N
Vmllant
K
Metalen
Raamlijsten
Staalkernbouw
W
O
PERZISCHE TAPIJTEN
Buigbaar hout
V3EYSER5
ICHEVENINGEN!
vanaf
19750,
BOUWBLAD No 36.
RUSTIG WONEN ie OVERSCHIE
TE KOOP aan deTH.JACOBALAAN. Mooie
VRIJE HUIZEN met tuin. Zeer goede verbinding met
Ül Rotterdam—Centrum, t 9000.- en I 9500.—.
Te bevragen bij: C. HOlZHADER. RitL Rijwi| 137 Onrschia
Tel. 42467 en op liet werk.
MAANDAG 10 FEBRUARI 1930
ieuwe Inrichting van het Tentoonstellings-*
terrein der Technische- en Bouwvak-.
Messe te Leipzig
Wanneer een onderneming zioh op onver-'
wacht snelle wijze ontwikkelt, kan het licht
gebeuren dat men tot uitbreidingen besluit,
zonder voldoende op de architectonische
elschen te letten. De Technische Messe was.
tengevolge van haar snellen bloei in een
tijdsverloop van slechts 10 jaren ten zeerste
aan dit gevaar blootgesteld. Daarom werd
door de Leipziger Messe- und Ausstellungs-
Aktiedgesellschaft onlangs een prijsvraag
voor de nieuwe inrichting van het terrein
der Technische Messe uitgeschreven, gezien
ihet feit, dat deze Technische Messe gedu
rende het tienjarig bestaan haar onmisbaar
heid ten volle bewezen had. Deze ontwikke
ling had het recht maar ook den plicht doen
ontstaan, aan de toekomst te denken.
Op het terrein van de Technische Messe
•was reeds in het jaar 1913 de internationale
ibouwvak-tentoonstelling gehouden. Uit deze
periode dateeren de hallen 1 tot 3 en 12. In
de voorwaarden van de prijsvraag was het
behoud van de hallen 7, 8, 9, 10, 12, 13, 19
en 21 voorgeschreven, dus over het alge
meen van de gebouwen, welke na 1921 zijn
opgericht Deze eisch was gesteld uit eco
nomische overwegingen, om de verkoopkos
ten niet te doen toenemen door de stichting
van nieuwe gebouwen, waar men eenigszins
ibuiten kon. Bovendien moesten nog veir-
6ohillende andere punten in acht genomen
iworden, zooals:
1. de aanpassing aan de stedelijke bouw
plannen;
2. de belangen der Messe, want de inrich
ting van het terrein der technische en bouw-
vakgroepen moet geheel zijn gebaseerd op
doelmatigheid, ten dienste van de indu-
Btrioele deelnemers;
3. de eisohen der verkeerstechniek.
Het terrein van de Technische Messe ligt,
gezien vanuit de stad, juist vóór hét
„Völkerschlachtden-kmal". Met het massale
karakter van dit gedenkteeken, een merk
waardigheid van Leipzig, moet bepaald re
kening gehouden worden, ook bij de uit
breiding van bs>t Messe-teircin. Dit temeer
omdat de bjrW „Strasse des 18 Oktober"
recht op het OzVAkteeken uitloopt, zoodat
men, in die ricl.\>g gaande, steeds de groot-
schè silhouette van het „Völkerschlacht-
denkmal" voor oogen heeft Het met den
eersten prijs bekroonde ontwerp van Schie-
■michen schept de mogelijkheid, dit beeld
intact te laten, zoodat vanuit de verte ge
zien de dichtbij gelegen Messegehouwen als
het ware een omlijijsting van het gedenk
teeken vormen. Op die manier krijgt ook de
genoemde straatweg een afsluiting, die met
zijn belangrijkheid overeenstemt omdat hij
later zal worden geflankeerd door belang
rijke gebouwen als de Universiteit de Han
delshoogeschool, de Technische Academie,
terwijl nu reeds de groote „Deutsche Büche-
rei"daar aanwezig is. Het gedenkteeken biedl
voor den architect bij het maken van zijn
ontwerp veel aantrekkelijks, maar het is
tevens een klip, waarop bij de prijsvraag
verschillende inzendingen gestrand zijn, om
dat te weinig rekening was gehouden, met
hetgeen voor een Messe in technisch opzicht
aioodig is.
