r DINSDAG 18 FEBRUARI 1930
TWEEDE BLAD PAG. F
DE RIJKSMIDDELEN
OVER DE MAAND JANUARI
De Rijksmiddelen hebben in de afgeloo-
Ïen maand opgebracht 44.456.586 of bijna
mi'lilioen minder dan hel vorig jaar.
Het zijn vooral de Registratierecihten ge
we est, welke tot deze minder gunstige uit
komst hebben meegewerkt.
Deze rechten toch brachten in Januari
1929 op ƒ4.265.249 en konden het thans niet
verder brengen dan tot ƒ2.274.078.
Ook de zegelrechten met hun opbrengst
van ƒ2.453.478 bleven ƒ664.000 ten achter
bij verleden jaar.
Aan grondbelasting werd ontvangen
ƒ3.232.441 of ƒ80.000 meer dan Ln 1929.
De peisoneele belasting beliep ƒ3.243.954
tegen ƒ3.214.075 in Januari 1929, alzoo eon
vermeerdering van ƒ29879.
De inkomstenbelasting bracht in de afge-
loopen maand ƒ8.400.218 in de schatkist of
J 626.000 meer dan verleden jaar.
Ook de vermogensbelasting gaf een hoo-
gere opbrengst dan verleden jaar. Zij be
droeg thans 1.343.983, terwijl in 1929 slechts
J 1.193.214 op dezen post werd ontvangen
De dividend- en tantièmebclastiing evenwel
bieef in opbrengst beneden het vorig jaar.
Zij bedroeg ƒ838.261 en geeft alzoo in ver
gelijking met verleden jaar een nadeelig
versohil van ongeveer t/2 milLioen. Maar 't
is best mogelijk, dat de volgende maanden
ons verrassingen brengen, die het nadeeJig
versohil van thans volkomen opheffen.
Aan invoerrechten werd ontvangen
ƒ5.652.177 of ongeveer 3 ton meer dan ver
leden jaar. Daarentegen bleef de opbrengst
het Statistiek recht ten bedrage van
362.936 ongeveer 16.000 beneden het vo-
i rig jaar.
l)e verschillende aecijnzen hebben alle op
jén na iets meer opgebracht dan in 1929.
De accijnzen op zout, geslaobt, wijn, bier,
suiker en tabak bedroegen resp. 2,243.358,
1.061.122, ƒ51.161. 1.134.039, ƒ4.265.249 en
ƒ2.633.309 en gaven alzoo in vergelijking
met Januari 1929 voordeetige verschillen
van resD. ƒ54.381. ƒ120.772, 14.734, ƒ32.715.
525.230 en ƒ97.701.
Alleen accijns op gedistilleerd bracht Iets
minder op dan verleden jaar. Op dezen post
werd ontvangen ƒ3.194.883, terwijl in Jan.
1929 op deze post 3.236.486 binnenkwam
Aan belastang op gouden en zilveren wer
ken werd ƒ86.417 ontvangen tegen ƒ78.800
én dezelfde maand van het vorig jaar.
Dp post „successierechten", welke het vo
rig Jaar dikwerf zulke aangename verras-
gen bracht, heeft in de afgeloopen maand
slechts met een klein bedrag de raming
overtroffen. De successierechten bedroegen
ƒ3.214.335, terwijl der raming voor 1930
ƒ3.166.667 was. Maar in elk geval overtrof
Jen de successierechten thans de opbrengst
van Januari 1929 nog met een bedrag van
131.165
De domeinen enz. brachten op ƒ303718 of
123.000 meer dan in Januari 1929.
De Staatsloterij met haar opbrengst van
16.955 gaf geen noemenswaard verschil
met verleden jaar.
Daarentegen toont de post „Loodsgelden"
in vergelijking met het vorig jaar een stij
gende lijn. Bedroegen deze gelden in Januari
1029 432.398, thans werd 466.396 aan
loodsgelden ontvangen.
Al bezorgden de registratierechten Ln ver
gelijking met verleden jaar ons een tegen
valler van ongeveer 2 milHoen, toch be
droegen de Rijksmiddelen in de afgeloopen
xr-aand Ln totaal ongeveer 13 meer dan
l*/u der jaarraming.
CENTRAAL KASBEHEER
LEZING VAN DEN HEER VAN DALEN.
De heer P. van Dalen, ontvanger der ge
meente Den Helder, tevens beheerder der een
trale kas aldaar, zal a.s. Woensdagmiddag
half drie in het hotel Krasnapolsky te Am
sterdam, voor de Broederschap vaa Gemeente
Ontvangers in Nederland, een lezing houden
over Centraal kasbeheer, mede aan de hand
van modellen, die in Den Helder in gebruik
zijn, alwaar sedert 1922 de ontvanger is be
last met het beheer van de centrale kas. Voor
allen, die de lezing bijwonen, zullen modellen
worden beschikbaar gesteld. Voor deze lezing
js aan alle gemeentebesturen een uitnoodi-
ging gezonden.
