r MAANDAG 6 JANUARI 1930 DERDE BLAD PAG. 7
BINNENLAND.
ANTONIA WILHELMINAFONDS
De raad van bestuur van. bet Antonia Wil-
helmina Fonds noodigt elk jaar een aartal
personen uit voor een dieper gaande bespre
king van eoa der onderdeelen van het groot;
vraagstuk: de zorg voor de geestelijk onvol
waardigen buiten de gestichten.
Deze tern*, immers, aldus de voorzitter Dr.
Kat, die na Let A. V. O.-congres ieder onzer
roo bekend in de ooren klinkt, dekt ook wel
grootendeels de uitgebreide groep van men-
schen, op wier belangen het echtpaar Van
Deventer het oog had, toen het dit fonds
6tichtte cn het tot zijn eenigcn erfgenaam
maakte, met do opdracht de gezinsverpleging
van geesteszieken in den meest u.tgebreiden
zin des wooids te bevorderen.
Gezinsverpleging in gestichtsverband was er
aanvankelijk alleen op „Veldwijk", en steeds
wordt er meer in die richting gc-laan.
Dat was ook het onderwerp, dar, ter confe
rentie behandeld werd, n.l.: „Het vraagstuk
van den arbeid bij de gezinsverpleging van
geestelijk onvolwaardigen'', doer Dr. J. H.
Schuurmans Stekhoven (inspecteur van het
staatstoezicht op krankzinnigen cn krankzin
nigengestichten) en door den .Ver J. J. van
Male (hoofdinspecteur van den arbeid te
Amsterdam).
De laatste spreker behandelde meer bepaal
delijk de vraag: „"Welke werkzaamheden, die
geestelijk onvolwaartbgen in huisindustrie
kunnen verrichten, komen in aanmericing
„In de eerste plaats zeer eenvoudig weef
werk, als het maken van dweilen, het vlechten
van rietmatten voor broeikassen in streken,
waar gemakkelijk gelegenheid voor at zet be
staat, eenvoudige matjes, zooais cue \n Has
selt worden gemaakt; ook cocosmattcn, doch
dit zal wel tot de uitzondering blijven oenoo-
ren, daar hiervoor een groote werkruimte
noodig is en van der werkman een ze«cere
intelligentie wordt vereischt.
Verder komen nog in aanmerking die een
voudige werkzaamheden, die ook door blinden
worden ve'ncht, als het maken van borstels,
kwasten en vuurmakers.
Voor het verwerken van papier h.-jven
slechts deelhandelingen over, zoons het plak
ken van curtonnen doozen. Hiertoe zou sa
menwerking dienen te worden gezocht met den
arbeid in de gevangenissen, waar hef. carton
«ordt gesneden en gestanst.
Zoo ook is het geval met het maken van
«nveloppen. Hoewel deze m hun geh<*l
machinaal eemaakt, veel goedkoper zullen
rijn, ware toch te overwegen of het snyden ine.
als gevar.genisarbeid kon worden verricht en
het gommen door geestelijk onvolwaardigen.
De finantiecle regeling met toeslag is licht te
treffen. Hierbij is de hulp en medewerking
van het Rijks-Inkoop-Bureau onontbeerlijk.
In een omgeving waar erwten en boonen
worden uitgegeven om te lezen, zijn geestelijk
onvolwaardigen daarvoor meer aangewezen
dan huisvrouwen, die met al geheel e --erwaar-
loozing van het gezin, dit met behulp van
^"üol^tobakstrippen is een handeling, welke
sssST o-i— ws? s
iu streken, waar dere a«d
Jnheemsch is. eveneens door geestelyh on/ol
welke zich daarvoor leenen, niet toe te passen.
GRAFSTEEN H. DE WILDE
EEN CIBCULAIRE AAN DE A. H. KIES-
VEREENIGINGEN.
Naar wij vernemen is in de kring van het
Provinciaal Comité van anti-rev. Kiesvereeni-
cingen in Zuid-Hclland de gedachte opgeko-
men, om door het plaateen van een eenvondj-
ven gedenl.eteen op hot graf van wallen haer
voorzitter den heer H. de Wilde, dankbare hul-
de te brengen aan diens nagedachtenis. Aan
de besturen der anti-rev. Kiesvereenigingen in
Zuid-Holland is in verband daarmee een cir
culaire gezonden, waarin we o-a. lezen:
,tfn het overlijden van onzen Voorzitter op
18 Juni jJ. heeft onze partij in het algemeen,
heeft inzonderheid haar organisatie een
ernstig verlies geleden.
Sedert 1890 was de heer de Wilde in onze
provincie woonachtig. Hij is geweest de on
vermoeide, getrouwe strijder voor de doorwer
king onzer beginselen in Zuid-Holland vanaf
het oogenblik, dat hij zich in Den Haag ves
tigde totdat zijn kracht verbroken werd. Mede
door zijn arbeid en stellig geldt dit mtfl
name voor Flakkee werd in 1901 de libe
rale meerderheid in de Staten van Zuid-Hol
land omgezet. Wat de heer De Wilde vanaf
1901 in die Staten, aanvankelijk als lid en
later als lid van Gedeputeerde Staten, tot
stand heeft mogen brengen, behoeven wij U
niet te herinneren.
Ook voor onze partij-organisatie m Zuid-
Holland is hij steeds met onverdroten ijver
werkzaam geweest. Hij organiseerde indertijd
met den heer Joh. Krap een Provinciaal Co
mité, dat een band sloeg om al onze geest
verwanten in Zuid-Holland.
Tn het jaar 1918 trad de heer De Wilde op
als voorzitter van het Provinciaal Comité.