Om bij den verkoop der tentoongestelde ma
chines en apparaten goede resultaten te be
reiken, is het noodzakelijk, dat deze op de
wijze, zooals zij gebruikt worden,
king te zien zijn. Bouw- en andere machines
die buiten gebruikt worden, dus niet in een
hal. Dit brengt mede, dat veel open terrein
noodig is, hetgeen even gemakkelijk als de
tentoonstellingshallen vanaf de hoofdwegen
zichtbaar en toegankelijk moet zijn. Het mag
dus niet ver af liggen. Een aantal inzen
ders had hierop niet voldoende acht gesla
gen en dit punt van beteekenis aan een fraaie
indeeling der wegen opgeofferd. Zij hadden
het open terrein achter de hallen ontworpen,
hetgeen den exposant het onaangename ge
voel geeft, in een uithoek neergezet te wor-
den. Sommigen hadden in het geheel geen
terrein voor tentoonstellingsdoeleinden vrij-j
gelaten. Het aangenomen ontwerp verpaatst j
het hoofdgedeelte van het open terrein naar j
de „Strasse des 18 Oktober" tusschen de hal- j
len 19 en 21, dus precies nabij het verkeer.
Aan de tegenovergelegen zijde bevinden
zich de hallen 6, 7, 8 en 9, waardoor deze
zijde een architectonisch overwicht verkrijgt,
dat nog door de frontverbindingen van hal I
6, 7 en 8 versterkt wordt Om hier het even- j
wicht te herstellen, is voor hal 21 een bij- j
gebouw met een in zijn hoogte wel afgewo-1
gen toren geprojecteerd.
Om aan de eisohen der verkeerstechniek I
te voldoen, is allereerst zorg te dragon, dat
de tentoonstellingsgoederen zonder eenige
hapering vlot aangevoerd kunnen worden.
Zoo moesten bv. in 1929 met de Voorjaars-
Messe binnen een zeer korten termijn
8.471.777 kilogr. per spoorweg aangekomen
goederen afgeladen en opgesteld worden. Bo
vendien werden nog rond 2000.000 kilogr
met vrachtwagens aangebracht Voor het
spoortransport zijn 6 goederenperrons ont
worpen; wanneer bovendien nog eenige voor
zieningen getroffen worden, kunnen
aan de „Strasse des 18 Oktober"
dergrondsch station gedacht voor het geval
dat de stad Leipzig tot de toepassing van
dit verkeersmiddel zou besluiten.
De uitvoering van het hier besproken plan
zal slechts naar gelang van behoefte plaats
hebben. Van de deelnemers aan de groepen
de techniek en bouwbedrijf hangt het
af, of de eerste stappen ln deoe richting
reeds spoedig zullen volgen.
De nieuwe hul 19 van de groep
len de goederen rechtstreeks uit en ln de
spoorwagons overgeladen worden.
Ook voor het verkeer van voetgangers,
trams, bussen en auto's is in het ontwerp
alles zoo geregeld, dat op de drukste oogen-
blikken zooals bi] het sluitingsuur geen
ernstige opstoppingen of stoornissen te
duchten zijn. Ten slotte is nog aan een on-
van bouwwerken, waarbij elke verlangde
ruimte-omsluiting en -afsluiting technisch
was tot stand te brengen.
Prof. Ir. R. L. A. Schoemaker geeft een
overzicht van de geweldige ontwikkeling
van dezen doelmatigen, snellen en billijken
bouw. Talrijke foto's van sky-scrapers, Je
bekende torenhuizen, welke eerst als zoo
danig zijn te beschouwen wanneer zij meer
dan 10 etalages bevatten en' hooger zijn
dan 40 M. verrijken dit lezenswaardig ar
tikel.
