LEIDSCHE GEMEENTERAAD
DINSDAG 29 OCTOBER 1929 TWEEDE BLAD PAG. 6
PROF. BLOK HERDACHT
ONDERWIJS-ZAKEN
Wanneer komen de Stadhuis-
voorstellea
Voorz. de burgem. Mr A. v. d. Sande Bak
huyzen. Afwezig met kennisgeving de hee
ren Vallentgoed en Rosmalen.
Prof. Blok herdacht
'Aan het begin van de Raadsvergadering
Wil de Voorzitter, hoewel het niet de
gewoonte is, van deze plaats een stadge
noot te herdenken, eenige woorden wijden
aan de nagedachtenis van Prof. Blok, die
juist op dit uur werd grafwaarts gedragen
In het geheele land heeft zijn heengaan
een diepen indruk gemaakt. Voor Leiden in
't bijzonder is zijn heengaan een groot ver
lies. Hij heeft zich steeds van onze stad
een groot vriend getoond. Hij was in alle
opzichten een goed Leidenaar. Hij heeft dat
ook getoond door van zijn gaven gebruik te
maken op 'een wijze, die de stad voor altijd
aan hem verplicht. Hij heeft ons een groot
werk nagelaten over de geschiedenis van
onze stad, beter dan wij ooit konden verlan
gen. Een grooten naam heeft hij zich ver
worven, die naast de allergrootsten zal
worden genoemd. Zijn welbesteed leven
heeft voor Leiden vele vruchten afgewor
pen. Hij ruste in vrede.
De woorden werden door de leden van
den Raad staande aangehoord.
Vervolgens werd mededeeling gedaan vi
een aantal ingekomen stukken
Er ontstaat eenige discussie over de wij
ze van behandeling van een adres van de
afd. Leiden van den Ned. Ambtenarenbond
betreffende de opheffing van de tweede
klasse in het rangstelsel bij de ambtenaren
van Lichtfabrieken. B. en W. stelden voor
dit adres in hun handen te stellen voor
prae-advies. De heeren Verweij, Van Eek
en Purmentier en Eikerbout wilden het
renvoyeeren naar de commissie ad hoe voor
de salarisherzieningen der ambtenaren. Het
voorstel van B. en W. in stemming gebracht
werd aangenomen met 17 tegen 10 stem
men.
B. cn W. bieden aan de gemeentebegroo
ting voor don dienst 1930, die Maandag 11
Nov. in de afdeelingen zal worden behan
deld.
1 In behandeling komt daarna de agenda.
L Onderzoek van den geloofsbrief van
het nieuw benoemd raadslid, de heer Mr
H. F. A. Donders.
Nadat de vergadering een oogenblik is
geschorst geweest, deelt de commissie bij
monde van den heer Sijtsma mede, dat de
geloofsbrieven in orde bevonden zijn.
Besloten wordt den heer Donders als
Raadslid toe te laten. Daar de heer Don
ders niet aanwezig is zal de installatie
eerst later plaats hebben. In verband hier
mede worden de punten 2-6 (benoemingen
In de .vacature Heemskerk) aangehouden.
Hamerp nnten
7. Prae-advies op het verzoek van P. J
van Leeuwen, om eervol ontslag als onder
wii.rer aan de school Medusastraat B.
Aangenomen:
8. Staat van af. en overschrijving op
'de begrooting, dienst 1928, van het college
yan Vrouwen-Kraammoeders.
Goedgekeurd:
9. Rekening, dienst 1928, van het colle
ge van Vrouwen-Kraammoeders.
10. Begrooting, dienst 1930, van het col
lege van Vrouwen-Kraammoeders.
Goedgekeurd:
1L Rekening, dienst 1928, van de Ge-
londheids-Commissie.
Goedgekeurd:
12. Suppletoirs begrooting, dienst 1928,
van den Armenraad.
Goedgekeurd:
13. Rekening, dienst 1928, yan den Ar
menraad.
Goedgekeurd:
14. (Balans en Verlies- en Winstrekening
jjlenst 1928, van het Grondbedrijf.
Goedgekeurd:
15. Voorstel om een gedeelte grond van
het Schuttersveld weder in dc \erhuring
van het Schuttersveld aan het Rijk op te
nemen.
Aangenomen:
16. Voorstel tot het huren van1 het bo
venlokaal c.a. van het Agentschapsgebouw
van de Nederlandsche Bank aan het Kort
Rapenburg, ten behoeve van het bureau
.van den gemeente-ontvanger.
Aangenomen:
17. Voorstel tot verhuring van het per
ceel Aalmarkt no. 12 aan J. P. yan Berge
Henegouwen.
Aangenomen:
17. Voorstel in zake het aangaan van
een overeenkomst met de gemeente Leider
dorp lot aanvulling en wijziging van de op
24 November 1924 met die gemeente geslo
ten overeenkomst betreffende de levering
Van electricifeit.
Aangenomen:
19. Voorstel in zake de onteigening van
de perceelen gemeente Leiden Sectio I nis
2200, 122 en 2306, ten behoeve van den
bouw van een gymnastieklokaal
beide bijzondere scholen aan de Hoogland-
sche Kerkgracht no. 20a en van de uitbrel
ding van de Kaasmarkt.
Aangenomen:
20. Voorstel in zake het verstrekken van
brandstoffen aan daarvoor in aanmerking
komende werklooze hoofden van gezinnen
en kostwinners gedurende het a.s. winter
seizoen.
