JorgelsL
KATWIJKERS!
J.R.v. DUYN
f 300.-
KOOPT UW
ZATERDAG 21 DECEMBER 1929 TWEEDE BLAD PAG, r
STADSNIEUWS
VAN HET STADHUIS
KINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter algemeene kennis, dat door hen
vergunning is verleend aan de N. V. AV er-
uink's Beton Maatschappij en rechtverkrij
genden tot het uitbreiden van de beton- en
kalk fabrieken aan den Hooge Morschwcg,
No. 114, kadastraal bekend Gemeente Lei
den. Sectie P. Nos. 339, 341 tot en met 313 en
1460.
Leiden, 20 December 1929.
A. VAN DE SANDE BAKHUY7.EN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter algemeene kennis, dat door hen
de beslissing op het verzoek van L. Berk,
om vergunning tot het oprichten van een
bewaarplaats voor benzine m het perceel
Koppenhinksteeg No. 1, kadastraal bekend
gemeente Leiden, Sectie I. No. 19G4, is ver
daagd.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 21 December1929.
HET RUSTDAGBESLUIT.
De Commissaris van Politie maakt nog
maals bekend, dat met ingang van 1 Januari
in werking treedt:
lo. het Rustdagbesluit voor transportarbei
ders tc land, en
2o. het Rustdagbesluit voor toonkunste
naars in bioscopen.
Zij, die in verband met deze besluiten in
bet bezit moeten zijn van een door of na
mens den Burgemeester afgegeven rust-
dagkaart kunnen van heden af aan het
Dure. u van Politie, Zcnnevcldstraat alhier.
Afdecling Bijzondere Wetten, op iederen
werkdag van des voormiddags 9 uur af tot
des namiddags 9 uur zoo'n kaart aanvragen.
Gevvcnscht is bij de aanvrage over te leggen
een goed gelijkende onopgeplaktc foto (pas
poort-model). De prijs der kaart, welke een
jaar geldig is, bedraagt f 1.bij de aanvrage
tc voldoen. Trouwboekje of geboortebewijs
mede te brengen.
Voordracht over -Moderne verwarniings-
techniek".
Genoemde vereeniging vergaderde in het
Nulsgebouw, waarbij a's spreker optrad ir.
L. E. Wisse, ingenieur bij ile Kon. Fabriek F.
W. Braat, te Delft, met het onderwerp „Mo
derne Verwarmingstechniek".
Deze moderne verwarming is natuurlijk de
centrale verwarming. Ir. Wisse liet een cen
trale verwarming zien zooals deze gebruikt
werd bij de Romeinen. Zij verwarmden de kel
derruimte onder hun vertrekken met een
houtskoolvuur en lieten aldus de warme lucht
door tralievensters omhoog stijgen. .Tames
Watt, de uitvinder van de stoom, deed het met
ptooni- Doch stoomverv/arming is benauwd,
daar stof, boven 70 graden C. verwarmd, ont
bindt, waardoor ammoniak vrij komt, dat be
nauwde drukking op de borst doet ontstaan.
Om dat te vermijden, moet men er voor zor
gen beneden 70 graden C. te blijven, wat te
bereiken is door waterverwarming. Deze me-
thedo heeft ook het voordeel, dat de buizen
niet zoo door roest worden aangetast.
Het principe, waai op de waterverwarming
berust, is dit, dat het fcoudc (en dus zw
dere) water het wanne (en dus lichtere) water
omheog stuwt, waar het in de radiatoren
buizen afkoelt en omlaag zakt, om als wa
water weer omhoog te stijgen. Al'een bij zeer
groote gebouwen moet men gebruik maken
van een pcmpinrtalletie.
Voor tijdelijke verwarming is gasverwar-
ming ideaal, waarvan enkele systemen nader
werden belicht, Spr. was er van overtuigd
dat het stoken met gas en dan gebruikt in
combinatie met waterverwarming een groo-
tc toekomst heeft, ind'en de gemsentelijlc
gasfabrieken er toe o-ergaan om den grond
prijs per kubieke meter te verlagen tot 3 a
4 cent.
Een nieuw snufje op verwarming5"ebied is
het stoken met olie, wat vooral d't grcoti
voordcel heeft, dat bij vol-automatische instal
laties peen bediening noodig is. Met z g.n.
thermostaten kan men er zelfs voor zor
dat een kamer automatisch c-p constante tem
peratuur wordt gehouden.
Een oogenblik stond Spr. eek stil bp cle<
trische verwarming, die het nadeel heeft, dat
rij vooral door straling werkt, waardoor het
lichaam aan één leant warm wordt en «aan
anderen Scant koud blijft, zooals ook bij open
haarden het geval is.
Ten slotte besprak Spr. de verwarming op
grootcn afstand, zooals in het uitgebreide
(krankzinnigengesticht to Woensel cn de oude
stadsverwarming te Utrecht, waar de ver
jning van verscheidene groote gebouwen uit
cén centraal punt geschiedt.
