i
'r MAANDAG 27 JANUARI 1930
TWEEDE BLAD PAG. 5
R. LAGERE LANDBOUW-
SCHOOL
Jer
.VJ l
de school in ottoland
haar eigenaardig karakter
EEN VEETEELTSCHOOL
II
lagere landbouwschool is dofs aparts,
de school in Ottoland is weer extra
irt, Het moet speciaal een veeteelt- en zui-
je rei ding-sch ooi worden. Naet practisch
uurlijk, maar theoretisch.
zijn hier in de streek der zei fk azende
ren. Dat wil zeggen, <lat sleohts bij uit
deling de melk naar de fabrieken gaat
dat de boeren voor 't overgroote deel zelf
en kaas maken,
staan in den omtrek slechts twoc fa-
..en: één te Giessen-Nieuwkerk en oen
Bleskensgraaf; en het ziet or heclemaal
naar uit, dat cr voorloopig een bij zal
tèn.
veeboeren van dc Waard modemdseeren
bedrijf, zooveel zij kunnen: maar zij
jn zelf karnen en kaas maken: echte
re, volvette kaas. Probatum est,
oomaamste reden daarvan zal wel
at men de wei (niet het gras
wat cr overblijft na het karnen) noo-
heeft voor het fokken en mesten van
noals gezegd: akkerbouw is hier feitelijk
en de school krijgt dus een eigenaardig
ikter, geheel in overeenstemming met
ft
it blijkt wel uit het leerplan, dat naast
algemeen vormende onderwijs zich foi
ls ral bepalen tot theoretisch onderricht
cl bereiding, veeteelt en be
Wat de rulvelbereiding
eft zal volle nadnifc' moeten vallen op
indelijkheid, het bacterieleven en dc be
deling van het vee. "Waarbij niet alleen
vraag naar het wat maar ook naar het
aan de orde komt
sker, voor de behandeling is het ten
hetzelfde, of men dets automatisch
n uit vreos voor nadeelige gevolgen
of men welbewust zich op een doel
sar een denkend mensch krijgt meer bc-
ig in zijn werk, geniet meer arbeids-
wanneer hij met kennis van zaken
bngen behandelt,
it geldt ook bij de
veeteelt
den bizonderen zin des woords.
kI meer dan vroeger wordt van c
taen van een veearts gebruik gemaakt
ir er blijft op 't gebied van veeziekten
wo heel veel voor den boer zelf te doen
en donke eens aan de tuberculose. De
lirjig met deze ziekte in de menschen-
reH heeft geleerd, van hoeveel waarde
i zorgvuldige behandeling is; veel
ijker dan medicamenten.
Liiat voor het vee niet gelden? Zou de
Bt door doelmatige stalling, afzonde-
.Miheid en in 't algemeen zorg, heel
iunnm doen ter bestrijding van deze
hij weet, wat de ontwikkeling der
en bevordert en hoe ze bestreden kun-
R'orden, dan kan hij heel veel doen om
gevreesde ziekte te stuiten of te keeren.
lik bij dit onderdeel van het on denvijs
het aankoopen van deugdelijk vee;
het stichten van veeoontrolevereenigin-
en ge zult het verstaan, dat hier heel
te leeren en te ondenvijzen valt.
do derde plaats komt dan als belang-
I idcrdeel der leerstof
de bemesting
sommige streken heerscht een chro-
gebrek aan meststoffen en dat wreekt
natuurlijk in de opbrengst Er zijn zoo
daar hooilanden, welke nooit bemest
Ion. Maar het gras is er dan ook naar.
mt vader Cats wist het wel. toen hij
of: ..Dc mest en is geen hcaligheyt;
zij doet wond'ren, waar ze leyt".
e zijn land niet behoorlijk bemest,
t feitelijk roofbouw en dat is altijd
irop. Ook de beste» grond wordt ten
uitgemergeld; wat bij grasland nog
(el te sterker spreekt, omdat hier van
lbouvv ook geen sprake is.
tbreekt dus de natuurlijke mest, dan
men de kunstmest, zoo al niet in den
dan toch in de hand nemen,
wie zal zeggen, hoeveel schade me-
1 zich berokkend heeft door onoordeel-
ig gebruik. Indien ergens, dan is hier
etasch onderwijs onmisbaar,
ir komt nog iets bij.