Nieuwe Chr. School Noordelnde
21. Prae-advies op het verzoek van het
bestuur van de vereen, voor Christelijk On
derwijs, om medewerking te verleenen tot
Stichting van een school voor uitgebreid
lager onderwijs In het gebouw Noordeinde 3
Volgens den heer Verwey (s.d.) wordt
met dit voorstel het beginsel van de onder
wijs-pacificatie geweld aangedaan. Er is niet
veel aan deze zaak te doen maar toch wil
apr. in dit verband er zijn teleurstelling over
uitspreken, dat B. en W. niet voortgemaakt
hebben met de openbare school aan den
Haagweg. Het bestuur van de Chr. School
in het Noordeinde is diligent geweest, B.
en W. niet. Spr. voelt dit aan als een ach
teruitzetting van het o. L onderwijs.
De heer M e ij n e n (c.h.) wijst er op dat
het voor het bestuur van de onderhavige
Chr. School zeer moeilijk geweest is een
oplossing te vinden. Deze oplossing is een
buitengewoon gelukkige en men kan er B.
en W. en het schoolbestuur mee gelukwen-
schen. Spr. brengt verschillende bewijzen bij
wadrom deze oplossing zoo gelukkig ls en
wijst er verder op, dat het tekort aan
frlaatarulmte een gevolg is yan de gestadige
groei van het aantal leerlingen. De Chr.
School in het Noordeinde is een gezonde
inrichting, zooals er meer dergelijke ge
zonde particuliere inrichtingen zijn. Dit
voor een stad als Leiden toch zeker
belang. De aanvraag is zeer sober. Er kan
geen bezwaar bestaan tegen dit gezonde
voorstel. De zaak die de heer Verweij er bij
haalt (de school Hoogeweg) heeft niets met
dit voorstel tc maken.
De heer Groeneveld (s.d.) merkt op
dat er aandrang is uitgeoefend door de alge-
meene onderwijzers-organisatie hier ter ste
de om de onderwijs-voorstellen van deze
agenda uit te stellen omdat men er niet vol
doende kennis van heeft kunnen nemen.
Spr. wil dit voorstel niet doen omdat dan
alle voorstellen zouden moeten worden uit
gesteld. De raadsleden krijgen maar drie da
gen om er kennis van te nemen. Spr. vindt
dat er wel verbahd kan gezocht worden tus-
schen het voorstel en de op te richten school
in het Hoogwegkwartier, welke zaak al zoo
lang slepende is. Overigens vindt spr. het
vreemd dat niet de zaken het Bijzonder On
derwijs betreffende door de Plaatselijke
Schoolcommissie worden behandeld. Spr. zou
willen, dat dit in het vervolg w e 1 geschiedde.
Wethouder Tepe wijst er op dat de be
zwaren door de heeren Venveij en Groene
veld ingebracht betreffen het systeem van
de onderwijs-wetgeving. Aan de wettelijke
voorschriften is voldaan zoodat het voorstel
moet worden aangenomen. Er is geen paralel
te trekken tusschen dit voorstel en de zaak
van de o. 1« school in het Hoogweg-kwartior
In deze laatste zaak hebben B. en W. niet
meer kunnen doen, dan ze gedaan hebben.
Bovendien is er bij de School-Noordeinde
van absoluut plaatsgebrek sprake, terwijl bij
de aanvrage voor de school Hoogweg slechts
relatief sprake is van gebrek aap plaats
ruimte. Als de s.-d.-leden tegen dit voorste*
stemmen moet spr. dit beschouwen als een
stelling nemen tegen het bijzonder onderwijs
Wat betreft de opmerking van den heer
Groeneveld, merkt spr. op dat hij niet be
grijpt, welk nut het hebben zou, als dit voor
stel eerder aan de raadsleden werd toege
zonden. Het voorstel moet toch worden aan
genomen ingevolge de wet. Dat er geen za
ken het bijzonder onderwijs betreffende in
de plaatselijke schoolcommissie zijn gebracht
tot nog toe, vindt zijn oorzaak hierin, dat B.
en W. dit niet noodig hebben gevonden. De
Plaatselijke Schoolcommissie heeft slechts
tot taak toezicht te houden op het Lager On
derwijs.
Nadat Üa heer M e y n e n de laatste op
merking van den Wethouder nog heeft aan
gevuld en de heeren Groeneveld en Verweij
hebben gerepliceerd, wordt het voorstel aan
genomen zonder hoofdelijke stemming.
21. Prae-advies op het verzoek van het be
stuur van het gesticht „de Voorzienigheid",
om beschikbaarstelling van gelden voor het
aanbrengen van eenige veranderingen in het
gebouw Levendaal 56, waarin gevestigd zijn
een school voor gewoon lager- en een school
voor uitgebreid lager onderwijs, alsmede
voor het uitbreiden .van het meubilair dier
scholen.
Aangenomen..
22. Prae-advies op het verzoek vanWÊ
stuur der Gereformeerde Schoolvereeniging,
om beschikbaarstelling van gelden voor liet
uitbreiden van de school voor gewoon lager
onderwijs aan de Hooglandsche Kerkgracht
20a, met twee leslokalen en voor de aan
schaffing van de voor die lokalen benoodig-
de schoolmeub'elen.