De aangename tóuscrie van ir. Wisse, w
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Nieuwe inschrijving. 19 Dec. J. H. Hoppen
brouwer, Leiden, Ma-ndenniakersstcog 7. Ver
koop van alcoholhoudende, andere dan ster
ken drank. E.: J. H. Hoppenbrouwer, Lei
den.
19 Dcc. Café Billard Toulet, Leiden,
Morschstraat 60. Alcoholhoudende andere
dan sterke dranken, E.: J. Miech, Leiden.
Wijziging. 19 Dec. Gans Co., in liq. Lei-
tfcn, Ilooge Rijndijk 73. Agentuur en Com
missie in schoenen cn aanverwante artike
len. Ingevolge beschikking van den Kanton
rechter te Amsterdam, is dc inschrijving in
het Handelsregister to Leiden, thans verval
len.
20 Dec. J I.. Crevghton, Leiden, Rijns-
burgerweg 119. Winkel in verlichtings- en
huishoudelijke artikelen, koperslagerij. Bo
vengenoemde handelszaak is met ingang
van 1 Juli 1929 in liquidatie getreden. Ver-
eff.: J. P. Crevghton, Leiden.
20 Dec. A. .1. Reekers, Noordwijk, Voor
straat 39. Loodgieter. Wijz. hondelsn. thans:
firma A. .T. Reekers. Wijz. uitgeoef. licdr.
thans: loodgieters en aannemers van grond
boringen. N. M. E.: H. Reekers, Noordwijk-B.
Opheffing. 19 Dec. Ant. Caspcrs, Katwijk
a d. Rijn, Voorstraat 62. Schocnenwinkclior
cn R'"r>ratic-inrichting.
19 Dec. Jcc. Jcngenelen, Ocgstgecst, van
Assendelftstraat 33. Schildersbedrijf.
WEEK DER GE3FDEN.
De week der gebeden zal ditmaal worden
gehouden van 611 Jan. in de Oosterkerk.
INGEZONDEN XEDEBSF-LING.
Heeft U een Gas- of Electr. Lamp,
Stofzuiger, Strijkijzer noodig voor Uw
oude of nieuw te betrekken woning?
Vergset dan vooral niet do ruime keuze
d z3r Lampen enz ie bericht en bij
ordergeteeksnda. Alsook wat Klok,
Naaimachinas, Barometers enz. betreft
Alles tcgenconcurreerende prijs. Bij:
Voorstraat 25
Tel. 94 - Katwijk a. Zee Tel. 94
Onze nieuwe modellen in modern
eiken kast met muziekkastje,
3 spel, 14 reg., doorl. Harp, contant
Steeds voorradig eonige bespeelde Orgels
VAM HEELED
KATWIJK AAN ZEE
A.-R. KIESVEREENIGING
„NEDERLAND EN ORANJE"
DE INSTELLING VAN 'N PARTIJEUREAU.
In de Jacoba-zaal van Hotel „De Burcht"
heeft Donderdagavond de A.R. Kiesvereen.
„Nederland en Oranje" een vergadering ge
houden. onder leiding van haar vice-vocr-
zitter, den heer F. S. Goslinga, die de aan
wezigen hartelijk welkom heette.
Majoor Kuypcr cn Dr. v. Es hadden be
richt van verhindering gezonden.
Dc notulen werden door den secretaris,
Mr. F- H. A. van der Tas gelezen en goed
gekeurd.
Bij monde van den heer Boorsma deelde
de commissie tot nazien van rekeningen en
bescheiden van den penningmeester mede
dat alles in dc beste orde is bevonden en
stelde voor decharge te verleenen onder
dankzegging voor het gehouden beheer.
Aldus wordt besloten.
In behandeling kwam daarna het bestuurs
voorstel tot instelling van een partij-bureau.
Eenige dagen geleden deden wij hierom
trent reeds uitvoerige mededeelingen.
De heer Mazurel vroeg of het niet op den
weg van het bestuur ligt om zelf een par
tij-hureau to vormen.
Dc heer C. Mulder stond nog matig sym
pathiek tegenover het voorstel. Wal is dan
dc taak van het Bestuur? Spr heeft niet
veel verwachtingen van de Resultaten. Wel
zal waarschijnlijk de financieele basis van
de vereeniging beter'worden. Of de alge
meene geest er door verbeterd zal worden,
betwijfelt spr.
De hr. Bekooy is niet zoo pessimistisch als
de heer Mulder. Spr. voelt wel wat voor een
partijbureau, maar heeft eenige opmerkin
gen over de organisatie ervan.
De heer Parmcntier heeft zich ook afge
vraagd, wat er eteerilük te doen overlibift
voor het bestuur. Wordt dat niet een orna
ment- We hebben toch ook oen projiaganda-
club. Heeft die club niet voldaan? Kan d:e
niet. eenigszins gereorganiseerd worden"
Wat zullen de werkzaamheden van het
por tij-bureau zijn?
