WOENSDAG 4 DECEMBER 1929 TWEED
nm«
A. I
klas
eer J
klas
Tiele
de heer C. van Riet, Rotterdam en Mcv
II. den Haan te Rijnsburg. Beiden aange
nomen.
Mededeelirig van den héér W. de Graaf
dat hij de toezegging heeft ontvangen van
een zending van 150 postduiven en andere
rassen.
De heer W. F. Dauding komt ter vergade
ring en spreekt over het vraag-programma.
Hij hoopt dat gezien dit mooie programma
het straks inschrijvingen zal regenen.
Dan krijgt de Voorzitter de gelegenheid
tot het houden van een demonstratie voor
het wasschen der konijnen voor dc tentoon
stel ling.
Op'duidelijke wijze gaf de voorzitter aan
hoe men het beste de dieren voor de tentoon
stelling- in conditie kan brengen.
Hicfria worden de loden in de gelegenheid
gesteld de inschrijvingsbiljetten voor de
tentoonstelling in te leveren.
De Voorzitter deelt mede dat er op dc ten
toonstelling muziek zal zijn met een luid
spreker van de firma M. Bruynen. De deel
name is nog niet groot, doch evenals andere
jaren komen de laatste dagen dc meeste
inschrijvingen binnen komen.
Spr,.roept medewerking in van alle leden
inzake de goede orde op dc tentoonstelling.
Rondvraag.
De heer Marsbergen informeert of er al
gesproken is met den Eere-Voorzitter om-
trent-rle belasting op de entree-prijs.
Deze zaak is in bespreking.
De heer Kuipers informeert of iedereen
een vraagprogramma gezonden is en waar
deze te verkrijgen zijn. De Voorzitter deelt
mede dat ze alleen aan eventueele inzenders
worden verzonden en dat ze voor iedereen
te krijgen zijn.
De heer N. Dol, brengt in het midden een
pieuwe regeling omtrent het afhalen der
dieren. De Voorzitter zegt dat het billijk
dat mensohen van buiten het eerst geholpen
worden.
De heer,De Graaf stelt voor, om aain alle
leden een vraagprogramma te zenden, zoo
als ook bij andere vereenigingen. Hij vindt
dat wel eenigszins billijk. Het voorstel
wordt aangenomen.
Aan de orde is nu verloting van planten
Konijnen.*
In het vraagprpgram moet no. 107 aldus
gelezeh worden: Fraaie wisselbeker door de
ProCCoÖp. Ons Belang voor het beste trio
leghorns (de vermelding legho
was. vergeten).
De. Voórzitter wekt nogmaals op tot deel
name aan dc tentoonstelling en sluit de ver
gadering.
HOLLAND'S BLOEMBOLLENHUIS.
Donderdag 5 December des v.m. half 10
veiling van alle soorten bloembollen, te be
ginnen met Hyao'nthen.
Donderdag 5 December ten 2 uur speciale
Gladiolenveiiing.
PREDIKBEURTEN.
Donderdagavond Chr. Geref. Kerk 7
Ps. v. d. Molen. Geref. Gemeente 7
Leesdienst.
I/Oop flw Bevolking,
Ingekomen van: Den Haag j v Gerven
Heemskerk. Heereweg 400; Utrecht P v Leeu
wen. Gracht.weg 16: Harllng-en mej. Th M Roof.
Heereweg 258; Ambt Vollenhove P Lok. Juli.
anastr. 25; Voorhout mej. G Post. Heerewee 10S
Haarlemmermeer D Opgelder en echtgen, Ka-
naaletr. 275Den Haag mej. A M Verbrugge,
ïej. B G v d Laai
GEMEENTERAAD VAN
ROTTERDAM
DE BEURTZANG VAN ROME
EN ROOD
Steeds uitdijende verlanglijstjes
HET COMMUNISTISCH VOORSPEL
Sosch H A E v Wa
lenscliop J
j. G Haze
tchtgen., Poelpoldei
êchtgén.j v botterdam mej. G Hazenberg;
Haag:-,mej. A C Scheepmaker;Oostv,
Geuze en gezin; Schiedam mej. G Stene
legom LA J StroombergenWlnschote
Eingh.
ÖEGSTGEEST
OPBRENGST COLLECTE.
De opbrengst der vorigé week gehouden
bollecte Diaconie der Ned. Herv. Gein. be
droeg f 920.551/2- Hierbij is geteld een bedirag
van f 2.50 tetter ooiitvangen en een in de col
lecte t Zondagmorgen.) gevonden gift van
f 10Ö! Zondagmorgen is ook een gift ontvan
gen-voor de Zending groot f 100.
AMBTSDRAGERS:
Herbenoemd1 zijn: tot diaken A. E. v.
Voettptot ouderling P. van Santen. Benoemd
tot diaken in de komende vacature (Broc-
dijk) A.' Verhaar. Benoemd wegens uitbrei
ding:- tot diaken.Air. P. A. van Toorcnburg,
tot-ouderling J. Waalo.
'y?
