u
De K:
Portiekhuizen Vlierboomstraat
te Den Haag
LEUREN IN HET INTÉRIEUR
BOUWBLAD No 23
J^ieutoe Hetëtótïje Courant
MAANDAG 11 NOVEMBER 192.3
VOOR VOORBORG
ALLEEN
WONINGBUREAU
„V ROP1ESTEYN"
Park Vronesteyn 61 - Tel. 78222
bij eindhalte bl. tram en station
Zuid-Holl. Eiectr. Spoorweg Mij.
MOOI
AMSTERDAM, 1S8 KEIZERSGRACHT, TEL.47655-44073
ROTTERDAM, STATIONSWEG 37 b - TEL. 11680
ISOLEERT
BESPAART BRANDSTOF
WEERT VOCHT
DEMPT GELUID
NWONIEH
TE HUUR: nodcrne, geriefelijke, vr3fe Kuizen
met gr. Tu0n aan de Topentean te ©VSIi?£S©iHiEIIi.
Huurprijs f 62.50 per maand. Te bevragen:
II Moafech. tot ExpS. van Onr. Goederen
CooSsSrcge! 94
ARCHITECTUUR: J. L. J. VAN DEN HOEh. TE DEN HAAG.
UITVOERING: MAATSCHAPPIJ „DE GRENSTE DEN HAAG.
porliekhuisbouw, vooral dit vraagstuk te
willen aansnijden.
Wel mogen we hier opmerken, dat de
portiekhuisbouw een speciaal Haagsche
bouwwijze is geworden, een goede vervan
ging van het minder economische boven-
en benedenhuis.
Het portiekhuis is voor Den Haag econo
misoh en wat het aangenaam wonen betreft
een vondst gebleken.
Begrijpelijk dan ook, dat de portiekhuizen
aan de Vlierboomstraat te Den Haag zoo
spoedige een kooper vonden. Architect J. L.
J. v. d. Hoek, de beleende I-Iofstadsche archi
tect, ontwierp de gevel en maakte de indee
ling en voor beide is hij gelukkig geslaagd.
Het portiekhuis heeft zich sinds vijf-en j toegang voor twee gezinnen, vond de oplos- o q__
twintig jaar meer en oneer ingeburgerd en sing, voor een gemeenschappelijke open blilt "op de* bierbij" afgVdrükte gevëlteo
zoodanige mate, dat Den Haag zich buitentrap te maken, die binnen de .rooilijn lcenin„ alsmede op de plattegronden, be-
uu.inrmiT tron onrloro ornn'o T-Tnl- I rlpr irrwpla wprrl inrrehnmvrli Vnnr (te tran yggtiigt'onze zienswijze
Ook de exploitatie zit in goede handen.
Gewesfelijke
ilbreidintfsp'annen
De vorige week vergaderde de Kamer van
Koophandel en Fabrieken voor 's-Gravenhage
onder voorzitterschap van den Heer A. G.
Verbeek.
eD Maatschappij „De Grens" Ranonkelstraat Beresteyn de voorzitter is, werd aan de Ka-
39 te Den. Iiaag, heeft voor een prima uit- j mer toegezonden een vragenlijst betreffende
voering van liet ontwerp van architect v. d,-de samenwerking tusschen verschillende ge-
Hoek zorg gedragen en dit is ook wel een meenten bij de vaststelling van uiibreidings-
van de factoren mee, die er toe hebben bij-plannen en behartiging van andere gemeen-
gedragen dat zelfs tijdens den bouw en i schappelijke belangen.
aangelegenheid werd in handen, ge-
der overdrijving mogen we hier van een uit
stekende geldbelegging spreken
dam, daarin onderscheidt, en, door wijze
van uitvoering, (de vrijheid van het gezin)
bovenaan staat.