stroven moet steeds gericht zijn op
en beter opbrengst. Ook bij doelmatige
(deling en oordeelkundige, voldoende
sting is er een grens,
tli het is mogelijk, dat ook deze limiet
hoven wordt.
dit oogenblik is de vraag aan de orde
misschien geschieden kan door
H. W. SPENDEL t
veredeling der grassen.
wretisch gesteld is men geneigd deze
Dc heer H. W. Spendel, die Donderdagavond
in den Gemeenteraad van Leiden, toen hij
flaar het woord voerde over de begrooting,
door een hartverlamming getroffen werd en
onmiddellijk overleed. De heer Spendel was
te Leiden een zeer geziene persoonlijkheid
en vooral in muzieikkringen zeer bekend.
om zou gras niet veredeld kunnen worden?
Ook hier is misschien met zaadselectic iets
te bereiken.
Evenwel, hoezeci i.mmdge deskundigen
veel verwachting hebben, dat dn deze (rich
ting iets gedaan en bereikt kan worden; op
cenig ander resultaat kan men nog niet bo
gen. Het is natuurlijk best mogelijk, dat
wat theoretisch aannemelijk schijnt, in dc
practijk falikant uitkomt.
Nochtans verdient het vraagstuk volle
belangstelling, en de landbouwschool zal
het mogelijk op don duur ook niet kunnen
passeeren. Voorloopig zal het wel niet aan
de orde komen, maar we wijzen er slechts
op om aan te toon en, dat alles wat leeft,
zich ontwikelt en dus belangstelling vraagt.
Het eigenaardig karakter
dezer scholen komt ook uit dn het feit, dat
het aJle eenmansscholen zijn; terwijl
er tooh geen sprake is van „paedagogische
j ammergestalten".
Het zijn welbewust scholen met één on
derwijzer, die tevens hoofd da.
Waarom?
Omdat het in dc eerste plaats klopt op de
locale omstandigheden. Een lagere land
bouwschool kan geen groot aantal leerlin
gen hebben, want dan zouden deze va
verren afstand moeten komen. Daarom geldt
als regel, dat wanneer zoo'n school in elk
der vier klassen hoogstens 30 leerlingen telt,
er in een ander centrum een nieuwe school
gebouwd wordt
Ruim honderd toekomstige boeren bene
den de 18 jaar is geen kleine schare!
Het bestuur der school te Ottoland zal dan
ook heel tevreden zijn als de sohool ii
eerste 4 jaar uitgroeit tot vier klassen met
ieder ongeveer 20 leerlingen.
Dat er vier klassen zijn en één onderwij
zer bewijst reeds dat niet elke klas een
volle week les krijgt
Dat is ook niet het geval.
De eerste komt Maandag en Donderdag
van kwart voor 9 tot 3 uur (een korte pauze
op den middag; de tweede klas Dinsdag; de
derde Woensdag en de vierde Vrijdag.
Omdat de lessen om 3 uur eindigen, kun
nen de leerlingen na dien tijd nog bij het
melken helpen.
En in den hooitijd heclemaal geen school.
Dat is de aansluiting tusschen school,
gezin en beroep.
De sohool wordt, zoo men weet, 5 Fébr.
geopend. Daarom mogen we thans, met deze
algemeenheden, welke hopelijk de belang-
steling zullen verhoogen, volstaan.
Kerknieuws.
CHR. GEREF. KERK.
Beroepen: Te Boskoop (voor <ïe 2a?
maal), N. Bydemast te Rotterdam-West,
NED. HERV. KERK.
Drietal: Te N ijmegen vac.-W. C.
Posthumus Meyjes),J. Ph. Eggink te Delfs-
haven, C. D. van Noppen te Zwolle ei
van Raimshorst te Brummen.
Beroepen: Te Vlissingen (vac.-C. L.
Voorhoovie), L. J. C. Visbeek te Hcemse.
te Monnikendam, M. D. Gijsiman te Nieuwe-
Pdkela.
Bedankt: Voor Nieuwpoort, J. Haring
te Benthuizen. i
GEREF. KERKEN.
