Quaker
ZATERDAG 15 FEBRUARI 1930^ DERDE BLAD PAG. o
KVNST EN LETTEREN
W. B.THOLEN 70 JAAR
Een echt-Hollandsche Schilder
DE TRADITIE VAN HET
HOLLANDSCH VERLEDEN
Tholen is 70 jaar geworden en bij die ge
legenheid feestelijk gehuldigd in Kleykamp
in den Haag. Dit feit is ook wel een kort
herdenkingsopstel waard, want Tholen is
een onzer knapste schilders, die daarenboven
het Hollandsche hart vlak in het midden
weet te raken, omdat hij zelf de natuur en
bet leven van Hollund zoo door en door kent
liefheeft en zoo gevoelig uitbeeldt.
Tholen is op 13 Februari I860 te Kampen
geboren, het allervriendelijkste stadje, dat
zoo prachtig zijn mooie silhouet langs den
IJsel strekt en waarvan de atmosfeer mij
telkens weer treft. Hij bezocht daar de
lagere school en de H.B.S. en ontving daar
uitstekend teekenonderwijs. Schilderlessen
kreeg hij van den Kamper landschapschilder
Hein. Van '76 tot '77 bezocht hij daarna de
Amsterdnmsche academie voor beeldende
kunst. Het resultaat van zijn studie was o.a-
het behalen van de Middelbare akten voor
Handteekenen en Lijnteekencn. In 1S79 stu
deerde hij te Brussel, waar hij veel te dan
ken had aan den schilder van het Holland
sche molenlandschap, Gabriël. Daarna was
hij gedurende vier jaren leeroar te Kampen,
en ik verzeker u, dat men daar nog, zooals
ik voor eenige dagen ter plaatse nog kon
opmerken, met waardeering over hem
spreekt
Toen Tholen met zijn werk tot openbaar
heid kwam, had hij als degelijke, voorzich
tige Hollander een respectabele teeken- en
schilderstechniek. En in de Kamperjaren is
er geducht gewerkt om die techniek te ver
volmaken.
In 1883 vertrok Tholen voor goed naar
Den Haag waar hij thans de bekende villa
hij de Witte Brug bewoont.
Tholen is in zijn werk Hollander naar de
traditie. Hij schildert alles, wat de 17de
eeuwers schilderden en ook alles, wat in de
19de eeuw de impressionisten aantrok. Maar
daarom is hij geen traditionalist en geen
slappe navolger van scholen. Daarvoor is hij
een te oerkrachtige persoonlijkheid. Dit door
en door Hollandsch hart klopt krachtig; deze
Hollandsche oogen hebben een eigen visie op
de werkelijkheid; deze Hollandsche hand
heeft haar eigen kracht en gevoeligheid.
Hij schildert impressionistisch maar met
dien verstande, dat er altijd klaarheid in
zijn vormgeving is. Hij houdt niet van doe
zeligheid. Over zijn landschappen en zeege
zichten speelt de wind en juicht de zon.
Alles is doortinteld van een jonge frisch
heid. Zonnigheid, openheid, klaarheid ont
aarden bij hem nooit in oppervlakkigheid.
Zijn openheid is kracht en sluit geen diepte
uit Zijn openheid is getuigenis van waar
heidszin. En hoe weet hij die openheid soms
te doordringen van een fijne sfeer.
Even herinneren we hierbij aan het zeld-
lam mooie werk dat thans het eigendom
js van het Haagsch Gemeentebestuur: „Zui
denree". Dit is niets dan de zee: geen scheep
je. geen bootje, niets van dat alles. Alleen
de zee. In een wijde openheid ligt ze voor
ons, zacht bewogen in haar groengrijze go]
venspeling. Oneindig versmelt ze samen met
den horizon in een parelige atmosfeer. Wat
is dat sterk, wat is dat juist; wat is dat fijn,
en verdroomd. Het is een gedicht
Maar het is ook treffend van karakteris
tiek- Het Is de Zuiderzee. Niemand, die
zeeën kent «d zich vergissen, ofschoon er
INGEZONDEN MEDEDEELING
Vlugkokend Quaker Havermout is
het meest gevraagde havermout ter wereld
DIT beroemde merk havermout wordt in alle
landen van de wereld verkocht. Waar het komt
wordt het voor een ieder dagelijksche spijs.
Vlugkokend Quaker Havermout is het voed
zaamste gerecht voor ieder maal en een van de
smakelijkste bovendien.
ff kok énd
is het beste Havermout
Let er typ,dat men C7Quaker
Havermout verkoopt
niets op de schilderij Is te zien dan atmosfeer
cn water. En wat is dat technisch volmaakt;
uiterst dun in de verf. Met welk een liefde
en overgave en met welk een spanning moet
op zoo 'n werk zijn gearbeid.