Aangenomen.
23. Prae-advies op het verzoek van het be
stuur der Gereformeerde Schoolvereeniging,
om beschikbaarstelling van gelden voor de
aanschaffing van leer- en hulpmiddelen voor
een tweetal te vormen parallelklassen aan
de school voor gewoon lager onderwijs aan
de Hooglandsche Kerkgracht 20a,
Aangenomen.
beter is om de overplaatsing en opheffing
ineens te doen plaats hebben.
De heer Groeneveld beweert dat de
heer Bloemink hem gezegd heeft, dat hij
over de zaak niet is gehoord.
De Voorzitter: Dus geen bezwaar, wel
bezwaar en niet over de zaak gehoord.
De heer Groeneveld: Ik heb het van
den heer Bloemink zelf gehoord. Het mag
eigenlijk wel niet: de meening van een amb
tenaar vragen, maar dat heeft spr. er maar
op gewaagd. Spr. verdedigt daarna nogmaals
zijn voorstel.
Wethouder Goslinga geeft toe dat
alle adviezen niet in den geest van het ad
vies van B. en W. waren, zooals hij zoocven
had gemeend. Intusschen handhaaft spr.
wat. hij in eerste instantie heeft gezegd om
trent do opheffing.
Wethouder Tepe ziet onder oogen de
kwestie van de houding van den heer Bloe
mink. Het blijkt dat zijn antwoorden aan de
verschillende heeren niet wezenlijk uiteen-
loopen.
Het. voorstel van den heer Groeneveld
wordt daarna aangenomen met 15 tegen 14
stemmen.
Het voorstel van B. en W., aldus geamen
deerd, wordt daarna aangenomen.
Wanneer?
De heer Sijtsma (v.d.) stelt daarna zijn
(gisteren door ons gepubliceerde) vraag of
B. en W. bereid zijn mededeelingen te doen
omtrent de voornemens en plannen die zij
hebben aangaande tfe Stadhuisbouw. Spr.
vraagt dit mede in verband met het feit, dat
hieromtrent berichten in de pers hebben ge
staan.
De Voorzitter antwoordt dat binnen
ïer korten tijd den Raad hieromtrent voor
stellen zullen bereiken. Spr. had geducht dat
de raadsleden te hoog stonden om zich te
storen aan tendentieuze berichten in de pers.
De heer Sijtsma moest toch bij ervaring we
ten dat men hierop niet altijd aan kan.
De heer W i 1 m e r (r.k.) vraagt of hij op
dit antwoord in mag gaan.
De Voorzitter weigert dit.
De heer W i 1 m e r merkt dan op dat de
raadsleden omtrent de Stadhuiskwestie ge
heel onwetend worden gelaten. Spr. vraagt
op zijn beurt wanneer eindelijk eens de
sluier zal worden opgelicht.
De Voorzitter geeft hetzelfde antwoord
als aan den heer Sijtsma.
De heer Wilbrink (c.h.) vraagt wat B.
/;i W. verstaan onder „zeer korten tijd". Drie
maanden geleden is reeds hetzelfde ant
woord gegeven, zoodat men dit als een soort
dooddoener kan beschouwen. De Voorzitter
heeft zooeven gezegd dat de raadsleden ie
hoog stonden om zich aan berichten in de
pers te storen, maar het lijkt toch wel of B.
en W. de raadsleden niet zoo hoog aan-
Verplaatsing Centrale SchooL
24. Voorstel:
a. in zake de geleidelijke opheffing van de
school Vrouwenkerksteeg B;
b. in zake de overbrenging van de school
Vrouwenkerksteeg B naar het gebouw van
de Leerschool aan de Oude Vest en van de
Leerschool naar het schoolgebouw aan de
Vrouwenkerksteeg;
c. om de t. z. L vrijkomende lokalen van
het schoolgebouw aan de Oude Vest te be
stemmen voor de Centrale school voor het
7e en 8e leerjaar;
d. in zake het tijdelijk onderbrengen v
één of meer klassen van de Centrale school
voor het 7e en 8e leerjaar in het schoolge
bouw aan de Vrouwenkerksteeg.
De heer Meynen (c.h.) wijst er op, dat
ook deze school, evenals die in het Noord
einde, wat de plaatsruimte betreft, met veel
moeilijkheden heeft te kampen gehad cn ook
ten opzichte van deze school, wil spr. gaar-
rk erkennen, dat een goede oplossing is ge
vonden. Spr. fs het gro' tendeels eens met
het advies van de plaatselijke Schoolcommis
sie. Met het advies om de verschillende ver
huizingen reeds zeer spoedig te doen plaats
hebben kan spr. het echter niet eens zijn.
Men moet hiervoor de noodige tijd nemen.
Het is het best om in de groote vacantia van
1931 te .verhuizen, ook om practisclie rede
nen.
De heer Groeneveld (s.d.) gelooft dat
de heer Meynen het voorstel reeds heeft ver
dedigd blijkbaar tegen denkbeeldige tegen
standers. Intusschen zijn zulke tegenstan
ders er inderdaad. Spr. voelt meer voor het
advies van de Plaatselijke Schoolcommissie
om de verplaatsing ineens te doen plaats
hebben. De bezwaren, die daartegen bestaan
vindt spr. niet al te zwaar wegen.
Spr. dient een voorstel in daartoe strekken
3 dat de verplaatsing zoo spoedig mogelijk
en ineens plaats heeft.
