Schaakrubriek.
Gemengd Nieuws.
Radio Nieuws.
Rechtzaken.
SAMBO EN JOCKO
MAANDAG 21 OCTOBER 1929 TWEEDE BLAD PAG. 5
EEN GEDENKWAARDIGE MORGEN
VIJFTIG JAAR GELEDEN BRANDDE
DE EERSTE ELECTRISCHE
GLOEILAMP
THOMAS ALVA EDISON
VAN KRANTENJONGEN TOT
WERELDVERMAARD UITVINDER
De wereld rijker gemaakt door één procent
genie on negen en negentig procent
hard werken.
Misschien, lezer, zijt ge vanmorgen vroeg
op geweest.
't Was wellicht nog donker of schemering
en zonder er bij na te denken draaidet ge
't electrisch licht aan.
Wie dacht daar trouwens over na? 't Is
immers de gewoonste zaak van de wereld.
Wie zal zeggen hoevele malen wij in deze
herfst- en wintermaanden 't electrisch licht
in- ert uitschakelen?
Maar op dezen Maandag 21 October 1929
moeten we over deze hecle gewone zaak toch
eens bijzonder nadenken. Want 't was van
morgen een halve eeuw geleden, dat dc eer
ste electrische gloeilamp brandde,
En ja als we hier even over denken, dan
denken we vanzelf aan dien schranderen
grijsaard daar in Amerika, die na mociz
zaaien ook den oogst in schoof na schoof
lüócht binnenhalen.
Een der laatste foto's van Edison.
Op 11 Februari 1847 werd Thomas Alva
Edison te Milaan, een klein plaatsje aan den
waterweg naar het Eriemeer, geboren.
Toen de zaken daar niet naar wensch gin-
Sen, verhuisde de familie Edison naar Port
[uron in den staat Michigan.
Hier, tusschen het gewirwar van rails, wis
sels en signalen van telegraafstations en ma
chines, weet de kleine Al zooals hij thuis
genoemd werd zijn lot verborgen. En daar
de zaken van zijn vader ook niet al te best
gaan, en de Edison's er zich goed doorheen
willen slaan doet de twaalfjarige jongen ten
slotte zich zelf en zijn tegenstrevende moe
der een genoegen, door het besluit te nemen,
In 't krantenbedrijf.
Als krantenjongen beleeft hij daar aller
lei nieuwe avonturen. Hij heeft een oude
pers plus een partijtje oude letters opge
scharreld, en drukt nu een klein spoor-
krantje, tea* grootte van een dameszakdoek,
met de gekste nieuwtjes er in, een koddig
blaadje, dat gretig aftrek vindt. Hij is nu
uitgever, hoofdredacteur, verslaggever, zetter
drukker en kaantenjongen tegelijkertijd!
Hij krijgt 500 vaste abonné's en een paar
honderd onregelmatige koopers, het zaakje
gaat goedtotdat er iets gebeurt, dat den
jongen op een onzachte manier weer op zijn
eigenlijken weg terugbrengt.
Wanneer Al het niet al te druk heeft
met het verzorgen van zijn krant, is hij be
zig met zijn geliefkoosde proeven. Daartoe
hoeft hij een gedeelte van den bagagewagen,
zijn verblijf, omgebouwd tot rijdend labora
torium. Bij een van zijn proeven gebeurt er
een ongelukje, er ontstaat brand, en in een
oogwenk siaan dc vlammen uit den bagage-
wagen.
Weliswaar, bluscht de verschrikte Edison
met behulp van den hoofdconducteur den
brand, maar deze, een ruwe Schot, hoewel
overigens een goedhartig man, heeft zóó den
schrik te pakken gekregen, dat hij op het
eerst volgend station den jongen Edison met
een geweldigen oorvijg die de oorzaak is
van Edison's hardhoorondheid uit den
wagen gooit. Zijn laboratorium vliegt hem
na, zijn kostbare drukpersje, zijn apparaten
en zijn letters... alles, dat Al na maanden-
langen arbeid heeft verzameld cn in elkaar
gezet wordt hem nagesméten
Telegrafist
Hij heeft als krantenjongen op dc stations
vaak zien telegrafceren; hij werkt nu net
zoo lang, totdat hij een particuliere telefoon
lijn kan aanleggen, en gesprekken kan voe
ren met zijn vriend John Ward.
Niet lang daarna bezat Al een volledige
telegrafisten-uitrusting, eigenhandig door
hem gemaakt. Hij verbindt het stadje met
liet station en overbrugt zoo een afstand van
ruim een mijl.
In vier weken heeft de jonge Edison alles
geleerd wat zijn leermeester weet en zelfs
nog iets meer. Een telegrafist in Port Huron
die naar het leger vertrekt, beveelt den lb-
jarigen Edison als zijn opvolger aan en Al
wordt aangesteld.