Hoe onbegrensd de mogelijkheden zijn
bij de Steel-frame buildings, moge blij
ken uit de plannen, welke men nu heeft
om een gebouw te maken van 150 verdie
pingen dat dus pl.m. 200 Meter hooger zil
moeten worden dan de Eiffeltoren. 50.000
menschen moet bunnen bergen en 100 mil
de eenige bouwmaterialen waren, welke jjoen dollar zal kosten,
den arohitect tot het scheppen van bouw- monumentale bank- en kantoorge-
werken ter beschikking stonden, werd hij bouwen, de warenhuizen en winkelgebou-
de tweede helft van ^e vonge^eeuw wen enz. worden in Engeland bijna stem!
Openbare Werken
te Velzen
De Vereeniglng tot behartiging van Bouw-
belangen in de gemeente Velsen heeft aan
den Raad dier gemeente een adres gericht
met verschillende klachten over het beleid
van het bedrijf openbare werken, met ver
zoek een Commissie van onderzoek te wil
len Instellen.
Aan het slot van hot 21 pagina's groote
adres, hetwelk wij wegens plaatsruimte niel
kunnen afdrukken verklaren adressanten
zich bereid het zij door getuigenverhoor, het
zij door overleggen van stukken, het aan
gevoerde nader te staven.
Mocht het blijken dat het adres zelfs op
onderdeelen juist is, dan lijkt ons een gron
dige organisatie zeer gewenscht
STADSUITBREIDING AMSTERDAM
De Conferentie een mislukking?
De Amsterdamsche correspondent van
„Ons Eigendom" vreest dat wij de hoop
maar heelemaal op moeten geven, om bin
nen afzienbaren tijd iets van een algemeene
stadsuitbreiding te beleven. Hij acht de be
sprekingen tusschen den directeur van Pu
blieke Werken en de Amsterdamsche raads
leden een mislukking, en men schijnt vrij
algemeen van opinie te zijn dat wii van
zulk een plan nog even ver af staan als ooit
Waarom komt men niet tot een resultaat?
En waarom blijven gedeeltelijk uitgewerkte
plannen binnenkomen?
We vragen maar!
Holland to Don Haag on
trljgb. bi]
staat gesteld ook het ijzer als zoodanig toe
te passen.
Door het zich verruimend statistisch in
zicht werd een rationeele constructie-sa
menstelling mogelijk en zoowel
practisch a"
was de we
volgens het Staalkernbouwsysteem uitge
voerd, waarbij men zich echter nog gaarne
bij de architectonische compositie instelt
op historische stijlen.
In den breede bespreekt de schrijver ver
uit een economisch oogpuntvolgens de economische voordeelen van dit
voor het oprichten Staalkernbouwsysteem.
CHOONHEID EN
UIT HET
EELDE
OSTEN
Aziè, de Bakermat der lapijtkunst.
Tegenwoordig hebben alle voorwerpen die
tezamen vormen het interieur van onze wo
ning een steeds groeiende belangstelling.
Zooals uit voorgaande artikelen is gebleken
heeft de grondbedekking van onze vertrekken
steeds de bizondere aandacht gehad, zoowel
van rijken ais van armen.
De meest verfijnde personen komen om te
voldoen aan hun wenschen tot het besef, dat
het alleen de Oostersche tapijten of die »a
pijten nauw daarmede verwant en modr-rn
opgevat in staat zijn hun te bevredigen.
Meer en meer worden de Oostersche tapy-
ten gebruikt, waardoor de handel met Azië,
de bakermat der Tapijtkunst, allengs grooter
afmetingen gaat aannemen. Waren in vroe
gere tijden de kleuren van de vloerbedekking
somber en eentonig, tegenwoordig begint men
meer te voelen voor de smaakvolle, levendigo
kleuren, welke men op zoo harmonische wijze
te aanschouwen krijgt.
Het Oostersche taoyt! wat een verwijten
heeft men al niet gericht aan haar adres)
Het dessin is niet groot genoeg, de motiever
zijn te talrijk, te klein, het geheel maakt een
onrustige indruk. Verder beantwoordt het
Oostersche tapyt ln Europa niet aan zijn br
stemming, omdat de Europeanen niet de ge
woonte hebben op den grond te zitten, zoonis
by de Oosterlingen het geval is, waardoor zij
de kleinere dessins niet zoo goed kunnen
apprtcieeren en meer zouden kunnen voelen
voor grootere motieven.
