IBrwur j>ihsdjf (tTmtnuü
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
STERtABilK
ABONNEMENTt
per kwartaal ƒ345
(Bcschikkingskosten f 0.15)
per week0.25.
Voor het Buitenland bij Weke-
lijksche zending 8-—
Bij dagelijksche zending „7
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad 7 h cent
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
No 2858
Bureau: Bresstraat 123 Telefoon 2710 Aan gesloten op het streeknet Lisse. Postbox 20 Postgiro 58936.
VRIJDAG 27 SEPTEMBER 1929
ADVEBTENTIGN:
Van 1 tot 5 regels 1.17%
Elke regel meer 042%
Ingez. Mededei linger. t
van 1—5 regels „240
Elke regel meer „0.(5
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan het bureau
wordt berekendƒ0.10
10e Jaargang
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD.
ONDER KRUISVUUR.
De Minister van Financiën zal bij het
komende begrootingsdebat ongetwijfeld onder
kruisvuur genomen worden.
Het verheugende feit staat vast, dat de
rijksfinanciën kerngezond zijn. De sanee-
ringsarbeid van Minister Colijn was meer
dan voldoende.
Dit blijkt ten duidelijkste uit het groote be
drag aan overschotten, dat in de laatste tien
jaren werd verkregen: niet minder dan 2(3
millioen. Deze som, welke niet voor den ge
wonen dienst noodig was, kon gebruikt
worden voor extra-aflossing of leeningen voor
buitengewone uitgaven onnoodig maliën.
Naar een gedeelte van dit bedrag worden
van weerskanten begeerige handen uitge
strekt
Daar zijn in de eerste plaats ambtenaren,
onderwijzers en werklielen in 's Rijks dienst,
die de loonkortingen van vorige jaren nog
steeds als een groot onrecht voelen en elke
maand, bij het verschijnen van de Rijksnvd-
delenstoat, op verbetering van positie aau-
dringen.
Voorts hebben de vakorganisaties van di
verse richtingen verlanglijstjes bij de Rcgce-
ring ingediend en sociale maatregelen vragen
nu eenmaal altijd geld uit de schatkist, zelfs
dan, wanneer de eigenlijke lasten door 't bo-
drijf en de verzekerden gedragen worden.
Aan den anderen kant dringen al meer en
meer op de overigens zuinige financirs, die
van meening zijn, dat niet de geheele over
schotten voor extra-aflossing gebezigd be
hoeven te worden, doch dat een deel aange
wend dient te worden voor belastingverla
ging. De aflossing der crisislasten gaat toch
reeds in vlug tempo.
Dit is natuurlijk een heerlijk verschijnsel,
want flinke aflossing komt onmiddellijk aan
de schatkist ten goede door verlaging van
de rentelast; welke, het kan niet ontkend,
tot ongekende hoogte is gestegen; maar
het tegenwoordig geslacht behoeft niet alle
lasten te dragen.
De Minister heeft echter in zijn Millioenen-
oota reeds verklaard, dat er van belasting
verlaging voorloopig geen 6prake zal zijn, be
houdens dan die, welke voortvloeit uit de
nieuwe financieele verhouding tusschen rijk
en gemeenten.
Van verschillende zijden Is betoogd, dat de
Minister en ook het Kabinet (want zulke
eaken worden niet door één persoon beslist)
even afwijzend staan tegenover eiken socia
len maatregel, welke eenig geld zou' kosten
en tegen elke salarisverbctering.
Wij kunnen dat niet in de Millioenenrede
lezen. We kunaen het ook niet van een Ka
binet, samengesteld als het tegenwoordige,
verwachten.
Het betreurend, dat belastingverlaging,
welke altijd tot meerdere welvaart leidt, nïet
mogelijk is; toegegeven, dat we ons niet
blind mogen staren op de overschotten, e
dat voorzichtigheid eisch van vroed beleid is;
zijn we toch van oordeel, dat de begroo
ting voldoende speling laat om een beschei
den bedrag beschikbaar te stellen voor de
Sociale en cultureele voorzieningen van
ons volk.
Binnenland.
OFFICIEELE BERICHTEN
LAND ARBEIDERS WET.
Bij Kon. besluit is de toelating van de ver-
•eniging ingevolge de Landarbeiderswet
Sommelsdijk, te Sommelsdijk, gehandhaafd
in verband met wijziging der statuten.
MIJNRAAD.
