lltrnmr £>iksd)r (iTmtran
DagelijKs verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
EERSTE BLAD.
BINNENLAND.
WERFT NIEUWE
ABONNEFS.
Beschikkingskosten 0.15)
Voor het Buitenland bij Wcke-
lijksche zending
Bij dagclijksche zending
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad 7/^ cent
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
No 2868
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 Aangesloten op het streeknet Lisse. Postbox 20 Postgiro 58935.
DONDERDAG 10 OCTOBER 1929
bitliÊN:
Van 1 tot 5 regels 1.17VS
Elke regel meer 0.22VS
Ingez. Mededcclingen
van 1—5 regels 2.30
Elke regel meer„0.45
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan het bureau
wordt berekend0.10
10e Jaargang
Dit nummsr bestaat uit DRIE bladen vt d"e.."u"1?» m»wiing. d«e achter.
ban der politie m tijden van nood, wordt dus
gelukkig weer ie
NIETS VERGETEN!
Tegen onpartijdige cijfers op waarheid
grond, valt niette vechten. Maar een handig
polemist kan er altijd wel een beelje aan
morrelen.
Tct dit laatste soort menschen b'ohoort
getwijfeld Mr. Belinfante in „de Vrijheid" en
dies stelde hij zichzelf de moeilijkheid ter
oplossing: hoe kan ik de sprekende cijfers
over de bizondere school in overeenstem
ming brengen met mijn afkeer van dit on
derwijs?
Want, hoe bekwaam schrijver en polemist
hij overigens moge zijn, ten aanzien van. de
pacificatie op onderwijsgebied blijft hij eon
bekrompen liberaal.
Hoe de cijfers ook mogen zijn, de schrijver
had zijn eindconclusie al klaar, dat er heel
veel „verbrokkeling en geldverspilling op
het terrein van het bizonder onderwijs valt
te constateeren".
Voert hij daarvoor bewijzen aan?
Geen enkel.
Waarom zegt hij het dan? Alleen, omdat
wij met de c ij f e r s, de officieele, hebben
aangetoond, dat het aantal leerlingen
per klas en per school bij 't Christelijk on
derwijs 't vorig jaar is gestegen en zulks on
danks het feit, dat er 41 nieuwe, scholen bij
gekomen zijn, welke waarschijnlijk niet met
.volle klassen begonnen.
En nu is er geen speld tusschen te krijgen.
Als het aantal leerlingen per klas en per
school stijgt, dan moet mon ons niet aan
boord komen met het praatje: het Christe
lijk onderwijs slicht dwergschooltjes en „pae.
dagogische jammergestalten". De tendenz
gaat, ondanks de aanbouw, precies in an
dere richting.
Nu kan de schrijver in „de Vrijheid" dit
•natuurlijk niet ontkennen. Hij probeert het
ook niet; maar zegt: gij vergeet 11, wan!
rin deze, tegen den zin der heeren aangeno
men bepaling, wordt gewaakt tegen al to
-groote verbrokkeling, omdat (in 't algemeen)
bij schoolstichting niet meegeteld mogen
worden de leerlingen, die op een gelijlcsoor
tige, nog niet. overbevolkte school gaan.
Tegen deze bepaling hebben wij ongetwij
feld bezwaar. Want terwijl we eenerzijds
zooveel mogelijk aandringen op samenwer-
king van geestelijk gelijkgezinden bij school
stichting, mogen we er anderzijds niet in be
rusten, dat b.v. een overwegend links ge
meentebestuur zal uitmaken, welke Chris' c-
lijke volksgroepen het samen met één school
moeten doen.
In Zuid-Limburg komen nu socialistische,
streng neutrale scholen. Op grond van 11
zouden de gemeentebesturen medewerking
kunnen weigeren, want de openbare school
is neutraal.
Zou „de Vrijheid" dat denkbeeld niet eens
willen verdedigen?
En zou het blad ook eens een lijst willen
geven van kleine Christelijke Scholen, waar-
voor medewerking werd gevraagd, welke ge.
sticht zouden zijn, als 11 niet bestond.
Het is wel gemakkelijk om te beweren, dat
het aan deze bepaling „stellig voor een be
langrijk deel te danken is, dat er niet nog
meer verbrokkeling en geldverspilling op
het terrein van het bijzonder onderwijs valt
te constateeren,"
Maar zoo'n dooddoener bewijst niet. dèt
er geldverspilling is en evenmin, dat deze
zonder 11 nog grooter zou zijn.
Wie dat beweert, moet met bewijzen ko
men.
