M
EERSTE
KAMER
BINNENLAND.
(ooi dik Haar
ZATERDAG 21 SEPTEMBER 1929 TWEEDE BLAD PAG. 5
HET ADRES VAN ANTWOORD
OP WEG NAAR. "BEKORTING
Vergadering van 20 Sept.. 1929.
Reeds in 1906 heeft de Tweede Kamer het
'Adres ran Antiwoord op de Troonrede afge-
echa^f. Dat is toen gegaan in volle harmonie
nTjt alle partijen. De heer De Savornin Loh-
ïnan is ten slotte degene geweest, die op
voortreffelijke wijze de beweegredenen voor
deafschaffing heeft uiteengezet. Zijn l»e
toog nam eiken indruk weg alsof liet bre
ken met de- traditie iets onwellevends tegen
over de kroon zon kunnen beteekenen.
De onmogelijkheid om politieke beschou
wingen te houcien onmiddellijk na h;t uit
spreken van de Troonrede en da venscho-
lijkheid om die uit te stellen tot na de
schriftelijke behandeling der Staaiisbegroo-
ting, deden besluiten om het Adres van Ant
woord niet langor te bestendigen, toen de
Aanvaarding daarvan zonder politieke dis
cussie niet wel mogelijk meer was.
De Eers'.e Kamer heeft echter het beloon
van hoffelijkheid, dat in heit zenden van een
Adres van Antwoord gezien kon worden,
tot nog toe gehandhaafd. Het gelukte steeds
om hot antwoord zoo te redigeeren, dat de
terugslag op de Troonrede geen aanleiding
gaf tot politiek krakeel. Alleen de soc.-deni.
hebben in den loop der jaren, een enkele
maal te kennen gegeven, dat zij aan het
stuk niet de minste beteekenis hechten, het
als een phrase zonder zin beschouwen, zoo
dat heit h. i. gevoegelijk achterwege koii*blij-
irert Een voorstel 'tot afschaffing bleef hun
nerzijds echter uit.
Dit jaar hebben ze opnieuw van dit ge
voelen doen blijken hij monde van den heer
Wiibaut. Ook bij het afdeelingsonderzoek
van het concept-adres schijnt de kwestie
besproken in dóen nio. dat. verscheidene le
den eenige bekorting van het Adres dat
dit jaar. in verhand met de lengte van. de
Troonrede, ook cenigszins uitvoerig was
wel wenschelijk achtten.
Prof. v. Ejnbden (V.D.) heeft mede na
mens den heer Hcerkens Th ij ss en
(RK.) aan dit gevoelen uiting gegeven. Bei
den stellen behoud van het Adres op prijs.
Nu het voorstel He doen tot een ingrijpen
de bekorting, stuk-te echter op formeel® be
swaren. Daarom bleef het achterwege. Vcr-
iocht werd echter om de gedachte te over
wegen of he"t niet zoo kon, dat aanhef en
slot van het Adres behouden bleven, maar
verder volstaan werd met een betuiging van
belangstelling voor den inhoud der Troon
rede en de verklaring, dat de Eerste Kamer
rich met ijver en nauwgezetheid van haar
constitution eel e laak werischt He kwijten-.
De heer v. Bmbden hoopte, dat de fractie-
jvooraiitters over dM. denkbeeld zich nader
tullen willien bezinnen, om een weg te vin
den. tot een korteren en jtoch bevrediigenden
Srorm voor het Adres van Antwoord.
Oud-mindster Rink (Lib.) ondersteunde
de geopperde gedachte. Z. i. kan de daacl
van hoffelijkheid en deferentie tegenover de
Kroon uitdamkiing vinden in weinig regels
Mr. Mondeis (S.D.) herhaalde, dat hij
ook tegen zulk een zinledige beleefdheids-
hei! uigin-g bezwaar blijft hebben: „Wc be-
hoernen de Koningin niet te bedamken, dal
Klj baar publiek-rochtelijkc taak VcrvuH".
En de Tweede Kamer schafte toch ook hel
Adres af. zonder dat men zal kunnen bew e
ren,, dat dit College in een toestand van
permanent gebrek aan courtoisie tegenover
de Kroon leeft.
De heeren v. Wassenae r v. Cat w ij c k
(C.H.) en Briët (A.R.) gaven als bun mea
ning te kennen, dat ze op handhaving vati
het Adres prijs stelden. Mr. Briët waarschuw
de om met,het afschaffen van wat „tradi
tie" genoemd wordt, niet te vlug te zijn. In
Engeland hechten de partijgenoot en van
den heer Mondeis zóo zeer aan traditie, dm
y.ij die nauwkeurig handhaven. Maken we
van hat Adres een formule, dan zijn we op
den weg naar afschaffing.
