Jliruiur Critlsrijr (lonrant Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken 1Qe Jaargang 15 BINNENLAND. TWEEDE KAMER NA DE AMSTERDAMSCHE WETHOUDERSCRISIS ABONNEMENT: per kwartaal ƒ3.25 per week0;25. (Beschikkingskosten ƒ0.15) yoor het Buitenland bij Weke- lijksche zending»8.— Bij dagelijksche zending „7.— Alles bij vooruitbetaling Losse nummers 5 cent met Zondagsblad 7 /2 cent Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar No 2851 Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 Aan gesloten op het streeknet Lissa. Postbox 20 Postniro 58936. DONDERDAG 19 SEPTEMBER 1929 ADVEHTENTICVi Van 1 tot 5 regelsL17VS Elke rege] meer „0.22% Ingez. Mededeelingei; t van 1—5 regels„130 Elke regel meer»tU5 Bij contract belangrijke korting. Voor het bevragen aan het bureau wordt berekend/0J0 H 40X— Wie zich heden als kwartaalabonné opgeeft aan ons blad, ontvangt de tot 1 October a.s. verschijnende nummers gratis. Zich op te geven aan de Agenten of het Bureau van ons blad. ADMINISTRATIE. Dit nummer bestaat uit DRIE bladen EERSTE BLAD. 42*- 265 - Si45- 60 IH' S 1928 85 i pet W HET RECHT BESTELD. Ook zij, die niet op sensatie-nieuws belust zijn, hebben met klimmende belangstelling depersverslagen gevolgd inzake de moord te Giessen-Nieuwkerk. En, wat zelden voor- komt in ons land, de naam van den Amster- damschen president, Mr. Jolles, is op aller lippen; ja, de volksmassa bracht hem meer malen een ovatie. De rechterlijke macht staat, evenals leger en vloot, vaak zoo heel ver van het volk af. De verklaring is, tot op zekere hoogte, zoo al niet verblijdend, dan toch aannemelijk. De massa gelooft aan de onkreukbaarheid der rechterlijke macht en komt daardoor zelden in actie tegen een gewezen vonnis. Of ook, men koestert de meening, zooals het soms van belastingaanslagen geldt: als de heeren het zoo beslissen, dan moeten pns maar onderwerpen. Ditmaal ging het anders. Twee zwaar- veroordeelden wegens vergrijp aan het leven van den naaste, wellicht om enkele guldens, vroegen steeds weer herziening van het zwfrre vonnis en zij vonden ten slotte zoo krachtige medewerking, dat de zaak welke afgesneden leek, weer op 't tapijt kwam. Aan het resultaat behoeft men niet te twij felen. Indien de president en de advocaat- generaal. niet door bestudeering der stukken tot de vaste overtuiging gekomen waren van de onschuld der veroordeelden, dan zou hun houding bevreemding hebben gewekt Want bijna onmiddellijk bleek, dat zij de verkla ringen, waarop de veroordeeling gegrond was, van nul en geener waarde achtten. Van alles ontdaan, komt de heele proce dure hierop neer, dat een grenzenlóos-zelfin- géhdmen ambtenaar, de schuld van verdach ten vari te voren aannam en toen bezwaren de getuigenissen m a a k t e. Erger kan het al waarlijk niet, en men weet niet waarover men zich meer moet er geren: over de rechters, die als wijlen De .Vargas, slechts geeuwend herhaalden; „naar de galg"; of over den gevaarlijken "fantast, die door onredelijke promotie-zucht met menschenlevens en met de waarheid speelde. Dat rechters te goeder trouw kunnen dwa len, we weten het en houden er rekening mee. Dat ook zij soms te kort kunnen schieten in trouwe plichtsbetrachting; hoe zou men van menschen anders verwachten? Maar dat zij toelieten, dat de waarheid door de leugen vervolgd werd, dat theorie in meineed werd gegeven, dat met geld gesme ten werd om dronkemanspraat als bewijs materiaal te verzamelen; en dat er zooveel I8!i meer gebeurde, dat het daglicht niet kon qM zienhet werd, zelfs na de Papen- drechtsche zaak en zelfs na Culemborg on- 9651 mogelijk geacht Nu dit ondenkbare is voorgevallen, zijn wij het Amsterdamsche Hof dankbaar, dat het onschuldigen uit de gevangenis redde; doch we zien ook de deuk in de rechtszeker heid, waarop wij prat gingen; en wij vra gen de Hegeering: onderzoek toch naarstig of de Dordtsche methode wellicht op groo- ter schaal wordt, toegepast Er is niets ergers, dan dat het Recht Struikelt op de straat K. G.K 3tV 93* 44 94 - 9 h 124 24 92 3 4 93 14101* 90 84 93H 7'i 97* 97 1* 41 44 - 94103 64 96* m 0A1004 24103* 