Allen herinneren we ons nog levendig, welk
een opstuwende kracht er van zijn.leiding uit
ging en op welke wijze hij telkens weer i:
woord en geschrift bij de Provinciale stembus
oiptrad.
God heeft hern van ons genomen. Met dank-
baarhe'd zullen de anti revolutionairen
Zuid-Holland hem ongetwijfeld blijven gec
ken.
Dit wetende is in den kring van het Pro
vinciaal Comité de gedachte ongefoomen
door een daad aan dien dankbaren eerbied
uiting te geven. Die daad van piëteit zou vorm
en uiting kunnen vinden in het aanbieden van
een eenvouditren gedenksteen op het grnf van
den heer De Wilde aan diens familie namens
alle anti-rev. kiesvereenigingen in Zuid-
Holland".
Het bestuur is overtuigd dat geen breedo
aanbeveling noodig is voor dit denkbeeld. Het
zal zonder eenigen twijfel weerklank vinden
in het hart van alle goede anti-rev. in Zuid-
Holland.
Het moet een daad worden namens alle
kiesvereenigingen in Zu'd-Ho'land. Geen kies-
vereeniging in Zuid-Holland zal er zijn of zy
zal voor dit doel gaarne een bijdrage willen
beschikbaar stellen. Dat dankbaarheid mild
maakt, zal daarbij ongetwijfeld worden erva
ren.
H«t is de bedoeling, dat later van de over
dracht van den grafsteen aan de familie de
kiesvereenigingen tijdig kennis krijgen, opdat
ze in de gelegenheid zullen zijn om, zoo zij
dit wenschen, van deze plechtigheid getuige
te zy'n,
DE VERDEELING
DER ZENDUREN
DE RADIORAAD VERDEELD
DE ZAAK KAAR DE TWEEDE KAMER
Naar het ,JIbl." uit goede bron verneemt,
dc Raéio-Raad er niet in geslaagd orn eeri
meerderheidsadvies aan den Minister van
Waterstaat uit te brengen over de verdee
ling van den zendtijd.
Practf'sch komt het hierop neer, dat dus
verdeeldheid in den Radio-Raad even
groot is als daarbuiten, en dat dc Minister
aus eigenlijk met het aantal minderheids
adviezen geen stap verder is gekomen. Dc
mogelijkheid bestaat, dat de Minister dc
zaak nu in den Ministerraad zal brengen,
cn dat zij vervolgens in dc Tweede Kamer
zal komen.
DE GOLFLENGTE VAN HILVERSUM
EN HUIZEN.
Thans is bepaald, dat de golflengte-ver-
decling van Hilversum en Huizen, zooals die
thans geregeld is, ook zal gelden van 12 tot
18 Januari.
Kerknieuws.
NED. HERV. KERK.
Drietal: Te Kampen (vac.-P. J. Steen-
boek), D. J. van dc Graaf te Ede (G.), W.
L. Muldier te Voorthuizen en A. F. P. Pop
te Vaassen.
e roepen: Te IJimuiden (vac.-H. J.
Dijokmeeoter), Dr. G. P. vam Itterzon te
Al'blafcserdam.
Bedankt: Voor MaasdamCillaarshoek,
eand. O. Huns tra te Scharnegoutum. Voor
Ierseke, P. Hofstede te N oord wij keriiou t.
Voor St. Annaüaod, carnd. J. Bakker te Ben-
sdhop.
GEREF. KERKEN,
vee tal: Te West-Terschelling en Mids
land, cand. TJ. van Wieren en cand. I. de
Wolff, beiden te Kampen.
Aangenomen: Naar Reeuxvijk (bij
GoucLa), cand. P. Warmenhovcn te Leiden.
Bedankt: Voor Harlingen, A. Wijngaar
den te Bedum.
CHR. GEREF. KERK.
Aangenomen: Naar Groningen (2de
beroep), J, Jongeleen te Hilversum.
GEEN VROUWEN OP DEN KANSEL!
In de Presbyteriaansche Kerk in Noord-
Amerika wil men voor de vrouw den weg
openen naar den kansel, waartegen ech
ter krachtig verzet rijst. Dr. Macartney, een
der voornaamste Kerkolijke leiders, is er
vooral tegen op Schriftuurlijken grond en
bovendien vreest hij bij toelating van de
rouw tot den kansel uitbreiding van aller
lei ketterijen, wait (hij als volgt toelicht:
„Christelijke wetenschap" (Christian Sci
ence), spiritisme cn theosofie zijn door vrou
wen gesticht. Van Eva af tot juffrouw Ed
dy, de grondlegster van de Christian Sci
ence, toe ihobben vrouwen in de verbreiding
van anti-Christelijke leer een treurige rol
gespeeld",
Ds. J. C. SCHULLER.
Da. J. C. Schuller, predikant Ibij de Ned.
Hervormde Gemeente te Den Haag is, naar
wij vernemen, wederom vrij ernstig onge
steld. Op den Nieuwjaarsdag heeft zich de
oude kwaal (long-scheuring) opnieuw, thans
voor de derde maal reeds, heihaald.
Ds. P. ZANDT.
Naar aanleiding van het bericht over Ds.
Zandt meldt men nader aan hel „Hbl.'' uit
Delft, dat Ds. Zandt naar zijn zeggen met de
kwalificatie „verraders" geen predikanten
beeft bedoeld, maar in het algemeen op den
Kerkdijken toestand te Delft doelde.
DOLEERENDE KERK.
Te De Leek (Gr.) blijkt het de Geref.