Bij Kon. besluit is op zijn verzoek eervol
ontslagen met dank Jhr. Mr. Ch. J. M. Ru>s
d« Beerenbrouck, minister van Staat, mi
nister van Binnenl. Zaken en Landbouw,
als lid van den Mijnraad en is benoemd als
zoodanig, voor den tijd van vier jaren, ir. M.
C. E. Bongaerts, oud-minister van Water
staat. te 's-Gravenhage.
LANDMACH-
Bij Kon. besluit zijn op hun verzoek eer
vol ontslagen de reserve-kapitein C. Krijn
van de Schoolcompagnie van den Motor-
dienst en de reserve-eerste-luitenant L. A-
Pelelier, van het le reg. onbereden art.
ARBEIDSINSPECTIE.
Het hoofd van het 9e district der arbeids
inspectie te Groningen zal van 28 Sept. tot
en met 12 Oct, a.s. a's zoodanig worden ver
vangen door den adjunct-inspecteur van
den arbeid ir. C Schilt le Groningen.
CONSULAIRE DIENST.
Bij Kon. besluit is de heer Alfred T. Burri
erkend en toegelaten als consul van de Ver-
eenigde Staten van Amerika te Ams'erdam
voor de provinciën Noord-Holland, Drenthe,
Friesland, Celdcrland, Groningen, Overijssel
en Utrecht
PROV. STATEN VAN
Z.-HOLLAND
NAJAARSVERGADERING.
De tweede gewone zitting der Provinciale
Staten van Zuid Holland zal dit jaar wor
den geopend op Dinsdag 19 November a.s.
te 11 uur in de vergaderzaal van de Eerste
Kamer. Het ligt in de bedoeling de zitting
daarna te doen voortzetten op Dinsdag 10
December en, zoo noodig, de daarop volron
de dagen.
KONINKLIJK BEZOEK
AAN DE WESTLANDSCH"
TENTOONSTELLING
EEN WAAKDIGE ONTVANGST
In lange jaren had men geen leden van het
Vorstelijk huis in het Westland mogen be
groeten, maar Donderdag viel aan Monster
de eer te beurt, de Landsvrouwe binnen haar
gemeente te zien.
Duizenden menschen waren uit alle plaat
sen van het Westland naar de gemeente
Poeldijk gestroomd, waar om twaalf
uur reeds een dichte haag belangstellenden
zich in de omgeving van het tentoonstellings
gebouw had opgesteld.
Ook in het gebouw zelf trachtten velen een
plaatsje te bekomen, en die na het middag
uur de gebouwen betraden, hebben deze
meestal niet eerder verlaten dan na het ver-
vertrek van de Koningin.
Om drie uur des middags werden de deu
ren gesloten en werd niemand meer toege
laten.
Bereden marechaussee. Rijkspolitie en ge
meente-veldwachters, traden regelend op, en
drongen het publiek langs de kanten van
den weg.
In de tentoonstellingshal, waar een bevoor
recht deel van de bezoekers kon verblijven,
werd het pad aan de eene zijde vrij gemaakt
En toen het vier uur was, was alles in
gereedheid om H.M. de Koningin een w
dige ontvangst in het Westland te bereiden.
Slechts vijf minuten na genoemd tijdstip
reden de hofauto's onder daverende hoera's
het publiek en muziek van het opge
stelde korps, aan de veilingsgebouwen voor.
De burgemeester van Monster, het lid van
de Tweede Kamer, de heer G. W. Kam p-
s c h o e r, ontving H. M. de Koningin en
Z. K. H. Prins Hendrik aan het gebouw.
Dan werden dc voorzitter en secretaris 1
den Bond Westland, J. Barendse en
v. d. Hout, aan H. M. voorgesteld.
In de hal hadden zich opgesteld de verdere
leden van het bondsbestuur, de Commissie
voor Westlandsche belangen, alsmede de
burgemeesters van de Westlandsche ge
meenten.
Na een vluchtige kennismaking ving de
wandeling langs de stands aan. H. M. werd
rondgeleid door den heer J. Barendse, ter
wijl de heer M. v. d. Hout aan Z. K. H. de
Prins inlichtingen verstrekte.
Met zeer groote belangstelling informeer
de H.M. bij de verschillende standhouders
naar hetgeen zij tentoonstelden.
Ongeveer een uur brachten de hooge be
zoekers in de gebouwen door, waarna in de
ontvangkamer de thee werd gebruikt, en
H.M. een fraaie mand met vruchten werd
aangeboden.
