DINSDAG 10 SEPTEMBER 1929 EERSTE BLAD PAG.
DE VOLKENBONDSVERGADERING
HET ECONOMISCH VÖLKENBONDSWERK
EEN VOORSTEL
VOOR TARIEFSVERMINDERING
Graham, de Engelsche minister van han
del heeft gis eren in de plenaire vergade
ring van den Volkenbond een belangrijke
en uitvoerige rede gehouden over de econo
mische politiek der Engelsche regeering iu
den Volkenbond.
Deze rede werd met buitengewone span
ning en groote aandacht door de vergade
ring aangehoord en aan het slot met s.orm-
ach ig applaus begroet.
De rede heeft bij alle gedelegeerden een
zeer s erken indruk gemaakt, omdat do
Engelsche regcering tol nu toe nog nooit
haar standpunt 'en opziche van de groote
economische politieke vraagstukken zoo
uitvoerig en open ijk heeft ui eengezet.
Graham gmg uit van hel standpunt, dat
de buitengewone verarming van Europa
tengevolge van den wereldoorlog thans in
vollen omvang duidelijk is en wees er op,
dat nagegaan moet worden, op welke wij
ie de door den volkenbond uitgewerkte
conventie over een economische wereld-
■tatis iek verder ontwikkeld kan worden.
Voorts verklaarde hij, dat de s'a>'en de ra
tificatie van de door den volkenbond uit
gewerkt economische conventies moeten
besnocdigen.
Nog adviseerde hij dat de Europeesche
parlemcn'en zich gerege'd eenmaal per
Jaar ui slui'end zullen bezig houden met de
groote internationale economische over
eenkomsten. welke door den volkenbond
ui gewerkt zijn.
Vervolgens ging hij over tot de twee
firco e interna ionale vraagstukken, die
thans actueel zijn, het kolciwraagstuk en
he' vraagstuk der Vereenigde Staten van
Europa. Laatstgenoemd vraagstuk noemde
hij eigenlijk het vraagstuk van den vrij-
hrin Europa,
Voor
de Europeescho kolenproductlc
moet voor een tijdvak van 1013 tot 1929
«en stilstand worden geconstateerd. Van
de worcldhandelsvloot gebruiken 40 pCt.
der schepen thans geen kolen meer, aóch
olie. Door de rationalisecring van de indus
trie is het kolengebruik 10 pOl. achteruit
gegaan. Verder wordt in verhoogde mate
eleclricitcit in plaats van kolen gebruikt.
De economische commissie van den vol
kenhond heeft het zeer verstandig voorstel
gedaan om tot aaneensluiting van de pro
ductie en de distributie van kolen te gera
ken; dit zou een belangrijke stap voorwaarts
voor dit vraagstuk, doch het is beslist nood-
lenerisis zijn.
Verder heeft de economische commissie
geadviseerd tot internationaal overleg be
treffende de looncn en den arbeidstijd in
den kolenmijnbouw.
Graham stelde nu voor dat dc tweede
commissie van den volkenhond een motie
zal uitwerken tot het bijeenroepen van een
internationale conferentie ter bestudecring
van de arbeidsvoorwaarden en de tegen
woordige moeilijkheden in dc kolcnindus-
trie.
Vervolgens behandelde hij
het vraagstuk van den vrijhandel
dat tegenwoordig onder den naam van Vcr-
eenigde Staten van Europa wordt besproken.
Hij wil geen domper zetten op de geestdrift
van dit vraagstuk, doch het is beslist nood
zakelijk tot practischo voorstellen te gera
ken en biet in het algemeen grootsche ge
dachten te bespreken.
De tegenwoordige Engelsche regeering is
niet tegen het denkbeeld van een vereeni-
ging van de Europeescho staten. Zij ver
langt echter dat dan ook alle onderscheid in
de douane-tarieven van de verschillende
landen definitief zal verdwijnen. Vooral mo
gen geen beperkingen of belemmeringen in
den weg worden gelegd aan den handel in
grondstoffen als bijv. kolen en staal in het
verkeer tusschen de verschillende landen.