Wij vergaten niets; doch vergat de schrij
ver misschien heel de pacificatie?
RENTEGEVEND GELD.
Minister de Geer sprak eens het gevleugel
de woord': de Regeering is niet de typiste
van de Kamer. Dat wilde zeggen: Als de Ka
mer in een motie om meer geld voor een be-
paald doel vraagt, clan behoeft de Regeering
het betalingsmandaat nog niet gereed te
maken.
De Kamer moest zich dat wel laten gezeg
gen, want extra-parlementair betcekent
extra-vast; al wordt er in de Kamer nog zoo
veel gepraat.
En menigeen vond het dan ook dwaas van
den heer Van den Heuvel c.s. dat zij in een
motie hun leedwezen uitspraken over het
voorstel van minister Kan om het subsidie
voor de Burgerwacht met f 150.000 te verla
gen.
De linksche democraten vonden dat fijn;
maar rechterzijde en liberalen betreurden
het, omdat Burgenvacht en Landstorm in
deze tijden van blijvende spanning onmis
baar zijn en bovendien geld uitsparen op de
burgerlijke en militaire politie.
De motie werd aangenomen, doch de mi
nister deed, wat hij wenschte.
Zonder uitwerking bleef de motie toch
blijkbaar niet. Want thans leest men in de
Toelichting op de Begrooting van Binncn-
landsche Zaken:
„Het is wcnschelijk voor zooveel de finan
ciën dit gedoogen, eenigermate op deze ver
laging van het subsidie terug te komen.
Voorgesteld wordt het subsidie met f 30 000
tc verhoogen".
gelukkig weer iets meer beschikbaar gesteld.
Als men dit geld doelmatig en met gepas
te zuinigheid gebruikt, dan is het goed bc
steed.
OFFICIEELE BERICHTEN
ONDERSCHEIDING.
Bij Kon. besluit is bevorderd tot Officier
der Oranje Nassau-orde W. A. C. Whitlau,
administrateur, chef der afd. I van Plaat
selijke Werken der gemeente Rotterdam.
VREEMD EERETEEKEN.
Bij Kon. Besluit is aan Paul Der jeu, jour
nalist te 's Gravenhage, vergunning verleend
tot het aannemen van de versierselen van
ridder der orde van de Kroon van Italië.
CONSULAIRE DIENST.
De consul-generaal der Nederlanden te
Montreal (Canada), de heer J. A. Schuurman
is met verlof naar Nederland vertrokken.
De waarneming van het consulaat-generaal
is opgedragen aan den vice-consul der Ne
derlanden, den heer J. C. van Berckel.
BELASTINGDIENST.
Bij beschikking van den Minister van Fi
nanciën is ingetrokken de verplaatsing van
don inspecteur der dir. bel. enz. G. J. Oltman
van Assen naar Zevenbergen en van den in
specteur der dir. bel. enz. J. J. D. Rienstra
van Apeldoorn naar Heerenveen;
is verplaatst: de inspecteur der dir. bel.
enz. G. J. Oltman, toegevoegd aan het hoofd
inspectie Assen, naar Heerenveen en
aangewezen als hoofd van de inspectie der
dir. bel. enz. aldaar; en de inspecteur der
dir. bel. enz. J. J. D. Rienstra, toegevoegd
aan het hoofd van de Inspectie Apeldoorn,
naar Zevenbergen en aangewezen als hoofd
iran de inspectie der dir. bel. aldaar.
AUDIËNTIE.
De gewone audiëntie van den Minister van
LANDMACHT.
Bij K. B. zijn benoemd bij het reserve-per
soneel der landmacht, bij het wapen der ar
tillerie, bij den staf van dat wapen, tot re-
servc-twecde-luitenant voor speciale diensten,
de dienstplichtige wachtmeester-titulair M.
W. Panman en H. J. Hennink, beiden van
het 2e regiment veld-artillerie.
BESMETTELIJKE ZIEKTEN.
In de week van 29 September tot en met
5 October zijn in ons land aangegeven 37
gevallen van builctyphus (Rotterdam 3), 53
an alastrim (Drift 30, Rotterdam 13), 2 van
dysenterie, 346 van roodvonk (Rotterdam 67,
Amsterdam 60), 90 van diphtherie (Rotter
dam 16), 3 van nekkramp, 27 van poliomy
elitis anterior acuta (Rotterdam 4), 1 geval
an encephalitis lethargica en 3 gevallen
ran de ziekte van Weil (Rotterdam).
