r VRIJDAG 1 NOVEMBER 1929 1 TWEEDE BLAD PAG. 5
DE DOORBRAAK VAN HET MODERNISME
DE EERSTE CHRISTELIJKE SCHOOL
HERVORMINGSDAG VOOR
WIERINGEN
HEERLIJKE SAMENWERKING VAN
GELOOVIGEN
Het eiland Wicringcn behoorde tot Noord-
Holland
En thans tot de provincie „Flevo", meent
gij-
Neen, zoo is het niet bedoeld. De Zuider
zee is er nog ,al groeit de dijk staag aan. En
de twaalfde provincie is er nog niet. Wie-
ringen behoort ethnografisch nog tot Noord-
Holland.
Maartot heden behoorde het geheel en
volkomen tot het Noord Holland van het
modernisme; tot Noord Holland, waar de
Protestantsche Kerken en scholen zoo dun
gezaaid zijn. En in dit opzicht was Wielin
gen zoo echt, zoo absoluut Noord Hollandsch
boven 't IJ. Ja, het stond vooraan in de rij
der ongeloovige gemeenten.
Dat zal er niet beter op geworden zijn,
sinds het vroegere eiland middelpunt van
actie en vertier geworden is. Wantals
de polderjongens komen de goede, die ik
kèn niet) te na gesproken, dan nemen be
schaving en godsdienstzin in de regel niet
tpe.
Wacht even! Het was gister Hervormings
dag, niet waar? Nu, voor Wieringen was
het dit in bijzondere mate. Want Kerken en
particulieren hebben niet gewacht tot de be
volking zich verdriedubbeld had, om daarna
te zuchten: hoe krijgen wc daar geestelijke
voet aan wal; maar men pakte aan, di
rect; zoodra de toestanden zich ontwikkel-
den.
Bovendien begreep men, dat op schoolge
bied althans samenwerking tusschen belij
ders van verschillende kerken dringend
noodzakelijk was.
Dit leidde tot. de stichting van een ver-
eeniging voor Chr. Nationaal Schoolonder
wijs, en na veel moeitenvollen arbeid kon
gisteren de Christelijke School aan den
Oever geopend worden.
Neen, zoo heel gemakkelijk ging dat nog
niet. Het vrijzinnige gemeentebestuur had de
gedachte van de vrijzinnige staatsman
C'ort van der Linden nog niet voldoende ge
grepen
Doch waarom al te veel te vertellen van de
strijd, welke zelfs in 1929 hier en daar nog
nasmeult; als er van zooveel zegen te
verhalen valt.
We hebben, Goddank, nog een Christelijk
Kabinet en een anti-rev. Minister van Onder
wijs en als liet moet, dan wordt in Den
Haag over de toepassing der rijkswetten voor
het onderwijs beslist.
En zoo konden we op de zonnige Her
vormingsdag naar Wielingen reizen om ge-
getuige te zijn van de geestelijke wederge
boorte, van do opening der eerste Christe
lijke school aan de Noord-Westkant van de
nieuwe provincie, welke strales uit de gol-
en lijst.
Gebrs. Kraak voor het schilderwerk on an
deren.
Mededeeling werd gedaan van ontvangen
gelukwenschen o.a. van den Burgemeester
van Wieringen; van het hoofdbestuur van
Chr. Nat. Schoolonderwijs en van Mr.
Hangelbroek; terwijl personeel van
Openbare Scholen schreef, dat het met leed
wezen van de stichting had kennis genomen
en dus niet aanwezig zou zijn.
Feestrede Ds, Heida.
Nadat "de Chr. Zang-vereen,., directeur A.
Kraak, gezongen had1, sprak Ds. H. J. Hei-
da de feestrede uit.
ven njsiv
In het keurige houten gebouw van het
Geref. Evangelisatie Comité, dat vlak naast
het houten schooltje staat, had de plechtig
heid -plaats. Het was een- evenement .vopr,
Wieringen en de belangstelling van alle zij
den was bijzonder groot.
Opening.