Bedankt: Voor Oost- en West-Souburg,
E. de Jong te Bellingjwolde en Nieuwc-
schans.
NIEUWE PREDIKANTSPLAATSEN
Te Leeuwarden besloot de Kerke-
raad der Geref. Kerk over te gaan tot het be
roepen van een vierden predikant. Ook zal
en vierde kerk gc\ ouwd worden.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE.
Ds. C. J. II o e k o n d ij k nam Zondag-
vond in het gebouw „de Eendracht", waar
elke week de Vrije Evangelische Gemeente
Rotterdam vergadert, afscheid van zijn
Gemeente- Ds. Hoekendijk koos als tekst,
bevestigend te beantwoorden. Waar-J Gen- 22 14: „Op den berg des Heeren, daar
't voorzien worden". Naar aanleiding
Het eerste stuk stond in ons blad van I hiervan gaf spr. antwoord op een tweeal
iterdag. vragen, nl. wat de berg des Heeren is, en
waarin dat Goddelijk voorzien bestaat
De berg des Heeren is 1. de plaats, waar 't
geloof tot liet uiterste wordt beproefd, maar
ook het heerlijkst door God wordt voorzien;
2- do plaats waar Izak geofferd werd; 3. dc
berg, waar het koren gedorscht wordt; 4. de
berg, waar het oordeel ophoudt, en 5. de
berg, waar de tempel des Heeren wordt ge
bouwd. Hot Goddelijk voorzien bestaat in
het zorgen voor een vervanger, het recht-j
vaardigen van het geloof, cn het uitbouwen
tot vader der geloovigen.
Namens Kerkeraad en Gemeente heeft I
daarop br. Bergeijk den scheidenden leeraar
toegesproken, waarna men hem toezong Ps.
121 4.
Ds. J. HOOGENRAAD. f
Zaterdag jl. is te Breda op 73-jarigen leef
tijd overleden Ds. J. Hoogenraad, emeritus
predikant der Ned. Herv. Kerk.
Ds. Hoogenraad werd in 1856 te Schevenin-
gen geboren; hy behaalde het proponentsexa
men in 1880 cn werd toegelaten tot den H.
Dienst in 1881.
Zyn eerste standplaats was Oostbroek, waar
hy 13 Februari 18S1 werd beroepen. In 1888
vertrok hy naar Wageningen; tien jaar later
nam hij een beroep naar Leiden aan. Bij zijn
40-jarig ambtsjubileum in 1921 is hij benoemd
tot ridder in de Orde van Oranje-Nass
Weinige maanden later is hem op zijn ver
zoek emeritaat verleend, warna hij zich met
terwoon te Breda vestigde.
De begrafenis zal a.s. Woensdag op de be
graafplaats „Zuilen' te Breda geschieden.
KERKINSTITUEERING
Te Lutterade (L.) zal, naar de „Stan
daard" verneemt, 2 Februari a.s. de institu-
eering eener zelfstandige Gereformeerde
Kerk plaats hebben door instelling der amb
ten. I>e Kerk, die de vierde Geref. Kerk
Zuid-Limburg zal zijn, omvat de gemeenten
Geleen, Sittard en Beek.
KERKGEBOUWEN.
Te H e n g el o (O.) nadert het nieuwe kerk
gebouw der Geref. Kerk zijn voltooiing. In
den loop der volgende maand zal het in
bruik worden genomen.
Deze kerk, gebouwd aan de Bankastraat,
in de onmiddellijke nabijheid van
densche straat, biedt plaats aan pl.m. 1000
kerkgangers. Als grondvorm heeft dit
kerkgebouw een Grieksch kruis, zoodat de
hoofdpijlen, waarop vrijwel de geheele kerk-
constructie rust, een vierkant vormen. Naar
buiten blijkt hiervan echter niets daar de
hierdoor vrijkomende ruimte benut is voor
verschillende bijlokalen, welke zeer prac
tisch aaneensluiten.
