Pi i3K@ED
TIDEN
HOEKWIMELPil
Itegelhandel
IJSSELMONDE
Triplexhout en
Wat is het
ke.re"'..
BOUWBLAD Nd. 30, PAO. 4
•MA ALLO AU 30 DECPmPH 1933
7ie niet adverteert
wordt vergeten
llllii
Jj^dv er teert daarom
tot Uw doel bereikt is
We hebben destijds bij de aankondiging
van het werk van Mr. J. in H Veld „Nieuwe
Vormen en Decentralisatie" uitgave N.
Samsun. Alphen a. d. Rijn toegezegd, op
enkele hoofdstukken uit dit weldoordachte
werk. nader terug te zullen komen. Wat nu
hieronder volgt zijn enkele losse grepen
uit d.' verschillende hoofdstukken, waaruit
duidelijk blijkt, dat Mr. in 't Veld de materie
Volkomen beheerscht
De daling van het sterftecijfer, waarmede
de daling van het geboortecijfer geen gelij
ken tred hield, bracht ons een zeer snelle
toeneming van de bevolking en het zijn
voornamelijk de groote steden geweest, die
Waardoor snel groeiden.
Ontzaggelijk was de taak waarvoor de ge
meentebesturen kwamen te staan en de
grauwe troostelooze arbeiderswijken, in ver
schillende groote plaatsen verrezen, getui
gen van de onmacht welke deze groei hun
oplegde.
Eerst noodig is daarom dat wij eenig be
grip hebben van de factoren, die het
ontwikkelingsproces beheerschendaarna
pas is het mogelijk met vrucht te spreken
over eventueel noodige geneesmiddelen.
Uitvoerig gaat de schrijver nu de oorzaken
van den groei der steden na en het is wel
eens aardig hierbij eenige cijfers over te
semen.
De verhouding tusschen de aantallen in
woners op 1 Januari 1830 en 31 December
1920 bedraagt:
Voor het Rijk in zijn geheel 100 262.69
Voor gemeent boven 20.00 inw. 100 391.91
Voor de overige gemeenten 100 205.73
Voor Amsterdam 100 319.93
Voor Rotterdam 100 714.13
Voor 's-Gravenhage 100 632.72
Hierbij dient dan nog in het oog te wor
sen gehouden, dat de bevolking van Amster
dam, veel meer dan die van Rotterdam en
Den Haag, een woning heeft gezocht buiten
de gemeentegrenzen.
Jammer dat de schrijver deze laatste be
wering niet verder heeft uitgewerkt. Zeker,
vele Amsterdammers wonen in het Gooi of
in Heemstede of Bloemendaal, maar of het
percentage beduidend grooter zal zijn dan
voor de Hofstad en voor Rotterdam, komt
ons niet direct aannemelijk voor. De snelle
groei van Rijswijk, Voorburg, Wassenaar,
Kijkduin, Hillegersberg, Schiebroek, IJssel
monde enz. sterkt ons in deze meening.
Er zijn verschnijselen, die er op wijzen dat
ide groei der groote steden niet hetzelfde
tempo zal behouden als in de afgeloopen
halve eeuw. Alles wijst er op, dat het sterf
tecijfer thans vrijwel het laagste punt be
reikt heeft en dat in de naaste toekomst
waarschijnlijk met een stijging moet wor
den gerekend. Het geboortecijfer daarente
gen blijft zich bewegen in de dalende lijn en
het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft
er reeds herhaaldelijk op gewezen, dat ons
volk zich op weg bevindt naar een stabilisa
tie van zijn bevolkingscijfer. Mr. in 't Veld
bou gaarne zien dat deze weg in sneller tem
po werd afgelegd! Wij deelen echter deze
wensch geenszins; doch waar het hier niet
de plaats is om dit hoogst belangrijke vraag
stuk aan te snijden, willen we alleen vol
staan met te wijzen op de droevige resulta
ten van daling van het geboortecijfer in
Frankrijk.
Daarentegen volgen we Mr. in 't Veld gaar
ne in zijn bewening betreffende een steede
toenemende decentralisatie in de industrie.