Kerk (en dus niet „Geref. Gemeente", zoo
als ons bericht werd en we ook niet kon
den begrijpen) te zijn, waar een deel der
leden zich afgescheiden heeft. Bedoelde le
den hebben besloten „krachtens het ambt
der geloovigen op te treden als (doleerende)
Geref. Kerk van De Leek". Er behooren 15
gezinshoofden toe.
PROTESTANTISME IN SPANJE.
Een 700 afgevaardigden waren aanwezig
op de conferentie van het Spaansche Protes
tantisme te Barcelona.
Besloten werd de verschillende blaadjes
in Spanje samen te voegen in één weekblad,
de „Espana Evangélica" genaamd.
KERKGEBOUWEN.
Te N o o r d w ij k e r h o u t kwam bij de
Kerkvoogdij der Ned. Hervormde Gemeen
te van iemand, die onbekend wenscht te
ven, een hoogst bolangrijke gift in, bestemd
voer een centrale verwarmingsinstallatie
in het kerkgebouw.
Te Giethoorn is voor den bouw eener
nieuwe kerk der Ned. Hervormde Gemeente
aan vrijwillige giften circa f 6000 bijeenge
bracht.
LUTHERSCH BUITENCENTRUM.
Er worden pogingen in het werk gesiteld
om te komen tot dc oprichting van een
thersch Buitencentrum, dat zal kunnen
dien voor de jongens-meisjes en jonge r
ncn-kampen, voor de Zendingsfeesten en
Zendingsconferenties, voor de conferenties
van den Lutherschcn Bond voor Sociale
Actie, de Predikantenvergaderingen i
Roods ontvouwde Ds. Th. B. W. G. Gr
berg, predikant der Hersteld Evang. Luth.
Gemeente van Zwolle, het plan op de laatste
vergadering van het Ned. Luth. Genoot
schap voor In- cn Uitwendige Zending. Naar
het schijnt wordt een krachtige actie op
touw gezet, om dit doel te kunnen bereiken.
BETER TEN HALVE GEKEERD
We moeten een drietal rectificaties geven.
Ten eerste plaatsten we Zaterdag j.l. van
een Ned. Hervormd ouderling een stukje,
waarbij hij dc zaak van de Reorganisatie
voorstellen bij de Synode, dc verdere Ker
kelijke Besturen en de Gemeenten hartelijk
aanbeval. De zetterij plaatste er boven liet
kopje: „De Reorganisatie-voorstelling"! Als
of er dc opvoering van een tooneclstuk in
creeien werd. Ds. van Grieken schreef in de
„Waarheidsvriend", heel goed te weten dat
dc kansen voor het concept niet zoo bijster
goed staan. „We weten wel beter. We ken
nen onze pappenheimers wel zoo wat, maar
uij hebben hoop, dat de gedachte van reor
ganisatie hoe langer hoe meer zal doordrin
gen in de Kerk. De Hervormde Kerk moei
om Christus' wik gaan belangstellen in deze
dingen", 't Is er dus verre vandaan, dat de
aanbieding en behandeling van het concept
als een „voorstelling" bedoeld ls. Het geldt
hier een hoogst ernstige cn gewichtige zaak,
die alleen van de zijde der Vrijzinnigen
bespot wordt. En juist daarom de beste
overweging verd ent.
Ten tweede gaven we een bericht vaneen
besluit van den Kerkeraad der Geref. Kerk
van Den Haag-West over het toezingen nu
den dienst des Wcords. Het kopje erboven
gaf te lezen: „Toezeggingen", 't Ging dit
maal niet over .zeggen", maar „zingen". En
oor het misbruik van „toezingen" wilde de
Kerkeraad juist een stokje steken. Wat de
beluste „toezingers" en op zullen „toezeggen"
is weer een kous apart.
Ten derde vermeldde 't Jaaroverzicht, dat
naar Indië vertrok der Geref. predikant Ds.
W. II. van der Vegt te Bergum. Deze be
dankte voor een beroep. Wol nam Ds. II.
Iloltiop afscheid van de Geref. Kerk van
IJmuiden-Oost, om te vortrekken naar
Indië.
DRIEëRLEI NOOD.
Oproep ten gebede
Vóór lnj verleden Zondag de Gemeente
vóórging in het gebed, heeft Dr. J. H. Gun
ning J.Hzn. het volgende gezegd, dat wel
licht ook nu nog door anderen gelezen en
irdacht mag worden, cn daarom hier wordt
opgenomen:
„Eer ik u thans in gebed vóórga, Gemeente
des Heeren, wensch ik drieërlei nood met een
enkel woord u op de ziel te binden, opdat
wij* dan gemeenschappelijk die nooden mogen
.eerleggen voor den troon der genade.
Het is nu wel bijna zeker dat de Sadhoe
Soendar Singh, de Indiër, die oolc in Europa
zulk een diepen indruk heeft gewekt door zijn
ootmoedig en aangrijpend getuigenis van
Christus, ;"n Tibet door de dweepzieke Lama's
vermoord geworden. Eere zy zijner nage
dachtenis! Zy die het voorrecht hadden hem
ien en te hooren, vergeten zijn gestalte
nooit meer. In het groote Indië evenals in
de geheeje wereld van het Oosten gist en
kookt het. Ontzaglijke dingen kunnen binnen
kort daar gebeuren. Laat ons bidden voor al
de volkeren in het Oosten!
In Rusland, ten tweede, vindt een geloofs
vervolging plaats, als sedert de dagen van
ke'zer Nero niet meer op aarde gezien werd.