Op zeek naar de gloeilamp.
Toen men in het begin van de negentiende
eeuw iets meer van de eigenschappen der
electriciteit begon te weten tc komen, wa
ren er verscheidene geleerden, die en me
thode zochten om de electriciteit voor ver
lichting te benutten. Voordat F.dison het
vraagstuk van de electrische verlichting in
fetudie nam, was men reeds een vijftigtal,
Ter gelegenheid van de historische geb
tenis, die vandaag herdacht wordt, verscheen
in Amerika een gloeilamp-postzegel.
jaren aan hot experimenteeren, echter steeds
zonder succes. Weliswaar slaagden enkele
natuurkundigen er in, een kostbaar appa
raat samen te stellen, dat gedurende korten
tijd eenig licht gaf, doch deze apparaten
bleken in de practijk geen betcekenis te
hebben.
Het is Edison's groote verdienste, dat hij
voor de eerste maal een goed en zeker wer
kende, duurzame gloeilamp vervaardigde.
Edison begon met de experimenten van zijn
voorgangers te bestudcercn cn hun fouten
nauwkeurig na te gaan.
Het ging er bij hem niet alleen om een
goedkoope, duurzame én blijvende gloeilamp
samen te stellen, neen, de uitvinding
moest daarop gericht zijn
een systeem van verlichting
te vinden, dat het gaslicht langzamerhand
zou verdringen. Er moest een bruikbare
lamp komen voor de verlichting van woon
huizen en arbeiderswerkplaatsn.
Als eerste taak stelde Edison zich nu een
glooidraad te vinden, die langen tijd onder
hooge spanning stroom wilde doorlaten.
Tot nog toe had men de regel „lage weer
stand en lage spanning" gevolgd, maar het
voortbrengstel naar deze regel verslond zóó
veel stroom, dat Edison inzag, dat, wide hij
een lamp voor de massa maken, hij komen
moest tot een door alle klassen te gebrui
ken verlichtingsmiddcl.
Zoo ging hij van de kostbare platina-
gloeidraad over tot gloeidraden van verkoold
papier en ten slotte tot plantenvezels. Daar
om zond hij zijn medewerkers naar Japan,
Zuid-Amerika en Sumatra, die hem zeshon
derd verschillende plantenvezels thuisbrach
ten, waaruit hij er drie als bijzonder ge
schikt uitzocht.
Om zijn proefnemingen op grootere schaal
mogelijk te maken, organiseerde Edison in
1878 een Vennootschap. Verscheidene voor
uitstrevende Amerikanen namen aandeejen
in deze vennootschap, die den lTdcn October
officieel opgericht wordt onder den naam
Edison Electric Light Comp.n.n.v.
Het aandeelenkapitaal bedroeg 300.000.
Later is deze vonnootschop in een andere
maatschappij opgegaan.
Edison werkte rustig verder, zag tegen
slagen moedig over zich komen en hield
steeds het lokkende einddoel voor oogen:
de gloeilamp voor de massa.
Het gelukte hem de glazen hol tot op een
millioenste luchtledig te maken. Toevallig
vond hij tevensjterwijl hij voor andere doel
einden een glooidraad uit roet en teer
kneedde, dat de verkoolde vezel toch „het"
voor de gloeilamp was.
Vele katoenvezels werden in die gedenk
waardige maand October van het jaar 1879
in de smeltoven verkoold, maar allen bleken
zeer breekbaar.
In den nacht van 18 op 19 October kon een
onverteerd, verkoold katoenvczeltje worden
erkregen. Met groote voorzichtigheid werd
het te voorschijn gehaald, maar brak, zelfs
onder de uiterste voorzichtige aanraking van
de handen van Edison's besten medewerker
Batchelor.
Toch voelde Edison dat hij er nu bijna
as. En hij en Batchelor besloten niet te
gaan slapen alvorens de lamp brandde
Dit was op 19 October.
Op den morgen van den twintigsten was
weer een teer, fragiel vezeltje geprepa
reerd en verkoold. Angstvallig, met groote
zorgvuldigheid wilden zij het in de werkka
mer naar Edison's experimenteer tafel bren
gen; hoe het kwam, wist men niet, heel
even tochtte het maaren het draadje
viel weer tot stof uiteen!
Nog eens werd met nieuwen moed een
ander soort vezel, thans een gewone ka
toendraad, verkoold. En eindelijk op den
morgen van den een-en-twintigsten October
schakelde Edison langzaam en voorzichtig
zijn lamp in.