De voorzitter der Commissie van Redactie
voor het Adres, baron v. Voorst tol
Voorst (R.K.) merkte op, dat Hot afschaf
fing van liet Adres nog nooit een voorstel
fs gedaan, al sprak de heer Mondeis er in
192-3 reeds over. Hij is toen op d't punt door
den heer v. Embden bestreden. Deze toonde
zich ook toen voorstander van bekorting.
De oud-Kamervoorzitter wees er voorts op,
dat het Adres des geiwenscht een ongezochte
gelegenheid biedt om wenschen der Kamer
aan de. Kroon kenbaar te maken. Die gele
genheid moet men niet afsnijden.
In overweging werd ten slotte gegeven
om höt. Adres nu goed te keuren. Een wijzi
ging van het Reglement van Orde der Ka
mer om de mogelijkheid tot wijziging van
het Adres minder omslachtig te maken, kan
dan nader worden bekeken.
En zoo geschiedde.
Eerst werd de algemcene strekking van
het Adres goedgekeurd, daarna de afzonder
lijke alinea's en ten slótte helt stuk in zijn
geheel. Tegen, dlüt laatste maakte alleen do.
lieer Oudegeest (S.D*.) bezwaar. Er be
hoefde echter niet te worden gestemd.
De Kamerpresident, vergezeld van de le
den der Commissie van Redactie, zullen het
Adres aan II. M. de Koningin aanbieden.
Medegedeeld werd nog, dat de Kamer
in verband met werkzaamheden in haar ge
bouw (schoonmaak, aanleg van centrale
verwarming, enz.) tot 29 October met va
cantia gaat.
Bij terugkeer komt het Suikerwetje aan
de orde.
Dqor de' heeren Mondeis en Slingenberg
is een voorstel ingediend om door wijziging
van liet. Reglement van Orde het getal leden
der Huishoudelijke Commissie op 5 te kun
nen brengen. Thans zijn1 er, evenals in de
Tweede Kamer, drie. Het schijnt, dat .de heer
Mondeis zijn kunsteinniigen vriend Polak
gaarne in de Commissie wenscht.
We- vragen, ons af of de aestheti§che ad
viezen van den artistiek aangelegd-en rou-
deii senator ook zonder deze grootschecp-
sclic wijziging toch niet aan d'c Kamer ten
goede kunnen komen.
Ons dunkt, dat zulks mogelijk moet zijn.
Het adres van anfwoord, gelijk dit gister
door de Eerste Kamer is vastgesteld, luidt
als volgt:
Mevrouw!
De Eerste Kamer der St3ten-Generaal
stelde het op hoogen prijs Uw Majesteit,
vergezeld van den Prins der Nederlanden
mi van Prinses Juliana, weder in het mid
den der Staten-Generaal te mogen zien, tot
opening der gewone zitting.
Met Uw Majesteit is de gansche Kamer
dankbaar voor Gods zegen, ook dit jaar
ons volk geschonken.
Het was der Kamer aangenaam van Uw
Majesteit te vernemen, dat de betrekkin
gen, welke met de andere Mogendheden
worden onderhouden, van den meest
vriendschappeüjken aard zijn.
Van Uwer Majesteits voornemen tot het
krachtig bevorderen van de plannen van
den Volkenbond ter vreedzame oplossing
van internationale geschillen en van de
pogingen, die zouden kunnen leiden tot
wegneming van de belemmeringen in het
handelsverkeer tusschen de volkeren, nam
de Kamer met instemming kennis.
Hoewel betreurende, dat de wensch
naar totstandkoming eener nieuwe rege
ling met België nog niet kon worden ver
vuld, vertrouwt ook de Kamer, dat een
juister begrip van de wederzijdsche rech
ten en behoeften het bereiken van overecn-
ton goede zal komen.
Met belangstelling vernam de Kamer do
mededeelingcn van Uw Majesteit betref
fende den toestand van handel, nijverheid
en land- en tuinbouw.
De mededeeling, dat op de Staten-Gene
raal een beroep zal worden gedaan ter be
handeling van thans aanhangige wetsont
werpen, evenals van verschillende nog in
voorbereiding zijnde voorzieningen, ook op
sociaal en economisch gebied, terwijl daar
bij handhaving van bet financieel even
wicht ernstig zal worden nagestreefd, had
de volle aandacht van de Eerste Kamer.