De productiekosten worden hoofdzakelijk
door de loon en bepaald. Veel vakkennis
wordt niet vereischt Vandaar dat vele on
dernemingen zich van de dure groote steden
verplaatsen naar dorpen en kleine steden.
Interessant zijn de gegevens, verzameld
door de technische diensten van Rotterdam
en Den Haag ter voorbereiding van een ge
westelijk plan voor Zuid-Holland-West
Daaruit blijkt dat alle groote ondememin
gen zijn geconcentreerd langs de rivieren Ln
het Beneden-Maas-gebied. Een uitzondering
vormt alleen de Gist- en Spiritusfabriek in
Delft Het middenbedrijf daarentegen is b.v.
ook in Den Haag in ruime mate voorhanden
De schrijver trekt dan deze conculsie, dat
de bevolkingscijfers der laatste jaren reeds
wijzen op een kentering, die heenwijst naar
een minder sterken flroei der groote steden
in de toekomst
Men zal zich moeten blijven richten op
voortgaande decentralisatie van de indus
trie, teneinde den verderen groei der groote
steden tegen te gaan.
(Wordt vervolgd).
LANDAANKOOP DOOR
DE GEM. ROTTERDAM.
Vragen van den heer Krijger.
Het Tweede Kamerlid K r ij g e r heeft aan
den Minister van Binnenlandsche Zaken en
Landbouw de volgende vragen gesteld:
Is het den Minister bekend, dat dezer da
gen door Gedeputeerde Staten van Zuid-
Holland is goedgekeurd het raadsbesluit dei-
gemeente Rotterdam, d.d. 19 September j.l.,
strekkende tot aankoop van 319 H.A. grond,
gelegen in den polder Zestienhoven, onder
de gemeente Overschie, welke gronden, van
grens tot grens, worden gesneden door een
strook, door de gemeente Overschie bereids
aangekocht voor aanleg van straten en
bouwterrein?
Is het den Minister bekend, dat bij de
beraadslagingen over het voorstel tot aan
koop van bedoelde gronden door Rotter
dam, de wethouder van publieke werken
dier gemeente op de vraag, waartoe zij
zouden moeten worden gebruikt, heeft ge
antwoord: „dit weet ik niet". (Handelin
gen van den raad van 19 December 1920,
blz. 528)?
Is de Minister niet van oordeel, dat uit
breiding van grondgebied, de ontwikke
lingskansen voor de groote steden en voor
de randgemeenten zeer ongelijk maakt ten
nadeele van laatstbedoelde gemeenten en in
strijd is met het algemeen belang?
Is de Minister bereid te bevorderen, dat,
evenals bij het K. B. van 4 Aug. 1909
(Stbld. no. 281) ten aanzien van de rand
gemeenten bij Breda is geschied, het bedoel
de besluit van Ged. Stateh wordt vernie
tigd?
Qunstig gelegen, ruim
met 2 waterdichte Kelders,
eventueel te separeeren in
2 of 3 Winkelhuizen, in in
aanbouw zijnde buurt te
SCHIEDAM (Pompstation).
Voor alle doe.einden ge
schikt. Te bevragen:
«I. BOOY
287c - Rotterdam.
OlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllltllüQ
i H. KOENE i
VOORBURG
S KANTOOR: VRIJBURGSTR. 4. TEL. 78228
MAGAZIJNEN: Emplacement Ned. Spoorwegen
Groote voorraad van:
Z: WITTE WANDTEGELS15X15 cM.
MAIOL1CA WANDTEGELS15X15cM.
KUNSTGLAZUUR WANDTEGELS Iedere nuanceering
PLAVUIZEN verschillende maten.
BASALTINETEGELS. - HANDVORMSTEENEN.
VRAAGT OFFERTE!
□llllllllllltlllllUlllllillllllililllllllllllllÖ
LancHiuizenbouw TUINSTAD WIJK ..SECBROEK"
Te koop onder architectuur gebouwde Landhuizen, ge
legen aan de Pauwenlaan en Omgeving te Den Haag.
Verkoopprijzen: TYPE A f 6400.- met garage.