Dc heer Boorsma gelooft dat cr wel do-
gelijk werk is voor een partijbureau. Het
moot een geregelde hand met de. kiezers on
derhouden- Dat is ongetwijfeld van belan-
De Voorzitter wees in zijn beantwoorden
op het feit, dat er ie!s gedaan moet worden.
Met enkele cijfers toont spr. aan, dat h
er niet zoo rooskleurig uitziet. Het is echter
niet zoo gemakkelük te zeggen, wat er
moet gedaan worden. In dn eerste plaat
moet de organisatie worden verstevigd. In
eigen kring moet worden hegonupii. D>
ook bij stemmingen invloed hebben. In de
tweede plaats moet do organisatie van bet
verkiczingswerk beter worden. Dit heeft d"
commissie onder oogen gezien en ze is tot
het resultaat gekomen, dat in het voorstel is
vastgelegd. De nropagandaclub heeft min ol
meer gefaald. Ook in andere plaatsen, o.a.
Rotterdam heeft men zulk een bureau. H
is eigenlijk een commissie van hijstand van
het Bestuur. Een gedeelte van dc taak van
het. Bestuur wordt naar hPt Bureau gedele
geerd Ttet Bestuur blijft daarbij de verant
woordelijkheid dragen. Niet alleen in tijd-n
van verkiezingen, maar ook in de zm- stille
lijden heeft het Bureau ziin werk. Systema
tisch moet bot de band met de kiezers on
derhouden. De secretaris zal de motor 1
ten ziin. die een groot gedeelte van zijn tijd
aon deze zaak zul moeten wijden en
uien daarom eenige vergoeding toekomt.
Spr. gelooft dat men met het bureau 'n goe
de weg zal inslaan.
De heer J. Karstens, die voorzitter is ge
weest van de commissie licht het voorstel
nog nader toe. Spr. wijst op dé instructie
van den bezoldigden secretaris, die zeer
veelomvattend is. De 'eden ven het Bureau
zulten permanent werkzaam zijn. Men k-
„vakmensclien". Regelmatig moet propa
ganda gevoerd worden. De organisatie moet
in nieuwe banen worden geleid en er moet
gedaan, wet nvd""n k - '-■^•-''■ui-
De lieer J. Mulder wilde bij dc instel
van het Bureau niet eersi letten op 'n even
tucel succes, maar vooral in het oog hourte
dat in de eerste pipets liet inwon dl" narri'
teven moet versterkt worden. Daartoe zal
dit partijbureau zeer goed werk kunnen
doen.
Na nog enkele, besprekingen, waarin du:
delijk uitkomt het wezenliik verschil tu-
schen het Bureau en do propagandeclub,
werd bet voorstel in stemming gebracht cn
met bijna a'gemeene stemmen aangenomen
Bij dc nrtikclsgewijze behandeling van het
con cent-reglement ontstond een bespreking
over de wi'ze van de benoeming van de le
den van het. Bureau.
Do meeningen waren hierover no-g al ver
deeld. maar ten slotte is men toch dichter
bij elkaar gekomen en liecft men besloten
met vier stemmen tegen om het bestuurs
voorstel, art 2 van de statuten, waarbiibe-
naald wordt, dat de leden van het bifrea
door het bestuur worden aangewezen, goed
to keuren. Na do eerstvolgende verkiezin
gen zal men de zaak toch weer nader onder
oogen zien.
De verdere behandeling van het concep
reglement werd daarna verdaagd tot de
volgende vergadering. Intusschen is het be
stuur gemachtigd liet Bureau reeds met in-
"ong va nl Jan. te benoemen, zoodat het
don reeds met zijn werkzaamheden kan
MEDISTH SPORTKEURINGSBUREAU.
Gaarne wekken wij de sportliefhebbers on
der onze lezers op tot de bijwoning van een
vergadering vanwege de afdeeling Leiden
van den Nederlandschen Bond van Lichame
lijke Opvoeding, waar nadere besprekingen
zullen worden gehouden over een Bureau
voor medische sportkeuring, dat in deze ver
gadering ook zal ongericht worden. De bij
eenkomst, waarin Dr. Schreuder de kwesti"
zal toelichten, wordt gehouden op Maandag
23 Dec. a.s. des avonds tc 8 uur in de boven
zaal van „In den Vergulden Turk".
INGEZONDEN teEDEDEELING.
GEMEENTELIJK SLACHTHUIS
DE WINST OP DE EXPLOITATIE
Men schrijft ons:
Er bestaat een verouderde wet, die sinds
jaar en dag do zoozeer gevreesde tiende
penning eischt van den slager en dan be
doelen wij hier, de Wet van den accijns
op het geslacht. Gezien de laatste Tweede
Kamer verslagen en de wederom verworpen
„Motie-Oud", blijkt zonneklaar dat het over-
groote deel onzer Volksvertegenwoordigers,
op het historische Haagsche Binnenhof ge
zeteld. de ideëen van den „IJzeren Hertog"
van Alva nog niet willen prijsgeven.