Met waarlijk satan'sche wreedheid worden
door de Sovjets allen, die aan het Evangelie
vasthouden, met meedoogenlooze, stelsel
matige uitroeiing bedreigd. De Zondag
geschaft, kerken worden tot bioskopen of ka
zernes gemaakt, alle kerstviering werd ver
boden, en geen laagheid, geen wreedheid,
geen machtsm'sbruik wordt verzuimd om den
hooggeloofden Naam van Jezus Christus uit
Rusland te verbannen. Een kleine bende
goddelooze Joden, die mèt het geloof hunner
vaderen Alle geloof hebben verworpen, ter
roriseert een volk van honderden millioenen,
dat met zijn diep godsdienstig gevoel roept
en schreit om verlossing. Laat ons bidden
voor de verdrukte en vertrapte volkeren
het onmetelijke Russische Rijk!
En dan ten slotte, laat de nood van Gods
oude volk Israël ons wegen op de ziel. Wan-
neer de Jood den God zijner vaderen verlaat,
wordt hy een vloek voor de gansche mensch-
heid, wordt hij de naaste voorlooper van den
Antichrist, ja het lijkt velen meer waar
schynlyk dat de Antichrist zelf, van wier
het Boek der Openbaring profeteert, een af
vallige zoon van Israël wezen zal. Wij heb
ben veel te weinig aan de voorrechten en
verplichtingen der Joden gedacht, nu worden
alle nat cn door den geest uit den afgrond,
die onder Joodsche genialiteit van uit Rus
land de geheele wereld tot opstand tegen God
eh Zijne Gezalfde mobiliseert in haar levens
wortel bedreigd. Daarom laat ons bidden voor
Gods oude volk, opdat de dag spoedig aan-
breke dat Israël zynen Messias erkenne en
zijne rechtmatige plaats aan het hoofd der
volkeren inneme.
God schenke ons den geest des gebedfi en
der smeekelingen om Immanuëls wille!
Nu, laat ons bidden!"
GIFTEN EN LEGATEN.
Te Amsterdam is in de Amstelkerk
der Ned. Hervormde Gemeente een gift van
duizend gulden gecollecteerd, te bestemmen
voor de wijkgebouwen „Hebron" en „Salem"
in wijk III.
Te Assen ontving de Ned. Herv.
Diaconie een legaat van 3000 van wijlen
Mr. C. Tetrode, aldaar.
TEGEN ANTI MILITARISTISCHE
PREDIKANTEN
In Zwitserland zijn de z-g.n. anti-mili-
tairistische predikanten bijzonder roerig,
doch hoe weinig hun meening in de Ge
meenten wortel heeft geschoten, blijkt uit
wat op de Berner Synode geschiedde, waar
met 166 tegen 8 stemmen instemming werd
betuigd met het beginsel, dat de landsver
dediging noodzakelijk is tot bescherming
van vrijheid en vrede. De militaire dienst
is niet alleen een wettelijke, doch ook een
zedelijke plicht.
Op de Züricher Synode kwam een voor
stel van de anti-militairisten, om op dienst
weigering milde straffen toe te passen.
De Synode besloot met 91 tegen 43 stem
men een duidelijke uitspraak over den
dienstplicht er aan vooraf te doen gaan,
en wel, dat zij de landsverdediging en de
dicnstplioht noodzakelijk acht.
GODSDIENSTIGE OPLEVING IN
FRANKRIJK
In Frankrijk is zoowel bij het Roomsch-
Katholieke als bij het Protestantsche deel
van het volk een duidelijke reactie merk
baar op het intellectueel en moreel mate
rialisme der laatste jaren.
De instandhouding der R.-K. Scholen
kost groote inspanning, het gebrek aan
priesters is nog nijpend, maar in het bij
zonder in de steden openbaart zich een
sterke interesse voor de religieuse vra
gen. Als bewijs van deze herleving kan
dienen, dat c'e Fransche Missie, die ge
diend wordt door ruim 27.000 zendelingen
en het geheele onderhoud der Fransche
R.-K. Kerk door de Fransohen wordt be
taald. Ook op letterkundig gebied open
baart zich deze opleving. Het aantal let
terkundigen, dat de R.-K. levensleer hul
digt, neemt voortdurend toe cn op de boe
kenmarkt is de vraag naar de levens dei-
heiligen sterk.
De „wedergeboorte" van het Protestan
tisme is niet zoo duidelijk merkbaar, om
dat het niet zulk een crisis had door te
maken, daar het nooit door den Staat werd
gesteund. De Protestantsche theologie kan
een vergelijking met de Roomsch-Katho
lieke glansrijk doorstaan. Twee problemon
zijn acuut geworden. De aftakeling van
vele Gemeenten in Zuid-Frankrijk door ver
huizing naar de groote steden en door de
daling van het geboortecijfer. Het onder
houd van den eeredienst is door de daling
van het geld vaak zeer moeilijk. De oude
dogmatische twisten behooren echter tot
het verleden. In de plaats daarvan is broe
derlijke samenwerking getreden. De Zen-
dingsverecnigingen onderhouden 216 zen
delingen op verschillende gebieden. Ook
de inwendige zending is zeer krachtig
werkzem, speciaal door de Société év
gélique, La Cause e.a. De Pi-otestantsche
pers wordt steeds meer uitgebreid.
KERKELIJK LEVEN IN 1929
IV (Slot)
VARIA.
In een laaïste artikel relcveercn we in
bonte verscheidenheid nog eenige fata en
personalia.
