der menschheio
van óns af te slingeren. Door de zoogenaam
de Russische regeering te erkennen wordt
de vrijmaking van Rusland verhinderd en
neemt hun macht en brutaliteit too. Laat
boven het kortzichtige materialisme krach
tig de standaard worden opgeheven van de
eenige oprechte menschheid, die van den
Heere Jezus Christus. Moge de stem van hot
Christelijk geweten de muren van de bastil
le van het communisme doen ineenstorten.
IN DE ZUIDERKERK
De Zuiderkeck aan de Glashaven was
evenals de groote Doelezaal barstensvol, toen
te 8 uur do protestmeeting aanving.
Op straat hadden communisten én Dage
raadsmannen broederlijk strooibiljetten ver
spreid, die veelal laconiek werden verfrom
meld.
De machtige samenkomst werd geopend
met het zingen van
Mijn Schildt ende betrouwen
Sijt Ghij, o God mijn Heer.
Daarna werd het Onze Vader gebeden.
Ds. K. Schilder, Gereformeerd Predi
kant van Delf shaven sprak het openings
woord. Spr. noemde het een ten deele on
aangename plicht dat te doen omdat pro
testeeren altijd iets negatiefs ia,
CHR. NIJVERHEIDSSCHOOL TE BODEGRAVEN
Te Bodegraven wend gister hot nieuwe gabouw der Qhr. Nijverheidsschool voor i
officieel geopend. Groep van genoodigdien, vóór het nieuwe school gebouw.
Toch «3 er iets positiefs in dit gemeensoliap-
polij'k optreden. Men vraagt ons of wij in
één colonne kunnen optreden bij onze onder
linge verdeeldheid. Op die vraag antwoorden
wij dat wij komen niet om te bouwen en
muren op te trokken op het fundament, maar
om te bestrijden hen, die elk fundament wil
len ondergraven
Over het fundament des geloofs zijn wij
het eens. Het gaat er om, of God als de
Schepper erkend of vervloekt wordt. Wij
mogen het gelukkig noemen, dait zelfs de
Bond van Goddeloozen nog met God moet
rekenen. Het geloof in God vervulle ons po
sitief bij al ons negatief protesteeren.
De oud-katholieke pastoor P. J. van
Buuren noemde het een gewoon verschijn
sel, dat er bij een groot schandaal diepe ver
ontwaardiging zich openbaart. Het recht
vaardigheidsgevoel ontwaakt.
Spr. vraagt zich af of we hot Russische
geval niet hebben kunnen zien aankomen
en of ook cldc-rs geen kerken gedwongen
gesloten zouden kunnen worden.
De wereld is in een geweldige crisis, het
zaad des ongeloofs tiert overal welig, de oor
log heeft veel kapot gemaakt.
Wij moeten ons ernstig bezinnen niet als
kerk of groep, maar als menschen. De mee-
ningsverschillen moeten even wijken voor
het groote belang, de strijd moet aangebon
den tegen de demonische machten die de
menscliheid bedreigen. Allen die den Naam
van God belijden moeten tlhans elkaar de
hand reiken. We vragen niet of de Russi
sche vervolgden onze geestverwanten maar
of het onze menschenbroeders zijn.
Wij moeten bidden voor hen; nooit werd
sterker dan nu gevoeld: „Als één ldd lijdt,
lijden aillle ledien".
Geloofsvervolgi gen behooren tot de zwaar
ste beproevingen Zij bestaat thans in Rus
land, waar de r -hthebbers openlijk belij
den (wie denkt n et aan den Psalmdichter)
„Daar ls geen God".
Een cultuur, een maatschappij een opvoe
ding en huisgezin zonder God is het doel
en dat wordt een afgrijselijke ondergang.
Gewetens vrijhei d is een groot goed en
hiervoor moet worden opgekomen; wij zijn
gerechtigd tot protest we moeten protestee
ren, we moeten ons beraden wat we kunnen
doen, we mogen niet zwijgen. De gansche
wereld moet in verzet komen. De oud-kat.ho-
lioke kerk heeft deel in het medeleven der
vervolgde Russische Godbelijders.
Ds. H. C. G. den Hertog, Ned. Herv.