Deze Wet blijft gehandhaafd en van leder
rund dat de Nederlandsche slager slacht,
moet hij de waarde van 10 pCt- blijven of
feren voor den schatkist van ons aller Va
dertje Staat. Duur vee en dure accijns, met
als logisch gevolg hooge vlecschpriizen.
Wie is hiervan de dupe? Het Nederland
sche volk in het algemeen dat het gebruik
van vleesch niet als een weelde beschouwt
maar zeer terecht als een graag gewild
volksvocdsel.
Deze accijns betcekent echter een groote
belastingdruk op het slagersbedrijf.
Bleef liet hierbij .dan zou niettemin de
toestand in ons bedrijf al verschrikkelijk ge
noeg zijn. Doch helaas drukt dit belasting-
juk nog heviger cn wel van de kant dei-
Gemeente.
De Wetgever toch heeft, wat betreft de
uitvoering der Vleeschkeuringswet. dit over
gelaten aan de vele gemeenten in het alge
meen, waaraan ons klein landje zoo rijk is.
Iedere gemeente op zich zelf heeft, wat be
treft de uitvoering dier sociale Wet. daarin
vrij mandaat, kan een slachthuis exploi-
teeren en den slager dwingen dit slachthuis-
bedrijf op gang te houden, door van de in
richting van dit slachthuis gebruik te ma
ken.
Nu komt cr telkenja.re een post op de
begrooting voor die komt vertellen, hoo hoog
de winst is door onze Gemeente uit de e:
ploitatie van het Gemeentelijk Slachthui
bedrijf getrokken. De laatste maal dat deze
modcdeeling openbaar werd gemaakt, hl
deze „winst" te bedragpn zoo ongeveer
f 55000.— welke winst als een gemeente
belasting op het Leidsche Slagersbedr. i
rust.
Des te heviger komt de vraag thans naar
voren of deeze vorm van belastingheffing
die ons lijkt als een Gemeentelijke
Vleeschaccijns wel de juiste vorm
belastingheffing is en of de billijkheid daar
van niet in het gedrang komt.
Immers, als cr zich in den ïaatsten
een moeielijkhcid voor liet slagersbedrijf
gaat voordoen, dan is het wel de toene
mende zucht vin, gemeentebesturen om
steeds meer financieele lasten op het sla
gersbedrijf te lengen, "'et enk«d om voor-
schriften te geven, welke in het belang d
Volksgezondheid zijn doch ook om door
middel dezer voorschriften nog belangrijke
bedragen jaarlijks uit het slagersbedrijf te
trekken.
Wc zullen de laatscn zijn om te betwi:
ten dat cr een tijd geweest is dat de ge
meentebesturen zich voor groote, drukkende
lasten zagen gesteld, ook het Bestuur onzer
Gemeente. Alle middelen werden toen ter
hand genomen om dc zoo groote uitgaven
te te strijden en de z-g. winsten uit de Ge-
ri:eentehedri|\en werden een der machtigste
bronnen, welke de begroeting sluitend moes
ten maken. Ook op 't oogenblik echter hu'
dlgt onze Gemeente nog dit systeem, niet
zoozeer om de begrooting sluitend te ma
ker als wc-1 om de bedragen als een be
lasting uit he: slagersbedrijf petrokken
in de' Gemeentekas te storten ofwel aan te
v. enden om de algemeene Bestuursonkosten
onzer Gemeente te bestrijden. Ten bewijze
hiervan mogen de hierboven aangehaald!
cijfers dienen. En dat, terwijl de crisisjaren
toch tot bJ' verleden hehooren.
De vraag kan dus zeer zeker gesteld we
d.-n of ce/r vorm van belastingheffing thans
nog j:nst in het kader onzer Gemeentelijke
financiering, vooral omdat hierdoor de
verbruiker van het artikel hetwelk door de
Geinerit wordt geleverd, gedwongen wordt
mede te betalen aan de huishouding
Gemeente, zonder dat hier het principe
„draagkracht naar vermogen" aanwezig is.
Rij de exploitatie van het Gemeentelijke
Slachthuis 'staat de Gemeente voor haar
taak, n.l. de uitvoering van een sociale wet
in het belang alleen van de Volksgezond
heid in het leven geroepen, zonder dat de
uitvoeering daarvan, volgens den uitdrukke
lijke» wenscli onzer Begeering, zoodanig
meg ziin, dat zij als winstobjoct dienst doe'.
Immers, gaat een gemeente het stand
punt innemen dat alle tot haar taak behoo-
rende diensten in het algemeen belang z-g.
„winsten" moeten opleveren, dan zulks ook
moeten geschieden met dc Openbare-Veilig-
hcid. Brandweer, Politie, zelfs ook met de::
Reinigingsdienst. Waarom moeten deze
diensten geen winsten opleveren en waarom
moet de exploitatie van het Gemeentoliik"
Slachthui s in onze Gemeente meer dan vijf
tigduizend gulden winst afwerpen in één
iaar? Is dat ons bedrijf niet noodeloos be
lasten Pii meehelpen een graag begeerd en
goed volksvoedscl minder gemakkelijk te
brengen, ook in het bereik der arbeidende
klasse?
