BI
ITATaTE
WOENSDAG 20 NOVEMBER 1929 TWEEDE BLAD PAG. 6
DIT IS ONZE RECLAME!
GEER St. RICOLAASI GEEN CADEAUX! maar PRACHTIGE ARTIKELEN voor LAGE PRIJZEN j.
Een bezichtiging der afdeelingen is reeds een attractie.
Ook U knnt het ondervinden, dat onze rijke sorteoring het juiste bevat voor iedere smaak en iedere beurs j
HAARLEMMERSTRAAT 13O-1061
STADSNIEUWS
VOORDRACHT VAN DEN HEER
M. WAGENAAR
Gisteravond hield de heer M. Wagenaar,
apotheker, scheikundige-bacterioloog te Rot
terdam in het Museum van Oudheden alhier
een lezing, over
het balsemen der mummies.
Spr. deed eenigc mededeelingen naar aan
leiding van een microscopisch en micro-
chemisch onderzoek van mummierestcn er
mummiewindsels. Allereerst maakte hij de
opmerking dat/op dit gebied nog belangrijke
resultaten verwacht kunnen worden, door
samenwerking van archeologen. - botanici,
pharmacognosten en chemici. Ook de micros
copie zal hierbij gewichtige diensten kun
nen bewijzen. De oude Aegyptenaren be
hoorden tot een volk, da-t zeer intens met d«
natuur meeleefde en de. verschillende bota
nische verschijnselen buitengewoon nauw
keurig heeft waargenomen.
De mummienesten, die onderzocht werden,
waren afkomstig van het gebalsemde lijk
van Chonsoe Hotep, een priester der goud
smeden, hofbeambte van Pharao Hor om
Heb (één der laatste vorsten uit de 18e
dynastie plni. 1300 v. C., dus ongeveer uit den
tijd der Richteren in Israël). Het onderzoek
heeft zich bepaald tot twee gedeelten n.l.
het onderzoek van het mummieweefsel en
Bpcciaal wat hierin nog is terug tc vinden
van de oorspronkelijke bloedkleurstof en het
onderzoek der windsels, waarbij eenige
waarschijnlijkheden aan het licht kwamen,
die mogelijk uit eeh archeologisch stand
punt van belang kunnen zijn. Gewoolijk
loont men bloed als zoodanig aan, door de
bloedkleurstof tot bepaalde kristallijne ver
bindingen om te vormen. De Teichmannschc
haeminekristallen en de kristallatie van
haemochromogen. konden uit 't mummiestof
niet meer verkregen wo.Vten, wel echter een
nog lager (ijzervrij) afbrekingsproduct liet
hoematoporphyrine. Het vinden van deze
verbinding wees op een verge vorderden af
braak der oorspronkelijke bloedkleurstof
Zeer duidelijk gaf het mummieweefsel al
lerlei fermentreacties. De ciwitachtige stof
fen waren dus blijkbaar vrijwel intact ge
bleven.
Na een kleine uitweiding over de nllesbe-
heerschende plaats die de bloedkleurstof in
het organisch leven bekleedt, werd het mum
miestof verder besproken. Spreker wees er
terloops op, dat met dit poeder in dp mid
deleeuwen een zeer winstgevende^sluikhan-
del gedreven werd, als medicijn stond het
destijds hoog aangeschreven. Ook de oude
meesters verwreven de „mommie" tot een
schoone transparantverf, het behoort niet
tot de onmogelijkheden, dat de eigenaardige
donkere gloed, die zeker op zich zelve reeds
een bekoring is der oude doeken, althans
gedeeltelijk zijn oorzaak vindt in een derge
lijke transparantverf. In een „secreetboek
van 1607 wordt van dit poeder pzegd
„men vindt de mommie uitsluitend in de
ai>othekcn, het is menschenvleeseh kunstig
gedroogd en bereid.
Het mummieweefsel werd fijngewreven
en verder aan een microscopisch onderzoek
onderworpen, waarbij gebruik gemaakt
werd v an gepolariseerd licht, en gekruiste
nicols; de meeste kristalijne verbindingen,
textielstoffen en celweefsels glanzen in dit
licht fraai op uit een donkeren achtergrond,
alle amorfe stoffen blijven onzichtbaar. Op
deze wijze werden gevonden verniste mon-
schenharen, vele prachtige vlasbundels (van
de windsels afkomstig), vetdruppels. spier
vezels, enkele blauwe woldraden (waar
schijnlijk van kleeding afkomstig) en twee
soorten zeer kleine kristallen, met lichtende
kubischc kristallen, die uit keukenzout en
lichtende rhombischc ruiten met een top
hoek van 73 gr. die uit kalisalpeter bleken
te bestaan.