TYPE B 5950.-
TYPE C f 6450.- met garage.
inlichtingen: BOUWBUREAU J. C. VAN HARMELEN
OLEANDERLAAN 39, DEN HAAG, TELEF. 33122,
alwaar op aanvrage gratis de geïllustreerde beschouwing van lijn landhuizen
in .De Bouwwereld In- en Extérieur" bijblad van deze courant van
2 Juli J.L verkrijgbaar Is
Uitbreidingsplan In den polder Smeetsland.
De Immer voortgaande groei der gemeen
te IJsselmonde zoomede de toestanden wel
ke in de onmiddellijke omgeving van het
ontworpen uitbreidingsplan over de gren
zen dezer gemeente zich bezig zijn te ont
wikkelen, hebben in de laatste jaren her
haalde malen aanleiding gegeven tot het
vaststellen van een uitbreidingsplan voor
het aan Rotterdam grenzende gedeelte der
gemeente binnen het gebied van den polder
Smeetland.
De voortschrijdende bebouwing in de ge
meente Rotterdam, die op verschillende
punten de gemeentegrens reeds heeft be
reikt of dicht genaderd is, alsmede de
vraag naar bouwterrein in bedoelde om
geving, hebben thans dit vraagstuk in een
zoodanig stadium gebracht, dat naar het
oordeel van B. en W. met het aan de orde
stellen van het plan van uitbreiding niet
langer mag worden gewacht B. en W. heb
ben dan ook een uitbreidingsplajjWoen ont
werpen, hetwelk wordt begrensd als volgt:
Ten Noorden door den Smeetlandschen
dijk, ten Oosten door den Smeetlandschen
dijk en de spoorbaan RotterdamDordrecht,
ten Zuiden door de Waalhaven spoorwegen,
de grens van de gemeenten Barendrecht en
Rotterdam en ten Westen door de grens
der gemeente Rotterdam.
Op verzoek van het gemeentebestuur van
Rotterdam is het kanaal dat in de toekomst
de verbinding te water brengt, tusschen de
Nieuwe Maas en de Waalhaven der gemeen
te Rotterdam, gehandhaafd, omdat hier
mede het algemeen belang zeer gediend
wordt Op het uitbreidingsplan zijn verder
sportterreinen geprojecteerd, die aansluiten
aan de door de gemeente Roterdam in haar
plan „Zuid" geprojecteerde.
In het algemeen sluit het plan aan, aan
genoemd plan „Zuid" en het gemeentebe
stuur van Rotterdam stelde zulks op hoo-
gen prijs.
Het ligt in de bedoeling, dat de voor de
sport aangewezen terreinen, ook die in
deze gemeente gelegen, door de gemeente
Rotterdam worden gekocht en geexploiteerd
Ten aanzien van de daaruit voor IJsselmon
de voortvloeiende kosten en schaden zullen
die maatregelen en overeenkomsten wor
den getroffen, die in hot belang dezer ge
meente noodig zijn.
Wanneer wij verder de oppervlakte van
het gebied, waarover het uitbreidingsplan
zich uitstrekt, onder nadere beschouwing
nemen, hebben wij de oppervlakte der sport
terreinen en het ontworpen kanaal buiten
beschouwing gelaten en zullen we daarvoor
de navolgende begrenzing ten grondslag
nemen.
Het wordt dan begrensd door:
den Dordtschenstraatweg, de grens tus
schen Rotterdam en IJsselmonde, de Smeet
landschedijk, de spoorbaan Rotterdam
Dordrecht en het ontworpen kanaal.
Daarbij zijn de hartlijnen van den Smeet-
landschendijk en den Dordtschenstraatweg
als begrenzing aangenomen, zoodat de helft
van deze wegen als behoorende bij het plan
moeten worden beschouwd. Verder is mede
buiten beschouwing gelaten, het terreirttje
ten Westen van den bestaanden Breedweg
voor zoover dit bebouwd is, evenzoo de ge-
heele weg langs het ontworpen kanaal. Als
oppervlakte van de toen verkregen terrei
nen wordt dan gevonden in totaal 112 H.A,
35 A en 22 c.A.
Op het als basis dienende uitbreidings
plan met bijbehoorendc straat en wegprofie-
len, zijn de aan te leggen wegen, singel
straten, grasvlakten, enz., aangegeven en
voor de berekening der te bestraten of op
andere wijze aan te leggen oppervlakten is
dus bovengenoemde begrenzing aangehou
den.