De glooidraad gaf een zwak licht, en brak
niet. Plotseling werd de volle stroom inge
schakeld; dc lamp verspreidde een helder,
wit licht, cn de gloeidraad bleef heel!
Dood op van vermoeidheid zond Edison
zijn beide assistenten naar huis. Hij zelf
bleef op zijn laboratorium; op een werk
bank uitgestrekt genoot hij een welverdien
de rust. Toen echter 8 uur later zijn mede
werkers terugkwamen en hun oogen niet
konden gelooven, omdat de lamp nog brand
de, wekten zij den jongen uitvinder.
Toen pas was Edison er ten volle van
overtuigd, dat hij op den goeden weg was.
Vijf en veertig uren brandde deze lamp:
de eerste electrische gloeilamp.
Op Nieuwjaar 1880 noodigdc Edison hot
gemeentebestuur van New-Yorlc benevens
drie duizend vooraanstaande mannen op
wetenschappelijk, industrieel en journalistiek
gebied uit, eens op Menlo Park te komen
kijken.
In het donker zochten dc hooge heeren in
de omliggende bosschen den weg-en menig."
krachtterm kwam hen in die duisternis van
de lippen, wat was dat ook voor een ma
nier!
Maar plotseling brak door dc duisternis een
zee van licht. Zeven honderd gloeilampen
straalden hen tegen vanuit dc boomon langs
den weg:
Hebt ge hier vanmorgen aan gedacht, le
zer?
In 't minst niet, wellicht.
Wij „herdenken" in dezen tijd alles,
't Leger jubilarissen groeit met den dag
i is een gansch zeer groot heir.
Uw gloeilamp „jubileert" vandaag óók.
En zeg nu zelf is dit jubileum niet
overwaard om er een oogenblilc heel dank
baar aan te denken?
RECTORALE ORATIE
PROF. DR. H. J. POS
DIES NATALIS DER V. U.
HET ONBEPAALDE IN DE TAAL EN
DE TAALKUNDE
Amsterdam, 21 October 1929.
Ter gelegeuheid van den Dies Natalis der
Vrije Universiteit heeft heden Prof. Dr
il. J. Pos, dc nieuwe Rector Magnificus,een
rede gehouden over:
Spr. wees er op, dat de specialiseering, die
ook de taalwetenschap van dezen tijd ken
merkt, de uitwendige begeleiding is van een
inwendig zich voltrekkende synthese, die
eertijds op ztich zelf staande gebieden ver
bindt. Uit kracht van.die synthese wordt de
taalkunde tegenwoordig samen met cultuur
geschiedenis, psychologie, sociologie en bio
logie beoefend'. Deze vakken leenen hun me
thode aan de taalkunde en ontvangen daar
voor gegevens van haar terug.
Spr. belicht ecnige bekende ontdekkingen
der taalkunde der laatste vijftig jaar a'.s
synthetisch. Zij bedoelen, dc scheiding tus
schen begrip cn geval <tn die tusschen regel
en uitzondering op te heffen (het Gricksche
onzijdig meervoud, de onregelmatige stam
tijden en trappen van vergelijking). De wa
re regel is onbepaalde vorm en eenheid zij
ner gevallen. Overgaande tot het Onbepaal
de, zooals het zich voordoet in de taal, wijst
Sj)r. op dc verwantschap tusschen de onbe
paalde voornaamwoorden en dc aanwijzen
de, die in schijn juist van eerstgenoemde
het verst verwijderd staan. De verwantschap
treedt aan den dag, zoodra men de functie
van geval tot geval correleert met de betce
kenis van het op zich zelf gestelde woord.
Ook persoonlijk voornaamwoord, het meest
bepaalde, blijkt dan te leenen "tot onbepaald
gebruik. Het analogon van deze verwant
schap bij het werkwoord is de nauwe relatie
tusschen onbepaalde en gebiedende wijs. De
oorspronkelijke functie der aanwijzende
voornaamwoorden, als subject op te treden,
dat door praedicaten nader wordt bepaald,
gaat bij botsing tusschen de praedicaten
over in een vraagstellende ten opzichte der
praedicaten zelf. Door deze verschuiving
naar het onbepaalde toe wordt dat wat ter
bepaling dienen moest, op zijn beurt getrof-
foen door de vraag: wat is dit? Hiermee
heeft de onbepaaldheid een nieuw stadium
bereikt: het begripsonderzoek. (Socrates
Plato).