Het volgend onderzoek betrof de windsels,
de vlasbundels waren schitterend intact ge
bleven en in alle finesses, wat betreft hun
structuur, terug te vinden. Op meerdere
plaatsen wnren dc windsels met een bruine
korst bedekt, dit was geen bloedrest. De
korst was zeer eiwitrijk, ook kon eenhars
achtige stot worden aangetoond. Uit de
windsels konden dooc microsublimatie in
vacuo, oxaalzuur en citroenzuur prachtig
kristallijn verkregen worden, de asc-h der
windsels bleek sterk ealciumhoudenr te zijn
door microdialyse kon.den vruchtensuiker en
druivensuiker worden afgezonderd. Met
groote waarschijnlijkheid kon de aanwezig
heid van katelase en een proteolytisch fer
ment, worden vastgesteld. Deze en andere
gegevens gaven aanleiding tot het vermoe
den dat zich op de windsels, ingedroogd
vijgenstamsap bevond. Spreker ging verder
na, welke plaats de vijgencultuur in het
oude Pharaorijk gehad heeft en welke uit
spraken en afbeeldingen mogelijk dit ver
moeden zouden kunnen ondersteunen. Hier
op volgde een overzicht van de interessante
sub-tropischc vertegenwoordigers van 't ge
slacht "Ficus. De Sycomore of Pharaovijg
was bekend en beroemd in het geheele Nijl-
dal.
Het moet niet alleen ons. maar ook hen
getroffen hebben, dat de vijgeboom in alles
een geweldige conserveerende kracht demon
streert
Ook 't sycomorehout is zeer bestendig niet
tegenstaande het feit, dat het zeer zacht is.
het wondsap voorkomt volledig alle aantas-,
ten of aanboren door insecten, het hout ver
draagt de eeuwen alsof het jaren zijn. Meer
malen werd ook de stam en vruchtensap als
wondmiddel aangewend.
Tenslotte gaf spreker een reconstructie van
de behandeling, zooals deze door Herodotus
beschreven wordt (een der twee methoden).
De gestorvene werd ingespoten met sycomore
sap (bij Herodotus genoemd cederolie) daar
na gedurende 70 dagen bewaard in een zout-
bad. door Herodotus nit rum genoemd en ge
woonlijk voor soda gehouden) dit zou heb
ben bestaan uit keukenzout en salpeterop
lossing (opgemerkt dient te worden, dat deze
zouten nog steeds gebruikt worden bij het
con9erveeren van vleesch, in de meeste wet
gevingen wordt een maximumgrens voor het
gehalte aan salpeter aangegeven). Geduren
de die onderdompeling was luchtinfectie uit
sloten. de ingewanden waren na dien tijd
geheel verslijmd en konden verwijderd wor
den. Het aldus geprepareerde lichaam werd
gewassehen met palmwijn (ook al stamsap)
en met sycomorestamsap (cederolie hij Hero
dotus) daarna gedroogd en volgegoten met
ingesmolten asphalt tenslotte werd 't lichaam
UNIVERSITEIT TE LEIDEN
Geslaagd voor het candidaatscxamen
COLLECTE MET MUZIEK.
Zaterdag a.s. in de middaguren zal het
Leidschc Politic-muziekcorps op verschillen
de plaatsen in de stad eenige
beste geven, terwijl dames en heeren leden
der Nedcrlandsche Vereeniging tot Beschor
mine van dieren een inzameling van gelden
zullen houden ten bate van het Leidsche
Dieronasyl. Waar deze instelling steeds zulk
nuttig werk verricht door de op straat
vende dieren op te nemen, te verzorgen en
zoo mogelijk aan een tehuis te helpen, heve
len wij de collecte zeer aan en brengen hul
dc aan het Leidsche Politie-muziekcorps
voor zijn belangelooze medewerking aan dit
goede doel
EEN MOOIE OPDRACHT.
Door de Gemeente-Commissie van de Ned.
Herv. Kerk alhier is opgedragen aan de fa.
C. .f. Eggink, Technisch Bureau, Breestraat
35 alhier de electrificatie van de MarekerK.
Bereids is met de werkzaamheden een aan
vang geemankt.
AANBESTEDING.
Hedenmorgen is aanbesteed in de Doelen-
kazerne .dc levering van spek en rund-
vlccsch voor het gurnizocn alhier.
De 5 inschrijvers hadden als volgt inge
schreven: E. Nozeman, spek 94 cent; fa. G.
W. Zandvoort, rundvleesch 79 cent, spek 94
cent; fa. Aenmcy, be\r. rundvleesch 73 cent;
fa. v. Gelderen, bcvr. rundvleesch 74.4 cent;
Cohen Leidesdorf, bevr. rundvleesch 73.6
cent. Alle inschrijvers zijn te Leiden woon
achtig. De levering is geg-und aan de fo.
Zandvoort (spek) en de fa. Aenmey (bevro
ren rundvleesch).
KAMER VAN KOOPHANDEL.
VOOR RIJNLAND.
Wijziging. 19 Nov. R. Massaar, Leiden,
Clarasteeg 31, handel in kruidenierswaren
en klompen, tevens timmerman en aanne
mer. Over!. E.: R. Massaar, Leiden, d.d. 2
Nov. 1929. Wijz. handelsn. thans: Wed. R.
Massaar. N. E.: Wed. J. M. A. Massaar-van
Dijk.
19 Nov. De Alphensche Schrijfkamer,
Alphen a. d. Rijn, Prins Hendrikstraat 16,
cyclostyle-inrichting. Bijv. uitgeoef. bedr.:
met ingang van 1 Oct. 1929; tevens tin-bedrijf-
stelling van een lichtdruk-inrichting.
