m\
TRAS
en
VKT
LEIDEN-OEGSTGEEST
BOUWCREDIETEN
Voor Voorburg -<
Het merken van Natuursteen
SCHEVENINGEN!
„DE ACHT" - SCHEVENINGEN
vJEYSERS
BOUWBLAD No. 38, PAO. 3
U A ANDAG 24 FEBRUARI 1930
De N.V. Leidsche Expl.-Maatsch.
van Onroerende Goederen
Stationsweg 18 Telefoon 1649
LEIDEN
biedt zoowel te LEIDEN als te OEGST-
GEEST verschillende perceelen en bouw-
erreinen TE KOOP of TE HUUR aan.
[)en Haag met leelijkheid
en karakterloosheid bedreigd?
N.V. HET ONDERLING CREDIET
Gevestigd te Rotterdam
HOOFDSTEEG 39 h. loerijstuin
Opgericht 1865
!BttMHJIBltJlWBiB3»itlhBIHJtKtMXB»B8UHUi!HIUBtnCEMlilD!IIIB!l8IIÜ:Bife!liiilliilBnnfl3IBn!!53!nit1StiSit8JgB'JIBliai
We vervolgen hier den open brief van
de Redactie van het Bouwkundig Weekblad
Arehitectura aan i>. en W. van Don Haag
BEBOUWINGSHOOGTE.
Symmetrische monumentaliteit In grond
plan stelt hooge eischen aan architecto
nische behandeling. Door volslagen gemis
aan overwogen eenheid in aanbouw wordt
symmetrische opzet tot oaricatuur. (Het
plnn-Stokroosplein, grenzend aan plan-
Wost).
De veelvuldige toepassing van zeer mi
men en breeden aanleg van straten, plei
nen e.d., stelt hooge eischen aan de archi
tectonische indeeling dezer ruimte zelf.
Waar deze ontbreekt of onvoldoende is, om
staat in het stadsbeeld niet de bedoelde
ruimte openheid, maar een onaantrekke
lijke leegheid. Bij het onlbreken van vol
doende indeeling van ruim en breed aan
gelegde straten en pleinen wordt het ka
rakter van het stadsbeeld voor een belang
rijk gedeelte bepaald door de verhouding
aan ruimtelijkheid tot bebouwingshoogte.
Ontbreekt deze verhouding, dan wordt de
leegheid des te sterker. (Sportlaan, Laan van
Meerdervoort).
Waar een dergelijke verhouding wèl be
staat, het zij bewust of toevallig ontstaan,
is het stadsbeeld althans aantrekkelijker.
Bij het ontbreken van voldoende ruim
telijke indeeling is niet alleen de hoogte,
maar ook het silhouet van de bebouwing
van overwegenden invloed op het stads
beeld. Het doorvoeren van lage plat afge
dekte bebouwing stelt La<v. deze silhou
etten hooge architectonische eischen. Waar
daaraan niet voldaan wordt ontstaat een
karakterloos, onvoltooid en vervelend stads
beeld.
Bij het ontbreken van voldoende ruimte-
indeeling zijn dus hoogte en silhouet van
bebouwing van overwegend belang, terwijl
bovendien dezo bebouwing zelf zoodanig op
den voorgrond treedt, dat ook aan de groote
lijnen van do architectonische indeeling
daarvan en aan de onderlinge aansluitin
gen zeer hooge eischen gesteld moeten wor
den.
Dezelfde hooge eisdhen t.ajv. hoogte, sil
houet en architectuur dienen gesteld t«
worden, wanneer wèl een ruimtelijke in
deeling aanwezig is, doch deze beneden oog
hoogte gelegen is; waardoor het bcbouwings
silhouet op den voorgrond blijft treden.
Zoo kan karakterloosheid blijven bestaan,
ondanks behoorlijke indeeling en aanleg.
(Sportlaan).
Daartegenover staan voorbeelden van on
geveer gelijke straatbreedte, waar de archi
tectuur door hoog geboomte minder over-
heers oh t_ (Sportlaan en de oude graohten).
Andere voorbeelden tooncn, dat bij ver
zorging der architectuur ook zonder hoog ge
boomte e'en goed silhouet bereikt kan wor
den. (Spoonvijk o.a.).
DOORZICHTEN
Groote openheid en lage bebouwing eischen
een nauwgezet bestudeeren van doorzichten
en van de wijze waarop men over lage be
bouwingen heen hoogere te zien kan krijgen.