44 944 14 914 .2 144 - 99* 74 - 44 94* 44 - 864 14 - - 3 OFFICIEELE BERICHTEN directe belastingen. Bij beschikking van den Minister van Finan- c'ën is verplaatst de inspecteur der directe belastingen enz. J. H. van de Wyngaert vaii Dokkum naar Apeldoorn en toegevoegd aan hot hoofd van inspeciie aldaar. is "W. J. P. R. van Ebbenhors", Tengbergen, directeur der directe belastingen enz. te utrecht op zijn verzoek eervol ontslagen als li-I van de Bijzondere Commissie vóór georga niseerd overleg in zake, rakende ambtenaren bij de administraties der directe belastingen er.z. en der registratie enz. en is benoemd tot lid dier commissie E. Kleyn, directeur registratie domeinen te Arnhem. raad van ned.-indie. "By Kon. besluit is op zyn verzoek ontsla gen met dank Mr. K. F. Creutzberg als vice- president van den Raad van Ned.-lndië; is benoemd in den Raad van Ned.-lndië: tot vice-president Ch. J. I. M. Weiter, thans lid van dien Raad; tot lid C. W. Bodenhauseo, Voorzitter van de Reorganisatiecommissie. BESMETTELIJKE ZIEKTEN. In de week van 8 tot en met 14 September zyn in ons land aangegeven 17 gevallen van bulktyphus, waarvan 3 te Rotterdam, ooits 262 gevalien van roodvonk, waarvan 94 in Zuid-Holland en 67 tc Rotterdam, dan 90 ge vallen van dipbterie, waarvan 26 te Rotter dam, 5 gevallen van nekkramp, 3 van slaap ziekte, S3 van de besmettelijke kinderverlam ming, waarvan 7 in Zuid-Limburg en 77 ge- vr'ien van al as trim, waarvan 73 In Zuid- Hofland en 18 te Rotterdam, ON DERSCHEIDINGEN. Bij Kon. besluit is toegekend de bronzen eere-medaille der Oranje Nassau orde aan M. Vegd, landarbeider te Eextra, gem.' Scheemda; is toegekend de bronzen eerepenning vojj mcischlievend hulpbetoon en een loffelijk getuigschrift aan: G. Engelbrecht, bediende van een centrale verwarming te Rotterd; H. J. van Kleynen, korporaal van Groep Naaiden der le Compagnie Politietroepen; C. liep, korporaal idem; W. van Tongeren, koopman, Groningen; O. van Doggenaar, leerling van de Zeevaartschool ta Den Helder; J. C. Harinck, brigadier van petitie te Vlissingen; G. G. van Egeren, glas- slijper te Amsterdam; H. J. Th. Braam, tim merman en aannemer te Ubbergen; G. A. M. Gerritsen, slager te Amersfoort; H. Zoethout, grossier te Amersfoort; G. H. Haverbusch, los-werkman te 's-Gravenhage. AUDIËNTIE. De gewone audiëntie van den Minister van Financiën zal op Maandag 23 September a,s. niet plaats hebben. TABAKSACCIJNS. De Minister van Financiën heeft aan den leer P. A. C. Hofnian te Dordrecht eervol ortfilag verleend als lid der commissie van deskundigen voor den tabaksaccijns, onder {ankbetuiging voor de door hem in die hoe danigheid bewezen diensten. Tot lid dezer commissie is voorts benoemd de heer J. G. M. Erftemeyer te Amsterdam, thans plaatsvervangend lid van genoemde kadaster. Pij Kon. besluit zijn benoemd tot landmeter van het kadaster: L. Korver, 's-Hertogenbosch; A. Daanje, Arnhem; H. van Leusen, Amster dam; f. Henkel, Eindhoven; j. de Ruiter, Assen. posterijen, telegrafie, telefonie Bij beschikking van den Directeur-Generaal der P.T.T. zijn aangewezen als directeur va a het post-, telegraaf- en telefoonkantoor te Snreenheim de commies j. h. a. Voosen te Hiilegom, en te Maarssen de commies K. U. ICJaasesz, thans directeur van het post-, tele graaf- 'en telefoonkantoor te Yerseke, en als uirtcteur van het P.T.T.-kantoor te Oisterwyk dé commies O. A: j. Zentgraaff te Roosendaal, MR. J. R. H. VAN SCHAIK VOORZITTER EEN STEMMING, DIE EENIGE OPHELDERING VEREISCHT VRAGEN VAN KAMERLEDEN. Antwoord op de vragen van mr. Hendels. Op de volgende vragen van den heer Men dels: 1. Is het ter kennisse van den minister komen, dat bij de openbare behandeling in revisie van de strafzaak tegen de verdachten Klunder en Teunissen voor het gerechtshof te Amsterdam door den desbeteffenden ge tuige onder eede is verklaard, dat onderschei den aan hem uitgebrachte politierapporten betreffende plaats gehad hebt ends onderzoe kingen en verhooren niet bij het dosdier dier strafzaak in eersten aanleg gevoegd zijn, zoo dat de verdachten en hun verdedigers van het bestaan, althans van den inhoud daar van, onkundig zijn gebleven, doch dat niet temin de rechtbank, die in deze zaak te oor- deelen had, in de gelegenheid is gesteld van die stukken „ad informandum" kennis te nemen? 