Steeds heeft men in sterke mate in do
Residentie de tweede-etage bezwaren bij vex--
huur gevoeld. De particuliere bouwnijver
heid, doordrongen van de moeilijkheden bij
het verhuren van eerste en tweede verdte-
pingen met een gemeenschappelijke trap
üli uil- van ee11 commissie ad hoc, met welk
het feitPmc-advies de vergadering zich vereenigd
datT'têrwiJf wij dR3 schrijven, nogsl echts 3 ^elt. Naar aanleiding hiervan werd aan de
portiekhuizen inteer disponibel, zijn, bewijstCommissie van Beresteyn het volgende be
dat zij, die een safe belegging voor hun j richt:
geld willen, in de Vlierboomstraat hun keus j Een Gewestelijk Uitbreidingsplan voor het
hebben kunnen doen. I district 's-Gravenhatre werd door de Kamer
We kunnen deze portiekhuizen met warm-1 zeer wensclïelijk geacht. Ton opzich.e van de
te aanbevelen. De directie van Mij „De verkeerswegen te water en te land meent zij,
te en aan dit soort perceeleu Werd den naam Grens" is gaarne bereid inlichtingen te ver-1 dat he'. uitbreidingsplan niet door de gren-
van portiekhuizen gegeven. I schaffen en zoo uw verlangens naar een zen van dit district moet worden beperkt.
De geschiedenis van het portiekhuis wil- j huurhuisje mochten uitgaan, dan behoeft Wanneer een vrijwillige samenwerking tus-
len we hier niet nagaan. Toch zou.daarover clit geen reden te zijn om u niet met „De schen de verschillende gemeenten in onvol-
een interessant artikel te schrijven zijn en i Grens" in verbinding te stellen, want in de j doende male plaats vindt, dan zou zij een
waar we den bekenden architect H. J. de Aardbeistraat kan ook aan uw verlangen 1 regeling gewenscht achten zooals aangegc-
I-Iaas bereid vonden eenige beschouwingen voldaan worden. Maar daarover een vol- j ven in cle artikelen 121 en 122 van het wets-
te geven voor onze bouwrubriek, zullen we I gende week. „nim„.nT7c.Tr.n 1 on'werp tot herziening van de Gemeentewet
hem vragen als in-sider op het gebied 1
BOUWMEESTER.
Houth. ï/i'1-'../. van Schijndel Sj Co.
Hoofdkantoor: Opslagplaatsen, Zagerij en Schaverij
Oost-Admiraliteitskade 47' Rotterdam Nassaühaven - Boerenqat
Behalve op de kleuren zelf kan het van I kleurlooze toonladder van grijs en zwart
belang zijn eerst eens de aandacht te vest.- plaats maakt, geldlt het zwart bij ons als
gen op de waarde der verschillende in het rouwkleur.
interieur toegepaste kleur&n-; we bedoelen Overigens is de kunstzin van den mensoh
haar waarde tegenover het licht en donker, ook ten aanzien van het gevoel voor kleuren
haar intensiteit. j een kind der hem omringende natuur. Bij al
Het is een allesbehalve onbelangrijk on- le Oostersche voiken, die in een natuur met
derdeel der Aesthetica hetwelk de werking weelderige vormen en schitterende kiemen
van licht en kleur op 's menschen schoon-! rijkdom leven, is de zin voor bonte,
heidszin omvat. Want het gevoel voor kleu-
ren. al behoort het niet tot de strikt onmis
bare voorwaarden van ons imenschelijk be
staan, is voorzeker als een der voornaamste
bronnen van genot en levenslust te beschou
wen. Zoowel de indrukken die wij uit de
prikkelen. Dit vermogen van de gele kleur
staat tot dat van rood ongeveer als 8 5 en
rood tot blauw is de verhouding weer
als v
i 5 3.
(ontwerp Kan). (We wijzen er op, dat
reeds eenige weken geleden eveneens de
aandacht op dit wetsontwerp hebben geves
tigd, in verband met onze beschouwingen
over annexatie. Red.)
In het bijzonder de bij artikel 122 bedoelde
commissie verdient h. i. aanbeveling. De Ka
mer merkt hierbij op, dat het opn
één ot meer leden van de betrokken Kamérs
van Koophandel in zoodanige commissie aan
rich ïge vervulling van de taak dezer
positie verkrijgen dat de samenstellende
kleuren op gelijke mate op ons oog inwer
ken, dan zullen zij ongeveer in dezelfde ver
houding over de opervlakte verdeeld moe
ten voorkomen.