AANBESTEDING.
Door 13. cn W. dezer gemeente werd gist
morgen op het bureau van Gemeentewerl
uanbestoed boatelc no. 1. dienst 1930: het v
richten van bulten- en binnenverfwerken
geineente-eigc-iidom
olgt:
f 1122, 14 f 338.
S. Hoope: Dei
G. KI
C.
3150.
6 f 1313. 9 f 759.
-.ter te utrecht: perc. 12 f2550.
L. C. v. d. Voort: Jerc. 1 f 431. 4 f 1275, 5 f 898.70
f 3150.
T Witemt.m- perc. 1 f 354. 2 ff 2894. 3 f 799.
f 1404, 5 f 1235. 6 f 1080. 7 f 1094, 8 f 628. 9 f 994|
0 f 354. 1 1 f314, 12 f 3374. 13 f314. 14 f 242.
-100. 2 f 2750. 3 f 810. 4
5 f 2030. 6 f1516. 7 f1120. 8 f 1220. 9 f 999.
- - - -560i 13 f <00, 14 f 220.
f 395. 2 f 2850. 3 f 750.
10 f 436,
bi
f 1-35. 5 f 1350, 6 f 1245, 12 f 3590. 14 f195.
H. L. J. v. Aken te V
f 2923. 12 f 2216. 13 f 377,
f395, 12 f 3960.
J. te vonderen te Roermond: perc. 12 f2775.
W. F. v. d. Steen: perc. X f 496. 2 f 2830, 3
f 890. 4 f 1580. 5 f 1585. f 1610. 7 f1183. 8 f1183.
r 1060. 10 f 483, 11 f 390, 12 f 2997, 13 f 395,
f 287.
de la Rie en D. de Jong tc Den Haag: perc.
5 f 995. 6 985. 12 f 2200.
lam: perc. 12 f 2995.
perc. 1 f 430, 2 f2875,
f3545. 3 f860. 8
575,^9 f 865, 10 f 565. 11 f 540. 12 f 3G50. 13 f535.
Verlaat te Kamerlk: perc. 7 f 898, 12
Eernisse te Den Haag: perc. 12 f2396.
I f240, 2 ff 2700. 3 f 700,
6 f 945; ----- - - --- - --
- - J. 12 249
M. J. v. ÏJz-rl
12 f 243"
v d.
f236.
te Oegstgeest: perc. 3 f3450.
atenburg te L-c-n Haag: perc. 12
lar en Zonen: perc. 1 f 456, 2 f 2156
6 1556, 7 f1156, 8
Hat
f 2720.
Fa. Oebrs. AVarmenhoven en Zn. te Den Haag:
:rc. 12 f3120.
c. Rietkerken: perc. 10 f 230. 11 f 225, 14 f210.
H. I'. Jansen: perc. 1 f 460. 2 f 2320. 3 f 780. 4
f 1400. 5 f 15911, C f 1320. 7 f 1200 8 f 1200, 9 f 1020,
10 f 475, 11 375, 12 f 3490, 13 2f 390, 14 f 220.
Een biljet was te laat ingekomen.
AVuar niets vermeld wonen de inschrijvers te
BURGERLIJKE STAND
BEVALLEN: A M v der Hoorn—de Vlaan z
- J Boom—Room d J Mark—Brouwer z
v den Brink—Sonneveld d L v der Plas—
e Jong d M v der Heliden—de Bruin d
Bloos—Petit z S de Haas—Rietkerken d
-Cv Gent—SInteur z C KoOoy z 'C P
feemskerk—Popp z M P M Vreeken—Hout-
„ger z N Bcnningde Roode d A AV
:ieff—Zomer d E J Veeren—Gertenaar d
c der BudgLnbordus d C KopVoermon
J B van Melle—Kieliburg d A SptJker
-Kara z —C* Leemans—Fasseur z G J Pee
der Poel z
Ln—v. der Tol
- P M SiegersSchel d C Haasbeek
ehnnd d H van Erkel—Corba d J
esemeöer—Rietkerken z D H Knibbc—
LofBonte z M M
ngewikkcld, de zwachtels werden mei het
ngedikte sap ingesmeerd. Op deze wijze
Averd dc mummie beschermd door een vul-'
stof met sterk bederfwerende eigenschappen,
olgens door ingedroogde zouten (keuken
zout en salpeter) verder was ze ingchuld in
een stijA'e zwachtcling, die indroogde tot een
beschuttende suikerkorst, hars en ferment-
laag, eindelijk werd ze ingesloten in een
eeks nauwsluitende antropoide, kisten A'an
onvergankelijk sycomorehout, dat eveneens
met stamsap gedrenkt is. Tenslotte Averd dit
alles onvindbaar weggeborgen in een stee
grafgewelf cn dikwijls nog beschermd
tegen grafschennis door een niet te verbre
ken steenstapeling. In overeenstemming
hiermede is hot dikwijls waargenomen maar
nog niet verklaarde feit, dat een mummie
invalt en verloren gaat, zoodra de windsels
verwijderd'worden, de beschermende kracht
zit bij de meeste exemplaren in of op de
indsels.