LANDBOUWBELANGEN
Aan de Tweede Kamer aangeboden.
Het Kon. Ned. Landbouwcomité heeft
aan de Tweede Kamer eenige opmerkingen
aangeboden, waartoe rijksbegrooting 1930
Landbouw, het aanleiding heeft ge
geven.
Allereerst wordt breedvoerig uiteengezet,
dat de samenvoeging van Binnenlandsche
Zaken en Landbouw hoogst schadelijk voor
de laatste wordt geacht. Binnenlandsch
bestuur vraagt te veel van den minister,
om zich nog behoorlijk in landbouwaange-
legenheden in te werken.
Te meer is een zoodanige toestand voer
den landbouw nadeelig, nu het de bedoe
ling schijnt te zijn in de betrekking van
directeur-generaal van den landbouw niet
te voorzien. Immers is daarvoor geen post
op de begrooting gebracht.
Afgezien van alles wat er verder zou
moeten gebeuren, zijn wij, aldus het adres,
van meening, dat het gewenscht is, deze
afdeeling onder te brengen onder een zelf
standig technisch-onderlegd hoofd, die zijn
gelieelen lijd aan.de leiding van deze af
deeling kan besteden en zich niet met ad
ministratieve regelingen heeft bezig te
houden.
Daarom zijn wij van oordeel, dat een di
recteur-generaal van den landbouw, als
hoofd van den betrokken dienst-, zonder
groote schade voor onze volkswelvaart niet
worden gemist. Ook bij andere depar
tementen zijn op grond van de doelmatig
heid cn de onmisbaarheid gelijksoortige
functionarissen aangesteld.
Voor een zoo efficient mogelijke func
tioneering van den staatsdienst voor den
landbouw, achten wij het gewenscht, de
directie van den landbouw onder te bren
gen bij een departement, dat belast is met
de zorg voor de takken van staatsdienst
met een hoofdzakelijk economisch karakter
als bij een departement van volkswelvaart,
omvattende landbouw, nijverheid, handel
en arbeid.
In een zoodanig departement zouden aan
het hoofd van de vier genoemde afdeelin-
gen directeuren-generaal moeten worden
werkzaam' gesteld, die onderling en met
den betrokken minister in geregeld contact
zijnde, dezen in staat zouden stellen een
breed en grondig inzicht omtrent deze tak
ken van volkswelvaart te verkrijgen.
Voorts bepleit het adres lagere land- en
tuinbouwscholen en adviseert het om met
de stichting van boerderijen op worsten
grond voorzichtig te zijn. Ontginningsmaat
schappijen kunnen deze aangelegenheid
beter behartigen.
DIRECTE ACTIE
DE INVLOED
DER CHR. VAKBEWEGING
De „wilde" staking
in de Amsterdamsche Houthaven
HOE HET NIET MOET EN HOE HET
WEL MOET
Naar mate onze christelijke vakbeweging
meer invloed krijgt, onze en de R.-K. vak
beweging, vermindert het aantal conflicten,
dat nog geheel aan den ouden syndicilis-
tischen tijd herinnert.
Wel is het euvel nog niet geheel over
wonnen, maar toch is er verbetering merk
baar, zoo in het bouwbedrijf, als in de Me
taalindustrie, maar evenzeer in de haven.
Natuurlijk konden onze organisaties niet
alleen deze toestand verwerven, doch wel
hebben zij een krachtigen stoot gegeven
door 't doen komen van meer juiste, meer orga
nisatorische \erhoudingcn, die in het belang
van de zaak noodig waren. Maar in 't alge
meen, heeft men toch ook daar, althans
wat Amsterdam betreft, de ledea beter
geschoold en worden de avontuurlijke con
flicten gelukkig zeldzamer.
Dinsdag was er weer zulk een „wilde"
itaking in de Amsterdamsche Houthaven.
Een Amsterdamsche arbeider, die tijdens
het houtconflict in Zaandam, de daarheen
gedirigeerde vreemde werkkrachten de eer
ste handgrepen had geleerd, was nu weer
i de Amsterdamsche haven verschenen, en
at wel als voorman van de 'N.V. Swart-
01 ws Havenbedrijf.
Daar is een kleine groep arbeiders werk
zaam op de boot, die met dezen man niet
erken wil en die het bijltje er bij neer
legt. De mannen aan den wal, die het hout
'n ontvangst moeten nemen, sluiten zich
Spontaan bij de k:i;n. vau d1 boot aan
Enkele oogenblikkcn, en het werk aan heel
de houthaven ligt stil en 400 mannen staan
met de arraeri over elkander. Daar zit iets
moois in deze spontaniteit. Hier gipg het
niet om een materieel ding, hier was geen
cent te verdienen, hier ging het om het bp:
lang van hun'gemeenschap in. lederen zin;
zoo althans zagen zij het.