Vooral is ook de intensiteit der kleuren
van belang bij de toepassing van kleuren
in het interieur. Een der eerste regelen hier
bij is ,dat de kleuren van onderen naar bo
ven toe steeds lichter moeten worden, on
geacht de gebezigde kleuren, daar we hier
bij alleen liet oog hebben op de lichtsterkte,
op de intensiteit der kleuren. En nu is het
eigenaardig,- dat dit principe reeds in de
oudheid is aanvaard, want bij de Pompe
rij Küom leven, is ue zin Pr jaansche wandschilderingen is de sokkel
sprekende kleuren bijzonder sterk ontwik; winden bij voorkeUr zwart ot donker
kcld, waarvan niet alleen de klcedij, maa. terwij, boven llchtere kleuren
i„iue iiooiuiooii uiuuaaftL. zjuivti nisuiioiiei
dagehjksche omgevmg de bonte kleuien op j kennen we aan (je cion]cere tinten een ma-
weinige uitzondering na verdwenen. j j teria.al zwaarder karakter toe en een toepas-
beeldende kunst op ons voortbrengen, zijv w._
bijna in geen mindere mate afhankelijk van j fijnheid der overgangen, schakeeringen
de werking van licht en kleuren, dan van i contrasten, dan aan schrilkleunge bont-
de vormen beid en ook hierin zullen wij geheel
In dc natuur toch is het niet alleen de overeenstemming met de ons omr'
in ac natuur toen is net niet auecn ut - o - j l t en een blik slaan op de ons omringende
vorm, die ons boeit en bekoort, maar vooral natuur,^met.haar somber gnjze iuc j tuur> behoeven we slechts te letten op
I bSchnuwins van MiaaBlijk aandoend Jandachap,
Wil men dus bij een bepaalde kleurencom- commissie ten goede kan komen, wegens het
i-ii ,i„ nauwe en veelvuldige contact van de Ka
mers van Koophandel en Fabrieken met cle
in haar district gevestigde bedrijven 'op het
gebied van handel, nijverheid en verkeer.
Zij is van meening, dat de uitvoering van cle
uitbreidingsplannen in handen dient te blij
ven van de besturen van de betrokken ge
meen lien zelve.
Vaststelling en uitvoering van een uitbrei
dingsplan door een afzonderlijk streek-'
orgaan komt der Kamer slechts dan wen
sclïelijk voor, indien zulks niet mogelijk zou
blijken op de hierboven aangegeven wijze.
Overigens meent de Kamer, zonder dat zij
incidenteel een oordeel wenscht uit te spre
ken over de principieele vraag of de behar
tiging van bepaalde strcekbelangen be er zal
kunnen geschieden door de overheid dan
door particulieren, dat een gemeenschappe
lijke behartiging van bepaalde streekbelan-
gen ongetwijfeld wensclïelijk kan zijn. Men
zal echter goed doen alle zoodanige gevallen
op zich zelf to bezien, en de verscheidenhe:d
van omstandigheden, die zich daarbij kun
nen voordoen, in oogenschouw te nemen.
De Kamer wijst op een concreet voorbeeld
genoemde, zou ons aangeboren gevoel
stabiliteit ontegenzeggelijk geweld aandoen,
Geheel instinctief is wellicht een te sterke
ende aanduiding voor deze neiging; indien we
'een blik slaan op de ons omringende na-
riet; door haar m de cerSte plaats wordt in I z-iemer een Korie pescnouwmg vat---
de plantenwereld dc hoogste schoonheid be- j E. Gugel m zijn inleiding tot de Geschiede -
hoogste scnoonmeju oe- ««k6» "l*:i„wm rvnnd
reikt. Zoo.machtiR e» onwrWn.rb.ar ia 1»; UeïSftaar hoi* «M«e» begreMd door donkor.
derdaad de betoovering dier kleuren op 's j Om te
menschen gemoed, dat zelfs de beschaafde ste werking ontwikkelen door dc samenstel-
smaak en het geoefende oog daardoor te sterk ling met andere, geeit Gugel oen ov erzicht
kunnen worden bewogen en bevangen, om van de gebruikelijke leer over oe kleuren-
ten aanz eil van de gebrekkigen- vorm, tegen harmonie. Hij gaat uk vhin het oudere pnn-
illusie of mislukking gevrijwaard te zijn. i cipe, nl. van de drie hoofdkleuren rood.