Tholen schept altijd sfeer, hetzij hij schil
dert aan de Kaag, op de Zuiderzee of hetzij
hij de intimiteit van die oude Zuiderzee
stadjes met hun rustig havenvertier en hun
oude wallen en typische toren weergeeft.
De traditie van het Hollandsch verleden
leeft in al dat werk. .En hij kent zijn mileiu.
Geloof niet dat Tholen iets zal schilderen,
waarvan hij den bouw en structuur niet
kent Een schip kent hij even goed als een
bevaren zeeman; een molen even goed als
een molenaar. Hij weet hoe de dingen in
elkaar zitten. En deze degelijke practische
Hollandsche kennis van elk milieu doet hem
nooit een vergissing begaan. Hij kent de
sfeer van ons Holland en daarom zijn we
met zijn werk dadelijk thuis en heeft hij
ons steeds wat te zeggen.
Hij is klaar en sterk en innig en fijn.
Er is hier geen plaats om zeer gedetail
leerd op zijn werk in te gaan. Maar wo wil
len toch oven op één zijner werken wijzen
dat in zijn prachtige frischhcid een Hol
landsche lontestemming vol bloeiend ver
wachten is.
Toen het feit herdacht werd van het Vijf
tigjarig Nederlanderschap van H.M. de Ko-
ningiti-Moeder hebben de leden van de Kon.
Kunstzalen Kleykamp Haar het portret van
Prinses Juliana aangeboden, geschilderd
door Tholen.
Op het vrij groote doek ziet men links
boschpartij. De boomen staan in lentetooi
in een rijkdom van teere nuances vibreert
het licht over het loover, dat fijn uitkomt
tegen de helderblauwe lucht, hier en daar
doorademd van zilverig wolkendons.
Van het midden naar rechts is een grijs
blauwe muur van een oud buiten. Op den
hoek zijn lichtpaarse bloemen. Een beetje
schuin er voor staat een eenvoudige bank
en daarop zit de Prinses alsof zij even
poost van een wandeling. Zij draagt een lila
costuum en op haar knieën rust een tooge
slagen parasol van dezelfde kleur als 't kleed
Het hoofd is blozend en frisch. De heldere
licht blauwe oogen kijken eenigszins pein
zend. De blonde haardos vangt nog wat lente
licht Aan het geheel is een sfeer van innig
heid. De geheele compositie zou men kunnen
karakteriseeren als een Hollandsche lente-
symphonie. Tholens landschapkunst en
portretschilderkunst zijn hier op 't innigst
vereenigd. Met deze compositie heeft hij 1
Hollandsche hart getroffen.
Moge de 70-jarige nog lang voor de Hol
landsche kunst blijven gespaard.
HET VLIEGTUIG ALS
WARENHUIS-ARTIKEL
De veelzijdigheid der groote warenhuizen neemt met den dag toe- In Londen vindt
men er reeds één, die vliegtuigen te koop biedt. Een „koopje" wordt langs de pui
getakeld.
RIJKSBEGROOTING 1930
Voorloopige Verslagen Eerste Kamer
BEGROOTING VAN WATERSTAAT
BEHOUD TAN NATUURSCHOON ENZ.
Blijkens het voorloopig verslag inzake de
waterstaatsbegrooting 1930 werd er op aan
gedrongen, dat bij de uitvoering van water
staatswerken op 't behoud van natuurschoon
zoo zorgvuldig mogelijk worde gelet, en men
vroeg of dit met name bij de vaststelling
van het tracé van het Twenthe-Rijnkanaai
is geschied.
Verscheiden leden spraken het vertrou
wen uit, dat deze bewindsman ernstige po
gingen in het werk zal stellen om aan de
moeilijkheid met de aannemersbonden De
treffende het verkrijgen van een afdoende
oplossing van het vraagstuk der beslissing
in geschillen uit aannemingsovereenkonv
sten voortvloeiende, een voor beide partijen
bevredigend einde te maken.
Verschillende leden betuigden instem
ming met de voorgenomen aanstelling yan
een directeur-generaal van den Rijkswater
staat.
Tollen.