Maar ze maakten cle fout, die vroeger al
gemeen was, ze spraken niet met de organ:
satie, die kwam er eerst bij, toen het con
flict, toen de staking or was. Ze verzuim
den dus de gelegenheid, om langs den weg
behoorlijk overleg hunne bezwaren te
zien wegnemen.
i komen de organisaties er bij. En als
het juist is, wat wij van deze zaak in „Het
Volk" lezen, dan krijgen deze organisaties
opdracht, om de zaak met de scheepvaart
creeniging „Noord" in qj-de te maken. En
.onderlijk genoeg, de besturen hebben aan
deze „opdracht"' gevolg gegeven.
Wij verstaan dit niet. Daar was voor be
stuurders slechts één advies te geven, het
advies „eerst aan het werk" en dan gaan
wij praten. Maar zij hebben dit niet be
proefd, althans, ons blijkt dit niet, ze zijn
gegaan.
Toen heeft de secretaris van de Scheep-
aartvereeniging „Noord" de situatie gered.
Hij heeft gezegd: ik kan niet onderhandelen
als er een conflict is. Ik wil wel officieus
met de heeren eens praten, maar onderhan
delen gaan wij eerst, als de arbeiders weer
in het werk zijn.
Ons lijkt dit een volkomen juist, en
waardceren standpunt. En de leiders der
iverse organisaties hebben in een drukbe
zochte stakersvergadering hun menschen
dat standpunt der werkgevers kennis
gegeven. Er was naar hun meening, kans
dat een goede oplossing werd gevonden.
Maar dan moest eerst de orde hersteld zijn.
De heer van Baren, bestuurder
onze christelijke organisatie, heeft daarop
de eenig juiste conclusie getrokken, toen 'hij-
voorstel deed, den arbeid terstond te
hervatten, waarna een conferentie zou wor
den aangevraagd.
Bij de gehouden stemming verklaarden
jich 214 voor en 131 togen opheffing van de
staking. Heden wordt dus het werk weer
hervat. Maar de minderheid, die nog al groot
bleek volstrekt niet tevreden over den
uitslag der stemming.
Naar onze meening moet men het aan
durven in dergelijke gevallen, tegenover
zijn menschen te gaan staan. Men moet
„leiding geven". Geen opdrachtenaanvaar
den, waarmee men het niet eens is. Niet
achter de menschen gaan staan, als zij ver
keerde methoden toepassen.
Hier is het optreden der arbeiders wel te
begrijpen, tot op zekere hoogte wel te waar
dceren. Maar toch kan en mag het zoo niet.
Wij kennen de moeilijke positie van onze
kleine groepen christelijke arbeiders en van
onze organisatie-bestuurders, wij zijn in on
ze critick dan ook immer bescheiden. Maar
hier zit toch-iets in, dat cr uit moet. En wij
moeten ook, en voornamelijk in onze chris
telijke vakbeweging, togen al deze verkeerde
methoden, tegen dit onverantwoordelijk op
treden. zco sterk mogelijk positie nemen.
Zoo alleen komen wij tot gezonde verhou
dingen in het bedrijfsleven.
EEN COMMISSIE VOOR DE
CLASSIFICATIE
EN EEN VOOR DE OPLEIDING
Tijdens de laatst gehouden bespreking
tusschen de directie en clen personeelraad
der Nederlandsche Spoorwegen gaf de di
rectie te kennen voel prijs te stellen, om
met den Raad tot overeenstemming te ko
men omtrent de classificatie van het perso
neel, zich daarbij op het standpunt stellen
de, dat de overeenstemming terzake aan cle
maatschappijen geld zou kosten.
De personeelraad, die aanvankelijk tegen
een dergelijke commissie bezwaar had, meen
de na deze mcdedeeling niet langer in zijn
verzet te mogen volharden.
Als gevolg van deze bespreking is thans
een commissie samengesteld, die d'it vraag
stuk zal hebben te onderzoeken en waarin
door de directie zijn benoemd de heeren Jhr.
Dr. E. L. Elias, chef van den a'gem. dienst;
ir. W. Hupkes, chef van den dienst van ma
terieel en werkplaatsen, ert H. L. Heyster, af
delingschef le klasse bij den dienst van het
vervoer, terwijl door den personeelraad zijn
aangewezen de heeren P. Moltmaker (Ned.