RUNSBURG
SPOEPEISCHENDE GEMEENTERAAD.
Belangrijke grondaankoop nabij Buitenweg
en Hofje.
Gisteravond 'kwam de Raad dezer ge
meente in spoedeischenda vergadering bij
een. AanweiÜg waren alle leden.
Na "de vergadering op gebruikelijke wijze
iet gebed te hebben geopend, deelde de
voorzitter mede, zioh* voor deze vergadering
te willen bepalen tot behandeling van het
eenig'pu'ht dat op de agenda voorkwam, nl.
een yooj^tel van B. en W. inzake aankoop
bouwgrond.
Op voorstel van den voorzitter ging de
aad fn besloten zitting.
Na ongeveer een uur werd de openbare
vergadering heropend, en werd namens B.
en W,- voorgesteld te besluiten tot aankoop
van het perceel bouwgrond kadastrale sectie
B no. 935', ter grootte van 0.61.S0 H A. voor
den prijs van f 17.500, en onder voorwaarde,
dat de' Raad inzake dezen koop eerst nadeT
zal worden gehoord, indien hij opmeting
jbiijkt, dat de grootte meer dan 100 M2. min
der bedraagt dan hiervoren aangegeven
Dit voorstel werd met algemeene stemmen
aangenomen.
Omstreeks half tien sluit de voorzitter de
openbare vergadering, waarna de Raad op
diens voorstel in geheime vergadering over
gaat.
SASSENHEIM.
MET EEN FIETS ER VAN DOOR
Op 11 November 1.1. des namiddags 2%
Uur had een wielrijdster te Sasscnheim een
aanrijding nabij don spoorwegovergang aan
den Klinkenberg. Zij zotte haar reis 'voort
per auto en gaf haar rijwiel aan een bestuur
der van een vrachtauto, die dit aan haar
adres beloofde tc bezorgen, hetgeen echter tot
Eu toe niet geschiedde.
Thans zoekt de politie naar dezen-bestuur
der en het niet bezorgde rijwiel.
Rnrgerliike Stand.
Bevallen: W v Wnardenburg—De Zeeuw z
Overleden; Mnrgnretha Nieten Cl j.
Scholten. 1
dreo, pwn-
loon. Oude
ALLES WORDT AFGEGRAASD.
Rome en rood zong bij beurtzang; maar
rood klonk toch boven alles uit. Als straks
de discussie achter de rug is, dan weten wij
niet meer, welk gemeentelijk belangetje
nog onbesproken is gebleven. Vooral dc soc.-
democraten visschen alles af, komen daar
door wel eens in elkanders vaarwater, maar
het goede mag wel twee keer gezegd wor
den, nietwaar?
Wat echter niet mag, volgens Van Burink,
is, dat ze onder zijn gebraden duiven schie
ten. Hij wou 't vorig jaar het gemeente-
personeel bij amendement een vacantie-
toeslag geven; maar toen moest de S.D.A.P.
niets van hebben en onbarmhartig werd
zijn amendement neergesabeld.
En thans: het is je reinste demagogie,
thans komt Lülirs met een roode motie,
waarin los van alles, een vacantie-toeslag
gevraagd wordt.
Van Burink sprong direct op de ketting
en zegende zich zelf dat hij nog niet aan
't woord geweest is. Wacht maar, verraders,
ik zal je straks wel krijgen.
Nu opletten, of Ter Laan niet wegduikt
in zijn zetel.
Wat de nieuwe dienstregeling
voor de politie betreft, sloot Lührs zich aan
bij het flinke adres van de Bond van Chr.
politie ambtenaren. Hoc is het mogelijk, dat
van die kant iets goeds kan komen?
Voor het Overjordaansche
vroeg hij een hetere brandweer, en zijn
partijgenoot M o 1 behartigde ook de belan
gen van dit volkrijke Stadsdeel en wees met
name op de slechte spoorwegtoestanden.
Daar heeft hij gelijk aan: de toestanden
lijken naar niets.
En dan de stoomtram naar de eilanden.
Waarlijk, er valt nog wel iets te inodemi-
seeren.
De r.-k. Hoebe kwam voor de minder-
draagkrachtige gezinnen op. Moeten ze
soms naar de
betonnen gevangenis?
vroeg hij. Indien niet, dan moeten de onbe
woonbaarverklaringen gelijken tred houden
met de aanbouw van woningen, voor hen,
die thans in krotten huizen.
Dat kost allemaal geld, zegt ge misschien.
Waarom zoo zwaarmoedig. De roode fractie
leeft in volkomen harmonie met de roode
wethouders. Er is dus geld voor vacantie-
toeslag en wat het andere betreft, kan men
dus ook wel zeggen: spreek met de Zeeuw
en 't komt in orde. Van levering op reke
ning en knopen op afbetaling heeft hij be
slist verstand.
En dus kon' Van derBrule (r.-k.) ook
gerustelijk op afschaffing dér
zakelijke bedrijfsbelasting
aandringen. Waarom zou de Zeeuw dat niet
klaar kunnen 6pelen?