Eerst de Synodalia
De Algcmeenc Synode der Ned. Hervorm
de Kerk hield wederom) zitting onder pre
sidium van Dr. G. J. Weyland die voor de
25ste maal in de Synode zitting had. F.en
rijzinnig voorstel om de wijdingssamen-
komst op den vooraxond van de 1ste Syno
dezitting wederom af tc schaffen, werd ver-
orpen. Evenzoo een voorstel om liet Re
organisatie-concept op staandenvoet „on
der dc tafel" te werken* Opnieuw werd bc-
•ftrrislaagd op'we!I;c punten een te benoe-
nen Studie-commissie inzake het
itadsprobleem zich zal hebben te bezinnen.
Met het Zuiderzee-fonds werd algeheele
samenwerking verkregen. Aangenomen werd
een voorstel om roeds binnen den termijn
ijf jaren ontzette predikanten weer
hun ambt tg kunnen herstellen indien
Synodale Commissie feiten en omstandig
heden ter kennis van dc Synode hoeft ge
bracht, waarmede geen rekening kon xvor
den gehouden toen do laatste uitspraak ir
de zaak werd gedaan en welke feiten er
omstandigheden tot een rindorc uitspraal
aanleiding konden hebben gegeven. Voor
loopig aangenomen werd dfcn bepaling on
te voorkomen, dat door aanstelling van eer-
hulpprediker het Reglement op dc Predi-
kantstractemcntcn wordt ontdoken. Nog
veel administratief werk werd verder ver
richt.
In de Gereformeerde Kerken kwamen
met het oog op de a.s. Generale Synode vier
rapporten binnen: één betreffende het Vrou
wenkiesrecht, dat in meerderheid werd ont
raden; één inzake dc Liturgie (Gezangen,
Formulieren enz.); voorts één, dat '11 concept
Leerboek voor oudere catechisanten aanbood
cn dat nog in vraag-en-antwoord-vorm ge
steld was; cn één van het Curatorium dor
Theologische School tc Kampen betreffende
't promotierecht, waarbij 8 van de 12 Cura
toren zich tegen genoemd recht verklaarden
De Vrije Evangelische Gemeenten in ons
land verkregen voor haar Theol. School
een directeur-docent in Ds G. Post
De Gereformeerde Kerken van Deventer
A en B kwamen in het afgeloopen jaar
definitief tot ineensmelting. Slechts in Bun
schoten wordt door een gescheiden leven
het gebruik der letters A cn B op het Ker
kelijk terrein in ons land nog bestendigd.
De Gereformeerde Gemeente van Thoien
beleefde een scheuring, wijl een deel harer
leden evenzeer ontstemd zich toonde als de
heer W. Baaij, die ingevolge een CJassis-
INGEZONDEN MEDEDEELING.
Na de Wasch
heeft men vaak last van schrijnende handen.
Dit schrijnen houdt dadelijk op door Pu rol.
Weerbericht.
hofstede met landerijen en rentcnierswoning,
gezamenlijk ter waarde van f 70.000, bene
vens een bedrag van f 30.000. De Geref. Kerk
van Amsterdam voor het aanvangen van een
nieuwen Zendingsarbcid in Djogjakarta en
Socrakarta f 111.000. Ter gelegenheid
de speciale November-Zendingsweok vai
ge de 8 Samenwerkende Zendingscorporaties
werd voor haar arbeid ruim f 200.000 geof
ferd.
In het afgeloopen jaar is er in de predikan
tenwereld veel „gejubileerd'. Vlak na
Nieuwjaar werden alleen voor cle Geref.
Kerken 71 jubilea aangekondigd. In de Ned.
Herv. Kerk was liet aantal natuurlijk nóg
grooter.
Prof. Dr. V. Ilepp sprak van het „Jubi-
leum-alastrim", een infectie-ziekte van on
zen tijd. „En onze Gereformeerden zijn op
dit gebied ook wel wat gauw koortsig, voor
al als het predikanten betreft. Ziehier dc
gelegenheden: 121/» jaar predikant, \2l/«
in de gemeente, 25 jaar predikant, 25 jaar
in de gemeente, 30, 35, 40, 45, 50 jaar predi
kant, de jaren van liet emeritaat er vaak
bij geteld. En krijgen we nu ook nog den
40sten, 50sten, 60sten, 70sten jaardag, dan
zit men zoowat heel zijn leven in de bloe
metjes. Zoo loert men wel zijn dagen tellen.
Maar of dat de manier is, waarop men een
wijs hart bekomt, dient ernstig betwijfeld."
Ds. E. L. Smelik stelde spottenderwijze voor
ren Bond van Anti-jubilarissen te vormen
en vroeg: „Zouden er dan niet heel wat
woorden ingehouden worden die druipen
van haast-in-vleierij-verkeerende lof? Zou
den dan niet heel wat guldentjps en meer
bespaard worden, waarnaar Zending en
Evangelisatie b.v. grooten honger hebben?"
Een aantal Hervormde en Gereformeerde
predikanten, waarbij er waren die in actic-
vcn #ienst een 40-jarig jubileum konden
vieren, maakte gebruik van het „jus non
jubilandi", het recht om niet te jubileeren.
We memoreeren hier slechts één ambts
jubileum cn eenige zeldzame diensttijden,
alle in de Ned. Herv. Kerk. Ds. L. Okken,
nog actief te Ernst, vierde 'n 55-jarig ambts-
feest, Ds. J. Barbas J. Azn. tc Schaarsber-
gen, Ds. P. C. van Oosterzec J. Jzn. te Öoy
en Dr. J. Helder te Zierikzee. allen nog
dienstdoend, zijn onderscheidelijk 80, 81 en
00 jaar oud en hebben 56, 56 en 65 dienst-
Barometerstand.
Hoogste stand 763.3 te Münchcn.
Laagste stand 737.6 te Skinn.