Hoezeer beëindiging van den overlast,
dien de tollen voor den weggebruiker op
leveren, dringend noodig wordt geacht -
meenden sommige leden toch bij de onder
handelingen met belanghebbenden over af
koop van die tollen groote voorzichtighei i
te moeten aanbevelen. Vele eigenaren van
tollen, zoowel openbare lichamen als parti
culiere commissies, leggen nl. sterke neiging
aan den dag, de voordeelen, welke z.g. uif
de tollen voortvloeien, zeer hoog aan te
slaan, zonder daarbij rekening te houden,
dat tegenover die beweerde voordeelen de
verplichtingen staan tot volledig onderhoud
van de wegen en tot het doen aanpassen
van die wegen aan het moderne verkeer.
RijnSchelde.
De meenirw werd uitgesproken, dat de
artt 16, 17, 1Ö4 en 294 blijkbaar betrekking
hebben op de yerbinding tusschen Bijo-^n
Schelde. De daar genoemde werken wor
den. naar werd opgemerkt, zonder uitzonde
ring vermeld in den onlangs gepubliceerde»
brief van Prof. van Eysinga aan den Minja-
ter van Buitenl. Zaken. Het gaat hier d,us
om een systematische verbetering van
vaarweg. Men zou het op prijs stellen van
den Minister van Waterstaat te vernemea
of hij ten deze overleg heeft gepleegd me:
zijn ambtgenoot van Buitenl. Zaken.
Amsterdam—Rijn.
Van verschillende zijden werd aangedron
gen op een spoedige beslissing inzake de
kanaaliverbinding van Amsterdam met de<
Rijn.
Onbewaakte overwegen.
Verschillende leden wezen op de vele on
gelukken welke op onbewaakte overwegen
plaats hebben. Nu de spoorwegmaatschap
pijen niet meer met verlies werken, is er
h. i. alleszins reden om de bewaking te her
stellen op een aantal plaatsen die daarvoor
het meest in aanmerking komen.
Enkele leden meenden vooral de aandacht
van den Minister te moeten vestigen op den
onhoudbaren toestand der spoorwegover
gangen te Utrecht, waar het verkeorsvraag
stuk bovenal om oplossing vraagt, terwijl
daar bovendien wijziging en uitbreiding van
het emplacement wenschelijk is.
Aangedrongen werd op snellere vervan
ging van gasverlichting in de spoorwegrij
tuigen door electrische.
Sommige leden drongen aan op sneller
vervoer.
Eenige leden zouden gaarne het stand
punt van den Minister vernemen omtrent
het vervoer van reizigers op Zondag.
Mijnwezen.
Eenige leden zouden prijs stellen op In
zage van de stukken, welke betrekking heb
ben op de te Genève gehouden conferentie
over het mijnwezen.
Land- en Tuinbouw.
BESTRIJDING VAN DE IEPENZIEKTE.
Op initiatief van de vereeniging van des
kundige hoofden van Gemeentelijke beplan
tingen in Nederland heeft een vergadering
plaats gehad ter bespreking van do vraag
vat er gedaan kan worden tegen de iepen-
ziekte.
Naast het bestuur van bovengenoemde
vereeniging waren aanwezig de hoeren J. P.
van Lonkhuyzen, directeur van de Ned.
Heide-Mij., N. van Poeteren, inspecteur en
hoofd van den Plantenziektenkundigen
Dienst, en J. van Dissel, directeur van het
Staatsboschhehcer alsmede Prof. Dr. Rut
gers, Prof. Dr. Johanna Wcsterdijk en de
heer Overdijk, ambtenaar bij het Staats-
boschbeheer.
Besloten werd zich tot de regeering te
wenden, dat zij aan de hand van de hosch-
wet maatregelen in het leven roept, om
doode en ernstig aangetaste iepen te doei.
rooien, terwijl een kleine commissie bij rc-
gecring, provincies, gemeenten enz., subsi
dies zal vragen, om 5 jaren lang de kosten
van onderzoek ter bestrijding van de iepen-
ziekte te bestrijden.
Gemengd Nieuws.
Te Amsterdam kwamen in een huis aan
den Dvertoom de kleeren van de 77-jarige
mej. T. van Rossum in aanraking met een
brandende kachel, tengevolge waarvan ze
vuur vatten. De vrouw kreeg zware brand
wonden over het geheele lichaam, pe brand
weer verleende de eerste hulp, waarna het
slachtoffer naar het Tesselschade-ziekenhuis
vervoerd werd. Daar is de oude vrouw ovei
leden.
Een tweejarig kindje uit een gezin in het
Knuttedorp te Deventer kreeg een kan met
kokende koffie over het lichaam, met het
gevolg, dat het spoedig daarna in het St.
Josophgestdcht is overleden.
HET WRAK VAN DE „SALENTO".