Na volledigen aanleg zal dan 60 H.A., 45
en 52 C.A. bouwterrein ter beschikking
komen, terwijl in ronde cijfers 163000 M2
rijwegen; 127000 M2 trottoir en 215000 M2
grasvlakte zullen moeten worden aangelegd.
Hef 6e Infernafionale
Wegencongres
Het Zesde Internationale Wegencongres za!
gehouden worden te Washington en wel van
6—11 October 1930, waarvan wij in de gele
genheid gesteld zijn reeds nu een en ander
mede te deelen, wat vooral van belang is
voor alle Aannemers in ons land, voor wie
de wegentechniek een belangrijk vraagstuk
vormt.
Ook dit congres wordt wederom georgani
seerd door'de Association Internationale des
Congres de la Route, een internationale or
ganisatie, waarvan ook Nederland deel uit
maakt, gevestigd te Parijs.
President Hoover treedt op als eere
voorzitter van het congres, terwijl dit ge
presideerd wordt door den heer Th. H Mac
Donald, directeur van wegen aan het betrok
ken Departement te Washington.
Het volbedig programma drukken we hier
at
le Sectie: Aanleg en Onderhoud.
Ie vraag: Resultaten, verkregen bij aanleg
.j onderhoud van wegen, bij gebruik van
cement, klinkers of ander kunstmatig be
stratings-materiaal
2e vraag: Nieuwere toej>a$singwyzen van
teer. bi tune en asfalt;
3e vraag: Aanleg van wegen in „nieuwe"
landen (koloniën en voor het verkeer te
ontsluiten landstreken).
2e sectie: Verkeer en Exploitatie.
4e vraag: Financiering van het wegen-
vraagstuk
5e vraag: Vervoer over wegen, vergelijking
met andere vervoermethoden;
6e vraag: Verkeer in groote steden en par-
keeringsvraagstuk.
Met hoeveel belangstelling dit congres qok
i ons land wordt tegemoet gezien blijkt wel
uit het feit, dat een tiental Nederlandsche
deskundigen de samenstelling van rapporten
op zich heeft genomen.
25 reductie op de vervoerprijzen naar
Amerika is reeds toegestaan.
„De Aannemer" teekent hierbij nog i
Voor eventueele deelnemers is het
■enscht zich zoo spoedig mogelijk op te
geven, wat kan geschieden aan den heer W.
G. C. Gelinck, Lid voor Nederland van de
Permanente Internationale Commissie van
het Int Wegen Congres te Haarlem, Wil-
helminastraat 48.
Deze opgave verbindt overigens tot niets,
doch is alleen gewenscht, ten einde bij be
nadering een denkbeeld te verkrijgen om
trent het aantal Nederlandsche congressisten.
Voorts wende men zich voor nadere inlich
tingen over het vormen van een groep
aannemers-deelnemers aan dit congres en
excursies tot den heer H. Zanen Cz., Graaf
Florisweg te Gouda.
Is het nog noodig om te verklaren, hoé
triplexhout gemaakt wordt en welke voor
deden triplexhout boven ander hout heeft?
Ja, zonder twijfel. Want, als de voordee*
len van triplex algemeen bekend waren, zou
men niet .zooals thans nog maar tè dikwijl»
geschiedt, aan „massief", boven triplexhout
de voorkeur zien geven.
De definitie van triplexhout luidt:
Triplexhout is hout, dat uit een oneven
aantal lagen is opgebouwd met het ken
merk, dat de draadinrichting van het hout
van elk dier lagen loodrecht staat op de
draadinrichting van het hout, dat aan die
laag vooraf gaat, resp. die laag volgt.
Een schetsje zal dit verduidelijken.
j\
whiiiuiiil
Zij verhoogt in de eerste plaats de sterK
e. Indien nl. van buiten af druk op een
triplexplaat wordt uitgeoefend, zal de eene
laag meegeven, de volgende tegenwerken en
zoo vervolgens. In totaal wordt er een veel
grootere weerstand geboden dan bij massief
hout van dezelfde dikte. Vandaar, dat men
veel dunner triplex kan gebruiken dan mas
sief hout.