2. Is de minister van oordeel, dat zulk een handelwijze wettelijk of moreel toelaatbaar was, of is hij niet veeleer van meening, dat het euvel van tersluiks beïnvloeden van een in strafzaken rechtsprekend college, door ge heime stukken buiten de verdediging om, in Nederland onbestaanbaar moet worden ge acht? 3. In dit tweede geval, acht de minister het dan noodig ten aanzien van het gebeurde maatregelen te treffen van repressieven of/en preventieven aard? Zoo ja, welke? heeft de minister van justitie geantwoord: 1. De ondergeteekende heeft tot dusverre de behandeling der bedoelde zaak slechts uit de courantenverslagen kunnen volgen. De in de vraag vermelde verklaring heeft daarbij ook zijn aandacht getrokken. 2. Een handelwijze, als naar die verklaring gevolgd, ware zoowel met het oude als met het nieuwe Wetboek-van Strafvordering in strijd; men zie de artt. 123, 134, 142, 177 en 211 van het oude, en de artt. 33, 51, 297 en 350 van het nieuwe Webtoek. Het spreekt wel vanzelf, dat de onder geteekende, zoodra de stand van de behan deling der wak hem vergunt op meer recht- streeksche gegevens te werken, zich ernstig rekenschap zal geven van het geheele ver loop dezer zaak en van de vraag, welke mo menten daarin zijn, die tot maatregelen van algemeenen of bijzonderen aard aanleiding moeten geven. Het in de vragen te berde ge brachte punt zal daarbij ook zijn aandacht hebben. Met het oog op een en ander moge hij zich thans van nadere preciseering om trent te treffen voorzieningen onthouden. Vrijdagochtend jarig bestaan ONZE MINISTERS MINISTER DECKERS. De minister van Defensie, mr Deckere, zal, vergezeld van zijn adjudant voor de zeemacht luit. ter zee le klasse Heydt, itend ter gelegenheid van het* 73- Marine-Instiluut te Den Helder de adelborsten van het Insti tuut inspecteeren en vervolgens op de recep tie van den Commandant wan dat Instituut aanwezig zijn. MIDDERNACHTZENDING DE ELFDE ATGEMEENE VERGADERING De Nederlandseho Middernachtszeudings vereeniging ho-,.dt haar 11e algemeen e vergade ing op Donderdag 24 September as des morgens om 11 uur op de Vluchtheu vel te Zetten. Vergadering van 18 September 1929. Er had geenerlei verhindering zich voor gedaan om alle nieuw gekozen Kamerleden toe te laten. En dus besliste de Kamer, dat haar leden zouden worden toegelaten. Allen bleken present, zoodat er 99 in han den van den heer Schaper den eed of de belofte aflegden. De geheele linkerzijde verklaarde en be loofde op de heeren v. d. Bilt, v. Kempen, v. Rappard, Dr. Vos, Ebels en Braat na. Vier liberalen dus, een vrijz.-dem. en de Plattelander. Van dit viertal dekte Dr. Vos als orthodoxe Jood zich bij het afleggen der eeden. De communist L. de Visser was zoo onna denkend bij deze plechtigheid, dat hij zich bijna vergiste. Bij het afleggen van den zuiveringseed ontvielen hem de klanken: Zoo waaToen bedacht hij zich en ver klaarde en beloofde. De nieuw geconstitueerde Kamer had nu allereerst de nominatie voor het voorzitter schap op te maken. Als we daarover iets gaan zeggen, doen we dat niet zonder zeker gevoel van onbe haaglijkheid. Waarom, zullen we straks zeggen. Eerst moge het verloop der gehouden stem mingen worden gereleveerd. De stemming voor de eerste plaats liep vlot van stapel. Er werden uitgebracht 100 stemmen, waarvan 7 blanco (3 S. G. P., 2 Comm., Lingbeek en Braat vermoedelijk). Ir waren dus 93 geldige stemmen. Daarvan «'erkregen: Mr. v. Schaik (R.-K.) 53 st,, Mr. Heemskerk (A.R.) 24 st. Mr. Knottenbelt (Lib) 8 st., Mr. Marchant (V. D.) 7 st, en Dr Beu- mer (A.-R.) 1 stem. De heer v. Schaik was dus onmiddellijk gekozen. Hij zal de president der Kamer orden. Het viel terstond op, dat de soc.-dem. niet met een eigen candidaat waren uitgekomen Zonder eenigen twijfel waren ze met hun vier en twintigen op Mr. v. Schaik overge- gaan. Zou er een contra-prestatie der R.