Spreker eindigde met eenige projecties be
treffende de begrafenisgebruiken. het bij
zetten in het grafgewelf, de doodslaap cn
opstanding van den gemummificeerde.
Op meerdere plaatsen werd de lezing toe
gelicht door lantaarnplaatjes waaronder
meerdere microphotographieën.
F BoonVoskuil d C KoomePlson e.
GEHUAVD; AV C V Hoorn en J Kamphues
M A Ragut en M Broeksma P Hillcbrand en
F do Groot C J 1\ Koelman en M J Strotman
M P J v. d. Kraan en A C M v Daalen
G J Omvloe en J Neuteboom W J do ItooU
en A VelthuUzen J Schild en J C Jansen
AV M v AVlngerdcn en S Brands D Vrij en
J de MeII
OVERLEDEN: E den Boer man 35 j. J La
german—Crama vrouw 54 J. H Bennlng—Uelts
ma vrouw 84 j. H G Langeveld man 45 J. J M
Geuke mnn 66 j. F Rade man 78 j. E v d Kas ij
jd 24 J. M Geevevan Rijn vrouw 62 J. M M
Olsthoorn—Kruik wed. 49 j. L vun Gelderen m.
53 J. D v d Lelie wedr. 84 J. H Kooreman Jm.
3 j. F M A Brulininckx jd 6 J. M C v d Stok 65
j. K J Knoppert man 65 J. E G Eskes—Vrijland
wed 74 j. A E v d PotAltmuller, wed. 76 J.
G Harland Jm 5 mnd.
Uit den Omtrek.
BOSKOOP.
SCHOUW.
B. en W. maken bekend dat op 27, 2S. 2
30 November a.s. schouw zal worden ge
dreven over de slootcn en wijken in deze
gemeente.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat de
slooten en Avijken over de geheele breedte,
een diepte moeten hebben van minstens
0.75 M.
NU DE WINTER KOMT.
De Directeur der gemeentebedrijven alhier
brengt ter kennis van belanghebbenden, dat
het reeds thans noodig is maatregelen te
nemen tegen het bevriezen van watermeters,
waterleidingen en natte gasmeters. Ook dro
ge gasmeters kunnen bevriezen, daarom
zorgc men een cn ander \'oor het invallen
der vorst zooveel mogelijk daartegen te be
schermen. Schade, wegens vorst aan meters
en leidingen ontstaan komt steeds vooi
kening van de verbruikers.
POSTERIJEN.
Evenals elders wordt alhier ook een proef
genomen met het aan huis bestellen van
geteekende stukken. In de avondbestelling
zullen echter geen aangeteekende stukken
worden bezorgd.
TREKHONDEN-KEURING.
Op 19 December a.s. n.m. 3Vb uur zal i
alhier op het plein van het raadhuis een
keuring of herkeuring plaats hebben van
honden- cu bespanning en hondenkarren.
HAZERSWOUDE
GESLAAGD.
ie 's-Gravenhage is geslaagd voir diplo
ma huisbezoekster hij de de Zuigelingen be
scherming, onze Wijkzuster Mej. T. C. Boor.
OPDRACHT.
Het bouwen van een bouwmanswoning
met stallen en verdere getimmerten voor
rekening van den heer N. P. Kaptem alhier,
opgedragen aan de hoeren C. J. Vreeburg
i B. J. Timmermans, aannemers alhier.
POSTERIJEN.
In onze gemeente zal een proef Avordcn
genomen niet het aan huis bezorgen van
aangeteekende brieven, welke een Avaarde
in f 1000 niet te hoven gaan. De
t reik in g door de bestellers vindt alleen
plaats tegen afgifte van de door de geadres
seerde of diens gemachtigde onderteekende
kennisgeving.
Bij de gehouden veiling Avaren aange
roerd 2658 eieren, waarvoor werd besteed
oor kippeneieren f. 11.10f. 13.00 Der 100
stuks, eendeneieren f. 7—f. S.50 per 100 stuks-
hanen f. 1.55 en kippen f. 0.55 per stuk.
Burgerlijke Stand.
Bevallen: C KoetsierNotenboom A
C AV A-erharlk—GordUn d AAr Peters—v. d.
Bosch d G van der BurghAardoom z AV
KIrkhovenScholten z.
KATWIJK AAN ZEE
Toen verleden week Maandagavond en
-nacht een hevige storm woedde, maakte
men zich zeer ongerust, wat de gevolgen
daarvan voor de reederijen zou zijn. Door
den korten duur van den storm zijn de ver
liezen aan netten en de aveu-ij nogal mee
gevallen. Van een ramp aan nettenverlies
is gelukkig geen sprake.
Na het heretel van de vorige week zijn
de prijzen van de haring zeer vast gebleven
en zelfs, zoowel voor pekel- als steurharing
nog iets opgeloopen.