De heer Romein (lib.) wil in deze gaar-
3 varen op het compas van B. en W. Spr.
had intusschen gaarne gezien dat overge
legd was het advies van do hoofden der be
trokken scholen.
Wethouder Goslinga (a.r.) wenscht te
verklaren dat hij voor het voorstel van den
heer Groeneveld zal stemmen, omdat hij het
funest acht voor het onderwijs wanneer de
verplaatsing eerst geleidelijk cn langzamer
hand zou plaats hebben.
Spr. begrijpt fciet 'dat een ervaren onder
wijsman als de heer Meynen het met de PI.
Schoolcommissie eens is.
Wethouder Tepe (r.k.) heeft zijn licht op
gestoken in deze bij de afdeeling onderwijs
en daarbij is hem gebleken dat met de be
zwaren in de toelichting op het voorstel ge
noemd wel degelijk moet worden rekening
gehouden, hoewel overigens de zaak op zich
zelf hem niet zoo zwaar weegt, In antwoord
op de vraag van den heer Romein antwoordt
spr. dat bij de schoolhoofden geen wezen
lijke bezwaren bestonden tegen het voorstel
van B. en W. De heer Bloemink, liet hoofd
der Centrale School was er niet op tegen.
In antwoord op de opmerking van den
heer Goslinga verdedigt de heer Meynen
nogmaals zijn standpunt.
De heep Bosman heeft van den heer
Bloemink, het hoofd van de Centrale School
gehoord, dat groote bezwaren, bestaan tegen
de geleidelijke opheffing.
De heer S p e n d c I (r.k.) betoogt dat het
BEGRAFENIS-PROF. DR. P. J.
BLOK
Groot was, zooals reeds gemeld, de belang
stelling op de begraafplaats te Warmond bij
de teraardebestelling van Prof. Dr. P. J. Blok.
Ongeveer twee uur begon de klok van de nog
overeind staanden toren der ruïne van de oude
Protestantsche kerk, tusschen welker muren,
die zich nog slechts tot een geringe hoogte
verheffen, de begraafplaats ligt, te luiden en
een half uur later kwam, eveneens onder klok
gelui, de lijkstoet aan de plaats, waar Prof.
Blok voorgoed ter ruste zou worden gelegd.
De donkere, tegen het herfstgroen somber
afstekende lucht nam een steeds grauwer wor
dende kleur aan en toen de lijkbaar bij de
groeve was neergezet, viel een striemend©
regen neder.
De heer Wilmer: Volkomen juist.
De heer Wilbrink: als zij ze al
maar van alles onkundig wenschen te hou
den.
De Voorzitter zegt dat de voorstellen
allerwaarschijnlijkst in de volgende raads
vergadering ter tafel zullen komen. Deze
zaak is niet zoo gemakkelijk voor B. en VV.
Er is zeer veel werk aan verbonden.
De heer Spendel (r.k.) vraagt spoedig
oplossing van de kwestie Zuiderzicht.
De Voorzitter vraagt nog even gedpld,
te hebben. '\$i
De heer Van Eek wijst er op dat voor- Laan, voorzitter der 3-Octobervereeniging; Dr.
Onder de kransen en bloemstukken, welke de
eenvoudige lijkbaar dekten, was ook een
van H. M. de Koningin, een oud-ieerlingi
Prof. Blok, een van H. M. de Koningin-
Moeder en een van het Ned. Historisch Insti
tuut te Rome.
Op de begraafplaats waren aanwezig Dr.
Th. de Visser, oud-minister van Onderwijl
Kunsten en Wetenschappen; de heer P. Visser,
chef van de afdeeling Kunsten cn Wetenschap
pen1 als vertegenwoordiger van den minister
van Onderwijs, K. en W. Mr. P. E. Briët, lid
en Mr. P J. Idenburg, secretarie van het col
lege van curatoren der Leidsche universiteit:
Mr. J. E. Boddaert, oud-secretaris van dit
college; de rector magnificus der Leidsche
universiteit, Prof. Dr. N. van Wijk en de
secretaris van den Leidschen academischen
uonaat, Prol'. Vogel; vrijwel alle Leidsche
hoogleeraren; het Collegium van het Leidsch
Studentencorps, het bestuur van de Vereen,
voor Vrouw. Studenten en van de R.-K.
Studentenvereniging St. Augustinus; de se
naat van den Bond van Leidsche Studenten;
de heeren Mr. J. C. Stoop, Mr. G. Vissering,
Mr. L. J. Plemp van Duiveland, Mr. Cnoop
Koopmans en Prof. Van der Woude
Herman Costerfonds; luitenants-generaal
Weber, voorzitter van het Nationaal Juli-
Stolbergcomité; de heer H. M.
Bemmelen, voorzitter van „Onze Vloot'
gc-p. kapitein ter zee A. L. Boele, secretaris;
Dr. A. Beekman en W. Nyhoff Pzn.
hef Admiraal de Ruyterfonds; Prof. Kern
kamp uit Utrecht namens het Historisch
Genootschap; de heer Schöllyinck, burgemees-
Warmond; Prof. Fontein, de heer
Cnoop Kóopmans en Prof. Fokker namens de
Teyler Stichting; Mr. J. W. Verburgt namens
het Leidsche gemeente-archief; de heer P. C.