Blijkbaar is daarmede op tal van plaatsen
géén rekening gehouden. Op zeer veel pun
ten ziet men de achterkanten van hoogere
huizenrijen over lagere bebouwing heen,
zonder dat daaraan eenige zorg is besteed,
die er op zou kunnen wijzen, dat dergelijke
doorzichten bedoeld en bewust overwogen
zouden zijn.
Het voorbeeld van de as Chrysantplein-
Sportterrein-Stokroosplein is wel zeer tvpee-
rend. Hier culmineeren op een goed en mo
numentaal bedoeld aximaal grondplan leeg
heid, slecht verzorgd silhouet en hinderlijke
doorzichten naar achtergelegen bebouwingen
.van grooter hoogte, platten en kappen wille
keurig dooréén.
Dat ook de schoorsteenen in het zicht
komen bij lagen platten bouw, die men op
grootere afstanden kan zien. wordt veelal
vergeten
Ook in smallere straten zonder beplan
tingen speelt de onderlinge verhouding van
straatbreedte en hoogte van bebouwing
met het straatsilhouet een belangrijke zaak.
terwijl daar ook de architctonische detai.-
verzonging van veel belang is, doordat de
afstand waarop de bebouwing gezien
wordt, steeds gering is. Een gelijksoortige
en overal even hooge bebouwing kan hier
alleen hij in alle opzichten bevoegde archi
tectonische verzorging leiden tot een straat
beeld, dat door rust en rhythime beheerscht
wordt.
Ontbreekt de noodige verzorging en oe-
studeering dan ontstaat een dorre troostc
looze eentonigheid die b.v. het geheele
boomlooze Boomenkwartier, de nieuwere ge
dcelten van Duindorp, Bczuidenhoutkwar-
tier kenmerkt.
Do op zichzelf zeker niet aanvechtbare in
deeling wan gesloten blokbebouwing waar
bij de korte ziiden onbebouwd blijven stelt
hooge eischen aan de architectonische ver
zorging. Op tal van plaatsen is daaraan nie*
of slecht voldaan en is noch in de archi
tectuur noch in de materialen rekening
gehoudgn met het feit, dat daardoor de
achterzijden der bebouwingen voor het
stadsbeeld van groot belang gaan worden.
In vele dezer bezwaren komt tot uiting
het gevaar voor het stadsbeeld wanneer
straatprofielen, ruimte-indeeling c.s. niet
met alle mogelijke zorg zijn overwogen en
het gevaar, dat daaruit in den opbouw vol
slagen willekeur--en onoverwogen groepee-
ring ontstaat, wanneer niet te voren nauw
keurig zijn vastgesteld schema's van ver
kavel in? en bebonwingssilhouetten, terwijl
daarbij de middelen aanwezig zijn, die de
naleving daarvan verzekeren voorzoover
docr bekwame ontwerpers geen gelijkwaar
dige of betere afwijkingen worden voorge
steld.
Bij de vorige opmerkingen en zeer duide
lijk bij dit laatste bezwaar komt tot uiting
het gevaar van beperking der welstands
keuring uitsluitend tot de govcls-aan-de-
straat.
Het niet. bebouwen van de korte zijden
van bouwblokken bij overigens geslotpn he-
bouwing eischt zorgvuldige behandeling
der hoekpprceelen, waarbij de onmacht der
ontwerpers niet ten laste van het stads
beeld mag komen.
Verzorging der zijgevels is oveneens noo-
dig wanneer openbare gebouwen los ge-
SCHEMA'S VAN BEBOUWING NOODIG
Typisch Haagsch is het aan-een-rij-en of
los naast elkaar plaatsen van eengezinshui-
zen, waarbij alle eenheid ontbreekt.
Deze eenheid behoeft geenszins gezocht
te worden in volkomen gelijkheid en gelijk
vormigheid; in tal van oude steden bestaat
een dergelijke eenheid ondanks ongelijkheid.
(Oudo stadsbeelden).
Een andere vorm van eenheid ontstaat,
wanneer de woningen niet individueel be
keken zijn, maar opgenomen in een geheel
van rustige voornaamheid.
Daarentegen ontstaat hier dikwijls gebrek
lan eenheid, door do neiging toch vooral
.-olkomen gelijke, tot schablone geworden
woningen, zelfstandig te laten spreken, dus
ondanks de onderlinge gelijk- en gelijkvor
migheid.
or een dergelijke eenheid en voor de
rust van het stadsbeeld is dikwijls niet be
vorderlijk de schablone wijze waarop vele
woonhuizen van een erker zijn voorzien.