Deze belasting op het slagersbedrijf is, be
zien uit een oogpunt van strikte billijkheid,
moeilijk houdbaar.
Daarbij komt nog. dat de slager één van
dp grootste gebruikers van licht en drijf
kracht. dus electricitcit is. D t wordt door
hem in mime mate afgenomen als gevolg
van zijn bedrijf. Doordat hij zelf van vele
waren producent is. gebruikt hij meer
stroom dan z'jn overige collega's-midden
standers en in verhouding meer dan elk
ander.
Met het gasverbruik is dit eveneens zoo
gesteld. Doordat het koken op gas in het
slagersbedrijf, dank zij de uitvinding der
gasfornuizen, rn sterke mate toeneemt wordt
ook dit in mime mate afgenomen boven
andere middenstands-bedrijven.
Ook het waterverbruik is bij hem grooter
en het behoeft geen nadere uiteenzetting,
dat do slager meer water gebruikt in zijn
bedrijf met het rein houden an werkplaats,
gereedschappen en slachtproduetcn, dan
menig ander.
Ook hij is de eenige op wien de verplich-
ting rust van de inridhting van het G?m. I
Slachthuis gebruik te maken. Het is dus
niet noodig nader uiteen te zetten, dat juist
de slager bij het systeem van indirecte be
last ngheffing dc grootste belastingbetaler
is. Nu heeft dit soort van gemeentelijke be
lastingheffing op andeie systemen dit na
deel, dat de progressie, d.i. de draagkracht
naar vermogen, er nu eenmaal geheel zoek
in is. De gemeentelijke inkomstenbelasting
geeft over het algemeen een min of meer
progressieve schaal te z) en, welke is geba
seerd op het stelsel draagkracht naar ver
mazen. Bij het heffen van winst uit da ex
ploitatie van een openbaar slachthuis is
dit sociale element absoluut afwezig. Dii
treft in de oerste instantie de betrokken
•akgroep en later ook den consument. Deze
.or.m ven belastingheffing krijgt dan oox
geheel en al het karakter van Gemeentelij
ke accijnzen.
De belasting op levensmiddelen, door ge
meentebesturen geheven, Is zeer terecht wel
eens de belasting op de armoede genoemd,
omdat deze belasting rechtstreeks den ge
bruiker treft, welke toch vooral vleesch als
een eerste levensbehoefte maz beschouwen.
Wij kunnen dus den strijd tegen dit
systeem uit een sociaal oogpunt volkomen
als rechtvaardig bcchouwen. Hierdoor toch
wordt een belangrijke groep van burgers
in onz? samenleving een last op de schou
ders gelegd, die niet in gelijke mate over
andere groenen is verdeeld.
Op de rechtvaardigheid -van dezen strijd
hopen wij in een volgend artikel terug tc
Het Bondsbureau van den
Hanzebond van Slagerspatroons
J. G. VAN EEDEN (Directeur).
komen.
Lot Prlja Lot Prijs
i winnend lot.
TE DICHT BIJ DE KACHEL.
De 63-jarige vrouw K. S., is hedenmorgen
in haar woning aan het Levendaal te dicht
met haar kleeren bij de kachel gekomen, zoo
dat deze vlam vatten. In haar angst vloog zij
de St. Jorissteeg in, om toevlucht te zoeken
bij haar dochter, die daar woont. Onderweg
kwam zij evenwel een tramconducteur tegen
die onmiddellijk zijn jas uittrok en haar inwik
kelde, waardoor de vlammen werden gedoofd.
Met ernstige brandwonden is zij in het Acade
misch Ziekenhuis opgenomen.
GENEESKUNDIGE ZONDAGSDIENST.
De Zondagsdienst der Huisartsen wordt
mprgen waargenomen door de doctoren de
Graaf, Kist, Poortman en Timmermans.
De geneeskundige Zondagsd enst te Oegst
geest wordt waargenomen door Dr. Vare
kamp, telef. 1916.
AVOND, NACHT EN ZONDAGDIENST
DER APOTHEKEN.
Maandag 23, Dinsdag 24, Woensdag 23 Dec.
(lste Kerstdag) apotheek v. d. heer P. du
Croix, Rapenburg 9, telef. 807.
Donderdag 26 Dec. (2e Kerstdag) apotheek
v. d. heer M. Boekwijt, Vischmarkt 3, telef.
552.
Vrijdag 27, Zaterdag 28, Zondag 29 Dec.
apotheken van de h.h. G. F. Reijst, Steenstr.
35, telef. 136; A. J. Donk, Doezastraat 31,
telef. 1313.
MIJ. TOT EXPIjOITATIE VAN
ZEEPFABRIEKEN.
Aan do op 27 Dec. a.s. te houden buiten
gewone algemeene vergadering van aandeel
houders der Mij. tot Exploratie van Zeep
fabrieken zal worden voorgesteld tot direc
teuren te benoemen de heeren A. Tieleman
H.Wzn., alhier, directeur der Stoomzcepfa-
briek „De gekroonde Haan" en P. IL A. Hof
kamp, zulks in de plaats van den lieer J. G.
