^ixtuwt griitëetjt (Hmmnt
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
EERSTE BLAD.
BINNENLAND.
Per kwartaal 3.25
(Boschikkingskosten ƒ0.15)
per week 0.25.
'Voor het Buitenland bij Weke-
lijksche zending6.—
Bij dagclijksche zending „7.—
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad 7fa cent
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
No 2871
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 Aangesloten op-het streeknet Lisse. Postbox 20 Postgiro 58936.
MAANDAG 14 OCTOBER 1929
ADVERTENTIE!»:
Van 1 tot 5 regels 1.17Vj
Elke regel meer „0.22Vj
Ingez. Mcdedeclingeii
van 1—5 regels „2.30
Elke regel meer J«0.45
Bij contract belangrijke korting. j
Voor het bevragen aan het bureau
wordt berekendƒ0.10
1Qe Jaargang
Uit nummer bestaat uit VIER bladen
EEN BINDEND PROGRAM*)
Van de vier vragen over de Kabi
netsformatie en wat daaraan vastzit,
ons van geachte zijde gesteld, hebben
wij er twee in ons nummer van
-Woensdag behandeld. Dus resten er
nog twee en wel de volgende:
Is volgens U het a priori binden van
een Kamerfractie aan een regeerings-
program wel overeen te brengen met
>een juiste interpretatie .van het begrip
„gevraagd overleg"
Aangezien de A.-R. partij in Art. 7
van haar program de grondwet aan
vaardt als uitgangspunt voor hervor
ming onzer staatsinstellingen in
.Christelijken zin, kan dan de A.-R. Ka
merfractie aan de hand der grondwet
zich binden aan een regeeringspro-
gram buiten openbare behandeling -in
de Tweede Kamer?
Een stuks ge wij ze beantwoording
dezer vragen lijkt ons niet noodig.
Voor alle Kamerfracties geldt dezelfde
-Grondwet en zeker stemmen de recht-
sche -fracties daarin overeen, dat aan
het regeeringsgezag noch aan de con
troleplicht der volksvertegenwoordi
ging getornd mag worden.
De Christ.-hist. Kamerfractie is
thans, blijkens de verdediging in de
Nederlander van meening, dat zij, te
genover de andere rechtsche groepen,
de zuivere constitutioneele verhoudin
gen gered heeft; een goede daad, wel
ke thans alleen door deze fractie naar
waarde wordt beoordeeld, doch waar
voor in de toekomst de oogen wel zul
len opengaan.
Die goede daad was dan, dat men
zich niet gebonden heeft aan een Re-
geeringsprogram. Vroeger geschiedde
dat wel, doch thans is men tot beter in
zicht gekomen.
Ja, vroeger geschiedde het wel en Mr.
de Savornin Lohman nam een werk
zaam aandeel in het overleg vooraf.
De Nederlander moest dit toegeven,
maar verweerde zich met de opmerking,
dat het toen toch anders ging. Toen
maakten de partijleiders samen een ont-
werp-program op; nu legde Mr. Ruys
de fracties een program voor.
Reeds wezen we er op, dat hier
slechts een formeel verschil bestaat,
want ook nu was nader overleg niét uit
gesloten, maar zelfs gewenscht. Echter,
dit argument van de Nederlander is te
gen de Chr.-hist. fractie zelf gericht.
Deze fractie zegt, dat zij vooral de
lijn zuiver wil trekken: geen verflau
wing der grenzen tusschen regeering en
volksvertegenwoordiging. Doch, wat
dunkt ubestaat voor die verflauwing
niet veel grooter bezwaar, als partijen
eerst samen een program maken en
daarna den Kabinetsformateur op stap
sturen om met en op dat program mi
nisters te zoeken?
In dit laatste worden de grenzen we)
zeer erg ^verdoezeld (van 't standpunt
der Chr.-hist. fractie gezien!) en leggen
zoowel Kabinet als partijen zich vast
aan sterke banden.
Tenzij dat de Nederlander Lohman
in dit opzicht geheel en al wil verlooche
nen, zal zij moeten erkennen, dat wat
Ruys deed minstens even constitutioneel
was, als hetgeen vroeger gebeurde.
Doch, daarover breke niemand de
staf. Want de staatkundige ontwikke
ling maakt overleg en een bindend pro
gram absoluut noodzakelijk.