Ver.), H. F. Timmermans (St. Raphael) en
L. Willemsen (B.A.N.S.).
Een commissie voor de opleiding.
Reeds geruimen tijd hebben de organisaties
van spoorwegpersoneel, na zelf zich met de
vakopleiding van haar leden te hebben beizig
gchoud-cn, aandrang op de directie van de
Neder. Spoorwegen geoefend, om haar te
bewegen deze opleiding door de maatschap
pijen te doen geschieden.
In de laatst gehouden bespreking tusschen
de directie en den personeelraad der Ned.
Spoorwegen toonde dc directie definitief
haar bereidheid oin het cursuswezen ir. over
leg met den personeelraad te regelen.
Als gevolg hiervan is thans een commis
sie benoemd, die den aard en den omvang
van deze opleiding nader zal uitwerken ei
waarin door dc directie zijn benoemd de
heeren Jhr. Dr. E. L. Elias, chef van den
algemeenen dienst; ir. H. F. Thijssen, hoofd
ingenieur, chef van de tractie en ir. W. F.
II. van Rijckevorsel, hoofdinspecteur, chef
van den goederendienst.
De personeelraad heeft als leden van deze
commissie benoemd de heeren C. .Toustra
(Ned. Ver.), H. F. Timmermans (St. Ra
phael) en L. Willemsen (B.A.N.S.).
WEISINRICHTING NEERBOSCH
EEN GIFT VOOR HET ZWEMBAD.
Voor het eigen zwembad der Weesinrich
ting te Neerbosch werd een gift ontvangen J
van vierduizend gulden van het Bes!uur
van het Fonds Hulp na Onderzoek le Am
sterdam.
GEEFT PROEFAQRESSEN
OP AAM ONS BUREAU.
SPOORWEGPERSONEEL
RÜKSAANBESTED1NG
Vanwege den Rijkswaterstaat werd aan
besteed het aanbrengen, inwalscn en asfal-
teeren van een nieuwe deklaag van steen
slag op den Sasdijk en een gedeelte van den
Rijksdijk langs den linkeroever der Nieuwe
Mcrwcde onder de gemeenten De Werken
en Werkendam. Raming f 15.000
't Laagst was ingeschreven door de N. V.
Wegenbouvv-Mij „Teermacadam" te Den
Haag, ivoor f 13.970.
NEDERL. SPOORWEGEN
DE LIJN LEIDEN—WOERDEN—UTRECHT
Wegens het toenemend reizigersvervoer
en het daardoor ontstane plaatsgeBrek in
de derde klasse op de lijn Leiden—Woer
den—Utrecht, zullen gedurende den winter-
dienst alle treinen op dit baanvak met een
extra derde klasse-rijtuig versterkt worden
DE POSTVLUCHTEN VAN EN
NAAR IND1E
HET DERDE VLIEGTUIG TE NASIRAEAD
Bij de K.L.M. is bericht ingekomen dat
't derde postvliegtuig om 6.25 uit Karatsji is
vertrokken en 10.55 'e Nasirabad is geland,
omdat een klep van de middelste motor ver
wisseld moest worden. Heden vertrekt men
naar Alahabad.
Kerknieuws.
HET ENGELSCHE GEBEDENBOEK.
Nu de hoogste geestelijken in de Engelsche
Staatskerk toch buiten het Parlement om, de
romaniseerende wijzigingen in het Prayerboek
willen trachten in te voeren, heeft bisschop
Gloucester de wenschelijkheid uitgespro
ken, mt die invoering toch tactiesch en beleid
vol te werk te gaan. De eenheid der Kerk gaat
bovenal. Ook moet daarom niet tegen den zin
der parachiale Kerkraden door de geestelijken
met d invoering begonnen worden, wijl gefor
ceerd optreden scheuring zou veroorzaken.. Hij
pleit voor geleidelijke invoering en dient de
begeerde wijzigingen aan als aanpassing aan
gematigd-moderne ideeën.
GODSDIENSTEN IN NOORD-AMEIÏIKA.
Iemand, die zich een poosje inspant, om de
verschillende Kerkgenootschappen in de Ver-
eenigde Staten van Noord-Amerika te noemen,
;r zoo lezen we in het Amerikaansche
blad „Het Oosten" van tien tot twintig
hunner bedenken. Echter zijn er 215 „Ge'.oofs-
belijdenissen''. Er zyn 19 verschillende Metho
distische Gerkrichtingen. 18 diverse Baptisti-
sche Iverkkringen, 22 Luthersche, 17 Mennoni-
tische en S Oost-Orthodoxe genootschappen.
