lüirtuur geihsttft (iïottnutf
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
EERSTE BLAD.
BINNENLAND.
ABONNEMENT»
Per kwartaal ƒ3.25
(Beschikkingskosten 0.15)
>er week t 0.23.
Voor het Buitenland bij Wek»
lljksche zending „8^-
3ij dagelijksche zending „7«—
Allea bi] vooruitbetaling
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad cent
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
No 2970
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 Postbox 20 Postgiro 58935.
MAANDAG 10 FEBRUARI 1930
AnVCR-ENTlBN:
Van 1 tot 5 regels 11.17Vi
b!ke regel «neer 0.22'/$
Ingez Medeilei nngei.
van 1—5 regels „2.30
Elke regel meer „0.15
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan bet bureau
wordt berekend 0.10
10e Jaargang
Oil nummei beslaat uil VIER bladen
WAT ER HAPERT IN
ONZE WEST
ZAL MEN OP HET BINNENHOF
..W,-INDISCH" DOOF BLIJVEN
Alle pogingen die tot voor korten tijd in *t
werk waren gesteld om in Nederland de zoo
broodnoodige belangstelling te wekken voor
onze Midden- en Zuid-Amerikaansche kolo
niën, Curasao en Suriname hadden op vol
komen wijze gefaald. Zij, die zich den lande
verdienstelijk hadden gemaakt door zich
hiervoor jarenlang in te spannen, zetten wel
iswaar onvermoeid die pogingen voort, doch
me' de heimelijke gedachte: het geeft toch
niets, natie en parlement trekken zich er
geen zier van aan, zij blijven „West-Indisch"
doof.
En ziedaarals de keisteen met kwa
jongenshand geworpen door de ruiten van
het bijkan* failliete win keifiliaal, zoo viel
Urbina's rooversbent in den Juni-nacht Ne
derland's West-Indisch gebiedsdeel binnen
De wereld lachte homerisch. Nederland
schrok en schaamde Jch.
Doch de aandacht was voorloopig geves
tigd. En deze aandacht is noodig om het
Nederlandsche volk de oogcn te openen voor
den toestand van verval waarin decennia
van wanbeleid Onze West hebben gebracht.
Dien toestand in groote trekken te schet
sen alsmede trachten na te gaan wat de oor
zaken ervan waren, komt aai den vooravond
staande van de parle nentaire behandeling
van een der beide West Indische begrootin
gen (n.l. die van Suriname) ons alleszins ge-
wenscht voor.
In de eerste plaats de toestand der kolo
nie Suriname en de fazen waaruit deze zicli
ontwikkeld heeft.
In vroeger tijden welvarend en
populair
De eerste aanraking met Europa had plaal9
omstreeks de tachtiger en negentiger jaren
der 16e eeuw, toen stroomen van Spaansuhe
en andere avonturiers op zoek naar het el
dorado, dit legendarische goudland meenden
gevonden te hebben in den Noordzoom van
het Zuid-/ nerikaansche vasteland en spe
ciaal in hel gebied dat thans Suriname heet.
Weldra volgde de vlag, want in 1593 ver
klaarde Philips II, Suriname plechtig tot
Spaansch territoir, hoewel hij waarschijn
lijk niet eens .vist waar t lag. Spoedig
daarop evenwel wtrd 't weer verlaten, toen
bleek dat daar van een eldorado geen sprake
was.