-K. vol gen? De stemming voor de tweede plaats, welke in de vorige periode door Dr. de Vis ser met eere was bezet, zou vermoedelijk daaromtrent wel cenige aanwijzing geven. Er werden voor de tweede plaats 99 stemmen de heer Kersten was met spoed verdwenen uitgebracht Vijf stem men waren blanco. Van de 94 geldige stem men vereenigde de heer Schaper tot dus ver derde voorzitter der kamer stond 60 op zich: R.-K., S. D. en V. D. Mr. Heemskerk verkreeg er weer 24 en de hee ren: Knottenbelt 7, Beumer 2 en Vliegen 1. Pe heer Schaper zou dus nummer twee der voordracht zijn. Toen volgde de stemming voor de d e rfle plaats. De uitslag was de volgende: Uit gebracht 97 stemmen, waarvan 29 blanco. Van de 68 geldige stemmen werden uitge bracht op Dr. Beumer 27 st, Mr. Heemskerk 18 st.. Marchant 14 st, Knottenbelt 7 st en Schokking 2 st .u We meenen te weten, dat de anti-rev. club voor de derde voorzittereplaats geen bepaal den candidaat had. aangezien ze haar bil jetten blanco inleverde, zoodat de verdee ling der stemmen over Mr. Heemskerk en Dr. Beumer als een gevolg is te beschouwen van stroomingen in de Kamer. We kunnen ons vooretellen, dat de anti-rev. club den heer Heemskerk wel voor de tweede, maar niet voor de derde plaats beschikbaar stel- d<De eerste vrije stemming, die geen beslis sing had gebracht, maakte een tweede stem ming noodzakelijk, deze had tot uitslag: 9~ waarvan 6 bl., geldig dus 86 st, Dr. Beumer verkreeg nu ook de anti-rev. stemmen en kwam op 36 st.. Mr. Heemskerk verkreeg 26 st, en Mr. Marchant 24 st. Nog was echter geen meerderheid ver kregen, zoodat een herstemming volgde tus- schen het genoemde drietal, met als uitslag. stemmen, 3 blanco, geldig 86 st. Daarvan verwierven: Dr. Beumer 3 st,, Mr. Heems kerk 22 st. en Mr. Marchant 26 sL Opnieuw dus herstemming, ditmaal tus- schen hen, die het hoogste aantal stemmen hadden verworven. De uitslag was de vol gende: 88 steramen, 6 blanco, 82 geldige S Dr. Beumer verkreeg thans 58 stemmen en de heer Marchant daalde op 24. Na vier stemmingen was dus Dr. Beumer aangewezen als nummer drie voor de voor- zittersnominatie. We kunnen ons over dezen gang van za ken weinig bevredigd toonen. We zitten met een extra-parlementair van rechtsche signatuur", waarin twee minis ters van anti-rev. huize zijn opgenornen. Natuurlijk rekent dit ministerie op den loyalen parlementairen steun der drie recht sche groepen in de Kamer. En ook is waar. dat onze fractie ondanks het extra-parlemen tair karakter van het kabinet min of meer voor zijn beleid mede-aansprakelijk zal wor den gesteld. Het zal ten onrechte zijn, maar feitelijk zal het niettemin gebeuren. Voor ons is deze eerste bijeenkomst van de Tweede Kamer een ernstige waarschu-f Echter ook zonder deze ervaring waren zwakke positie in de we overtuigd van Kamer. Of om het nog precieser te zeggen van de verzwakte positie der protestmtsch- christelijke groepen in het Parlement. Een nieuw bewijs daarvoor zien we m ci£ gisteren gehouden stemming We willen echter volkomen billijk zun. Dc mogelijkheid bestaat, dat van R.-K. zij de de stelling aanvaard is, die meermalen wordt \erdedigd, dat de tweede voorzitters- plaats toekomt aan de grootste fractie der oppositie. Dit denkbeeld is ook van soc. dem. zijde niet zonder bedoeling meer malen bepleit. Indièn beide groepen het op dit punt eens zijn gebleken, en daarom over en weer bij eersten aanloop up eikaars aangewezen candidaat hebben gestemd, kan men daar tot op zekere hoogte zakelijk weinig tegen inbrengen. 1 Maar-daartegenover staat het feit, dat het vroeger anders geschiedde. Ook nog in de extra-parlementaire periode na 1925. Nu i6 cr weer een extra-parlementair kabinet, maar gelijk het heet met rechtsch ca chet. Vanwaar dan deze wijziging van gedrags lijn? De vraag laat zich stellen of men van R.-K. zijde „zoo maar", zonder eenig over leg met de andere groepen, waarbij het ka- binet-Ruys in het bijzonder steun zal wen- schen te zoeken, van houding veranderd is. Wij weten het niet. De mogelijkheid laat zich echter ook den ken, dat een niet-zakelijke, maar politieke afspraak is tot stand gekomen, waarvan de uitkomst thans voor ons ligt als een toege ven aan een bepaald doel der R.