DONDERDAG jANÜARÏ 1933" TWEEDE BLAD PAG. 5
BRIEVEN UIT BE HOOfBSTAB
HEM ZAGEN ZIJ NIET]
De Kerstdagen liggen weer achter cms.
Hadden wij een oogenblik hoop gehad op
een witte Kerst, die hoop ia niet vervuld.
Het was te zacht om de sneeuw te conser-
veeren, 't was mooi weer, ietwat majarig,
maar dat ds geen reden om te klagen.
't Is de laatste jaren altijd druk op en
om de Kerstdagen. Niet alleen voor de pre
dikanten, die extra heiast zijn, voor Zon
dags schoolonderwijzers en Evangelisatiecom
missies, die in den regel hun feestvieringen
Ihouden in de Kerstweek, maar ook voor de
sa ken in ens ch en.
Wij hebben van de heilsfelten ook een
handelsartikel en reclame-object gemaakt.
Ik denk nu niet enkel aan Kerstpuddings
en wat dies meer zij, maar maar aan heel
ons opireden als zakenmenschen.
Wij dempen het felle licht der étalage
lampen, wij plunderen de lijsterbessenstrui-
ken om onze artikelen mot hulst en roode
hes op te eieren. Wij plaatsen desnoods in
onze étalages een flinke Kerstboom en ge
ven cadeaux aan dc koopers die ons in de
dagen voor het feest bijzonder gedenken.
•Wij hc.bhen onze Kerstfccstvieringen
thuis, die ook de laatste jaren weelderiger
zijn geworden, dan een geloovig geslacht
van vroeger zich zou bobben veroorloofd.
Wij hebben onze kerstfeestvderingen in kerk
en lokaal, met kerstboom en licht, zooals
wij dat vroeger niet kenden, maar waar
buiten wij bet nu niet meer (kunnen doen,
naar het schijnt.
Wij willen hierover niet graag een oor
deel uitspreken. Wij zijn in deze dingen tot
vrijheid geroepen en behoeven niet geoor
deeld te worden in een stuk des fcestdags.
Maar wij zien hier toch wel gevaren.
Het gaat immers niet om de lichtende
boom, cn het goud en de flonkering, zelfs
niüt om de geschenken, ook waar zij uit
liefde worden gegeven, niet. om het feest
met do armen en de weldaden voor de
armen.
't Gaat om het geboren kindeke, om den
geboren Koning, om Hom die arm is gewor
den, daar Hij rijk was, opdat wij rijk zou
den worden. En onze feesten zijn niet immer
het brengen van wierook en mirre, zelfs
niet het brengen van goud aan den Ko
ning. Daar is in onze feestviering dikwijls
een abrcntic van wat er het eerst in hoorde.
O, wij herhalen het om niet onduidelijk
tc rijn: oordeelen past ons niet, maar
wij lezeil van Kerstverhalen en Kerstverga
deringen, van feestviering en meeting, en
els wij dc courant neerleggen, wijl het ver
slag uit is, dan hebben wij Hem niet ge
zien, van wien allereerst sprake moest zijn.
Natuurlijk denken wij heel niet aan de
zakenreclame in dit verband. Dat een za
kenman de artikelen, in een bepaalden tijd
bijzonder in trek, naar voren schuift, is
niet alieen te begrijpen, het is ook plicht.
Maar liet is liier toch wel een hoogst ge
vaarlijk terrein. Ook in het zakenleven heb
ben wij Gods Naam te heiligen en onzen
Heiland te belijden.
Alles wat er toe bijdraagt om den Hei
land naai achter te schuiven is voor den
Christen niet alleen niet geoorloofd, maar
als het goed is ook onmogelijk. En alles
wat den Heiland neerhaalt, het heilsfeit pro
faneert, moet voor ons contrabande zijn.
Een kerstboom in een sigarenwinkel kan
«om prediking zijn; maar dan gelooven wij
niet in de kracht van de van hem uitgaan
de reclame, een kerstboom kan een goed re
clamemiddel zijn, maar dan is hij in onze
winkel niet bruikbaar.
in allo deze dingen meenen wij is de
Heere niet. is het geloof niet, en dus is het
voor ons verwerpelijk. Al dat werk maken
van de Kerstfeestviering, van de Kerstfeest
étalages, is eigenlijk een getuigenis van de
leegheid van het leven der menschheid in
onze dagen.
Sterk spreekt dat ln de Kerstdiné's in
onze verschillende hotels. Daar maakt men
reeds lang te voren reclame voor, zend me
nus rond, adviseert plaatsen te reserveeren.