Men vond de tinten te levendig en te rijk,
Men gaf evenwel toe, dat het Oosterscln
tapyt superieur was, doch dan moest hut zijn
met een rustiger patroon en zonder die Ie
vendige kleurschakeering. Een lied niet al
leen zonder woorden, ma<ar ook zonder
muziek?
De Oosterlingen hoorden vorenstaande ont
boezemingen van de Westerlingen, bewonen
van landen waar de zonnestralen gedurende
het grootste deel van het jaar geen of weinig
kracht hadden.
ZU bogen het hoofd, zeiden niets en tracht
ten tapijten te maken, eentonig en egaai van
kleur, opdat zy toch een afzetgebied (voor
hun waren zouden behouden. De Oosterlingen
gewend aan het zien van frissche kleuren,
badende in een helder zon'icht, konden dat
niet, zoowel hun karakter als hun natuur
verzette zich daartegen en de tapijten die zy
v.V. KON. Vfc REEN'GDB
TAPIJTFABRIEKEN
ROTTtRDAM
A rchitecten en Constructeurs!
Gebruikt
voor Nieuwbouw, Winkelbouw, Voertuigen
en Schepen.
Bezoekt op de Leipziger Vooriaars-Messe onze tentoonstelling:
BOUWVAK-MESSE, Hal 19, Stand 14.
Vereinigte Westdeutsche
Waggonfabriken A.-G.
Abteilung Rahmenbau Düssetdorf.
Dusseldorf, Schliessfach 729.
Vertegenwoordigers in Nederland:
MERREM LA P0RTE, Amsterdam, Keizersgracht 473-478
HZ®
OEN HAAQ, Noordelnde 138
ROTTERDAM, Groote Markt 12
tijdstip
boekh. fa. tioors. v. uieer,
a Haag: lnl. bij den tochn.-
bt. v. d. Prov. Waterstaat
Alton a d Rijn, (iouwosluls, j
re ligt: a-anw. In lbco op 20 i
3r ven 11 uur to beginnen
de Rijnbrug.
GLAS IN LOOD nm
GEËTST GLAS
N.V.j. BROERI ZONEN's Glasindustrie
'IIKÜTRMI 15.(11119 R'DAM Ta. S7704
ANNO 1896
Behanger!] Stoffeerder!!
In iedere meubelmakerij komt het her
haaldelijk foor, dat men hout buigzaam
moet maken en deze werkzaamheid brengt
doorguans heel wat moeilykhedcn met zich
mee. Een uitkomst mag dus heoten, dat de
moderne techniek ook hierin het meubelbe
drijf te hulp komt. Door de „Gesellschafi
(ür Holzvp.redlung", in Essen, wordt name
lyk een houtsoort in den handel gebracht
het „Patent-Biegeholz", dat zonder meer
d.w.z zonder koken of dampen, in den ge
wenschten vorm kan ge \ton worden. Dit
„buighout" is verkrijgbuui iti den vorm van
rechte vierkante balkon ter lengte van I M
en met een doorsnede van 10 a 12 C.M
Zaagt men hier van het hout af, dat men
voor een bepaald gebogen werkstuk noodig
heeft, dan kan men het, nadat 't bewerkt Is
(uitgehold of gelraisd) in den vorm dien
men noodig heeft, huigen. Heeft 't eenmaal
den goeden vorm, dan kan men deze vast
leggen, door het hout bloot te stellen aan
de inwerking van droge warmte; het hout
wordt dan namelijk hard en kan niet meer
gebogen worden. Wordt het „buighout" op
een koele plaats, bv. in een kelder, be waan;
evenals fineer, dan behoudt het zijn buig
zaamheid minstons eenige jaren. Werkstuk
ken van njet te groote doorsnede kunnen
met de hand gebogen «orden.