Behalve Roomsch-Katholieken en .Toden heeft
men nog meer dan 100 sec-ten, waarvan de be
lijdenis en het doel zco goed als niet bekend
zijn, hoewel de mee?ten welvarend" zijn. Het
ledental van deze laatste groepen telt ruim
miljoen zielen.
VOOR GODSDIENST DE LENIN-CULTUS.
In het „Handelsblad" vertelt een sovjet-rei
ziger van zijn ervaringen:
„In Moskou hebben mijn reisgenoot en ik
het door de club der Bezbosrhniki (d.i. Godde-
boren gestichte museum bezocht, een oud
'•looster, waar de godsdienst op a'lerlei wijze
belachelijk wordt gemaakt. Het door deze ver-
INGEZONDEN MEDEDEELING.
eeniging geïllustreerde tijdschrift munt uit
door onkieschheid, door grofheden en tenden
tieuze voorstellingen. Op de nummers die wij
als curiosa hadden medegenomen, werd aan de
Letlandsche grens beslag gelegd. De priesters
hebben het zwaar te verantwoorden, en men
moet zeker eerbied hebben voor deze men-
srhen die onder buitengewoon moeilijke om
standigheden hun ambt toch nog zoo goed mo
gelijk trachten te vervuilen en daarbij eigen
lijk steeds gevaar loopen te worden gemole
steerd. Men breekt kerken en bidplaatsen af,
vernielt ikonen door ze met een bijl stuk te
hakken en predikt atheïsme als een verlossen
de en vólkernen geestelijke vrijheid.
Maar niemand schijnt zich bewust te zijn,
dat, inplaats van den godsdienst, thans e:n
„Lenin-Cuït" is geschapen met du:zer.den en
duizenden uit kunstoogpunt waardo'ooze beel
den en beeldjes, een afgoderij van de ergste
BUREAU VOOR THEOL. ONTWIKKELING.
Kort geleden hebben we mededeeling ge
daan van de oprichting van een Nationaal
Bureau voor Theologische Ontwikkeling,
waarvan het administratie-adres is: Vonder
48 te Rotterdam. Wij willen er thans nog
aan toevoegen, dat het dc bedoeling is door
schriftelijke voorlichting degelijk.' leiding
bij zelfstudie te geven. De schriftelijke, theo
logische cursus is bestemd voor ouderlingen,
diakenen, onderwijzers, wijkbroeders en
-zusters, leden van kiescolleges, armbezoe
kers, jeugdleiders, zendingsstudiekringen,
bijbelclubs, ziekenzusters en alzoo voor allen
die zich in de Theologie breeder willen ont
wikkelen en in 't bijzonder voor lien die na
den driejarigen cursus te hebben gevolgd,
willen deelnemen aan het examen voor
godsdienstonderwijzer in de Ned. Hervormde
Kerk (Re-gl. Godsdienstonderwijs Art. 15).
Een staf van alleszins bevoegde en weten
schappelijk gevosmde leeraren wil in cen-
voudigen vorm hot allerbeste geven zóó, dat
de meewerkende leerling trapsgewijze wordt
bekwaamd in al de noodige vakken. Uitge
nomen de vacanties worden elke weck lessen
toegezonden in: 1. Bijbelsche Geschiedenis:
2. Exegese (Uitlegkunde); 3. Inleiding tot
de (boeken van het Oude cn Nieuwe Ver-
boud; 4. Dogmatiek (Geloofsleer); 5. Kerk
geschiedenis; 6. Ethiek (Zedéloer)7. Alge-
meene leiding bij de studie, beginselen
van de paedagogiek (onderwijskunde), en
van de homelitiek (predikkunde), kerke
lijke en buitenkerkelijke godsdienstige stroo
mingen,algemcene ontwikkeling enz.; S.
De gronden van de Nederlandsche taal; 9.
Beginselen van de Duitsche taal (Voor hen,
die -dit noodig hebben). Voorts worden vra
gen over de leerstof in een aparte rubriek
kort beantwoord-.
De aan- het Bureau verbonden leeraren
zijn van verschillende Kerken, allen recht
zinnig. Zij hebben zich uitdrukkelijk ver
bonden voor geen enkel kerkelijk of gods
dienstig standpunt „propaganda" te makeiu
Een 16-tal predikanten nam kennis van
de proeflessen en verklaarde, dat die van
degelijken, populair-wctenschappelijken in
houd zijn.