In de tweede plaats is een triplexplaat
in zeer veel mindere mate dan massief hout
onderhevig aan „trekken". De houtlagen,
waaruit de plaat bestaat, werken elkaar on
derling tegen.
Tenslotte, en dit is een zeer belangrijk
feit, kan een triplexplaat niet „scheuren**
Men behoeft maar naar meubels van oude
ren datym te kijken, om te begrijpen, wat
dit beteekent
Triplexhout heeft nog meer voordeden
dan de 3 genoemden.
Door de wijze, waarop het gefabriceerd
wordt, is het in veel grootere breedten te
verkrijgen dan massief hout. Er bestaan b.v
platen van 450 X 150 cM. Dit maakt het
hout bruikbaar voor de betimmering van
groote vlakken.
Behalve practisch en sterk, is triplex ver
der ook een mooi materiaal. Een triplex
wand of gang-betimmering, een triplex-pla
fond, geven aan eene woning een „cachet".
Triplex in meubelen verhoogt hun duur
zaamheid en uiterlijk. Triplex voor kisten
verhoogt hun sterkte bij een geringer ge
wicht en minderen omvang.
Triplex is een materiaal, dat hand over
hand terrein wint. De import verviervoudig
de in 2 jaren en bedroeg in de eerste 10
maanden van dit jaar al
Over de wijze tfan fahriceeren van triplex
maal.
UIT DE INDISCHE BLADEN
mantrl's met de bevoegdheid tot het uitvoeren
van besnijdenissen.
Dat meer en meer de beter-gesitueerden hun
HET PROGRAM DER LK.P.
Het hoofdbestuur van de Indische Katholieke
Partij heeft, naar wö ln het Bat. Nwsbl. lezen,
aan de afdeelinpen het ontwerp-progxam der
partij voor den Volksraad voor de periode 1931—
1935 toegezonden. Aan de betrekkelijke Afdee-
llngsbesturen werd verzocht het program met
de leden te bespreken, teneinde op eon nader te
bepalen partijdag tot de definitieve vaststelling
van het program te kunnen overgaan.
bewijst wel, dat men het vertrouwen ln zooge
naamde ervaren toekangs-soenat geleidelijk
heeft verloren.
WIJ willen hierop thans niet dieper Ingaan,
doch bevelen het bovenstaande wel ln de aan
dacht van de regenten aan.
Het laatste bericht over een soenat-slacht-
offer brengt de Sin Po.
Het kind van bapa Ajoem van kampong TJ1-
dadap (nabö Soekaboeml) werd. nadat het was
besneden, zwaar ziek en stierf eenige dagen
later.
Aan het ontwerp gaat een beginselverklaring
Vooraf van 8 punten, die als volgt lulden:
1. De Indische Katholieke Partij wenscht zoo
krachtig mogeldh mede te^ werken^^aan^ geea-
DE „ONGEVAARLIJKE" VEREENIGING
In de Banteng Prlangan schrijft „G." om. het
wikkeilng van Nederlandsch-Indië.
2. Ztj gaat daarbij uit van de zedelijke begin
selen. we'ke de Katholieke Staats- en maat
vandenaD gouverneur ^van West-Java en den
Leger-commandant waarbö het lldmaatschappü
schappij-leer beheerschen.
3. ZU wil echter rekening houden met het feit
de soorten Landsdienaren is verboden, gaan met
alleen Europeesche. maar ook Inlandsche en
verreweg^et grootste deel den ChrlstelUken
Godsdienst niet belijdt^ zelfwerkzaamheid
naar Van den toko Inten Bidoerl alhier, deze
beweging volgen. Zij hun arbeiders aan-
de.r ingezetenen, welke een opbouwenden Inhoud
heeft, dient te worden aangemoedigd en ge
steund. haar
zich^ij de* P. N. I. aansluiten, terwijl, mochten
zö van genoemde vereenlging reeds lid zü". zü
zoo spoedig mogelijk hebben uit te treden op
toikffmend» doen emn. maar all v.rlanct ln
het bijzonder steun voor de economisch zwak-
StInffverbandndaafmede schrijft „G." ongeveer
het volgende:
7. ZO ver:
volksgemeer
gelegenheid
alle bevolkingsgroepen de beslls-
le ls voor een harmonische en
ïlinpr van Nedorlandsch-ïndië.