De taalkunde verzamelt niet slechts de on
bepaalde termen/ der laai, zij maakt er een
eigen gebruik van bij de vorming van haa:
begrippen. Alle objecten der taalkunde, in
hegrepoji de zoogenaamd op zich zelf staan
de, hebben den vorm der onbepaaldheid. Als
onbepaalde vorm der taalverschijnselen
dient het voorbeeld. Dc onbepaalde vormen,
die de (aal al heeft, verlecnen hulpdienst
bij de representatie van het menigvuldige
in het begrip. De graad van onbepaaldheid,
waarin dc taalverschijnselen zich door het
voorbeeld lalen representeeren, is wel ver
schillend, hij het werkwoord bijv. minder
hoog dan bij het substantief.
De taalkunde bedient zich een eindweegs
van de onbepaalde vormen, waar deze haar
hegeven, bouwt ze zelf een taal naast de taal
de grammatische begripsnamen. Deze heb
ben de voor- en nadoelen eener hoogere on
afhankelijkheid van de verschijnselen, die
ze benoemen. De begripsnaam koopt zijn
meer synthetische functie voor een labiclere
toepasselijkheid op de feiten, als vervanger
van de taalfeiten levert hij het onverstaan
bare op. Hoe directer van werking de be
noemde verschijnselen, hoe moeilijker zij te
herkennen zijn uit hun begripsmatige om
schrijving; bij de partikels bijv. is de volg
orde van geval en begrip niet omkeerbaar.
Ontwikkeling van beteekenissen in de
richting van het onbepaalde laat zich na
gaan aan alle woorden voor catcgoriën. Zon
der in de woorden haar grond te hebben,
teekent zij zich toch af in de taalverschijn
selen. Woorden als ruimte cn tijd maken
den overgang van bepalcrs van het empiri
sche tot bepalers van het apricnischc door,
wanneer ze als praedicaat met het subject
alle of alles verbonden optreden. Bij het
woord alle(s) zelf wisselt de beteekenis der
'bepaalde totaliteit af met die der onbe
paalde.
Met name aan hot Grieksch, de moeder
taal der wetenschappen, laten zich zulke
overgangen onder invloed van de weten
schappen vaststellen. Spr. besloot met. cenj-
ge opmerkingen over de functie van den on-
bepaalden taalvorm buiten het theoretische.
Naar synthetische methode kunnen psycho
logie en sociologie hier met de taalkunde
samenwerken. De rol, die het formeele. de
halve bepaaldheid in dc nieuwere .wijsbe
geerte speelt, moet aan de begeleidende taal
worden bestudeerd en vanuit de samen- en
tegenwerking van vele momenten der Euro-
peesche geestesgeschiedenis kunnen worden
begrepen.
OM HET WERELDKAMPIOENSCHAP.
De zestiende partij.
Aljecliin won ook de zestiende partij, die
aldus verliep:
Tsjechische partij.
Wit: Bogoljoebof. Zwart: Aljechin.
1. d2—di, d7—d5; 2. c2—c4, c7—cG; 3. Pgl
—f3, Pg8—f6; 4. c2—e3, c7—eG; 5. Lfl—cÏ3,
PbSd7; 0. 0—0, d5Xc4; 7. Ld3Xc4, Lf8—d6;
Pbld2, 0-0; 0. Lei—b3, Ld6—c7; 10. Pd'3
c4, b7—bG; 11. Tfl—el, LcS—b7; 12. e3—ei,
b6b3; 13. Pc4—c5, Pd7Xc5; 14. diXe5, PI6
d~; 15. Lel—f4, cG—c5; 16. Ddl—e2, có—
c4; 17. Lb3c2, DdS—b8; 18. b2—b3, c4Xb3;
10. Lc2Xb3, Pd7Xc5; 20. Pf3—d4, a7—aG;
21. Lf4g3, TfSd8; 22. Tal—dl, Pe5—gG;
23. De2—h5, Lc7X.?3; 24. h2Xg3, Db8-c5;
25. Dh5Xe5, PgGXeó; 28. f2—f3, TdS—d7; 27.
Pd4c2, KgSfS; 28. TdlXd7, Pc5Xd7; 29.
Tel—dl, KfSe7; 30. Kgl—f2, TaS—cS; 31.
Pc2d3, g7g'6; 32. g3—g4, cGe5; 33. Pd4
c2, Pd7—c5; 34. Pc2—c3, Pc5Xb3; 35. a2
Xb3, Tc8—c3; 3G. ho—bi, Tc3—b3; 37. Pc3—
c2, Tb3b2; 38. Tdl—cl, Lh7—e8; 39. gi—
gü, LcS—cG; 40. Kf2—g3, Ke7—d7; 41. Pc?—
cl, Led— ci; 42. Pelc2, Kd7c6; 43. Pc2—
c3, Tb2Xb4; 44. Pe3—gi. a6—a5; 45. PgiX
">t, Kc6bü; 40. Pcó—d7t, KbG—c7; 47. Pd7
-o5, Kc7b7; 48. Kg3—fi, a5—a4; 49. Tel
-al, Kb71)6; 50. g2—gi. Lei—eO; 51. Kfi
c3, Tbi—b3t; 52. Ke3—di, ai— a3: 53. f3—
fi, Tb3—bit; 51. Kd4—o3. a3—a2; 55. f4f5.