Vroeger, veel vroeger dan, behoefde
dat niet, zal men zeggen. Keen, toen was
het niet noodig, want er was feitelijk
maar één regeeringspartij en men had
dus verrassingen uitgesloten vol
doende zekerheid dat de Kamermeer
derheid de Regeering in hoofdzaken
wel zou steunen.
Ook wanneer twee partijen van onge
veer gelijke kracht tegenover elkaar
staan, is het niet noodig, dat de Kabi
netsformateur medewerking voor een
bepaald program vraagt. Immers, de
regeeringspartij is aan haar eigen pro
gram gebonden, en wetsvoorstellen,
welke zich op dat program gronden, zul
len zich dus ten principale althans
in de sympathie der meerderheid kun
nen verheugen.
Hieruit kan men reeds met logische
zekerheid concludeeren, dat een regee-
rings- en een partij-program op elkan
der moeten correspondeeren. Wie het
eerste verwerpt, kan het tweede moei
lijk aanvaarden.
De volksvertegenwoordiger mag zich
niet van te voren bindenhy mag geen
ruggespraak met zijn kiezers houden,
Dit artikel sluit aan bij dat van 9 Oclo-
ter j.L
doch moet straks naar eer en geweten
stemmen. Heel wel, maar diezelfde
volksvertegenwoordiger onderteekent
vóór zijn verkiezing het program zijner
I bindt zich dus van te voren, dat
hij in die richting zal spreken en stem
men.
Is dat een ongeoorloofde verbintenis?
In geenen deelehij doet het immers in
volle vrijheid; verklaart slechts, dat het
program zy'n heilige overtuiging onder
woorden brengt en behoudt zich noch
tans voor ieder wetsontwerp principi
eel en praktisch nauwkeurig te toetsen.
Welk verschil maakt het nu, of men
met zy'n handteekening een partijpro
gram onderschrijft; dan wel, dat men
zy'n instemming betuigt met een ont-
werp-regeerings-program Wy' bedoe
len, welk verschil maakt het voor de
vrijheid van den volksvertegenwoordi
ger? Wy' kunnen het niet inzien.
De vraag, welke ons gedaan werd, is
er dan ook een van den allerlaatsten
tijd. Tot voor vier jaar werd ze niet ge
steld. En dat kon ook niet. Een parle
mentair Kabinet in een land met ver
schillende partijen, welke alle minder
dan vijftig leden in de Tweede Kamer
hebben, moet noodwendig aan de par
tijen, waarop het hoopt te steunen, een
ontwerp-program voorleggen. Anders
toch wordt het monnikenwerk en komt
er van geregelde wetgevende arbeid
niets.
Wie dat overleg niet wil, heeft slechts
de keuze tusschen een koninklijk of een
extra-parlementair Kabinet. Een ko
ninklijk ministerie, dat spot met de ont
wikkeling van het partijwezen; of een
extra-parlementair Kabinet, dat liefst
in de neutrale zöne blijft en nooit,
krachtens het beleden beginsel, tot de
orde geroepen kan worden.
Onze constitutioneele staatsvorm
maakt een Koninklijk Kabinet feitelijk
onmogelijk; en het extra-parlementaire
ministerie is daarom ten onzent in de
laatste jaren troef.
Dit behoeft niet het geval te zyn,
wordt van sommige zijden beweerd. Op
grond van de programma's der drie
rechtsche partijen had een parlementair
Kabinet op kunnen treden.
In theorie volkomen juist. Maar juist
zij, die het beweren,hébben in 't verle
den zoo'n Kabinet, in goed vertrouwen
gevormd, onmogelfik gemaakt.
Kon, op grond van het verleden, ver
moed worden, dat op 11 November 1925
de Chr.-hist. fractie het voortbestaan
van het parlementaire Kabinet-Colijn
onmogelijk zou maken? Geen sprake
van. Maar het was het gevolg van het
verzuim, dat ten aanzien van een prak
tisch punt niets definitiefs was bepaald.
Is het wonder, dat Mr. Ruys zich een
dergelijk échec van te voren wilde be
sparen? Een parlementair Kabinet, dat
bij voortduur onder de dreiging der ver
rassingen leeft, kan niets tot stand
brengen.
Vandaar het overleg vooraf!
Nu moet men dit niet al te tragisch
opvatten. Het beteekent in geen geval
dat men zich bindt aan een regeerings-
program buiten openbare behandeling
in de Tweede Kamer.