Ook daar liet gedempte licht Ook daar als
go wilt de Kerstboom, ook daar het strijkje
dat tusschen de walsmuziek door wel
„Stille Nacht, heilige Nacht" spelen wil.
Ook daar de zielen die behoudenis van
noode hebben en alleen in het kindeke en
do kribbe de zaligheid kunnen vinden.
Maar aan Hem denkt de gérant of de
eigenaar, aan Hem denkt wellicht ook de
artiest-directeur, die de maat van het lied
aangeeft, aan Hem denkt de feestvierende
menigte, men vergunt het ons thans tc ge-
ncralisecren, zeker niet in de eerste plaats.
De tegenstelling is ook wel heel scherp.
Dc grot der geboorte, het schamele linnen,
de nederige maagd, dé grove herders, de
ruwe kribbe, en de luxueuse zalen van het
eerste klas restaurant met de welverzorgde
menu's, het fijne damast, de chique kellners.
Ecu tafel, gereserveerd in grand-hotel X
en het geen plaats in de herberg uit het
Lukas-Evangelie. Is het wonder, dat de
boodschap van het Kerstfeest slechts met
moeile dezen kring van ons volk bereikt.
Voel heeft men gezien en genoten, ongetwij
feld, maar Hem gezien, die arm werd
hoe weinigen zijn het er van ouds af ge
weest.
Dat is het schrijnende van het Kerstfeest
ln de groote stad. Dat is de last die wij
tirschen als wij een plaats in haar hebben
gekregen. En dat is ook het gevaar waar
in wij zelf en onze kinderen leven. Want
dit alles flonkert en schittert en trekt Maar
het is kunstlicht en straks is het weg en
blijft de duisternis en de leegte alleen.
Tenzij wij Hem gezien hebben en ook
«elf hebben gebogen aan Zijn voeten.
AREND VAN AMSTEL.
EEN SYMPATHIEK PLAN
Hei Haagsche Comité tot het organiseeren van autotochtjes voor ouden van dagen
heeft op Oudejaarsavond de buitengewoon vriendelijke Idee gehad deze oudjes van ge
bak en chocolade te voorzien. 2028 ouden van dagen werden door het comité onthaald. In
het Bestedèlingenhuis aam het Westeiinde fotografeerden wij de oude moedertjes bij
het genieten van hun tractalie.
COMMUNISTISCH GEVAAR
IN INDIE
De componist SAM SCHUYER
te Den Haag, die met zijn werft „Praelu-
dium" de tweede jaarlijksche prijsvraag heeft
gewonnen, die de Soc. des auteurs, cornp. et
eckteurs de musique onder haar Nederi.
leden heeft uitgeschreven
MAAR DE OVERHEID IS WAAKZAAM
HUISZOEKINGEN EN ARRESTATIES
BATAVIA, 1 Jan. Aangezien de autoriteiten
beschikten over ernstige aanwijzingen dat m
de kringen van de Partij Nationaal Indonesia
het voornemen bestond om bij óe jaarwisseling
georganiseerde ongeregeldheden en opstand
tegen het gezag te verwekken, heeft het hoofd-
purket gelast ten einde hieromtrent zeker
heid te verkrijgen om overal waar vertak
kingen van de P. N. I. bestaan en over den
geheel en Archipel huiszoekingen te doen, welke
op een te voren vastgesteld tijdstip moesten
geschieden bij de bestuursleden en voorman
nen der partij.
T? Batavia hadden ongeveer 50 huiszoekin
gen plaats, welke alle door ploegen van tirn
man onder Europeesche leiding werden uitge
voerd.
Voorts waren bij wijze van voorzorgsmaat
regel een deel van de in Mr. Cornelis en Wel
tevreden gestationneerde troepen geconsig
neerd cm bij het eerste alarm uit te rukken.
Momenteel is nog niets bekend omtrent den
aanwezigen er.ormen voorraad materiaal, welke
door de pclitie bij de.verdachten in beslag
werd genomen en naar de politiebureaus werd
overgebracht. Bandoeng, Garoet en Soerakarta
bicken wel da punten te zijn, waar de activi
teit van de P. N. L was geconcentreerd.
De hoofdstad geeft een tamelijk talmen an-:
druk van hetgeen daar is uitgebroed.
Te Bandoeng hebben 41 huiszoekingen
plaats gehad. Omtrent het onderzoek van de
daarbij in berlag genomen documenten is nog
niets te zeggen. Te Bandoeng werden als
gevolg van. de invallen 53 personen gearres
teerd en in voorloopige hechtenis opgesloten.