De heer JBosma, Voorzitter van het Be
stuur, leidde de bijeenkomst en sprak, na
psalmgezang en gebed een openingswoord.
Het is een groot gebeuren, aldus de voor
zitter, dat morgen de eerste Chr. School op
Wjeringen geopend wordt: de Heere heeft
groote dingen gedaan.
Moeilijk was de weg. Er was geen mede
werking. Maar God hielp, want er was be
geerte bij de ouders.
Het verzoek, op de wet gegrond, is door
het gemeentebestuur afgewezen: maar de
school staat er, ondanks de onredelijke wei-
g E^nioest gebouwd worden, want de ouders
moeten hun doopbelofte nakomen en daar
voor is een school metden Bijbel noo-
dic. Er zijn ten slotte geen neutrale vak-
ken: Gods hand is in alles en daarvan zul
len we onze kinderen verhalen. Het gaat om
de ziel van ons kind; gelijk Dr Kuyper
zei: wij betrekken met ons kind de wacht
bij het Kruis.
Ebe.n Haëzer en God zal verder helpen.
Dat weten wij, omdat wij het gelooven; on
danks de zorgen. Een knielende gemeente
zal ovenvinnen: wij danken voor wat God
gaf en bidden om meer zegen voor onze
school en onze kinderen.
Welkomstwoorden-
De Voorzitter (heette voorts welkom de
heer-G. Ch. Dun, inspecteur van het L.
in Den Helder; Ds. Heida van Vlaardingen;
het bestuur der' Chr. Scholen te Alkmaar
en Anna Paulownapolder; tenvijl de fa. Boer-
sen dank gebracht werd voor de snelle bouw
(in drie weken) van de Hulpschool en
Ds. J. H. HEIDA.
Ds. Ileida, door omstandigheden alleen
tegenwoordig voor het Geref. Zuiderzce-
ennutó, bracht -allereerst namens dit Comité
de gclukKvenschcn uit cn. sprak daarna naar
aanleiding van Matth. 21 15 en 16, waar
Jezus zegt, dat kinderen en zuigelingen Godc
lof brengen.
Het is een vreugde-brengende bijeenkomst:
een Chr. School in het merkwaardige den
Oever, en dat in ongekend snel temjx».
Het onderwijs kent gelukkig de eenvor
migheid niet meer, zooals Kappeyne's wet
het wilde. Helaas, hier was tot heden geeft
ontwaking; maar nü moest het komen.
Riep Jezus niet perst de kinderen? En
zouden wij dan toelaten, dat het Kruis uit
de school geweerd bleef?
Dat is geen lage partijdrift, maar Chris
tenplicht, gelijk hot jonge bestuur toonde.
Verheugend1 is de samenwerking van ver
schillende Kerkelijke gezindten: wie de kin
deren naar Jezus brengt, steunt en sticht
de Kerk en ondermijnt nooit Kerkelijk leven.
We zoeken het niet bij ons zelf; alleen bij
Christus; gelijk de kinderen bij Jeruzalem
deden. Zij wisten niet wie Jezus was; ze
juichten, 1-Iem spontaan toe; want ze had
den zijn liefde gemerkt.
De overpriesters meesmuilden en spraken
Jezus aan over de kinderen.
Ja, Jezus hoorde het wel.
En wij weten, dat Hij ons thans ziet en
hoort cn wij bidden Hem om Zijn zegen; on
danks onze zonden. Want gezegend is Hij,
die komt in den Naam des Héeren.
Jezus hoonde het wel; en Hij bestrafte de
kinderen niet. om bun onkunstzinnig geluid;
Hij nam de lof aan, zóóals ze die brachten,
onbegrepen desnoods, volgens de meening
der Schriftkenners. Want deze laatsten ken
den, de Schrift niet (Psalm 8).
Daar kan men loeren, welke bedoeling
God met het kind heeft; iets, wat in onze
dagen zoo vaak vergeten wordt. Max Müller
wist het wel, dat het dier niet spreken kan,
omdat het geen ziel hooft; doch het kind wol.