dat aan de onderscheiden
ppen In Nederlandsch-Indlë de
selfstandige ontwikkeling wordt
8. ZO kent daarbö
lkkellni
het Staatsgezag
-ike vooral in een
ihappll als de Indische
keling". 2e:
keling"'
llng".
iPlfk le: dat dei
'rilheid v&n Gods-
art. 177 van de
an Nederlandsch-
ichavingswerk
Voor de „Staatkund!
logelük gewaarborgd
ontwikkeling" ls men
ls:
elding
van Sta&tki
.schikking, binnen het RUksverbc
ran Indlë. onder handhaving van de Nederlai
iche h
2. Be.hmir
int woord el
8. ril in-
Nederland!
<che deskum
pneliik'e ontwikkeling'
2de hoofdstuk „Ma!
irnfen Algemeen Onderwfls. Volksmoralltelt en
Volksgezondheid. Sociale en ArheMswetgevIng.
Rechtswezen. Financiën. Blnnenlandsch Bestiftir
1 door de Overheid nief
IdJ-dan wel door -**natcH|ng j
ZUn de P.N.I.-ërs djahats'
mHiermedc hoop Ik. aldus de schrijver dat
men thans begrijpt, dat de P.N.I. geen haat
kweekt onder de verschillende naties.
rindonêsïa. om. en lanp helllger
echtvaardigen weg de vrüheld tracht
erkrügen.
Aneta seint:
De conferentie van het hoofd van het Kantoor
van Arbeid, mr. Vreede. met de vertegenwoordi
gers der drie-voornaamste plantereorganisaties
en de Arbeids-Inspectie verkri
mlng op alle agenda-punten, w
punten zijn. dat de inspec*1'—
de hoofd-
als regel
weer woruc. «^..sckondlgd, behalve bi) onder
nemingen waartegen ernstige verdenking be
staat dat er Iets niet ln orde ls. Voorts ls
toegezegd, dat de tolken niet meer zelfstandig
de onderneming rondgaan.
Daartegenover zullen do administrateurs alles
zoo repelen, dat de Inspecties zoo snel mogelijk
kunnen verloopen en met vrijwel alle
contact wordt verkregen, waarbö benoort nei
mandoersgewUs verzamelen van de koelies wan
neer de Arbeidsinspecteur nadert.
Enkele vereenvoudigingen ln de administratie
WIn*Cgroote^'trekken werd de opleiding der In
specteurs besproken.
Afgesproken werd dat soortgelijke eonferwM
,tt-T *11 e zes maanden worden gehouden.
Kunst en Letteren.
NIEUWE UITGAVEN.
By U.-M. „Holland" verscheen: Prof. Dr. A.
H. de Hartog: „Zekerheid'* (God, wereld,
mensch). Ds. K. H. Miskotte; „De Verborgene"
(over het boek Job). Ds. A. G. Barkey Wolf:
„De Samaritaansche'*. Wilma: „De lichte
nacht", tweede druk.
LODEWIJK VAN DEYSSEL.
Lodewyk van Deyssel verzamelde een bundel
zijner „Nieuwe kritieken*', niet uitsluitend
literair.
SAGEN VAN BRABANT.
Vincent Cleerdin gaf by W. L. ei- J. Brusse,
Rotterdam, een prettig leesbaar bundeltje
„Sagen van Brabant".
ARTHUR VAN SCHENDEL
deed „Florentijnsche Verhalen" het licht zien
by Boosten en Stols te Maastricht.
MARIE KOENEN.
van wie zoo juist de groote historische
roman „Slormenland" verscheen bij Uit
geverij De Gemeenschap, Oude Gracht 55
Volgens een bericht uit Rijssel is aldaar
een oud schilderij, dat jarenlang op een zol
der bewaard is gebleven door een deskundige
ontdekt als een echte Frans Hals.
Een Belgische deskundige verklaarde, dat
de schilderij is „De man met den hand
schoen", waarvan een replica zich tc Berlijn
bevindt.
Wetenschap.
Voor do Universiteit van Parijs.