Niet alles kost geld. B.v. een betere rege
ling der winkelsluiting, waar door onder
ling overleg met de winkeliers heel wat
bereikt kon worden.
Bovendien heeft de zooveelste spreker, de
heer Van de Weerdt, betoogd, dat het er
met de exploitatie der tram lang zoo slecht
niet voorstaat, als Mr. van der Hoeven in
zijn pessimisme schilderde. Dat wordt dus
weer een meevaller en een roden om
.jyaal te zijn. En deze spreker werkte dus
zijn verlanglijstje met vrijmoedigheid uit.
Bas en tram.
Een geheel ander geluid over de tram
liet de heer Reumer (c. h.) hooren. Hij
herhaalde zijn vroegere betoogen, dat de bus-
veel minder onder verkeersstoringen lijdt
dan de tram en daarom dient z. i. de tram
geheel uit de binnenstad te verdwijnen. Hij
diende een motie in waarin een onderzoek
gevraagd wordt.
De heer Reumer had de beurtzang Rome-
Rood verbroken, na hem volgden anderen.
Van anti-rev. zijde kwamen de heeren
de Bruin en de Jonge om speciale
punten, welke de heer Schouten slechts
,on aangeraakt had, nader te bespreken.
De heer de Bruin bepaalde zich tot de
arbeiders en de politie. Zooals te begrijpen
moest hij niets hebben van de demagogi
sche motie van den heer Lührs, inzake
nis c.s., desnoods ook met bijvoeging van
Schiedam, .vanraan Ged. Staten hun mede
werking wèl willen verleunen?
De stadsarchitect,
die regelmatig verschanst zit lussehen plan
nen en de vraagstukken bij de dag ziet
groeien, moet hulp hebben. Dat is buiter.
kijf. De achterstand is geweldig cn neemt,
als er geen raad geschaft wordt, voortdu
rend toe. Het einde is niet tc zien.
En toch wacht er zooveel op afdoening.
Er is bouwgrond nood. Gelukkig kan BI ij -
dorp nu spoedig uitgegeven worden (al
betreurt de beer" De Jonge de laatste op
spuiting), doch dat. moet dan ook gebeuren.
Met overwegen en nog eens overwegen komt
men niet verder. Er wordt met de uitgifte
van gronden, b.v. bij d'e doorbraak Jonker
Fransstraat-Coolsingcl te veel getalmd.
Daarenboven is er een bouwverbod op
bijna heel de binnenstad gelegd en zou alles
moeten wachten op saneering. Doch dut
gaat niet. Als er bouwgrond uitgegeven
wordt, en wanneer alles in één wethouder-
lijke band gelegd wordt, dan bestrijdt meD
op 't best de speculatie.
Dit is maar een klein proefje van de vele
wonsehem, welke de heer De Jonge op 't
gebied van stadsverbetering heeft. Hij had
ook wel woorden van lof aver sommige
dli'ngen, b.v. wat B. en W. deden inzake hot
Spoorwegvraagst.uk en de verbinding van
Rotterdam met Branbant en liet Westland,
maar in hoofdzaak was het toch een klach-
tenregister. Er valt in de Maasstad nog wol
een m ander te doen.
Met kleuters en handwerken
hielden de vrouwelijke raadsleden, die gis
teren het woord voerden, mevr. Doorman
Ivielstra (v. b.), mevr. Knappert (v.d.) zich
bezig. Meer zorg voor kleuters en blinden,
was het thema van dc eerste; meer bewaar,
scholenbouw on betere rege.llmg der hand
werken was het onderwerp, waarover oc
tweede spreekster handelde.
Tusschen deze bedrijven door kwamen er
nog en paar soc.-democraten aan 't woord.
De heer Kievit stapte met vlugge pasjes
langs haven en strand. Hij vroeg een
betere regeling voor de haven reserve, welke
naar Rotterdam is gelokt en hier nu werk
loos rondloopt en hij wenscht, dat Hoek
van Holland beter bejegend wordt, opdat
„dc kleine burgerman, met een confectie
pak je aai," daar meer vreugde en ontspan
ning kan vinden.
Zijn vriend en geestverwant Van Bode-
gom bepleitte in verband met de groote
brand meer veitegheidsmaatrgelen in de
haven.
En daarmee zijn weer een dozijn sprekers
afgewerkt.
Dat Van Burink aan zijn strafrede tegen
de S. D. A. P. begon, stipten we reeds aan.
Hij zou vandaag zijn rede voortzetten.
En wat er verder volgt
Kunst en Letteren.
JAN GRESHOFF EN DE NEDERLAND-
SCHE LETTEREN.
Joh. de Maegt heeft een interview gehad
met Jan Greshoff, welk vraaggesprek in D.
G. W. is opgenomen. Greshoff is t.o.z. onzer
literatuur zéér pessimistisch gestemd.
Enkele zijner beweringen geven wc
hier weer, onder nadrukkelijke verklaring,
dat we ze geheel laten voor rekening van
Greshoff zelf.