Dat kind zal God loven en het neutrale
onderwijs mag dat niet beletten. De Chr.
school heeft het de kinderen te leeren. Niet,
wanneer gij meent, dat het tijd is; maarzoo
dra het mogelijk is: de toebereiding van zui
gelingen voor de eeuwigheid hield Jezus aan
zich zelf.
Het is Hervormingsdag; wij weten nog
niet wat uit dit begin groeien zal; maar wij
vangen aan, zooals Luther deed, de hand
aan de ploeg en bland in de toekomst; en
zooals Calvijn, die ook in het kind een schep
sel Gods zag.
Dau zitten we niet werkeloos; maar we
gaan met ons kind naar he* Kruis. Hier ligt
de roeping der ouders. Menschelijkerwijs ge
sproken hangt de toekomst dezer school aan
de toewijding of de onverschlligheid der
ouders.
De bijzondere school kan zich, intellectueel
ten volle met de openbare meten. Dat kan
dus nooit een beletsel zijn.
De vrijheid tot schoolstichting is er: wie
God vreest zal die vrijheid gebruiken naar
Zijn wet.
Personeel en bestuur krijgen een zware
taak; doch laat allen vertrouwen op de be-
EEN RECORD OP GEBIED VAN SCHEEPSBOUW
lofte van den Heiland', die de kinderen ze
gende.
In Jezus Naam zij de arbeid hier begon-
nenl
Installatie personeel.
Nadat het Lutherlied gezongen was, Instal
leerde de voorzitter het personeel: het hoofd
de heer J u i e t i n g, mej. Schuif en de
heer Ooievaar, hen welkom toeroepend
op Wioringcn; waarna hun de zegenbede van
Ps. 134 werd toegezongen.
De heer J u i s t i n g, daarna sprekende
namens het personeel, dankte het bestuur
voor de benoeming en de hartelijke bejege
ning en beval zich verder in aller gebed en
belangstelling aan.
Inzonderheid wees hij de ouders op hun
roeping; de school zal onderwijzen en op
voeden; het kwaad in de kinderen bestrij
den eai tot het goede aansporen, en opwek
ken: met en voor de kinderen bidden en
de school steunen in haar werk.
Toespraken.
Namens <fo ouders werd het woord ge
voerd door den heer Jansen, die de beste
wenschen voor dc toekomst uitsprak.
de heer Dun,
inspecteur In de Inspectie Den Helder.
Hij wees er op, dat de school op ongewone
wijze is tot stand gekomen. De uitspraak
hangt nog: dat is durf.
Aan de wettelijke voorschriften was vol
daan en toch weigerde de Raad medewerking.
Ged. Staten zullen straks een uitspraak moe
ten doen.
Nu staat de school er nog voor ejgen ri
sico, want gij meent in uw recht te staan.
Ik deel die meening volkomen!
Het mag hier wel eens gezegd worden: de
pacificatie kwam er met medewerking van
alle politieke partijen.
Er zullen nog wol wijzigingen komen; doch
de gelijkstelling blijft.
Late er dan vanaf morgen wederzijdsche
waardeering zijn tusschen de voorstanders
van bijzonder en openbaar onderwijs. En
komt er strijd, dan met open vizier.
Want de naam C h r i s t e 1 ij k e School
legt zware verplichtingen op.
Genabnordc Scholen.
Namens het Schoolbestuur te Alkmaar
sprak dc beer W. de Bruin, penning
meester. Alkmaar leefde met Wieringen mee
en dis dus ook verheugd.
Hij sprak over het modernisme in Noord
Holland, dat alleen door de School overwon
nen wordt. Het Evangelie op School sticht,
ook de Kerk.
De valschc vlag der neutraliteit moet om
laag en de banier van Christus omhoog.
De heer De Bruin overhandigde ten slotte
aan het bestuur te Wieringen het gedenk
boek der Unie door Ds. Rullmann.
Het werd natuurlijk met groote dank aan
vaard.
Van de genoodigden sprak voorts het
Hoofd der Chr. School te Anna Paulowna in
gelijken toon.
De Secretaris spreekt.