Ten slotte boden dochtertjes van den heer
Kampschoer en van den heer Barendse een
bouquet bloemen aan.
Bij haar vertrek betuigde H. M. haar
groote bewondering voor hetgeen hier door
het Westland werd getoond, en verklaarde
hiervan- met veel Oenoegen te hebben kennis
genomen.
Daarna vertrok het gezelschap weer in
open auto's naar de residentie. Intusschen
was door de politie het verkeer vanuit en
naar het Westland van de richting Den Haag
vanaf vier uur totaal stop gezet. Een enorme
file van auto's blokkeerden den Nieuwen-
wcg. Op het laatst kon geen voertuig i
voor of achteruit
Nu kunnen we ons wel begrijpen, dat in
dit drukke verkeorscentrum de politie een
moeilijke taak had. Maar dat, om welke re
den, zonder dat tevoren van dezen maatregel
was kennis gegeven, gedurende het verblijf
van H. M. in de gebouwen de weg afgeslo
ten moest blijven, is ons een raadsel.
Zonder stoornis, daar het tentoonstellings
gebouw aan een ander weggedeelte ligt, had
het verkeer doorgelaten kunnen worden.
Nu zijn ongetwijfeld vele autobestuurders
onnoodig gedupeerd door dezen maatregel.
Het duurde lang, alvorens het verkeer in
normale banen was geleid.
Ministerieel bezoek.
Donderdagmorgen heeft Minister Ver
schuur een bezoek aan de tentoonstelling
gebracht
Voorts was ook dezen dag de toeloop van
bezoekers enorm groot Uit verschillende
deelen van ons land waren velen per auto
bussen naar Poeldijk gekomen. En niemand
van al deze bezoekers toonde zich teleurge
steld over al hetgeen het Westland kon
toon en.
Vanavond (Vrijdag) om 10 uur heeft de
sluiting der tentoonstelling plaats.
INDISCHE BETREKKINGEN
ONDERDIRECTEUR LANDSDRUKKERIJ.
Gevraagd wordt voor de Landsdrukkerij
te Weltevreden een onderdirecteur met eeni-
ge jaren praktijk als technisch boekdruk
kersbedrijfsleider. Maandelijksche bezoldi
ging f 600—f 1000; hoogs'e aanvangsbczoldi-
ging f 725. Nadere bijzonderheden bevat de
Ned. Staatscourant van 23 SepL '29 no. 185
Sollicitaties (ongezegeld) vóór 10 Oc'oher a.s
te zenden aan het commissariaat bovenver
meld (afd. B eerste bureau), alwaar ook in
lichtingen zijn te bekomen.
RAMP VEENDAM
VERANTWOORDING STEUNCOMITÉ.
twintig duizend gulden kwam in grootere
en kleinere giften binnen. Aan allen, die
ho! hunne tot dit resultaat bijdroegen, zegt
het comité hartelijk dank.
Over de wijze, waarop de Ingekomen gel
den zullen worden aangewend, word! thans
!e-.i> nauwkeurig onderzoek ingesteld, waar
lovei later mededeelingen zullen volgen.
OP DE STICHTING
VOGELENZANG
Jaarvergadering der Vereeniging tot
Chr. Verzorging van Krankzinnigen
HULDIGING VAN Ds. A. M. DONNEB
Het bezoek aan de inrichting van
Pastor von Bodelschwing
Omtrent de gister op de stichting „Voge
lenzang" te Bennebroek gehouden alge-
meene vergadering der Vereen, tot Chr. ver
zorging van Krankzinnigen valt nog het
volgende mee te deelen.
Na de opening heette de voorzitter in het
bijzonder welkom Ds. W. Be c h, geestelijk
verzorger van Wolfheze, Prof. D r. L. v. d.
Horst, directeur van de Valeriuskliniek
te Amsterdam en Dr. Meinema, die op Den-
nencord Dr. Wie r< li g n zat opvolgea
Medegedeeld werd, dat de bouw van de
open afdeeling op Bloernendaal is begonnen.
Dat zal de kliniek Ockenburgh worden.
Op financieel gebied werden ook verblij
dende mededeelingen gedaan. Enkele be
langrijke legaten werden ontvangen. Daar
onder was er een van f 25.000 met bepaalde
bestemming voor de Valeriuskliniek. Mevr.
de wed. v. d. Hoogt vermaakte aan de
Ondersteuningskas der Vereeniging haar
bezittingen onder aftrek van enkele legaten.