Van het interieur valt de enorme kapcon
structie op, welke uit zes geconstrueerde
spanten beslaat, waarvan de grootste
spanwijdte van 23 M. hebben cn een hoogte
van 17 M», zonder dat de ruimte onderbro
ken wordt door de vaak hinderlijke hek
stangen. De hooge en brcede ramen geven
ruimschoots gelegenheid tot het binnenlaten
van het licht, dat getemperd wordt door het
veelkleurige glas in lood, welks samenstel
ling: met zorg is geschied. Boven den ingang
bevindt zich de gaanderij, van waar
een onbelemmerd uitzicht heeft op den
preekstoel. De grootere en kleinere dakvlak-
ken laten op het beste punt ruimte voor het
slanke torentje dat uitvloeit in een steeds
ijler wordende spits.
Architect is de heer E. J. Rothuizen
Arnhem, de heer G. Moesbergen te Maars-
bergen. Beiden hebben gezorgd voor
kerkgebouw dat bijzonder de aandacht
trekt cn dat den gunstigen indruk van dit
stadsgedeelte zeer bevordert.
Te K r a b b e n d ij k e, waar het nieuwe
kerkgebouw der Geref. Gemeente in gebruik
werd gènomen, heeft bij deze gelegenheid
behalve Ds. M. Hofman ook Ds. G. H. Ker
sten, van Rotterdam, het woord gevoerd. Ai
nemers van den kerkbouw waren Gebr. van
Boven van Hillegersberg. De kosten bedra
gen pl. m. i 130.000
Te Ooltgcnsplaat werd onder zeer
groote belangstelling de nieuwe Gerefor
meerde kerk in gebruik genomen. Ds. H. de
Lange had als tekst gekozen: Matth. 28:20:
„En ziet ik ben met ulieden al de dagen
tot aan dc voleinding der wereld". Door den
predikant werd ,na den dienst het woord ge
richt tot den architect wien alle lof toekomt
voor den bouw en de aannemers, die op
royale wijze den verbouw hebben uitgevoerd-
Ouderling van Kempen dankte den predi
kant voor zijn gastvrijheid in het houden
der vergaderingen in de pastorie en voor zijn
pracht geschenk (een mooien kansel-bijbel).
Hij sprak den wensch uit dat Ds de Lange
nog vele jaren in deze Gemeente het woord
mag bedienen.
Namens B. en W. der gemeente sprak Bur
gemeester Donkersloot, die er op wees, dat
de beste Christen ook de beste Staatsbur
ger is en derhalve de plaatselijke Overheid
ook veel sympathie gevoelt voor de belan
gen der Gereformeerde Kerk. Spr. wenschte
den Kerkeraad met dit nieuwe gebouw van
harte geluk. Persoonlijk noemde hij de stich
ting van dit gebouw mede een vrucht van
den geloofsmoed van hen die nu voor veertig
jaren het oude gebouw onder veel offers heb
ben gebouwd.
Ook Ds. B- W. de Graaff, van Stad a. h.
Haringvliet, hield een korte toespraak naar
aanleiding van de woorden: „dat Uw oogen
dag en nacht open zijn over dit huis". Ook
Ds. A. L. Ruys van Dinteloord, die
dertig jaren deze Gemeente diende: sprak
enkele woorden van herinnering, waarop Ds.
De Lange nog een kort slotwoord sprak. Vele
belangstellenden waren overgekomen ojn. de
heer R. Kiewiet die deze gemeente vele jaren
als hoofd der Chr. School gediend heeft.
De nieuwe kerk is een groote verbetering
voor deze Gemeente. Zij biedt heel wat meer
plaatsen, doordat er twee gaanderijen zijn
VEREENIGING VOOR VROUWELIJKE STUDENTEN
27, 28 cn 29 Januari a.s. viert de Vereeniging voor Vrouwelijke Studenten te Leiden
haar zesde lustrum, welke feesten ook door Prinses Juliana zullen worden bijgewoond.
Hierboven ihet Bestuur, van links naar rechts de dames M. C. Poser, A. van Traa, A. A.
P. Couvee, praeses, C. A. Mazel en M. S. Andrau.
aangebracht, alsmede door de centrale ver
warming. De preekstoel heeft plaats moeten
maken voor een platvorm in Slavonisch
eiken, sober van stijl.
Architect was de heer H. C- de Ruiter,
bouwkundige alhier, in wien de Gemeente
een zeer juiste keuze gemaakt had. Het ge
bouw eert den maker.