Cand. H. J. Winter spreekt daarna
cenige oogenblikken. Deze schoolstichting is
een geloofsdaad, vrucht van veel bidden en
hard werken. Van ons de arbeid, van God
de zegen. Deze School beeft in bijzondere
mate het voortdurend gebed en de hartelijke
toewijding van allen noodig.
Spr. uit zijn vreugde over de hechte sar
menwerking die in het bestuur heerscht.
Voor velen is dit een der schoonste dagen
in hun loven. Oude bewoners van Wierin
gen hebben tientallen jaren gesmeekt om yeil gmv
openbaring van het Christendom op Wi^Tinent d<
ringen. In hun hart leeft de juichende vraag
Wat zal ik met Gods wel daan overlaan,
dien trouwen Heer voor Zijn gena vergel
den? Hun vreugde is onze vreugde. Staan
wij allen pal voor onze school naar den eisch
van Zijn Woord, de kinderen onderwijzend
opvoedend in de vreeze des Heeren.
LICHTWEEK TE ROME
Over heel de wereld is 't merkwaardige feit herdacht, dat vijftig jaar geleden Edison's
eerste gloeilamp brandde. Ook Rome had zijn lichtweek en 't eeuwenoude Colosseum
baadde 's avonds in een zee
electrisch licht.
Dank aan allen, die tot in laten
stond toe, altijd bereid waren weer op de
bres te springen, inzonderheid de familie
Davidse, die ons gaat verlaten en naar Rot
terdam trekt
Is er tegenwerking, in Gods kracht gaan
we moedig voorwaarts.
Nadat ook nog anderen hun groote blijd-
schao uitgesproken hadden, en de avond
voorts gevuld was met orgelspel en gezang,
werd de heerlijke bijeenkomst ten slotte met
gemeenschappelijk gezang gesloten.
De School.
In drie weken tijds is een keurig houten
hulpschooltje verrezen, waarin plaats is voor
ongeveer 90 kinderen, die reeds ingeschre
ven zijn, terwijl zich dagelijks nieuwe leer
lingen aanmelden.
Een grooter en. dan een steenen schoolge
bouw moge er spoedig verrijzen.
Op Wieringen zijn onbegrensde mogelijk
heden. j
En het was gisteren Hervormingsdag!
Kerknieuws.
Bij de werf Conrad" te Zaandam zijn de eerste vijf schepen van een serie Kempenaar
a 3S stuks tc water gelaten. Deze tewaterlating heeft niet op dc gewone wijze plaats
gehad, doch ze-zijn met twee drijvende bokken te water gelaten. Des morgens om 6 uur
is men hiermede begonnen en om 12 uur was reeds het vijfde schip te water, voorwaar
'een record om in 6 uur tijds vijf schepen van de volgende afmetingen tc water te laten:
SOX6-50X2.40, laadvermogen 570 ton*
NED. HERV. KERK.
Beroepen: Te Vinkeveen, D. Th. Keek
te Heteren. Te Hollandsche Veld (Z.-O.),
H Stegeman te Urmond (L.). Te Sebalde-
buren, cand. H. W. Cazemier te Groningen.
Bedankt: Voor Leiden (vac.-wylen G. H.
Beekenkamp), F. Kjjftenbelt te Feyenoord
(Rotterdam).
GEREF. KERKEN.
Aangenomen: Naar Batavia, H. Hol-
trop te IJmuiden-Oost. Naar Haastrecht,
J. F. H. Erdmann, cand. te Hilversum, hulp-
pred, te De Bilt.
Bedankt: Voor Amsterdam-Tuindorp,
Dr. H. W. van der Vaart Smit te Zuid-Beyer-
land. Voor Vledder, J. F. H. Erdmann,
cand. te Hilversum, hulppred. te De Bilt.
CANDIDATEN TOT DEN H. DIENST.
Door de classis Zierikzee der Geref. Kerken
werd met goed gevolg peremptoir geëxami
neerd en toegelaten tot de bediening des
Woords en der Sacramenten cand. J. B.
Vogelaar, beroepen predikant te Scharen-,
dyke.