Zij zullen nader informaties moeten verstrek
ken. Te Pekalongan hebben 42 huiszoekingen
plaats gehad. Ook hier zijn veel documenten
in beslag genomen. Men verwacht arrestaties
op groote schaal
Verder zyn te Bandoeng en te Tjimahi in
garnizoen liggende troepen voor een gedeelte
opgecommandeerd met het oog op eventuali
teiten.
In den laatsten ty'd is in verschalende kam
pongs en te Batavia door voormannen van de
P. N. L veel propaganda gemaakt. Bij de
politie ingekomen berichten noemden enkele
data, waarop een verzetsbeweging gelijktijdig
in Verschillende plaatsen zou worden ingezet..
Zoo vernam men, dat fret oproer zou begin
nen in den nacht vam Zaterdag 28 op Zondag
29 December of in den Oudejaarsnacht. Dc
politie in Oost-Java kreeg berichten omtrent
vtrmoedelyko data, die vrijwel met de hier
boven genoemde overeenstemden
De te Batavia gehouden huiszoekingen von
den o.a. plaats bij den Menadoneeschen
propagandist Manomoeto, bij een commies van
het departement van Financiën, genaamd Soe-
tumo Admodje en bij vele anderen.
Activiteit der P. N I. zeer gering.
De „Sumatra Post" schrijft nog, dat ie
activiteit der P. N. I. zeer gering is, sinds de
groote razzia, welke voor een'ge maanden
gehouden is en welke leidde tot de aanhouding
van Mr. Koesoemo Koemantri. Deze bleek niét
minder dan de nekslag voor de actie.
In dit gewest, zoo meldt het blad verder,
zijn vele papieren destijds reeds verbrand,
hetgeen verklaren zou, dat thans slechts gering
materiaal achterhaald is. Ook de huiszoeluu-
gvn, gedaan ir de bureaux van het blad de
..Pewarta Delhi'' en bij den hoofdredacteur
Kanoem, hebben tot dusver geen resultaat
opgeleverd. Men vond hier slechts enkele
cahiers en brieven. Te Soekaboemi hebben 31
huiszoekingen plaats gehad. Ook in de omge
ving van Tjiandjoer heeft de politie invallen
gedaan. De in beslag genomen documtenter
bevatten toe dusver voor de betrokkenen niets
bezwarends. Acht huiszoekingen vonden plaats
te Krawang, te Tjikampak vijf, te Poerwokerto
acht. Er hadden geen arrestaties plaats. Er
bevinden zich onder de betrokkenen velen, die
als conducteur werkzaam zijn bij de S. S.
Ook over geheel Bantam hebben huiszoekin
gen plaats gehad. Veel documenten zijn in
beslag genomen, doch geen personen zyn
gearresteerd.
Te Cheribon zijn 24 huiszoekingen gedaan en
elf voormannen van de P. N. I. in preventieve
hechtenis gesteld.
Alle gearresteerden hebben bekend, dat het i
gestelde doel van hun beweging was de om
verwerping van het Nederlandsche gezag.
Drie van hen zyn vrijgelaten. De rest is
voorloopig, in verband met het verdere onder
zoek, vastgehouden.
Te Soerata ja zyn 18 personen gearresteerd.
De voorzitter van de plaatselijke P. N. I.-
afdeeling, Ir. Anwari, bleek, toen de politie
zijn huis bezocht, naar Soerakarta vertrokken
te zijn. Onder de gearresteerden bevindt zich
Mr. Mohamad Joesoef. Deze weigerde aanvan
kelijk mee te gaan en beriep zich op de Staats
bladen.
Er is in Soerabaja veel materiaal in beslag
genomen. Toen Ir. Anwari per trein uit Solo
terugkeerde, werd hij aan het station ge
arresteerd door politiebeambten, die hem daar
hadden opgewacht.
„Aneta" vernéemt. nog nader, dat in de
verschillende garnizoenen de meeste wachten
tijdelijk versterkt zijn, terwijl de consigneering
van 'n deel der troepen van Batavia, Meester
MR. G. W. SANNES t
EEN GROOT VERLIES VOOR DE S.D.A.P.
De S.D.A.P. wordt in de laatste maanden
wel door zware slagen getroffen.
Eenigen tijd geleden overleed op jeugdigen
leeftijd de journalist Hartog, zeer gewaar
deerd in eiigeh kring als chef-redacteur van
het „Haagsche Volk",
maar ook geacht bij
zijn collega's, wegens
zijn minzaamheid in
den omgang. Daarop
volgde mevr. Alibar-
da, een vrouw van
beteekenis in de roo
de beweging. Enkele
dagen later ontsliep
de heer Hevkoop,
ook op jeugdigen
leeftijd.