KOOPEN OP AFBETALING
Hét bestuur van den Ned. Bond van Cre-
dietgevers heeft den Minister ran Justitie
verzocht in de commissie inzake het afbe-
talingsstelsel alsnog iemand te benoemen
die zelf in de practijk van dit stelsel werk
zaam is, dan wel eenige zulke personen als
advisecrende leden aan de commissie toe te
voegen.
B. V. L.
PENSIOENFONDS
GRAFISCHE VAKKEN
IN KORT GEDING HET FONDS
IN HET GELIJK GESTELD
Hedenmorgen heeft de president van de
rechtbank te Amsterdam, de heer M r. C o-
ninck Westenberg, conclusie genomen
in zake de in kort geding behandelde eisen
van den typograaf Clausing contra den
Alg. Ned. Typografenbond.
In ons blad van 14 Februari hebben wij
de pleidooien vermeld.
Thans deed de rechtbank-voorzitter de
volgende uitspraak:
Hij heeft overwogen, dat hij wel bevoegd
is van de vordering kennis te nemen, daar
het hier betreft een zaak welke voor Clau
sing van spoedeischenden aard is.
Dat echter de president deze vordering al
leen zou kunnen toewijzen, indien het zeer
waarschijnlijk zou zijn, dat Clausing in
de gewone procedure zou slagen. Dat echter
deze waarschijnlijkheid geenszins is gebit-
ken. Dat daartegenover toewijzing van
C1 a u s i n g's vordering een groote desor
ganisatie van het Pensioenfonds tengevolge
zou hebben; en de president hierom ver
plicht is de belangen der gemeenschap af
te wegen tegenover die van het individu en
wel ten gunste van de gemeenschap.
Dat te meer C 1 a u s i n g in zijn voedering
niet kan slagen, omdat de organisatie zich
bereid heeft verklaard zijn royement in te
trekken, waanneer hij alsnog onmiddellijk
premie voldoet Dat daarom de president de
vordering afwijst en hem veroordeelt in do
kosten van het geding, ten bedrage van 66
en 30.
Voor het Pensioenfonds traden als rechts
geleerden op de heeren Mr. Th. Muller
Mas sis en Mr. M. van Vugt; voor den
typograaf Clausing en zijn communisti
sche vrienden Mr. S. de Jong.
Kerknieuws.
NED. HERV. KERK
Zestal: Te Dordrecht (vac.-Dr. J. Seve-
rijn), R. Bartlema te Zeist, B. Batelaan te
Barneveld, H. A. de Geus te Huizen (N.-H.),
G. A. Pott te Kralingen (Rotterdam) en Ph.
J. Vreugdenhil te Gorinchem. en
Drietal Te Soest (vac.-J. Ch. W. Kruis-
hoop), J. J. Timmer te Ermelo, S. van Dorp
te Den Haag en W. J. van Lokhorst te Hil
versum.
Beroepen: Te Renlcum, C. B. Holland te
Delfshaven (Rotterdam).
Aangenomen: Naar Brussel (Prot. Ev.
Gemeente „Silo"), M. C. "W. Wegeling te
's Heerenhoek.
Bedankt: Voor Spykenisse (toez.), F. C.
Bosboom te Gelselaar (gem. Borculo).
GEREF. KERKEN
Beroepen: Te Rotterdam, Y. K. Vellinga
te Meppel. Te Aalten (vac.-A. Schouten),
J. van der Meulen te Soest. Te Assen (vac.-
H. W. Laman), G. C. Bertbouwer te Oudehor-
ne. Te Nieuw-Weerdinge, cand. M. den
Boer, hulppred. te Haarlem. Te Wartena-
Eernewoude, cand. G. Melles te Zwolle.
CHR. GEREF. KERK
B eroep en: Te Aalten, J. Drenth te Broek
op Langendyk.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen: Te Rotterdam-Zuid, A. Ver
hagen te Middelburg.
VRIJE EVANG. GEMEENTEN
Beroepen: Te Echten, N. de Zeeuw te
Utrecht.
HULPPREDIKERRSCHAP
Te De Bilt (U.) heeft de Kerkeraad
der Geref. Kerk besloten den heer W. van
den Burgerier, Theol. cand. te Driebergen,
te benoemen tot hulpprediker. Op 2 Maart
a.s. hoopt de heer v. d. Burgerier aldaar zijn
dienstwerk aan te vangen.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE.
D s. L. Baas, gekomen van Teuge (by
Twello), werd Zondag jL bij de Chr. Geref.
Kerk te Werkendam bevestigd door Ds. J. A.