Na deze Don Qufchotterie beproefden Hol
landers hun geluk in Suriname. Voorzien
van belangrijk meer werkelijkheidszin dan
hun fantasierijke voorgangers lieten dezen
zich niet door direct gewin verblinden ol
als 't mis liep, ontmoedigen, maar legden
zich toe op meer regelmatigen arbeid nl. de
tabaksbouw Zoo ontstonden er weldra winst
afwerpende tabaksplantages in de omgeving
der groote stroomen als Suriname-rivier en
Corantijn, benevens een handclsfactorij on
gevcer op de plek waar nu Paramaribo ligt
De eigenlijke opbloei van Suriname in dpn
ruimeren zin des woords valt niet eenier
waar te nemen dan na 1650, wanneer Engel
schen onder leiding van Lord VVilloughhy
Earl of Parham er in gpslaagd zijn op eenigs
zins uitgebreide schaal suikerplantages aan
te leggen en waardoor zoodoende een geor
dende landbouwkolonie geschapen wonli
Praciisch is S .name 1an een kleine 20 jaai
Engelsch bezit, totdat in 1667, tijdens den
2den Engelschcn oorlog een Zeeuwsch eska
der onder bevel van den Vice-Admiraai
Crijnssen in de monding van de Suriname
rivier verschijnt en den Britten hun bezii
weer afhandig maakt. Bij den vrede van
Breda waarbij Engeland ons Suriname af
staal begint definitief het tijdperk van Ne
derlandsch bestuur.
Aangezien een vlootverband der Zeeuwsche
Admiraliteit de kolonie had veroverd meen
den de Staten van Zeeland in zake de
souvereiniteit v«>orkeursrechteri te kunnen
doen golden hetgeen door andere regeerings
colleges met name de Staten Generaal, sterk
betwist werd. Na vrü hoogloopond en lang
durig geschil kocht tenslotte de door de
Staten Generaal geoctroyeerde West Indischp
Compagnie, expbvtant der kolonie, de
Zeeuwsche aanspraken af voor de somma
van 260 000.
In I6S3 gaat de administratie, hel beheer
en de exploitatie over in handen etner ven
nootschap .De Geoctroyeerde Sociëteit van
Suriname" geheeten, waarin de W. I. Comp..
de stad Amsterdam en dt tamilie Aerssen
van Sonunelsdijk ieder voor een derde deel
nemen. Nadat in 16S3 de Vennootschap een
harer leden.
Comrlis A rrssen van SommcUdijlt
ah Gouvernntt.
uitzond vangt aan de hoobtij van Suriname'»
welvaart Aerssen doet zich kennen als een
buitengewoon krachtig regent met groote
organisatorische kwaliteiten. Onder zijn lei
ding worden de cultures tot hooge intensivi
teit opgevoerd. En het was niet alleen de
door Lord Willoughby begonnen suikercul
tuur, maar ook de koffie, de katoen, de fijne
houtsoorten en eindelijk de cacao waren het
die hun aandeel hadden in de overvloedige
opbrengst van de kolonie Suriname in dien
tijd
Een factor die vooral belangrijken Invloed
uitoefende op den economischen toestand
was de aanvoer van Negerslaven uit Afrika,
het vraagstuk oplossende van het chronische
gebrek aan arbeidskrachten. Zooals men
weet waren onze Calvinistische voorvaderen
in de 17e eeuw alles behalve tegenstanders
van de slavernij, speciaal wanneer die betrof
net inferieure ras van Cham. Zij beriepen
zich daarbij o.a. op Noach's profetisch woord
„Vervloekt zij Kana&n, een knecht dei
knechten zij hij zijnen broederen."
Voorts, welk een populariteit Suriname
eenmaal genoot, moge wel blijken uit het
oude Zeeuwsche rijmpje waarin een vader
spreekt tot den „waerden vrint", die zijn
dochter begeert:
„Maer toon mij eerst dat ghij beslt
als man goeden moet,
En dat ghij voeraf de rijs naer
Surinaeme doet.
Zooals vanouta leder opregt Zeeuws
joncman past
Dien eene Zeeuwsche maeght
door haer schoonheyt heeft verrast.'
Het tijdperk van grooten voorspoed, dat
begon met Aerssen's Gouverneurschap zette
zich voort, onderbroken door eenige lichte
schommelingen tot het voor de kolonie zoo
fatale jaar 1863, het jaar waarin de afschaf
fing der slavernij haar beslag kreeg.