Niet het regeeringsprogram, maar de
wetten, welke uit dat program geboren
worden, komen in openbare behande
ling. En niemand veroordeelt een Ka
merlid, dat op grond van welomschre
ven bezwaren ten slotte zijn stem ont
houdt aan een wetsontwerp, dat naar
begipsel en strekking zy'n sympathie
had. Het „gevraagd overleg" komt
geenszins in 't gedrang.
De minister blijft verantwoordelijk
en het Kamerlid blijft vrijmaar niets
belet hen om eenerzyds vooraf het pro
gram te ontvouwen en anderzijds er
zijn instemming mee te betuigen. Men
aanvaardt het toch altijd onder „bene
fice van inventaris", en dat is voorbe
houd genoeg.
DE ZEPPELIN OP ZIJN
ZONDAG-TOCHT
Dat in ons land, waar zoo velen den
Zondag op godsdienstige wijze wen-
schen te vieren, deze opvatting zoo vaak
door anderen als van nul en geener
waarde wordt geacht, is toch wel be
droevend.
De Zeppelin zal een tocht maken naai
en boven ons land. Ieder wil gaarne dit
product van menschelyk genie en ver
nuft zien. Op den oorspronkelijk aange
wezen dag is het weer niet gunstig. De
metereologische dienst geeft voor den
Zondag goede berichten en ziedaar, op
Zondagvoormiddag, vlak vóór of juist
onder de kerkdiensten trekt het lucht
schip rond. Van verscliiller.de zijden be
richt men ons, dat het in één woord
hinderlijk was en de predikant zelfs
moest ophouden.
Op deze wy'ze werden tienduizenden
bij tienduizenden verhinderd den kolos
te aanschouwen, maar wat erger is, ge
krenkt in hun gevoelens. Uit wellevend
heidsoverwegingen alleen had men reeds
rekening moeten houden met de wijze,
waarop in Nederland een groot gedeelte
van, het volk den Zondag viert. Heeft
niemand de Zeppelin-directie hierop ge
wezen? Ook niet onze regeering, of wel
het Departement, waarbij onze lucht-
dier.st ressorteert? Dat Waalhaven en
Schiphol dit niet doen, verbaast ons
niet, maar er zy'n toch nog andere in
stance's. Heeft niet één der passagiers
hierop gewezen of de aan boord zijnde
journalisten der liberale bladen, welke
toch Nederland ook heeten te kennen?
Wy' gelooven niet, dat Engeland een
bezoek op Zondag op pry's zou hebben
gesteld.
Het spreekt vanzelf, dat wij thans
van dezen Zeppelin-tocht slechts een
sober verslag geven. Wy nemen aan,
dat onze lezers ons dit niet euvel zullen
duiden, en geen vergelijking zullen ma
ken met zoogenaamd neutrale bladen,
welke wel gaarne lezers trekken uit het
christelijk publiek, maar in het minst
geen steun bieden aan onze opvattingen.
OFFÏCIEELE BERICHTEN
ONDERSCHEIDING.
Bij Kon. besluit is benoemd tot ridder in
de orde van Oranje-Nassau ds. C. Hengevcld,
predikant bij de Nedcrlandsche Hervormde
Kerk te Oud- en Nieuw-Gastel.
STAATSCOMMISSIE
LAND- EN TUINBOUW.
Bij Kon. besluit is aan mr. L. N. Deckers,
minister van defensie, op zijn verzoek, eer
vol ontslag verleend als lid en voorzitter van
de bij Koninklijk besluit van 15 December
1927 ingestelde staatscommissie, belast met
een onderzoek naar de vraag: of en zoo ja
in. hoeverre en door welke oorzaken in den
land- en tuinbouw een wanverhouding be
staat tusschen de bodemprijzen cn produc
tiekosten eenerzij ds en dc opbrengst der pro
ductie anderzijds, onder dankbetuiging, cn
i» het ltd dier commissie F. C. H. Ebel.s,»v'.
van de Tweede Kamer, benoemd tot voorzit
ter van genoemde staatscommissie en tot lid
dier commissie benoemd P. J. van Haaren,
secretaris van den Noordbrabantschen Chris
telijken Boerenbond, te Tilburg.
BURGEMEESTERS.
Bij Kon. besluit is benoemd tot burgemees.
ter van de gemeente Heemskerk: W. M. J. A.