In Vlaardingcn wordt alles door den han
del opgenomen, daarentegen schijnt er op
andere plaatsen veel opgehouden te Avorden,
dat. dan door de reederijen opgeslagen
worclt. Er ontstaat nu hier en daar een
voorraad, Avaaruit gedurende de volgende
maanden geput kan worden. Dat ophouden
van dc haring geschiedt natuurlijk met. een
speculatief doel. De handelaars schijnen nog
hoogere prijzen te verwachten. Qui vivra,
vterra.
BEGRAFENIS DS. BOLKESTEIN.
De Ned. Herv. Gemeente alhier zal Don
derdag a.s. bij de begrafenis van Ds. G. Bol-
kestein te Apeldoorn vertegenwoordigd zijn
door dc twee predikanten Ds. R. P. A. Rut-
gors en Ds. W. M. A. Kalkman, twee ouder
lingen en één dia kern
DESERTIE.
Do 14-jarige C. S. is gisteren te IJmuiden
van den logger KAV. 36 Aveggeloopen en
langs het strand naar Katwijk aan Zee ge-
'andeld.
Hij had geen lust om een nieuwe zeereis
i te maken.
OPLICHTING.
Dc gezusters BI. te Katwijk aan den Rijn
zijn opgelicht door iemand, die van hen
een eikenhouten rekje met gele kopjes en
schoteltjes Avilde koopen. Hij gaf voor, dat
een zuster van hem uit de Van Egmand-
itraat het rekje op zicht wilde hebben. Over
ion minuten zou hij het terugbrengen of
het geld ervoor; maar tot heden is hij nog
niet met het een of ander teruggekeerd
JERUEL.
Daar de Gemeontczaal gisterenavond niet
disponibel was, ds gisteniamiiklag om 5 uur
dc film ton voordeele van „Jeruel" voor
kanderen vertoond en hedenavond voor vol
wassenen.
Beide keeren was de zaal goed bezet, zoo
dat het te hopen is, dat liet goede dool een
aardig bedrag ten deed zad vallen.
EVANGELIE IN SPANJE.
Morgen, Donderdagavond 21 Nov., zal de
tweede win terlozing, uitgeschreven door dc
Afd. Katwijk van de Neder 1. Ohr. Vrouwen
bond plaats hebben. Ds. Herma n ides van
Valkenburg, zal spreken over: „Het Evan
gelie in Spanje", met lichtbeelden toegelicht.
LISSE.
GEMEENTE-BEGROOTING 1930.
Door Burgemeester en Wethouders van
Lisse word ons een Geniecnte-begrooting
voor 1930 toegezonden. Het is vanzelfspre
kend ondoenlijk om deze in zijn geheel ir
ons blad te publiceercn. Intussotien zijn Avfj
B. cn W. van Lisse voor toezending zeer
dankbaar. Om onze lezers toch een over
zicht te ge\"en van den linanueelen toestand
der Gemeente, geven wij hieronder de op de
Balans voorkomende posten Aveer met
eenige nadere toelichting.
BEZITTINGEN.
A. Gemeente-eigendommen f 222.157.89.
In dezen post zijn begrepen allo Bouw
gronden en landerijen, gezamenlijke waarde
f 134.527.89; dc Gebouwen met inventaris
vertegenwoordigen eèn Avaarde van f S7.G30.
B. Nog al te schrijven leeningschfeld
1 29.700.
C. Gemeente-Bedrijven f 362.817.800.
a. Gasbedrijven f 168.010.
b. Waterleidingbedrijf f 170.000.
c. Reserve-Fonds Gasbedrijf f 24.350.-12.
d. Reserve-Fonds Waterleidingbedrijf
f 511.46.
D. Stichtingskosten Ned. Herv. School
f 87.520.—.
Dit bedrag is het restant voor de hiervoor
aangegeven geldleenimg.
E. Voorschotten Woningbouwver. „Volks
belang" f 390.498.55.
„Volksbelang" bezit momenteel ongeveer
1.76.10 H.A. vrije bouwgrond. Het aantal
woningen A-erm eer derde met 19 en bedraagt
thaais 96 in totaal.
F. Voorschotten aan Landarbeiders
f 101.238.78.
In den loop van 1298 werd aan landarbei
ders verstrekt een voorschot van f 55000.
waarmede voor hen 16 Avoningon aan de
Gasstraat en Naroissensbraat werden ge
bouwd. Diverse fondsen f 12.600.—.
G. Kassaldo dienst 1928 f 26.004.48y2.
Dit bedrag was aan het einde van hei
dienstjaar Averkelijk in kas.
SCHULDEN.
H. Kapitaal 1 124.422.99.
Dit is het zuivere vermogen der Gemeente.
I. Vaste leeüingen f 657.045.—.
De Gemeente heeft aan particulieren ccn
schuld op langen termijn voor dit bedrag.
K. Rijksvoorschotten f 403.135.22.
Aan het Rijk heeft de Gemeente een
schuld op langen termijn A'oor dit bedrag.
L. Waarborgsom t 21.983.89.
Te zijner tijd zal voor het bedrag der door
de schoolbesturen gestorte waarborgsom
een geldleening moeten worden aangegaan
teneinde hiermede deze sehuld af te lossen.
Het aantal inwoners op: Januari 1929 be
droeg 8126.