De heer Vogelaar hoopt Zondag 24 Novem
ber a.s. intrede te deen, na bevestig-ing in
den morgendienst door Dr. C. Bouma, van
D«n Haag.
JUBILEA.
Ds. J. M. Mulder, geestelijk verzorger
van de stichting Veldwijk te Ermelo, viert li
November a.s. zijn veertigjarige ambtsjubi
leum. Ds. Mulder studeev^ aan de Theologi
sche School te Kampen en werd 17 November
1889 verbonden aan dc Geref. Kerk van Aal
ten. In 1893 werd hij beroepen naar 's-Herto-
genbosch, waar hy blec-f tot 1908, toen hij als
geestelijk verzorger aan Veldwijk werd ver
bonden.
Dr. W. L. Slot, directeur der Stichtin
gen tot Verpleging van Zwakzinnig- te .Rek-
ken, herdenkt 13 November den dag dat hy I blanken
25 jaar geleden de Evangeliebediening In de
Ned. Herv. Kerk aanvaardde. Hij diende de
Herv. Gemeente aldaar tot 31 Juli 1917, toen
hij de bediening neerlegde om zich geheel aan
de Fvekkensche Stichting te kunnen wijden.
Ds. H. van der Veen, em.-predikant
der Geref. Kerk van Ruinerwold, thans wo
nende te Amersfoort, hoopt morgen, Zaterdag
2 November, zijn gouden ambtsjubileum te
vieren.
Hij werd in 1854 te Delfzijl geboren, stu
deerde aan de Theol. School te Kampen, en
werd 2 November 1S79 bevestigd als predi
kant der Chr. Geref. Kerk fan Pieterburen.
In 1883 deed hy intrede te Stadsmusselka-
naal, in 18S6 te Ferwerd en 4 October 1892
tot 1 Mei 1923, dus gedurende ruim 31 jaren,
diende hij zijn laatste Gemeente, Ruinerwold,
waar hem na 43-jarige ambtsvervulling eer
vol emeritaat verleend werd. Sindsdien woont
hy te Amersfoort.
Ds. van der Veen hoopt op den Dankdag
voor het Gewas, n]. Woensdag 6 November
a.s., een gedachtenispredikatie voor zyn oude
Gemeente te houden.
KERKINSTITUEERING.
Te Lutterade (L.) kan het eerlang ko
men tot de institueering van een plaatselijke
Gereformeerde Kerk. By de Classis Den
Bosch is daartoe een voorstel ingediend door
de Kerk van Maastricht, waartoe tot heden
te Lutterade wonende Gereformeerden be
lmoren.
DE REORGANISATIE-VOORSTELLEN.
Uit Dordrecht schrijft men ons: Alhier
heeft zich een Comité gevormd, dat zich ten
doel stelt onder de lic;maten der Ned. Her
vormde Kerk belangstelling te wekken voor
het nieuw voorgestelde reglement dezer Kerk.
In 't bijzonder de poging om de Kerk weder
te plaatsen op den grondslag der belijdenis
meent men van uit de gemeente krachtig te
moeten steunen. Men poogt dit te doen door
hèt organiseeren van lezingen en besprekingen
pver het genoemde onderwerp door daartoe
bevoegde personen en wil dan een uitspraak
van het nieuw voorgestelde regie
ment door leden der Kerk mogelijk maken.
Het Comité verwacht, dat zijn voorbeeld
ook in andere plaatsennavolging zal mpgen
Inlichtingen desverlangd zal de wji. secre
taris van het Dordtsche Comité, (ie heer J. van
Maanen, Korte Scheidingsweg 40, aldaar,
gaarne verstrekken.
GODSDIENSTONDERWIJS.
Te Krimpen aan den IJssel heeft de
Kerkeraad der Ned. Hervormde Kerk beslo
ten, over te gaan tot het benoemen van een
godsdienstonderwijzer, nu uit de Gemeente
niet genoeg bijeengebracht werd voor een
tweede predikantsplaats.
PROF. DR. J. M. JANSE
Prof. Dr. 3. M. Janse, hoogleeraar in de
plantkunde aan de Leidsche universiteit,
herdenkt heden zijn 30-jarig jubileum als
hoogleeraar aan deze universiteit. Prof.