Verwachting van bei Kouinklijk Meteor»
kgisch Instituut ie L'e Bill:
Matige tot zwakke Westelijke tot Noord
westelijke, later weer krimpende wind, aan
vankelijk licht tot half bewolkt, later wel
licht weer toenemende bewolking, weinig of
geen neerslag, iets kouder.
verschaft het bureau van den Bond Stad
houderskade 137 te Amsterdam geregeld in
lichtingen over allerleichristelijke» arbeid in
ons land.
Daarom wordt vereenigingen, die op Protes-
tantsch-Christelijk terrein werken en geen lijst
ontvangen mochten hebben, vriendelijk ver
zocht hiervan aan het Bureau van den Bond
kennis te geven.
Het lig-t in de bedoeling in den loop vaii
het jaar de nieuw verkregen gegevens te ver
werken in een door den Bond uit te geven boek.
jaren.
De bijna 84-jarige Prof. L. Lindeboom trad
in het afgeloopen jaar nog tweemaal op ter
besluit niet toegelaten werd tot de opleiding bevestiging van een predikant bij een Gp-
voor het a*ibt van predikant. Alhoewel een
deputatie uit cle Particuliere Synode-Zuid
den Kerkeraad bijstond om de kwestie op
te lossen, hadden inmiddels de malconten
ten al een kerk voor den heer Baaij ge
bouwd. Verdere onderhandeling baatte niet:
dc scheuring „ging door".
Hooglceraren en predikanten van de bei
de Luthersche Kerkengroepen gaven ter ge
legenheid van het 400-jarig bestaan van
Luthers „Kleine Catechismus" gezamenlijk
een gedenkboek uit.
Bij de Evang.-Luthersche Kerk deed de
eerste vrouwelijke predikant haar intrede,
namelijk te Woerden.
De Vereeniging.-van rechtzinnige Luther
sche Predikanten heeft op feestelijke wijze
haar 100ste jaarvergadering gehouden.
Herdacht is, dat 25 jaar geleden dc Ned
J-jLervormde Kerk met haar geestelijke zorg
onder de Hollanders in Duisburg (cn om
geving) as(nving.
De Ned. Hervormde Gemeente te Londen
kreeg weder een eigen (vrijzinnig) predi
kant.
De drie Geref. Kerken in België, nl. die
te Antwerpen, Brussel en Gent, kregen elk
weder een eigen predikant.
Tegen allerlei kwaad werd door de Kerken
gestreden.
De Classis Batavia van Geref. Kerken
(dus die van geheel Oost-Indië) besloot bij
de Regeering tc protestccren tegen de speel-
en loterij-zucht, die in onze koloniën'den
laatsten tijd buitengewoon sterk aan den
dag treedt. Ook hebben de. Kerken van on
derscheiden belijdenis cn richting in Indië
een actie op touw gezet ter bevordering van
de Zondagsrust in de cultures. F.en Iler-
■ormd predikant te Den Haag kondigde
openlijk af, dat er op zijn catechisatie geen
plaats is voor hen, die publieke dansgele
genheden bezoeken. Dc Classis Middelburg
der Geref. Gemeenten verzocht de Particu
liere Synode-Zuid zich uit te spreken „in
zake de toenemende xvercldgelijkxormig-
hcid onder de leden en doopleden der Ge
meenten, inzonderheid in liet dragen van
polkahaar"
De Remonstrantsche predikanten Dr J. C
A. Fetter en Dr C. E. Ilooykaas hielden
voor hun Gemeenten iu plaats van preeken
elk een reeks van zeven lezingen, resp. over
de „Faust" en de verhalen van Shakespeare-
Dit is eerlijker dan dat men den Bijbel cri-
tiseerend als „onbetrouwbaar" en „verou
derd", er nog teksten aan ontleent voor een
„religieuse" toespraak. Echter klinkt nu in-
tusschen van den kansel het „evangelie"' van
Goethe en Shakespeare inplaats van het
Evangelie des Kruises.
Voor de Kerken, den Diaconalen arbeid,
de Evangelisatie cn do Zending is ook in het
afgeloopen jaar weer veel bijeengebracht. Dat
stemt tot dank. Minder verheffend was, dat
ten bate van de te bouwen Matlienesserkerk
der Ned. Herv. Gemeente te Delfshaven oen
tooneelstuk „De Ileks van Haarlem" opge
voerd werd. Tc Wierden (O.) bracht de ver
pachting van zitplaatsen in de Ned. Herv.
Gemeente ruim f 30.000 op; daarna werd een
„plaatsenrecht" voor 40 jaren verkregen. De
ze vorm voor het erkrijgen van de noodige
gelden tot instandhouding van den eerp-
dienst valt moeilijk te bewonderen. Nog
steeds blijven we meer principieel achten
het stelsel van vaste vrijwillige bijdragen
met „gratis" zitplaatsen. Wat het laatste be
treft nam de Classis Warffum der Geref.
Kerken met algemeene stemmen een
voorstel aan: „overwegende dat in de
regeling der zitplaatsen dc rechtsge
lijkheid van allo leden voor God dient ge
ëerbiedigd te worden, wekt alle Kerken dc
Classis op, om naar den eisch van Gods
Woord er naar te staan de regeling der zit
plaatsen alzóó te doen geschieden, dat do
verhuring voor geld in dc Kerken wordt af
geschaft".