Een overeenkomst tusschen dc Europee
scho mogendheden is denkbaar, indien de
prijzen en distributie geregeld worden, zoo
als dit bijv. bij de staaltrust reeds liet ge
val is. Een dergelijke overeenkomst mag
dan ook niet schadelijk zijn voor de belan
gen van de gebruikers.
Graham stelde voor, dat dc tweede com
missie van den Volkenbond, die voor eco
nomische vraagstukken, een ontwerp voor
de overeenkomst zal opstellen, volgens wel
ke voor de eerstvolgende twee jaar iedere
verhooging dor douane-tarieven verboden
wordt, terwijl bij deze overeenkomst de re
geeringen dringend wordt geadviseerd tot
verlaging der tarieven voor die goederen-
soorten, welke van algemeen nut zijn.
Slechts langs dezen weg, aldus besloot Gra
ham zal het economische leven van Europa
geleidelijk weer tot vrijheid kunnen gera
ken.
De Engelsche regeering wijst iedere ge
dachte aan protectionisme af en is bereid
mede te werken aan een practischo verbete
ring van den economisch en toestand van
Europa.
STRESEMANN'S GROOTE REDE
DE NAUWERE ECONOMISCHE
AANEENSLUITING
Maandagmorgen heeft Dr. Stresemann
zijn groote Volkenbondsrede gehouden.
Over de Haagsche conferentie sproK hij
in voorzichtige woorden. Wel sprak hij na
mens heel Duitschland vreugde uit over
de a.s. Rijnland-ontruiming, waardoor de
laatste beletsels voor engere samenwer
king met Frankrijk worden weggenomen.
11ij hoopte, dat de Volkenbond mot svm-
pathie tie besprekingen over tien terugkeer
van het Saargebied onder Duitsch bestuur
zou volgen.
Stresemann verheugde zich over de over
winning der arbitragegedachte, die in deze
Volkenbondsvergadering zoo duidelijk
bleek door toetreding van vele leden van
den Bond tot de facultatieve clausu'e.
Hij sprak groote sympathie uit voor
Henderson's voorstel tot verbinding van
Volkenbond en Kcllorgpact.
Duitschland heeft echter de motie van
Henderson niet onderteekend, omdat Stre
semann het moeilijk acht, wanneer men
eenmaal het volkenbondsverdrag gaat wij
zigen, deze wijziging te beperken tot de
artikelen 12 en 15, die in de motie vin
Henderson alleen genoemd waren.
De herziening van andere artikelen, die
ook voor den vrede van belang zijn, zou
dan tevens noodzakelijk kunnen worden.
Stresemann zinspeelde hier bl'jkboar
op art. 19 over de herziening van verouder
de verdragen.
Voor uedeiiiandhaving bepleitte Strese
mann opnieuw dc versterking van de be
voegdheden van den Volkenbondsmaii.
Hij wenschte de besprekingen van Mac
Donald e:> Dawes succes toe en hoopte, dat
ze ook gunstige werking zullen hebben op
de ontwapening te land. De uitkomsten
van de zitting dor voorbereidende commis
sie in April waren in dit opzicht wel wei
nig bemoedigend.
Stresemann besprak ook de minc'erhe-
den-kwestie. De Volkenbond heeft de ver
plichting om rlm toestand in het alge.net n
der
minderheden
na an. Hierover is in Madrid niets be
sloten.
Stresemann gewaagde met instjmming
van de voorstellen van minister Beelaerts
van Blokland ca Motta van verleden jaar
om een permanente minderhedencommis-
sie in te stellen.
Stresemann zou echter dit jaar geen
nieuw voorstel in dien zin doen, doch wel
zal hij het volgende laar voorstellen, dat
voortaan do zesde commissie der volken-
bonds-vergadering janrlijks een minderhe
den-debat zal voeren aan de hand van de
rapporten.
Tenslotte behandelde Stresemann het
denkbeeld van een nadere
aaneensluiting op economisch gebied,
tusschen de Europeesche staten.