Riekel, van Sliedrecht, met Num. 11 14,
wijzende op Mozes' ambtelijke klacht: 1. in
ban gen nood geboren; 2. in diepe smart
geslaakt; en 3. in Gcddclyke ontferming ver
hoord. Des avonds deed Ds. Baas zyn intrede
niet 2 Cor. 4 7. Achtereenvolgens werd stil
gestaan bij: 1. de schat; 2. de schatdragers;
en 3. het Goddelijk oogmerk, waarvan de schat
gewaagt. Aan het einde van deze predikatie,
die door een zeer groote schare werd aange
hoord, richtte Z.Eerw. zich tot den bevestiger,
den Kerkeraad, catechisanten, Jongelings- en
Jongedochtersvereeniging en Burgemeester en
Wethouders. Daarna werd Ds. Baas toege
sproken door ouderling Vink namens Kerke-
aad cn Gemeente, die liet zingen Ps. 122 3;
:n den consulent, Ds. Riekel, die liet toezingen
Pr. 105 24. Beide keeren vulde een talrijke
schare het kerkgebouw.
D s. J. D. B a r t h hoopt Zondag 9 Maart
s. van de Geref. Gemeente van Vlaardingen
afscheid te nemen en Donderdagavond 20
Maart d.a.v. te Borssele intrede te doen, na
bevestiging des middags door Ds. M. Hof
man, van Krabbendyk.
D s. G. E n k e 1 a a r, overgekomen
van Monster, deed Zondagavond j.l., na des
morgens bevestigd tc zijn door zijn ambtge
noot in zijn nieuwe gemeente, Ds. J. D. van
Hof, dit tot tekst had Mattheus 13 4751,
zijn intrede in de Ned. Herv. Gemeente te
Oud-Beijerland, sprekende over Exodus 17
13. Hartelijke toespraken volgden tot onder
scheiden personen en colleges, terwijl Ds.
Enkelaar aan het eind van dc godsdienst
oefening werd toegesproken door Ds. van
Hof namens Kerkeraad en Gemeento, en
door Ds. J. A. ten Bokkel Huinink, van Nu-
mansdorp, namens den Ring, welke laatste
liet toezingen Ps. 13-1:3. Mede aanwezig
was de ringcollega Ds. A. van Griethuyzen,
van Zuid-Beijerland.
Cand. M. P. Fe r inga, van Utrecht,
werd Zondag j.l. bevestigd als predikant der
Geref. Kerk te Moerdijk. Als bevestiger trad
op Ds. J. H. Telkamp, van Utrecht, die tot
tekstwoorden koos Jeremia 23 28 en 29 en
sprak over: „Koren of stroo"'. Na de beves
tiging werd Psalm 134 3 toegezongen. Des
namiddags verbond Ds. Feringa zich aan zyn
Gemeente met Romeinen 1 11 en 12 en sprak
„De wederzydsche invloed van prediker
Gemeente op elkander als vrucht van
geloof". Na de predikatie richtte hij zich in
korte toespraak tot den bevestiger, tot Ds.
A. Derskser., van Klundert, als consulent; tot
D«. J. Vermeulen, Ned. Herv. predikant te
Moerdyk; tot afgevaard:gden van genabuurde
Kerken uit de Classis; tot zijn ouders en tot
Kerkeraad en Gemeente. Ouderling Meil riep
den leeraar een hartelijk welkom in de Ge
meente toe, terwijl hij de Gemeente aanspoorde
om den jeugdigen dienaar des Woords in zijn
persoon en arbeid te dragen op de vleugelen
des gebeds.
Na het beëindigen van den dienst werd Ds.
Feringa in dc consistorie nog toegesproken
door Ds. F. de Vries, van Raamsdonk, namens
de Classis, en door Ds. Vermeulen, namens de
Ned. Herv. Gemeente. Vooral des avonds was
het kerkgebouw stampvoL Als merkwaardig
heid mag worden opgemerkt, dat het juist 40
jaren geleden was, dat de ambten in de Kerk
van Moerdijk werden ingesteld en dat dit toen
geschiedde door Ds. J. II. Feringa, toen te
Klundert, terwijl zich op dien datum een !>s.
Feringa aan de gemeente verbond. Toegezon
gen werd Ps. 1-13 10 gewijzigd.
Ds. J. J ongel oen tc Hilversum,
beroepen predikant der Chr. Geref. Kerk te
Groningen, zal aldaar Zondag 6 April be
•vestigd worden en Woensdag 9 April d.a.v.
zijn intrede doen.
Ds. A K. Krabbe nam Zondag j.l. af
scheid van de Geref. Kerk van Mijdrecht.
Z.Eerw. die tot tekst gekozen had 1 Petr. 5
10 en 11, sprak over de voortgaande opbouw
der Gemeente, lettende op: 1. den bouwmees
ter, van wien de opbouwarbeid uitgaat; 2.
den veelvoudigen arbeid waardoor hij tot
stand komt; 3. de lofverheffing der Gemeen
te, waartoe deze opbouw opwekt. Aan het
einde van den dienst werd Ds. K. op waar-
dcerende wijze toegesproken door ouderling
C. Keizer, die den dank van Kerkeraad ett
Gemeente uitsprak voor al wat Z. Eerw. gfr
durende deze jaar voor Mijdrechts Keil;
had verricht; hierna sprak Ds. H. W. Engel
kes, van Wilmis, namens de Classis Breuke-
len; de heer A. Bussche, hoofd der School
met den Bijbel als vriend; en ten slotte Ds.