Belangrijke schenkingen en legaten vallen
tc memoreeren. De Evangelische Maatschap
pij (voor Romc-bestrijding) en haar Fonds
tot ondersteuning van ex-priesters ontvin
gen resp. f 10.000 cn f 5.000. De Herv. Kerk
voogdij te Deventer f 20.000 en f 10.000. De
Herv. Diaconie te Hasselt f 10.000. Het Zen
dingsgenootschap der Evang Broedergcmeen
te te Zeist f 10.000. De Herv. Diaconie te Me
lissant f 25.000. De Hecv. Kerkvoogdij te Am
sterdam voor de Willem de Zwijgerkerk
f 50.000. De Herv. Kerkvoogdij te Utrecht
voor de Vaart- en Wilhelminakerken f70.000.
Het Fonds „Aanpakkpn" voor de verbetering
van de Herv. predikantstractementen f 100.000
De Herv. Gemeente te Oudewater een boeren-
Op het erf der Geref. Kerken werd de
40ste Centrale Diaconale Conferentie gehou
den, bij welke gelegenheid een principieel
cn practisch nieuw Diaconaal Handboek in
het licht kwam, terwijl op het terrein der
Chr. Geref. Kerk een Bond van Mannenv
eenigingen werd opgericht.
In het vrijzinnige kamp traden uit actie
ven dienst terug dc predikanten P. Brui
ning (publicist) en N. J. C. Schemicrhorn
(anarchistisch woordvoerder), en zijn over
leden Dr. J. Herderschee, vertegenwoordiger
van de oudste generatie en geschiedschrij
ver der moderne richting, en Ds. II. G.
Wijngaarden, bekend anti-papist en voor
ganger der Vrije Gemeente te Amsterdam.
Wat den arbeid der Evangelisatie betreft,
mag geconstateerd worden, dat Hervormder
en Gereformeerden de geestelijke zorg. vooi
de arbeiders bij de Zuiderzee-wcrkcn met
kracht hebben aangevat. De Herv. Stads
evangelisatie te Amsdrdam zag aan het
eincje des jaars' Ds. A. G. H. van Hoogen-
huyze, die 17 jaren aan baar verbonden was,
het voorzitter-directeurschap neerleggen. De
Herv. Stadsevangelisatie Ie Rotterdam be
hield haar leider, Ds. J. C. II. Scholten, die
xnct dijn „uitstralende kracht" als magneti
seur optrad en bijna naar dit voor hem
nieuwe terrein voorgoed was overgestapt.
De Geref. Kerken in Rotterdam brachten een
Evangeïisatieboot in de vaart op de Maas cn
in de havens .waarbij Ds. J. Vcrsteegt als ka
pitein-predikant optrad. Het Centraal Ver
band van Evangelisatie-Commissies in de
Geref. Kerken groeide uit tot omstreeks 81
aangesloten Commissies cn Kerkeraden cn
stelde een Commissie in ter bestudcering van
het ópleidingsvraagstulc.
Op het terrein van de Zending moet her
innerd worden aan het vertrek naar Indië
van den Geref. -missiónairen predikant
Bergema- en arts Dr. D. Verveen, terwijl Ds.
A. F. Keuchenius en Ds. C. Kapteijn Dzn. een
beroep aanvaardden en zich gingen voorbe
reiden resp. voor de Heiden- en dc Joden-
zending.
In het afgeloopen jaar overleden de oud-
zendelingen J. J. van Alphon en J. II. Lettc-
boer, alsook me\ rouw A Kruyt—Pysel, die de
eerste vrouwelijke zendeling-arts is geweest
De oud-zendeling J. L. van Hasselt, van
Nicuw-Guinea, mocht zijn OOsten verjaardag
vieren.
De stijgendce belangstelling in de Studen
tenwereld voor de vraagstukken der Zending
werd geconcentreerd in een speciale Studen-
ten-Zcndings-Commissic. Opgericht werd de
Vrouwen-Zendingsbond tot opleiding
steun van jonge vrouwen voor het Zendings
werk en de Ned. Zendingsraad, die in over
weging neemt dc vraagstukken, welker op
lossing voor geheel de Nederlandsche Zen
ding van bcteekenis is, en die deel van den
Internationalen Zendingsraad uitmaakt.
Dc Utrechtsche Zendingsverecniging vierde
haar 70-jarig -bestaan, terwijl tevens herdacht
is, ook in verband met het Zendingswerk, dat
vóór 250 jaren dc Minahassa (Celebes) onde
Hollandsch gezag kwam.
Wc besluiten niet vermelding van de min
der aangename feiten, dat in Den Haag een
„Christen-Socialistische Kerk" werd gestici
en plannen werden gevormd voor den 'bouw
van een moskee voor Mohammedaansche In
diërs, en van het aangenaam bezoek, dat ons
land ontving van een gezelschap Engelsche
Calvinisten.
PROT. CHR. ARBEID.
Op instigatie van den Internationalen Bond
voor Inwendige Zending worden dit jaar ii
een aantal landen gegevens verzameld ove.
Protestantsch-Christelijken arbeid, met de be
doeling hieruit statistiekgn samen te stellen,
die een beeld moeten geven van hetgeen iiv
ioder land op allerlei terreinen van Christelijk
werk gedaan wordt.
Door den Centraal Bond voor Inwendige
Zending en ChristelIjk-Philanthrophche In
richtingen worden de Nederlandsche gegevens
verzameld en bewerkt. Daartoe zijn dezer da
gen aan een groot aantal vereenigingen en
stichtingen op het gebied van evangelisatie, lec-
tuurverspreiding, Chr. vereenigingsléven,
jeugdwerk, zorg voor weezen en verwaarloosde
jeugd, bescherming en redding van vrouwen
en meisjes, drankbestrijding, ziekenzorg, zorg
voor gebrekkigen, zwafslken, ouden van dager
en dakloozen, reclasseering, Chr. vakvereeni-
gingswezen enz., vragenlijsten gezonden, ten
einde het bureau het noodige materiaal 1
verschaffen, niet alleen voor de bewerking va
de statistiek maar evenzeer voor zijn eigen ii
lichtingendienst. Immers, zooals bekend i
Land- en Tuinbouw.