Het koloriet kan aan de eene zijde het I blauw en geel, cle primaire, waaruit de
middel zijn om cle duidelijkheid van het secundaire kleuren paars, groen en
kunstwerk en zijn aesthetische waarde te oranje zijn afgeleid.
verhoogen en alzoo den indruk te verfijnen De kleuren welke in een zesaeeligen kleu-
en daaraan meer kracht hij te zetten; maar ren cirkel tegenover elkander zijn geplaatst,
i den anderen kant, als een tweesnijdend worden complimentaire kleuren genoemd,
oen. bii onvoorzichtige toepassing er toeomdat zij elkander aanvullen, zooals rood
-len groen, geel en paars en blauw en oranje.
Hoewel in de juiste verhouding toegepast,
met behulp van deze kennis een aangenaam
geheel verkregen k an worden, moet hieraan
geen al te groote waarde worden gehecht,
omdat de intensitiet der kleuren hierbij een
belangrijke factor is. Wil men niet dat één
de.' kleuren van een compositie overheerscht
doch dat hpt geheel een harmonische irt-
druk maakt, dan moet nl. op deze. intensi
teit der kleuren met de noodige aandacht
gelet worden .Onder intensiteit eener kleur
verstaat men het vermogen om ons oog te
n. bij onvoorzichtige toepassing
leiden den indruk van het werk te vermin
deren, ja ten een en male te bedreven
Zekere indrukken van het koloriet, worden
uit de meerdere of mindere lichtsterkte der
kleuren geboren, of uit den graad van ge
schiktheid om ons oog te prikkelen. In hoe
hoogerc mate zij deze laatste eigenschappen
bezitten zooals geel, oranje, rood des
te levendiger, vroolijker en meer opwek
kend is haar aesthetiisch karakter. Wij spre
ken daarom van sterk prikkelende, inten
sieve kleuren, als van warme, en van d-
zachterc, die in mindere mate op ons oog in
werken, violet, groen, blauw, als van
koude kleuren. Het karakter der eerste is
licht, uitlokkend, opwekkend en verblijdend,
dat der laatste bedarend, somber en druk
kend.
Warme en lichte kleuren doen de voor
werpen. in onze oogen meer uitkomen, ter
wijl koude cn donkere kleuren ze meer op
den achtergrond schuiven. Op deze, uit haar
natuurkundige eigenschappen voortvloeien
de werking der kléuren is 'ten deele ook haar
toepassing in cle bouwkunst (cn ook in de
interieurkunst) gegrond. Hier dient dc
kleurgeving cm een te sterke tegenstelling
der vormen te verzachten, daar weer om het
geringe onderscheid in vorm sterker te
doen spreken.
Behalve aan de indrukken, voortspruiten
de uit hare natuurkundige eigenschappen,
ontleenen vele kleuren haar toepassing aan
zekere symbolische beteekenis, al of niet me,j
haar voorkomen in de natuur .Van de
vroegste tijden af heeft als het ware het in-
Stinct.van den niensch het purperrood als
een bevoorrechte kleur, als het teeken van
macht over leven en dood Beschouwd. Als
symbool van hoogste waardigheid en gezag
diende het reeds in dc grijze oudheid ter
opluistering en versiering van afgodsbeel
den. Later werd het als hoofdkleur op de
vorstelijke klcedij overgedragen en gold het
als symbool der zegepraal voor triomfeer-
ders. Het is een prachtkleur bij uitnemend
heid.
Geheel in overeenstemming wederom met
de indrukken, diie ons gemoed ontvangt,
wanneer het groen der boomen en weilan
den, de kleurenpracht van het hemelgewelf
én het rood dier ondergaande zon yoor een
lichter cn ijler wordend geboomte en
daarboven een lichte lucht met spelend daar
heen drijvende wolkjes, doet weldadig aan
niet alleen, doch in zulk een beeld hecrscht
rust. Een contrasteerand natuurtafereel bv.
een onafzienbare zandvlakte, die zonder
overgang fel licht afsteekt tegen een onne.il-
spellencl donkere lucht, heeft wel zijn
schoonheid, doch hier hoerscht geen rust en
'ruiten deze nog aanwezig is, voorspelt al
les dat deze spoedg verstoord zal worden.
