i
HEERENHUIZEN
4 HweiÈizen
TE KOOP
BEBOUWING
DELFTWEG hoek SCHIELAAN
NIEUWE ARCHITECTUUR
All
umimum
Dakbedekking
CORSTEN
enWITTLER
Bouwbureau D.'J. LUCAS
FLATGEBOUW MET AUTO-SHOWROOM
OP HET MOSISIE GEDEELTE VAN OVERSCHIE
E.
Bouwbureau L P. Villi DHL en A. KORTMAN
BOUWBLAD No. 19, PAG. 3
MAANDAG 14 OCTOBER 1929
TE KOOP: ROTTERDAM
H! 2 M©@rert!iuizerB met groote voor-
s en achtertuinen aan de Hollaan 67-09.
§g Oppervlakte per pand 550 M3.
Zie geïllustreerde bespreking l:i dit blad van 12 Augustus 1929,
op aanvraag gratis te verkrijgen bij
P. DE RUYTER Zn. - Oud# 201, Retterdam - ïel. 06533-56277
MOOI BUITEN WONEN
Terbregsche Weg te Hillegersberg
TE KOOP onder architectuur gebouwde lg
Buitenhuizen. Prijs f 8000.—.
Inlichtingen bij p g Q (yj£L|S Rusthoflaan 18,Rotterdam
J
UITVOERING: L. F. DE WIT TE ROTTERDAM EN G. GESMAN TE ROTTERDAM
ARCHITECTUUR: C. J. L. VAN LEEUWEN TE ROTTERDAM
MOOI WONEN OP SCHIEWIJK TE OVERSCMIE
Op een der mooiste punten van Overschie,
in Schiewijk aan den Delftweg hoek Schie-
laan, in de onmiddellijke omgeving der mooie
Overschicsche plassen bij op een na de laat
ste halte der Rott, Autobus van de R.E.T.
zijn de bouwondernemers L. H. de Wit en G.
Gesman bijna gereed gekomen met den
bouw van een complex heerenhuizen.
Deze huizen zijn gebouwd onder architec
tuur van een onzer jongere architecten den
heer C. J. L. van Leeuwen te Rotterdam en
geven zooals uit de perspectief teekening
blijkt een fraai en voornaam uiterlijk te zien.
Ook de indeeling is zoo gerieflijk mogelijk
hetwelk uit de plattegrond en de hiervolgen-
de beschrijving kan blijken.
De huizen bevatten elk:
Een waterdichte gewapend betonkelder.
Op den beganen grond: Een salon en woon
kamer ensuite, een keuken, een W. C., een
gang en een vestibule. De vestibule is voor
zien van een terazzovloer en door een tocht
deur met fraai glas in lood bezet komt men
in de gang. De gang en de vestibule zijn beide
voorzien van een larnbrizeering uitgevoerd in
tegels. 1
Op de le verdieping:
Twee groote slaapkamers, een kleinere
slaapkamer, een badkamer, een gang en
een W. C.
Op de 2e verdieping welke in de kap ge
werkt is: 2 slaapkamers, een zolderruimte
en een breede warande over de geheele
breedte van de panden.
De twee huizen in de Schielaan vertoonen
meer het gebruikelijke type heerenhuis, ter
wijl de panden a. d. Delftweg meer in het
type van de moderne villa zijn gehouden.
Het binnenwerk is geheel in fijne stem
mige kleuren geschilderd. De schuifdeuren
en de bovenramen in de gevels zijn van spe
ciaal ontworpen glas in lood voorzien. In
alle ramen aan den voorgevel op den be
ganen grond is spiegelglas gezet, dat het uit
zicht ten zeerste verhoogt.
Natuurlijk zijn deze panden, zooals dit voor
moderne woonhuizen behoort, voorzien van
centrale warmwaterverwarming. Het ge
tuigt van den vooruitzienden blik dezer bouw
ondernemers, dat zij ertoe zijn overgegaan
een volmaakt technische, hygiënische ver
warmingsinstallatie te doen plaatsen, waar
bij rekening is gehouden met alle eischen
welke men thans stelt ten opzichte van i
fort en economie, zoodat eventueel op alle
kamers warm en koud water kan worden
aangebracht en men tevens steeds van w
badwater voorzien is.