De gelegenheid tot inschrijving staat tot
15 October a.s. open.
„OP EN OM DJOCJA".
Mevrouw Prof. Mr. A. Anema—Gortzen
verzoekt opname van het volgende schrij
ven, gericht aan de leden van de Vcreeni
ging „Dr. Scheurer's Hospitaal":
Op Woensdag 16 October a.s. zal D. V.,
als gebruikelijk, de Algemeene Jaarverga
dering van de Ver. Dr. Scheurer's Hospitaal
gehouden worden in de kevkeraadskamer
der Keizersgrachtkerk, ingang Kerkstraat
109 te Amsterdam.
Om 2 uur begint de huishoudelijke ver
gadering, waarna om 3 uur Dr. K. Fernhout
van Vreeland zal spreken over „Indrukken
van Djocja".
Nu ons terrein van werkzaamheid zich
hoe langer hoe meer tot Noord-Holland
gaat beperken, komt het ons gewenscht en
noodzakelijk voor den aard van onzen ar
beid eenigszins te wijzigen en uit te brei
den. Wij doen derhalve een dringend be
roep op uw aller medewerking en verzoe
ken u, zoo eenigszins mogelijk, ter verga
dering te willen komen. Aan pl. hoofden
wordt door het bestuur gaarne de reiskos
ten (3e klas) vergoed.
In verband hiermede is het gewenscht
dat de pl. hoofden hun leden nog eens op
wekken tot trouwe opkomst.
Het is u bekend hoe Dr'. Offringa zijn
verloftijd hier te lande gebruikt heeft ver
scheidene plaatsen in Noord-Holland le be
zoeken om belangstelling voor het Pstro
nella-Hospitaal op te wekken cn te ver
meerderen.
Op ons rust thans de taak op den door
hem gel egden grondslag voort te bouwen
UIT HET SOCIALE LEVEN
CHR. TEXTIELARBEIDERSBOND.
Kringvergaderingen.
Vanwege den Chr. Textiel arbeidersbond
„Unites" w..rden een tweetal kringvergade-
:;ngen gehouden.
Öp Zaterdag 12 October te Enschedé en
Zaterdag 19 October te Utrecht.
Op beide vergaderingen worden o.a. als on
derwerpen behandeld: „De winter propaganda'
ir. „De bet ekenis en wijze van uitvoering der
Ziektewet".
DE LAND AR3EIDERSSTAKING.
Voorstel Buiskool aanvaard.
Het bemiddelingsvoorstel van burgemeester
Buiskool van Delfzijl is gister door de meer
derheid der werkgevers, betrokken bij dc
landsrbe'dersstaking in Oostelijk Groning.o
aanvaard.
Vandaag zal er een beslissing genomen
worden door de arbeiders.
ZUID-AFR1KAANSCHE
SCHOOLBOEKEN
ZEND DE SCHRIJVER NAAR EEN
LAGERE SCHOOL!
Wijlen L. Penning zat van den morgen tot
den avond op de harde banken van de der
de klasse tusschen de wielen, en schreef op
't koffertje met meelmons'ers (in welk -arti
kel hij reisde) zijn,boeken over Zuid-Afrika.
De Boeren hebben er üict anders dan lof
voor gehad; wij hebben er Zuid-Afrika door
leeren kennen; en niemand zou ontkend heb
hen, dat Penning wel licel goed uit zijn
oogen gekeken moet hebben om alles zoo
klaar te zien.
In Zuid-Afrika heeft iemand een aard
rijkskundig boek geschreven en daarin wordt
over Nederland dc volgende dwaasheid ver
teld:
„Holland is arm aan fabrieke omdat delf-
stowwe bijna lieeltemaal ontbreek. Hierdie
gebrek aan industrieele oniwikkeling is die
vernaamstc rede waarom die land tenswaor-
dig bij andere Europese landen begin ach-
terraak." Jordaan: Algemeene Aardrijkskun
de. Tweede hcrsïcnde druk. Kaapstad 1926.
Geen wonder, dat wanneer er niets te
delven valt, bijna één tiende der bevolking
op het water leeft (wonder, dat ze niet i n
't wal er leven).
In een ander Zuid-Afrikaansch aardrijks
kundeboek leest men over den modernen
Nederlandschen handel:
„Die handel niet die Oos-ïndiese Eilande
word gedrijf deur die Hollands-Oos-Indiese
Kompanjie, wie ze skepe nog bij Kaapstad
oanlee. op die heen en weerreis!!!" Iets ver
der: „Suiker cn Kakaofabrieke en jenever
stokerij verskaf werk aan een groot deel der
bevolking."