Hoewel het betreurende, dat ten aan
zien van den politieleen toestand in Neder-
landsch-Indië nog steeds waakzaamheid
geboden blijft, verheugt der Kamer de me
dedeeling, dat er teekenen zijn van een
veldwinnend inzicht, dat slechts door deel
neming van alle groepen der bevolking
aan het opbouwend werk der Overheid het
algemeen belang wordt gediend.
Met ingenomenheid vernam de Kamer,
dal de atgemeene toestand van het be
drijfsleven in Nederlandsch-Indië bcvredi
gelid kan worden genoemd, al ondervond
het ook den terugslag der voor sommige
landbouwproducten ongunstige, verhoudin
gen op de wereldmarkt.
Van Uwer Majesteits mededeeling ion
aanzien van de ontvoogding van Neder-
landsch-Iiulié werd met belangstelling
kennis genomen.
Met Uw Majesteit is de Eerste Kamer
van meening, dat de economische toestand
van Suriname ernstige aandacht blijft
vorderen.
De voortschrijdende opbloei van Curacao
is ook voor de Kamer een reden tot ver
heugenis. Met ingenomenheid nam zij
kennis van de mededeeling, dat op een
duurzame versterking van de ter plaatse
aanwezige gezagsmiddelcn tot- handhaving
van rust. en orde Uwer Majesteits aandacht
gevestigd blijft.
Met Uwer Majesteits innige bede. dat
God den arbeid der Staten-Generaal milde-
lijk moge zegenen, stemt de Eerste Kamer
Van ganscher harte in.
Het- Adres zal aan H.M. de Koningin
worden aangeboden door een commissie,
bestaande uit den voorzitter en de vijf le
den der commissie van redactie.
HOFBERICHTEN
DE KONINGTN-MOEDER TE ASSEN.
Gisteren heeft de Koningin-Moeder het
Wilhelminaziekcnhuis te Assen bezocht. Zij
arriveerde niet den trein van 1 u. 01, waar
aan een hofrijtuig was gekoppeld. Op het
perron waren ter verwelkoming aanwezig
de Commissaris der Koningin, mr. J. T. Lint
horst Homan, en de burgemeester, mr. J.
Bothenius Loman. Tot het gevolg van II. M.
behoorden freule van Tuyll van Seroosker-
ken en jhr. Tacts van Amerongen.
Na het bezoek werd een rijtoer gemaakt
en ten huize van den Commissaris der Ko
ningin werd thee gedronken, waarbij ook
mr. J. Bothenius Loman en mevrouw, ds.
Spaans en dr. Lachapelle aanwezig waren.
Tegen half vier vertrok H. M. naar het
station, uitgeleide gedaan door den commis
saris van de Koningin en den burgemeester.
VRAGEN VAN KAMERLEDEN.
DE ZUIDERZEESTEUNWET.
Waar blijft het wijzi0ingsontwerp?
Het Tweede Kamerlid Duymaer van Twist
heeft den minister van waterstaat dc vol
gende vragen gesteld:
lo. Kan de minister medcdeelen, wat de
reden is, dat aan dc toezegging van zijn
ambtsvoorganger, in de vergadering van de
Tweede Kamer van 16 Mei gedaan, niet
werd voldaan, om nog vóór het einde van
het afgeloopen zittingsjaar een wetsontwerp
in te dienen tot wijziging van de Zuiderzee-
steunwet?
2o. Is de voorbereiding van het wetsont
werp thans zoo ver gciorderd, dat het wijzi-
gjngsontwerp spoedig bij de Kamer kan in
komen, en kan de minister mededcelen, wan
neer ongeveer de indiening kan verwacht
ONBEVOEGD OPTREDEN VAN DE HOOFD
INSPECTIE BIJ HET STAATSTOEZICHT
OP DE VOLKSGEZONDHEID?
Mejuffrouw Groeneweg, lid van de Twee
de Kamer, heeft den minister van arbeid ge-
1. Is het waar, dat de hoofdinspectie bij
het Staatstoezicht op de Volksgezondheid op
een bewijs van overlijden, waarop door een
Rotterdamsch medicus als doodsoorzaak was
ingevuld „variola haemorrhagica" (zwarte
pokken), deze aanduiding heeft veranderd
ii „alastrim"?
2. Is dc hoofdinspectie daartoe bevoegd?
3. Is de minister bereid, indien mocht blij
ken van eenig onbevoegd optreden der
hoofdinspectie, mede te deelen, welke maat
regelen Z.E. getroffen heeft of nog zal tref
fen om herhaling daarvan te voorkomen?