-K. fractie. We bedoelen dat deel, dat zich in dit op zicht al eens meer vrijheden heeft veroor loofd. Zou dat het geval zijn, dan meenen we niet mis te zien, indien we de veronder stelling uitspreken, dat de combinatie van gisteren in de naaste toekomst nog meer dere malen zal zijn op te merken. Voor de daad der R.-K. fractie zouden we in dat geval niet het minste recpect hebben. Zij zou dan hebben aangepast met degenen, die haar, hog op den dag van de Troonrede, op de grofste manier hebben uitgescholden. Zeker, het Kabinet staat daar buiten, en is voor het gebeurde niet verantwoordelijk. Officieel organisch confact tusschen Kabinet en Kamer ontbreekt nu eenmaal als gevolg van den ongezonden politiek-parlementairen toestand. We staan opnieuw voor een van de gevolgen er van, waarover degenen, die zich toeleggen op wat zij noemen „het bre ken der coalitie", zich zullen moeten ver blijden. Zij oogsten de vrucht van het zaad dat door hen wordt uitgestrooid. Wij denken daar anders over. Wij zouden, indien onze tweede onderstel ling niet onjuist mocht zijn, den ingetreden toestand niet onbedenkelijk achten. Het zou zelfs voor ons iets onwaarachtigs in zich krijgen, indien, bij een rechtsch extra-parle mentair kabinet, in de Kamer de samenwer king tusschen de R.-K. en de uitersten der linkerzijde bij den voortduur zou worden gezocht. Het protestantsch-christelijke deel der rech terzijde zou dan in outike principieele momenten het kabinet op de been mogen helpen houden, maar overigens zou in het Parlement met haar weinig of niet worden gerekend. We houden van eerlijke politiek, 1 schen niet mooi te noemen wat we leelijk vinden en zijn een vijand van het straks dragen van eenige verantwoordelijkheid voor beslissingen, die zonder pns, ja tegen In de Kamer «uilen kunnen vallen. Wè willen alsnog hopen, dat ten déze i de verhóudingèii volle klaarheid worde ver kregen en dat we de zaak te donker inzien. Mocht echter blijken, dat we ens niet noo- deloos ongerust maakten, dan zal, naar on ze meening, ernstig de gedachte moeten woi den overwogen door degenen, die in het ka binet de anti-rev. beginselen belijden, of zij wel goed doen zich beschikbaar te blijven stellen. Voor de gedragingen van het kabi net, waarvan zij deel uitmaken, dragen ze uit den aard der zaak mede-verantwoorde lijkheid. Dit beleid kan, mede do< -• hetgeen in het Parlement gebeuren kan, zóó worden dat onze invloed daarop verzwakt en die van uiterste groepen ter linkerzijde toe neemt Blijven onze geestverwante ministers dan toch zitten, dan is het onmiskenbaar de ervaring heeft het geleerd dat hun mi nisterschap aan de anti-rev. partij grootelijks schade zal doen. Dat kunnen ze onmogelijk willen. Moch zulk een situatie onverhoopt zich voordoen, dan moet de vraag van den scheldbrief toch ook voor hen wel klemmend gaan worden. We willen het thans hierbij laten en wach ten af wat van andere,zijde ter opheldering van het gebeurde zal worden medegedeeld. vermelden valt nog slechts, dat de Kamervoordracht aan H. M. de Koningin orden aangeboden door een commissie, bestaande uit de heeren Bongaerts, v. Rap pard, v. Dijk, Mevr. Bakker-Nort. Mej. Meyer en de heeren Rutgers v. Rozenburg, Ling beek en Ir. v. d. Bilt. Aan het slot der zitting vroeg de heer d e Visser (Comm.) een interpellatie aan over de nieuwe vervolgingen van nationalisten in Indonesië en de gevangenneming van Dr. Soemantin. Vrijdag 1 uur komt de Kamer opnieuw bijeen onder haar nieuwen- voorzitter. Als dan zal ook over de interpellatie-aanvraag worden beslist. EEN SCHELDPARTIJ VAN WIJNKOOP DE RIJKSGEBOUWENDIENST DE ARCHITECT VAN DRECHT GERECHTVAARDIGD. Zooals men v/eet, was bij dc Tweede Kamer een adres aanhangig van G. van Drecht, archi tect te 's-Graveiüiage, tegen wien door de Staat in verband met malversaties bij den ziekenhuisbouw te Leiden een civiele actie is ingesteld. Dat adres hield in een verzoek n onderzoek te doen instellen in het alge- Eer naar de wijze, waarop adressant in Lands dienst by den