En nu leed de par-
tij weer een zeer gc-
I voelig verlies door
liet plotseling ver
soheiden van het lid der Tweede Kamer Mr.
G. W. Sanncs, die hedennacht is overleden.
Het is waar; wie Mr. Sannes in de laatste
jaren nadat hij ernstig ziek geweest was,
ontmoette; wercl wel getroffen door zijn
slechten gezondheidstoestand, maar hij
woonde toch tot het laatst toe de Kamerzit
tingen hij cn nam een levendig aandeel in
de discussies.
Niemand verwachtte dan ook zijn vroeg-
tijdigen dood. Immers, Mr. Sannes, geboren
•1 October 1S75, was nog slechts 54 jaar oud.
Hij bezocht de H.B.S. cn studeerde daarna
aan.de Universiteit te Amsterdam, waar hij
in 1902 promoveerde in de rechten.
Hij was ambtenaar aan het Centraal Bu
reau voor sociale adviezen te Amsterdam.,
griffier bij de Raad van Beroep (ongeval
lenverzekering) te Middelburg en AlmelS en
thans bij de Raad van Beroep te Rotterdam;
waar hij de laatste jaren ook woonde, na
dat hij vroeger voor gezondheidsredenen van
zijn vrouw, op Schcveningen had gewoond.
Sedert 17 Sept. 1913 maakte hij namens de
S.D.A.P. deel uit van de Tweede Kamer,
waar hij zich speciaal toelegde op vraag
stukken van sociale verzekering. Het ouder
domspensioen had zijn bijzondere aandacht.
Zijn deskundigheid op dit terrein werd alge
meen erkend en zijn persoon vond bij ieder
een waardeering. Aan zijn oprechtheid twij
felde niemand.
In de laatste tijd was mr. Sannes in een
nog al scherpe discussie gewikkeld, niet
Mr. Oud (V.D.) over de ouderdomsverzor
ging.
De S.D.A.P. kwam door werkelijkheidsbe
sef tot do erkenning, dat staatspensioen zon
der meer geen afdoende hulp kan bieden en
dat verzekering daarnaast noodig is; de
Vrijz.-democraten houden halsstarrig vol aan
Staatspensioen cn hierover polemiseerde Mr.
'Sarnies vrij heftig met Mr. Oud.
Deze strijd wordt nu plotseling afgebroken.
De S.D.A.P. verliest een geharnast strijder;
de Tweede Kamer een degelijk lid; de so
cialistische pers een gewaardeerd medewer
ker met wie wij ook meer dan eens de jour
nalistieke degen mochten kruisen.
Cornelis, Tjïmahi en Bandoeng voorloopig
gehandhaafd blijft. De garnizoenen in Bantam
2iyn niet geconsigneerd, omdat de bezetting
van Serang, Pandeglang en Menes door maré
chaussee er op is ingericht, dat de troep steeds
gereed is voor eventualiteiten.
Te Batavia er. elders staan de vooraanstaan
de leden der P. S. I. onder strenge bewaking
De leideis van de P. N. I. zijn onder politie
toezicht gesteld.
In linksche kringen is men te Batavia van
meening, dat het politioneel optreden voor
barig en ongegrond is geweest. Jn rechtsche
kringen daarentegen uit men groote waardee
ring voor het optreden der overheid tegen een
vereeriging, die tot oogmerk heeft het plegen
yen misdrijven, waarop gevangenisstraf staat.
Dc toestand stationair gebleven.
MEDAN, 31 December (Aneta). Wy verne
men, dat de politie bij haar jongste razzia o.a.
ook huiszoekingen heeft gedaan bij de leden
van den gemeenteraad, Abdoel Loebis en
N.oerngali en by den adjunct-gemeentelijken
veearts Abdcel Manap,
BATAVIA. 81 December (Aneta). De situ
atie, welke geschapen is door de actie van de
politie tegen de Partij Nasional Indonesia is
sinds hetgeen gisteren gemeld werd, stationair
gebleven. Hel onderzoek van de geconfisqueer
de documenten wordt voortgezet.
BANDOENG, 31 December (Aneta). Alhier
heeft de politie nog gearresteerd de kantoor
bediende van een particuliere firma in wiens
bezit papieren zyn aangetroffen, welke duiden
cp verduisteringen, en voorts het bewijs lever
HET EILAND UTOPIA
ILLUSIES, WELKE GEEN WERKELIJK
HEID WORDEN
KOMMUNISTISCHE STICHTINGEN
lin een beschouwing over do misère in
Sovjet-Rusland vindt een schrijver in „Ne
derland Vooruit", het officicele orgaan van
do Ned. Bond van Vrijwillige Burgenvach
ten, aanleiding om iets tc schrijven over
mislukte socialistische gemeenschappen.