H. Boswijk, van Uithoorn, namens de gena
buurde Kerken Uithoorn (Mijdrecht-Buurt)
en Wilnis. Ten slotte werd door de Gemeen
te staande Ps. 134 3 aangeheven. De Ge
meente die Ds. Krabbe noode zag vertrek
ken, was in grooten getale opgekomen.
JUBILEA.
Ds. C. Th. Scharten, predikant by de
Evang. gemeente te Apeldoorn heeft Zon
dagmorgen aldaar zyn 40-jarige ambtsver
vulling herdacht, waarby hij tot tekst had
gekozen Matth. 25 14 v.v.
Na afloop van de godsdienstoefening en
nadat den jubilaris bij monde van den pen
ningmeester van het Luthersch Genootschap,
den heer Th. van Beek, een gedenkraam
was aangeboden, hield Ds. Scharten in de
met bloemen versierde consistorie een recep
tie. De Burgemeester van Apeldoorn maakte
van deze gelegenheid gebruik, hem namens
vele geloofsgenooten te feliciteeren. Ook enkele
predikanten kwamen hem gelukwenschen,
terwijl zeer veel leden der Kerk van hun be-
langstelling blyk gaven.
KERKGEBOUWEN.
Te Oude water is het pae aangekochte
kerkgebouw der Geref. Gemeente off.cieel
in gebruik genomen. Ds. R. Kok, wam Gouda,
hield bij deze gelegenheid een predikatie
over Lukas 195. De kerk was geheel ge
vuld.
EEN AUTOMOBIELEN-VEEM
Te Pijnacker is een plaatselijke Land
stormcommissie gevormd die onder eere
voorzitterschap staat van den burgemeester
van Pijnacker, Jhr. J. K. Hesselt van Din
ter. Dc commissie bestaat behalve uit den
plaatselijke leider, res.-kapitein H. Valken
burg, uit de heeren C. v. Atten, Ds. A. de
Böndt, pred. der Geref. Kerk, Ds. C. A. dr
Bruin, pred. Ned. Herv. Gem., pastoor J. J.
Bruining, A. H. Goldberg, Jhr. J. E. Hesselt
van Dinter en J. H. Ruinard.
Deze Commissie zal Donderdagavond 2'
Februari in een groote samenkomst in het
gebouw der C. J. M. V. te Pijnacker door!
den voorzitter der Gewestelijke Landstorm-1
commissie, den heer J. U. Krijger Jr.. lid van!
de Tweede Kamer worden geinstalleerd.
Verschillende autoriteiten zullen hierbij
tegenwoordig zijn.
Een automobielen-veem. Efficiency. Elk bedrijf hanteert tegenwoordig dezen „Engelschen
sleutel" voor wijzigingen of verbeteringen ten aanzien van productieproces of outillage.
In het stedelijk havenbedrijf ontmoet men vaak dergelijke connecties. Een der nieuwste
is.wf1 fe opening door de N.V. Blauwhoedenveem van een automobielenveem aan de
Rijnkade N.Z. te Rotterdam. De wagens rijden geheel klaar van de fabriek naar de
•haven waar bet. schip ligt, terwijl het schip (een Duitsche reederij beeft het vervoer in
banden), speciaal als garage is ingericht: met speciale constructies om dc auto's
vast te zetten, teneinde ize tegen beschadiging te vrijwaren. Onze foto geeft een
overzicht tijdens het uitladen der wagons. Links op dc foto ziet men het afladen door
1 middel van een lift, rechts ihet nieuwe automobiel-veem»;
ANGLICANEN EN ROOMSCHEN.
Burggraaf Halifax heeft de origineele
documenten gepubjiceerd, die veel licht wer
pen op dc besprekingen die indertijd te
Mechclen plaats hadden met het doel tc ko
men tot heroeniging van dc Anglicaansche
Kerk in Engeland met Rome
Volgens den inhoud dier documenten had
Rome reeds in autonomie van de Kerk van
Engeland toegestemd en in toekenning van
de volle patriarchale rechten voor de benoe
ming en wijding van bisschoppen door den
artsbisschop van Canterbury.
Ook op menig belangrijk leerpunt was
ccrecnstemmiing bereikt en dc Anglicaan
sche vertegenwoordigers hadden toegestemd
in de erkenning van den Paus als primaat
zonder dit verder te dcfiniecren
De voornaamste punten van oneenigheb'
bleven draaien om de voor de Paus opee-
•iscbte macht.