Janse wordt 9 Februari a.s. 70 jaar en zal
dus aan het eind van dezen academischen
cursus moeten aftreden.
NEEMT ROME IN ENGELAND TOE?
Aangezien de schy'n is gewekt, dat de
Roomsch-Katholieke Kerk in Engeland geen
geringe vermeerdering van zielen zou hebben,
is van Protestantsche zijde daarnaar een on
derzoek ingesteld. Een verslag van den Lon-
denschen Katholiekendag bevatte o.m, een uit
spraak van pater Owen Dudley, waarin deze
zei, dat „de Kerk van Engeland'' binnenkort
een bespottelijke titel wezen zou omdat de
Roomsch-Kath. Kerk in Engeland door het
toestroomen van bekeerlingen uit alle mogelij
ke kringen en Kerken haast evenveel leden
telde als de Staatskerk, die op we£ was een
„secte" te worden.
Volgens de cy'fers van het Catholic Directo
ry echter bedroeg het aantal Roomsch-Katho-
lieken aan het einde van 1927 2.035.S60. Daar
uit blijkt, dat slechts een bescheiden percen
tage der bevolking tot de R.-K. Kerk behoort.
Ten slotte heeft de strijd om het Prayer-Book
duidelijk doen zien, dat het Engelsche volk als
zoodanig over de Katholiceerende politiek niet
gunstig oordeelt.
NED. HERVORMDE KERS EN
ZUIDERZEEGEBIED.
In een buitengewone vergadering
Chassis Zwolle der Ned. Herv. Kerk heeft Prof.
Dr. J. R. Slotemaker de Bruine, voorzitter van
liet Dag. Bestuur van het Zuiderzeefonds,
Woensdag gesproken over: „De taak der Ned.
Hen'. Kerk in verband met het dioog te leggen
Zuiderzeegebied'1.
Aan het slot van zyn rede deelde Spr. mede,
dat op 8 November a.s. eenige reeds voor dit
doel gevormde classical? commissies te Utrecht
in vergadering zullen bijeenkomen.
Na de rede van Prof. Slotemaker was er
gelegenheid tot het stellen van vragen, waar
van ruim gebruik werd gemaakt.
In de middagbijeenkomst werd de Commis
sie voor de Classis Zwolle samengesteld als
volgt: Mr. G. Haspels, Burgemeester van
Avereest, als Kerkeraarislid; Ds. J. G. Bal te
Helléndoorn, voorzitter Classicaal Bestuur;
Dr. van der Hoeven, arts, te Zwolle; Mr. C.
Huijsman, secretaris van den Voogdijraad,
Zwolle; Dr. J. J. P. Valeton, secretaris van
het Prov. College van Toezicht op de Kerke
lijke goederen te Zwolle; B. ten Kate, rijks
ontvanger te Raalte; en Ds. P. vaar der Sluy's
te Dedemsvaart.
HET PROCES VAN DEN HEILAND.
De .Chretien Beige'' ontleent aan de „Sun-
iv School Times1' al een heel zonderling
fj slak.
j Te Denver in Colorado moet een zekere Mr.
de Salomon Swayder, een Joodsch jurist, met
twintig geloofsgenooten een vereeniging heb
ben opgericht, waarvan het deel o.a. is aan te
sturen op een revisie van het tegen Jezus ge
voerde p^pces. Mr. Swayder is er van over
tuigd, dat. de oorzaak van den smaad, die ge
durende negentien eeuwen op het Joodsche
volk rust, gelegen is in de veroordeeling van
Jezus.
De heer S. constateert, dat de Joden tegen
woordig een groote mate van vrijheid te Je-
rurylem genieten en dat een nationale verga
dering of.Sanhedrin daar bijeenkomen kan
om loyaal het tegen Jezus gevoerde proces te
onderzoeken en te beslissen of Jezus terecht
of ten onrechte veroordeeld is. Wanneer ha»
onderzoek Jezus onschuld zou aantoonen, mag
het Sanhedrin niet schromen om de fout te er
kennen zonder te vragen wat de gevolgen van
een rechtvaardig vry sprekend vonnis wezen
zullen.