Deze installatie is aangelegd door de fa.
Corsten en Wittier, Jan van Avennestraat 51
te Rotterdam, welke fa. voor een keurige uit
voering heeft zorg gedragen, b.v. zijn de buis
leidingen onzichtbaar weggewerkt.
De fa. Corsten en Wittier is een jonge on
derneming welke pas sinds dit jaar alhier
gevestigd is. De heer Corsten is een Hollan
der en de heer Wittier een Duitsche venvar
mingstechnicus.
Ondanks het feit, dat deze fa. pas kort is
De huizen varieeren in prijs van 12.500 tot
14.000.Zooals op de plattegrond is te zien
behooren bij het plan ook 2 garage's, zoodat
men eventueel een huis met eigen autogara
ge kan koopen.
Deze garages zijn onderheid, degelijk ge
metseld, voorzien van gew. betonvloer, wa
terleiding en een dak van mastiek.
De prijs van zoo'n garage bedraagt met in
begrip van den grond van garage en uitrij-
pad ƒ1500.
gevestigd mag deze zich verheugen in vele
successen op het 'gebied van verwarmings-
install ati.es,i-
Wij twijfelen niet of de heeren de Wit en
Gesman, zullen, in aanmerking genomen, de
zorg die aan hét wgrk is besteed en de be
trekkelijk lage verkoopsprijs, wel koopers
voor hun huizen vinden en raden gegadigden
aan een kijkje te gaan nemen.
EEN PLEIDOOI VOOR HET PLATTE DAK
Vele van onze architedYm zijn leeken op
architectonisch gebied, lelfs een1 bekepd
bouwkundige.
Het publiek is daarvan de dupe. Het
wordt niet geleid, maar misleid. Bijna elk
nieuw bouwwerk, elke nieuwe woning is
een anachronisme, een atavistisch overblijf
sel van voorbije denkvormen, een knekel
huis in plaats van een levend organisme,
waarin de nieuwe tijd zich uitdrukt. De
meeste bouwwerken zijn mummies voordat
ze gereed zijn, zóó weinig geest en vernuft
dragen zij in zich.
Hoe komt dat? Zijn onze bouwmeesters
niet bekwaam? Het antwoord is: ja en
neen. We hebben in ons land een groot
aantal bekwame architecten, maar tevens
zeer weinige, die den tijd kunnen of willen
begrijpen. Onze academies en opleidings
scholen voor architectuur en aanverwante
kunsten dooden dikwijls voor goed wat er
aan gezond en eerlijk gevoel leeft in de
jonge menschen, die er hun opleiding den
ken te ontvangen. De architect moet zijn
vormgevoel ontwikkelen aan onze a cade-
mies door klassieke bouwwerken of onder-
deelen éi-van na te teekenen in plaats van
te leeren beelden, eerst in het vlak en
daarna in de ruimte. Lang voordat bij
den leerling het dieper inzicht aanwezig
is van den samenhang der maatschappe
lijke toestanden en de kunstwerken, die
daaruit zijn voortgekomen, moet hij de
oude vormen in zich opnemen en *le vaar
digheid verwerven om ze weer te geven.
Dit is volkomen in strijd met elke moderne
paedagogie. De gevolgen blijven niet uit.
Met doode, onbegrepen vormentaal wordt
de leerling vergiftigd.
Ieder weet, hoe onuitroeibaar de indruk
ken zijn, die in de gevoelige perioden van
'n menschenleven worden opgedaan. De
leerling krijgt een onverwerkt begrip, dat
het spelen met vormen tot architectuur
moet voeren. Zoodoende worden geen vrije
menschen gevormd, die geroepen kunnen
geacht worden, de vele moderne problemen
in onze nieuwe steden en op het zich ont
wikkelende lan dte kunnen oplossen. De
groote massa van onze architectuur is
daardoor tot een armzalig geknoei gewor
den. Schoonheidscommissies worden in het
leven geroepen, om de ergste uitwassen te
keeren. Maar deze schoonheidscommissies
bestaan wederom uit menschen, die niet
vrij hebben leeren denken en dus weder
om een vormentaal opdringen, diè niets
uitstaande heeft met de levende verlangens
van dezen tijd en van de toekomst.