Vreugde.
CONSULATEN.
Het Nederlandsch consulaat te Mexico is
met ingang van 1 October 1929 opgeheven.
ZEEMACHT.
Bij beschikking van den minister van De
fensie is de luitenant ter zee der le klasse
Jhr. E. J. Van Holthe geplaatst bij de oncier-
zeedienstkazerne tc Willemsoord, ter beschik
king gesteld.
EEN ROEPSTEM OM
ZONDAGSRUST
DE ZONDAGSRUST IN NED.-INDIE
ER HEERSCHT DAAR GEEN
GEWIJDE ZONDAGSSTEMMING
HOE ER MET DE ASSISTENTEN
OMGESPRONGEN WORDT
Medan, Sept. 1929.
Het merkwaardige feit, dat de Protestant-
schc en Gereformeerde kerk met de Roomsch
Katholieke Geestelijkheid en den Katholie
ken Socialen Bond ter Oostkust van Suma
tra wederom gezamenlijk een dringende
roepstem laten hooren om algemeene zon
dagsrust, geeft mij aanleiding over deze
actie het volgende te schrijven.
Over het geheel genomen is hei met de
Zondagsrust in ons nijvere Insulinde nog
allertreurigst gesteld. Niet alleen in de
Cultures, (dit dient voor wegnamc var
verkeerden indruk naar buiten wel even
uitdrukkelijk gezegd), maar overal
men komt, in de havens, op de scheepswer
ven, in de tinmijnen, bij bruggenbouw
wegv'erbeteringop den Zondag wordt
gearbeid. En waar de Mohammedaansche
bevolking wel haar gebedsure kent op den
Vrijdag, doch geen voorschrift om den ge-
heelen dag te rusten, ziet ge eigenlijk alle
dagen mannen en vrouwen aan den arbeid
rijststampen, bosch kajfjien, de sawahs be
werken, op den pasaar handelen, het leven
gaat daarin zijn eentonigen gang. Laat ik
er haastig aan toevoegen, dat dc meditatie-
licvende oosterling zichzelf wel schadeloos
tracht te stellen en ge hem ook alle dagen
ecl ziet rusten. Met dat al kent men hier
in Indie, enkele Zendingsgebieden uitgezon
derd, niet gelijk nog in Holland die eigen
aardige gewijde Zondagsstemming, die zich
legert over de velden, dorpen en steden en
met haar milde sfeer huizen en harten door
dringt. Alleen in dc groote steden, waar
handelshuizen, kantoren en vele winkels
gesloten zijn en dc kerkklokken geluid
den, is de rust van de Zondagsviering merk
baar.
POSTERIJEN.
POSTVERZENDING NAAR OOST-AZIE.
Door wijziging van den dienstregeling van
den trans-Siberische Spoorweg is een bespoe
diging verkregen in de overkomst van cor
respondentie naar Oost-Azië. In verband
hiermede zal de verzending van correspon
dentie naar China, Japan, Hongkong cn de
Philippijnsche eilanden \an li October af
eiken Donderdag en eiken Zondag via Sibe-
ië plaats vinden.
POSTCHEQUE- EN GIRODIENST
Kleinere stortingsformulieren.
In den loop van deze maand zal een be
gin worden gemaakt met de uitgifte van
stortingsformulieren voor den postchèque- en
girodienst van kleinere afmetingen. De stor
tingsformulieren van het tegenwoordige mo
del blijven tot nader order geldig. Ook zijn
adreskaarten nr. 38c van nieuw model aan
gemaakt.
DE ZIEKTEWET
Op verzoek^ van het bestuur der Neder-
landsche R.-K. Vereeniging van Werkgevers
in de Textielnijverheid zijn te Eindhoven
bijeengekomen de hoofdbesturen der drie
textielarbeidersorganisaties: dc Nederl. R.-K.
Tcxtielarbeidersbond St. Lambertus, de
Chr. Textielarbeidersbond Unitas en de Alg.
Nederl. Textielarbeidersbond Dc Eendracht,
om met het dagelijksch bestuur der genoem
de werkgeversorganisatie van gedachten tc
wisselen over de oprichting van een be-
drijfsvereeniging in den zin der Ziektewet.