- Over de 'Viaamsche literatuur: „Er is stite
Stand in uw poëzie. Wies Moons geeft niets
meer, cn zijn werk is zonder weerklank.
Paul van Ostayen is tot een zeer belangrijke
figuur gegroeid: hij is niet dood, zijn werk
leeft, het heeft diepen nagalm".
de vacantietoeslag.
Evenals later de heer Van. Burink betoog
de hij, dat deze motie in den Raad niet
thuis hoort; als-het de sociaal-democraten
ernst is met de samenwerking in de Raad
en in liet Georganiseerd Overleg en met het
'elzijn van het gemeente-personeel, dan
hadden ze deze zaak in het georganiseerd
erleg aan de orde gesteld. Daar hoort ze
thuis. Het gebaar iri. de Raad is slechts po
litieke propaganda.
De arbeidsreserve is een lastig onderwerp.
Er moet naar gestreefd worden om inliet te
veel arbo'.dsreservisteu- te krijgen en men
diient meer op bekwaamheid dan op de
werkloosheid te letten; welke laatste échter
gelukkig afneemt.
Intusschem. is het thans de meest onge
schikte tijd om over al of niet uitbreiding
te beslissen.
Inzake de politie
-ces de lieer Dc Bruin naar het adres
de Chr. Bond. De Burgemeester
doet er goed aan, dat hij de gehccle dienst
regeling eens wil bekijken. De zaak is 1c
volle aandacht waard.
Evenals Schouten drong hij aan op meer
irveillance. Er gebeuren te veel ongerech
tigheden exi schandaligheden op straat. Ook
veel, dat in de verkiezingsdagen gebeurt,
kan niet door de beugel. De burgers hebben
zich zelf en voor hun eigendommen
recht op bescherming. Daarom is intensiever
toezicht noodig.
Het vraagstuk
der annexatia
trok natuuöijk de heer D c Jonge aan. Hij
kon de houding van B. en \V. niet bewon
deren. Zijn ze gebelgd over de houding van
hoogere colleges en laten ze daarom deze
clogenheid maar gramstorig liggen?
Daar zou 't belang van Rotterdam mi et mee
gediend zijn; Men kan toch niet wachten
op dc werkzaamheden der commissie voer
dc havenbelangen? Waarom niet gegrepen
wat iüjp is; de beperkte annexatie van Per
„Waarom? Een schrijver heeft weerklank
noodig. liet is onmogelijk om altoos in een
leege ruimte te schreeuwen. Wanneer men
Nederlandschc oplage cijfers zou publicee-
ren, jn vergelijking met bijv. Noorsche of
Finsche, dan zou men tot beschamende
resultaten komen. Wat leest, wat waardeert
men? De Nederlandsche grootheden heetea
Jo van Ammers-Küllcr of Alice Nahon!"
Een merkwaardige uitspraak, wel waard
genoteerd te worden, doet Greshoff in be
trekking tot de verhouding van de litera
tuur en onze „hoogstaande journalistiek".
„Doordien onze kranten zoo perfekt zijn,
vervangen zij voor het publick alle an-diere
lek tuur. Wij krijgen alles netjes voorbereid,
naar ieders smaak gesausd, precies op tijd
voorgezet en hebben maar te slikken".
Tegen de deugdelijkheid van uw pers
zal wel niets tc beginnen zijnaldus
Joh. de Maegt.
„O, ik heb allen lof voor onze pers. Maar
ik zie ook duidelijk het gevaar voor onze
kunst
Allicht zal de pers. op dein duur, alle
tijdschriften opslorpen, en elke week. in bij
lagen, de artikels opnemen, welke thans in
die maandbladen verschijnen, zoodat zij,
naast dc aktualiteit, ook periodisch diep
gaande studiën geeft?"
„Dat is niet uitgesloten, zegt Gr. Ik meen
zelfs dat een nieuwe bloei voor de pers in
die richting ligt. Ik begrijp niet dat de lei
ders ervan dien weg niet onmiddellijk op
gaan
MEVROUW SEVENSMA-THEMMEN,
schrijfster van de roman De andere V
pubiceerde bij M. M. Holland, Amsterdam,
een bundel novellen, onder den titel „A1 s
nieuw geboren kinderkens". De
novellen zijn: Als nieuw geboren
kinderken s; De Kerstgave; De
kracht van het oude leven en Al
le e n, w i e b e i de z ij n kan. Een uitmun
tend feestgeschenk voor de komende dagen'
JAN GRESHOFF.
Over de Nederlandsche: „Ook in Nederland
is er stilstand. Dirk Costcr en zijn „Stem"
hebben niet de verwachte beteekenis gekre
gen. Er is bij ons geen groote liiteratur be
houdens het lyrisch gedicht; vooral Jan
Slauerhoff streeft met zijn werk naar een
Europeesch peil.
Ons proza biedt niet zoo heel veel bijzon
ders. Er zijn begaafde jongeren: Van Gen-
deren Storten vooral Albert Helman,
maar hun prestaties verbleeken naast de
huitenJandsche. Wij hebben enkel lyriek.