In de nieuwe machinale gebruikskunst
begnt iets door te dringen van het begrip,
dat een voorwerp schoon is, wanneer
aan de eischcn van uiterste doelmatigheid
goed materiaal en accurate bewerking is
voldaan. Onze scholen voor toegepaste
kunst bederven echter nog steeds don
geest der jongeren. De leus moet zijn: ont
volking der kunstnijverheidsscholen en op
richting van machinale werkplaatsen,
waar de leerling door gevoelige menschen
geleid, de productie grondig leert kannen".
Zoodoende wordt het onmogelijk, dat de
telkens weer gedane pogingen van enke
lingen, om het zuivere goede gebruiks
voorwerp ingang te doen vinden, worden
Vnniet gedaan door onze kunstnijveraars.
Nauwelijks is een schoon en goed drink
glas of een mooie eenvoudige bloemenvaas
ontstaan, of de kuhstnijveraar werpt er
zich flp om met onmogelijke figuren of
kleurspelingen de verworven schoonheid
weder te niet te doen. Zoodoende blijft het
leekenpubliek denken, dat de schoonheid
pas aanwezig is, wanneer de een of andere
overtolligheid aan het voorwerp is toege
voegd.
In veel sterkere mate geldt dit voor het
bouwwerk. De prachtige gladde vlakke
muur moet door uitsteeksels, voorsprong,
rare bochtige lijnen verfraaid wordon om
in dé oogen van het publiek waardeering
te verkrijgen.
Bepaling van waarde geschiedt niet door
te vragen, óf de ruirateontwikkeling van
het gebouw zoo goed mogelijk is en of vol
daan is aan de eischen, die de neuwe tijd
stelt. Het publiek wil aesthetische bevredi
ging in plaats van zuivere doelmatigheid.
De werkelijke moderne kunstenaar geeft
doelmatigheid en weet die tot een schoon
heid op te voeren die ver gaat boven het
aesthetisch verlangen van vele van onze
architecten en van het publiek.
Het feit dat architecten en leken strij
den over het vraagsuk, of een dak voor een
gebouw noodzakelijk is, is een van de
sterkste en tevens van de droevgste voor
beelden van wanbegrip over architectuur.
Of een gebouw een zichtbaar dak behoeft
of niet, heeft met schoonheid niets te ma
ken. Eischt de doelmatigheid een dak, dan
zal de bouwmeester dit moeten maken.
Eischt de doelmatigheid geen dak, dan zal
dit moeten vervallen. Of het op het land of
in de stad is, dit doet niets ter zake. Mee
ningen, dat op het land een kap op het
gebouw uit schoonheidsoverwegingen noo-
dig is, komen voort uit onbegrepen traditie
en sleur: Eischt het bedrijf, de woning, het
museum, het raadhuis, het kantoorgebouw
een kap uit economische of doelmatigheids
gronden, dan is deze kap verantwoord, an
ders nooit.
Een kap op een gebouw moet een volko
men gesloten afdekking zijn. Eischt de
noodzakelijkheid dat die geslotenheid door
allerlei dakkapellen of uitbouwsels wordt
vernietigd, dan is juist de consequentie te
aanvaarden en het vlakke dak ervoor in
de plaats te stellen. Vroeger werd do dak
ruimte als woon-, werk- of slaapruimte zoo
goed als niet gebruikt. De moderne econo
mie vraagt, van elke ruimte partij te trek
ken. Dat gebruik van de kapruimte heeft
•gevoerd tot de verminking van het dak
als gesloten en beschuttend element. De
architecten gevoelen dit zeer goed. Zij we
ten, dat veel licht en lucht een eisch van
dezen tijd is, maar toch maken z'j uit
aesthetische overwegingen kleine dakra
men in de kappen van hun gebouwen, in
plaats van rovnal het vlakke dak te aan
vaarden, waardoor de schuine tochtige
ruimten, met veel te weinig licht en zon,
verdwijnen. Maar slechts de werkelijk be
kwame architect en hij, die het dwangbuis
van veranderde inzichten heeft weten af te
leggen, zal in staat zijn van het nieu-ve
doelmatige tevens iets schoons te maken.