Gememoreerd werd het overlijden van den
heer W. J..Oudegeest uit Utrecht, die
onlangs op hoogen leeftijd is ontslapen. Van
den beginne af heeft hij de Vereeniging ge
steund. Op haar vergaderingen was hij een
trouw comparant Zijn voorbeeld moge ten
tijd geleden den zeventigjarigen leeftijd be
reikte, werd hulde gebracht voor den veel-
altenden arbeid, dien hij ondanks zijn
leeftijd in het belang der Vereeniging
richt
Van zich zelf zei de voorzitter, die nu zoo
midden in de tachtig is, niets. Te consta-
teeren viel, dat hij met groote opgewektheid
de vergadering leidde.
Tot nieuw bestuurslid voor Wolfheze werd
benoemd notaris Zweers te Veenendaal.
Deze zal de plaats innemen van den heer
T. Plan ten ga, lid van het Stichtingsbe
stuur van Wolfheze.
De heer C. Stenekerte Den Haag werd
aangewezen als lid der commissie tot hei
nazien der rekening over 1929.
Studiereizen.
Voor het referaat van D s. Mulder aan
de orde gesteld werd, -deed D s. B e c h
kele mededeelingen omtrent een bezoek,
dat de geestelijke verzorgers gebracht had-
de bekende inrichtingen van Pastor
von Bodelschwing te Bielefeld.
J. W e s s e 1 s vertelde, al improvisee-
rond, over een bezoek aan de inrichting van
Amerikaansche hospitalen. Ter gelegenheid
het Internationaal Hospitaalcongres,
dat te Atlantic City bij New-York gehouden
is en waarheen Dr. Wessels afgevaardigo
was geweest, had hij tevens verschillend»
Amerikaansche hospitalen bezocht De ver
pleging, zoo concludeerde hij, was er tech
nisch perfect in orde. Maar geld speelt
daar ook geen rol.
Aan beide sprekers werd hartelijk dank
gebracht voor hun zeer interessante mede
deelingen.
„Do dokter en de dominee op
onze stichtingen".
Aan de daarop volgende gedachtenwisse-
ling namen verschillende aanwezigen deel.
Ds. Kreyt (Dieren) drong aan op het
vooraf toezenden van stellingen over refe
raten en trad voorts in een bespreking van
de vraag of de „geestelijke verzorger" wel
als predikant is te beschouwen.
Ds. Bootsma (Bloernendaal) wenschte
publicatie van het gehouden referaat Er
is veel stof in om nader over na te denken.
D s. D. Sikkel (Amsterdam) stelde di
vraag of de medici erkennen, dat ook de
geestelijke verzorgers de genezing der pa
tienten op het oog hehben en dat medische
en geestelijke bearbeiding hetzelfde bedoe
len en principieel op dezelfde lijn staan.
D s. Mulder, de discussie beantwoor
dend, merkte op, dat hij het had over de
samenwerking tusschen dominee en dokter
niet over de positie van den dominee.
De vraag van Ds. Sikkel beschouwde hi]
een verzoek om een referaat over
therapeutische botenkenis van de geestelijke
verzorging.
De Voorzitter was van oordeel, dat
een dokter, die de betcekenis van de geeste
lijke verzorging der patiënten voor hun
lichamelijk en geesteswelziin niet erkende,
niet „bij ons" thuis hoort Voor de volgend,
algemeone vergadering zullen een dokter
en een dominee worden uitgenoodigd
over het door Ds. Sikkel opgeworpen be
langrijke vraagpunt in stellingen hun oor
deel te geven.
Aa-n het slot der vergadering deelde hij
voorts mede, dat D s. .T. G. Lekker'
k e r, Ned. Herv. pred. te Bennebroek, be
noemd was tot plaatsvr*-rnngend geestelijk
verzorger van „Vogelenzang".
De geanimeerde vergadering, die belang
rijk drukker bezocht was dan met algemee-
ne vergaderingen wel eens het geval was,
werd, nadat D s. Mulder in dankzegging
was voorgegaan, gesloten.
Na afloop maakten velen van de gelegen
heid gebruik om de nieuwe stichting te be
zichtigen.
DE ALASTRIM.
VRAGEN VAN KAMERLEDEN.
LAND- EN TUINBOUWCURSUSSEN.