Voor de veiligheid der schepen, welke
zich tor hoogte van onze kust ophouden, zal
zooveel mogelijk de juiste ligging worden
aangegeven van het wrak van het nabij
Zand voort gestrande Italiaansohe stoomschip
„Salento" waarvan de boven water uitste
kende deelen tijdens de jongste stormen
zoo goed als geheel verdwenen zijn. Een
roode sector zal ingevoegd worden in
buiten vuurtoren te IJmuiden, hetwelk over
bedoeld wrak tot over een afstand van 13
zpemijlen rood zal schijnen. Tevens wordt te
gelijkertijd op het strand te Zandvoort een
rood en wit schitterlich't geplaatst, zichtbaar
(rood) over dit wrak over een sector van 20
graden en wit aan weerszijden van dezeo
rood en sector over een boog van 20 graden.
OPLICHTING.
Het Algemeen Politieblad bevat de vol
gende mededeeling:
Door enkele ingezetenen van Lonneker
werd geschreven op een advertentie geplaatst
door zekeren E. Hundertmark, Berlin, Weis-
sensee Lehderstrasse 65. Daarna werd hun
toegezonden een circulaire, waarin bijver
diensten door het verrichten van schrijfwerk
aan huis In het vooruitzicht werden gesteld.
Voor onkosten moest 1.50 worden toege
zonden, Sedert het geld was verzonden, werd
niets meer gehoord.
JUit inlichtingen gevraagd aan de Duitsohe
politie, blijkt, dat men hier met een oplich
ter te doen heeft.
Door de Duitsche justitie wordt tegen
Hundertmark een vervolging ingesteld ter
zake van een groot aantal gevallen van op
lichting in Duitsohland gepleegd.
INBRAAK IN EEN KERK.
Het gerechtshof te Leeuwarden heeft den
45-jarigen koopman K. wegens inbraak en
vernieling in de Gereformeerde Kerk te
Raard bij Dockum veroordeeld tot drie jaar.
De rechtbank had hem vier jaar opgelegd.
DE VERDWIJNENDE OOIEVAAR.
In „Ardea", het orgaan der Ned. Ornitho
logische Ver., publiceert Fr. Haverschmidt
een onderzoek naar den stand van
ooievaar in 1929. In het afgeloopen jaar
waren er in Nederland slechts 209 ooievaars
nesten bewoond. De meeste kwamen voor in
Friesland (47), Drente (35), Z. Holland (34)
en N. Brabant (31).
De achteruitgang van den ooievaarsstand
blijkt verder uit het feit, dat sinds 1920 ten
minste 98 nesten in den steek gelaten zijn,
waarvan 24 die in 1928 nog bewoond waren.
In België is de ooievaar reeds als broed-
vogel verdwenen. De achteruitgang is niet
zoozeer aan den inensch, als aan de dieren
zelf te wijten, zoodat men er machteloos te
genover staat en het nog slechts een kwestie
van tijd '.s, dat de ooievaar tot de Ned. broed-
vogels behoort.
IN EEN DORSCHMACHINE VERMORZELD
De 19-jarige Leenhouts is te Hoofdplaat
met zijn beenen in een dorschmachine ge
raakt en aan de gevolgen overleden.
INGEZONDEN MEDEDEELING.
Nerveus en Overspannen
Onrustig en Slapeloos
Gebruik hiertegen de Zenuwstiliende en Zenuwsterkende
Mijnhardt's Zenuwtabletten
Glazen Buisje 75 cent, Bij Apoth. en Drogisten
OPSPORING VERZOCHT.
In het Algemeen Politieblad verzoekt de
brig. Commandant der Kon. Mar. te Coevor-
den, als verdacht van oplichting, opsporing
aanhouding en voorgeleiding van een onbe
kend persoon, zich noemende J. de Kok,
aar schatting 40 50 jaar.
Hij gaf voor afkomstig te zijn van Peize.
hetgeen bij navraag onwaar bleek te zijn.
Hij is in het bezit van eenige aanvraag-
lormulieren tot verzekering tegen ongeval
len van de N.V. Verzekering-Maatschappij
Zuid-Holland, door middel waarvan hij zijn
oplichterspraktijken uitoefent.
Ook de burgemeesters van Dalen en van
Gramsbergon vragen zijn opsporing, aan
houding en voorgèleiding.