Men voelt zich in dergelijke omstandigheden
niet op zijn gemak.
We moeten evenv. .1 voorzichtig zijn. Ve
len toch meenen dat een der hoofdkenmer
ken van de moderne kunst en van geavan
ceerd moderne opvattingen hierin gelegen
is, dat precies het omgekeerde gedaan moet
worden van wat altijd gedaan is en in het
negeeren van reeds lang gangbare theorieën
Geen would-be modern architect zal het
in z'n hoofd halen om een pvramlde nu
eens net andersom te bouwen dan de Egyp-
tenaren, met den top naar beneden, dat gaat
eenvoudig niet; maar brengt men in een
ONVOLDOENDE BEHARTIGING
van een verlccersbelang, n.l. de nieuwe ver
bindingsweg Rotterdam—Delft—'s-Graven
hage. Bij he. tot stand komen van dezen weg
is niet voldoende tijdig voorziening getroffen
voor cle uitvoering van een nieuwe overbrug
ging van het vaarwater nabij cle Hoornbrug.
Door het ontbreken van een nieuwe, voor het
moderne verkeer doelmatige brug, mist de
nieuwe verbindingsweg een gr. >t deel van
het nuttig effect dat hij anders aanstonds
had kunnen hebben.
["Sesrenmoslemasaiiin „NOVELTY
Steeds iets aparts in dassen Specialiteit in het betere eenre
POMPE' BURGSINGEL 11 (naast Grand Theater)
GOUDSCHERIJWEG 19 ROTTERDAM
Geen gezellig intérieur
zonder een goede sigaar
LAS TRES REI NAS Verpahi in
ceder-kisten van 100 stuks Prijs 12.—
G. HASEKAMP, Importeur
MM. HOUTHANDE
L J. ym WEERELT ZU.
ROTTERDAM
JENSIUSSTRAAT 5 TEL. 43319
LINKER ROTTEKADE 36 - TEL. 50255
Wij zijn de eenige LOONZAGERIJ,
die Uw hout desgewenscht ook
„GESCHUURD" levert.
*J.V. KON. V£-REEN GOt
TAPIJTFABRIEKEN
ROTTERDAM
DE VROUW IN DE
NIEUWE WONING
In „Die Kunst" troffen we een knap ge
schreven artikel aan van Iv. Fischer, ware
woorden, welke in dezen tijd van nieuwe
zakelijkheid niet genoeg herhaald kunnen
worden. Het zou teveel plaatsruimte vergen
wanneer we het geheelc artikel hier lieten
volgen. We volstaan dan ook met cle kern
van haar betoog hier weer te geven-
De schrijver behandelt clan cle rol der
vrouw in de „nieuwe woning. Ziin meening
moet bii den bouw en de inrichting van
buis in de allereerste plaals gevraagd
den. want de architect bouwt het hui;
vrouw het tehuis. Terecht zegt Fischer, dat
een vrouw als cle eerste gepstdrift voor
wat- nieuw is vervlogen is cn de nuchti
practijk haar heeft opgevolgd, zich niet kan
schikken in een slaap- cn eetwagenkeuker
Dat kunnen vele ultra modernen, de lill
putterige Frankforter keukens e.d. propagee-
rende en ook all in niet te groote wonii
tnenassénde architecten cn bouwers in hun
ooren knoppen. Circus-slaapkamers met klap
bedden on meubels a doub'e usage zijn n<
geschikt te maken voor het onderbrengen
vun familie-aanwas. De nieuwe huistypen
moeten ontstaan met aanzienlijke medewer
king van de huisvrouw.