IEPEBOOMEN.
Langs don weg ArnhemNijmegen zullen
eerstdaags opnieuw ruim 600 iepeboomen
worden geveld.
COÖPERATIE.
Tusschen verbruikscoöperaties cn land- en
tuinliouwcoöperaties is een bespreking ge
houden oxer samenwerking tusschen produ
centen en consumenten. De dagelijksche be
sturen der drie centrale landbouxv-organisa-
ties besloten op dc voorstellen van het Cen
traal Coöperatie Comité niet in te gaan en
vel op grond hiervan, dat van de voorge
telde samenwerking geen heil voor de land
bouwers en tuinders werd verxvaeht.
ZWAAN'S ZADEN.
Verschenen ds de prijscourant vaai de N.
Zwacn en Co.'s tuiiwerszaadhaindel te
Delft, x\-elke fiuma nog twee filialen heelt,
:n te Monster en een te Veur.
Deze uitvoerige prijscourant voor 1930 be
vat de xei'kooj>svoorwaarden enz. xxor za*
den en groenten, toekruiden, bloemen, plaxv-
en siergrassen, benevens landbouxx-z .-
den, tuin-bouwarti-kelen en bestrijdingsmid
delen tegen plantenziekten.
De prijscourant ziet er keurig verzorgd
it en hevat ook eenige bijzonderheden over
het scheuren van tomaten, de bestrijding
an omelten enz.
Zxx'aan's zaadhandel te Delft bracht een
nieuw koolras in de tuinderij, nd. dc Glia-
neesche spitskool, de origineel e Cantonner
xvitkrop.
UIT HET SOCIALE LEVEN.
PERSONEELSRAAD NED. SPOORWEGEN
De Prot. Chr. Bond van Spoor- en Tram
wegpersoneel wees in de vac.-Augusteyn als
lid van den personeelsraad der Ned- Spoor-
xyegen den heer W. Belger aan en als plaats
vervanger den heer J. Eykëlboom.
NED. PROT. CHR. SCHIPPERSBOND.
Deze Bond houdt 15 Jan. a.s. te Amstei*
dam in „Krasnapolsky" te 11 uur zijn jaar
vergadering. Behandeld xvorden o.a. de vra
gen: „Is het „Binuenvaartrecht" voor ons,
zonder meer, aanneembaar, of moet voor
sommige artikelen op xvijziging en/of aan
vulling aangedrongen xvorden?" en „Hoe
staan xvij tegenover beurtbevrachtnig, enz.?."-
's Middags te half 4 wordt dc jaarverga
dering gehouden van de Nat. Chr. Ondcr-
xvijsvereeniging van genoemden Bond.
Te Hengelo (Ov.) xvorden er Donderdag
s. besprekingen gevoerd tusschen de fa
brikanten en de textielaoibeidersbonden over
liet op 18 Mei jl. door de drie arbeidersbon
den aan dc xverkgevorsorganisatdes gerichta
schrijven, houdende verzoek om x-ehbeterimg
te brengen in de arbeidsvoorwaarden.
Naar wij vernemen zijn aan de Ned.
Kunstzijdefabriek te Ede 300 meisjes en 'n
twintigtal opzichteressen en 50 mamnelijka
werklieden ontslagen.
Boeken en Geschriften.
Van Landen en Volken. I. Neder.
land. Aardrijkskundig leesboek voor
het Chr. Onderwijs, door J. Hoog.
xverf en D. J. Baarslag. (Drie deel.
tjes). Uitgave x'an P, Noordhoff N.V^
Groningen,
In het voorbericht lezen xve: „Landen
en volken ook van ons kleine plekje
grond moet de leerling zien. Dat be-
xverkt de vlakkere onderwijzer, als hij 11a
't roggebrood van namen en de boonön-
schotel van stippen en lijntjes, ook het
puddinkje der vertelling geeft. Maar waar
dit meestal xvat klein moet uitvallen, kan
een smakelijke leesles een gexvilde aanvul
ling vormen voor de droge kost èn 't
loetje".
Het eerste hoofdstukje is getiteld „Op
reis". Als korte inhoud staat dit er boven:
„Een xvonderland met xvarmte-spaarpot
en goudmijn; een muur met vijftien gaten,
zes nachtlichten; drie reuzen, een grooten
vergaarbak; elf zusters; olifanten, giraffes,
kameelcn enz.; zangende torens, groote
slapers, zwarte diamant, glazen zeeën,
enz."
Met opzet geven we deze twee gaatjes»
ze zijn een proeve van den maiWjd, die
hier door bekwame koks wordt voorgezet.
't. Lezen moet, voor de leerlingen een ge
not xx'ezen. Door de eigenaardige xvijze,
waarop- hier de dingen gezegd xvorden,
wordt de aandacht, vanzelf geboeid en
blijft de spanning er in.
De boekjes tellen saam 500 bladzijden
en zijn mooi geïllustreerd. De gekleurde
plaatjes zijn soms juweeltjes.
De samenstellers bedoelden niet de lees-
slof uit te breiden, maar deze door aan-
schouxvelijike voorctellin|g te verhelderen.
In dat x'oornemen zijn zij zeer gelukkig
Onder 't lezen van eenige lex'endig-be-
schreven hoofdstukjes hebben xve diep ge
zucht: xve gedachten hoe, vele jaren ge-