Signalement: lengte ongeveer 1.70 M.,
schraal postuur, smal bleek gezicht, kleine
zwarte knevel, eenigszins rossig haar, ge
kleed met een grijs colbert-costuum, geel
grijs pullover, grijze pet en zwarte lage
schoenen. Hij spreekt eenigszins een Zuide
lijk of met eenigszins Friesch accent
Het iB niet uitgesloten, dat hij onder an
dere namen zijn praktijken uitoefent
FORENSEN LIEF EN FORENSEN LEED.
Tengevolge van een draadbreuk in de bo-
vengrondsche leiding tusschen Sloterdijk eii
Halfweg ondervond de Haarlemsche tram
gistermorgen tegen half 9 groote vertraging
De verschillende uit de richting van Haar
lem komende tramtreinen die gedoemd wa
ren op den weg te blijven staan, vormden
weldra een lange file, zeer tot ongerief van
de talrijke forensen uit Haarlem, die te Am
sterdam hun werkkring hebben.
Passe'erende automobilisten ontfermden
zich over velen van hen. terwijl anderen
maar besloten om naar Sloterdijk te wan
delen, vanwaar de Amsterdamsche gemeen
tetram hen wel verder naar het Centrum
der stad zou voeren.
Tegen 10 uur was de oorzaak der storing
opgeheven, en weldra was de dienst weer
normaal.
Donderdagavond heeft de radio-omroep te
Hilversum op verzoek van de politie te
Zandvoort een S.O.S.-bericht uitgezonden,
waarin Henk Tersteeg te Spalding in Enge
land werd verzocht zich dadelijk naar Neder
land te begeven.
Dit bericht werd door de „Daily Mail" te
Londen opgevangen, waarna het blad zich
telefonisch met Spalding in verbinding heeft
gesteld en men er daar in geslaagd is
kweeker Tersteeg in een hotel op te sporen.
Deze kreeg zoodoende reeds 50 minuten na
de uitzending kennis van de voor hem be
stemde waarschuwing. Hij kon Donderdag
avond de Harwich-boot nog halen, zoodat hij
den volgenden morgen reeds thuis kon zijn.
BRANDEND TE WATER GESPRONGEN
Te Amsterdam viel in een drukkerij aan
den O.Z. Aohterburgwal een flesoh met ben
zine, die men wilde gebruiken om de pers
schoon te maken, op den grond. De uitstroo-
mende benzine vloeide over den vloer en
raakte, toen zij in de nabijheid van de bran
dende kachel kwam, plotseling over de ge
heele oppervlakte in vlam. De chef van de
drukkerij, de 55-jarige J. C. Grijn, over wiens
broek en schoenen benzine was gemorst,
stond plotseling in vlam. Hij pende door het
aan de voorzijde van het gebouw gelegen
kantoortje en sprong in het water van den
O. Z. Voorburgwal. Toen zijn brandende
kleeren waren gedoofd, wist hij zich zelf op
het droge te brengen.
De brand was spoedig gebluscht.
Radio Nieuws.
Kerk Te Zwijndrecht.
i 3 Zini
lej. Maj
l Rol
Jrgelsi
li.
chrift. Efeze 5 8—20. 7 Gebed. 8 Voorl
ar den tekst: Eteze 5 14. 9 Zingen: Psalm -18 3
4 en 5. 10 Eerste gedeelte der predik-it.n. lij
ingen: Psalm 68 14. 12 Tweede gedeelte der
rcdlkatle. 13 Dankgebed,
an Zacharias 4 en 5. 15 5
6.20. N.C.R.V. Kerkdienst
de Tuinzaal vaa
Uoncordta", Graaf Wichmanlaaa
nger: Da. C. J. Hoekendijk. Pred.
Solozang door mej. J. Molend'jls
g. 1 Orgelspel. 2 Votum. 3 Ge-
:ang: 1 |ag
d. Sloot, Soloz!
6 Gebed. 6 „Onze Vader".
7 V O'
ekst: Zacharias 13 6. 8 Eersti
happeiyk
17 FEBRUARI.
HUIZEN (Vóór 6 i
"5 Tijdsein. 8.
Tijdsein. 10.30—11 Koi
door Ds. J. A. Hoekzema, Ned. Herv. Pred. te
Hilversum. 11—11.30 Lezen van Chr. Lectuur
door mej. J. C. M. Doyen. te Hilversum, il «n—
12.30 Concert: mevr. T. de WildeSchetter,
zang; Dirk Vos. viool; H. v d. Horst Jr.. celloj
mevr. R. A. v. d. Horst—Bleekrode, plano. 12.30
Tljdsen. 12.301.45 55e Orgelconcert vanuit do
HersL Evang. Luth. Kerk aan den Klovenicrs,-
kerk.^den heer°Jan Zwart.0?.— Tijdsein.1 2—J.35
Uitzending voor Scholen. Spreker: Ds. J. C.