Tb4bl56. fó\e6, TblXal; 57. cG—e7, Tal
elt; 58. KoS—f4, a2-alD; 59. c7^-oSD, Dal
elf; GO. Kfi—g3, Dele3f. Wit geeft het
op.
VAN HASSELT CONTRA
BRENNINKMEYER
EEN MEDEDEELING VAN
C. EN A.
Naar aanleiding der verslagen betreffen
de de behandeling voor den Hoogen Raad
van het verzoek tct cassatie van het door
het Hof gewezen arrest in de zaak der Fir
ma Hasselt contra do N.V. C. en A. Brcn-
ninkmcycr's Confectiebedrijven, verzoekt de
Directie der laatstgenoemde N-V. om
volgende te willen opnemen:
ln genoemde verslagen werdt allereerst
ten onrechte medegedeeld, dat tegen onze
Firma een vordering wegens oneerlijke con
currentie zou zijn ingesteld. Dit is geheel
onjuist en kan dan ook niet onwecrsproki
blijven. De medcdceling nog in dit verband
dat on7.3 Firma in hoognr beroep is veroor
deeld tot betaling van een schadevergoe
ding, inoet noodzakelijk den schijn wekken
alsof deze veroordecling tor zake dier oneer
lijke concurrentie zou zijn uitgesproken. Dit
is natuurlijk evehzeer onjuist. Tot goed be
grip voor het publiek van hetgeen wel ge
schied is, moge door ons kortelings het vol
gende in herinnering worden gebracht.
In de jaren 1922-1923 werden door de Fir
ma Van Hasselt in hare etalages voortdu
rend goederen lager geprijsd dan in haar
winkel. Op tijden, dat de winkel gesloten
was, b.v. des Zondags, werden door haar in
de etalages zelfs goederen geprijsd op on
geveer dc helft van de verkoopwaarde. De
Firma Van Hasselt weigerde echter stelsel
matig die lager geprijsde artikelen te ver-
koopen. Hiertegenover werd door C. A-
de tactiek toegepast, om te trachten deze
laaggeprijsde goederen uit de etalages van
Van Hasselt te doen wcgkcopcn. Allereerst
gebeurde dit door personeel, van C. A.;
toen Van Hasselt aan dezen weigerde te ver-
koopen, door vrouwen, die daartoe door C.
A. waren aangezocht. Werd door Van
Hasselt verondersteld, dat deze laaggeprijs
de artikelen gevraagd werden door iemand
die handelde in opdracht van C. A., dan
werden de goederen door Van Hasselt met
inktstempels onbruikbaar gemaakt. Dit trof
echter in de practijk niet alleen de koop
sters, die namens C- A. kwamen, maar
evenzeer anderen, die met geen van beide
Firma's iets uitstaande hadden, en gaf na
tuurlijk aanleiding tot groote verontwaardi
ging van den kant van het publiek.
De tactiek van C. A. nu tot het doen
opkoopen van ver beneden waarde ge
prijsde goederen uit dc etalages van Van
Hasselt is door alle rechtscolleges, voor wie
de zaak in behandeling kwam, toegejuicht
althans gebillijkt. Dc President der Recht
bank noemde Van Hasselt's handelwijze
deloyale concurrentie, en wat C. A. deed,
niet een poging om haar eigen handelsde-
biet ten koste van Van Hasselt te vergroo-
ten, doch de opzet om zichzelve tc vrijwa
ren voor schade door een poging om te voor
komen, dat Van Hasselt haar debiet ten
koste van C. A. zou vergrooten.
De Rechtbank noemde de methode van
Van Hasselt een laakbare handelwijze en
was van oordeel, dat C. A., trachtende
die op overigens niet ongeoorloofde wijze te
beletten, niets onbehoorlijks deed-
Ook het Hof onderschreef dat oordeel.
Dc Rechtbank oordeelde, dat de handelin
gen der Firma Van Hasselt aan den goeden
naam van den handel cn den winkelstand
in het algemeen ernstig afbreuk deden, en
dat zij bij het publiek terecht verontwaar
diging moesten wekken. De President der
Rechtbank noemde het volkomen begrijpe
lijk, dat het gezond verstand van het pu
bliek zich keert tegen den koopman, die
niet verkoopen wil, wat hij ten verkoop
heeft aangehoden, nog wel met opgave van
de prijs, hetgeen hem tegenover ieder, die
op zijn aanbod ingaat en betalen wil, tot
levering verplicht.