Luiheid en lediggangoorzaken
van Suriname's economisch verval
Zoodra voor Negers en Creolen (kleurlln
gen) het uur der vrijheid sloeg dachten zij
dat de stelling „slavernij is arbeid" ook om
te keeren was n.l. in „arbeid is slavernij"
en dat voor den vrije slechts-de heilstaat
ran zalig nietsdoen was weggelegd. Om als
vrije arbeiders op de plantages te blijven
werken daar voelden ze zich te goed voor, ze
Iden „hper" worden. Dus begon de trek
naar de stad. En deze trek haar de stad.
naar Paramaribo, is het meest Tragisch ver
schijnsel In de lotgevallen van Suriname.
Men bedenke wat dit beteekent waar de
hoofdkracht der kolonie is gelegen in de
landbouw en Suriname eer gebied is met
een oppervlakte vijf maar grooter dan. Ne
derland of even groot als Nederland en Java
tesamen, zij een totaal bevolking heeft van
pl.m. 125000 zielen van v:p er 50000 dat Is
40 pet. in de stad Paramaribo wonen.
Gestadig ziet men dan ook na 1863 het
land ontvolken, de plantages kwijnen dooi
gebrek aan werkers en de .eheele kolonie
zinken naar een staat van economisch en
sociaal verval.
Om het gebrek -an arbeidskrachten te
verhelpen -esloot het Gouvernement In 1870
tot werving van contractarbeiders buiten de
kolonie, eerst in Britsch-Indië en later ook
op Java. G-middeld 2000 van deze menschen
kwamen op uen 5-jarig contract jaarlijks
Suriname binnen. Na afloop van hun con
tracttijkonden zij weer naar hun land
terugkeeren, doch 80 ct. van hen bleef en het
Gouvernement gaf den blijvers een eigen
grondje van een paar H.A., evenals de Cre
olen hadden gekregen na de afschaffing Jer
slavernij.
Doch lu.heid is evenals een besmettelijke
ziekte die overslaat, en in het tropische kli
maat is dit in nog sterker mate het geval,
zoodat .iet energielooze voorbeeld der Creo
len weldra navolging vond bij de Br.-Indi
sche en Javaauache immigranten: zij ver
bouwden net zooveel dat zij niet van den
honger behoefden te sterven en toch te wpi
nig om normaal te kunnen leven. Zoo werd
wordt nog de wanverhouding tiisschcn
hel aantal open monden er. het aantal pro
ductiéve werkers steeds schrijnender.
Dat de wetgever van 1865 de hebheüjkheid
der inheemse he bevolging behoorlijk in de
peiling had blijkt wel uit art. 162 eerste alt
nea van het Surinaamsche rcgeeringsregle
ment, luidende:
„Het aanmoedigen ran arbeidszin en
het weren van luiheid en ledig tang
bi} de onvermogende bevolking Is
een onderwerp van aanhoudende
zorg der Repeering."
Zoo Iets zet men niet in een Nederlandsche
Grondwet, daar is dat niet noudig.
Hoe de Regeering zich van deze taak ge
kweten heeft, en de bedroevende resultaten
ervan, zullen we in een volgend artikel he
schrijven en daarbij tevens aangeven in
welke richting de eerste stappen ter verbe
tering behonren gedaan te worden.
„ONTWOEKERD AAN DE BAREN"
De dag van heden is oor ons land van
groote nationale beteekenis en dient in de
kron teken bijzonder geaccentueerd te
worden.
Heden toch, 10 Februari 1930, worden de
bemalings inrichtingen hij Mcdemblik en den
Oever officieel in werking gesteld om dr
Wicringermecr te „ontwoekeren aan de
baren" der Zuid°rzee.
Volgens mededeelingen van de deskundi
DE WINNAARS VAN DEN CROSS
DE INDISCHE STAATS
REGELING
Zaterdagmiddag werd te Zeist door de K.N.J.V. de Cross Country voor jacht om dt
beker van Zeist verreden. Op bovenstaand", foto de. drie winnaars van den Cross, v.l n.
de heeren C. F. Pahud de Morlagnes, H. F. M.. baron van Voorst tot Voorst (eerste
prijs), J. W. de Jong Schouwenburg.
gen mag men verwachten, dat over zeven
acht maanden de bodem drooggelegd zal zijn
en de akkerman de ploegschaar zal kunnen
trekken, waar nu nog de scheepjes de golven
klieven om de laatste visch in het net te
halen.