Het Tweede Kamerlid Braat heeft aan den
minister van binnenlandsche zaken de vol
gende vragen gesteld:
Is het den minister bekend, dat het ver
plichte getal leerlingen voor te volgen land-
tuinbouwcursussen zoo hoog ges eld is,
dat vele cursussen niet kunnen doorgaan
vanwege het te kort komen van enkele leer
lingen, wat voor hen, die gaarne zulk een
cursus zouden willen volgen, een groote te
leurstelling js, en de uitbreiding van de
kennis van land- en tuinbouw tegenwerkt?
Is de minister bereid het verplichte aan
tal leerlingen voor cursussen voor volwasse
nen terug te brengen tot 12 en voor een al-
gemeenen land- en tuinbouwcursus tot 8,
opdat alsnog vele leerlingen, die anders uit
gesloten zouden worden, met het a_s. seizoen
gebruik van de lessen kunnen maken?
BENOEMING VAN EEN GODSDIENST
LEERAAR AAN DE RIJKSWERK
INRICHTING TE HOORN.
De heer Bierema heeft aan den minister
van justitie de volgende vragen gericht:
1. Is het juist, dat thans voor de tweede
maal voor de benoeming van een godsdienst
leeraar aan de Rijkswerkinrichting te Hoorn
iB afgeweken van de voordracht, daartoe
door het college van regenten opgemaakt, in
1927 door de aanstelling van een Gerefor
meerd predikant, thans door de benoeming
van een voorganger der orthodoxe Evange
lisatie?
2. Indien de eerste vraag bevestigend
worJt beantwoord, kan de minister dan me-
dedeelen, waarom hij van oordeel is, dat
thans voor de tweede maal van de voor
dracht moet worden afgeweken?
VRIJSTELLING VAN WEGENBELASTING.
Het Tweede Kamerlid Van den Heuvel
heeft aan den minister van financiën het
volgende gevraagd:
1. Is de minister bereid mede te deelen of
en in hoeverre juist is het gerucht, volgens
welk voortaan, als houders van tractors in
landbouwbedrijven, vrijgesteld van de we
genbelasting, aangemerkt zullen worden ook
huurders van dorschinstallaties?
2. Indien dit gerucht juist is, wil de mi
nister dan deze veranderde en verbeterde
interpreta'ie op zoodanige wijze ter alge-
mecne kennis brengen, dat de betrokken be
lastingambtenaren. landbouwers en verhuur
ders van dorschinstallaties hiermede reke
ning kunnen houden?
INGEZONDEN MEDEDEELING.
HET GEMEENTEVERSLAG
WORDT HET AFGESCHAFT?
De centrale commissie voor de statistiek
heeft van den minister van binnenlandsche
zaken bericht 'ontvangen, dat het in diens
voornemen ligt, een wijziging van art. 182
der Gemeentewet te bevorderen, o.a. in dezen
zin, dat de verplichting voor de gemeente
besturen tot het uitbrengen van een jaar-
iijksch verslag komt te vervallen.
Teneinde echter te voorkomen, dat als ge
volg hiervan tal van gegevens van waarde
verloren zullen gaan, acht de minister het
wenschelijk, dat de gemeentebesturen als
dan verscheidene gegevens jaarlijks opgave
verstrekken aan het centraal bureau voor de
statistiek, alwaar dit materiaal tot een cen
traal overzicht zal worden verwerkt en ge
publiceerd.
De minister verzocht voorts aan de centra
le commissie voor de statistiek de noodige
tabellen te doen ontwerpen, welke tot dat
doel aan de gemeentebesturen ter invulling
zullen worden gezonden.
Dienovereenkomstig zoo bericht de
voorzitter der subcommissie voor de ge
meentelijke statistiek aan gemeentebesturen
zijn dezerzijds, na overleg met verschil
lende deskundigen, reeds enkele tabellen sa
mengesteld. Hij heeft den gemeentebesturen
een exemplaar dier tabellen toegezonden, met
het verzoek hieromtrent hun meening te ken
nen te geven.
HET GEVAL TE ZALTBOMKFA
Het eerst als alastrim aangegeven z !c-
geval te Zaltbcmmel is na eenige dagen een
geval yan waterpokken gebleken.
VOOR ONZE ZEELIEDEN
Men schrijft ons:
Het zal u bekend zijn, dat de zorg voor
de zeelieden, zoowel in geneeskundig als in
sociaal opzicht, zeer is toegenomen, mede
door de besluipen door de congressen van
het Internationale Roode Kruis en door het
Internationale Arbeidsbureau. De Volken
bond heeft op verschillende wijze, mede door
maatregelen ter bestrijding van de geslachts
ziekten, op de schepen medewerking ver
leend.