Een Hollandsch interieur zonder een of
ander voorwerp, door de Hollandsche kunst
nijverheid geproduceerd, is welhaast onbe
staanbaar geworden. Zelfs in de eenvoudig
ste milieu's wordt Leer dams glaswerk of
Brouwer's aardewerk aangetroffen, beide
zich onderscheidend door hun zeer speciale
Hollandsche geaardheid. Toch dienen we in
het oog te houden, dat kunstnijverheid nog
niet hetzelfde is als kunstambacht en al
mogen de voortbrengselen van beide dezelf
de overeenkomsten vertoonen, inzonderheid
wat vanzelfsprekende vormgeving en loyale
materiaalhanteering betreft, toch zal de
kunstenaar, die het ambacht zelve beoefent,
uit den aard van het wezen der kunst meer
schoonheid kunnen geven, dan hij, die op
technischer wijze de ontwerpen van kunste
naars in gebruiksartikelen omzet.
AO VAN OVEN.
DE HUURWETGEVING !N DE
VERSCHILLENDE LANDEN
De conclusies betreffende een vergelijkend
overzicht over de huurwetgeving in de ver
schillende landen, genomen op het Interna
tionaal Congres te Berlijn 1929, van don
Bond van Huis- en Grondeigenaren luiden:
Overwegende: dat de woning het eerste
noodige element is voor de in stand hou
ding en de ontwikkeling van het gezin, als
basis voor den welstand en de vooruitgang
van elke natie;
dat van het grootste belang Is, dat elke
burger een woning kan vinden overeenkom
stig zijn behoeften en zijn middelen,
dat dit slechts bereikt kan worden door
een herstel van de vrije woningmarkt, d.w.
z., overeenkomstig de wet van vraag en
aanbod,
dat dank zij deze wet voor 1914 harmonie
bestond tusschen de huurprijzen en nieuwe
woningen en den nieuwbouw,
dat deze harmonie verbroken werd in de
meeste landen door uitzonderingswetten ten
gevolge van de verstoring van den econo-
misehen toestand in de geheele wereld,
dat de bestudecring van de huurwetge
ving in de verschillende landen en de resul
taten, die daarmee in elk van die landen
bereikt, de conclusie wettigt, dat alleen de
maatregelen om dit evenwicht weder te hei-
stellen in staat zijn om den woningnood te
beperken, ja zelfs te doen verdwijnen en
een normalen toestand scheppen,
dat de kunstmatig laag gehouden huur
prijzen of wel tot een minimum terugge
brachte huurprijzen in landen met zwakke
daemagogische of revolutionaire regeeringen
verderfelijke toestanden hebben teweeg ge
bracht,
Protesteeren energiek tegen elke uitzon-
deringshuurwet on spreken den wensch uit
dat elke uitzonder!ngsrvvet, voorzoover deze
nog bestaan, zoo spoedig mogelijk verdwijnt
en daardoor de economische vrijheid aan
den particulieren eigendom wordt terug ge
geven, zoodat het particuliere initiatief er
weer toe overgaat huizen te bouwen, even
tueel bijzonderlijk hiertoe nog door de over
heid aangemoedigd, opdat de nieuwe eigena
ren in staat zullen zijn huurprijzen te be
palen, die in overeenstemming zijn met de
prijzen, die gevraagd worden voor de oude
woningen.
als
Aluminimum vindt als dakbedekking in
den laatsten tijd hier en daar toepassing
ter vervanging van koper. Zulks heeft ir.
Eisner aanleiding gegeven tot het schrij
ven vau een verhandeling, die onlangs in
db Deutsche Bauzeitung is verschenen. De
voornaamste punten in deze verhandeling
zijn de volgei de. Het voor het uitwendige
van bouwwerken toegepaste aluminium moet
bestand zijn tegen de atmosferische invloe
den (regen, sneeuw, inwerking van de zuur
stof uit de lucht) en rookgassen. Uit tal van
proeven is gebleken, dat alleen een materiaal
van hoog gehalte deze bestandheid tegen
corrosie in voldoende mate bezit. In het al
gemeen voldoet zuiver aluminium (99 pCt.),
beter echter, doch duurder is een materiaal
met 99.5 pCt. zuiver aluminium. Dit mate
riaal mag echter aan geen statische belasting
worden onderworpen.