ITet is wel het toppunt, dat men zulke
frappante onwaarheden aan de Zuid-Afri-
kaansche. schooljeugd durft te vertellen. De
romans, die Penning schreef, vóór hij
Zuid-Afrika zag, stonden heel wat dichter
bij de waarheid, dan deze aardrijkskundige
boeken, welke natuurlijk niets dan de waar
heid willen geven.
Zou men de schrijvers, die blijkbaar nooit
gehoord hebben van de delfstoffenrijkdom
cn de heerlijk-opbloeiende industrie van ons
land. niet voor eenige jaren een plaatsje
aanbieden op onze lagere scholen?
Door eenvoudige schoolboekjes en dc meer
en meer gebruikelijke schoolreisjes zouden
ze dan al heel spoedig beter inzicht krijgen.
Echter, ook zonder dat, mogen we ver
wachten, dat in de herdrukken van de aard
rijkskundige uitgaven der Kaapstadsche fir
ma. van Nederland een duidelijker beeld zal
worden gegeven.
Want de redactie van Nederland in
den Vreemde heeft de ontvangen boe
ken met uitvoerige aanteekeningen voorzien,
weder teruggezonden, zoodat in den nieuwen
druk Nederland in de twintigste eeuw dui
delijk naar voren kan komen.
DE STAKING TE SAS VAN GENT.
Bemiddeling heeft geen resultaat.
In liet raadhuis van Vlissingen had gister
een bespreking plaats onder le ding van den
ryksbemiddeiaar, Prof. A a 1 b e r s e. Het resul
taat is vrywel nihil, gezien het communiqué
dat na afloop der conferentie werd ver
strekt:
„De eerste besprekingen betreffende het
conflict bij de Stijfsel- en Glucosefabriek te
Sas van Gent hebben tot geen resultaat ge
leid daar de directeur van de fabriek bericht
had gezonden, dat hy niet zou verschijnen,
omdat hij geen belang meer by de zaak had
zoodat hij voor zich de staking als geëin-
d gd beschouwde".
STAKING TE SLUISKIL.
Tachtig ovens stil.
Na afloop van de conferentie met de be
trokkenen bij de staking te Sas van Gent
lieeft de Rijksbemiddelaar prof. mr Aalberse
een bespreking gehad met de menschen van
de cokes-fabriek te Sluiskil.
Ook deze onderhandeling mocht niet tot
eenige opheldering komen te leiden. De be
sprekingen zullen evenwel worden voortgezet
Nader vernemen we nog dat 80 ovens aan
cle cokesfabriek uitgehaald en buiten dienst
gesteld zullen worden. Het fabriekspersoneel
dat vóór' de staking ongeveer 450 man sterk
was zou h'erdoor met ruim 100 man kunnen
worden verminderd.
Men schrijft ons:
Op 8 dezer had teil kantore van het R.-K.
Werkliedenverbond te Utrecht een bespreking
plaats tusschen vertegenwoordigers van het
N. A. S. en de Landelijke Federatie van Bouw
vakarbeiders eenrrzijds en van het R.K.W.V.
en den R.-K. Bouwvakarbeidersbond ander
zijds over den reeds ongeveer zeven maanden
voortdurenden strijd in het steenzettersbedrijf
le Amsterdam
Beiderzijds werd de ernstige wil uitge
sproken om een einde aan het conflict te
maken, omdat het voortduren van den strijd
voor de arbeiders in het bedryf funest wer!
Na ampele bespreking werd een basis ge
vonden, waarop de hangende kwestie zou kun-
t c-r. worden opgelost.
Het resultaat der besprekingen zal aan
betrokken ledenvergaderingen worden voorge
legd. waarna-hopelijk beide groepen in vrede
raast elkaar zullen kunnen werken.
VAKBEWEGING EN JEUGD.
Verschenen is het verslag van de op 15 en
7 0 April 1929 te Patten gehouden sociale con
ferentie, vanwege het C. N. V.
Zoo men zich mogelijk nog herinnert, werd
op deze conferentie speciaal het vraagstuk
„Vakbeweging en Jeugd" behandeld.
De gehoiiQcn referaten met de daarop ge
voerde rl'sc issies zi'n in deze brochure samert-
r-vat. ITet is een belangrijk geschrift van 72
Mrdzyden. Tener die weten wil hce in dea
kring der christeli'ke arbeidersbeweging ge
dacht wordt over drt vraagstuk, meet kennis