Hieruit volgt dat zeker verbetering, vooral
van de gelegenheden voor den zeeman
betreft recreatie in vreemde havens, zee
wenscht is. De wijziging van de monsterrol
legt bovendien de maatschappijen meer
plichtingen op, zoodat men kan zoggen da»
de sanitaire gesteldheid voor alle partijen
thans een onderwerp is, dat behartiging tjn
zeerste verdient.
Het Internationaal Bureau te Londen van
de verschillende daarbij aangesloten natii
nale Padvindersvereenigingen heeft thans in
gevoerd het Instituut der Diepzeeverkenners
Hiermee worden bedoeld oud-padvinders
werkzaam bij de Kon. Marine, de Koop
vaardij, de visscherij, dee! uitmakend van
de bemanning van Oceaanjachten of op zee
vaartscholen als leerling ingeschreven.
De Internationale padvindersorgnnisatie
heeft in samenwerking met de Zeemans
tehuizen de mogelijkheid gevonden, dat be
doelde jonge mannen in de havenplaa'sen
hun vrije tijd kunnen doorbrengen in de be
staande padvinderstroepen en in gezelschap
van de aldaar wonende padvinders, leiders
en hun familie's.
Ongetwijfeld zal iedereen gevoelen hoe he
langriik het voor genoemde personen is een
dergelijk tehuis t hehben. vooral ook voor
hen. die, zooals bij vele Maatschappijen, een
gcregelden dienst op vaste havens hebben
Het legenda. i°che gevaarh'ke leven van den
zeeman kan immers geacht worden grooten
deels voor' te komen uit onhekendheid met
de taal en het gemis aan gezellig verkeer.
Hierin is in de Diepzee-verkenners-organi
satie een middel gevonden ter verbetering.
Het geldt hier een belang zoowel van de
zeelieden zelf als van de maatschappijen en
organisaties waarbij deze werkzaam zijn.
Geeft roek gettcf
GEMEENTE OF MAASGEWEST?
DE HAVENBELANGEN VAN
ROTTERDAM
UIT HET SOCIALE LEVEN.
OOK DE SCHEEPVAARTVEREEN.-ZU1D
PLEIT VOOR EEN HAVENSCHAP
Voor eenigen tijd publiceerden we het
rapport van den Kamer van Koophandel
over (Je toekomst van de Rotterdamsche ha
ven, gezien in het vraagstuk van overheids
bemoeiing of havenschap, welk rapport werd
uitgebracht aan de Commissie inzake de ha-
venbelangen te Rotterdam. Thans heeft ook
de Scheepvaartverecniging-Zuid zulk een
rapport ingediend.
In dit rappor; wordt allereerst geconsta
teerd, dat overheidsorganen en particuliere
havenbedrijven samen in den tijd, die ach
ter ons ligt de Rotterdamsche haven
tot een van de belangrijkste ter wereld heh
ben gemaakt De verbe eringen, die noodig
waren, werden op het juiste oogcnblik aan
gebracht met het resultaat dat de havens
zich gedurende een lange reeKs van jaren
in opgaande lijn hebben ontwikkeld.
Concentratie.
Na den oorlog is er in het bedrijfsleven
een streven tot concentratie merkbaar go-
worden, die de vroegere wijze van werken
niet zoo gemakkelijk meer maakt Wat vroe
ger plaatselijk werkte, werkt nu interlocaal;
zag men vroeger in par iculiere bedrijven
in Vlaardingen en Dordrecht concurrenten,
thans vraagt het economisch belang samen
werking tusschen die vroeger concurreercn-
de bedrijven. Het bezwaar van den afstand
is vervallen door het moderne verkeer.
Tot dusver hebben de aan den beneden-
Maas gelegen gemeenten tot nu toe steeds
gezocht naar de meest rationeele oplossing
in de verdeeling tusschen het stukgoed- en
massagoed-overladingsbedrijf, doch evenais
vroeger aan de Elbe Hamburg, Altona en de
Pruisische staat worden hier nu ook de ge
meenten sterk gebonden. Annexaties als van
Charlois en Hoek van Holland geschied
den steeds op andere gronden dan die van
de ontwikkeling van het havengebied. Door
de gemeentegrenzon wordt het streven naar
het volgen van economische beginselen ge
dwarsboomd.
Belemmeringen door randgemeenten.