De bewering, welke ook in de recente
persverslagen is gaiil, dut C. A. opdracht
hebben gegeven tot het veroorzaken van
relletjes bij Van Hasselt, is noch door de
Rechtbank, noch door het Hof bewezen ge
acht. l
De Rechtbank overwoog in haar vonnis,
dat Van Hasselt zelf aan die relletjes aan
stonds oen einde had kunnen maken door
haar onbehoorlijke practijken tc laten varen
Het Hof heeft niettemin op een onderdeel
der vordering onze Firma tot schadevergoe
ding veroordeeld cn wel op grond van de
overweging, dat C. A. onder dc gegeven
omstandigheden aan de zorgvuldigheid, die
in het verkeer betaamt ten aanzien van
een's anders belang.
Tegen dit o.i. volkomen onbevredigende
oordeel is door ons cassatie ingesteld, waar
an de uitspraak nog moet worden afge-
'acht- Hoe deze uitspraak echter ook zal
zijn. vast staat reeds thans, dat deze nim-
ovcr een vraag van oneerlijke concur
rentie zal loopen.
DE OUDSTE VROUW VAN NEDERLAND.
Einde October van dit jaar hoopt de we
duwe flSrcsijn, wonende te Utrecht, haar
lOicn ver jaardog te vieren.
Door uit een rijdende tram te slappen ge
raakte de 80-jarige lieer Casting uit Schoon
hoven bij het sta:ion Huisweg aan de tram
lijn GoudaSchoonhoven te Bergambacht
onder de tram. Hij werd ongeveer 40 M. mee
gesleept. Na eenige oogonblikken is hij aan
de hekomen verwondingen overleden.
EEN OUDE DAME EIJ EEN AUTO
BOTSING GEDOOD.
Een auto, bestuurd door mej. Zwaans,
kwam op den Bivdaschen weg bij Oosler-
hout in botsing met een Belgische aulo. De
76-jarige juffrouw Oosterdaals, die in een
der auto's zat. is Ion gevolge van deze bot-
ovcrlcdcn. Beide auto's werden bescha
digd.
KIND LEVEND VERBRAND.
Te Vlissingen is een 2-jarig meisje, dat
•n pot kokende thee over het lichaam kreeg
aan de gevolgen overleden.
WEGWERKER DOOR EEN TREIN GEDOOD
Men meldt ons uit Lage Zwaluwc:
Op de spoorlijn Lage ZwaluwcZeven
bergen is Zaterdagmiddag de bejaarde weg
werker Cremers uit Zevenbergen door een
t Roosendaal komenden trein den linker
onderarm afgereden. Daarna is hij in een
langs dien spoorweg gelegen duiker terecht
gekomen. De man is na verbonden te zijn
naar het ziekenhuis tc Breda vervoerd, al
waar hij van Zaterdag op Zondag is over
leden.
De ongelukkige was vader van zes kin
deren.
DE RELLETJES TE MAASTRICHT
Zondagmorgen omstreeks 7 uur overleed
in het ziekenhuis' Calvariënberg te Maas
tricht het tweede slachtoffer van de .staking
relletjes van Woensdagavond, de agent van
politie Ilouben.
Houben was 35 jaar en laat een weduwe
me! 2 kinderen achter.
De toestand te Maastricht is thans rustig.
Het doorkruisen van de stad door mare
chaussee tc paard, tc voet cn per 'iets, alleen
doet zien dat er iets abnormaals is.
Overigens behoef; in geen enkel geval op
getreden te worden.
Kroegen e. d. dienen tc 19 uur gesloten te
zijn. Eveneens zijn alle vergaderingen ver
boden on op Zondag ging geen enkele voet
balwedstrijd door.
EEN TRAGISCH EINDE
Te Amsterdam heeft in het Zuiderbad een
tragisch ongeval plaats gehad. Hier speelden
eenigs heeren krijgertje langs he bassin. Plot
seling viel de 25-jarige H. Stobbe in het
bassin. Stobbe staat in het Zuiderbad bekend
als een uitstekend zwemmer en men verwon
derde zich er dan ook over dat recht naar
beneden viel en zonder te zwemmen zonk.
Onmiddellijk sprong men hem na en werd
buiten kennes boven water gebracht. De nabij
gelegen brandweer rukte met een zuurstof
apparaat aan en trachtte de levensgeesten
weer op te wekken. Ook de Genees. Dienst
en een arts verleenden ass'stentie
Ruim een half uur paste men kunstmatige
ademhaling toe doch men slaagde er niet in
de levensgeesten op te wekken. De doods
oorzaak is vermoedelijk niet aan verdrinking
toe te schrijven. Men vermoedt dat het slacht
offer reeds overleden was toen hij in het
water stortte. Hij had reeds vóór hij zich
5n het had begaf geklaagd dat hij zich onwel
gevoelde.