Rijksgebouwendienst werkzaam is geweest en in het bijzonder naar beweerde wederrechtelijke handelingen, waar- hy in 1919, 1920 en 1921 schade aan den Staat zou hebber, berokkend. Eenige maanden geleden heeft de Regeering ir,lichtingen op dit adres verstrekt, aan hot waarvan werd opgemerkt, dat, nu ten opzichte van den haer Vrijman is aangenomen, dat persoonlijke bevoordeeling uitgesloten moet worden geacht, ook de civiele actie tegen den heer van Drecht kan worden ingetrokker, indien althans de heer Vrijman verklaart, dat alle gelden, welke aan den heer van Drecht zyn ter hand gesteld, aan hem zyn afgedra gen of ten bate van den Staat zyn aangewend. Het resultaat van een en ander is geweest, dat thans de Staat de civiele procedure tegen den heer van Drecht geheel heeft teruggeuo- I. alle tegen hem gerichte beslagen heeft j opgeheven en ten-slctt* aan van Drecht een goeding heeft gegeven voor diens proces kosten. Z< oals men zich herinneren zal had het Gerechtshof te 's-Gravenhage reeds eenige jaren geleden den heer van Drecht goheel vry- gesproken van een te d»zer zake tegen hem ingestelde strafvervolging. i DE NIEUWE WETHOUDERS De zitting na dc crisis. Prof. Woltjer gens ongesteldheid afwezig. De heer Weiss mankeert althans bij den aanvang. De tribune overvol. Zal het een politiek heibeltje geven? Wie zullen de wethouders worden? Twee zetels, zoo lekt bet door, zullen ver rassingen bieden. De heer Drabbe komt te rug en niet de heer Kropman en voor de Antirevolutionairen komt de heer Douwes. De pers weet het nu reeds en heeft waarlijk een nieuwtje. Thans staat ook vast dat de oude heer W i b a u t terug komen zal. De hameretukken hielden ons niet lang op. Voor de wethoudereverkiezing aan orde kwam, werden de verwachte politieke beschouwingen gehouden. De heer Lisser (com.), ging als het loodsmannetje de haai, den heer Wijnkoop vooraf. Wijnkoop was nog in Den Haag, maar zou aanstonds komen. Wat zullen wij van de rede van den heer Lisser zeggen? Hij ging te keer tegen de soc- democraten, die met onbetrouwbare elemen ten in zee gingen, om de baantjes te bemach tigen. Hij ging te keer tegen den Burgemees ter, die ook bij de woordbrekers hoorde, tegen het program, dat niets beteekende. Op hem volgde de andere communist S e e g e r s die al weer in dat zeJfde zog voer. Tegen de sociaal democraten, tegen het program, tegen de afgetreden wethouders. Een speech die bij de begrootingsdiscussies aan de orde had behooren te komen. Hij meende dat de zaak niet goed zou komen voor de arbeiders op straat kwamen en hun rechten doen gelden. De heer Weiss (mid.) wenscht neutraal te staan tegenover elk college en elk program Hij verdedigt het voorstel der communisten om het aantal wethouders terug te brengen op 4. Veel aandacht was er niet Als men dit alles moet aanhooren, eer men gekozen wordt heeft men het niet gekregen. Hij verwacht, (de heer Weiss is nog altijd aan het woord) een nieuwe woordbreuk. Hij en de zijnen zullen zichbij de stemming voor Wethouders onthouden. Nog waren wij niét aan'het eind van onze plagen. De heer Kitz (rev.) meende nu te piogen constateeren, dat de antirevolutio nairen hun zin hebben gekregen. De samen stelling van het program en van het college is geheel ondemocratisch toegegaan. De antifev. hebben met hun schjjnmotie niet anders bedoeM dari zich te ontdoen van een hun onwelgevallig Wethouder van Onderwijl Oppervlakkig gezien is dit nieuwe college het debacle der burgerlijke groepen, feitelijk is het de overwinning der antirevolutio naire groep. In de avondvergadering ging men verder. De politieke discussies worden voortgezet De heer Jansen (mid.) hield een speech van weinig beteekenis. Waarom hij eigen lijk sprak, werd ons niet duidelijk, 't Va ren de oude Jordaansche grappen die wij van hem gewoon zijn. Hij wil even als zijn fractieleider afwachten wat dit college zal doen, en gaf bij voorbaat een heel lijstje •enschen die hij hoopte dat vervuld worden zullen. Toen kwam de groote man der communis ten het nieuwe Kamerlid, de heer Wijn koop. Hij achtte de geheele geschiedenis vanaf de