De beteokenis van erkers voor de bewo
ners behoeft men niet te ontkennen. Wel
kan aan hetzelfde beginsel zeker op veel
betere wijze worden voldaan, dan zulks
thans in het gemiddelde woonhuistype ge
schiedt.
Zeer storend in het straatbeeld wordt do
opeenvolging van erkers, wanneer de ar
chitectuur van een bouwblok niet ln één
hand geweest is of wanneer aan de onder
linge aansluitingen geen bijzondere aan
dacht is gewijd. Opeenvolging van kleine
aantallen gelijke, maar onderling weer ver
schillende groepen vormende erkers maken
het stadsbeeld onsamenhangend, rammelend
en rusteloos.
Dezelfde onsamenhangende rusteloosheid
ontstaat, wanneer in éép bouwblok telkens
groepen van gelijke maar onderling weer
verschillende hoogten en afdekkingen wor
den gevormd, waarvan do onderlinge sa
menhang en aansluiting niet of onvoldoen
de bestudeerd is.
Hierbij komt tot uiting het gevaar van
het uitgeven van gronden in kleine percee
len aan verschillende eigenaren, wanneer
daartegenover niet regelend kan worden op
getreden aan de hand van tevoren vastge
stelde schema's van bebouwing en bebou-
wingssi Ihouetten.
„Laat, zoo besluit de toelichting met de
woorden van Berlage, „de geheele bevolking
der Residentie er toch van doordrongen
zijn, dat de wijze waarop een stad zich uit
breidt in zekeren zin is een levenskwestie,
maar dat daarbij vooral voor Den Haag zeer
belangrijke dingen op het spel staan. Het
gaat om zijn zeer bijzonderen aard en
schoonheid, welke te behouden en te bevor
deren aan hare regeering hoogst belang
rijke verplichtingen oplegt".
ONDERSCHEIDING.
De gouden medaMe voor 1930 van de
RoyaQ Institute of British Architects zal
worden verleend, lezen wij in Contraalbiad
der Bouwbedrijven, aan Pcrcif Scott Wor-
thlngton van de fiima Thomas Worthing-
de universiteit te Manchester.
Worthington heeft tal van buitenver
blijven, oorlogsgedejikteekenen en oponba
re gebouwen ontworpen, w.v. het gebouw
•voor de faculteit der scboone kunsten eu
studentenhuizen voor studeerenden aan
de niverstteit te Manchester.
(Contraalbiad der Bouwbedrijvon;.
Wat ts Tras? Waar vindt men tufsteen, waarvan het tras
gemaakt wordt
BertdorF
Het gearceerde gedeelte geeft aan hel gebied in het Rijnland, waar
de in Nederland gek~::kte tufsteen gedolven wordt. Van deze tuf
steen wordt dan ook voor ons land benoodigde tras gemaakt.
Voor het in orde maken van onze Lelp-
ziger Messe-reis, mij te Leipzig in gezel
schap bevindende van een der vooraan
staande figuren op bouwtechnisch gebied,
kwam het gesprek op het gebruik van Tras
cn werd mij gevraagd of vorengenoemd ma
teriaal veel in Nederland werd gebruikt
Op mijn antwoord dat ik de grootte
van het gebruik in Nederland hiervan niet
kende, doch dat het mij wel bekend was,
dat tras reeds in de allervroegste tijden
door de Romeinen voor het bouwen van
kanalen en bruggen zoowel als woningen
gebruikt werd, dat bijna alle onze oude
kerken en woonhuizen en vooral fundeerin
gen, sluizen kaaimuren en bruggen ge
maakt zijn van tras en kalk deelde hij
mij daarover zijn verwondering mede, daar
tras toch een bouwmateriaal is zoo bij uit
stek geschikt voor het krijgen van soiled,
waterdicht werk.
In Duitschland wordt er dan ook nooit
een waterwerk, 't zij in zout of zoet water,
uitgevoerd zonder toevoeging van 'tras aan
beton- of metselspecie.
Ook het gebruik van Tufsteen is aldaar
hoofdzakelijk wel omdat men er zoo
weinig het gebruik van baksteen kent
veel meer dan bij ons in trek, wat te begrij
pen is, daar wij voor tufsteen onze eigen
en betere baksteensoorten hebben.