Per hoofd heeft de gemeente dus op: Ja
nuari een schuld van f 1.0S2 169.11: 8L?G
f 13.317. De delcking bedraagt p;r hoofd
f 1101.743.69V2 8126 f 135.96. Over 1927
varen deze cijfers respectievelijk f 123.32 en
t 125.06.
Donderdagavond, aanvang 7 uur, zal de
Algemeene Vergadering der Coöp. Veilings-
ereeniging voor Bloem bollenkweekers wor
den gehouden in de Veilingzaal van H. B. G.
DEP. NUT VAN 'T ALGEMEEN.
Donderdagavond a.s. zal er in Hotel „De
Witte Zwaan" alhier een liederenavond
worden gehouden door Mevr. Marguerite
Couperus uit Haarlem. De heer II. Valke-
uit den Haag zal haar op de piano be
geleiden.
HOLLAND'S BLOEMBOLLENHUIS.
Donderdagmiddag 2 uur Speciale Gladio
len-veiling.
Donderdagmorgen half 10 Areiling van alle
soorten Bloembollen.
PREDIKBEURT.
Geref. Gemeente.
Donderdagavond 7 uur Leesdiienst.
WEER TWEE BOTSINGEN.
Maandag hadden weer twee botsingen
plaats bij het kruispunt Postkantoor, 's Mor
gens kwam een motorrijder en 's middags
een wielrijder in aanraking met een auto.
In bende gevallen worden de motorfiets en
het rijwiel zoodanig aangereden, dat ze weg-
gesjouwd moesten worden. De motorrijder
trof geen schuld, doch de Avielrijder wel.
want deze zat op dit drukke punt rustig
onder het rijden een andere kant uit te zien.
GEREF. MANNENVEREENIGING.
De hedenavond (Woensdag) te houden
A-ergadering der Geref. Manncnvereeniging
wordt gehouden in de Geref. Kerk. De heer
J. van Aalst zal inleiden: „De Riohte-
i." Aan Aan g 8 uur.
Kunst en Letteren.
DIRK SCHAFER
CHOPIN-AVOND.
Wie Schafer reeds eenige jaren volgden
weten Avel beter, maar zij, die boluifer voor
het eerst het podium zien betreden, vragen
zich af, of deze schijnbaar zoo onaandoen
lijke natuur dm staat zal zijn i.n de hoogere
regionen van den geest tc voeren, en of dat
nu de man is, van wicn de faam uitgaat,
dat hij een voortreffelijk Chapm-speler is.
Maar als de eerste maten van "Üe „Varia
tions Brill antes" aangeslagen worclcn, dan
begint er al iets te lichten. Onmiddellijk
valt dan reeds op het technisch ralfinement
waarmee de toon wordt afgerond; 't ii
les even fijn \erzorgd, alles even tintelend
en parelend, alles van een brillante schoon
heid. En in het fijnste passagewerk, w
mee Chopin dit thema van Hérold heeft
versierd blijft alles even klaar. En zelfs bij
nau^'hoorbaren aanslag blijft de toon zijn
draagkracht behouden.
Nu zijn deze „Variations", die het Opus
getal 12 dragen en in 1833 Aveixlen gccom-
paneerd; hoe schitterend ook gecomponeerd,
zuiver muzikaal beschouwd, niet Chopin's
sterkste werk.
De tintelende gloed van het Parijsche lc
ven ligt er over. Chopin voelde zich nog
niet de gemartelde balling, die wegzonk
elegischen Aveemoed cn zich dan plots w
verhief tot hartstochtelijke opstandigheid.
Den dieperen Chopin vertolkte Schafer
ons onmiddellijk daarop in de Vierde Bal
lade, opus 52.
Na een korte inleiding begint rustig ver
tellend het weemoedig zangerige hoofd
thema. Droomig spint Schilfer de hoofd,ge
dachte uit, en daarna volgen een aantal
variaties er op. We hooren het eohte bal
lade-karakter in groote intervallensprongen.
Er komt in woelige klankendrommen een
beeld van opstand en strijd en verzet. Stroo
men van dichterlijke gedachten vloeien af
en aan. Vol lyrisch epische afwisseling is tt
wenk. Soms komt het begin terug als in
trance en aan het slot Avordt een feestelijke
klankschoonheid ontwikkeld.
Met het spelen, der Polonaise Fantasie Op.
61 heeft Schafer zeker zeer velen aan zich
verplicht, daar dit werk heel weinig wordt
gespeeld. Het eisclvt inderdaad een meester
hand, daar dc eenheid van het \verk heel
cliep verborgen is cn het bij minder groote
Ghopinspelers allicht uiteen valt in een
aantal op zichzelf zeldzaam imooie deelen.
De opzet is reeds merkwaardig: telkens
herhaalde zware accoorden, met daarop
volgende brillante gamma's. De meest mo
derne van dezen tijd behoeft voor den eer
sten opzet van dc Polonaise Fantasie den
neus niet op te trekken: wat niet wegneemt,
dat ze de voornaamheid aan het schoonste
klassiek bezit. Ze is ook in liet verder
verloop vol stoutheid en teerheid, vol
melodische en riiythmische figuren.