Inmiddels heeft Pater Woodlock, van
de Engelsche katholieke kerk. Zondag voor
zijn gemeente uitvoerig uiteengezet, dat et-
geen kijk is op herecniging tusschen Rome
en dc Anglicaansche kerk tengevolge van
den steeds toenemenden invloed van he*
modernisme in laatstgenoemde kerk, de vij
andige gevoelens tegenover het katholicisme
in Engeland, den afkeer van het leerstuk-
der onfeilbaarheid van den Paus in dr
Anglicaansche kerk. Volgens hem zijin de
onderhandelingen te Mechelen afgestuit op
de afwijzing van de suprematie van den
Paus, omvattende diens rechtsgezag over de
geheel e kerk. „Ge kunt daaraan zien", ze!
pater Woodlock, „hoever zij tot overeenstem
ming gekomen waren".
De Classis Haarlem der Geref. Kerken
nam in haar vergadering van 11 Febr. j.l
met diep leedwezen kennis van de mededee
lingen in de pers inzake de geloofsvervo)
gingen in Rusland, sprak als haar oordeel
uit, dat er alle reden is, zoowel tot eendrach
tige gebeden en publieke getuigenissen der
Kerken en der Christenheid, in en buiten
ons vaderland, als tot het aanwenden van
den invloed der Regeering van ons land ten
gunste der vervolgden en droeg aan haar
moderamen op, zich te dezer zaken in ver
binding te stellen met de deputaten voor d«'
correspondentie met de buitenlandsche ko
ken, en voor de correspondentie met de
Hooge overheid.
EGYPTE-ZENDING
Op Donderdag 27 Maart a.s. zal D.V. te
Almelo de jaarvergadering van de Egyp-
te-zending gehouden worden, gevolgd door een
"vondsamenkomst met de Gemeente.
Te Naarden werd Maandagavond in
het Evangelisatiegebouw een welgeslaagde
Egypte-nvond gehouden. De heer F. P de
Haan, van Heemstede, hield een lezing met
lichtbeelden over het onderwerp: „Oud- en
Nicuw-Egypte". Met groote aandacht werd
geluisterd naar wat er verteld werd bij de on
geveer 80 plaatjes over het oude wonderland
der pyramiden.
onderwijs ingevolge Art. 101, achtste lid,
Juncto het vijfde lid van dit artikel en Art
55, letter o, der L. O. Wet, voor vergoeding
1 aanmerking to komen.
Deze uitspraak opent dus vooi de School
besturen den weg om ook dan hun vakon
derwijs betaald te krijgen door de gemeente,
wanneer aan do Openbare Lagere Scholen
geen vakonderwijs wordt gegeven.
SCHOOLARTSEN-INSTITUUT
Verschenen is een rapport van prof. dr. J.
/atermk, adviseur van nei Gerei.
Schooiveruaiid inzake liet sciiuoiartsen-Hi-
sinuut sui gcsuian worut bij ue vraag, ol
jiiooiaris ais zuuuamg reent van ue-
1 neen en 01 ue uere». scuu
Schoolnieuws.
LAGER ONDERWIJS.
HOOFDBENOEMINGEN
Rotterdam-Del'fshaven (Rehoboth-
school, Ruil straat), J. C. Kloosterman, hoofd
te Eindhoven.
Wijngaarden, T. Bokma, rustend hoofd
te Doorn.
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN
UithuJzermeeden Geref. School
hoofd H. van der Veen), J. AJgra te Dalfsen
Voor afd. U.L.O.
West-Terschelling, mej. Chr. Bos te
Medemblik. Aang.
Nieuw-Amsterdam (Herv. School,
hoofd J. A. Velsink), mej. H. G. Hilberts te
Nieuweroord.
S. GERBER.
Naar wy vernemen, is de heer S. Gerber
hoofd van de Rehobóthschool te Rotterdam
Delfshaven, die reeds geruimen tyd onge
steld is, door medici niet langer geschikt be
vonden om zyn arbeid nog weer te kunnen
opnemen en voortzetten.
In verband hiermede is tegen 23 Mei a.s.
uit bovengenoemde betrekking ontslag met
pensioen aangevraagd.
De heer Gerber heeft deze betrekking be
kleed van 1 Augustus 1907 af.
Door het bestuur der school is als zijn op
volger benoemd de heer J. C. Kloosterman,
hoofd eener Chr. Nat. school tie Eindhoven.
DER VERDWIJNING NABIJ.
Nadat enkele jaren geleden de Openbare
School te Katwijk a. d. Ryn, de eenige
Openbare School aldaar, is opgeheven, komt
thans een der twee Openbare Scholen
Katwyk aan Zee aan de beurt,
laatste jaren was deze al kwynend en
leidelyk werd hiervan een gedeelte, een of
twee lokalen, in gebruik genomen door het
bestuur der Herv. Scholen. Binnenkort zal het
aantal leerlingen uit slechts 21 bestaan,
reden waarom aan den Raad voorstellen
Aprü Ia. n ge aan tot °PheffinS tegen
VERGOEDING VOOR VAKONDERWIJS.