In deze conferentie, waarin mede overeen
stemming werd verkregen over ccnige
hoofdzaken, die bij dc practische uitvoering
van de wet aan dc orde zullen komen, werd
in beginsel tot oprichting van een bedrijfs-
ereeniging besloten voor dc bij de genoem-
1c werkgeversvereeniging aangesloten fa
brieken, die tezamen ongeveer 10.000 tex
tielarbeiders in dienst hebben.
Onderzocht zal worden dc mogelijkheid
wenschclijkheid, om ook andere workgc-
ersorganisaties in de textielindustrie in
deze bedrijfsvereeniging tc betrekken. Een
commissie, bestaande uit vijf werkgevers en
vijf Werknemers, werd benoemd, om de ver
dere voorbereiding m te treffen, welke com
missie op 21 dezer bijeen zal komen.
In beginsel werd verder besloten toe te
treden tot de onlangs gestichte federatie van
bedrijfsvereenigingen.
In Doli niet het ongunstigst.
Nu verkeert juist Deli met zijn rustdagen
niet in de meest ongunstige positie. Integen
deel. Terwijl b.v. op Java met vrije arbei
ders gewerkt wordt, hetgeen practisch be
teekent zonder ecnige rus w.
men in dc cultures op de Buitengewesten
grootendcels aangewezen op de werving van
contract-koelies en daarmede gebonden aan
dc bepalingen van hun bij de wet vastge
stelde arbeidsregeling. Deze z.g. Koelie-or
donnantie kent den arbeiders, behalve hun
religieuze feestdagen, twee vrije d
maand toe, welke z.g. hari besars ran val
len op den eersten en op den zestienden van
elke maand. Wie pas uit Holland komt,
kijkt vreemd op, dat het sociale leven aan
zulk een heelemaal niet christelijke rustda
genregeling is onderworpen, maar wie op
Java geweest is, weet, dat er ereer bestaat.
Wat nu de assistenten betreft, hier op
Sumatra ligt een onderneming in ieder ge
val twee dagen per maand stil. Op Java kan
.al maar door gewerkt worden en de arme
assistent kan daar heel het jaar in het tuig
blijven. Daarenboven bestaat hier een assis
tentenregeling, waarbij cultuur-employe'
vier vrije dagen per maand zijn toegekend,
waarvan minstens twee vrije Zondagen.
Nu heeft de practijk de ondeugdelijkheid
van deze vrije-dagen-ovcreenkomst ten dui
delijkste bewezen. Ten eerste wordt er tot
op heden op allerlei wijze de hand
licht. Hoewel er maatschappijen zijn, die~er
per se op staan, dat de assistenten hun vrije
Zondagen nemen, zijn er in grooter aantal,
die kalmweg, al bestond er geen contract,
die kalmweg, al bestond cr geen contract, hun
assistenten laten werken of „liever niet zien"
dat de vrije Zondag genoten wordt. In ver
band met conduite-staat en promotie-kansen
dit laatste voor de meesten» motief ge
noeg om hun recht niet al te zeer te laten
gelden. Soms ligt het eenvoudig aan de per
soonlijke opinie van den Administrateur
de kebon (plantage), die met groote re
geermacht is bekleed. Soms, omdat heel het
bedrijf aan den gang blijft, laat het werk
niet toe, dat het Europecsch toezicht op den
Zondag gehalveerd wordt. En moge de the
orie van sommige hoofdemploye's zakelijk
juist als ideëel zijn, dat iemand zijn
zóó heeft te beheerschcn, dat hij zonder
schade zich een dag kan „vrij" nemen, de
practijk leert, dat de rust van den vrijen
Zondag voor menigeen een onbehaaglijke is
bij de gedachte alleen aan wat den Maan
dag daarop in de „afdeclirig" is goed tc ma
ken en bij te werken. Het zijn do aller-
slechtsten niet, die het welkom van hun
rijen Zondag niet dan met gemengde ge
voelens begroeten.
In do Tabakscnltanr.
Met name in 'de Tabaks-cultuur is dc vrije
Zondag nog uitzondering. Men zegt, dat de
den planttijd absoluut onmogelijk
Maar dat hier, door een andere methode en
ganisatie niet ontzaglijk veel verbetering
kan worden aangebracht, heeft fnen al tc
lang verzuimd te demonstreeren.