„De pogingen om deze te stichten zijn
talrijk geweest En afgezien van vele oudere
socialistische of kommunistische stichtin
gen van Staten, afgezien ook van Thomas
Moore's bekend „eiland Utopia", dn 1515
verzonnen, afgezien ook van Camanella's
„Zonnestaat" (1620) en vele anderen, heb
ben vooral na de groote Fransche revolutie
Fourier, Saint-Simon en Cabet getracht hun
socialistische maatsohappijen te verwezenlij
ken, welke zijn verongelukt voordat er iets
tastbaars tot stand kwam, dat blijvend leek.
Cabct, die in 1S40 zijn „Voyage en Ica-
■ie" schreef, heeft daarmee zelfs aanleiding
gegeven tot de vorming van een politieke
secte, welke zich de „Ikaristen" noemde. In
1848, kort. voor de revolutie in Parijs, was
hun aantal gestegen tot meer dan een half
millioen en ging een gezelschap van ette
lijke tientallen (70 naar ik meen) op reis
■om in Amerika Ikarie te stichten of te be
zoeken. Toen echter het bericht kwam, dat
in Parijs de revolutie het gewonnen had,
ging een deel van hen terug, maar de rest
stichtte den „staat".
Eenigen tijd daarna werd er reisgelegen
heid -emaakt naar Ikarie voor 1500 per
sonen, waarvan echter niet meer dan 19
gebruik maakten.
Cabet zelf is in 1849 naar zijn Ikarie ver
trokken. Er was toen een bevolking van on
geveer 500 „Ikaristen" en hun staatsvermo
gen bedroeg ongeveer 100.000 frank. Maar
er ontstond, .zooals altijd in zulke zaken,
groote onecnigheid, met splitsing als ge
volg, en snellen ondergang der beide groe
pen.
Het ging evenzoo met Owen's kolonie
„New Harmony". Deze Owen was zelf fa
brikant en had, door met zijn arbeiders in
sterk gemeenschappelijken zin zijn fabriek
te leiden, zooveel succes bereikt, dat hij
meende een staat te kunnen stichten op
dien grondslag, en dan de kommunistische
idee ervan uit te breiden: zonder regeering,
zonder dwang.
Hij voerde zijn plan uit in 1824 in Ame
rika, maar 't zonk ineen als een kaarten
huis.
In ons eigen land hebben wij nog Frede-
rik van Eéden's „Walden" beleefd, waar
mee de stichter eveneens zijn fortuin ver
speelde, en dat ondergegaan is door twist
en gebrek aan opofferingszin der door den
stichter bijeengebrachte personen.
Ook hot. boek van Bellamy „Looking
backward", waarin dc ideaalstaat van het
jaar 2000 gefantaseerd wordt, heeft aanlei
ding gegeven tot een proef om dien staat
tc verwezenlijken. Twee jaren nadat het
was uitgekomen, werd door geestdriftige
aanhangers van zijn kommunisme 'n „staat"
gesticht in Californië. Zij noemden hun pa
radijs „Kaweah Cooperative Colony" met de
voorzichtige bijvoeging „limited" en met
de omschrijving „a joined Stock Comnany".
Er ontstonden weldra twisten, maar
oordat die tot .het gewone einde konden
ledden, heeft de Amcrikaansche regeering
met geweld van wapenen een einde eraan
gemaakt, wat evenwel schijnit gebeurd te
zijn op aandrang van het Amerikaanschc
kapitalisme.
En die genoemden zijn lang niet de eeni
gen. Talloos haast waren de pogingen om
afzonderlijke fabrieken te kommuniseeren
tot genootschappelijke ondernemingen.
In Lyon schonk, ecnige jaren vóór den
groöten oorlog, een eigenaar zijn fabriek
aan zijn arbeiders. Zij durfden de proef
niet eens aan en weigerden het geschenk,
omdat de gever er de voorwaarde aan ver
bonden had, dat, als zij de zaak niet langer
wilden beheeren, zij haar weer aan hem
den fabrikant, moesten teruggeven onver
minderd in waarde.
Ecnige jaren vroeger had dn noordelijk
Frankrijk eén andere fabrikant zijn onder
neming evenzoo cadeau gedaan aan zijn
werkvolk, zonder ecnige 'voorwaarde. Het
geschenk was toen wèl aangenomen, maai
de fabriek (van glaswerk, als ik mij niet
ergis) ging na een paar jaren ten gronde.