Vacs, die wegens drukke bezigheden zal af
treden. Verder zal worden voorgesteld den
heer Vaes tc benoemen tot gedelegeerd com
missaris.
VALSCHE GULDENS.
Ten poljtiebureele zijn In de laatste dagen
weer eenige valscho guldens gedeponeerd.
Bij het ontvangen van geld lette men goed
op.
AANHOUDING.
Door de politie alhier is aangehouden de
Leidenaar P. H. S., die nog veertien da-
hechtenis moest ondergaan, waartoe hij v
oordeeld was wegens mishandeling van i
brugwachter.
DIEFSTAL VAN LOOD.
Aangehouden is de los werkman J. K.,
die z;ch schuldig heeft gemarkt aan d -f*tal
van lood van de fabriek „Angehorn" san
den Morschweg.
WIENS FOE IS DAT.
Bij Dieben is geschut een zwart bonte-koe.
Inlichtingen bij de politie.
Kunst en Letteren.
PAEDAGOGISCH CONCERT
H. O. V.
Het eerste Paodagogtech Concert i
komt nog één met een hesl mooi. frlsch
geestig programma is een succes geweest:
le. voor Hendrik Andriessen, die er slag
van heeft voor een nogal heterogeen publiek
niet te veel en niet te weinig te geven
op onderhoudende wijze iets mededeelt over
den bouw der werken, over hun sfeer cn
daarbij terugwijst naar het leven der com
ponisten:
2e. voor de Haarlemsche Orkestverceni-
in het KATWIJKSCH KLEEDINGMAGAZIJN
ULSTER
CGSTU3JST
JESEEH &rtz.
L. N. BAALBERGEN ZOON.
Gedurende de meend December geven wij 5-ÏO u/o Sterling.
KAMER VAN KOOPHANDEL
VOOR RIJNLAND.
Door de Kamer is het volgend adres ver
zonden aan Z.Ex. den Minister van Water
staat.
In verband met het voorstel, gedaan in
de Nota van Wijziging op de begrooting
1930 van het Staatsmijnbedrijf van 25 No-1
vember 1929, om gelden beschikbaar te
stedden ten einde het Staatsmijnbedrijf ge- j
tegenheid te geven deel te nemen in het
kapitaal van een op te richten N. V. Trico
tage Ateliers „Trocbeek", veroorlooft de Ka
mer van Koophandel cn Fabrieken voor
Rijnland zich met verschuldigden eerbied
Uwe Excellentie te verzoeken, het navol
gende in ernstige overweging te willen ne
men.
Het zal Uwe Excellentie ongetwijfeld be
kend zijn, dat Leiden reeds van oudsher 'n
zeer belangrijk centrum is van de textiel
nijverheid en dat er ook thans meerdere
bedrijven zijn die, wat betreft hun uitste
kende outillage, kunnen wedijveren met do
grootste bedrijven van het buitenland. De
algemeene toestand van deze bedrijven ech
ter is, alhoewel niet ongunstig, toch neg niet
zoodanig, dat men in algemecncn zin zou
kunnen spreken van krachtig bloeiende be
drijven. Integendeel, tengevolge van hooge
invoerrechten in het buitenland, verande
ring van de mode enz., kunnen deze bedrij
ven nog niet op volle kracht werken, fn af-
deelingen, waarin voorheen soms honderd
of rncer vrouwelijke arbeidskrachten werk
zaam waren, wordt thans met eenige tien
talten arbeidsters gewerkt.
Het zal Uwe Excellentie daarom duidelijk
zijn. dat onze Kamer van Koophandel, die
'n Leiden haar zetel heeft, met zeer groot
leedwezen van het voorstel om met behulp
van staatsgelden de tricotage ateliers „Tree-
heek" ot> te richten, he°ft kennis genomen.
In de eerst nlaots reeds omdat liet onze
Kamer van Koophandel, uit nrincinieel oog-
nunt bezien, uitermate bedenkelijk voor
komt. d"t liet Stnatsmijnhcdriif en daar
door indirect de Staat zelve, deelneemt in
ee.n dergelijke zuiver particuliere onderne-
Aanmoediging van het nartieulfere Initia
tief, hetgeen gesehteden kan door in be-
nealdo gevai'en biizondero faciliteiten le
ver'eenen, acht dc Kamer verkieseliikcr dan
deelneming in ondernemingen. In het laat
ste geval kunnen de consekwenties. welke
iiit deze deelneming voortvloeien, niet altijd
in baar gebee'en omvang worden overzien.
De mogelükheid bestaat toch, dat een be
drijf. hetwelk ondanks het voorhanden zijn
van geschikte werkkrachten, niet dan met
helmin van staatsgelden ter plaatse kan
worden ongericht, tengevolge van diverse
omstandigheden nimmer in staat zal ziin
'ir.h zelf te bedruioen. in we'k geval de
Staat dus gevaar loont, zoo niet dteert dan
tr>rh indirect steun te verleenen, n«k al zou
dit thans niet in het voornemen liggen.