Voorts meent Mr. Swayder, dat het comité
dat het Sanhedrin zal moeten samenstellen,
daarvoor ten minste drie'jaren noodig zal heb-
VAN KLOOSTERLING TOT PREDIKANT.
Volgens de „Semeur Vaudois" is een Spaan-
sche monnik, Jose Maria Gorria, na een ziele-
stryd van tien jaren uit de Roomsch-Katholie
ke Kerk getreden om zich bij de Evangelische
Kerk te voegen. Hy is daar dadelyk als pre
dikant toegelaten en staat als zoodanig te
Legrono aan den Ebro.
EEN OUD-KATHOLIEK PASTOOR VOOR
GEREFORMEERDEN.
De „Semaine religieuse'' deelt mede, dat te
Safenwil in het kanton Aargau (Zwitserland)
een deel der Gemeente zich van de Geref.
Kerk heeft afgescheiden, omdat de predikant
daar zóó pacifistisch va;, dat zy het niet lan
ger verdragen wilden. Het afgescheiden deel
beriep thansden oud-katholieken pastoor
van Aargau tot predikant, welke zijnerzyds
zich aan de orde van de Geref, godsdienstoefe
ning houdt. Safenwil ie bekend als de plaats
waar Karl Barth predikant was vóór hij tot
het professoraat geroepen werd.
PREEKEN TEGEN KETTINGWINKELS.
De negerdominees in de Vereenigde State,
preeken in hun kerken tegen de kettingwin
kels. Een hunner had aan zijn tekst Dani<:
5 27 de vraag vastgeknoopt: „Kan de ge
kleurde man zich toestaan, zijn geld te beste
den in den kettingwinkel?'1 Volgens hem werd
ook deze winkel na weging in de schaal te
]i<'ht bevonden. Hy ried zijn hoorders aan ooi;
niet te koopen van verzendhuizen en waren
huizen, maar alleen van den zelfstandigen j
winkelier in de plaats van hun inwoning. Een
GEMEENTERAAD VAN
AMSTERDAM
GOEDKOOPE WONINGBOUW
HET PLAN VAN ZOMERS EUITEN
EES LOOSPROBLEEM OF EES
HUURPROBLEEM?
ste
31 October 1929.
De heer Gulden (s.-d.) zette zijn gister
avond aangevangen rede voort. Hij' besprak de
toestand van het bouwbedrijf, die naar zijn
meening veel te wenschen overlaat en voor
een deel is toe te schrijven aan cr.s erfpacht
stelsel. Hij diende tenslotte een voorstel in,
waarin B. en W. worden uitgenoodigd te ko
men tot plannen en voorstellen voor een
gemengd bouwbedrijf.
Dat lykt ons al een heel gevaarlijke stap in
de richting van socialisatie. Zeker, hij spreekt
van een gemengd bedrijf, en dit is zeker een
eerste eisch om er iets van lerecht te brengen,
maar het zou een monopolie worden met een
geweldige machtspositie.
De heer S e eg c r s comm.) meent, dat hel
plan van 's Zomers Buiten, dat voor enkele
maanden is ingediend, door B. en W. niet
ernstig is bekeken. Overigens moest de heer
Seegers ook al niet veel van de plannen van
's Zomers Buiten hebben.
De heer Baars meent, dat men over de
woningbouw der laatste jaren minder kleinec-
rend moet spreken dan door den heer Wijn
koop is gedaan. Er is veel verbeterd. En die
verbetering manifesteert zich voor een deel
in de hoogere huur.
Drang naar huurverlaging moet het woning-
peil in gevaar brengen. De rede van den heer
Wijnkoop met zyn smalend spreken over z.g.
verkeersruimte was daarvan een sprekend
symptoom.