In dit verband herinneren wij aan een ar
tikel van den Roterdamschen stadsarchitect
tect den heer J. .1. P- Oud, eenige weken ge
leden in ons blad afgedrukt, die er ook sterk
op aandringt, dat cle vrouw bij den bouw
Diize woning wat meer haar invloed zal
laten gelden. (Redri
GLAS m LOOD nmiiRiimi
hllllBIl CÏEËnrST GLAS
si I. BSOERE S ZOHEH's Olasindustris
IKTMIIM113 S'öiM - TEL. 52104
IllilllIIlllllllBIBBIill fiNNO 1306
r TUHSTIUTIb
ROTTERDAM
beveelt zich beleefd aan voor
alle voorkomende i
TIMMERWERKEN
Administrate! en Onderhoud ven Huizen, i
K. «g. S<OC3M
HOUTHANDEL
VUREN GRENEN MTTERBAM
HOUTLAAN 19
TELEF. 1332-1303
GEZAAGD
GESCHAAFD
C. DE KONING
DECORATIEF BEELDHOUWER.
Duurzaam Concurreerend
SCHUURMAN 6 C00RS
Exercitiestraat 25, R'dam, Tel 10411
Woningzoekenden
i bel plan-Zuid te Amsterdam (Koer-
n Maasstraat) vindt U
BBsGEniEFEL'JKE W0MNGEN CF
WINKEL MEI WONING EN KELDER
.lie geïnstalleerd met^warm en koud
P. J. SCHENDSTOK
Directiekeet of Prinsengracht 851
Amsterdam, tel. 32564-83873-28237
LOODGIETERS- EN
SANI7AIREWERKEN
F. GALL Jr.
R0TTEF0flMKi2,3OTOTB5fi™—
OOSTEINDE 96 - TELEFOON 55180
TE 5-EÏÜUÊï
lib Eüitew echstrasi
hoek KapeEstraat
Schitterend ingerichte
Benedenhuizen f 60.— p.m
Bei-Etages f 55.—
Etagesf 45.—
Parterre-ruimte met
Kanteor, 600 M3 f 300
Alie woningen zijn voorzien
van ingebouwd bad.
Bevr. aldaar, bij I. A. KLOK,
Sc!i:ed. weg 153b te Rotterdam,
Tel. 33372 en H D. v. DIGGELE,
Mathencsserweg 87, TeJ. 33635.
TEE
Te bevragen
P. HIULDZR, Essohenweg 29, Tel. 07189
Ie üyur Scliiedam
Stalisaisleia, vIe'e f.o. kal station
BENEDENHUIZEN
f 52.— en f 54.- per maand
BOVENHUIZEN
f 50.— en f 48.— per maand
ETAG S
f30. f32en f35.—p.m.
WINKELS, waarvan één uitmun
tend geschikt voor café.
Adres
CEtSïï. SCHUUHMANS
Schied. Singe! 33a, Tel. 3150, Rotterdam.
Presdwood
B.Ï. liSiUSBSiiat RNNuti" a Hoen™
Tel. Int. 684S8-58B80, ROTTERDAM, Kortenaerstraat 5
f~fel Plalfe Dak
R. Döcker behandelt in „Die Kunst" het
probleem van het dak. Het platte dak is z.i.
niet alleen een formeel e, maar ook een tech
nische kwestie cn ook een gevolg van de
organisatie van een nieuwen plattegrond-
Zoo is het een intrinsiek vormingsprincipe
van clc nieuwe architectuur Op zichzelf zijn
cle oplossingen van de tegenwoordige bouw
kunstige opgaven al grcot en ze kunnen on
getwijfeld in hun organische vorming vei
cenvoudigd worden door weglating van het
steile dak en oplossing met plat dak.
NEDERL. CHRISTEL.
BOUWARBEIDERSBOND
Door het Centraal Bestuur van den Ned.
Chr. Bouwarbeidersbond is benoemd tot
Bondsbeambte met standplaats Groningen,
voor de provincies Groningen en Drenthe
de heer .T. Varkevisser, voorz. der afd. Den
Haag II (Scheveningen), schilder van be
roep. De heer Varkevisser heeft deee benoe
ming aanvaard en zal 10 Nov. in functie
treden».
terieur de zwaarste kleuren aan de hoven-
zijde aan, dan gebeurt or niet? bijzonders
de wand zal er niet door omvallen, noch het
plafond naar beneden komen.
De opvattingen op dit gebied zijn echter
j zeer vaag, waarop we nog wel eens nader
o terug lscró&x
BEGANE GROND
PorlUkhuiien FlUrboomstraat te Den Haag