Rotterdam heeft op prijzenswaardige wijze
steeds getracht voor de havenuitbreuling de
noodige grond te krijgen, doch het geval-
Pernis bewijst hoezeer een gemeentebelang
van een kleine gemeente dergelijke goede
plannen kunnen tegenhouden.
Los van deze moeilijkheden komt men nog
te staan voor deze vraag: Zou de kaart van
het havengebied aan de beneden-Maas er
uitzien als thans, indien de verschillende
werken door één leidend bestuursorgaan of
onder drang van écn invloedrijk adviescol
lege waren tot stand gebracht, in plaats van
zooals nu, door het initiatief van verschil
lende, los van elkaar werkende Gemeentebe
sturen en particuliere ondernemingen (Vul-
caanhaven, Poortershaven)?
De groote gedachte ontbreekt.
Deze vragen worden door de Scheepvaart-
vereeniging Zuid ontkennend beantwoord
Een groote gedachte heeft bij aanleg en ex
ploitatie ontbroken. Als sprekend voorbeeld
wordt genoemd Dordrecht, waar overheid
particulieren in een gemengd bedrijf samen
gaan, een vorm, die men tot nu toe nog
kende. Het gemis aan samenhang in het be
stuur der verschillende havens wordt nog
sterker indien men let op alles wat er mee
samenhangt als kanalen, spoorwegen, we
gen, industriewijken en woon kwartieren, in
gewikkelde vraagstukken, die zooveel moge
lijk naar één lijdende gedachte moeten wor
den opgelost Zonder dat nu sterke centra
lisatie voor zou moeten zitten zou er toch
nauwe samenwerking moeten zijn en het ge
heel in het oog moeten worden gehouden.
Economische motieven
•Als economische motieven een bepaald
terrein als het gunstigste voor een bepaald
doel aanwijzen mag een laag gehouden ta
rief of grondprijs, of administratieve grens
scheiding niet naar een andere plaats trek
ken.
De spoorwegvraagstukken
Wat de spoorwegvraagstukken bereft
vinden de verschillende gemeenten dezelfde
gecentraliseerde cpoorw. gmaa'schappij te
genover zich en bij onderhandelingen staan
de gemeenten bij voorbaat zwak. De be
langen der havens moesten gezamenlijk
overzien worden en één verdediger hebben
Gemeentelijk bestuur veroordeeld
„Door de bestaande gemeentegrenzen, ge
lrokken in een tijd met gansch andere
eischen is" aldus het rapport „een toes and
ontstaan, die een norma e verdere ontwik
keling van het havengebied in den weg
staat en die in de toekomst zelfs zeer be
denkelijke gevolgen kan hehben.
Een, als gevolg van bestaande gemeente
lijke grenzen, op een onjuiste plaats aange
legde haven ligt daar voor eeuwen gebon
den; een, als gevolg van gemeentelijke con
currcntie. op verkeerde plaats gevestigde in
dustrie, wordt later n:et gemakkelijk n-w
overgebracht Het ophouden van de beslis
sing over een zeer nood'ze verbinding
haventerreinen met de t ad of onderin of
het achterwege blijven van verbinding
oevers, omdat verschil lende erhij het.i\
gemeenten «iet L,i overeenstemming km
komen, ka t de outw ikeling van het he
DE COKESFABRIEK TE SLUISKIL
De staking aan de cokesfabriek te Sluiskil
omvat ruim 400 man. Gisteravond legde de
nachtploeg, die aanvankelijk besloten had
tot hedenochtend door te werken, den ar
beid neer. Slech's een veertig Walen hou
den de meest noodzakelijke werkzaamheden
in de fabriek gaande
Stakers hebben zich voor de fabriekstoe-
gangen geposteerd om werkwilligen te ver
hinderen aan den arbeid te gaan. Er zijn
tot nu toe geen ongeregeldheden voorgeval
len.
Woensdagmiddag is de machinist, die wei
gerde den Franschen vervanger te instru-
eeren, op s aanden voet ontslagen. Gisteren
zijn eenige Fransche fabrieksarbeiders uit
de Meurthe-strcek door de stakingsleiding
opgevangen en dringend aangeraden terug
te kecren. Behalve de Nederlandsche vak-
vereenigingsleiders was aanwezig de Belg
Chalmet. die voor de Belgisch georganiseer-
den handelt
ACTIE IN HET BAKKERSBEDRIJF
Op uitnoodiging van de vertegenwoordi
gers van de besturen van de Werkgevers
organisaties in het Bakkersbedrijf aan de
vier arbeidersorganisaties in het bedrijf,
heeft 25 September te 's-Gravenhage een be
spreking plaats gevonden over de nog na
de onderhandelingen gebleven verschilpun
ten inzake het Collectief Contract in het
Bakkersbedrijf.