Predikant noemde evenals zijn collega
Schilder projestecran gevaarlijk. Wij weten
zoo weinig van Rusland en Spr. meent dan
ook, dat we de bolsjewisten eerst het volle
pond moeten geven. Spr. heeft zich ernstig
afgevraagd wat de sovjets dreef; ook bij
hen is idealisme. Bij iedere revolutie
wordt de boef er bij gehaald, maar daarom
zijn allen geen boeven. Er zijn ook dwe
pers, onverdraagzamen.
Ln het sovjet-idealisme as thans het dwe-
perdom tot macht gekomen. Er zijn wel an
dere vervolgingen geweest en Spr. zou het
gelukkig vinden als het mensoheuhart de
on verdraagzaamheid tegen andersdenkenden
uitbande. Dat moet radicaal afgezworen.
Aan protesteeren moet corrigeeren in eigen
kring voorafgaan.
De wereld moet zien dat wij elkander
liefhebben. De Grieksch katholieke kerk
heeft niet altijd de schreeuw van Johannes
laten hooren tegen de uitbuiting onder het j
Tsarenrogiem. Sociale hervormingen moesten
komen van christelijke zijde; het communis
me van de liefde moest concurreeren met
het communisme van den dwang. Spr. zou
willen dat het christendom tegen Lenin klaar
en duidelijk zou spreken van barmhartigheid
maar vooral van rec.ht Als we protesteeren
zullen we het niet doen met bnavour, maar
als dwepers het bloed laten vloeien van
menschen moeten wc protesteeren uit liefde
en niet uit politiek winstbejag.
Dit zij het resultaat van dezen avond dat
we niet alleen protestceren maar ook cor
rigeeren.
Rector J. Nolet (R.K.) citeerde uit het
Macabceënboek waarin over de ontheiliging
des tempels wordt gesproken cn zeide, dat
de gruwelen die hij voorlas uit een kranten
bericht van Sovjet-Rusland konden zijn ge-
Zooals toen de Israëlieten beseften dat de
WAT EENS OP
6 Maart
GEBEURDE:
In 1821 trokken Mozos Austin en zijn zoon
Stephen Austin van Missouri naar het nog
vrijwel ongecultiveerde gebied van Texas.
Ze wilden er landbouwkolonies stichten, een
naar het scheen gewaagde onderneming.
In die dagen behoorde Texas nog tot
Mexico.
Nog voor de onderneming was begonnen,
stierf Mozes Austin, doch zijn zoon zette
het plan door. Al spoedig werd het voor
beeld van Austin gevolgd en uit Noord-
Amerika trokken tal van landbouwers naar
Texas.
De Mexicaansche regeering zag het toene
mende aantal Amerikanen, dat zich in Texas
vestigde met leede oogen aan.
Zij besloot geen toestemming meer te ge
ven aan emigranten uit de Vereenigde Staten
tot het verkrijgen van grond in Texas.
In 1835 kwam het onder de Amerikanen
in Texas tot een uitbarsting.
Na een dertien daagsche belegering deden
de Mexicanen een aanval op Alamo, welke
stad door de Amerikaansche opstandelingen
bezet was.
Het handje vol verdedigers van het fort,
vocht tot dn den dood
Het dooden van de overlevenden- had tot
uitwerking dat nu een onbeschrijfelijke woe
de zich van de bewoners van Texas meester
maakte. Geheel Texas verhief zich tegen
Mexico en de overwinning bij San Jacinto
beteekende de onafhankelijkheid van Texas.
Texas werd van Mexico losgescheurd.
In 1845 sloot Texas, op eigen aandrang
zich bij Noord-Amerika aan.
Wat brengt oi
dat God's volk i
nietigd?
Ook dan hooren wij hier niet Wie God
gelooft kan nooit angstig zijn voor God's
volk.
Wat ons hier moet brengen en één moet
doen zijn is dit groote: dat er in deze we
reld moet zijn vrijheid van geloofsprediking.
Een strijd van eeuwen doet het ons erken
nen dat er vrijheid van geloofsprediking
moet zijn.
Die moet er ook zijn in Rusland.
In die vrijheid moeten wij staan en han
delen. Het gaat niet tegen een politiek
systeem, de politiek moet hier buiten staan.
De vrijheid van geloofsprediking is een
wet, waaraan elke staatsmacht moet gehoor-
Die vrijheid wordt m
staatsmacht aangerand er
testeeren.