Labryrr namens liet Centraal Comité tegen
eenzijdige ontwapening en Ds. Thomas, secre
taris der Leidsche afdeeling; Prof. Byvanck
namens de Vereeniging „Het Huis voor
Kunsten en Wetenschappen te Rome; Jhr.
Von Weiier en de heer A. W. Frentzen
.aniens de afd. Leiden van het Oranje-Nassau
Museum; Prof. D. van Blom namens
eeniging Oud-Ledden; Dr. F. Kossmann, adj.
biliothecaris der gemeente-bibliotheek te Rot
terdam als hoofdredacteur van het Ned.
Bibliographisch Woordenboek: Mr. P. J.
Kanter en de heer J. E. Bijlo namens het Alg.
Ned. Verbond; Mr. A. Staring namens het
Oranje-Nassau Museum; Jhr. H. Tedirrg van
Berkhout, directeur van het Rijks Prenten
kabinet te Amsterdam; Dr. P. C. Molhuysen,
directeur van de Kon. Bibliotheek; Prof. Fruin;
Generaal van Terwisga en majoor Honig
het regiment grenadiers; de heer W. van dei-
dat omtrent de rekening en begrooting aan
de Raadsleden iets was medegedeeld in de
pers hieromtrent berichten (en juiste) zijn
verschenen. Geschiedt dit met medewerking
van B. en W.?
De Voorzitter antwoordt dat hij hier
van met verdriet en smart kennis heeft ge
nomen. Het geschiedt niet met medewerking
van B- en W. en zoover spr. weet, ook niet
van de ambtenaren. Spr. is het met den
heer Van Eek eens dat dit niet mag voorko
men en zal maatregelen probeeren te treffen.
De heer Manders dringt aan op bespoe
diging van de voorstellen omtrent het uit
breidingsplan.
De Raad ging daarna in geheime zitting.
Na heropening der deuren is daarna nog
in openbare zitting besloten een proces aan
hangig te maken over de al of niet rechts
geldigheid van de hypothecaire inschrij
ving van eenige perceelen grond op Zuider
zicht
"Gosses, "de bekende geschiedschrijver; Dr.
Wieder, directeur der rijks-universiteitsbiblio
theek te Leiden en nog tal van anderen.
Nadat Dr. Bannier zijn rede had beëindigd
nam de zoon van den overledene, Mr. R. P.
Blok, substituut officier van justitie, het
woord. Hij schetste in het kort het leven
zijn vader. Deze was geen dag zonder werk,
geen jaar zonder plannen en er was geen
lustrum, zonder dat er een groot werk van
hem verscheen.:
Hy bedankte Dr. Bannier en de aanwezigen
voor de laatste eer, zjjn vader bewezen
verzocht allen, rond het graf van zyir vader
te gaan en bloemen op de kist te strooien.
Hiermede was de droeve plechtigheid ten
einde en diep onder den indruk verlieten de
talrijken den doodenakker.
STADSNIEUWS
VAN HET STADHUIS.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter openbare kennis dat door hen
op 17 October 1929 op de lijst van instellin
gen van weldadigheid, opgemaakt ingevolge
art. 3 van de Armenwet, zijn ingeschreven
de navolgende instellingen van weldadig
heid: a. de Afdeeling Leiden van de vereeni
ging tot verbetering van het lot der blinden,
b. de Gereformeerde vereeniging voor zie
kenverzorging te Leiden, c. de Vereeniging
tot verzorging van kleine kinderen, d. de
Vereeniging „St. Josephshuis", Tehuis voor
onverzorgde kinderen, e. de R.K. Vereeniging
„Hulp in de huishouding en de baby", f. de
Wijkvereeniging „Rehobóth" van wijk III
der Nederduitsch Hervormde Gemeente, g. de
Vereeniging wijk VIII der Nederduitsch Her
vormde Gemeente en dat op 21 October 1929
op genoemde lijst is ingeschreven de Leid
sche Maatschappij van Weldadigheid.
Leiden, 28 October 1929.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
LEIDSCH STUDENTENCORPS.
De Lustrumleesten.
In dc gisteravond gehouden vergadering
van het L.S.C. is besloten, dat het hoofd
nummer van de lustrumfeesten 1930 zal be
staan in een openluchtspel op de Kager-
plassen.
JUBILEUM.
Gisteren herdacht d heer Th. Goossen al
hier, zijn 40-jarig jubileum in dienst
de Kon. Ned. Grofsmederij. Zooals te doen
gebruikelijk bij dit bedrijf is dit heuglijk
feit niet zonder meer voorbij gegaan. Des
morgens werd de jubilaris in de directie
kamer, door een der directeuren, ir. A. M.
Touw in vriendelijke bewoordingen toege
sprok 3n, waarbij deze met waardeering ge
tuigde van zijn ijver en toewijding en hem
als tastbaar bewijs van erkentelijkheid een
geldsbedrag onder couvert aanbood.
Vanzelfsprekend werd de jubilaris in de
gelegenheid gesteld het feest verder in den
huiselijken kring voort te zetten.
BELANGRIJKE GIFT.
Naar men ons mededeelt heeft het Oos-
tersch Instituut, opgericht naar aanleiding
van den TOsten geboortedag van Prof. Dr. C.
Snoeck Hurgronje te Leiden onlangs van
H. K. II. Prinses Juliana een belangrijke gift
ontvangen.-
DE ARMENRAAD
Jaarverslag over 1928.