Naar verluidt heeft de Amerikaansche mil-
lionnair Rockefeller een bedrag van
Fr. 150.000-000 ter beschikking gesteld van de
Parijsche Universiteit voor het bouwen van
een nieuwe medische kliniek, mits de Fran-
sche regeering een evengroot bedrag alsmede
den bcnoodigden grond, ter beschikking
stelt.
Gemengd Nieuws.
HOTEL „ORANJEOORD" AFGEBRAND
Uit Apeldoorn wordt gemeld:
Te Hoog-Soeren is afgebrand het bekende
hotel „Oranjeoord" van den heer H. A. Theu-
nissen. Tegen half vijf 's-ochtends werd de
brand door den eigenaar ontdekt, die onmid
dellijk de brandweer waarschuwde. De be
woners moesten zich langs een ladder naar
buiten begeven. Het hotel is geheel afge
brand. De oorzaak is onbekend. De schade,
die meer dan f 60.000 bedraagt, wordt door
verzekering gedekt.
ZOO'N KNOEIER!
De politie te Giessen-Nieuwkerk beeft een
onderzoek ingesteld naar knoeierijen met
kunstmest door den handelaar C. van Z.
aldaar. Gebleken is, dat door hem verkocht
Thomasslakkcnmeel, dat 18 pet. phosphor-
zuur moest bevatten, slechts 3 tot 10 pet-
bevatte en verder uit minderwaardige stof
fen samengesteld was.
Velen zijn hierdoor benadeeld. De man
heeft bekend.
DOODELIJK TRAMONGELUK.
Te Berlicum (N.Br.) werd een vrouw, toen
ECONOMIE EN FINANCIEN
DE NEDERL. KOLENHANDEL
Het invoersaldo is voor November be
langrijk gestegen; grootere invoer en
kleinere uitvoer; vergeleken met verleden
jaar is de uitvoer echter nog zeer gunstig.
Voor de maanden Januari t.e.m. Novem
ber is het invoersaldo ruim drie millioen
gulden lager dan verleden jaar. De ge
middelde waarde van de uit Duitschland
ingevoerde kolen is niet veel verder
gestegen en nog belangrijk beneden die
van het vorig jaar gebleven; de gemiddeld?
waarde van uit Engeland ingevoerde
steenkool en van de uitgevoerde steen
kool is echter nog hooger geworden.
Uit dg maandstatistiek van den in-, uit- en
doorvoer blijkt, dat in November de waarde
van de in ons land ingevoerde steenkool,
cokes en briketten is gestegen tot f 11.342.000
tegen f 10.968.000 in October 1.1. en f 9.8S7.000
in November 1928. Daarby is de waarde van
de uitgevoerde kolen gedaald tot f 5.702.000,
tegen o.s. f 6.023.000 en f 4.725.000 in de beide
andere maanden, terwijl bovendien aan
Nederlandsche en aan vreemde stoomschepen
f 3.046.000 bunkerkool is geleverd tegen o.s.
f 2.902.000 en f 3.378.000. Het invoersaldo van
den kolenhandel is voor November f 2.594.000,
tegen f 2.043.000 voor October 1.1. en f 1.734.000
voor November 1928.
Voor de maanden Januari t.e.m. November
is de waarde van den invoer f 111.507.000
tegen f 107.72S.000 in hetzelfde tijdvak
verleden jaar, is de waarde van den uitvoer
gestegen tot f 62.470.000 tegen f 50.591.000,
terwijl de waarde van aan de scheepvaart
geleverde bunkerkool f 31.387.000 is geweest,
tegen f 36.381.000. Het invoersaldo is voor
genoemd tydvalc f 17.650.000 tegen f 20.750.000
verleden jaar.
In November is 858.S71 ton steenkool in
gevoerd (tegen 838.153 ton in October 1.1. en
742.410 ton in November 1928); uit Duitsch
land is 633.489 (618.469 en 544.202) ton
gekomen en uit Engeland 186.507 (183.118 en
143.605) ton. Voorts zyn 38.162 (38.723 en
27.405) ton cokes, 27.109 (27.399 en 23.649)
ton steenkoolbriketten en 13.821 (15.490 en
14.512) ton bruinkoolbriketten ingevoerd.