Rullmann, Geref. pred. te Wassenaar. Onder
werp: „Iets over den schoolstrijd" 2.45—3 IS
Spreker: de heer A. J. Herwig. te Bussum. overt
„Het gras In den tuin en vervangDlanten voor
gras". 3.15—3.45 Cursus Knippei
de heer F. Reymerink te 's-Graveland, kerk
orgel. 5.— Tijdsein. 5—6.30 Concert: mej. Aenn-
chcn Perizonius, sopraan: Willem Seghoer, ba
riton: mej. Nini Idzerda, plano. 6.30—6.40 Koer
sen. 6 40—7.10 Spreker: de heer F. de Mos. te
Schlebroek. Onderwerp: „Hoe? Wat? Waarom?"
7.10—7.40 Accordeon-concert, te geven door den
heer G. E. den Boer, te Amsterdam. 7.408.10
i Vogel voederfat
teerdt". Onderwerp:
Muzikale medewerk
ingvereen. „De Lofst
don heer R. van D*
Chr. Radio-Orkei
10.15 Morgenwijding. 12 Politieberichten 12 IS
2 Middagmuziek. 23 Gramofoonmuziek. 34
Knipcursus. 44.15 Gramofoonmuziek. 1 15S
Solsitenconcert. 6.30—6 Dlnermuziek. 6.— Tijd-
k-
0.45 Nutsl
berichten. 11.Aansluiting van
Hotel, Amsterdam. 122.Slultlni
het Carlton*
RADIO-AVOND DER CHR VAKBEWEGING
Op uitnoodiging van het GN.V. spreekt de
heer W. Kooijman, van Delft, lid van het
algemeen bestuur van het C.N.V. en voor
zitter van den Chr. Bond van Belastingamb
tenaren, op Woensdag a.s. 's avonds 8 uur
voor de microfoon van de Ned. Chr. Radio»
vereeniging (zender te Huizen) over het on
derwerp: „Organisatie naar beginsel is voor
alle ohristenen eisch en voor behartiging
hunner stoffelijke belangen het meest ge-
wenscht".
DE YOUNGPLAN-DEBATTEN IN DEN RIJKSDAG
1
„.v.V f
- -T- ét -- -
-,v «v..T f
7» -V
Inzet: Rijksminister Curtius, die met een uitvoerige rede de besprekingen inleidde.
FEUILLETON
DIE ZIJN LEVEN VERLIEST
I ,x>r T. P. RIKSEN.
(27
Wat Van Eekeren niet Ln de laatste plaats
hinderde, dat was de wetenschap, dat Wim
zijn toevlucht had genoemen tot oom Gerrit
't Was nog maar enkele jaren geleden, dat
Van Eekerun's broer en schoonzuster eens
ioi Heideveld over waren. Het gesprek kwam
toen het onderhoud stond Van Eekeren
tot un de kleinste bijzonderheden helder voor
den geest op de vrije opvattingen, welke
de kinderen, als ze wat ouder werden, ble
ken te huldigen. En toen had Van Eekeren,
smalend lachend, met groote zelfbewustheid
geantwoord hij hoorde het zich nog zeg
gen: „Eenvoudig een kwestie van opvoeding
Gcrnt!"
Nu was de beurt aan de familie in Den
Haag, om te triumfeeren! Oom Gorrit mochi
dan moeilijkheden met zijn kinderen heb
ben. het was toch nooit zoover gekomen, dai
een van hen met zijn vader brak en het
ouderlijke huis ontvluchtte. Van Eekeren kon
zich zoo levendig voorstellen, hoe men daar
ginds over hem zou oordeelen, om elkaar
dan lachend te vragen, wat er van die zelf
bewustheid van hem was terechtgekomen.
En dan niets te kunnen doen, om zich te
rechtvaardigen! Gerrit had het ndet eens de
moeite waard geacht hem over de zaak te
schrijven, zoodat Van Eekeren niet behoefde
te vragen, aan wiens zijde zijn broer zioh
plaatste.
Mien was evenmin ingenomen met het
feit, dat Wim onder oom Gerrit's dak ver
toefde, doch zij had geheel andere motieven
dan haair man- Bij haar was het voorname
lijk do zorg voor Wim's geestelijk welzijn.