Uit het jaarverslag van den Armenraad
over het jaar 1928 blijkt o. m., dat de heer
S. de Boer Azn., die zich om gezondheids
redenen verplicht zag voor het lidmaat-
schap te bedanken, werd vervangen door
den heer P. A. van Aggelen, die reeds
plaats vervanged lid was. Hiervoor 'in de
plaats werd nu gekozen de heer A. J. En-
sink. Op 1 Maart trad de nieuwbenoemde
secretaris, Mr. P. A. van Toorenberg,
functie. De Raad is thans samengesteld uit
32 plaatselijke instellingen.
Het bureau werd met 1 Augustus overge
bracht van Rapenburg 68, waar het sinds de
oprichting van den Armenraad gevestigd
as, naar La mme ito ark t 67.
De Raad vergaderde dit jaar twee malen.
In October richtte het bestuur een waar
schuwing tot de ingezetenen, om geen
steun te verleenen zonder onderzoek. Van
de verder door het bestuur behandelde zaken
verdienen vermelding: de gestie van
Goöp. Verbrui ksvereeniging van het spoor
wegpersoneel „Voor Allen"; verkoop
blindenwerk; de overvloed aan collectes en
het rapport van den woeker te Leiden.
In 1928 werden door den onderzoekimgs-
dienst 3472 rapporten uitgebracht tegen
3261 in 1927, een vermeerdering dus van 6
procent
totale uitgaven hebben bedragen
f 15.976.61.
In het gebied van den Armenraad werden
i 1928 niet minder dan 88 openbare inza
melingen of collectes gehouden.
Met betrekking tot den toestand van het
armwezen wordt opgemerkt dat verschillen-
'de teekenen er in 1928 op wezen, dat de eco
nomische en maatschappelijke toestand der
bevolking verbeterde, hetgeen met name uit
de statistiek omtrent de werkloosheid blijkt
De uitkeeringen uit de werkloozenkassen
de uitkeeringen van de gemeentelijke
steunverleening toonen eveneens verbetering
der conjunctuur. Het totaal bedrag uit de
kassen aan te Leiden wonende leden uitge
keerd, verminderde van ruim f 138.000 in
1927 tot f 100.000 in 1928, terwijl het aan
tal verzekerden steeg.
Het aantal wcrkloozen aan wie vanwege,
de gemeente steun werd verleend, vermin
derde van 1286 tot 901.
Het verslag bevat tal van gegevens uit
verslagen van de bij den Raad aangesloten
instellingen.
BURGERLIJKE STAND
ONDERTROUWD: G J KetJzer 21 j en M de
Klerk 21 J. H W Bilderbeek 23 J en J G VJ11-
brlef 20 J W M van Leeuwen 24 J en E J de
Ridder 22 J W F de Bruin 21 J en I"
mm) A j Stulvenborp 21 j en V
D Vlasveld wedr. 54 j. en J E Spanndt
C Teljeur 21 j.
FRANCES NASH
PIANO-AVOND
Wij* hopen niet,
dat Miss Nash een
minder prettigen in
druk van Leiden
jn, dan ligt dit niet
in het publiek, dat
aar prestaties, we
nogen in dit geval
wel zeggen: met
jeugdig enthousias
me heeft gewaar
deerd. Maar pia
niste en publiek
werden voortdurend
op ergerlijke wijze
gehinderd door openknarsende deuren van
de Foyer. Wie verantwoordelijk is, weel ik
niet. Maar 't had niet mogen gebeuren. Al
lereerst uit referentie voor de uitvoerende
kunstenares!
Deze heeft ons een avond van voortreffe
lijk kunstgenot bereid. Wat onmiddellijk
reeds voor haar inneemt is haar betreden
van het podium, vol eenvoud en charme;
rustig en zeker van haar zaak.
Het programma' dat zij bood, kenmerkt
onmiddellijk de kunstenares van smaak, die
het zich met haar keuze nu niet direct ge
makkelijk maakt Wat zij voor ons uit de
gedachtenwereld der groote meesters her
schiep, was van het beste gehalte. De na
men Bach, Mozart, César Franck en Schu
mann spreken boekdeelen. En daarna kwa
men ten slote kleinere werkjes van Griffer,
Prokotieff en Debussy, welker voordracht
een bravourtechniek vraagt, maar die ten
slotte naast de grootere, die voorafgingen,
niet waren misplaatst.
Miss Nash is pianiste par excellence,
d.w.z. zij beschikt over een zeldzaam rijk
ontwikkelde speeltechniek en zij weet deze
techniek dienstbaar te maken aan haar mu
zikaliteit.
Zij heeft zich verder door haar pianisti
sche studie voortreffelijk stijlbegrip eigen
gemaakt, waardoor elk werk in zijn in
nerlijke structuur, elke persoonlijkheid in
haar wezen overtuigend voor ons komt te
staan. Zij is pianiste in grooten stijl: zij
weet cfe grootere werken architectonisch op
te bouwen, zoodat het geheel als een geslo
ten eenheid, als een geconcentreerde her
schepping van binnen uit voor ons komt te
staan.
Haar aanslag is altijd vol beheerschte
kracht, in het forto zoowel als in haar
mooie pianissimo's. Er is in de krachtigste
passages geen ruwheid, in de verfijnd ge
voelige geen weekheid in haar spel.