Alhier in Holland teruggekomen, herin
nerde ik mij dit gesprek en vatte het plan
op aan „Tras en Tufsteen" eenige artikelen
te wijden in ons bouwblad „De Bouwwe
reld". RED.
Wat is Tras? In de bouwtechniek ver
staat men onder Tas, rot poeder fijngema
len tufsteen (een vulkanisch gesteente).
Zoo fijngemalen is Tras een hydraulisch
verbindingsmiddel, echter alleen ddn wan
neer het met een ander metselmateriaal
cement of kalk in aanraking komt.
Tufsteen vindt men overal op aarde waar
vulkanen zijn of geweest zijn. De bij een
eruptie uitgeworpen vloeibare vulkanische
gesteenten kunnen een steenmassa vormen
waarbij 'men van bovenaf beginnende te
doen krijgt met bims (puimsteen) daarna
het zwart gekleurd lava en eindelijk de
bècheachtige tufsteen.
Tufsteengroeven, die in aanmerking ko
men voor exploitatie treft men aan in het
Brohl- en Nettedal, (Rijnland, zie kaartje)
in Duitschland, Beieren, Nederl.-Indië, Si-
eilië, Hongarije ene.
De tufsteen groeven tn het Rijnland in ex
ploitatie bij een groep firma's, welke zich
vereenigd hebben in den „Deutschen Trass-
bund G. m. b. H." te Andernach a. d. Rijn,
leveren het beste tras. Terwijl dan het tras
uit het Nettedal gedolven wat hydratwater-
gehalte jgloeiverlies) betreft, hier weer iets
beter staat aangeschreven dan het tras uit
het Brohldal.
De Belersche tufsteen is van minder kwa
liteit, terwijl de tufsteen uit Sicilië, Honga
rije en Nederl.-Indië voor het gebruik in
ons land te duur uitkomen. De tufsteen, die
ons Indië leveren kan, 6chijxxt ook van goe
de kwaliteit te zijn.
(Wordt vervolgd.)
Aanbesteding van de Tunnel
onder de Schelde te Antwerpen
Aan Afd. Handel en Nijverheid te 's-Gra-
venhage ligt ter inzage het lastenboek, be
nevens teekeningen, betrekking hebbende
op de aanbesteding vanwege de „Intercom
munale Maatschappij van den Linker Schel-
deoevor," voor het bouwen van de tunnel
onder de Schelde te Antwerpen, waarvoor
de inschrijving open staat tot 15 September
Bouwkundig Bureau
J. O. Henri van Ingen
Roueraam, Vlieisir.8b. 7 eL 117 48
Verzorging van In- en Exterieur
Hinderwet, Drankwei enz.
•Alles ioi hei vak behoorena-
Woningzoekenden
i net plan-Zuid 10 Amsterdam (Koer-
n Maasstraat) vindt U
■■■GERIEFELIJKE WONINGEN OF
WINKELMET WONING EN KELDER
TE KOOP nog
3 Portiekhuizen
a.d. Vlierboomstraai 209—871
OEN HAAQ. Prima geldbeleg
ging. Te bevragen op hei werk
en bij MIJ. „DE GRENS"
Raiunhitti. 39 Oen Haaj, Tel. 38943
EXAMENS
NIJVERHEIDSONDERWIJS
De Minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen brengt ter kennis van be
langhebbenden, dat in den loop vin het
jaar 1930 gelegenheid zal worden gegeven
tot het afleggen van hel. volledige examen
ter verkrijging van de akten van bekwaam
heid tot het geven van nijverheidsonder
wijs, gemerktNI, NIII (met aanteekening)
NIV (met aanteek.), NV (met aanteek.),
NIXa, NIXb, NX, NXI, NXIII, Nb, Nc,
Ne, Nf, Nh tot en met Np, alsmede ter
verkrijging van een akte van bekwaam
heid tot het geven van middelbaar onder
wijs ln het hand- en reohtlijnlg teekenon.
(Ma).
Zij, die aan een dezer examens wen-
schen deel te nemen, moeten zich vóór 1
Maart a-s. aanmelden bij den Inspecteur
generaal van het nijverheidsonderwijs, H.