Nauwlettend had zij de laatste jaren Wim's
ontwikkeling gadegeslagen. Met zorgvuldig
heid haar taak in het gezin waarnemend,
van dag tot dag trachtend een voorbeeld te
zijn, strevend naar een sfeer van opgewekt
Christelijk leven Ln haar woning, had zij in
stilte reeds gehoopt, dat Wim op het goede
pad zou blijven.
De mogelijkheid hiervan scheen haar ech
ter uitgesloten, nu het conflict, dat zij zoo-
lang had zien aankomen, werkelijkheid was
geworden en bovenal nu zij Wim wist opge
nomen Ln het gezin van oom Gerrit Wat
moest daór, in een omgeving, waar elke rem
•ontbrak, van hem terecht komen?
I Had hij zich tot oom Jacob gewond, dón
jzou ze zich niet zoo bezorgd gemaakt heb
ben. De scheiding bleef dan wel, maar zou,
inaar haar inzicht, gezegende vruchten kun-
nen afwerpen, zoowel voor haar man, die
J wel een harde les noodig had, als voor Wim
j die op een gevaarlijk pad was geraakt In
oom Jacob stelde Mien haar volle vertrou-
i wenwaar haar man faalde, zou oom Jacob
I slagen. Hij trad zoo geheel anders op, ook
in zijn eigen gezin, leefde veel meer mee,
trachtte eerst te begrijpen en dan te oordee-
Ion en wanneer hij moest bestraffen, ge-
1 schiedde dat met zooveel tact, dat elk ver
wijt van liefdeloosheid moest verstommen,
j Maar Wim had in de stemming, waarin hij
verkeerde, geen behoefte aan oom Jacob's
iraad; naar een ander soort toevluchtsoord
ging zijn begeerte uit Zooals Mien het in
zag, had Wim slechts één doel op het oog:
gelegenheid te kunnen vinden om zich vol
komen te kunnen uitleven. En dat was in
het gezin van oom Gerrit, waar ieder zijn
eigen leven leefde en alleen de zucht naar
verstrooiing de band was, welke het gezin
bijeen hield, zeer wel mogelijk.
Zoo zag zij haar zoon steeds verder afglij
den van den weg, welken zij ais ten leven
leidend had leeren beschouwen, zoo zag zij
hem langzaam maar zeker vei-vreemden van
haar cn haar gezin, totdat het verlangen
naar het ouderlijk huis en het leven des ge-
loofs, dat daar tot uiting kwam, voor goed
in hem zou zijn gedoold.
Doch God was bezig in Zijn leidingen met
haar gezin Micn iets te leeren, een les, welke
op zich zelf gemakkelijk genoeg was. Zij
moest leeren te voldoen aan de uitnoodi
ging, om al haar bekommernissen op Hem
te werpen, om al haar zorgen aan Hem over
to dragen, zich niet blind starend op de door
haarzelf gevonden en gcwenschte oplossing,
maar haar blik opwaartsch richtend tot
Hem, die eenmaal tot Zijn kinderen van alle
eeuwen sprak het woord van waarschuwing
en vertroosting: „Want Mijne gedachten zijn
niet ulieder gedachten, en Uwe wegen zijn
niet Mijne wegen".
Indien Mien eens een blik had kunnen
werpen in het gezin van oom Gerrit en haar
zoon daar had kunnen gadeslaan, zou zij
tot de verrassende ontdekking zijn gekomen
dat er voor haar vrees in dit opzicht geen
aanleiding bestond.
Wim was nu ruim twee maanden in Den
Haag gelogeerd en hij moest het erkennen:
de dagen en weken waren snel voorbij gegle
den, de nieuwe huisgenooten, maar inzon
derheid oom Gerrit en zijn vrouw, hadden ge eisch, welke aan de samenleving met het
I tracht het hem zoo aangenaam mogelijk te gezin van oom Gerrit werd gesteld, om zich
f maken en het ondervonden leed spoedig te gehéél te geven.
i doen vergeten. Trouwens, dat was ook eigen Op forsche wijze was Wim op zijn weg tot
'belang, want toen Wim zijn intrede Ln hun nadenken, tot vergelijken gebracht Het le-
wonoflig deed, kwam hij niet als een vroo- J verj des geloofs had hij thuis van nabij kun-
lijke loge, zich reeds bij voorbaat verheu- jnen gadeslaan, zijn moeder was er de stille
gonde in de eindelijk aangebroken vacantie, getuige van; ook had hij kunnen zien,
doch bracht hij met zich wrevel en zorg,
hunkerde hij naar medeleven en opbeu
ring. En die wilde men hem ten huizo van
oom Gerrit gaarne en in ruime mate geven,
want in die woning was geen tijd en geen
plaats voor somberheid. Als zij er eens haar
intrek nam, was het altijd slechts voor kor
ten tijd, want hoezeer de bewoners ook on
derling mochten verschillen, als de gemeen-
scliapjielijke vijand zich aandiende, waren
ze eensgezind in hun bestrijding.