crisis ongelooflijk. Het is een open bare les hoe het parlementarisme naar den kelder gaat De motie Douwes was geraffineerd. Nu krijgt hij een goed brok in de pap. Een be wijs dat de motie een andere bedoeling had. Nu is het toch gek dat Wethouders, waar in de Raad heeft gezegd dat ze woord breuk hebben gepleegd, terugkomen. En dat de Burgemeester blijft is nog gekker, tenzij hij den Raad niet meer ernstig neemt Het eerste wat nu gebeuren moet is dat nu ook de B. moet worden vernieuwd. En daarom wil hij over deze kwestie een uit spraak van den Raad. Hij stelt daartoe een motie waarin de burgemeester wordt uitge- noodigd, zijn functie neer te leggen. Verder constateert de heer Wijnkoop, dat de bourgeoisie gaarne sociaal-democraten in het college ziet en de burgemeester heeft dat bevorderd, heeft dat gewenscht, omdat dit krukkige college niet verder kon en de Wethouder van Onderwijs weg moest om dat hij Voor het onderwijs te veel deed. Dat was toch wel een overgegeven dwaas heid. Hij kan nimmer laten zijn haat tegen het bijzonder onderwijs te- luchten en ziet /eral vijandschap tegen de openbare school. Natuurlijk kregen de soc. dem. er van langs en de vrijzinnig-democraten, die den heer Ketelaar torpedeerden, 't Was een hecle scheldpartij, onderbroken door interrupties i gelach, die hem telkens tot meer vuur werk brachten. Geen arbeider gelooft meer, dat het iets geeft, of er drie sociaal democraten zitting hebben in een college, nu .heeft men ze be drogen met een program. Dat program zou niets beteekenen als er iets in stond, nu staat er niets in. Men heeft van een ander politiek stuk ge sproken van een mager ezeltje, de sociaal democraten zijn dikke ezels die onder den zweep van Romme moeten doorgaan. Tegen allen is zijn hand. Tegen allen is zijn rede. Sommige opmerkingen waren van een grofheid die wij niet willen verelaan. Na Wijnkoop sprak niemand meer. De Burgemeester sprak enkele woorden en wierp ver van zich de perfide beschuldiging dat hij zich ook maar eenigszins zou hebben ingelaten met de onderhandelingen tusschen "3 partijen. Dc motie Wijnkoop werd verworpen met 38 tegen 4 stemmen. Nu komen de stemmingen. In de eerste ethouderevacature werd gekozen de lieer Wibaut, soc. dem., met 26 stemmen. Do heer Boissevain kreeg 5 stemmen, 6 stem men werden in blanco uitgebracht 3 leden van den Raad waren afwezig. De communisten onthielden zich van stemming. Als nummer twee kwam uit de bus de R.K. heer von Frcytag Drabbe, met 27 stem men, 1 sten-* werd uitgebracht op den heer Kropman, en 9 stemmen in blanco werden uitgebracht. Dan komen de Vrijzinnig democraten asax het bod die Dr. Abrahams gekozen zien met 27 stemmen terwijl 10 stemmen in blanco werden uitgebracht Als vierde man komt de oud-wethouder De Miranda met 27 stemmen, terwijl ook hier 10 blanco stemmen werden uitgebracht Daarna komt de derde sociaal-democraat aan de beurt, nl. de heer EcL Polak, die 27 stemmen ontving, ook thans enkel blanco stemmen in dit geval 9. Als hekkensluiter treedt op de Antirevolu tionair Douwes die 26 stemmen verkreeg. Het aantal blanco stemmen was 9. Een stem was uitgebracht op den heer Baas. De Burgemeester huldigde in een kort speechje de nu scheidende Wethouders iji het bijzonder den heer Ter Haar. 't Zijn alle oude bekenden. Nieuw is de heer Douwes die echter als lid van den Raad bekend genoeg is en in het openbare leven zijn sporen heeft ver diend. ANTWOORDEN VAN MINISTERS DE UITVOER VAN NEDERLANDSCHE EIEREN NAAR ENGELAND. Op dc vragen van het Tweede Kamerlid Kortenhoret in verband met het rapport voor komend in Handelsberichten van 29 Augus tus 1929, van den Rijkslandbouwconsulent ir. Gerritzen, te Londen, waarin ten aanzien van den uitvoer van Nederlandsche eieren naar Engeland onder meer wordt gezegd, dat het aantal absoluut vereche partijen opval» lend klein is, dat bij weinige, door hem ge controleerde partijen het gewicht in orde was, dat hij zonder eenig voorbehoud tot de conclusie is moeten komen, dat het Neder landsche ei niet reclamewaardig is en dat de toestand van de Engelsche markt voor onze eieren