Dan zal de eerste groote polder met
oppervlakte van 20000 H.A. drooggelegd en
aan ons land toegevoegd zijn.
Hoe men ook over het groote werk der
Zuiderzee-inpoldering moge denken en over
misrekeningen, wat de kosten betreft,
er zooveel millioenen reeds aan besteed
zijn, mag over staken van het werk niet
gedacht worden; en wie de schitte
rende kunstwerken beschouwt, welke een
-«erekroon vormen voor dé Nederlandsche-
waterbouwkundigen en de Nederlandschi
nijverheid; hij is met diepen eerbied voor
dien arbeid vervuld en draagt er nationale
trots op.
Dit werk looft den meester en doet het
aanzien van ons land in den vreemde stij
gen; want deze vreedzame annexatie strijdt
niet met den geest van Genève en ver
groot zonder eenig land te benadeelen -
de krappe woon- en werkgelegenheid In ons
aderland.
De kunstwerken om de Wieringermeer
zijn gereed; de bemaling is begonnen; dit
deel van het werk nadert zijn voltooiing.
Hulde aan hen, die dit grootsche werk tot
stand brachten en moge Gods zegen op den
erderen arbeid rusten.
De klokken beieren en de vlaggen wappe
ren; er !s feestvreugde op dezen gedenkwaar
digen dag!
OFFiCIEELE BERICHTEN
CONSULAIRE DIENST.
De consul-generaal der Nederlanden te
Sydney, de heer Teppeuia, is weder op zijn
post teruggekeerd.
Bij K. B. is aan den heer C- E. van Aken
op zijn verzoek eervol ontslag verleend uit
zijn beirekking van vice-consul der Neder
landen te Calcutta.
ONDERSCHEIDINGEN.
De Koningin heeft vergunning verleend to
et voeren van het Koninklijk Wapen nu*'
den titel van hofleverancier aan de N. V
'ercenigde Ncderl. Kleermakerijen, geves
igd te 's Gruvenhage, J. van Vliet (firma
Ferd. van Vliet), en W. F. van Vliet, beiden
fabrikanten niagazijnlioudei van manden
werk en rieten meubelen te 's-G ra ven ham
en de N. v, Lederfabriek „Oosterwijk" te
Üosterwijk.
COMMISSIE HERZIENING
HANDELSVERDRAGEN
EEN „TRÊVE DOUANIèRE".
De commissie voor de Herziening der
Handelsverdragen is sinds dc op 23 Januari
'I. gehouden vergadering achtereenvolgen»
iiijeengekomcn op 27 Januari jl., 3 en 6 Fe
bruari jl. Terwijl op een dier vergaderingen
de loopende zaken werden afgedaan, droe
gen de twee andere een buitengewoon ka
kter. daar zij geheel gewijd waren aan
het ontwerpverdrag van den Volkenbond in
zake een „trêve douanière". De Nederland
lie delegatie nnnr de op 15 Februari a.s te
Genève aanvangende conferentie was bij
deze besprekingen aanwezig en nam hieraan
deel Algemeen was de vergadering van oor
deel. dat de totstandkoming van een be
stand op tariefgehied voor Nederland van
groot belang moet worden geacht. Aan den
leren kant werd geconstateerd, dat de in
het ontwerpverdrag voorziene mogelijkheid
reserves te maken, als daarvan ruim ge
bruik zou worden gemaakt, de heteekoni-
den wapenstilstand len zeerstp zon
doen verzwakken. In dit verhand werd ge
conclndeerd, dat Nederland hoeft te streven
naar een verdrag met wezenlijken inhoud
zeker tegen verwatering van het ont
werp zou dienen op te komen.
UITVOERING ZIEKTEWET
Ui DE "ÏHOEN-INDUSTRIE.