Bij dakbedekkingen, dakgoten en afvoer
buizen moet er op worden gelet, dat bij de
aanraking van aluminium met andere me
talen galvanische stroomen ontstaan met
electrolitische werking, die tot corrosie van
de verbindingsplaatsen en daarmede tot liet
ondicht worden der dakbedekking leiden.
Nagels, klemmen, klinknagels en andere ver
bindingselementen mogen daarom niet be
staan uit zink, ijzer of koper, doch uit zuiver
aluminium. Het soldeeren van aluminium
b.v. bij afvoerbuizen geschiedt volgens een
speciale methode en kan door een loodgieter,
die bekend is met het soldeeren van zware
metalen, worden verricht. I-It maken van alu-
miniumdakbedekking verschilt principieel
niet van andere metaalbedekkingen. Een bij
zonder voordeel van aluminium is, dat het
in hard gewalsten toestand ISO gr. kan wor
den omgebogen zonder te scheuren. De naar
't metselwerk gekeerde vlakken van het alu
minium moeten voor het leggen goed met
menie worden bestreken, daar aluminium
door mortel en beton wordt aangetast. Het
alümiriium-plaat moet hjertoe vooraf met
terpentijnolie worden gereinigd.
De prijs van het aluminium bedraagt per
gewicht berekend 15 pCt. meer dan die van
koper. Daar echter het specifieke gewicht van
het gewalste aluminium 2.73 en die van het
gewalste koper S.9 bedraagt, volgt voor een
vlakte-eenheid van aluminium tegenover ko
per een materiaal-besparing van 50 pCt. wan
neer men de normale plaatdikte bij alumi
nium 0.7 m.m. bij koper 0.5 mm.
Bij kleinere objecten is het voordeelige
prijsverschil van de aluminiumbedekking
tégenover de koperbedekking natuurlijk ge
ringer, doch zal in elk geval van beteekenis
zijn. Daarbij komt dat de kap-constructie
lichter en dus goedkooper kan worden ge
construeerd. Ook aan de transportkosten zal
het geringere gewicht ten goede komen. Te
genover zink kan aluminium niet concur-
reeren. In verband met bovenstaande uiteen
zettingen van Ir. Eisner zij nog gewezen op
het z.g. alcutadak. Deze bedekking bestaat uit
dunne foelie van aluminium. Eerst wordt
een laag 0.1 mm. dik alcutaplaat met over
dekte naden op de bebording geplakt en
loodrecht op de banen van de eerste laag,
een tweede laag van dezelfde dikte met een
bitumineuze kleefmassa eveneens met over
dekte naden. Hierdoor wordt bereikt, dat de
onderste alcutalaag tegen alle weersinvloeden
is beschermd en de tusschen de platen lig
gende kleefmassa door de volledige afslui
ting tegen atmosferische invloeden de elasti
citeit en de isoecrende eigenschap onveran
derd blijft behouden. Zelfs wanneer de alcu
talaag ten deele zou verslijten of vergaan, zou
het dak nog dicht blijven.
Een gunstige eigenschap van het alumini
um is dat het de zonnestralen reflecteert. Een
andere qieuwe dakbedekking, .het o'tumit-
metaaldak, berust op hetzelfde principe. Het
onderscheid met het alucutadak bestaat
hoofdzakelijk daarin dat de banen met de
daartussc.hen liggende kleefmassa in de fa
briek worden gereed gemaakt en op het dak
het werk dus zeer wordt vereenvoudigd, ter
wijl men daarbij dan niet afhankelijk is van
het weer. De banen worden geleverd ter
lengte van 15 M. en ter breedte van 1 M. De
lange zijden worden koud tegen elkaar ge
legd en op speciale wijze gesloten en ai-an de
bebording bevestigd. Hiertoe dient een me
talen- kap of roef van ongeveer 0.10 M.
breedte, die met een soort kit wordt gevuld
en midden op de stuiknaad wordt gedrukt.
Met houtschroeven worden deze roeven op
ongeveer 0.25 M. onderlingen afstand op de
bebording zoo vast geschroefd, dat de kleef
massa er aan de zijden uitpuilt en len vol
komen dichte dekking wordt verkregen.