Altijd gehad. Vondel. ITooft, Bredero, Jan
Luyken, Potgieter, Bilderdijk, de hecle be
weging van 'S0; uitsluitend lyriek. En onze
roman is het best daar, waar de schrijver
lyricus is: Van Schendcl. In Vlaanderen
komt veel meer het epische terecht; ik denk
aan uw Streuvels, uw Buvsse; aan Vermey-
lcn, dien scherpen kunstkenner. Maar toch
heeft uw proza niet zoo twee geweldige fi
guren als uw poëzie, met Gezclle en Karei
van de Woestijne". Naar de meening van
de geïnterviewde is ons volk „oververza
digd van Jetteren", tengevolge waarvan er
vermoeidheid bij de afnemers bestaat even
goed als bij de gevers.
„Poëzie is altijd een superieur amuse
ment voor wie ze geeft en die ze neemt. Ik
geloof niet in haar sociale of ethische roe
ping. De dichter is nog altoos de troebadocr,
die er zelf behagen in vindt anderen te ver
maken, geestig en zinrijk. Poëzie moet den
lezer gelukkig maken. Meer niet".
Dat de literatuur, de kunst in Nederland
veel tc geringe waardeerinp vindt, schrijft
Greshoff toe aan twee redenen: het kost
geld én het werpt geen direct, practisch
nut af.
„Gii vraagt natuurlijk bewijzen.
Kijk, een brief zoo juist uit Nederland
ontvangen. Vrienden van mij ijveren om
een tweede gebrandschilderd raam geplaatst
tc krijgen in den Dom te Utrecht, een kunst
raam van Prof. Roland Holst. Zij doen een
beroep op de middelen. Deze stroomen maar
uiterst langzaam toe.
Er is geld voor alles dat direct bruikbaar
is, maar niet voor een kunstnaam. Immers:
witte ramen doen het ook wel".
Onder dit gebrek aan belangstelling en
waardeering lijden natuurlijk in dc eerste
plaats de kunstenaars. -So;nmteen verlaten
het land (Van Schendcl, Moudriaan, Vin
cent, Van Goghanderen leeren zwij
gen...
„EIGEN VOLK"
De November-aflevering opent met eer
artikel van Jozef Cornelissen over „Nederland
sche Volkshumor»', speciaal met betrekking tor
de scheldnamen voor bewoners van bepaalde
plaatsen. Van de Dendermondenaars
Vlaanderen worden niet minder dan 16
schillende scheldnamen opgesomd en toegelicht
Daarop volgt een artikel over de woorden
luivekater'', „duivel" en „tooveren" door Mr.
W. J. L. van Es. De heer van Breen vervolgt
de publicatie van door hem verzamelde „Zeeuw
sche volkspoëzie'' en deelt nu iets mede over
straat- en dansliedjes. J. P. Aerts geeft een
beschrijving van een eigenaardige gewoonte,
die, als zoovele, gedoemd is te verdwijnen. Het
in 't dorpje IJzendijke in Zeeuwsch-Vlaan
i de gewoonte, dat men een jongen ma
die 30 jaar wordt en nog niet getrouwd i;
grooten houten sleutel thuisbrengt, die
naam draagt van „Sleutel der Ossenwei-
de". Maar men leze zelf!
Hernia. C. A. Grolman deelt daarna nog iets
mede over een Germaansche opvatting in het
hedendaagsche volksleven.
Van de „Mededeelingen" stippen we
Soldatentaal, Vragenlijsten voor Nederlandsche
Folklore en ten slotte een oproep van D. de
Jong, Koninginnelaan 21, Leiden, om hem volks
liedjes, raadselrijmpjes, Sinterklaasversjes
enz. te zenden. Het is misschien onnoodig deze
oproep in de belangstelling onzer lezers
te bevelen.
Deze aflevering gaat, evenals de vorige, ver
gezeld van een fraaie bijlage, voorstellende
Jan Steen's „St. Nicolaasavond."
OP HET GRAF VAN VAN DIJCK.
Dr. Frans van Cauwelaert, burgemeester
van Antwerpen, zal zich, naar de Msb. ver
neemt, 21 December naar Londen begeven
om op het graf van den grooten schilder
Anthony van Dijck, in de St. Pauls kathe
draal, een krans van gesmeed yzer te depo-
Het is in deze kathedraal dat het nieuwe
gedenkteeken, aan de nagedachtenis van den
grooten Antwerpschen meester gewijd, ge
plaatst werd.
GUIDO GEZELLE.
De uitgave der volledige werken.
De stad Brugge, die reeds 100.000 francs
had beschikbaar gesteld voor het Gczelle-
monument, heeft, zoo meldt de Msb., weer
een crediet uitgetrokken van 10.000 francs,
voor de Gezellefeesten, die 'n Mei 1930 zullen
plaats hebben, als tegemoetkoming voor de
uitgave der volledige werken van Gezelle.