Staat vast, dat wij niet goedkooper kun
nen bouwen. De nieuwe plannen worden
serieus bekeken; er is volstrekt niet te con-
stateeren een dogmatisch vasthouden aan
fcepaalde eischen. Wat wil men nu? Grond-
gesteldheid en klimaat stellen bepaalde eischen
eu ook het cultureel» peil der bevolking weegt
ernstig mee. Men. hcude er toch rekening mee
dat de woning een stuk leven is en zich aan
sluit aan de levensgewoonten van het volk.
Naar zyn meening moet men aan ook veel
eer denken aan een lo on probleem, dan aan
een h u u r probleem. En de gemeente zal hier
weinig kunnen doen.
Huurtoeslagen zyn verdedigd, maar
spreker acht deze sociaal-verwerpelijk. Trou
wens men zou dit niet in Amsterdam alleen
kunnen toepassen.
Wat mogelijk is, en wellicht eenige verlich
ting kan brengen is een andere regeling van
de erfpacht. Natuurlijk helpt dit slechts in
geringe mate.
De heer C a r e 1 s (v.-b.) ziet ook niet veel
mogelijkheid van huurverlaging; de canon
heeft daarop slechts weinig invloed. Ook de
Leeren de Vries (v.-d.) en Kitsz (rev.)
mengden zich in deze discussie, doch nieuwe
elementen kwamen niet iir het debat.
Lisser (comm.) maakte ruzie met zijn
Moskousche geestverwant Seegers en mej.
Katz hield een kort belangrijk speechje over
de practische mogelijkheden, die zij ziet en die
liggen op het terrein der efficiency. Daar is
riet veel verlaging van te verwachten, maar
het zal iets helpen. Bij handhaving van het
worungpeil, waarschuwt zy editor tegen over
drijving en tegen opvoering van de nu reeds
vrij hoog gestelde eischen.
De Wethouder voor de Volkshuisvesting, de
beer de Mi r anda, was sober in zijn beant
woording, wijl hij de beteekenis van het debat
een weinig theoretisch achtte. Hij bestreed* de
opvatting als zouden de in do laatste jaren
gebouwde woningen minderwaardig zyn. Er is
ir. overvloed gebouwd' en er is goed gebouwd.
Natuurlyk- zyn er minder geslaagde com
plexen, maar voor een deel ligt dat er aan dat
men op alle wijze heeft getracht de huren
omlaag te brengen. Serieuze plannen, die
huurprijsverlaging bedoelen, worden steeds
ernstig onderzocht.
Het plan van 's Zomers Buiten is niet te
accepteeren. Men heeft hier nog een spoelhok
in plaats van een keuken; men heeft smalle
galeryen waaraan 61 woningen liggen, toe
gankelijk van af een trap. Door het ontbre
ken van een trap is de bovenste woonlaag aan
de atmosferische invloeden al te sterk bloot
gesteld. Ook de kubieken inhoud is te gering.
Dezen weg moeten wij dus niet op.
Het streven van den heer Wijnkoop moet
brengen, al wil hij dit niet, een verlaging van
het woningpeil. Men heeft bovendien te reke
nen met de bijzondere eischen, die onze bevol
king stelt en kan niet naar Duitsch model
bouwen.
ben. De officieele „wachter van Israël'' mag
in geen geval de meerderheid hebben.
Men zou drie en twintig rabbynen bekend om
him vroomheid en hun kennis kunnen kiezen;
verder vier en twintig mannen van een goede
reputatie in de geheele Joodsche wereld; en
vier en twintig mannen uit de zakenwereld,
bekend om hun scherpzinnigheid en beslist
heid, allen Joden van algemeen erkende recht
schapenheid.
Na lezing van het bovenstaande herinnere
men zich vooral dat Denver in Noord-Ameri-
ka ligtl
TWEEDAAGSCHE AFSTANDSRIT
er m de plaats van hun inwoning. Een yy Beven!pr mrrA niet.*-..
dien ook de Amerikaansche en andere Koninklijke Militaire SrortvCT^SSSd ThLf'i11! Ochouiin dooi
i wel ter harte mogen nemen, 1 p vereeniging. up orue foto ziet men lutenant A. H Wii
'de omgeving van Aalten,