DE LOOSDRECHTSCHE PLASSEN
Te Breukelen zijn in vergadering bijeen
gekomen de ingelanden van het Grootwat er-
schap Beoosten de Vecht, het waterschap
Breukeier Veen en Tienhoven, het water
schap Loenderveen en het gemeentebestuur
van Loosdrecht. Dc vergadering was belegd,
teneinde een besluit te nemen inzake liet
aangaan van een overeenkomst met de ge
meente Amsterdam, betreffende het ten be
hoeve van dc Amsterdamsche drinkwater
leiding onttrekken van water aan de Loos-
drcclitsehe plassen.
Na een inleiding van mr. Blamvpot-ten
Cate, adviseur namens de ingelanden der
verschillende waterschappen, is besloten, ge
noemde overeenkomst aan te gaan.
De burgemeester van Loosdrecht deelde
mede, dat de raad zijner gemeente eveneens
in dezen zin heeft besloten.
LANDONTGINNING
MEER SUBSIDIE GEVRAAGD.
De Gemeenteraad van Hellendoorn besloot
adhaesie te betuigen aan een adres van den
Raad der gemeente Denekamp, aan de Tweede
Kamer der Staten-Generaal, houdende ver
zoek te willen bevorderen, dat voor het jaar
1930 hei uit 's Rijkskas beschikbaar te stellen
bedrag voor de ontginning van woeste gron
den wordt gebracht op f400.000 (thans flOO.OOO
per jaar).
'N WELVERDIEND ELF-UURTJE
%t Is hard werken, op V land om den rijken oogst binnen te halen. Maar toch wordt even lijd genomen voor een ..bakkie koffie"
LfcCcn. flinks $nee mik", Be. knusse gezelligheid van deze foto doet vanzelf denken aan 't bekende: Hoe genoeglijk rolt 't leve
v -r-dei gerusten landman* Iwru
EEN POLEMIEK MET
DS. SCHILDER
Wij lezen in De Rotterdammer
onder het opschrift „Dc hoornstoot van
Ds. Schilder tegen ons blad":
De opmerkzame lezer kent den oorsprong
van het debat tusschen Ds. K. Schilder
De Bond van Christelijk-Gereformeerde
Jongelingsvereenigingen vierde zijn 23-jarig
jubileum. Bij die gelegenheid wenscliten
wij dezen Bond geluk: „Er is reden toe",
schreef ons blad, „Want God heeft hem
groot gemaakt. Begonnen als een klein
stekje, geplant in zeer lastigen grond, is het
geworden een organisatie, die wel niet haar
duizenden telt hoe zou het ook kunnen!
maar die voor de~Chr. Geref. Jongelingschap
van zeer grooten zegen is geweest, gelijk ze
onder 's Heeren genadige leiding ook voor
<fe toekomst tot rijken zegen gesteld worde.
Bij cle vele goede woorden, welke morgen
ongetwijfeld zullen worden uitgesproken,
voegt ons blad, dat interkerkelijk is, gaarne
haar gelukwenschen, want naast den Her
vormden en den Geref. Bond is ook plaats
voor den Chr. Geref. Bond".
Dit stukskc trok de opmerkzaamheid van
Ds. Schilder, welke in De Reformatie
schreef: „Dit is niet interkerkelijk. Dit is
iets anders. Dit is dc geest van den tijd: als
misverstand eenmaal een kerk of partij ge
maakt heeft, dan respecteere men dat en
gebruike God als approbatie-middel. Maar
dat mag niet".
Het orgaan van den Geref. Jongelings-
bond had zijn gelukwensch besloten met den
volgenden wensch: „God de Heere moge in
cle toekomst dezen Bond de genade geven,
dat hij zich met dezelfde trouw en dezelfde
liefde mag blijven geven aan zijn taak".
Volgens Ds. Schilder is dit héél iets
anders dan wat De Rotterdammer
schreef. Maar al zegt Ds. Schilder dit heel
apodictisch, gelijk hij dat kan en waardoor
sommigen wellicht Worden overbluft, daar
om i s het in den grond der zaak niet iets
anders. Hoopt nu de Geref. Jonge-
lingsbond al of niet, dat God dien
Bond, volgens Ds. Schilder door
georganiseerd mis verst a.n.d
groot geworden, zal zegenen in
de toekomst? Moeten nu de heeren
Zijlstra, van Nes, Impeta en Knoppers zich
niet „bekecren tot dien Bond?"
Wij geven dit slechts als een staaltje van
de wijze, waarop Ds Schilder kan polemi-
seeren. Door den woordenstroom, welke Ds.
Schilder in gevallen, als dit, laat aanruk
ken, zou men erover heen kunnen huppelen.