FRANS SCHU3ERT, DOOR S. JACOBSEN.
Voor ons ligt het kpurige boekje, dat de
rede bevat, die Dr. Jacobson hield voor de
Volksuniversiteit en den Gymnasiastcnbond
te Rotterdam.
De schrijver wil ons in di't kleine werk ie
een generale indruk geven van den persoon
Schubert en van wat deze grootmeester in
de schoonste aller kunston gepresteeid
heeft, vooral in het summum van de mu
ziek: de zang.
Vat liet instrumentale gedeelte van de
erfenis van Schubert betreft, wordt even
stilgestaan bij de C-dur-symphonie, waartn
het somber-tragische andante gevolgd wordt
door een zee van licht, die de duistere droef
heid van het andante verdringt en er voor
in de plaats stelt het golvende scherzo, ter
wijl het geheel eindigt in een blije extase,
oen vroolijk lentefeest, con wegvoerenden
reidans.
Dan krijgen we een korte beschrijving van
hot onderscheid tusschen Beethoven en
Schubert, de eerste is de man van ite Duif-
schc discipline, waarhij wil en gevoel samen
hand in hand den berg der Muzen gaan
beklimmen, de laatste snelt voorwaarts cn
valt haast over zijn melodieën, die dlkwij
niet eens worden uitgewerkt. Z'n werk
als een ruiker, met vele soorten bloemei
blauwe en witte, korenbloemen en roodo
papavers.
Weenen is altijd rijk begiftigd geweest,
componisten betreft; daar werkte Beethoven
en schiep z'n Negende en z'n Missa Solem-
nis, cn naast zulke torens in de muziek-stad
bouwde Schubert z'n muziek-kapelletjes
als Beethoven dan voor de laatste poort
staat, die hem zal doorlaten, klinkt daar
eerst nog ut z'n mond een getuigenis:
„Wahrlich, in dem Schubert wohnt dei
gültliehe Frunken". Dan worden de kapel
len kathedralen.
Maar Schubert is vooral belangrijk, door
dat hij de haanbreker geweest is voor liet
lied, waarbij de begeleiding iets eigens
heeft, zooals ze in den „Erlkönig" de nacht
nabootst, den razenden galop van hel
voortsnellend paard en de sombere, unhei
lichc nachtgeesten, die ronddwalen en in
eens naderkomen. Dan komt plotseling de
beschrijvende zangstem, die troost brengt in
d»e droeve doodsehe woudnatuur.
De triolen, die dan door de rechterhand
hot vleiende overtuigen van Erlkönig
bootsen, zijn als een sirenenzang; en
een verlossingskreet is het majeur-accoorcl
iin as, maar als een stervenssnik luidt daar
de laatste regel: „In seinen Armen das
Kind war tot".
De dood zette ten slotte maar al te vroeg
een dam in dc muziek-rivier en de bron van
jubelklaiiken raakte verstopt en niet meer
klonk het ruischen van het flu sierende
beekje door het bosch.
Met een zucht slaan we dan het boekje
dicht. Uit! Üit! was gegaan de levensfakkel
van Schubert en hiermee eindigt de schrij
ver het werkje.
Z'n doel, ons een kijkje te geven in het
leven en werken van diczen grooten liede
ren-componist is hem zeer zeker gelukt,
voor zoover we van een indruk kunnen
spreken, die een boekje van een 60 bladzij-
dn ons schenkt. Maar de schrijver heeft
eenige bladzijden opgeslagen in het lev
boek van Schubert, in wiens leven droef
heid en blijdschap een vreemd duo vormen.
Vooral trof ons de beschrijving vaal de C-
dur-symphonie en de teekening van het ver
blijf van den schrijver in Middelburg, waar
hij Schubert's liederen hoorde zingen.
Toch zijn er eenige vlekjes, die we niet
graag zoo zouden zien zooals de contradic
tie in den eersten regel: „Weenen werd op
geschrikt, of liever, Weenen liet zich lieele-
maal niet opschrikken, op een kleinen
krirng na, wien het sterfgeval nader ter har
te ging". De tegenspraak „hemelsch-licht-
zinnig" kan natuurlijk niet gemaakt wor
den. Dat zijn twee begrippen, die niet sa-
meai kunnen gaan, en ook lijkt ons de uit
drukking: „de serafs houden zich, naar ik
meen, meer in het bijeonder met dc muzi
kale aangelegenheden van hot hemelsch
Paradijs onledig", niet bijzonder fraai.
Het boekje is uitgegeven bij W. L. en J.
Brusse's Uilgevers-Mij N.V. te Rotterdiam.
Economie en Financiën.
AUTOMOBIELPRODUCTIE
Een van de eerste industrieën wier resul
taten blijk gaven van een iets minder gun-
stigen gang van zaken, was de automobiel
nijverheid. Van welk een zeer bijzonder
belang deze industrie voor de V. S. is
spreekt duidelijk uit eenige door de Auto
mobile Chamber of Commerce gepubliceerde
cijfers.