Bidt voor de brooders i
land, in het geloof; wie vv
ontvangt
Als wij vragen wat het ons helpt te pro
testeeren, dan Ls er zondige twijfel, want wie
bidt, die ontvangt op God's tijd.
Bidt ook voor de machthebbers in den
sovjet-staat, die staan onder een demonische
macht, want het zijn uw medemensohen. Wij
allen zijn zondaren vopr God; wat zij open
baren, dat leeft ook in onze ziel.
In ons protest kunnen wij één zijn, ook in
ons gebed.
Laten wij opmerken, dat de demonische
macht niet gebonden is aan Rusland, maar
dat het is de macht der wereld.
Staat dan in het geloof en zijt sterk.
Tijdens een pauze, waarin op de nog niet
verschenen sprekers gewacht werd heeft Ds.
Schilder voorgelezen een telegram van
de Ned. Israëlitisohe gemeente te Gouda,
welke niet uitgenoodigd was op de meeting
te Gouda en die nu sympathie betuigde met
het streven van deze vergadering.
Ds. Schilder, betreurende, dat rabbijn
Cohen niet verschenen was, zette uiteen, dat
ook de Israëlieten bij dit protest samonhoo-
ren bij de christenen. Dr. Nolet en Spr. bij
een bidstond in zijn kerk bespraken beide
dezelfde stof uit liet Oude Testament. dat
wijst er op, dat er een band is met het oude
volle.
Spr. z,cgt het met volmaakte zekerheid, dat
oude Nederland de goden dezer eeuw
vijanden Gods niet het laatste woord zouden I het wèl zullen hebben en geloovige Joden
geloovige christenen samen tegen dein
muur zullen staan.
Ook in het Jodendom gaat reeds nu de
scheidslijn: vóór of tegen God en daarom
hooren ook de Joden-Godbelijders hier. Wij
komen niet om te schelden, maai' om ons pro
teste eren de te ve-rontmoedigen. De kreten der
hebben, zoo moeten wij het ook thans
Wij protesteeren, maar denkon allereerst
aan de Voorzienigheid Gods die de wereld
bestiert, cn die zal triomfeeren.
Dat deed ook Judas de Macabeeër.
Wij zouden wel liet onkruid ineens
len uitroeion, maar dat is niet de Aril
den Meester, die het onkruid met de tarweslachtoffers zijn vaak geuit door
i.men doet opgroeien. j rechtigheden. Wij moeten de hand in eugeu
Het protest is noodig, het kan ook nuttig i boezem steken. Dan kan ook deze samen
zijn voor ons vaderland. Wat thans in Rus- komst tot een zegen zijn.
land geschiedt, kan ook hier gebeuren.
Blijve Nederland een christennatie en be- Na dit intermezzo waren Prof. A Karta-
waard voor do gruwelen, die wij thans in Ic h o v en Dr H. L. Grondijs binnenge-
Rusland zien. komen en eerstgenoemde hield, vertaald door
Dr. Grondijs zijn ook in de Doele uitgespro-
Do heer J. Schouten, lid der Tweede ken rede over „De Russische martelaren".
Kamer was de volgende spreker. (Deze rode werd met groote aandacht aange-
„In de wereld zult gij verdrukking 'boord, doch Dr. Grondijs was zeer moeilijk
hebben" staat in de Schrift, aldus Spr. en verstaanbaar.
hot wordt elke dag vergeten want wij leven
i een weelderige vrijheid.
Druppelsgewijs is ons de laatste weken
bekend geworden, dat er ook thans verdruk
king ls
""at brengt ons hier? Zijn we bang dat
het verliezen zal tegen het ongeloof?
Dan hooren we niet hier. De volken, zegt
Jesaja, zijn voor God, "die Almachtig is, niet
meer dan een druppel aan een emmer. Men-
sohelijkfi mach1 ié minder dan iets
Na deze rede heeft Ds. Schilder een
slotwoord gesproken, waarna met algeme-ene
stemmen bij opstaan de bekende motie werd
aangenomen.
Met het plechtig zingen van het gezang:
„Zijn Naam moet eeuwig eer ontvangen"
werd de bijeenkomst gesloten en na hat
dankgebed ging de groote schare rustig
uiteen.