Zij kent het geheim van de korte, doffe
als paukgeroffel aandoende accoorden; zij
weet de bassen ook te doen schallen als ba
zuinen. Zij weet haar instrument te doen
zingen als. een orgel en te doen ruischen als
een harp. Indien wij iets zouden wenschen-
dan is het alleen vooral in langzame ge
deelten als het Andante cantabile uit Mo
zart's heerlijke Sonate nog meer gelijkheid
in den aanslag van linker- en rechterhand.
Deze opmerking doet echter niets af aan
onze algemeene waardeering. Want het was
alles even voortreffelijk 1-
Machtig van structuur is de Prélude en
fuga in A-moll van Bach. En de prachtige
opzet van de Prélude met die woelig aan
stormende klanken-drommen overtuigde
ons reeds onmiddellijk van haar kunste
naarschap. De fuga verkreeg een expositie
~to klaar als men het maar wenschen kan.
Na de zwaargeharnaste' contrapuntiek van
Bach opende ze ons de zonnige verschieten
Voor ons gevoel ligt deze blijde en verfijnd
van Mozart's zangrijke Sonate in C-dur.
klare muziek haar uitstekend. Men kan
hier genieten van de fijne parelende afge
rondheid der toontjes, die vooislagjes, na-
slagjes, trillertjes, al dat subtiele rococo-
werk waardoor Mozart's composities wor
den tot wonderen van fragiele schoonheid.
Heel schoon was de voordracht van het
Andant^ cantabile, dat inderdaad als een
zingend Andante tot ons kwam. Hoe zeld
zaam mooi was hierin, om iets te noemen,
het melodisch fragment in de rechterhand
met een forsche tegenbeweging in de bas
sen. Hoe fijn werd hier genuanceerd, zoo
dat nu eens het tonenwefsel verscheen in
klaterende pracht van een bron in het
zonlicht en dan weer als een regenboog die
zich met zacht omfloeschte tinten tegen de
wolken spant. En tenslotte het prachtig ge
speelde Allegretto met dat mooie liedmotief
en tie tintelende weelde van sprankelende
klankorchesten.
En toch hoe voornaam en gracieus dit
Mozart-spel van het podium kwam, in de
magische sfeer kwamen we pas bij de mach
tige „Prélude, Aria en Finale" van César
Franck.
Regelrecht werden we hier geplaatst ii
de wijde en gewijde kathedraal-eenzaam
heid van „le bon Père Franck". Hier was
architectuur in grooten stijl. Hier was sug
gestiever nog dan bij de anderen, het mach
tige bouwen, de grandioze architectuur van
statige kolommen, die zich rijen aaneen,
van samenbuigenrle gewelfribben die elkaar
ontvluchten, en in soepele beweeglijkheid
samenkomen. Hier was de trotsche
welving der hooge boogvensteren
magie van het licht door gebrandschilderde
ramen; hier de statige orgeltoon en het ge
beier van de domklokken hoog over de we
reld. Hier was de vlucht van den geest in
de hooge sferen der adoratie en der ver
heerlijking, hier ook de innige zangen en de
extase voor het religieus gemoed.
Wie César Franck kan vertolken als deze
jonge pianiste het deed, zoo superieur naar
den vorm, zoo diep doorleefd naar den
houd, toont daarmee een Chef d'oeuvre,
verwachtingen wekt van een schitterende
loopbaan.
Wij wachten af met groote belangstelling.
Na de pauze hoorden we eerst „Faschungs-
schwank" van R. Schumann, dat ons in een
geheel andere wereld brengt dan de exta
tisch religieuze visioenen van César Franck.
Maar ook hier bewonderen we weer het
stijlbegrip, dat in het dolle allegro, het ele
gische verhaal der romance, het geestige
Scherzino, een humoristisch Intermezzo en
m bruisende Finale overtuigend naar
:n komt.
In een viertal kleinere werkjes „The white
Peaoock" von Ch. Griffes, een prachtig ge-
rhvtmeerde „Marche" van Prokofieff, een
-Valse" van Debussy, die men „carillon-
wals" zou kunnen noemen en een even fij
ne Toccata van dezen componist mochten
e nog eens afzonderlijk haar voortreffe
lijke techniek waardeeren.
En niet minder kwam deze tot haar recht
de éclatante tonenweelde van een wals
van Liszt, die na de herhaalde toejuichin
gen als toegift van het podium kwam.
De Foyer was bijna geheel bezet en de
voor een groot deel jeugdige toehoorders
hebben voorbeeldig geluisterd.
Wij hopen op een herhaling zonder
ais I deurengeknars!
Voornaamste Nieuws.
BINNENLAND
(blZ. 1)
Te Haarlem is de j'aarvergadering gehou»
den van de Vereeniging voor Volkenbond en
Vrede.
Te Utrecht is het zilveren jubileum gevierd
van de Vereen, van Chr. Bewaarschoolonder*
wyzeressen.
(blz. 3)
Uit het Centraal Verslag der Arheids-!n»
spectie.
(blz. 5.)
Ter gelegenheid van het tienjarig bestaan
van de Amsterdamsche Christelijke Jeugd*
Centrale is een goed geslaagde conferentie
gehouden.
Ter gelegenheid van zijn zilveren jubileum
als hoogleeraar is gister Prof. Anema te Am-?
sterdam gehuldigd,
Het bioscoopconflict is thans geheel opge
lost.