En voor de kennis der debatteermethode
van onzen opponent zou dat toch jammer
zijn. Met handigheid en met vol aplomp uit
gesproken zoogenaamde stellige uitspraken
kan men het wel ver brengen, maar van een
apologeet mag men verwachten, dat hij
zulke methoden veracht
Ds Schilder nam ons dus dat stukske kwa
lijk, waarop noodzakelijk ons verweer moest
volgen. Wij ontveinsden in de twee artike
len, waarin dat verweer was vervat, niet,
hoe de wijze, waarop Ds. Schilder van ge
dachte wisselt met wie niet van zijn kerk
zijn,- ons lang -niet altijd toelacht. Voor. de
komst van Gods Koninkrijk zien wij ,ook nog
heden er lang niet altijd veel nut in. Zijn
talenten zien wij gaarne op hooger doel
gericht. Wijl in ons blad een weinig onvoor
zichtig gerept was van hobby, erkenden wij,
dat een ander woord beter had gepast.
Natuurlijk vat Ds. Schilder vuur op ons
verweer en offert De Reformatie van
haar kostbare ruimte er drie groote lappen
aan op.
De lezers vergeven het ons, als wij nog
maals van antwoord dienen. W ij hebben
deze gelegenheid niet gezocht en misschien
kan het toch nog wel zijn nut hebben.
Tot ons leedwezen moeten wij eerst wat
persoonlijkheden opruimen, welke zulk een
debat zoo licht ontsieren, en die den schijn
zouden kunnen doen ontstaan, dat tegen
spraak miiulcr goed word geduld. Van Ds.
Schilder, die veel schrijft en velen betrekt
in. zijn pennevruchten, mag men dat na
tuurlijk niet verwachten. Eruit dus eerst
deze distels!
Allereerst dan de droefheid van Ds. Schil
der en „velen", dat de goede tijd voorbij is,
toen één redacteur (met name genoemd)
het Kerknieuws van De Rotterdammer
verzorgde. Dit is niet fijn, noch tegenover
den betrokken redacteur voor wien liet een
pluim schijnt te moeten zijn, noch tegen
over onze hoofdredactie, noch tegenover ons
blad.
Ds. Schilder heeft niets, maar dan ook
niets met de keuken onzer redactie te ma
ken. Hij weet ook niets meer, dan wat hij
wel eens hoort verluiden. Maar wanneer
dat niet berust op betrouwbare recherchcc-
ringen, is het babbelpraat.
Aan een groot blad, als De R o 11
dammer is geworden, vindt men andere
redactie-verdeeling, dan bij een kleine
krant. De redactie treedt als één geheel
naar voren, meestal anoniem. Een hoogst
enkele maal slechts kan het dienstig zijn
aan te duiden of te laten doorschemeren
wie de schrijver is. In zulk geval werpt de
opponent zich meestal gaarne op den per
soon, die ditmaal niet achter een masker
verborgen gaat. Gelijk Ds. Schilder niet na
laat zijn lezers te vertellen, dat onze hoofd
redactie de polemiek met hem voert. Indien
dit zoo is, geschiedt dit alleen, om Ds. Schil
der aan te toonen, dat zij geheel accoord
gaat met het, niet door haar, maar door een
der redacteuren geschreven stukje over den
Bond van Chr. Geref. Jongelingsvereenigin
gen. Ziehier de eenheid naar buiten! Moet
er echter iets wat geschreven is, ingetrok
ken worden, zoo staat de eenheid ook dit
niet in den weg.
Als „velen" slachtoffer zijn van dezelfde
droefheid, zoo hebben deze „velen" blijkbaar
hun domicilie gekozen bij Ds. Schilder. Dat
is het verkeerde adres in dezen. Laat ons
ter geruststelling van Ds. Schilder mogen
zeggen, dat wellicht geen krant in Nederland
de laatste jaren zulken snellen opgang in le
zers maakte als De Rotterdammer;
dat bij het pas gehouden jubileum de liefde
en het vertrouwen der lezers overweldigend
aan den dac kwamen (waarom zong niet
één. ook Ds. Schilder niet, toen zulken klaag
zang?) dat door ons vele brieven en andere
betuigingen van instemming de laatste dagen
werden ontvangen naar aanleiding van wat
wij over den aanval van Ds. Schilder op
ons blad schreven; dat daarbij waren vele
predikanten, collega's van Ds. Schilder.