INBRAKEN.
Men meldt ons uit Berkel (Z.H.):
In den nacht van Vrijdag op Zaterdag is
in de kistenfabriek van dc firma Hordijk al
hier ingebroken. De daders verschaften zich
toegang aan dc achterzijde, waar ze een
deur uitbraken en hebben het geeheele kan
toor doorzocht en de brandkast aan de ach
terzijde geopend. Daar de boekhouder den
vorigen avond het geld voor de uitbetaling
van het personeel had meegenomen naar
huis, is echter niets vermist. Ook verleden
jaar is in hetzelfde kantoor ingebroken zon
der resultaat. De brandkast weerstond des
tijds de pongingen 'der inbrekers, die blijk
baar ditmaal beter geoutilleerd waren. De
politic heeft met behulp van dc Rotterdam
sche recherche het onderzoek geopend.
Naar aanleiding van de dezer dagen te
Castricum (N.H.) gepleegde inbraak, waarbij
een bedrag van 2000 werd ontvreemd, heeft
de politie een uitgebreid onderzoek ingesteld
Dit hoeft geleid tot de arrestatie van den
dader te Purmerend. De gearresteerde woont
in Castricum en heeft een bekentenis afge
legd.
DE DOODELIJKE DAMP.
In zake het geval van kolendampvergif
tiging ten huize van de wed. J. te IJrauiden
meldt men dat ook bij de oude vrouw het
bewustzijn weer is teruggekeerd. Haar toe
stand is thans redelijk wel.
MOLEN AFGEBRAND.
Te Uden (N.Br.) is de Houtbcrgermolen
van de kinderen Verbeek afgebrand. De ge-
heele molen werd een prooi der vlammen.
Tot ver in den omtrek was het vuur te zien,
terwijl velen zich naar het treein van den
brand begaven om het fantastisch schouw
spel van meer nabij gade te slaan. De oor
zaak van den brand is onbekend.
BRANDEN.
Te Haarlem ontstond door onbekende oor
zaak brand in dc ^afdeel ing ti nun er fabriek
van de N.V. Indische cn Handel Maatschap
pij voorheen I-Iilarius en Co.. gelegen aan
liet Noorder Buitenspaarne. De plaats van
den brand was door dc brandweer moeilijk
te bereiken, zoodat het vuur aanvankelijk
gemakkelijk kon uitbreiden. Na een paar
uur was de brandweer het vuur meester
De geheele timmerfabriek was uitgebrand.
Alleen het kantoorgebouw bleef behouden.
Een groote voorraad hout en alle machine:;
gingen in vlammen op.
Een jaar geleden brandde dit zelfde be
drijf aan de Amslerdamsehc vaart af.
De schade wordt op f 75..—00 geschat. De
gehouwen zijn verzekerd, doch niet tegen
bedrijfsschade.
INGEZONDEN 3
ZD ZD DELING.
ooo'iiej-s/
c Dubbel is het gepot met
Wybert-table'.;èii,de heel
is 'tegen ontsteking be-
veillgd, de adem zuive-!
Maandag =1 October.
KUIZEN MI 10.30 TiJiLcin. 10.30—11
Valk. U o ouderiv ,r r der N<1 Herv.
hukcht. J03 Hoydn. 3.
■i. 4 n
Ingefdai
ÜJchun
L. v. Be«
lïeich tinr die Hand.
Hlncefdans. N. v. V.iim. S
7. it.nl Colum
Lied
10. Rondedans. It. Schumann. 11. a.
e geef ons groote stof. Adr. Valerius,
dingen syn geringe geschapen. Adr.
wendt. Adr. Valerhu
sein. 1.00—3. ao GS
Herst. Luth. Kerk i
I nate). A. Guilmont. d. Allé
I t. a. 2 Voorspelen Ev. Ccz.
b. Fnnt'asle-Toec
•wo. A. Guilrr.n:
DE MOORD TE AMSTELVEEN.
Omstreeks Pinksteren van dit jaar werd in
een boerenwoning ter hoogte van Karselaan te
Amstelveen een bejaarde vrouw vermoord ge-
v-'.tden en tevens bleek in die woning een
gouden horloge en een bedrag van f GO ont
vreemd te zjjn.
Kort na de ontdekking van het gruwelijke
feit werden twee te Amsterdam woonachtige
personen gearresteerd. Zij gooiden de schuld
op elkander.
Gedurende de instructie had een onderzoek
naar de geestvermogens van de verdachten
Honfd." Tor afwisseling Gramofoon-
Vlugt. Burger..