Te Poortvliet heeft de Geref. Ge
meente besloten een kerk te bouwen op een
terrein aan den Zuidachterweg.
SCHULDBELIJDENIS
Te Eibergen zijn in de Geref. Kerk voor
het doen van openbare schuldbelijdenis, in
zake overtreding van ilict zevende gebod,
door den praeses een drietal vragen gefor
muleerd. Deze vragen zijn door den Kerke
raad goedgekeurd.
VERDERE FUSIE IN SCHOTLAND?
Nadat de beide groote Presbyteriaansche
Kerken in Schotland in 1929 zich vereenigd
hebben, denü<t men nu bij de kleinere Kerken
aldaar aan een dergelyiken staD. Volgens een
bericht van Dr. Kolfhaus in de „Reformirte
Kirchenzeitung"' heeft de „Free Church" een
noodiging gericht tot tte „Free Presbyterian
Church", de „United Secession Church'' en de
„Reformed Presbyterian Church", teneinde
tot vereeniging te komen.
Alle vier dezer Kerken hebben dezelfde
Kerken-ordening en dezelfde geloofsbelijdenis.
Het zyn maar kleine gemeenschappen; de Free
Church bijv. telt slechts 25 gmeeenten,
Ref. Presbyterian 15 gemeenten. Twee klei
nere Kerkgroepen blijven er dan nog m
nl. de Continuing United Free Church en
Original Secession Church; deze beide Ker!
groepen schynen meer neiging te hebben om
met de Vereenigde Landskerk in contact te
treden. Het is bekend dat het ook voor
Geref. Schot allengs ondoenlijk werd, de ver
schillende namen van de verschillende Schot-
•sche Geref. Kerken uit elkander te houden.
Waarschijnlijk zal dit nu in de toekomst ge
makkelijker gelukken.
GIFTEN EN LEGATEN
Te Arnhem heeft de Geref. Kerk h.
Hersteld Verband van een lid der Gemeente
een effect van ruim f 1000 ontvangen met be
stemming om gedurende twee jaar het trak
tement van den te beroepen predikant met
f 500 te verhoogen.
—Te Capelle a. d.. IJssel zijn door
wijlen mej. A. van Cappellen de volgende be
dragen gelegateerd: aan de Ned. Herv. Ge
meente en haar Diaconie elk f 2000, bene
vens nog f 2000 en de Diaconie met verplich
ting. dat het vruchtgebruik moet komen aan
de Meisjesvereeniging der Gemeente-
CHR. HIST.
JONGERENGROEPEN
Schoolnieuws.
LAGER ONDERWIJS.
HOOFDBENOEMINGEN.
Giessen-Oudckcrk, J. J. Bastm'eijer
te Goes. Voor tijdelijk. Ing. 27 Jan.
Smi 1de, M. Japinga te Ommerschans.
Amersfoort (te openen Chr. Nat.
School, Rijnstraat), J. H. Veenkamp, thans
hoofd der Chr. Nat. School in de Rozenstraat,
aldaar.
Oudehaske, S. Atcma, hoofrl te La
thum (G.).
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN.
Groningen (Nossauschool), G. D
Drenth te Tzummarum.
Vriezen veen (wijk VI), J. H. Nijland,
aldaar. Voor tijdelijk.
Hulshorst, W. Eelsing te Overschild en
mej. Wilh. Mons te NunspeeL Beiden aang.
Driel, O. iB. (Herv. School), J. J. van
Beek te Almelo.
Waddinxveen (Oranjelaan, hoofd H.
Hoek), voor vast, mej. D. Kaper, thans tijde
lijk; mej. T. A. Clasie te Bergambacht en J.
Meijler te Den Haag voor tijdelijk.
Uithuizermeeden (Geref. School,
hoofd H. van der Veen), W. P. Huisman te
Wagenborgen. Voor de afd. U. L. O.
Amersfoort (Chr. Nat, School, Van Ef
fenlaan, hoofd J. van de Rotte), C. Blaauw,
ond. met hoofdakte, te Oldebroek.
j" j stwo 1 d (Gr.), J. Jaarsma te Lioessens
EXAMENS.