Oncontroleerbaar? Niets meer oncontro
leerbaar, dan dc los daarheen geworpen
woorden van Ds. Schilder, waarmede hi]
dan toch maar De Rotterdammer
kalmpjes weg als half en half onzuiver
aan de kaak stelt. En dat uit den mond
van een predikant, die kan weten, dat zijn
woord, meer dan van welken anderen bur
ger in Nedcrjand, voor velen de hoogste
wijsheid bevat. Een mooi testimonium, maar
dat den bezitter dan ook regelmatig aan het
negende gebod moet doen denken.
Met precies soortgelijke armbeweging
schuiven wq van ons af het gebaar, waar
mede Ds. Schilder een ander dagblad aan
zijn boezem drukt, terwijl hij het onze
slechts met de toppen zijner vingers durft
aanraken. Er zijn ook andere tijden ge
weest, dat zal Ds. Schilder toestemmen en
deze kunnen wel weer terugkomen. De ge
legenheid schijnt hier de genegenheid .te
hebben doen geboren worden. Mogen wij
ook dit nietszeggende aan den kant zetten?
Gelijk ook wij thans geen vergelijking
trekken tusschen Heraut en Reforma
tie bijvoorbeeld?
Ten slotte, de herinnering aan een gesprek
tusschen onze hoofdredactie en Ds. Schilder
vóór eenige jaren. De lezers weten liet al
lang, particuliere gesprekken worden in de
laatste jaren steeds meer in polemieken
naar voren gebracht.
Ds. Schilder schrijft dan, dat „hij in een
tijd, waarin zijn polemiek met de Chr. Gere
formeerden veel scherper was dan nu, door
dcnzelfden hoofdredacteur is uitgenoodigd
tot geregelde medewerking; ik mag dit wel
vertellen hier, omdat, indien de invitatie
aanvaard was, ze toch publiek zou zijn ge
worden".
Wij waren zoo gelukkig deze in de oogen
van Ds. Schilder groote gebeurtenis in onze
herinnering terug te roepen.
Vóór eenige jaren ontmoetten wij Ds.
Schilder in ons gebouw op een tocht zijner
zijds naar een onzer redacteuren. Tijdens
het hierop volgend gesprek, waarin Ds.
Schilder meedeelde in een ander dagblad
een paar artikelen geplaatst te hebben, werd
hem gevraagd of hij ook niet eens enkele
artikelen in ons blad wenselite te schrijven.
Van Ds. Schilder was verschenen: „De Open
baring van Johannes en het Sociale Le
ven". Van een invitatie tot geregel.:- mede
werking was geen sprake. Gewoonlijk be
spreekt men dit niet in een trappenhuis.
Niet, dat wij meenen, dat Ds. Schilder hier
voor niet knap genoeg is, maar daar gaat
het niet over. Deze uil fladdert nu blijkbaar
rond in de veeren van een valk. Men kan
er de les uit trekken met dit soort vogels
voorzichtig te zijn. Gelijk voorzichtigheid in
het algemeen de persoonlijke bewegings
vrijheid kan vergrooten. Bijvoorbeeld voor
een briefschrijver, die als de krant iets be
vat wat hem niet aanstaat, de redactie fluks
een scherpen brief schrijft met de mede
deeling erin, dat van dezen brief absoluut
geen melding mag worden gemaakt
Mogen wij nu deze toch wel onnoodige
ballast, maar waaraan Ds. Schilder nogal
waarde hecht over boord achten te zijn ge
worpen pn nu nog even gaan omzien naar
dc eigenlijke lading?
HET WEGVERKEER
OPHEFFING VAN DEN TOL ONDER
HAGESTEIJN.
De Kamer van Koophandel en Fabrieken
voor Dordrecht en omstreken besloot het vol
gende adres te zenden aan den Minister van
Waterstaat:
In verband met de-door Uwe Excellentie bij
beschikking van 2 .Tuli 1929 gestelde commis
sie om onderhandelingen te voeren en een
voorstel te doen omtrent den afkoop van
tollen, heeft de Kamer van Koophandel on
Fabrieken voor Dordrecht en Omstreken de
eer Uwe aandacht te vestigen op den tol van
den Polder Zijderveld, gelegen aan den Schaik-
scheweg, onder de gemeente Hagesteijn.
Daar de weg, welke deze tol afsluit, op
het provinciale wegenplan staat aangegeven
als de eenige verbinding van het industrieele
gedeelte der Vijfheerenlanden (gem. Leer
dam) met het centrum en het noorden van
ons land, daar volgt uit dat met de opheffing
van dezen tol voor dit gedeelte van het ge
bied onzer Kamer een eminent belang zal
worden gediend.