De hedrijfsvereeniging *ot uitvoering
de Ziektewet voor de schoen-industrie is
thans definitief opgericht
In de statuten is bepaald, dat alleen werk
gevers, aangesloten bij de Federatie van
Schoenfabrikanten, lid kunnen worden van
de hedrijfsvereeniging.
De uitkeering zal bedragen 80 pet. van het
loon gr.lurende 26 weken per ziektegeval, en
de premie zal voor de helft, d.w.z. tot ten
hoogste f 1.15 per f 100 loon, door de arbei
ders worden betaald.
Hierbij is ecliter afgesproken, dat voor zoo
ver er op bepaalde -fabrieken reeds gunstiger
bepalingen omtrent uitkeering bij ziekte be
staan, deze zullen bestendigd blijven.
Het aantal karenzdagen blijft zooals dit
tot heden in de schoen-industrie gebruikelijk
Het bestuur der hedrijfsvereeniging neeft
voorts besloten zooveel dit met een goed"
uitvoering van de wet in overeenstemming
is te brengen, zijn medewerking te verleenen
voor de oprichting van afdeelingskassen
Daardoor kunnen de bestaande fabriekszie
kenkassen zooveel mogelijk intact blijven.
IN HET VEENBEDRIJF.
Te Coevorden heeft verleden herfst een be
spreking plaats gehad van de vertegenwoor
digors van de vervenershonden in Drente
Friesland en Overijsel en van de drie land
en veenarbeidershonden. teneinde voor te
bereiden „e oprichting van een volwaardige
hedrijfsvereeniging voor de uitvorring van
de Zi-ktewet. Er is evenwel van die oprich
ting afgezien, daar de vervenershonden be
:waar hadden, zich aan te sluiten hij een
■en!rale werkgeversorganisatie, welke aan
sluiting de ziektewet in dat geval vordert
ters zullen zich aansluiten bij reed»
bestaande hedrijfsvcreenigingen en wel grno
tcndeels bij die voor den landbouw. In d<-
Centrale Landbouw Onderlinge 11 zullen d"
ondernemingen in het veeubedrijf een afzon
derlijke groep vormen.
DE ZUIDERZEEWERKEN
DROOGLEGGING VAN DEN N.O.-POLDER.
Naar gemeld wordt, wenden de gemeente
besturen van Lerusterland, Kuinre, Blanken
ham. Blokzijl. Stad Vollenhove, Ambt Vol
enhnve. Genemuiden, Kampen, Zwartsluis
n Urk krachtige pogingen aan om. nu de
afsluitdijk Wieringen Zurich zijn voltooi
ladert. daarna het eerst mpl de droog
legging van den N O polder te beginnen.
Op uitniHxliging en onder leiding van den
heer H Poliema, burgemeester van f.em
rland. heeft een bespreking der gemeen
tebesturen plaats gehnd.en is een adres aan
Regeering cn Zuiderzeeraad verzonden.
HET NEDERLANLSCH GEZAG
NOG NOODIG VOOE HEN INLANDSE
Indië heeft behoefte aan energieke,
bekwame krachten
Mr. D. Fock, oud-gouverncur-genernal van
Ned.-ïiiHia hpelt v or de Volksuniversiteit
te 's-Gravenhage,
Zaterdagmiddag een
voordracht gehouden
over: „De Ncder-
landsch-Indisclte
staatsregeling.
Mr. Fock bracht
:n herinnering, dat
u de vorige eeuw
bcgrootingsvraag
ukken van Indië
i Nederland werden
fgehandeld en dat
o Indische betrok
kenen niet of nau
welijks gekend wer-
den in het aannemen
oi verwerpen van wets- of andere voorstel
len, betrekking hebbende op Indië.
Een twintigtal jaren geleden is men be
gonnen, de behandeling der Indische aange
tegenheden en begrootingsvraagslukken
naar Indië te verleggen, in welke richting
men sedert is voortgegaan.
Komende tot het stelsel der gemeentera
den constateerde spr. dat dit wel succes heelt
gehad, zulks in tegenstelling met de gewes
telijke raden of residenties, die dan ook al
weer voor een deel zijn verdwenen, n.l. op
Java, terwijl de verdwijning van de gewes
telijke raden in de buitengewesten is te vei
wachten.