Er is soms in het wonderlijk tnongewemol
iets oivwezenlijks, een raadselachtige diepte
van sentiment. En in 't hijzonder denken we
ook aan de trillerpassage vol tintelend
klankschoon. Ik denk verder aan de
schoone passage met het opgaand motief in
de bassen en de fraaie melodieën in de
rechterhand, die geheel verdroomd klinken
tegenover het steigerend hasmotief. en hoe
dit alles dichterlijk Avordt verwerkt
Als het waar is, dat Chopin aan deze Po
lonaise een programma ten grondslag heeft
gelegd: „Verleden en Toekomst van Polen"
dan zou dat uit deze passage wel het dui
delijkst spreken.
In ieder geval heeft Schafer zich wel heel
grondig verdiept m den geest van het Averk
cn er een schitterende expositie van ge
geven.
Ten slotte voor de pauze nog het Vierde
Scherzo, een zeer poëtisch werk, zonnig
\an temperament rijk aan melodische ge
dachten, A7ol tintelend "passagewerk en aan
liet slot mot een machtige stijging, die
triomfantelijk het prachtige stuk afsluit
Het bevreemdde niet, dat de talrijke aan
wezigen den grooten pianist warme hulde
betuigingen brachten, diie aangroeiden tot
een ovatie.
Na de pauze kwam het „kleingoed", maar
men weet, dat Ghopin zich hierin niet ge
heel zijn ziel A\'ist te uiten.
En dit „kleingoed-k wil niet hopen, dat
men in deze betiteling een depreciatie zietl
a populairder dan de grootere pianoAver-
vain den meester. Voor een Chopimspeler
als Schafer bij uitstek is, Avas het dus heel
wet 1920 aan de Vereeniging van de II
Cath. van Senen.
7. Idem tot het verleenen van een bijdrage
voor de stdchtimg vain een gebouw voor
de Vereeniging van Nederlandsche Go-
meenten.
8. Praeadvies over de voorstellen van de
Heeren D. Limburg en L. J. van LeeuAven
inzake steun aan xverkloozen.
9. Besluiten Comptabiliteit.
10. Ontheffingen Schoolgeld.
BurgcrlUke Stand.
Getrouwd: Joh. Sinke cn E B Jurgens
L J van der AVerf en C A M van den Heuvel
A de MooU en P van de Pol.
Geboren: M LambooTetteroo d J G
G AVarmenhoven—Alkemade d H van Leeu
wen—Zandbergeen z.
VOORSCHOTEN.
GEMEENTERAAD.
Vergadering van den Gemeenteraad van
Voorschoten op Vrijdag, 22 November 1929.
des namiddags 8 uur.
OnderwerDen ter behandeling:
1. Ingekomen stukken.
2. Voorstel tot het aangaan van een geld
leening.
3. Idem inzake subsidie Chr. H. B. S. te
Leiden.
4. Idem inzake subsidie Gewestelijke Land-
stormcommissie „Zuid-Holland-West".
5 Idem inzake gratis afstaan A'an een lo
kaliteit voor ecu landbouwhuishoud-
runsus.
6. Idem tot vaststelling van de vergoeding
krachtens art. 103.4 der Lager Onderwijs-
WADDINXVEEN
BOUW- EN WONINGTOEZICHT.
De raad benoemde A'oor den tijd van i
jaar den heer P. D. Stuurman, architect
hier, tot gemeente-opzichter, uitsluitend be
last met het bouw- en Avoningtoezicht, op
een jaarwedde van f 1000.-.
T.B.C.-BESTRIJDING.
He personeel van de meubelfabriek van
de firma Kempkes zamelde op de fabriek 'n
bedrag in van f56.71 voor de plaatselijke
vereeniging tot bestrijdnig dor tubersulose.
Het bestuur van genoemde vereeniging
zou gaarne zien dat dit op meerdere fabrie
ken hier ter plaatse geschiedde. Het zou dc
inkomsten niet weinig versterken.
ONBEWOONBAAR VERKLAARD.
Een 4-tal slecht Avoningen in de Kerkstraat
zullen nog tot 1 Maart a.s. mogen Avorden
bewoond. De gemeente is van deze Avonin
gen eigenares geworden. Zij zullen daarna
Avorden gesloopt.
Voornaamste Nieuws.
BINNENLAND
(bli 1)
De P.T.T.-begrooting 1930.
(BJZ. 5.)
I-Ict s.s. Stad Vlaardingen in nood bij Syd
ney (Britsch Canada) Vier opvarenden over
boord geslagen en verdronken.
BUITENLAND
De gisting onder de inlanders in Zuid-
Af ri ka en het optreden van de regeering
daartegen.
De Vlaamsche kwestie. De volledige verne-
derlandsching van de G ntsche universiteit
door de Vlamingen als toestssteen beschouwd
Conferentie van de regeeringen van Pa
lestina, Syrië en Egypte inzake de commu
nistische propaganda.
De Italiaansche taaldwLigelandij in Zuid
Tirol wordt verzacht
gemakkelijk hierbij een overweldigend suc
ces te behalen, dat ruimschoots was
diend.