Er zijn nog andere, minder revolutio-
laire pogingen gedaan, waarvan ik echter
niet weet of zij nog worden voortgezet,
maar die ik mij herinner als „Deutsche
Freibund" en als „Ligilo" beiden, naar ik
meen, gegrond op Nienkamp's boek „Für-
sten ohne Krone" (geschreven niet lang
vóór 1914V Het feit evenwel, dat men daar
van niets verneemt, bewijst zeker, dat het
slagen ervan geenszins buitengewoon is.
Niettemin, al die pogingen gingen uit
•an groote kapitalen (de laatstgenoemde
werden begonnen en gesteund door 'n jong
Amerikaansch milliardair) cn hebben die
fondsen verslonden zonder blijvend resul
taat.
En tot heden gaat het in Rusland even-
AMSTERDAMSCHE K. VAN K.
NIEUWJAARSREDE VAN DEN
VOORZITTER
EE VOORUITZICHTEN NIET BIJSTER
GUNSTIG
In dc heden gehouden zitting van de
Kamer van Koophandel en Fabrieken heeft
de voorzitter, dc heer E. Heldring, oen uit
voerige rede gehouden, waarin "een over
zicht wordt gegeven van den wereldhandel
in het algemeen en die van Nederland en
Amsterdam in het hijzonder. Uit deze be
langrijke rede stippen wij het volgende aan:
Het nieuwe jaar opent n et met bijster
gunstige vooruitzichten voor den wereld
handel. De val der prijzen van vele der
voornaamste grondstoffen en levensmidde
len: katoen, wol. granen (behalve tarwe),
aardappelen, koffie, suiker, thee, cacao en
mineralen (behalve ijzsr en steenkool) is
inin of meer heiig geweest en vermindert!
de koopkracht der produceerendc landen.
Minder vraag- naar fabrikaten zal zich voel
baar maken cn dit zal den toestand in
dustrielanden verscherpen.
In de internationale handelspolitiek heeft
men een stadium bereikt, dat voor de vraag,
of men naar een grootere vrijheid van -be
weèïrig zal schrijden dan wel elkaar steeds
vinniger met invoerrechten ©al bestrijden,
beslissend zal zijn.
Wijzen de feiten en verschijnselen op een
teruggang in de wereld-conjunctuur, de
politieke factoren scheppen steeds nog on
zekerheid1, waarin, naar wij willen hopen,
dc weldra 'te houden conferentie tusschen
de vijf groote maritieme mogendheden, al
thans eenige verbetering zullen teweeg
brengen.
In Nederland ns de toestand, wat de in
dustrie betreft, goed; doch voor den land
bouw minder gunstig, vooral tengevolge
van uitvoermoeilijkheden.
Hetgeen ons met België verdoelt, houdt,
hier to lande do .gemoederenin latenten
vonrri nog steeds bezig. Het is moeilijk te
zeggen, of er werkelijk misverstand o
rle cardinale kwesties bestaat, maar nu
dan duiken ongelukkigerwijze incidenten
op, die aan de een of andere zijde de greris
op weinig subjectieve wijze opgeblazen
worden en de atmosfeer vertroebelen. Wij
beleven thans een periode van betrekkelij
ke kalmte, n et verstoord door de subsidi-
eering van de Antwerpsche Rijnvaart, wel
ke onze -belangen tot dusver niet deert.
Toenadering is noodig.
De toestand der rijksschatkist is goed:
maar voonzichtigheid blijft geboden. Belas
tingverlaging blijft to lang uit.
Over Curacao heeft Nederland rich tp
schamen. Aan de janboel daar moet ten
spoedigste een einde komen.
BUITEN LANDSCHE
ONDERSCHEIDINGEN
Het Consulaat-generaal van .Toego-Slavii
te Amsterdam deelt mede, rlat Z.M. Koning
Alexander van Joego-Slavië de volgende on
derscheidingen heeft verleend:
Benoemd tot commandeur in de orde van
Saint Sava: W. de Vlugt, burgemeester van
Amsterdam: C. D. Merens consul-generaal
van Joego-Slavië te Amsterdam; Dr. C. B-
Tilanus te Amsterdam, adviseerend lid van
het bestuur van de afdeeling Amsterdam
van het Nederlandsche Roodo - Kruis. Be
noemd tot Officier in de orde van Saint
Sava: W. N. van de Poll, havenmeester van
Amsterdam; B. van Dam, consul van Joego-
Slavië te Rotterdam; Mevrouw van Dam,
echtgenoote van den beer B. van Dam. Be
noemd tot ridder in de orde van Saint
Sava: Mr. Dr. W. M. Westerman te Was
senaar, Mr. G. S. Krieken, secretaris der
„Handelsvereeniging Amsterdam" te Am
sterdam; A. Beynes, directeur van de Fa
briek van Spoorwegmateriaal te Haarlem:
C. L. Boissevain, kapitein in buitengewonen
dienst te Den Haag; Prof. M. W. Woerde
man te Groningen; Simon Maris, kunst
schilder te Amsterdam; B. J. Vcldhuys, voor
zitter van den Raad van Beheer van het
Holland Huis te Brussel; A. Ilaighten. oud-
vice-consul van Joega-Slavië te Den Haag;
mevrouw Dijkgraaf en mevr. van Heteren,
heiden te Wassenaar. Benoemd tot ridder in
de orde van de „Aigle Blanc" overste A.