Anders moet men gebruik maken van
schroeven en eenvoudige
NIEUW ONTWERP WONINGWET
De Nederlandsohe Bond van Huis-
Grondeigenaren cd Bouwondernemers tiewfl
by den Minister van Arbeid, Handel eu N:y-
verheid, met nadruk aangedrongen op in
diening by de Staten Generaal van een
nieuw ontwerp Woningwet.
In het bijzonder wordt de aandacht ge
vestigd op uet leit, dat veile gemeentebestu
ren, wanneer zy tot stadsuitbreiding of
sta dsverbe tering onteigening moeten
passen, alvorens de maatrxegelen voo
onteigening noodig te nemen, er toe c
gaan de in die gebieden liggende woningen
zooveel mogelijk onbewoonbaar te ver
klaren.
Het gevolg hiervan is, dat de schadever
goeding bij onteigening te betalen voor on
bewoonbaar verklaarde woningen natuur-
Jyk veel geringer is.
maakten, wqren toch levendig en toch rijk
van kleur, evenwel eenigszins getemperd.
Üe Westerlingen van hun kant verande
den ook eenigszins hun opvattingen en ideeën
De rijke en levendige kleuren van de Ooster
sche tapijten immers hadden bizonder de
iv indacht getrokken vón de groote schf.de rs
Deze schilders, die de wereld inkeken met
andere oogen dan de gewone mènschenmassa
die gevoeivo.le kleuren apprécieeren door in
hun schilderstukken het mooie daarvan te
doen uitkomen.
In de schilderijen van de groote schilders
zooals van Hoibijn, Rubens, van Eyck, Ra
phael en zoovele andere, treffen wy dan ook
die karakteristieke Oostersche kleuren aan.
Het zyn dus de Oostersche tapyten die deze
koloristen hebben goinspireerd.
In Oostersche stoffen en tapijten heeft
steeds een belangrijke handel tusschen Euro
pa en Azië plaats gevonden, bewijs daarvan
ziet men daarin, dat op oude schilderijen
dikwyls afgebeeld zijn deze Oostersche arti
kelen, weergegeven met zulk een getrouw-
heid dat men er uit voelt, dat deze Oostersche
producten hun byzondere belangstelling
hadden.
Door alle tijden heen en niettegenstaande
den invloed, uitgaande van diverse opeen
volgende modes, is de bewondering voor de
Oostersche tapyten steeds gebleven, hoe men
ook in sommige tijden tengevolge van dep
Invloed van diverse moelos de levendige kleu
ren trachtte te verdoezelen.
Tóch hebben de werkelijk gevoelvolle kleu
ren ten lange leste het pleit gewonnen.
Heden ten dage wordt het Oostersche ta
pijt nog steeds bewonderd, somwylen zelfs
méér dan bewonderd!
Zoodat het Oostrsche kleed met zijn kleur
sehakeerlngen gepaard met een dessin waar
op een Aziatische beschaving van eeuwen
oud haar stempel heeft gedrukt, zich aan
past aan elk interieurj ja zelfs aan 't meest
luxueuse.
bev. 5 Kamers, Badk, W.Cs, Keuken >uime Zolder. Hypoiheek
aanwezig. Inlichtingen bij
U Bum in Eip'ntnii Mij. ..SERIOH' Oiiic'iei 6. VERSCHUT
ZUIDERPARALAAN >92 DEN HAAU. TELEFOON 30480
VESTIGT U TE WLLEGCBSBER
1 0. DE GRAAFF ZOON
OE LA REYSTRAAT 29 =L=*j=
Rotterdam ToL 60800
HET
foor
Eikenhout
Een goed adres:
Jac.P.v.d.Berg s
FIJNHOUTHANDEL
I Ridderstraat 9-15
Weenaplein 8
ROTTERDAM
Telef. 41490-43675
iELDEN beschikbaai
*»1)OiciimRente huizen
5°/o, landerijen 4'i o/o.
Jouwcredieten - Financieering
Voorschottan.
8. SEVINGA Co.
cssenburgsiraai 71a - Tal. 38566
ROTTERDAM.