Gelijk overal, zullen er ook in de cultures
werkzaamheden overblijven, die met den
besten wil ter wereld niet kunnen ter ruste
gelegd. Maar het blijft met alle clemente
beoordceling toch een onrecht, dat iemand
in Holland een contract teekent vaak in
liet plechtig bijzijn van een of meer Directie
leden om straks op de onderneming de
ervaring op te doen, dat toekenning
zijn vrije Zondagen niet meer betcèkent dan
een formule, eerst lieflijk wenkend, daarna
sarcastisch afstootend. Dan liever heelemaal
geen vrije-Zondag-bepaliug.
Ik weet van iemand, die pas uitgekomen
op den tweeden Zaterdag met contractuecl-
rechtmatigc naiviteit vroeg: „morgen is dus
mijn beurt voor den vrijen Zondag?" met
hoongelach over zooveel sinkelTs onnoo-
zelheid werd begroet en toen hij op zijn
stuk durfde staan nog lang voor een soort
revolutionair moest doorgaan. Er zijn meer
derc employe's van christelijken huize, die
tevoren hiervan wetende, niet zouden „ge-
teekend" hebben. Men zoeke hier geen op
zettelijke misleiding van Directies achter,
maar om verontschuldigbare en schuldige
oorzaken blijft het met den vrijen Zondag
misère. Een week vacantie méér beteekent
niet dan een scheutje zoetigheid (het werkt
althans zoethoudend) in het bittere gemis
van den Zoftdag.
Kwetsend voor het rechtvaardigheidsge
voel is, dat indien een koelie slechts meent
dat in een kleinigheid zijn contract niet
wordt nageleefd hoel de macht van de Re-
geering cn Arbeidsinspectie in beweging
komt (hetgeen wc niet afkeuren, integen
deel) doch de ass. zich in zijn vrije-dagen-
regeling de schending van zijn contract
weerloos moet laten welgevallen.
Het Manifest.
Het Manifest eischt dan ook allereerst
handhaving van de contractueel vastgelegde
rechten.
Maar het wijst ook op de diepere oorzaak,
waarom de hedcndaagsche regeling sociaal
een onding is. De onregelmatigheid in het
hari-besar-systeem reduceert in sterke mate
het bedoelde nuttig effect van den
Geniet iemand zijn vrije Zondag, dan komt
het toch telkens voor, dat hij zich
drie dagen daarna of eerder
hari besar ziet toegewezen, waardoor hij
straks toch weer 12 of meer dagen aan i
stuk arbeiden moet.
Terecht wijst het Manifest er op, dat
den regelmatigheid van den we
lijkschen rustdag, overeenkomstig het bijbel
sche gebod de zegen van den noodzakelij
ken arbeids-onderbreking gelegen is. De
derteekenaars gaan hierbij stilzwijgend
de gedachte uit, dat zij, die het bijbel-gebod
niet als norm voor hun leven aanvaarden,
door de geschiedenis zelf tot deze erkenning
moeten komen. (Men denke aan de F
sche Revolutie, aan het Bolsjewisme: noch
een tiendaagsche, noch een vijfdaagsche
rustdag heeft in de practijk voldaan). Daar
om pleiten zij. ook uit sociaal oog
punt, voor invoering van algemeene
Zondagsrust.
Welke consekwenties dit met zich zal
meebrengen en welke verwachtingen mogen
gekoesterd worden, daarover in een volgend
artikel.
INGEZONDEN MEDEDEELING.
Als gij pijnlijk wordt gemarteld,
Door jicht, spit of ischias
Hoofd- of andere zenuwpijnen,
Helpt „Togal" U goed en ras
Kwalen door gevatte koude
Of door rhcumatiek ontstaan.
Kunt ge afdoend en eenvoudig
Met „Togal" genezen gaan.
(Otto Zeegers)
Togal-Tabletten b. Ap. Drog. a 0.S0.
UIT HET SOCIALE LEVEN
"33
Ds. C. MAK.
DE AMBTENARENWET
DE BELANGEN DER AMBTENAREN.
In verband met de thans bij de Tweede
Kamer aanhangige ambtenarenwet heeft de
onderofficiersvereeniging Ons Belang in
Den Haag een vergadering gehouden. Het
lid. van het hoofdbestuur, de heer F. Brand
wijk, behandelde het onderwerp:* do positie
der militairen in verband met de aanban-
gigo ambtenarenwet.