Leger en Vloot.
het front van den troep de belediging piaats van de vier oma..ga n.j net
luit. Kopper, jhr. Van Lanschot, Frowt'ijn en Van Maanen. Het voorlezen
9 olfloieele meciedeeling der beëedafdng. In het miclden 1ste rij; Luit.-Kolonel Clavane.au, daarachter de vi.er beöedigde officieren
DISTRICTSVERGADERING
DE NA-00RL0GSCHE MENTALITEIT
Zedelijke beteekenis der Democratie
Zaterdagmiddag is in het Vereenigimgs-
lokaal te Schiedam een diistrictvergadering
gehouden van Ghr. Hist. Jongerengroepen,
op welke vergadering groepen uit Dor
drecht, den Ilaag, Soheveningen en Voor
burg vertegenwoordigd waren.
Na samenzang van het eerste couplet
van het Wilhelmus, opende do voorzitter
van de Jongerengroep Söhiedam, de heer
B. van Wamelen de vergadering met
gebed, en voorlezen van Ps. 92, waarna hij
met een kort woord de aanwezigen hartelijk
welkom heette, in 't bijzonder de sprekers,
de heeren Mr. dr. H. A. van Gijbland Oos-
terhoff uit Den Haag en Mr. dr. J.
Bruggen uit Dordrecht, wethouder T. Sla
venburg, het raadslid J. v. d. Tempel en
de leden van het Federatiebestuur.
Rede dr. v. Gybland Oosterhoff.
De heer van Gybland Oosterhoff sprak
daarna over: De Na-Oorlogsche Mentaliteit
Na den oorlog, aldus spr., werd allerwege
gepropageerd voor een algemeen en vrede.
Watis er van dat alles terecht gekomen?
We hebben een geweldsvrede gekregen.
Wat vroeger heilig was wordt nu door het
slijk gesleurd. Het bolsjewistische Rusland
is de bron van ellende voor de wereld ge
worden. Het gaat nu in de laatste instantie
om het behoud van de Westersche bescha
ving. Zou het Westen in dezen strijd vol
doende weerstand kunnen bietden? De
eeuwenoude fundamenten van onze cultuur
ligt nog te diep; omverwerping gaat nog
niet zoo in eens.
De hoofdfundamenten zijn
familie gezag en vaderland.
Dit laatste speciaal in het besef van de
roeping, die men tegenover het vaderland
heeft. Den laatsten tijd is er een heftig con
flict ontstaan tusschen vader en kind: de
z.g.n. opstandigheid der jonge generatie.
De proletarische revolutie is een uittar
ting tegen de Tien Geboden. Doch volgens
een Russisohen schrijver is deze jeugd ge
lukkig in haar ideaal. Maar wanneer dit
rotsvast vertrouwen geschikt wordt, zal
een golf van zelfmoorden over Rusland
komen. De oorlog heeft banden gebroken
In den strijd hiertegen is ons gegeven de
moraal en de traditie. Natuurlijk is het ver
keerd om te veel aan traditie vast te hou
den. De tijd gaat voort en men moet mee
gaan met zijn tijd.
Ik 'i#4, het voorrecht gehad, aldus spr.,
om r' de wereld te zwerven en daarom
ben ik geen vasthouder aan het oude. Doch
al die ontbindende leuzen voeren tot armoe
en ellende. Wil onze maatschappij blijven
bestaan dan moeten gezag, vaderland en
gezin blijven bestaan. Onze tegenwoordige
tijd kent in alle staden wel recht, docb geen
verpflidh tingen.
We zitten midden in
de gezagscrisis.
Het
moet sterk zijn. Zie slechts de
koloniale politiek der diverse landen en
merk Op wat gemis aan gezag kan bewer
ken. Ook in het gezin moet gezag zijn. Spr.
citeert eenige gedeelten uit het werk
„Goede Manieren" van Mevr. van Zutphen,
welke betrekking hebben op het gezins
leven, de na-oorlogsdhe cultuur, de slapheid
van de tucht en het verloren gaan van
pióteitsgevoed. De moderne litteratuur
breekt veel af in den tegenwoordigen tijd,
met het gevolg dat jonge mensohen tot zelf
moord worden gedreven. Een gevolg van
deze litteratuur is, dat men in het Oosten
heil gaat zoeken; het z.g.n. Azïatisme worlt
opgewekt. Het Amerikanisme, het materi-
eele komt eveneens op don voorgrond,
waarbij het oude Europeesche maar eens
opgeruimd moet worden.