De jurisprudentie omtrent de Lager On
derwijswet is aangevuld met een voor vele
Schoolbesturen zeer belangrijke beslissing,
volgens het 9e lid van art. 101 dier Wet
mogen de Schoolbesturen alleen dan aan de
gemeente de kosten van aan hun scholen
gegeven vakonderwijs in rekening brengen
wanneer ook aan de Openbare Lagere Scho
len vakonderwijzers verbonden zijn.
ii(i5'aren gedurende de jaren 1925, 1926
en 19Z7 aan de school der Vereeniging voor
Geref. Schoolonderwijs te IJlst wel vakon
derwijzers verbonden, en aan de Openbare
Lagere Scholen in die gemeente geen. Dit
Schoolbestuur bracht de kosten van dit on
derwijs aan de gemeente in rekening, aan
voerende dat dit vakonderwijs was te be
schouwen als te zijn in het belang van den
goeden gang van het onderwijs en derhalve
behoorde tot „andere uitgaven ter verzeke
ring van den goeden gang van het onder
wijs welke de Gemeente moet vergoeden
Het Gemeentebestuur van IJlst weigerde
de kosten te betalen. Ged. Staten van Fries
land stelden het Gemeentebestuur in het ge
lijk, maar de Kroon dacht er anders over, en
bepaalde bij besluit van 6 Jan. j.l. no. 10, dat
de uitgaven voor vakonderwijs in de nuttige
handwerken voor meisjes betreffen niet ai-
leen den omvang van het onderwijs, doch
strekken ook ter bevordering van het onder
wijs in het algemeen. Nu op dc vergoeding,
bedoeld in het 9e lid van Art. 101 der L. O.
Wet geen aanspraak kon worden gemaakt,
behoorden derhalve de kosten van dit vak-
t uc 1
de
Overneid aangesieiu, hennen te voorzien.
trol. WateiuiK neziei uaurtoe ue Kwestie
eerst principieel, er uen nauruK op loggend,
aat ue uieuisciie verzorging van het Kinu
roeping oer ouuers is.
Vvei neeit ue overneid het recht, zelis op
mei-gesuusidieeruo scnoien, in te grijpen en
ie v&rmeueu, uat kiuueien met nesiueiienj-
tte zieKien ol uit nesuieite gezinnen, ue
schooi nczoeKon. Ook neeit de overneid de
uiaatsonappenjke taak vor do gezondlieiu
schadelijke toesumuen te voorkomen en weg
innen. De overneid grijpt eenter op 011-
geoonooido wijze in ue uuuertaak in ais zij
zonuer opuracnl uer ouuers ue kinuereii
onuerzoekt 01 üoet onderzoeken. Overheids
maatregelen moeien dan ook niet genomen
krachtens een door de overheid geuaan on
derzoek, maar op grond van de gegevens,
gezin, medicus en maatschappij haar
verschaflcn. De overheid kan siechts dan
ingrijpen als de ouuers hun roeping verza
ken.
De verantwoordelijkheid voor het bijeen
brengen van veel kinderen in de school en
het uus verhoogen van de besmettingskan
sen rust op de ouders. Zij bepalen den graad
het gevaar en indien zij dat mei vol
doende critisch kunnen kan bij hooge uit
zondering overheidsingrijpen in het alge-
een belang noodig zijn.
Prof. Waterink wijst op het ongewoon
groot besmettingsgevaar in de huidige sa
menleving, waarom het meermalen ge-
wenseht zal zijn, dat de ouders zich geheel
vrijwillig verbinden om hun kind aan een
onderzoek te doen onderwerpen vóór het de
schol gaat bezoeken en op bepaalde tijden.
De ouders, in casu het schol bestuur, kun-
daartoe een medicus benoemen, die al
leen het besmettingsgevaar heeft te consta-
teeren en ziekelijke afwijkingen, etc. den
huisarts moet overlaten. Het aanstellen van
een schoolarts ligt alleen op den weg der
overheid vooroverheidsscholen.
Als het schoolbestuur een schoolarts aan
stelt, behoort die bij het huidige subsidie
stelsel uit de publieke kas gehonoreerd.
De jaarvergadering van genoemde Centrale
werd te Amsterdam gehouden onder voorzit
terschap van het Tweede Kamerlid C. Smeenk,
die op gebruikelijke wijze opende en een
in'eidend woord sprak.
Uit het jaarverslag van den secretaris,
den heer G. J. van der Pleeg,
over 1929 blykt, dat het advies-bureau
te Amsterdam 169 beroeps- en onderwijsadvie-
zen gaf. Er werden 41 candidaten psycho-tech
nisch onderzocht. Het bureau te Haarlem gaf
45 adviezen. Hier bestaat een geregeld con
tact tusschen de Chr. Gemeentelijke er
Roomsch Kath. commissies. Verder zijn bu
reau's gevestigd te Delft, Den Haag, Sneek,
IJmuiden, Zutfen en Hoogeveen.