Meinster te Hengelo (O;).
Uit het Sociale Leven»
PRO PAGANDA-LE CTUUR.
De Alg. Ned- .Chr. Arobtenaarsbond
spreidt twee brochures, w aarin op duidelijke
wijze grondslag, organisatievorm cn doel
den Bond worden uiteengezet.
De eene brochure, waarin «en foto en een
grafische voorstelling Is opgenomen, is van
meer algemeeneu aard, terwijl de andere
inzonderheid gericht is tot de ongeorgani
seerde gemeenteambténaren. Ook hierin is
een grafiek opgenomen, uit welke blijkt, dat
de Bond thans ruim 3300 léden telt.
Moge de Alg. Nëd. Chr. Ambtenaarsbond
succes hebben met zijn propaganda!
DE VERDWENEN TOL'
GROOTE BRAND IN EEN DESSA.
BUITENZORG, 81 December (Aneta).' Door
onbekende oorzaak, vermoedelijk tengevolge
van onvoorzichtigheid, is brand uitgebroken
in de dessa Kaling, gelegen 18 K.M. van Bui
tenzorg. Negcn-en-veertig wonihgen van
inlanders werden door het vuur verwoest. De
schade wordt geschat op f 15000. De van huis
en have beroofden werden ondergebracht in
andere kampongs.
Gist«rmlddag hwft d« Burgemeester ven Hlllegeraherg, de heer Van Kempen, de tol te
Hillegersherg opgaheven. Z. Ed. Achtbare knipte een Bnt door dat over dra wat wu
gespannen en hiermede waa de tol voor goed afgedaan.
CENTRAAL GENOOTSCHAP
KINDERHERSTELLINGS- EN
VACANTIEKOLONIES
NA 25 JAAR VERPLEGING
Men schrijft ons:
Op 31 December was hot 25ste verplee®»
jaar ten einde van bet Centraal Genootschap
voor Kindcrhcrstellings- en Vacantiekolo-
nies, dat in 1901 werd opgericht
In 1905 verpleegde het Centraal Genoot
schap in een uiterst primitief huisje tc Eg»
mond aan Zee in 3 groepen totaal 33 kin
deren.
In 1029 verpleegde het in tien groote en
volgens alle tegenwoordige eischen ingerich
te huizen 5719 kinderen met totaal 249.390
verplecgdagen. Die 10 huizen hebben teza
men een capaciteit van 1050 bedden.
Totaal werden in 25 jaar opgenomen bij
na 70.000 kinderen met ruim 2.5 millioen
verpleegdagcn. Intusschen werd, al of niet
als gevolg van de stelselmatige en nooit
verslapt? propaganda van het Centraal Ge
nootschap een vijftigtal zustervereenigin-
gen opgericht, met wie bet Centraal Go
nootschap steeds vriendschappelijke be
trekkingen onderhoudt, terwijl liet Centraal
Genootschap zelf klom tot 415 afdeelingen.
Er is voel bereikt in die 25 jaar.
.Nederland neemt in aantal een eereplaats
in 'in Europa, al staat bet dan nog niet
aan de spits.
De primitieve tehuizen van vroeger zijn
overal geperfectioneerd.
De verzorging is in banden gekomen van
.vak-menschen. Het Centraal Genootschap
heeft 140 directrices, adjuncts, verpleeg
sters. en geleidsters, van wie 86 in vasten
dienst en dc rest in opleiding.
Het voorbeeld van hygiënisch leven bij
tienduizenden kinderen, gesteund door de
Kriiisyereenigingen, .schoolartsen, wijkzus
ters enz. begint te werken.
De overheid steunt bet werk in toenemen
de mate. Hét Rijk, de provincies, de ge
meenten steunen de 'uitzending door subsi-
dieij en een zestal, provincies geeft een ex
tra subsidie voor de zoo doeltreffende win-
terverpleging, maar het overgroote deel der
kosten wordt uit vrijwillige bijdragen be
streden.