I. de Groot, Groot Hertoginnelaan No. 134,
te 's-Gravenihage, bij schrijven op ongeze
geld papier, met nauwkeurige opgave van
naam, voornamen (voluit geschreven),
woonplaats en adres, alsmede van de be
geerde akte of aanteekening, en met over-
Jagging van:
a. geboortebewijs;
b indien dit verlangd wordt in het pro
gramma, gewaarmerkte bewijsstukken om
trent den aard en den duur der praotijk-
iaren en eventueel
e. het getuigschrift, waaruflt hfet redhit
op vrijstelling van eenig deel van het
examen kan blijken, of den vrijsteUings-
brief.
Zij, die reeds bij een vorig examen de
stukken onder a en b en c genoemd, heb
ben ingezonden, zijn daarvan vrijgesteld.
De aangiften der candidaten behooren
vergezeld te gaan van een postwissel ten
bedrage van f 20 voor elke begeerde nijvcr-
holdsonderw ij sekte of ao|nteekening cd
/an f 25 voor de akte Ma. Op de strook
▼an den postwissel moet(en), behalve naam
en adres, ook de verlangde akte(n) of aan-
teekening(en) worden vermeld.
Indien bovenstaande voorschriften bij
de aangifte niet volledig zijn ln acht ge
nomen. en dit geldt in het bijzonder voor
de storting van het vereischte examengeld,
wordt men niet voor het examen inge
schreven. De aandacht wordt er op geves
tigd, dat aan storting van examengelden
in voorgaande jaren, voor zoover de nij-
verheidsonderwijsakten betreft, geen rech
ten meer zijn verbonden.
Uw besluit Is gemaaktl
oorlaan voor zaken in den
Haag, dan lunchen, dineeren
en logeeren in
Hotel - Café - Restaurant
KUYS WITSENBURG
Haagweg 86 - Rijswijk (Z.H.,
r. belde SUtior
n Haag
1 VEGTERS WONINGBUREAU
T Laan van Rustenburg 2
Telefoon Haag 78168
BILLIJKE VOORWAARDEN.
Te bevragen DUSSEL Zonen, Bazar-
straat 27, Telefoon 15154, Den Haag.
N.V. HOUTHANDEL
E. J. VAN WEERELT Azn.
I
ROTTERDAM
JENSIUSSTRAAT 5 TEL. 43319
LINKER ROTTEKADE 36 TEL. 50255
Wij zijn de eenige LOONZAGERIJ.
die Uw hout desgewenscht ook
„GESCHUURD" levert.
door Joh. Langcjan, te Rotterdam.
B(j het behandelen van natuorsteenteeke-
ntngen va.lt het mij steeds o-p, da/t Archi
tecten, Ingenieurs en Teekenaar3 de steenon
vain merken voorzien, volgens een soort
eigen systeem. Meestal worden de verschil
lende stukken van een tetter voorzien, doch
daar het alphabet slechts 20 Letters telt, is
oorraad spoedig uitgeput en wordt de
uitvoerder en de opzichter metéén oogopslag
weten, waar heit betreffende stuk geplaatst
moet worden en eerstgenoemde bij de los
sing van het bouwwerk kan zorg dragon,
dat de steenen zoo dicht mogelijk bij de
plaats, waar ze gesteld moeten worden,
worden neergel >gd, terwijl hij en de betref
fende arbeiders bekend reken met de volg-
nummering voorgezet met dubbele letters, j orde en de plaats der steenen, die men
als AA, BB CC, enz. en verder AAA, BBB spoedig uit het hoofd weet. Alle steenen van
enz. Weer anderen gebruiken Romefcnsche gelijke vorm en afmeting geve men het-
cijfers of combinaties van bovengenoemde zelfde cijfer. Steenen van gelijke vorm, doch
systemen. Worden steenon veranderd dan andere afmeting alsook 9tecnen van gelijke
voegt men aan het oude rnerk wederom een afmeting met eenigszlns andere vorm, geve
letter of nieuw cijfer toe, zoodat men
soms op teekenlngen merken vindt als
AA7x enz.
Verder wordt dikwijls op elke teekoning
opnieuw met A, B, C. enz. begonnen, zoodat
men op een bouwwerk traptreden A vindt,
doch ook raamdorpels, plinten en neuten
met dit werk. Do merken worden aan de
bui'tcnlandsche groeven niet altijd duidelijk
op de steenen aangebracht, terwijl boven
dien de schrijfwijze der letters anders is,
dan wij dit in Nederland gewend zijn. Nog
meer komt het voor, dat de moderne schrijf
wijze op Hollandsche bureaux toegepast, aan
de groeve verkeerd gelezen wordt. Dit alles
geeft bij de uitvoering van een bouwwerk
aanleiding tot alle mógelijke verwarringen,
die voorkomen kunnen worden.