De Volksraad,
welk college is te vergelijken met het Neder
landsche parlement had aanvankelijk niet
de bevoegdheid om de begrooting vast te
stellen, doch had slechts adviseerende
beteekenis. In 1925 is evenwel de vaststel
ling der begrooting, evenals de werkwijze
van den Volksraad, veranderd en thans heeft
dit college de bevoegdheid om de begroot mg
zelfstandig te behandelen, met dien verstan
de, dat de gouverneur-generaal het recht be
houdt om ontwerpen af te wijzen. Het Ne
derlandsche parlement krijgt geen Indische
begrooting meer als zoodanig te behandelen,
die het kan amendeeren, doch een aantal
„besluiten van den gouverneur-generaal''
nadat de Volksraad deze heeft voorbereid.
Het Nederlandsche parlement kan een ol
meer van die hesluiten verwerpen, en dan
kan een nieuw besluit van den G.-G. daar
omtrent worden afgewacht. Zulk een ver
werping kan onafhankelijk van de andere
begrootingsbesluiten geschieden.
De minister van koloniën behoudt Intus-
fhen zijn verantwoordelijkheid, ook tegen
over het parlement, voor de algcmecne be
stuursrichtlijncn en mede ten opzichte van
den gouverneur-generaal.
Wat de verhouding inlanders-Europeanen in
den Volksraad aangaat, deze is 30 inlanders
„5 Nederlanders en 5 andere rassen. Intus
schen heeft ook de gouverneur-generaal, dit
totnutoe altijd een Nederlander is geweest
Is fitste zijn stem.
Sprekende over den
HET ROOKEN IN BIOSCOPEN
De Kon. Ned. Brandweervereeniging heeft
een circulaire verzonden aan de besturen
van de provinciale brand wee rhoriden, waar
'n. in verhand met. het steeds grooter wor
dende aantal bioscopen in de onderschei
dene gemeenten in ons land, gewezen word»
het groote gevaar dat ontstaat, indien
tijdens de voorstellingen hel rooken in de
bioscoopzaal niet verboden is.
VERONTREINIGING NOORDZEE
KANAAL
DE PAPIERFABRIEK TE VELSEN.
De gezondheidscommissie te Velsen heeft
den h fdingenieur-directeur van den rijks
waterstaat te Haarlem verzocht mede te wil
Ion doelen, of ten behoeve van het leggen
der persleiding van de papierfabriek te Vel
feu naar het buitenwater te IJmniden reed»
Ie nnodige xppen waren genomen Hierop
is echter nog geen antwoord ontvangen.
D> vrees lijkt alleszins gewettigd dat. ter
wijl pr naar zou worden gestreefd zoon Is
de hoofdingenieur directeur verleden jaar
Mei aan de commissie meedeelde om de
leiding vóór het seizoen 1930 in bedrijf te
doen zijn, hiervan ook dit jaar nog niets zal
komen.
Raad van Ned.-IndiB.
eer college, dat een belangrijke adviseeren
de taak heeft, deelde Spr. mede, dat het stel
sel, dat 25 jaren geleden nog werkte, dank
zij de ingevoerde hervormingen, geheel is
omgekeerd, ten voordecle van den volksin
vloed op de bestuursaangelegenheden.
De verbetering van het onderwijs is hier
mede gepaard gegaan; zij is noodzakelijk
om den invloed der bevolking tot zijn recht
te doen komen; nog zijn er veel onontwik
kelde dessa's.
De communisten hebben getracht daarvan
misbruik te maken, hetgeen niet de instem
ming der bevolking heeft. Volle goedkeuring
moet dan ook v.vnlen gehecht aan de maat
regelen der, Indische regeering om de on
ruststokers te verbannen gelijk o. a. in 1926
is geschied.
Wanneer he» Nederlandsche bestuur weg
viel, dan zou dit ten nadeele van de inlund-
sctie bevolking zijn.