Aan liet slot der vergadering werd een
motie aangenomen, waarin geconstateerd
wordt: dat door rechtspraak omtrent mee-
ningsverschillen over de in art. 125 opge
somde administratieve regelingen, het mili
tair gezag allerminst geplaatst wordt onder
controle van den ambtenaren-rechter, en
gewenscht wordt om het ontwerp ook van
toepassing te doen zijn voor do militairen.
Aan de Tweede Kamer wordt daarom ver
zocht, art. 2 in dier voege te wijzigen, dat
ret geheel van toepassing is op de mi
litairen met uitzondering van art. 103 rege
lende het beroep vóór disciplinaire strafop
legging, welk beroep voor militairen reeds
ettelijk geregeld is.
Ingediend is een Nota van Wijzigingen op
et wetsontwerp, houdende regelen betref
fende den rechtstoestand van ambtenaren.
In het gewijzigd ontwerp van wet wordt
a. aan het vijfde lid van artikel 58 een
tweede volzin toegevoegd luidende:
„Eveneens is niet ontvankelijk het beroep,
gericht tegen besluiten, handelingen of wei-
weigeringen ten aanzien waarvan een advies
of uitspraak, als bedoeld in artikel 3, twee
de lid onder b, door dengene, die beroep in
stelt, had kunnen worden uitgelokt"
Ter toelichting wordt gezegd: In het oor
spronkelijk ontwerp van wet waren de be
sluiten, na advies of uitspraak, als bedoeld
in artikel 3, tweede lid onder b nieuw, be
grepen onder de in administratief beroep ge
nomen besluiten. Omdat de nota van wijzi
gingen, gevoegd bij dc M. v. A., art. 3 van
het ontwerp in dien zin heeft gewijzigd, dat
daar tusschen administratief beroep en het
uitlokken van advies of uitspraak onder
scheiden wordt, is het noodig in aansluiting
aan die onderscheiding artikel 58, vijfde lid,
aan te vullen."
Nog verschillende andere wijzigingen
waarvan velen van formeelen aard zijn
aangebracht, o. a. om duidelijk te doen uit
komen, dat onder bezoldiging niet pensioen
is begrepen."
Voorts schijnt voor de tweeërlei regeling
van het verhaal aan pensioensbijdragen
eensdeels in artikel 115, eerste lid onder a,
andersdeels in artikel 120, eerste lid onder f
geen voldoende grond. Daarom is de eerst
bedoelde regeling algemeen gemaakt.
DE UITVOERING VAN DE ZIEKTEWET
IN DE TEXTIELINDUSTRIE.
Op verzoek van het bestuur der Ned. R. K.
Vereen, van Werkgevers in de Textielnijver
heid zijn te Eindhoven bijeengekomen de
hoofdbesturen der drie textielarbeidersorga
nisaties: Dc Ned. R. K. Textielarbeidersbond
St. Lambertus, de Chr. Textielarbeidersbond
Unitas en de Alg. Ned. Textielarbeidersbond
Dc Eendracht, om met het dagelijksch be
stuur der genoemde werkgeversorganisatie
van gedachten te wisselen over de oprich
ting van een bedrijfsvereeniging in den zin
der Ziektewet.
In deze conferentie, waarin mede overeen
stemming werd verkregen over eenige hoofd
zaken, die bij de practische uitvoering van
de wet aan de orde zullon komen, werd in
beginsel tot oprichting van een bedrijfsver
eeniging besloten voor de bij de genoemde
werkgeversvereeniging aangesloten fabrie
ken, die tezamen ongeveer 10.00* textielar
beiders in dienst hebben. Onderzocht zal
worden de mogelijkheid en wenschelijkheid,
om ook andere werkgevers-organisaties in
de textielindustrie in deze bedrijfsvereeni
ging tg betrekken. Een commissie, bestaande
Ult werkgevers en vijf werknemers,
werd benoemd, om de verdere voorberei
dingen te treffen, welke commissie op 21
dezer bijeen zal komen.
In beginsel werd verder besloten toe te
treden tot de onlangs gestichte federatie van
bedrijfsvereenigingen.
DE LANDARBEIDERSSTAKING IN
OOSTELIJK GRONINGEN.
Ontevredenheid over de opheffing.