Deze verschilpunten waren:
a. Het loon voor de volwassen arbeiders;
b. de loonen van de halfwassen;
c. de arbeidsduur der bezorgers;
d. de arbeidsduur en loonen van de bezor
gers in gedeeltelijken dienst;
<j. de vacantietoeslag.
Op de besprekingen waren vertegenwoor
digd de drie Werkgeversorganisaties en van
(le arbeidersorganisaties de Chr. en R.-K. en
de Neutrale Bond.
De Moderne bond had bericht aan de uit-
noodigini; lot bespreking om te komen tot
oplossing \an deze geschilpunten, geen ge
volg te willen geven.
Na uitvoerige besprekingen werd van de
zijde van de Werkgevers op kort termijn
ge\raagd geformuleerde voorstellen van de
aanwezige arbeidersorganisaties, over deze
geschilpun'en.
Waar de Moderne bond tot saamspreking
niet bereid was, verklaardd de drie aanwe
zige arbeidersorganisaties dat zij deze voor
stellen zouden inzenden.
In een op 26 September gehouden verga
dering van de besturen van de Chr. en R.K.
en Neutrale honden van arbeiders in het
bakkersbedrijf, is overeenstemming bereikt
over deze voorstellen en zijn deze aan de
pa'roonsbesturen ter hand gesteld, welke
daarover onmiddellijk zouden vergaderen.
Indien deze voorstellen ook door de bestu
ren van de Werkgeversorganisaties worden
aanvaard, zullen deze aan de respectievelijke
vergaderingen van de Werkgeversorganisa
ties, ter beslissing worden voorgelegd.
HET HOUTCONFLICT AAN DE
ZAAN
WANNEER WORDT HET WERK HERVAT.
30 SEPTEMBER OF 7 OCTOBER?
Nu de bootwerkers besloten hebben het
werk te hervatten op 7 October, omdat ze
willen dat eerst alle Spakenburgers naar
hun Heimat zijn teruggekeerd, zijn daarmee
nieuwe moeilijkheden ontstaan in de afwik
keling van he: conflict in de Zaansche hout
industrie, daar de stakende houtwerkers de
door den bond van werkgevers in het hout
bedrijf gestelde voorwaarden hehben aan
vaard, waarbij was bepaald, dat de werkge
vers hun toezegging slechts gestand kouden
doen, indien het werk uiterlijk op 30 SepL
a.s. zou zijn hervat.
In den loop van den middag hebben de
hoofdbestuurders der organisaties over deze
aangelegenheid een conferentie gehad met
het dagelijksche bestuur van den bond van
werkgevers in het houtbedrijf.
In de daarop gehouden bestuursvergade
ring van de organisaties, waarbij de heer de
Groot van de R.-K. organisatie niet aanwezig
was, is beslo en de ledenvergaderingen van
dc stakers te doen uitmaken of zij op 30
September dan wel op 7 October a.s. het
werk zullen hervatten.
De Centrale bond van transportarbeiders
en de Federatie hebben direct na de door de
bes uren genomen beslissing een vergade
ring gehouden, terwijl de confessioneelcn
vandaag hierover zouden stemmen.
H„?erUi,.S,a.g Vu" ?c door de Fed^rati«? en
den Cent ral en bond gehouden stemming zal
niet bekend worden gemaakt, vooraleer de
Roomsch-KatIjolieken en Christclijken over
dit punt hebben beraadslaagd en ges emd.
drijfsleven ernstig tegenhouden en daaraan
schade berokkenen, hoewel deze niet direct
in geld aanwijsbaar is.
De tegenwoordige toestand, waarbij het
beheer der haiens in handen is van ver
schillende naast elkaar werkende gemeente
besturen die ieder op zich zelf tot en vrii
ingewikkelde bestuursorganisatie - waa?
m met de jaren de aanwijshaarh van ver
antwoordelijkheid van personen ui colleges
J» te niet gegaan - zijn gegroeid, wordt ou
1 et orvgenblik reeds als een bezwaar gevoeld
naar kar in de toekomst voor de ontwikke
ling van de havens aan de beneden Maas
/.eer bedenkelijk worden".