Ondanks de wijze evenwel, waarop zijn fa
milie hem had ontvangen, was Wim lang
zamerhand tot de overtuiging gekomen, dal
hij er niet moest blijven. Hij had deze ge
dachte reeds aan zijn huisgenooten kenbaar
gemaakt en ondanks de proteston, welke zij
uitlokte, was hij bij zijn voornemen geble
ven. De tegenwerpingen herhaalden zich
waartoe het eigengerechtige Christendom,
het caricatuur-geloof voerde, in de figuur
vpi zijn vader, en nu leerde hij in het ge
zin van oom Gerrit nog een anderen levens
vorm kennen, dien der volmaakte lucht
hartigheid.
Zuik een fel contrast, zoo een machtige
overgang moest wel tot Wim spreken. Ware
hij na het conflict met zijn vader geko
men in een gezin, „dat midden in de we
reld leefde", genietend van het schoon en
de vreugde, welke zij aan haar kinderen te
geven vermocht, maar overigens huldigend
hooge zedelijke opvattingen, van nature be
deeld met een streng plichtsgevoel, dan zou
zulk een omgang ongetwijfeld groote beko
ring voor Wim hebben gehad, en hem des
te verder verwijderd hebben van een geloof,
1 dat meende te kunnen bloeien zonder
hun kracht werd toch mmder. Men j liefde,
mocht het clan goed met hem meenen, maar j Door zijn degelijke opvoeding, den In-
men gevoelde Wim's aanwezigheid als een druk, welken mannen als Dortveen op hem
beperking van de vrijheid en zijn neerslach- I hadden gemaakt, zijn leven in het stille,
tige buien dreigden een gevaar te worden orthodoxe Heideveld, was Wim te nuchter
voor de luchthartige stemming, zonder wel- 'om zich te kunnen storten in do ijdele vreug
ke men niet leven kon. En er was toch dn ten huize van oom Gerrit Kon hij aan
slechts bitter weinig noodig, om de uitbun- die ketenen van herinnering, welke hem aan 'gebaren en groote woorden waren gebleven.
dige vroolijkheid in somberheid te doen om- het verleden geklonken hielden, maar eens maar overigens had oom Gerrit zich ge
slaan. Het geoeurde maar zelden, dat Wim ontkomen! Wat waren menschen, die zich openbaard als een, die even sterk als ande*
ganscher harte meedeed, dat gevoelde konden uitleven, die zich „konden laten ren, door allerlei omstandigheden en ins
rd er nooit een ^woord over gaan", toch veel gelukkiger! Dat waren zijn vloeden geleid wérd. i
(Wordt vervolgd.)
hij kwam er niets verder mede, waait wat
hij dan wilde kón hij toch niet 't Waren
niet zijn beste oogenblikken. als hij zóó
dacht hij was dam verder van huis dan
ooit
Wim had het niet gemakkelijk in deze
dagen. Hij was als een wandelaar op een
eenzamen landweg, bij het naderen van den
avond: te ver van huis, om terug te kee-
ren, terwijl de omgeving hem veel minder
aanlokkelijk voorkwam dan toen hij haar
zag in het schitterend licht der zomermidr»
dag zou.
dom Gerrit stond niet meer op het hooge
voetstuk, waarop hij Ln Wim's verbeelding
\roegor had gestaan. Telkens ais oom Gei>
rit eens enkele dagen in Heideveld had ge»
logeerd en Wim hem ontmoette, was ut-ze
in zijn waardeering van den broer zijna
vaders versterkt Dat was n^ eens iemand
om tegen op te zien, om jalo^fcch op te zijn.
Een man met een rechtschapen karakter,
iemand, die zich gemakkelijk wist aan te
passen, met een broeden blik op menschen
en zaken, die van het leven maakte, wat er
van te maken viel.
Doch «-at was er van dit verheven beeld
overgebleven? Vergruizeld lag het aan
Wim's voeten. Nu hij enkele weken dage
lijks met oom Gerrit had omgegaan, had
hij dezen leeren kennen, maar niet als een
krachtige figuur, die zelfbewust door het
leven schreed, invloed uitoefenend op allet^
die met hem in aanraking kwam. De breede
men wel, al
^gewisse'd, en het was juist de stilzwijgende ^overwegingen in zijn opstandige uren. Maar j