hoogst kritiek is, heeft de minis ter van binnenlandsche zaken het volgends geantwoord: Het valt moeilijk te zeggen, of niet de hoe danigheden van het in Engeland ingevoende Nederlandsche ei wat te pessimistisch wór den geschilderd, in aanmerking genomen hetgeen door andere landen pleegt te geschie den. Nochtans ongetwijfeld valt hier en daar knoeierij te constateeren, al ls generalisee ren gevaarlijk. Als oorzaken, in Netjerland zelf aanwezig, moeten worden aangemerkt die, in bedoeld rapport aangegeven, waarbij als diepste bron van het euvel nog kan wor den genoemd een neiging tot uitsluitend han delen naar hetgeen dadelijk persoonlijk voo^ deel schijnt op te leveren, te ramen met gemis van juist inzicht in hetgeen vóör dêó nationalen eierenexport, als geheel en mét een zeker tijdsperspectief bezien, vOn alge meen belang zoude zijn. Inderdaad komt het noodzakelijk voor» naast de op den in- en doorvoer betrekking hebbende middelen, die reeds zijn ingevoerd, de totstandkoming van de in het vooruit zicht gestelde voorzieningen betreffende den uitvoer te bevorderen, echter niet zonder de geleidelijkheid, welke daarbij geboden is. Een organisatie van de controle op den export van Nederlandsche eieren is thans in dit stadium, dat een uit initiatief van direct belanghebbenden vooj-tgekomen controle, voor zooveel vereche eieren betreft, naar kan worden verwacht, zeer binnenkort in wer king zal kunnen treden. By deze, vooralsnog particuliere en vrijwillige controle, berust onder meer de belangrijke taak, om het be grip uitvoercontrole in den eierhandel meer vertrouwd te maken. De Regeeringsbemoeiïng met deze controle is voorloopig niet rechtstreeksch, doch be paalt zich voor het oogenblik tot het zooveel mogelijk bevorderen van het werk van het particulier initiatief, in den geest van de Landbouwuitvoerwet 1929. Aan een geleide lijke ontwikkeling van dat initiatief moet, als waarborg voor een hechten grondslag, de grootste beteekenis worden toegekend. Vor dert eenerzijds de prudentie by het voorbe reiden van ingrijpende maatregelen als een uitvoercontrole, op geheel nieuw terrein, uiteraard eenigen tijd, anderzijds mag die ontwikkeling weer niet te langen tyd in be slag nemen. Mocht het blijken, dat dit laatste het geval is, dat derhalve tot schade van het belang van onzen uitvoer de betrokkenen niet in staat zouden zyn om, onder medewerking van overheidswege op den voet van de Land bouwuitvoerwet 1929, binnen afzienbaren tijd tot een het geheel behoorlijk omsluiten de regeling te geraken, dan zullen maatrege len, om van Rijkswege de noodige voorzie ning te geven, niet uitblijven, ook al bestaan tegen zoodanig dwingend ingrijpen van over heidswege op dit gebied de bezwaren, welke wel mogen worden ondersteld bekend te zijn. NEDERL. SPOORWEGEN DE BEDRIJFSRESULTATEN VAN HET ZOMERSEIZOEN. Bij de telling der reizigers, die ook dit jaar is gehouden, is gebleken dat het rei- zigersvervoer op de lijnen der Ned. Spoor wegen weer aanmerkelyk grooter is ge weest dezen zomer dan verleden jaar in de overeenkomstige maanden, meldt de Haagsche CrL Een buitengewoon druk gebruik ls ge maakt van de achtdaagsche abonnemen ten, evenals van de goedkoope treinen, speciaal op Zondag. Bij den volgenden zomerdienst zullen de eoedkoope treinen nog meer worden uitgebreid. De achtdaagsche abonnemen ten blijven gehandhaafd. Ook voor de ge zelschapsbiljetten was zoowel in het bin nen- als in het buitenlandsch verkeer veel animo. Het verkeer met het buitenland is eveneens belangrijk toegenomen, het meest met Duitschland. In vergelijking met voorgaand® zomers is het vervoer per derde klasse het meest toegenomen. Het rijwielvervoer. hoewel nog zeer be langrijk, was bij het vorig jaar vergeleken iets minder. We hebben tepei. uitbreiding van bot goedkoope vervoer niet het minste be zwaar. Alleen nu eten we ten ernstigste bezwaar er tegen maken, indien dit ook op den Zondag zou geschieden. Er is juist alle aanleiding om op dien dag het vervoer zoo sterk mogelijk te h* perken,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1929 | | pagina 1