De kweekschool cursussen die ten doel heb
ben de aanstaande onderwijzers der Chr. scho-
leh door deskundigen te doen inlichten
trent doel en werkwijze der beroepskeuze
werden gegeven aan de beide Chr. kweekscho
len te Rotterdam door Dr. van der Spek.
Overwogen wordt om te komen tot een meer-
daagschen vacantiocursus voor de leeraran
naedagogiek aan de Chr. kweekscholen. Door
Prof. Dr. J. Waterink werden ten behoeve
het onderzoek naar de begaafdheid van scho
lieren in verband met hun geschiktheid voor
het volgen van het middelbaar onderwijs, ver
schillende nieuwe tests gemaakt, met de
ijking waarvan men nog bezig is.
Binnen eenigen tiid kan het comité tot vor
ming van een werknlan voor het centraal co
mité van samenwerking, bestaande nit ver
tegenwoordigers van de drie landelijke ver
op het terrein der beroepsvoorlichting zijn
arbe:d beginnen.
Het financieel overzicht geeft aan verlies
en winst een bedrag van f 1.154.67.
Hetjcapitaal per 31 December 1929 bedraagt
WAT EENS OP
18 Februari
GEBEURDE:
Den loden October 138-4 werd Hedwig, de
dochter van Karei Robert van Anjou, tot
„koning" van Polen gekozen. Ze was elf jaar
toen ze aan de regeering kwam. Hedwig
was eigenlijk al verloofd met Wilhelm, den
zoon van Leopold van Oostenrijk. Doch hot
hart van de vorstin, die van haar jeugdige
bruidegom veel hield, had geen invloed,
waar het de vraag gold, hoe de belangen
van Polen het best konden worden behar*
tigd. De andere partij was voor den groot
vorst van Lithauen, Jagcllo, die nog meer
het Poolsche rijk, dan de hand van Hedwig
begeerde.
en dan ook een Lithausch gezelschap
te Krakau aankwam, om namens Jagello,
de hand van koningin Hedwig te vragen,
werd hij niet meer afgewezen.
Het huwelijk van Hedwig met Jagello was
niet alleen dc wensch van Poolsche politici,
doch ook die van Lithauen. De vorst van
Lithauen hcerschte over Wit en Zwart Rus
land, de Oekrairie, een groot deel van Pol-
donië en Wolhynië en ook over het West-
Russische land aan de Djnepr.
Op den 12dcn Februari kwam Jagello met
groot gevolg naar Krakau. Op den 15den
van dezelfde maand, voldeed hij aan de
voorwaarde Christen te worden.
Op den 18den Februari 13S6 had
het huwelijk tusschen Hedwig en Jagello
plaats.
Dit huwelijk is van belang in de geschie
denis van Polen, omdat van dien datum het
vorstenhuis der Jagello's optrad, dat van
1386 tot 1572 over Polen heeft geregeerd.
INGEZONDEN MEDEDEELING.
Ruwe Ruid
Ruwe Handen E311 I
Ruice Lippen j rU,tUL
EXAMENS.
PROMOTIES.
nej. H C C. A. A. Vos geboren te Bre-
iroefschrlft: Do Invloed van pseudococ*
1 (risico) fern op do plant".
ACADEMISCHE EXAMENS.
sunivers teit te LHdun. <?esL
erdheid: voorb. kerk. ex., de heer G. F.
ter te Leiden.
:h Recht: cand. ex., de heer O. Sastroa-
te Leiden.
:skunde. doet, ex., do heeren "W. O.
r. G. J. Couvreur. belden te Lelden, en
Bounders to Wassenaar.
:swetenschap: cRnd. ex., do heeren J W.
Gesl.: Godgelei
ïskunde; doet.
EXAMENS-M.U.L.O.
jofden der U. L. O.-Scholen ls ver-
opgeven hoeveel
ichünlük
deelneir
•aio Bllzc
tein, F
do Chr!
A. Lobstein. Frs
Gemengd Nieuws.
f 2.0
).23.
eenige bespre-
Beide verslaeen werden
king goedgekeurd.
Bij acc'amatie wordt de heer C. Smeenk,
die periodiek als bestuurslid moest aftreden,
lierkozen.
Het voorstel, om 't Huishoudelijk Reglement
te wijzigen in dien zin, dat de jaarvergadering
voortaan niet meer vóór 1 Februari, doch
vóór 1 April zal gehouden worden, wordt
aangenomen.
De heer K. Brants, bestuurslid der Cen
trale, houdt vervolgens een inleiding over:
„Aansluiting tusschen lager- en middelbaar
onderwys".
Vooraf wordt een overzicht gegeven van
deze kwestie, zooals ze er voorheen en zooals
ze er thans uitziet.