Het Amerikanisme
loopt over de oppervlakte der dingen. Het
gaat niet diep; het kent geen traditie. Het
vormt een gevaar voor onze Europeesche
cultuur.
Het historilooze Amerikanisme stelt den
dollar op den voorgrond; dit zien we uit
de afschaffing van de verkapte slavernij.
Zij heeft sleohts tot doel de concurrentie te
onderdrukken.
De tegenwoordig opgroeiende jeugd is
egoïstisch, wordt vermaterialiseerd en toch
zien we haar meegaan met bet zoetelijke,
dat zij uit bet Christendom meente te ha
len.
In het holle bestaan, zoowel individueel
als nationaal, moet vulling komen, andere
moeten we het afleggen tegen her bolsje
wisme. Dit leert immers de jeugd op de
toekonxt zien.
Onze theologische gesahillen worden op
politiek terrein overgebracht en dat al
dus spr. is verkeerd.
Sleohts de hoofdfundamenten, familie-
gezag en vaderland kunnen onze Wester
sche cultuur voor ondergang behoeden.
Ds. KERSTEN RESERVE-LEGER-
PREDIKANT.
Naar verluidt zal Ds. G. H. Kersten, lid van o vto ituo waji ucaj jiw
de Tweede Kamer, binnenkort benoemd worden Gijblad Oosterhof e enige' gedichten"voorT
tot resexve-legerpredikant. yap de gelegenheid tot vragen. 6tedlen,
WAT EENS OP
27 Januari
GEBEURDE!
Op 27 Jan.uari 1547 stierf Koning Hen
drik VIII van Engeland, en met hem ging
een der meest brutale en bloeddorstige
heerschers heen.
Hij was in 1491 geboren en op zijn acht
tiende jaar aan de regeering gekomen na
den dood van zijn vader, Hendrik VII, die
gehuwd was met Elisabeth van York en
daardoor een vereeniging tot stand bracht
tusschen de Huizen York en Lancaster, die
elkaar in den Rozenoorlog zoo bloedig
hadden bestreden.
Hendrik VIII is vooral bekend gewordan
door zijn strijd tegen den Paus met als ge
volg de stichting van de Anglicaansche
Kerk in Engeland.
Men kent de geschiedenis. De Koning
wilde scheiden van Catharina van Aragon
om in 't huwelijk te treden met Anna Bo-
leijn. Maar de Paus weigerde toestemming
t« geven.
Toch dreef de Koning zijn zin door en in
1533 werd 't. huwelijk gesloten. Maar reeds
drie jaar later werd Anna Boleijn, die het
leven had geschonken aan Elisabeth, de la
ter zoo beroemde Koningin van Engeland,
ter dood verootrdeled.
Een dag na haar terechtstelling huwde
de Koning met Jane Seymour, die in 1537
stierf, hem een zoon, den lateren Koning
Edward VI, nalatende.
Twee jaar bleef Hendrik weduwnaar en
huwde toen op aandrang van Thomas
Cromwell een Duitsche Protestantsche vor
stin, Anna van Kleef.
Toen zij echter in Dover aankwam en de
Koning haar zag, wilde hij niets van haar
weten. Deze teleurstelling beteekende tevens
de dood van Cromwell, die zonder vorm
vap proces ter dood werd gebracht.
De Koning liet zich weer van Anna schei
den en huwde toen Katharina Howard, en
weer beleefde Engeland het schouwspel,
dat zijn Koningin op het schavot het leven
eindigde. (12 Februari 1542).
Vier maanden daarna huwde deze vree-
selijke man voor de zesde maal, nu met.
een jonge weduwe Katharina Parr, die hem
overleefde.
Weerbericht.
Barometendand.
Hoogste stand 760.8 te Ingö.
Laagste stand 743.7 te Rochefort.
Weerbericht
Zwakke tot matige winden uit Oostelijke
richtingen, nevelig tot licht bewolkt, weinig
of geen neerslag, temperatuur om het vries
punt tot lichte vorst des nachts, overdag iets
kouder.
Stonnsein.