Zorgt er voor in voortdu
rend contact te blijven met
uw afnemers. Mocht U dit
eenigen tijd hebben nagela-
ten. begin er dan direct w.>er
nee Want vergeet niet, -lat
alk uwer cliënten steeds be
werkt wordt door uwe ron-
urrenten en hun aantal
'oortdiirend vermeerdert
VUREN
GRENEN
HOUTLAAN 19 GEZAAGD
1 TfcLEF. 1302-1303 ut
Wol if. zoon bad toch heerlijkl
Open de kraan én daar stroomt
het dampende water al uit den
„Vaillent". U moest toch eens
een brochure vragen, of nog
beter - den „Va ill a
op onze
monsterzalen in werking komen zien.
NV Handelmaatschappij
R. S. STOKVIS Zü
Rotterdam Westzeedijk 507
Amsterdam Keizersgracht 313
Den Haag - Alexanderstraat 8
n - Hoornschedijk 3
M. VAN REIJN A.Pz., Rotterdam
Electro-Technisch Bureau - Loodgieter - Gasfitter
Waschtafels, Baden, Gelfsers, Douches,
Koud- en Warmwaterleidingen, vmasi beerootmeen
Hugo de Grootstraat 85 van Gittersstraat 9-11
TELEFOON S7Q52
TELEFOON 34470
LOODGIETERS- EN
SANITAIREWERKEN
J. F. GALL Jr.
R01TERDAM—
00SIEINDE 86 TELEFOON 55180
Woningzoekenden
1 Maasstraat! vindt U
mbQERIEFELiJKE woningen of
WINKELMET WONING EN KELOER
Dtrectlekeei of Prinsengrach. 851
Amsterdam lel 325Ó4-ÏÖ374-2S27
Tusschen net Belgische Park en Nieuwe
Schevenmgsche Boschies. in de on
middellijke nabijheid van hei mooie
WESTBROEKPARK
RIANTE VILLA'S TE KOOP
OP EIGEN GROND
Hoekpanden met garage inlichtingen
N.V. BOUW- EN fcXPLOlTATIh MAATSCHAPPH
„DE ACHT" - SCHEVEN8NGEN
HELMSIIIAAl 21 IllHOOH Kos S362I - 53628 m.L "HG
LEINE HEERENHUIZEN aan de
AARDBEISTRAAT te DEN HAAG
N'V. Bouw- en Exploitatie-Maatschappij „G er joh" te 's-Gravenhage.
VOORGEVEL
N.V. Boyw- en Exploitatie My. „Oerjnh
Wij hebben ons steeds U>t taak gesteld
het verloop van een bouwcomplex te b ij
ven volgen in zijn verschillende gele-iin
gen. En dan is het steeds een voldoening
te mogen constateerin, dat een voorstel
van zaken ons door een Bouwc.mib'nat'e
verstrekt by den aanvang van don boyw,
geenszins als overdreven mag worden be
schouwd.
Zeker geldt dit voor de gebouwde k'eine
Heerenhuizen in de Aaribe'etraat te Den
Haag. Maakten deze huizen reeds op tee-
konine een aangename indruk, nu z- ge
heel zijn afgeleverd zijn onze stouxto ver
wachtinven ze'f overtroffen. Wat iv ty
dens den bouw wel vermoed-'cn en ook
reeds in dit blad mochten opmerken, was
liet feit dat reeds op fceekening meerdere
buizen zouden worden verkocht. Inderdaad
is dit het geval geweest en aardig vonden
we de opmerking van ëën der a s bewo
ners van de Aardbei-draal tijden-, ons be
zoek deze week, en als antwoord op onze
vraag hoe deze heerenhuizen voldeden.
..Ze verknopen zich zelf".
Een mooier compliment, voor de N.V.
Bouw on Exploitatie Mij., „Gerjob" is wel
niet denkbaar! Er zit schot in de onder
neming en het zal voor den directeur den
heer G Verschut geen gemakke'ijke t ak
zijn om straks aan de ongetwijfeld vele
aanvragen le voldoen
Gegadigden zouden we dan ook Allien
advleepren* Ga snoedit! eens kiiken. en nog
■neer: besluit zoo vlug moge-'ijk, vuor leze
kleine heerpri'-uizen alle hun bestemming
hebben gevonden. BOUWMEESTER.