Waar bovendien bedoelde tol de overname
van den weg door de Provincie Zuid-Holland
vertraagt, zoo niet geheel belemmert, en de
totstandkoming van de zoo noodige verbete
ring van dezen hoofdverkeersweg in de V(jf-
heerenlanden wacht op de overname door de
Provincie, spreekt het vanzelf, dat deze over
name binnen den kortst mogelijken tyd dient
te geschieden.
Het zal bovendien Uwe Excellentie bekend
zijn, dat door een spoedige overname uitga
ven van tienduizenden guldens kunnen worden
voorkomen, zoodat ook de financieele zyde vnn
het vraagstuk spoedige afdoening wenschelijk
maakt.
De Kamer zal het op prijs stellen te mogen
vernemen, dat Uwe Excellentie mede op ge
noemde gronden aanleiding vindt de spoedige
overname van dezen tol te bevorderen.
TWEE TOLLEN VERDWIJNEN.
In de- Memorie van Toelichting bij dc gc-
meentebegrooting, welke B. en W. van
Baarn den Raad aanbieden, komt dc vol
gende passus voor:
Ten aanzien van het algemeen verlangen
naar opruiming der nog in deze gemeente
aanwezige tollen kunnen B. en W. medcdee
len, dat zij reden hebben om te venvachten,
dat de beide toll,en op den straatweg tus
schen Baarn en Hilversum met ingang van
1 Januari as. zullen verdwijnen.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN.
B B Als men zo°nu en dan d8S morsens
B B 6lechtseen weinig Purol even tusschen
B V <Ja handen wrijft, dan wordt dit bij het
uitstrijken door het haar onmiddellijk daarin op-
I genomenen het gevolg hiervan is dal Uw haar
I mooier en dikker wordt en bovendien na hel kam-
I men den geheelen dag keurig blijft zitten.
AUSTRALISCHE
LUCHTPOSTDIENST
AANMERKELIJK SNELLERE GEDACH-
TENWISSELING MET ADELAIDE,
SYDNEY EN MELBOURNE.
Door de Nederlandsche afzenders van cor
respondentie voor Australië wordt nog wei
nig aandacht geschonken aan de voordcelen
van den Australischen luchtpostdienst van
Perth naar Adelaide.
Door overbrenging met dezen dienst wordt
een bespoediging verkregen, die voor Ade
laide, Sydney en Hobart pl.m. 3 dagen,
voor Melbourne pl.m. 1 dag en voor Nieuw
Zeeland ongeveer een week bedraagt. De
antwoorden uit Adelaide, Sydney en Mel
bourne kunnen dus een week vroeger wor
den ontvangen dan met de gewone middelen
De verzending van luehtpostcorresponden-
lie voor Australië vindt eiken Donderdag
plaats met den trein van 12.35 uit Amster
dam, 14.00 uit 's-Gravenhage en 1 i.34 uit
Rotterdam. Het verschuldigde cxtra-reclit
(luchtrecht) bedraagt 30 cent per briefkaart
en 30.cent per 20 gram voor de overige stuk
ken. te voldoen door middel van g e w o 11 e
Nederlandsche frankeerzegels.
AMSTERDAM.
HET NIEUWE COLLEGE!
Dat het optreden van een viertal nieuwe
wethouders ook een geheel nieuwe werk ver
deeling zou brengen lag voor de hand.
YVibaut kreeg zijn oude afdeelingen,
Financiën en Bedrijven. Hij scheen neiging
te hebben Publieke Werken te kiezen, maar
deze oplossing is toch verreweg de beste.
Niet alleen hooren Financiën en Bedrijven
bijeen, nu de tarievenpolitiek ons zulk. een
groot deel van onze1 inkomsten levert, maat
ook Wibaut moest deze afdeelingen heb
ben, omdat hij mu zonder verhooging van
den factor meer moet doen dan elk ander
zou kunnen.
Dr. Abrahams hield Publieke Werken,
maar kreeg er de Handelsinrichtingen bij,
die onder een vorige College met Bedrijven
vereenigd, onder Wethouder T er Haar
ressorteerde.
De heer De Miranda nam de afdee'.in-
gen van den heer Boissevain over, hij heeft
weer Volkshuisvesting, Levensmiddelen^
Badhuizen, enz.
Evenzoo kwam de heer Polak in zijn
vroegere afdeeliug terug, hij heeft opnieuw
Onderwijs, thans vermeerderd met de afdee-
ling Kunstzaken.
De heer Drabbe moest afstand doen van
Financiën, zeer terecht na het bekende con
flict (de vraag is zelfs, of men hem niet ge
heel had moeten vervangen) en behield
Arbeidszaken, Brandweer en Statistiek.