Nu het hoofdbestuur van de Ned. Land-
arbeidersbond heeft besloten tot opheffing
J?e stakinff der landarbeiders in Ooste
lijk Groningen, hebben in eenige dorpen ver
gaderingen plaats gehad van leden van den
Ned, Landarbeidersbond, om tc bespreken,
wat er nu moet gebeuren; velen kunnen zich
niet vereenigen met het besluit van 't hoofd
bestuur, dat geen machtiging van de leden
voor beëindiging van de staking had. In
élk geval zullen groepen arbeiders den ar
beid heden niet hervatten.
De staking, die voor hedenmorgen nan Je
Hengelosche Gasfabriek was aangekondigd is
niet doorgegaan.
De dirertie heeft een schrijven ontvangen
van het hoofdbestuur van den Alg. Bond van
Overheidspersoneel, waarin medegedeeld wordt
dat voorloop* van staking wordt afgezien.
Alles is hedenmorgen aan de fabriek nor-
UIT DE TEXTIELINDUSTRIE.
Contract met da Kath. Werkgevers.
Door de hoofdbesturen van den Chr Te,
arbeidersbond Unitas en den Kath Bond
coUectleve corUrac" 1030. ,nP00P
Kath. werkgevers
Deze
1930 ni
>zegging betcekei
itlelnüverheld opge-
nlet dat men voor
Daarop betrekkli
hebbende voorstellen, ziln
"h "ooruuestiiren der Chrlstelllke organi-
aan de werkgevers reeds toegezondeu.
t SCHRIJVEN OVER UITVOERING
ZIEKTEWET.
Uit het Textlclarbeidersblad. orgaan van
tu'r" rLIee,kH, bIBkt' dat de hoofdbe-
turen Christelijke en Katholieke Textiel
rbeldersbondei
t hoofdbes
DE PACHTWET
Met het oog op de spoedige behandeling
■an het wetsontwerp tot nieuwe regeling
an de pacht heeft het bestuur van don R.K.
Nederl. Boeren- en Tuindersbond, op zijn
verzoek, een samenspreking gehad met de
R.K. Kamerclub.
Van dc zijde der Kamerclub namen aan de
bespreking deel dc heeron Fleskens, Ament,
Kampschoër, Loerakker en Vos; van de zijde
van den Boeren- en Tuindersbond de heeren
J. Th. Verheggen, ir. W. J. M. Dekker. P. J.
van Haaren, pastoor W. van Kessel, C.
Moors, H. dc Ruvtcr en mr. H. van Haastert.
De bespreking liep hoofdzakelijk over het
continuatiereclit, den opzeggingstermijn en
de pachtcommissics.
meliik
zijn, in overlo)
iPd rijf s vereen I sin i
!r uitvoering der
ïenlglng- van Kath.
ek Donderdag reeds
de oprichting van
>als uit persberlch-
Land- en Tuinbouw.
CENTRAAL Bl'REAÜ DER VEILINGEN.
Zorg voor kwaliteit en verpakking.
Het Centraal Bureau der Veilingen heeft,
na besprekingen met deskundigen, aan de aan
geslotenen lij dc veilingen een circulaire ge-
zenden met wenken om te komen tot een alge
mene verbetering van de kwaliteit van het
fruit en de wijze, waarop het te koop wordt
aangeboden.
STICHTING VAN BOERDERIJEN OP
WOESTEN GROND.
De Minister van Binnenlandsche Zaken en
Landbouw heeft op het adres van den R.-K.
Ned. Boeren- en Tuindersbond ir.zake stichting
van boerderijen cp woesten grond geantwoord,
-a- hg, overtuigd van de noodzakelijkheid de
cultiveenng van enzen bcdem zooveel mogelijk
te bevorderen, ir. beginsel bereid is, voor ver-
haoging van den daarvoor beschikbaar gestel-
den rijkssteun zijn medewerking te verleenen.
7ii'k3 zou echter eerst by de samenstelling
run de begroo.ing voor 1931 nader zyn te
overwegen en een toezegging dienaangaande
kan uit den aard der zaak thans niet worden
gedaan.
Intusschen hec-lt de Minister aan de com-
'ssie van advies inzake de ontginning vah
woeste gronden verzocht om na te gaan, of
t.licht samenwerking van die commissie met
e centrale boerenleenbanken bevorderlijk kan
yn aan de ontginning van woeste gronden in
icn zin, dat nv t de voor die ontginning be-
rhikbaar pe-teldc bedragen een grooter
uitaat wordt bereikt dan laags den tot na
>e gevolgden wog.