De eenvoudigste methode is, als steeds,
de beste, verder leest men in Bouwbedrijf:
Men nummere natuursteen, te beginnen
van onder af met de gewone cijfers 1, 2, 3
enz., welke men eenvoudig en voor ieder
duidelijk leesbaar op teekenlngen en borde
reaux aangeeft. Deze reek9 raakt nooit uit
geput on veroorzaakt vanzelfsprekend geen
erwarring, daar, wanneer de cijfers ondu!
men echter een nieuw nummer. Indien door
een verandering steenen nabesteld worden,
ter vervanging van reeds op het bordereau
vermeld staande cijfers, zoo geve men deze
eo.n geheel nieuw nummer. Alsdan zal het
diirect opvallen, dat deze cijfers van de ver
anderde steenen zijn.
Wanneer op een bouwwerk echter ver
schillende steensoorten gebruikt worden,
als hardsteen, graniet, zandsteen enz.,
ge men voor elke soort aan dit nummer een
lettor toe. Dit kan natuurlijk zijn, A, B, C
enz., doch evengoed H, G, Z. Alle betrokke
nen weten dan direct waar het om gaat.
Voor een bouwwerk met velschillende ge
vels begint men, naar gelang van het anntaJ
stuks steenen, voor de tweede gevel met b.v.
100101 etc., de derde gevel met 200201,
etc. Indien nu nog om elk steennummer op
de teekenlngen een cirkeltje getrokkïn
wordt, is verwarring uitgesloten.
Bij enkele groote bouwwerken heb ik bo
venomschreven methode met succes toege
past en ben ervan overtuigd, dat ieder
deze wenk zal opvolgen, spoedag zal ont
dekken, hoeveel eenvoudiger en overzichte
lijker dat deel van zijn werk geworden is.
Ik hoop to de praclljk te ervaren, dat de
delijk op de steenen zijn aangegeven, de gegeven raad wordt opgevolgd.
De beste Houtbeschermer
voor Binnen- en Buitenwerk
Wijnhaven 48 - Rotterdam
Telefoon 61287-61283
Telagr.-adr.: Taeelaar-WIjnhavei
Lees geïll. bescbr. in -De Bouw
wereld, In- en Extérieuribljblad vni
.De Rotterdammer"_,d.d.29 Juli I92S
en vraagt inlichtingen.
Voor Eikenhout
Een goed adres:
Jac.P.v.d. Berg's
FIJNHOUTHANDEL
1 Ridderstraat 9-15
I) Weenaplein 8
ROTTERDAM
I Telef. 41490-43675
II Tusschen het Belgische Park en Nieuwe
Knnircnm Scheveningsche Boschjes, in de on-
llUUpuUIII middellijke nabijheid van hel mooie
vanaf WESTBROEKPARK
RIANTE VILLA'S TE KOOP
I IQjjjf] OP EIGEN GROND
Hoekpanden met garage inlichtingen
N.V. BOUW- EN EXPLOITATIE MAATSCHAPPII
KELMSIRAAI 21 IELEFD0N los. 5362/ - 53628 M-S. 54226
f Wat is toon bad toch heerlijk!
Open de kraan en daar stroomt
het dampende wafer al ui» den
„Va il lent". U moes» »och eens
een brochure vragen, o» nog
beter - den „Vaillant" op onze
monsterzalen in werking komen zien,
N.V. Handelmaatschappij
R. S. STOKVIS 11
Rotterdam Westzeedijk 507
Amsterdam Keizersgracht 313
Den Haag - Alexanderstraat 8>
te gf Groningen Hoornschedijk 3
M. VAN REUN A.Pz.f Rotterdam
Electro-Technisch Bureau - LoodgieterGasfitter
beveelt zich beleefd aan vooi de evering en plaatsing van
Wasehtafels, Baden, Geijsers, Douches,
Koud- en Warmwaterleidingen. v,..„
Hugo de Grootstraat 85 van Cittersstraat 9-11
TELEFOON 6705Z TELEFOON 34470
N.V„VCRKOOPKANTOOR vak TRR® MTOF5T€€N
ROTTCREflM
H0RIN$VLieT.32. TCLCF. 53480
PP1MQ QNPCPNQCH€P.«n BPOHL€PTPfifi