Inzake de Culemborgsche moordzaak ls te*
gen de Collé's een strafvervolging ingesteld.
Te Apeldoorn had een dynamiet-ontploffingr
plaats, waarby tal van personen gewond
werden.
Zal Amsterdam de verbinding met Wyk by
Duurstede krygen? Een beschouwing van
onzen Amsterdamschen redacteur.
De te Den Haag gespeelde 19de partjf lij
den wedstryd om het Wereldkampioenschap
Schaken is door Aljechin gewonnen.
BUITENLAND
Blz. 2.
Het Fransehe socialistische partijbestuur
heeft tegen het besluit der Kamerfractie
medewerking aan Daladier geweigerd.
Een Belgische Katinetszitting onder pre
sidium van den Koning over het taalvraag
stuk. De Gentsche Lniversiteit in elk geval
vervlaamscht
Von Bülow's dood.
- De verkiezingsuitslag in Tjecho Slowakije
Weerbericht.
Barometerntand.
Hoogste stand 766.7 te La Cohina,
Laagste stand 739.3 te Aberdeen,
Matige tot krachtige, tijdelijk afnemend©
Westelijke tot Zuidwestelijke wind, tijdelijk:
opklarend, later waarschijnlijk weer regens
buien, aanvankelijk iets koud r,
Storm sein.
Ontvangen 29 Oct. 9.06 vm. AttentleseJa
O, d.i. „Weest op uw hoede".
FIETSERS LICHT OP:
Van 3031 October van 5.04 nam. tot 6.22 vnv
Uit den Omtrek.
ALPHEN AAN DEN RUN
VERDRONKEN.
De 66-jarige L. H., verpleegde un ihet wees
huis te Koudekerk, is Zaterdag, terwijl bij
bezig was met stekeJentrekken op het land
van den landbouwer G. Kraan in den Grieiv
hoek alhier, te water geraakt en verdron
ken.
Bij een voetbalwedstrijd, welke Zondag op
het terrein van „Alphen" alhier gespeeld
werd, heeft de speler Kr., doordat hij op
het gladde terrein was uitgegleden, zijn been
gebroken, waarbij hij bovendien nog 'n bloo
de wond opliep. Direct is hij naar het zio
kenhuis in Leiden vervoerd.
VERMAKELIJKHEIDSBELASTING.
Over de in deze gemeente bestaande vei*,
ordening op de heffing van belasting op
tooneelvertooningen en andere vermakelijk
heden, is cioor verschil 1 einde vereenigingea
al heel wat gemopperd en geschreven.
In verband -hiermede is vorige week "Dom-
ïrdag in het verenigingsgebouw een ver
gadering gehouden, waarbij afgevaardigden
an diverse verenigingen aanwezig waren.
Besloten werd een adres aan den gemeen
teraad te richten met verzoek om deze ver
ordening in te trekken. A.s. Donderdag zal
wederom een vergadering gehouden worden
om dit adres op te stellen en door de afge
vaardigden van de verenigingen te laten
onderteekenen.
Met het oog hierop lijkt, het ons niet on
dienstig om over deze actie iets te zeggen,
vooral voor de afgevaardigden van onze Chr.
verenigingen.
Deze verordening is indertijd vastgesteld
om tot een nieuwe bron van inkomsten voor
de gemeente tc komen. Zou deze verorde
ning niet bestaan, dan zouden de inkom
sten, welke op dez-e manier voortspruiten,
op een andere wijze moeten worden gezocht
Nu welen wij wel, en daartegen moet dan
ook zeker worden opgekomen, dat het niet
de bedoeling van de verordening kan zijn,
om jaarvergaderingen van Jongeldmgs- of
Medsjesvereenigimgèn, fabrieksarbeiders of
kiesvereniging te belasten. Dit geschiedt
thans wel. Maar afgezien van het feit, of
dit recht en billijk is, wat geeft dit luttele
hetwelk varieert tusschen f 1 en f 4,
op de groote massa, dat inkomt van voet
hal wedstrijden, tooneel- en bioscoopvoorstel
lingen, zang- en muziekuitvoeringen?
Daarom gelooven wij voor ons, dat van
zekere zijde „politiek" achter deze actie zit.
Want niet onze Chr. inwoners, maar het an
dersdenkende deel, betaalt het leeuwen
aandeel van deze belasting. En zij willen
daar afkomen. En komen z ij er af, dan moe
ten onze mensefhen meebetalen aan het he-
:lrag, dat op een andere manier gezocht
moet worden als inkomst voor de gemeente.
Wij willen dan ook de afgevaardigden
in de Chr. vereenigingen waarschuwen
om een verzoek om intrekking van de ver
ordening niet te tcekenen, maar hun advi-
seeren aan den Raad een adres te richten
met verzoek om een soepeler toepassing van
de verordening. Dat lijkt ons beter en geeft
rschijnliik meer kans van slagen, waar-
onze vereenigingen al genoeg geholpen
zijn.
Degenen, die naar een voetbalwedstrijd,
tooneel- of bioscoopvoorstelling gaan kijken
of naar een zang- of muziekuitvoering gaan
luisteren, kunnen toch, behalve de toegangs
prijs, ook wel wat aan vermakelijkheidsbe
lasting betalen.
Willigen0 ei,
1 van Ter-Aar;