De totale waarde van 'de wereld auto-pro
ductie bedroeg in 1928 gerekend op den
grondslag van de groothandelprijzen 5
milliard cn zal naar alle waarschijnlijkheid
in 1929 milliard overtreffen. D.w.z. dat
de waarde van de auto-productie in het
loopende jaar tw eemaal zoo groot zal zijn als
de waarde van de geheele wereld staal, en
katoenproductie en tienmaal zoo groot als
de totale goud- en zilver-productie der
wereld.
De automobielnijverheid zal wat de waar
de betreft van haar productie alleen over
troffen worden door de kolen-mijnbouw en
de tarwe-oogst. In 1928 heeft de auto-indu
strie blijkens betrouwbare statistische gege
vens ruim 7.314 millioen ton staal verbruikt,
dat is 90 van de geheele Engelsclie staal-
productie. Bovendien gebruikte de auto-
industrie meer dan 500.000 ton rubber,
190.000 ton lood, 160.000 ton koper, 30.000 ton
aluminium, 30.000 ton zink, 22.000 ton tin en
S0Ü0 ton nikkel, 115 millioen vierkante voet
vensterglas, verder groote hoeveelheden
hout, verfstoffen, lakken, leder en materiaal
voor kapitoneering.
De V. S. en Canada produceeren samen
circa 8 maal zoo veel auto's als de geheele
overige wereld tezamen.
Bij zulke cijfers behoeft het geen ver
wondering te wekken, dat voor het verder
verloop dezer industrie groote belangstelling
bestaat.
„Chain-stores".
De door den middenstand met zorg ge
ziene uitbreiding der groote warenhuizen
bestaat ook in Amerika en heeft daar
daarvoor is het Amerika reeds veel groo-
ter omvang aangenomen. Er zijn iu de
Verecnigde Staten thans een 70000 van deze
groote kleinhandelszaken met tal van fili
alen, die soms meer dan 1000 artikelen
voeren. Door haar grooten omvang zijn ver
schillende „chain-stores" in staat zich voor
haar verkoopen onmiddellijk tot den pro
ducent te wenden en hebben zij in verschei
dene branches den groothandel uitgescha
keld.
Evenals de productiecijfers der basis-in
dustrieën vormen de omzetcijfers der chai-
nes-stores materiaal om een inzicht te krij
gen in de economische welvaart. In dat
verband is het van belang te vernemen, dat
de verkoopen in de eerste 10 maanden van
dit jaar 1258,9 millioen dollar bedroegen,
hetgeen 20 meer is dan in denzelfden
tijd van 1928.
De grootste der Chain-Stores is de Sears
Roebuck Cv, wier omzet in genoemd tijd
vak van 1929 S 345 millioen bedroeg.
Groote bestellingen.
De oproep van Hoover om door zooveel
mogelijk nieuwe ordei's de welvaart te sta
biliseeren heeft nog steeds succes. De gou
verneurs van verschillende staten, groote
steden en vooraanstaande maatschappijen
kondigen de uitvoering van belangrijke wer
ken aan. Dc spoorwegen en de bedrijven
van openbaar nut gaan daarbij voor. Zij
zullen beide werken opdragen tot oen
aarde van 2 milliard.
In eigenaardig contrast met deze maat
regelen staan dc pri*sverhoogingen welke de
General Motors Corp. voor eenige barer
automobielen heeft ingevoerd. Het heet, dat
deze noodzakelijk zijn om de hoogere pro
ductiekosten, ontstaan door de productie
beperking, goed te maken, hetgeen echter' in
de pegeven omstandigheden Vrij zonderling
is, danr de afzet cr nog meer door gedrukt
zal worden.
„investment-trusts".
W ij hebben in onze beurs-overzichten ge-
wezen op de rol, die de bcleggingsmaat-
schappijen in de New-Yorksche speculatie
hebben ingenomen. Het gevaar dat in de
investment-trusts is gelegen heeft het be
stuur der New-Yorksche en Chicagosche
beurzen er toe gebracht voor de toelating tot
de beursnoteering van de aanüeelen en obli
gaties dezer trusts scherpe bepalingen tc
maken. Zij moeten voortaan 2 maal per jaar
een volledige gespecificeerde opgave harer
bezittingen verstrekken en verder eenmaal
por jaar een gedetailleerde balans- en ver
lies en winstrekening publiceeren.
In de buitengewone algemeene vergade
ring van aandeelhouders werd met alge
meene stemmen besloten tot uitkcering van
een interim-dividend ad 4 en tot uitgifte
van 1 millioen nieuwe aandeelen, waarvan
voorloopig f 250.000 onderhands zullen wor
den uitgegeven tegen den koers van 106
deelendé in de winst voor het eerst over het
komende boekjaar en waarvan de storting
7 Januari e.k. zal moeten plaats hebben.
Door laatstgenoemde uitgifte zal het ge
plaatst maatschappelijk kapiaal f 1.750.000
bedragen.
De Yisp verkoch uit oogst 1929 500 tons
hoofdsuiker a f 11.50. 23 October vond de
vorige transactie plaats a f 12.—.