Gememoreerd wordt, hoe onder den drang
der omstandigheden het oude toelatingsexamen
zy het in gewijzigden vorm, by K. B. weer in
eer werd hersteld. De zaak is echter nog niet
in orde. Van verschillende zijden tracht mer.
nu objectieve maatstaven te vinden, die, beter
aan een onderzoek naar parate kennis, een
inzicht geven omtrent de geschiktheid voor
het volgen van middelbaar onderwys. De erva
ringen met de Amerikaansdie legertests werk
ten hier stimuleerend. Ook in ons land hadden
reeds proefnemingen in die richting plaats,
ook door de Chr. Psych. Centrale. De aan
vankelijke resultaten geven reden om te ver
moeden, dat de voor het middelbaar onderwijs
geschikten door tests zyn uit te zoeken, zóó,
dat het gelukt aan leerlingen, ouders en
school de ellende te besparen van mislukking
door ongeschiktheid.
Het is evenwel de vraag, of, in verband
met de onderzoekingen van Quetelet en het
binomium van Newton dan toch weer geen
andere 25 zullen afvallen, vóór ze de eind
streep behalen. Dit zcu dus neerkomen op
verhooging van het peil van liet middelbaar
onderwijs, terwijl de nood zou blijven.
Intusschen is het uit een oogpunt ran god
delijke en sociale rechtvaardigheid plicht, ook
begaafden uit lagere volksklassen op de mid
delbare scholen toe te laten. De groote bezwa
ren als financiën, huiswerk, milieu, erfelijk
heid zyn onloochenbaar, maar men tracht ze
te ondervangen.
Geëindigd wordt met enkele practische
raadgevingen voor hen, die geroepen worden
de ouders inzake het volgen van middelbaar
onderwijs te adviseeven.
De heeren A nth. F olm er, Chr. Sta
pelkamp, J. Th. R. Schreuder. H.
Am el ink en G. J. v. d. P1 oe g wisselen
mc-t den inleider van gedachten, die de deba
ters beantwoordt.
Het bestuur zal in overweging nemen, om
voortaan tweemaal per jaar een algemecne
vergadering te houden.
De heer Brants gaat hierna in dankzeg-
jsing
voor.
DE PAPEGAAIENZIEKTE
Te Den Haag en te Breda moet zich eeB
geval van Papegaaienziekte voordoen.
OVERSTROOMING TE OVERVEEN.
Te Haarlem sprong in de Tetterodeweg
een waterleidingbuis stuk doordat werklie
den bij hun werkzaamheden een stuk bazalt
er op lieten vallen.
Spoedig was er een gat van twee meter mid
dellijn in den weg. Het water stroomde met
kracht den weg af en maakte vrij diepe geu
len in de trottoirs, welke niet bestraat zijn.
Aanvankelijk ging de stroom den afrit af
naar het lager gelegen station Overveen«
waar de kelder van het station weldra een
halven meter onder water stond. De stroom,
werd toen afgeleid, waardoor het midden
gedeelte betrekkelijk droog bleef. Ook de toe
gangsweg naar het station werd afgedamd.
Het water verzamelde zich nu op den Bloe-
mendaalschen weg bij den spoorwegovergang
De straatputten konden de groote massa niet
verwerken en spoedig liep het water over
het trottoir een bakkerswinkel binnen. Diens
kelder stond in korten tijd blank, waardoor
een hoeveelheid papier, chocolade en boter
onbruikbaar werd.
Het was niet gemakkelijk de gesprongen;
buis af te sluiten, daar deze een deel uitmaak
te van een kringleiding, zoodat op verschil
lende plaatsen ondergrondsche kranen moes
ten worden dichtgedraaid, waarmee een uur
gemoeid was.
EEN ONTZETTEND DRAMA i
Men meldt ons uit Dussen (N.-Br.):
Zaterdagmiddag werd het lijk van de
vrouw van een ingezetene in beslag genomen
voor onderzoek, daar er vermoedens rezen
van vergiftiging door eigen of anderer schuld.
Het Gerecht nam eenige liohaamsorganen
mode, waarna het lijk 's avonds ter aarde
werd L^teld. Maandagmiddag vond men het
lijk Tüa den man van de overledene in de
Dussen.
Drie jeugdige kinderen blijven ouderloos
achter.
DE AUTO EN DE DRANK
Men meldt ons uit Babberich (Gld.):
i auto
Jcsweg
Zevenaar—Elten (Did.) op ongeveer 50 M.
op Duitsch grondgebied in vollen vaart tegen
een boom. Twee der inzittenden (dames)
werden licht gewond, een heer bekwam een
aware hoofdwonde en een dame brak naar
linkerbeen. Deze laatsten moesten naar het
ziekenhuis te Zevenaar worden overgebracht.
K., die zelf de auto bestuurde bekwam
eenige schaafwonden.
Dr. v. Mens uit Zevenaar en Dr. Uhlen-
broek uit Elten waren spoedig ter plaatse.
De oorzaak moet worden geweten aan on
oplettendheid en het onder den invloed ver-
keeren van alcohol van den bestuurder.
De auto is geheel vernield.
DOODELÏJKE ONTPLOFFING.
Te Breda werd een 3-i-jarige arbeider uit
Etten bij een ontploffing in de kunstzijdefa
briek gedood.