Ontvangen 27 Jan. 9 uur vjn. Attentieseiri
FIETSERS LICHT OP:
Van 2329 Jan. van 5.06 nam. tot 7.19 vzn,
maakte de heeren van Bruggen, Schouwen
burg, Slavenburg en Henkels Jr. gebruik.
De heer van Gijblam-d Oosterhoff beant
woordde de gestelde vragen uitvoerig.
De voorzitter dankte den spreker, die
weer tijdig naar Den Haag terug moe®!,
voor zijn woorden.
Na de pauze verzamelden de aanwezigen
zich aan een koffiemaaltijd, waar door,
verschillende- aanzittenden speeches wer
den afgestoken. De heer J. van Raven»
zorgde voor muzikale afwisseling.
Redt rar. dr. van Bruggen.
Vervolgens werd den heer Van Bruggen
gelegenheid gegeven om zijn onderwerp:
De zedelijke beteekenis der Democratie te
behandelen.
Ik voel mij, aldus spr., als een verdachte,
die zich tegen een ernstige beschuldiging
moet verdedigen. In „De verwording der,
publieke zeden", het boek van dr. Wester
man wordt het volgende gezegd: de de-
mocratie heeft over de geheele linie ge-'
triomfeerd. De Liberaal dr. Westermen uit
hierin bezwaren tegen het algemeen kies
recht Als een voorbeeld van zuivere demo-;
cratie. De democratie is een onbarmhartig-
God. De democratie is eigenlijk een olie-
dhardhie. Ook het parlementaire wezen
gaat door de democratie een verkeerden"
kant op. Het generaliseeren is, volgens
spr., een groote fout in de beschuldigingen
tegen de democratie geuit We moeten on
derscheiden de democratie der volkesouve»
reiniteit Wanneer we de zaak Chr. Hiito-
risch bezien, dan moeten we de democra
tie in Christ el ij ken zin aannemen. Het
evangelie staat niet buiten onze wereld,
maar juist er midden in. Het algemeen
kiesrecht is een beroep op
het zedelijk geweten
van den mensch. In een door zonde ge
broken wereld kon geen gelijkheid van
menschen bestaan, maar toch zijn wij allen
gelijkwaardig en door uitbreiding van het
kiesrecht kunnen zooveel mogelijk burgers
meewerken aan de regeeringssamenstelling.
Het kiesrecht is dus democratsch in den
ruimstcn zin en dien tengevolge ook in Chri»
telijken zin.
De eerste verplichting, die uit de demo
cratie volgt ie de leerplicht, de tweede
de algemeene dienstplicht.
Dr. W sterman zegt: het intellect moet
regeeren. Doch niet het intellect, het karak
ter moet regeeren.
De grootste vijanden van de democratie
zijn <je socialisten, omdat zij niet de demo
cratie in den ruimten zin willen toepaseen.
Wa htet parlementaire stelsel betreft, de
regeering heeft de controleerendetaak van
het parlement te ontzien.
"a men Christelijk Historisch is, is men
democratisch.
Wanneer het Chrstendom paraat was ge
weest, was er nooit socialisme ontstaan. Het
Christendom is democratisch in den ruim-
sten zin des woords.
Het partij leven moet verheven worden toi^.
de grootste hoogte. Door het Evangelie kan®
het volkspeil opcrevoerd worden. Wanneer
men de democratie aanneemt, moet het volk
roorgelicht worden, ook wat betreft de min
der aangename dingen. Sleohts de ware de
mocratie kan door het Christendom gegeven
—orden.
Van de geleffenlied tot vragen stellen,
maakten gebruik de heeren Henkels Sr. en
J. Valksbrug welke vragen door den heer
Van Bruggen uitvoerig behandeld wei-den,
waarna de heer B. v. Wamelen den spr.
dankte voor zijn woorden.
De voorz. van den groep Voorburg dank;
te namens de aanwezigen de groep Schie
dam voor haar gastvrije ontvangst.
Spr. voelde meer voor een gewestelijk be
stuur om den band tusschen de groepen in
Zuid-Holland te versterken. Nogmaals dank-
tespr. voor de ontvangst.
Mr. dr. Van Bruggen sloot de vergadering
met dankzegging.