Rechtzaken.
HAAGSCHE RECHTBANK
liet O.M., waargenomen door mr Blok
heeft geëischt tegen:
den 28-jarigen schoenmaker W. M. zon
der vaste woonplaats, thans gedetineerd
wegens diefstal van rijwiel, dat geplaatst
was voor de R.K. Kerk te Wassenaar, ge-
pieegd in dij avond van den 19den October
jl. 8 maanden gevangenisstraf;
den 29-jarigen koopman A. H. zonder vas
te woonplaats, recidivist, eveneens thans
gedetineerd, wegens heling in verband met
o'en door den vorigen verdachte gepleeg
de» rijwieldiefstal, 1 jaar gevangenisstraf;
den couranfbezorger L. E. uit Rijswijk,
wegens verduistering van ongeveer f140
v elk geld hij geïnd had als colperteur voor
het weekblad ,,'s-Gravenhage in beeld", 3
maanden gevangenisstraf;
den boomkweeker A. M. uit Alphen a.d.
Rijn, wegens verduistering in dienstbetrek
lang van een bedrag van nagenoeg f1700,
wélk geld hij als vertegenwoordiger van
een Boskoopsche firma in Duitschland had
geïnd, 4 maanden gevangenisstraf.
Laatste Nieuws.
HET ZEVENDE POSTVLIEGTUIG NAAR
INDIë.
Bij de K.L.M. is bericht ingekomen 'dat
het <e postvliegtuig, de P.H.A.E.N.; op weg
van Nederlandsch-Indië, hedenmorgen te
inooUUr uit Bushor is vertrokken en te
iu.33 uur te Jask is aangekomen. Alles is
wel aan boord. Morgen vliegt men verder.
HANDELSBERICHTEN.
ROTTERDAM, 4 DECEMBER.
MAIS. Vroeg-koersen van heden; per Januari
kkv' PCr Maart 167*L Der Me» 165%. Per Juli
MARKTBERICHTEN
AMSTERDAM. 4 Decmber. Vee. i95 vette kal-
cdre?l 1^7" 'j30- -e kw' f 1.10—1.20, 3e
kalvers kÊ'.ieVend zwicht; 42 nucht.
15—21, belde per stuk; 350 varkens,
f n i- n»c vleeschvarkens 00— llo kg.. Ie kff
r? o7°'9®' zra"r^re./ 0 92—0 34' v*tte varken.
J-Jc. per kg. filacatgew.
AMSTERDAM, 4 December. Aardappelen
Aangevoerd 2 ladingen of 1570 H L. Prijzen:
Zeeuwsche eigenheimers 1.60—1.70. blauwe
e^he,'Tf, 1.801.90. Zeeuwsche bonten
- 30—..t,0. idem blauwen 2.30—2.60, Spuische
igenheii
1.90. Dren:
IJERKEL,
(Bloemen.) PrUzen: Chry-
cavell 4 c. per etuk. mont-
KOZen- HMIPV Mf "C"-Fl0"
ƒ10.70" "OZP" Hn*"*v ',r
DEI.ft. 4 December. Varkens. Aangevoerd
42 stuks. Priizen; zware 81—83—85 c.. lichte 76
78 c., per kilo.
KATWIJK AAN DEN RIJN. S Doe. (Tuin
bouw vereeniging ..Katwük en Omstreken").
e'cU^1:nUi,;n >2-10— 3-20. spruiten 8—15. peen
ƒ0—6.70, alles pel- 100 kg.; bloemkool ƒ12.10—
15.20. gele kool 4,80—7.30. rozde kool 6.10—
7.60, alles per 100 stuks.
MAASTRICHT. 4 Dec. Boter. Aangevoerd
aan de Botermün 129550. Hoogste prtls
mldcnprijs f2.13, laagste prijs f2.07 per
ROTTERDAM. 4 Dec. (Coöp. Tuinb.veiling Rot
terdam en Omstr. O.A.) Bloemenveiling. PrHaen-
Hndley 9.60—12. butterfly 6.90—15.60. Columbia
"»0 Wifhi1™ 80i pc,Iderl •"•Pholia ƒ7
'ff roz/ianda 9-éSO—12.30. per-
/6—10.60. Europa ƒ.8. menslng ƒ10.40. chry-
°n 513 c.. ld. per bos 134i c.. aspcrage
nosa per ho-s 15 c.. Springery kort 12—29 c..
06 c. per bos; anjers per dozijn 6079 c.
f 2.20;
(Grc
4—10.
ƒ8
6—20. leglponl
Groninger kroon 8—
10—41.
35. jodenperer
15. sterappels
Zwündr. Wtinpeern f 1027. Eng. Belleflt-.
—15; St Renü f 4—8Present v Engeland fiS
j"" "efleuren f 1018; present van
alles per 100 kg.
3 Dcc
i 1827, schrammen 25
100 stuks 10—12, Aangei
t ƒ59. Handel i
VISSCHERIJ.