H. R. du Mosch,
lisatic- voor do int. Kan
's-Gravenhngc c-n vei*
5—6.30 Gnmofoon-
.msterd.-.rri.
r IV. de
de heer
oris nd i
ICoopha ti
re lering door d ?n >u r r V. ten K>tó J-n"
re uussura. Onderwerp: ..De lokkende oorden der
fantasie". 7. Tijdsein. 78. Om-sus verbetering
van het gezang in huis. tc g: v. n door den heer
Jan. I'll taro te T>:-wl,r. met ;onobog."e,j
van den heer Alex Adema, tc Amsterdam. S
Tijdsein. S. Uitzending van Cramofoonplatem
Vanaf 8.20. Als dc atmosferische toestanden I .-1
'lit pr.evra' ima gek- el cf g-:d-.-l-
telljk onderbroken worden door dc rc-lavee-ii
Henri Ford f-n Mr. Bar
HILVERSUM (107i M.) (voor 6 uu- 238 MV
10—10.15 Morgenwijding. 12.15—2 Concert AV1CO-'
Kwartet. 2—2.15 Kookpraatje door P. J. Kers.
Kol.
MS—7.45 Eng
plechtigheden ter C.-ie van Thomas AJva Ed
son in Dearborn (Xonrd-Amcrik i). Toesprakc
j Edison c-.a. S9.30 Coiicn
roeporkest (Dit programma wore
or de hei
door He
het O
iding
Persber. en Grat
12.
1071 M.)l
iramofoon.
Dinsdag 22 October,
HILVERSUM (298 Jr.. na 6 uur
1010.15 Morgenwijding. 1" 15i j
door het Tuschinaki Orkest. 1.45—s"
34 Knipcursus door Mevr. de L
R'-us. 45 Microfoon-debutanten, viool en zang
5dJ06 Concert door do Hongaarsehe Tzigiim*
Kapel van de Gobr. Elemer en Bcla Ru ia ii .111
Voortzetting concert. 6.4Ö—7.15 C'uisus Engelsch,
Conversatie. 7.15—7.45 Encelech v-or gevord-r-
den. 8.01—9 It-ili i.-nsch m r -fi a a men ten cuw
- VLC ;v\ N'
Na afloop: Peiv=ber. Da:
.■staande uit I'Iet Lm
inch Schol', vlooi en Dram Obersiein, ceilo. 1.15
-l Nieuwste gr,imofoonplaten welwillend In
riiiklecn afgestaan door de NV. Musici uit <lo
Imkerstraat te Amsterdam. 2—3 Vrouwenuur-
j". Mevrouw J Steysror—A-perslatrh weten-
•- Mevrouu .1. KUl-r-VAum
oe-.aaJ-etlsC' geil.-. Ite. 3—3 30 Derde les ln
osiumes. uitgaande van'do P. K. Vereen !gi in ff
St D n-A,- ,v. rp. van leraressen bif het
ei Iieidsondcr'.vi; -1. e—5 43 Jodelmiulek. 5.45—
peeL^ 7.10 Kot
lr,g uit het Stnttheater te Aken. Na afloop gra*
plaats. Dit is thans afgeloopen. De conelusfa
'let* psychiaters is, dat zij toerekenbaar zijn.
TV instructie is thans geëindigd cn ae beide
vrdachten zullen rich ru met hun vrouwen,
lit van heling verdacht worden, op 7 Nov.
j voor do. rechtbank to Amsterdam te ver
antwoorden hebben wegens diefstal en dood-
VERDUISTEKING VAN f 18,000.
Do rechtbank te Amsterdam heeft een 24-
jarigen kantoorbediende, die zich schuldig
maakte aan vier verduisteringen tot een to
taal bedrag van bijna f IS,000"ten nadeeie van
de N. V. Mnhlers Rank, waarbij hij in dienst
was, veroordeeld tot één jaar gevangenisstraf
vgens verduistering in dienstbetrekking. De
eisch was lVz jaar.
(Nadruk verboden).
VAN EEN LEEUW EN EEN AAP
I Wf'--
Een boomtak kan oen uitkomst wezen,
Als 't op den grond niet veilig is,
Daarom hangt in een ommezientje
Ann eiken boom een heclo ris!
Al had ie 't klimmen nooit geleerd,
't Gaat, als j' in nood zi als gesmccid.
8. Een prachtig middel vindt vriend Sanders
Die, met /.:in hoed voor zijn gezicht,
Zijn paraplu als staart gebruikend.
Woest grommend op zijn knieën ligt;
Het werkt pmlm!, d.-ës buiten kijf!
Sam krijgt c;e stuipen op zijn lijf!
(Wordt Woensdag vervolgd.)