In dit verhand hechtte spr. groote waarde
aan de studie van inlandsehe jongelieden
aan Nederlandsche universiteiten. Toeh moe'
ooi. de hoogcre opleiding van inlandsehe
jongelieden meer en meer naar Indië wor
den verlegd.
Plaats voor Nederlandsche longelul om in
Indië betrekkingen te verkrijgen, zal ei
steeds voldoende blijven. Er is in Indië he
hoefte aan energieke, bekwame krachten
zoowel in de bestuursorganen, als in ban
del, industrie en landbouw, eindigde spre
ker.
P. T. T.
TELEGRAAFVERBINDING MET HET
BUITENLAND.
De rechtstreeksohe telegraafverbinding
van de kantoren Enschedé. Groningen. Hen
gelo (O.). Oldenzaal, Venlo en Vaals met het
buitenland is opgeheven.
Verplaatst zijn de commiezen bij den P
T.T.-dienst F. W. Toolenaar van Botterdam
naar Arnhem, E. Janssen van Nijmegen nam
Amsterdam en S. Koolstra van Wijhe naai
Amsterdam.
De referendaris der P. T. T. P. Visser tc
Vlissingen (spoorwegpostkantoor nr. 2).
wordt met ingang van I Maart a.s. verplaatst
naar Rotterdam (postkantoor).
INTERLOCALS TELEFOONGELEIDINGEN
In dienst gesteld zijn de interlocale tele
foongeleidingcn Breda—Roosendaal en Mid
delburg—Vlissingen.
DE BENOEMING VAN EEN
TIJDELIJK BURGEMEESTER
EEN KRACHTIG PROTEST
TEGEN ANNEXATIE
ONTACTISCHE BENOEMING?
Voor de Zaterdag gehouden spoedcischen*
de vergadering van de gemeenteraad do»
gemeente Engwirden, bestond ongewone be
langstelling, iu verhand met de benoeming
van den heer D. Huizinga, secretaris
de gemeente Schotcrland tot tijuelijk bur
gemeester en een brief van Gedep. Staten
van Friesland om thans zoo mogelijk te ge
raken tot de vorming van twee gemeenten
in plaats van de drie gemeenten Engwir
den, Haskerland en Schotcrland.
De benoeming van den lieer Huizinga
werd door alle raadsfracties sterk gegisjit,
omdat de raad en B. en VV. daar geheel
buiten gelaten waren, de heer H. buiten de
gemeente woont en d^gr ambtenaar is van
d i e gemeente, waarbij Engwirden zal v
den ingelijfd.
Vooral wethouder de Wilde oordeelde dat
arachtig tegen de benoeming en de inlijving
zonder de ingezetenen of liunne vertegen
woordiging te hooren, moest worden gepro
testeerd.
Hij stelde daarom een motie voor, waar-
tan alschrift zal worden gezonden aan de
i\i>nuigin, den imnisd-ilaad en den comuus-
sans dei Nomngin in Friesland. Daarin
wordt de benoeming van den heer Huizinga
tot tijdelijk burgemeester zeer ontactisch
genoemd. Tevens wordt in de motie aange
drongen op een definitieve benoeming van
een burgemeester en geschiedt dit niet dan
etn tijdelske burgemeester uit de gemeente
L benoemen.
Na vut- discussie is ten slotte de motie
van wethouder de Wilde in stemming ge
bracht waarbij de stemmen staakten.
Er za nu ii een volgende raadsvergade
ring c-i.dei j.residium van den heer Huizin
ga, d.f J-e.'pn in functie treedt, over deze
notie weer gestemd moeten worden.
EEN HULDE AAN DE STILLE
WERKERS
EEN ONT3PANNINGSFONDS KOOTWIJK.
In een desbetreffende circulaire lezen we
over het personeel van het station Kootwijk
van den rijksdienst der telefonie, dat de
draadlooze verbinding tusschcn Nederland
en Indië onderhoudt, o. m. het volgende:
Thans, een jaar na de openstelling van den
dienst, bevinden zich op het station Koot
wijk van den rijksdienst der telefonie niet
minder dan zeven telefoonzonders, waar
onder vijf, die de grootste van Europa zijn
en df bewondering opwekken van eiken
buitenlandschen bezoeker. En nog steeds ar
beidt daar, bescheiden en geïsoleerd, dat
groepje werkers, veertig gezinnen in totaal,
wier zichtbare horizon de woeste heide is.