SCHOONMAKEN VAN BEKLEEDE
MEUBELEN
Het is een opmerkelijk feit, dat huisvrou
wen die het houtwerk der meubelen goed
wrijven en dagelijks onderhouden, denken
dat de bekleede meubelen slechts bij de
„groote schoonmaak" een beurt behoeven te
hebben. Dit is een verkeerde opvatting. Het
dagelijksch stof van het dagclijksch gebruik
maakt het noodig, dat juist dit stof zoolang
het zich aan de oppervlakte bevindt wordt
weggenomen. De stofzuiger dient eiken dag
even over de oppervlakten te gaan. Uitklop
pen is ook aan te bevelen. Het kloppen dient
eventueel te geschieden met een buigzamen
rieten klopper. Kloppen is echter niet altijd
gewenscht, sommige meubelen en meubel
stoffen kunnen zooiets niet verdragen. Vezel
achtige bekleedingen, zooals velvets, velours
en pluches moeten -met een zachtharigen
borstel in de richting van de pool worden
bewerkt
Het grove vuil en het stof, dat even onder
de oppervlakte zit komt er vrij door. Pluis
jes en donsjes, die van binnenuit naar de
oppervlakte komen zijn het beste op te ne
men met gebruikmaking van een stukje flu
weel of een ouden vilten hoedschoonmakcr.
Handgeweven stoffen eischen al een zeer
zaehten borstel. Schuier steeds in de richting
van de schering en nooit in de richting van
den inslag.
-fBecjana eirond
lÈdnofaair
C. DE KONING
I SNELLEMANSTR. 64
ROTTERDAM
1 DECORATIEF BEELDHOUWER.
Woninggids
VAN LEEUWEN Co.
Prins Mauritsplein 21
DEN HAAG. Tel. 55329
Vraagt aanbiedingen van
TE HUUR en TE KOOP
zijnde perceelen.
Jan van Avennesstraat 51
Telefoon 31805 - Rotterdam
Speciale firma voor aanleg
van
Centrale
Verwarming
VOORBURG
Park Leeuwenberg 61
Telef. Haag 78082
TE KOOR nog
waarvan enkele m. garage,
op het mooiste gedeelte
van
RIJSWIJK
a. d. Vliet,
bevattende 7 Kamers,Bad
kamer, Keuken, 2 W.C.s
en Zolder.
Koopprijs billijk.
Zeer soliede bouw.
Architectuur:
B. HOOGSTRAATEN.
aan de Laan van Meerdervoort,
nabij Anna Paulownastraat te DEN HAAG.
Inlichtingen worden verstrekt op het werk door den
Opzichter, Telefoon 32288 en door de Makelaars
VAN BERGEN HENEGOUWEN, Frederikstraat 14,
Telefoon 11344 te 's-Gravenhage.
te koop 4 solide onder architectuur ge
bouwde HEERENHUIZEN,
event, met garage. Gunstig gelegen a/d.
Delftweg-Schielaan, (bij halte bussen R.E.T,
en C.A.B.)
Te bevragen L. F. DE WIT, v. Oldebarneveltstraat
105, Rotterdam, Tel. 08621. (Zie geillustreerde be
schouwing in dit blad d.d. 14 October.
Bebouwing Delftweg
hoek Schielaan te Overschie
Alle Lood- en Zinkwerken
zijn geleverd door:
DE GROOT BEZOOIJEN
Ie GIJSINGSTR. 29, ROTTERDAM
ZEGT aan UW
DIRECTIE, PRINCIPAAL OF WIEN 00K,
dat U
MET
en men zal U
NIET NAAR GARANTIE VRAGEN
MEN WEET DAT DIT CEMENT
ALLESZINS BETROUWBAAR IS.
ROTTERDAM,AMSTERDAM
DEN HAAG, EINDHOVEN
ANTWERPEN.
N.V. HOUTHANDEL
J. VAN WEERELT Azn.
ROTTERDAM
JENSIUSSTRAAT 5 TEL. 43319
LINKER ROTTEKADE 36 TEL. 50255
Wij zijn de eenige LOONZAGERIJ,
die Uw hout desgewenscht ook
„GESCHUURD" levert.
aan de DRUIVENSTRAAT te DEN HAAG.
Inlichtingen worden verstrekt door het
Loosduinscheweg 855 - Den Haag
Telefoon Nos. 310GS en 31689
3S23 ÏÏZ.K';