De heer Douwes moest alczoo genoegen
nemen met het overblijvende, dat is Armen
zorg en Openbare Gezondheid, ongetwijfeld
een zware afdeeling. Op hot terrein van
Armenzorg is hij echter goed thuis en sedert
jaren heeft hij deel uitgemaakt van de Con*
missie van Bijstand.
DE POSTVLUCHT NAAR 1NDIE
DE P. H. A. E. Z. IN BANGKOK.
Bij dc K. L. M. is heden bericht ingekomen
dat het postvliegtuig naar Indië, de P. H. A.
E. Z. hedenmorgen te 5.38 uur uit Akyab
is vertrokken en te 13.18 uur te Bangkok ia
aangekomen.
DE P. H. A. E. O. IN CONSTANTINOPEL.
Bij de Iv. L. M. is bericht ontvangen dat
het tweede postvliegtuig gisteren om 16.1
uur te Constan.tin.opel is aangekomen. Allea
wel aan boord.
RAADSLEDEN OMGEKOCHT? t
Wij meldden dezer dagen in een bericht
Heerlen, dat in den gemeenteraad van
Hoensbroek mededeeling was gedaan van
een geval van onjkooping van raadsleden.
Het blijkt thans dat dit niet werd medege
deeld in den gemeenteraad van Hoensbroek
doch in dien van Eichelshoven.
JOURNALISTIEK
UITBREIDING VAN DE WESTLANDER.
Het anti-rev. Weekblad „de Westlander",
dat te 's-Gravenhage uitkomt, zal yoortaan
twee keer per y.eek .verschijnen-,
DE ZONDAG MISBRUIKT
SCHIETWEDSTRIJDEN OP ZONDAG.
Men schrijft ons uit marinekringen:
Dat er op Zondag allerlei sport beoefend
wordt en vele wedstrijden gehouden is be
kend. We mogen het betreuren, er is zonder
dwang (de bekende dwang van Ds. Kersten)
niets aan te doen. Sport en wedstrijden op
Zondag gehouden geschieden op particulier
initiatief. De overheid heeft daarmede geen
rechtstreeksche bemoeienis.
Ileel anders staat de zaak evenwel indien
het marincbestuur een schietwedstrijd uit
schrijft op Zondag en de Minister keurt
zulks goed.
De Christelijke Marinebond zond aan den
Minister van Defensie onderstaand adres:
Het Hoofdbestuur van den Bond van
Chr. Mar. Pers. vernomen hebbende dat
het in de bedoeling zou liggen om op 14
en 15 September a.s. te Rotterdam schiet
wedstrijden te houden, heeft bij dezen da
eer Uwe Excellentie eerbiedig te verzoe
ken het daarheen te willen leiden, dat
deze wedstrijden niet op Zondag gehouden
zullen worden.
Hierdoor toch kunnen verschillende
schepelingen niet deelnemen die mis
schien anders wel zouden willen deelne
men, omdat zij gemoedsbezwaren hebben
tegen wedstrijden op Zondag, terwijl de
deelname niet verplichtend is, en dus
geen dienst.
Tevens zal door het houden dezer wed
strijden op Zondag ook het godsdienstig
gevoel van velen in den lande gekwetst
worden, waartoe naar onze overtuiging
l'w Excellentie niet zal willen medewer-
k «i.
Ten slotte merken wij nog op dat door
deze wedstrijden op Zondag velen hun
permissiebeurt verliezen, die daar anders
recht op hadden.
Al deze redenen hebben ons Hoofdbe
stuur geleid Uw Excellentie beleefd te
verzoeken deze wedstrijden niet op Zon
dag te doen doorgaan doch b.v. op den
daarop volgenden Maandag.
liet antwoord is nog niet binnen. Het ver
zoek is van 7 September. Dc wedstrijd is ge
houden op Zondag 15 September voorzoover
wij weten.
Er is dus afwijzend beschikt Do Regie
ring van ons land heeft dus haar goedkeu
ring gehecht aan Zondagsonthciliging.
Dat is zeer te betreuren en wc nemen dan
ook aan. dat we namens zeer velen in den
lande uitspreken de verwachting, dat zulks
in de toekomst niet meer zal gebeuren.
Zoodra het antwoord van den Minister bin
non is. zullen we er kennis van geven.
Tntusschen draagt de overheid cn het ma-
rinebestuur de volle w-antwoordelijkheid
voor de op Zondag geh. n wedstrijd. We
kunnen het niet begrijpen, omdat er geoij
sprake was van noodzaak of anderszins,