Toon dan ook Dr. Koomans, de leider van
den dienst, vernomen had, dat-hem, uit de
bekende prijsvraag van de „Haagsche Post"
en op advies van het Kon. Instituut van
Ingenieurs, een prijs van duizend gulden
was toegekend, toen voelde hij, dat daarmee,
in zijn persoon, tevens hulde werd gebracht
il die medewerkers uit jaren van proef
neming en van ingespannen en bezielden
uitbouw. Dr. Kooinuns heeft het denkbeeld
opgevat ont den hem toegekenden prijs vast
te leggen in een herinneringsfonds, waar-
"an de halen da gelegenheid zouden opene.»
>ni ontspanning te geven aan de werkers
op de stille heide.
In de circulaire wordt nu een beroep op
het publiek gedaan om de geste van den be
drijfsleider te volgen en aldus de middelen
te verzamelen om de veertig Kootwijksche
gezinnen zoo nu en dan. ter herdenking aan
de proefgesprekken tusschen Nederland en
Indië, en bij andere gelegenheden, ontspan-
ning. een kinderfeest of iets dergelijks aan
te kunnen bieden ter veraangenaming van
het blijmoedig, terwille van een mooi natio
naal werk. gedragen isolement
Bijdragen worden gaarne ingewacht door
N. V. Persbureau Aneta, Den Haag, post
giro 16669.
BEGRAFENIS
MR. J. H. VAN HASSELT
Onder huitengewoon crro'ote belangstelling
Zaterdagmiddag op de Alg. Begraafplaats
i Haarlem het stoffelijk overschot van mr.
J. H. van Hasselt, in leven voorzitter van
den Rond van Eigenaren van Ncderlandsch-
fndisrhp Suiker-ondernemingen, ten grave
gedragen.
Aanwezig waren o.a. jhr. mr. dr. A. Roëll,
torzitter van hpt Koloniaal Instituut; gene
raal Sniiders en de heer Plesman van de
K.N I.L.Mij. de burgemeester van Utrecht,
dr. J. P. Fockema Andreac, de leden van
het bestuur van den Bond van Eigenaren
va- x' '-'ri'cphn SiiikeroMtleriemingen, het
collngp van curatoren der Indologisehe facul
teit te Leiden: generaal Snert, mr. van
Gybland Oosterhoff en anderen. Aan de
groeve is gesproken door Mr J. W. Ramaer,
oud-voorzitter van den Bond.
Uitvoerig releveerde snr-v-- hoe mr van
Hasselt heeft gewerkt voor pen onderlinge
samenwerking van de ondernemers toen hij
inzag, dat die samenwerking neodi<aflig»s nm
de onderlinge belangen te behartigen. Het
was een zeer mneiliike taak. doch hij heeft
zich in dp jaren 1913-1919 voortreffelijk van
die laak gekweten.
Van Hasselt was nok nog onder voorzitter
an den Onriernemersrnnd van Ned. Indië,
elke rad eeljprpn werd uit de mm-' eke-
lijkheid dat de ondernemers zich onder het
erneursrhap van Van Limburg S'irum
moesten voreenigen Ook in deze betrekking
was Van Hasselt in hooge mate actief. Spr.
releveerde de Fehrunri-rirnitnire van Van
Hasselt, waarin hij er den nadruk op legde,
lat iedere deelnemende indus'rie. wat de
aken hetrof volkomen onafhanke-
i:k
bliivi
Het is
•wppst te ondervinden dat door zün werk 'n
groot onrecht aan de smkerindustrie in Indië
niet gedaan is Hij was pen vriend voor
eder, altijd bereid om te helpen. Zijn nage
dachtenis zal dan ook in hooge eere blijven.