Dit stelsel en het Centraal Genootschap
zelf zijn in het buitenland bekend en wor
den gewaardeerd, niet zelden bewonderd.
Maar er is nóg meer te doeai voor winter*
verpleging, voortdurend beter tehuizen en
verpleging. Waar nog geen comitc's zijn,
moeten ze komen.
Dan zal Nederland in enkele jaren aan
de spits staan.
In „Onze Klaroen", orgaan van den Ned.
Chr. Bond van ai'beidcrs (sters) in de kle
dingindustrie en aanverwante vakken, merkt
C. Gr(ashoff) het volgende op naar aanlei
ding van het werktijdenbesluit:
De winkelbedrijven staan voor de keus,
om óf hun bedienden bij beurten een hal ven;
dag vrijaf te geven óf op een bepaalden na
middag of voormiddag den verkoop stop to
zetton en de kantoren en winkels te sluiten.
Er is een vrij 'sterke strooming (vooral
onder de groótiyirikoliers) dié dit laatste wil
Blijft het bij het sluiten van den winkel (er
zijn enkele gemeentebesturen, die dit bij ver
ordening verplichtend willen stellen) dan
worden de belangen der kleermakers niet
geraakt.
Anders wordt het echter, nu blijkt, dat er
patroons zijn. die het geheele bedrijf op een
bepaalden voormiddag (b.v. des Maandags
morgens) zouden willen stopzetten. De con-
sekweritïe daarvan zou zijn, dat op Zaterdag
middag door allen^gewerkt zou moeten wor
den dus niet alleen door de kantoor- en
winkelbedienden, maar ook door de kleer
makers en naaisters.
Dat plan is strijdig, zoowel mot de Arbeids
wet als met onze collectieve arbeidsovereen
komst, die wel toelaten, dat pompiers bij
toerbeurt op Zaterdagmiddag werken, maar
vaststellen, dat ajle andere atelierkleerma
kers eri. naaisters vrij moeten zijn-
Om in, het boveaistaande een geschikt»
oplossing, te vinden, is verre van gemakkes
lijk en een bespreking hierover heeft nog
niet tot bepaalde resultaten' geleid.
Kunst en Letteren.
„DS PLOEG".
Juist vijftien jaar geleden noopte de oor-
log de Wereldbibliotheek de uitgave van
haar tijdschrift „De Ploeg" te staken. Thans
heeft zij een proefnummer doen verschiji
nen van de periodiek, die bij voldoend»
inschrijving in 1930 zal worden voort*
gezet.
Het nummer bevat een paar lie el interes*
santé artikelen en het geheel maakt een
prettige, welverzorgde indruk.
L. Simons verdedigt de meening, dat wij
ter ontwikkeling van volwassenen tot de
velen 'zelf gaan moeten met onze wekroep
van lezingen, voordrachten, boeken.
Marie Schmitz levert een goedgeschreven
novelle: Keerpunt".
Dr. M. A. van Herwerden handelt over
„het persoonsböek".
Mane de Bom huldigt „drie" Nederland*
sche kunstenaars" (Hélène Swarth, Cyriel
Buysse, Karei van de Woestijne).
lir. S. A. van Lunteren zal schrijven een
reeks artikelen over „boeken waar men
wat aan heeft", boeken van auteurs, die
ieder op zijn wijze van beteekenis zijn ge*
weest voor de wording onzer huidige cul*
tuui.
ITenri van Booven liet zich interviewen.
Hij is de schrijver van een werk, dat ge--
boren is uit de herinneringen aan de mee*
gemaakte en geziene ellende in Congo:
„Tropenwee".
„Het klimaat van Congo is nog even
moorddadig als ruim dertig jaren geleden,
en alle energie der handelsmcnschen con*
centreert zich op hun bedrijf, daar men
tijd gevaarlijk. Er is inderdaad een enkele
held als Schweitzer en er zijn sommige
missie-priesters, die jaren lang, hoezeer
malaria hen vernietigt, toch op bewonde
renswaardige wijze hun werk blijven doon,
zij hebben een verheven doelMaar da
vele honderden jonge employé's der Congo*
leesche handelsvennootschappen zijn zoo
goed als aan hun lot overgelaten, dét is
juist het verschrikkelijke".
„Ik kón het schrijven (van Tropen*
w e e) eenvoudig niet laten, ik moest ge
tuigen, en ik heb volledig getuigd. Oók'
voor die vele, vele honderden van alle na
tionaliteiten, die er in den loop van zeven
tig Jaren in dienst der handelsmaatschap
pijen vielen en reeds tot stof in den Afrr«
kaanschen grónd vergaan".