Aangezien de particuliere niiverhaid niet
"cnegen was de risico's van het stichten al
daar van-een deraeliike onderneming tc dra
gen. zal het. ondanks de vonrdee'cn, te
meer tc hetviifeten ziin of ooit het staats-
ge'd een nuttig effert zal afwerpen.
Voorts zal aanneming vn bat voorstel tot
gevolg kunnen hebben, dat het bestaande
particuliere bedriif concurrentie zal onnnoe
ten van een bedriif gedreven met staats
geld. Ook zelfs al ligt het in de bedoeling
om producten aan de markt te brengen, die
nog niet in Nederland worden vervaardigd,
dan nog is een derge'i'ko deelneming om
irincipieele redenen af te wijzen. Bovendien
is het gevaar zeker ntet denkbeeldig, dat
'ater het bedriif ook reeds in Nederland ge
fabriceerde goederen zal gaan vervaardigen
Daaromtrent wordt ook in de Memorie van
Antwoord ntets gerustste'lenris medegedeeld
Allicht zuMen de hestaando particuliere
bedrijven bij inschrijving van leveranties
-an staatsinstellingen worden achtergesteld
iete wat zeer wel mogelijk is zonder nog ^en
„dwang" uit te oefenen, waarover in do Me
morie van Antwoord sprake Is. On deze
wiize zullen eventnee'e verliezen kunnen
worden verborgen gehouden cn bestaandp
he'1 rijven worden geschaad.
De Kamer achte het temeer haar plicht
te trachten de vestiging van „Treeheek" te
voorkomen, omdat te goed geoutilleerde
t eidscho bedrijven verschillende tcxtlel-pro-
ducten, «/elke vroeg of laat in aanmerking
zonden kunnen komen om in do tricotage-
ateliers „Treeheek" tn worden vervaardigd,
in voldoende mMe tegen concurreerende
nri-'zen kunnen leveren.
Zoowel derlmlve vamvece bpf feit. dat de
eon«er»uenties nimmer van tevoren kunnen
worden overzien, alsnok vanwego het oi,
'uiste nrineipe om zuiver narticnTera bed rij
ven met staatsgeld te h«ronr"rreoreo, vor-
nnrter't de Ts'->mcr zich U«'e Fxep'tentte te
verzoeken het Fcnoenvte de«kheeld alsnog
'n nadere overweging te nemen
Voornaamsïe Nieuws.
rimr. die onder leiding van haar voortreffo-
hiken dirigent. Eduard van B?inum„ de
fijne werken, niet te -zwaar van structuur,
maar daarom niet minder edel van muzi
kaal gehalte, met charme heeft gespeeld;
3». een succes ook in -zoovprre betreft <te
toeloop van voor het overgroote deel jonge
mensp.hcn, die in de schoonbek! der toon
kunst moeten worden ingewijd.
En verder zijn we heel dien overtuigd, da'
de oudere concertbezoekers niet minder heb
hen genoten en nieuwe dingen hebben ge
hoord, die hun muzikaal begrip ten goede
komen.
De H.O.V. had ook wel een zeer gelukku-
programma samengesteld. De werken wij
zinspeelden er reeds op waren niet zwaar
van gehalte, wat voor een paedagogiseh con
cert ook ntet geoorloofd is. Maar ze waren
toch. ondanks de toelichtend" titels absolute
ni'viek van hooge schoonheid.
Een Rymnhonte van Hnvdn laat zleh door
h"ar zonnige fricchheid, hnar darte'cnde
frisrhheid nog niet on z'ide dringen dom- een
modem werk waarin problemen van 't mo
derne leven la«'»ademig en zwaarwichtig en
soms met veel bombarie heoten te zijn ver
werkt.
De heer Andr'essmi herinnerde Pr aan. dat
de titel ..Ta Reine", herinnering aan Maria
Antoinette, die ze gaarne hoorde, volstrekt
geen programma inhoudt. En al had Haydn
EINNENLAND
(Bi.z 5.)
Een verhaal van iemand die op de |'la. ts
van de ontploffingsranip te Groningjn een
onderzoek heeft ingesteld.
In de Achterhoek zijn zes tollen opgeheven
ibhlz
De Tweede Kamer heeft gister de Dcfcnsio-
hegreoting cn dc begrooting van het Wegen
fonds cn de Siaatsmijncn aangenomen. Dc
Kamer is tot 11 I'ebr. op reces gegaan.
De Kamer van Koophandel voor Rijnland
adresseert aan den minister over de :rico-
tagefahriek te 1 reebcck.
De gemeenteraad van Amsterdam heeft
gisterenavond de begrooting voor 19:',0 aan
genomen.
BUITENLAND
(blz. 2).
Het slotprotocol van de Volkonbondscon-
ferentie vóór de in- en uiivo: rverboden té
Parijs geteekend; Colijn gehuldigd.