Na het prachtige Ronde a la Mazur de
heel fijne Nocturne Op. 55 No. 1, met
lyriek van een fijne zangmelodie, een mid
dengedeelte vol stoutheid een kracht, waar
na alles zich weer oplost lichtgespomnen
klankeaiweefsels die in stillen glans v
dwijnen.
Vervolgens tAA'ee met zorg gekozen Ma
zurka's, de zoo zeldzaam poëtische Ber
ceuse, met dat heel teere melodisch motief
cn de heerlijke varianten die steeds x
uit de baspartij naar boven komen en
slotte de Valse Op. 42 met een \rio,loncel-
achfcige melodie in het middengedeelte.
Schafer is Chopinspeler bij uitnemend
heid. In het Avezen \ran den grooten Pool
heeft hij zich met intense liefde en toe
wijding verdiept Hij speelt stil voor zich
heen; de zaal in halflicht, als om zich niet
af te laten leiden, om zich geheel tc kunnen
geven aan 't herscheppen van Ghopin. Wc
hebben ons over zijn schitterende techniek
en de muzikaliteit van zijn voordrachten
reeds meermalen zonder reserve geuit. Er
behoeft geen woord van weer aan te wor
den toegevoegd.
Het geestdriftig gestemde publiek ging
niet heen zonder toegift
De mooie Bechsteinvleugel was uit het
Magazijn van den heer H. Mens te Leiden.
Laatste NieuAvs.
KERKNIEUWS.
NED. HERV. KERK.
Bedankt: Voor Minnertsga (Fr.)
(toez.), Ds. W. G. Krykamp te Sassenheim.
HANDELSBERICHTEN.
ROTTERDAM. 20 NOATSMBER.
TARAVE. Vroegkcereen van heden: Not
Jan. 11,15. Maart 11.72ei,Sf Mei 11.92',4.
MARKTBERICHTEN
i lew. 1.20—1.30.
KATAVIJK n.d. RIJN, 19 Nov. (Tuinbol
Katwijk en .Omstr.) Prtlzen: uien 3—3.i.
100 kg.; peen 760—950 per 100 bos; bloem-
MAASTRICHT, 20 Nov. Boter. Aangevoerd
ann de Botermün 127625 kg. Hoogsto prtls t 2.30
mldtlenprtjs f2.25; laagste prüs f2.10p. kg.
AVO 10RDEN, 20 Nov. Kaas. Aangevoerd 804
mrtUen. FrUzen le srt 53—57, met Rllksmerk
le srt 6658, 2e srt 53—55, zwaardere tot ƒ60,
la 8.60. golden ophelia 10-40—1-4.80. kllham
ƒ15.40, rozalandia 6 80—14.20, Keizerin 9.8A
chrysanten 6—23 c., id. per bos 12—46 c.. aspi
plumosa per bos 17 c., «sprlngory 2050 i
s per dozijn 65—74 c.. piment per mand 3.1
—2.70, aspltstra per pot 55—75 c-, cycloden 23-
27 c. per pot. Primula per pot 20—25 c.
UTRECHT, 19 Nov. (Fruitveiling). Prijzen:
bellefleuren 6—14; bezie van Schonauen 11
20; grauwe Houlaart 412: notarlsappeli
518: Goudreir.ett°n 740; IJsbouten f i—
7; Present van Engeland 10—19; gleror w"
deman 10—13: Soldat Laboureur 19—i
armgaard j 411; lemoenappels 820; win-
terjannen 49; zoete pippelingen
beurré clairgeau 3446; zoete rcinette
13; beurré diel 915; groninger kroon S
—20; Emll d'Heöst 21—48; St. Remi I
Sterappels 1135; Louwtjesperen 4li
groenperen 2—7; St Germain 8—19; Cam.
pagno zoet 5—10; Nouveau Poiteau 6—14;
roode AVjjnappels 11—34 alles per 100 kg.
VISSCHERÏJ.
VI,AART»NC.FN, 20 November. Hedsu wer4
•ta ild voor voile haring Eng. wal t 18 10. ste'Jf
teurharing Kanaal
IJMUIDEN, 20 Nov. Heden morgen werd««
in den Rjjksafslag te IJmuiden verkocht df
mgsten van 9 stoomtrawlers en 2 logger-?. B»
>mmlngen waren: ÏJM 2 7100; IJM 23 met
2400. IJM 54 2200; IJM 14 3900; IJM 101
2700: IJM 193 273?. IJM Sta 3400: IJV
316 ƒ6300; ijm 68 700. De loggers \rL UI
820; IJM 206 1950
Prllzen: tarbot t 1.65—1.20 perkg.: tong f)J.I»
-2.75; Friet f 0.680 33: groote schol f 5045;
nlddel schol 50—47; zetschol f61—51; kleint
'Chol f 3911.50; schar f 262.50; plotcr poon-
jes f 19groote schelvlach f 63—55%: middel
chelvisch 44—47; klelnmiddel f 32— 21 ;kleln<
chelvisch 14—.50; gullen f4—9; wilting fl
kist
50 Kg.: kabeljauw f 106—S2per kist van 125 k(
vleet f4.0—4; leng f2.50 per stuk; rog f S35—
25 per 20 stuks.