De uitvoer van steenkool, zonder -aan de
scheepvaart geleverde bunkerkool, is verder
gedaald tot 270.432 (308.352 en 329.587) ton,
terwijl de cokes-uitvoer 159.521 (165.Ö09 en
95.450) ton groot geweest is en bovendien
nog lij.298 (10.448 en 4.059) ton steenkool
briketten en 3.768 (1.936 en 636) ton bruin
koolbriketten uitgevoerd zyn. Naar Duitsch
land zijn 32.787 (48.690 on 61.567) ton sten-
kool en 16.090 (18.073 en 13.695) ton cokes
gezonden, naar België o.s. 163.527 (180.519
en 177.514) ton en 42.445 (41.665 en 15.624)
ton en naar Frankrijk 61.353 (62.^52 en
73.810) ton en 90.683 (96.015 en 58.810) ton.
Aan Nederlandsche stoomschepen zyn 97.987
(93.382 en 113.225) ton en aan vreemde stoom
schepen 177.998 (171.021 en 173.038) ton bun*
kcTkool geleverd.
De gemiddelde waarde van de uit Duitsch
land ingevoerde steenkool is slechts weinig
hooger geweest dan in October en is ook than9
weer belangrijk lager geweest aan verleden
jaar n.l. f 11.53 per ton tegen f 12.28, de ge
middelde waarde van de uit Engeland inge
voerde steenkool is, vooral door aanvoer van
betere kwaliteiten, gestegen tot f 11.87, tegen
f 10.20 per ton en de gemiddelde waarde van
de uitgevoerde steenkool is nog verder geste
gen tot f 13.07 tegen f 10.50. ln de waarde
cijfers van cokes en briketten is weinig v
andering gekomen.
ROTTERDAMSCHE BOAZ-BANK N.V.
De inschrijving op f 100.000 aandeelen def
5de serie is gesloten. Het geplaatste volge
storte kapitaal is van f 400.000 gebracht op
f 500.000.
G LEENING SANTIAGO DE CHILE.
Tusschen de stad Santiago de Chile en eet
internationaal bankierssyndicaat, bestaande uit
de Schweizerische Kreclitanstalt, Ziirich, de
heeren Me.ndelssohn Co., Amsterdam, de
Nederlandsche Handel-Maatschappij, N.
Amsterdam, en de Banque Frangaise et
Italienne poiir 1' Amérique de Sud, is een 6
j buitenlandsche goudleening ten bedrage van
I Zw. frs. 25.000.000 afgesloten, die onvoorwaar
delijk en hoofdelijk door de republiek Chili
werd gegarandeerd. De opbrengst van
lefning is bestemd voor den aanleg van stra
ten in de stad Santiago.
Van deze lecning worden binnenkort Zw.
frs. 10.000.000 in Zwitserland door een ban
kierssyndicaat onder leiding van de Schwei
zerische Ivreditanstalt tegen 91 geëmitteerd
en Zw. frs. 10.000.000 in Nederland door een
syndicaat, waartoe behalve beide bovenge
noemde instellingen de Banque de Paris et
des Pays-Bas, de heeren Pierson Co., de
Rotterdamsche Bankvereeniging en de. Effec
ten-Maatschappij „Amsterdam'* behooren, te
gen een' koers, welke met de Zwitsersche
emissiekoers overeenkomt, ter inschrijving
aangeboden, terwijl de resteerende Zw. frs.
5.000.000 door de Banque Frangaise et Ita
lienne pour 1' Amérique du Sud zijn over
genomen. De leening wordt tot uiterlijk 1
Juni 1962 terugbetaald uit een cumulatief
sinking fund van 1 p-u., door uitloting a
pari of door aankoop in de vrye markt onder
pari. Bovendien kan te allen tijde, met in
achtneming van een opzeggingstermijn van
zee maanden, tot versterkte aflossing worden
overgegaan. Hoofdsom en rente zyn behalve
in Zwitsersche goudfrancs ook in guldens of
Fransche francs tegen goudpariteit betaal
baar. De Zwitsersche couponbelasting is tot
de tegenwoordige hoogte van 2 aoor een
storting ineens voldaan.