Treinbrand in de New Yorksche onder-
grnndsche; 50 gewonden.
Vliegongeluk bij Washington; 5 dooden.
Winter in Zuid-Europa; wolven In Italië;
verkcersontreddcring in Bulgarije.
zich inderdaad een programma gedacht, wij
hooren dit werk als iets dat herinneringen
wekt aan zonneschijn, lente, bloemen, fris-
sclie levensvreugde.
De. heer Andriessen besprak vervolgens
toelichtend de vier deelen der Symphonic
cn vestigde de aandacht op het thematisch
materiaal, waarbij het orkest een paar il
lustraties gaf.
Toen volgde de uitvoering, die ons in de
allereerste plaats de gedachte suggereerde:
,.Wat is het jammer, dat het H. O. te Lel
den geen voldoende belangstelling kon vin
den, om hier regelmatig te kunnen komen
concerteeren."
Het moot toch den trouwen bezoekers wel
zijn opgevallen, dat het orkest na een jaar
van studie alweer vooruit is gegaan. Dc gc-
heele „orkestklank" is om zoo te zeggen,
meer ronder, soepeler geworden. Het strijk
orkest heeft -"wonnen in gratie, de klank
van het hout is fiiner, het koper nobeler ge
worden ik denk even aan do waldhoorn
in de Freischütz-ouverture, aan de bazuinen.
Dat alles was voor een jaar ook alleozins
te waarde e ren. Maar het is voornamer ge
worden. Verder is ons opgevallen hoe Eduard
van Beinum de ihyihmiek zoo fijntjes weet
tc verzorgen: Finale van Haydn, Jeux d" En-
fants van Bizet. en de beide dansen van
Berlioz. Het was alles -zoo gracieus, zoo licht
cn fijn en tevens zoo innerlijk sterk.
Wij hopen toch heusch, dat er het volgen
de se;zoen middelen worden gevonden om
het Kaarlemsch Orkest tot een Leidsch
Orkest te maken.
Het kan natuurlijk in dit verslag dr- be
doeling niet zijn, om het levende woord
van den heer Andriessen hier tot geschreven
zinnen ta doen verstollen, daar het dan zijn
beteekenis voor het juiste moment verliest.
We herinneren aan de geestige wij zo,
waarop hij „Jeux d' Enfants" toelichtte.
Als aardige Inzonderheid merkte hij op,
dat hij voor eenige jaren te Parijs tever
geefs in een muziekhandel zocht naar
..Quatre mains" tot hem do „Jeux d' Enfants"
in handen vielen. De muziekhandolaar meen
de, dat dit niets was. Bizet was do compo
nist van de opera „Carmen". Wat hij ver
der had geschreven was van minder belang.
Maar Andriessen nam die zaken van minder
belang dan toch maar mee. Het bleken
pracht-composities voor vier handen te zijn.
Enkele er van had Bizet later geïnstrumen
teerd. En in dozen vorm hoorden wij ze.
De inleider had van deze Suite inderdaad
niets te veel gezegd. 1-Iet waren fijji-geesthe
stukjes, in een tintelend colorist. Piano-
mcnschcn mogen evenwel bedenken, dat ze
oorspronkelijk voor vier handen werden ge
dacht cn een kostbaar bezit van de klavier-
litteratuur uitmaken.
Voor de uitvoering van do beide dansen
uit „La Damnation de Faust" vertelde de
inleider een en ander van de geboortestreek
van Berlioz, diens fantasti=ch-rnmanli.-ch
karakter, zijn neiging om alles in muziek
om te zetten. Zijn muziek moet ach""' '"t
-ijn persoonlijkheid worden verklaard. B-r-
l'oz was geen man van den klassieken v.-
Alleen het woo-d „vorm" bezorgde hem i 's
'n nachtmerrie. Desniettegenstaande sluit ivj
hem alies als een bus. waarvan dc II O.V.
bii do mooie uitvoering het doorslaand be-
wiis gaf.
Tenslotte werden we nog oomerkzaam "e-
maakt op den va ler der Duitecho opera,
Carl Maria von Weber. geboortig uit e-n
zwervende muzikantenfamilie, zich ontwik
kelend tot een der groo'ste componisten van
de eerste helft der 19d> eeuw.
Wij hoorden vervolgens ecu mag'»'fe|<e
vertolking van de Freiwhiltz-miverture. po-
pn'aire muziek van den edc'sten vorm.
Voor de uitvoering ervan ntets dan lof.
En de b'jna geheel vo'le G"hooivaa! h«eft
de prestaties van 't orkest dan ook met
warmte gehu'digd.
Do beschaafde I'mr en door mirikale 'ai
ding van Fdurr' van Beinum zal zr.n-'cr
eentecn twijfel rle kunstzinnige nrctattes
van het orkest nog opvoeren. Moge hij al-
zlid'e de medmvrkin" ondervinden r -k
te Leiden die hem daartoe in staat stelt.