Stresemann uitte zijn sympathie met het
denkbeeld van Briand in het algemeen
doch de Vereenigde Staten van Europa
zouden nimmer ook maar den schijn mo
gen hebben van een politiek verbond, te
gen andere werelddeelen gericht.
Ook zou Stresemann niet willen medewo--
ken tot een economische organisatie, die
er op gericht zou zijn, de Europeesche
voortbrenging zoo te regelen, dat Europa
geheel in zijn eigen behoeften zou kunnen
voorzien en niets uit de andere werelddee
len zou noodig hebben.
Onder deze twee voorbehouden verklaarde
Stresemann met sympathie alle voorstellen
van Briand te zullen bestudeeren, die ten
doel hebben, de handelsbetrekkingen tus
schen de Europeesche Staten te bevorderen.
Stresemann's rede, die eindigde met een
beroep om geduldig en vertrouwvol aan het
Volkenbonds-ideaal te blijven voorlarbet-
dén, werd daverend toegejuicht
Ook Briand en Loucheur stonden op om,
evenals vele andere gedelegeerden, Strese
mann hartelijk de hand te drukken als tee
ken van instemming.
RAADSVERKIEZING.
De Raadsverkiezing van gister had lot
resultaat, dat Polen als semi-permauont
lid bleef, terwijl Roemenie plaats maakt
voor Zuid-Slavië en Chili voor Paru, dat
hiermede, voor zijn terugkeer onder de
vleugelen van den Volkenbond wordt be
loond.
ITALIë TEEKENT DE FACULTATIEVE
CLAUSULE.
Scialoja verklaarde in de Volkenbonds
vergadering, dat hij namens de Italiaan-
sclie regeering gistermorgen de facultatie
ve clausule had geteekend. Vier vail de
vijf groote mogendheden hebben de clau
sule nu aanvaard en de ontbrekende is
Japan, dus een niet-Europeesche mogend
heid.
Na dezen vooruitgang van gedachte van
verplichte i'echtsoplossing voor rechtsge
schillen, schrijft de Hbld.-corr., komt nu de
beurt aan de algemeen acte, die in de ver
plichte arbitrage of verzoening voorziet
voor andere, ook politieke geschiller.
Hieromtrent heeft tot dusver van de groote
mogendheden alleen Frankrijk het goede
voornemen aangekondigd, terwijl Engeland
de vage hoop heeft uitgesproken.- Duitsch
land en Italië- zwijgen voorloopig echter
nog veelbeteekencnrl.
Bcnes zegde toe, dat hij in de Volkenbonds
vergadering namens Tsjecho Slowakije nog
tijdens deze Volkenbondsvergadering de fa
cultatieve clausule zal onderteekenen.
Bovendien zal Tsjecho Slowakije tot dc
algemeen e actie voor dc vreedzame beslech
ting van internationale geschillen toetreden.
LABOURPARTIJ EN SOCIALISME
DE LEDEN VAN HET ARBEIDERS-
MINISTERIE MEERENDEELS
OVERTUIGDE CHRISTENEN.
Onder de 014 afgevaardigden in het En
gelsche parlement zijn er 104 leden van do
vrije kerken, waarvan er 63 in de Labour-
part ij, 32 in dc liberale en 52 in de conser
vatieve partij zijn te vinden. De onafhan
kelijke partij heeft 3 leden van de vrije
kerken.
De Methodisten zijn het sterkst vertegen
woordigd, n.l. met 43 afgevaardigden. Daar
op volgen de Baptisten cn Kwakers met 10.
de Presbyterianen niet 4, de Calvinisten
van Wales met 9, dc Unitariërs met 8 en de
Congregafionalisten met 19 afgevaardigden
De heer Mac Donald is Presbyteriaan.
Snowden is Methodist, evenals Henderson
De Minister van Arbeid, inej. Bondfiel i,
is Congrega'ionaliste. De ministers Thomas
en Alexander en dc Staatssecretaris van
Schotland zijn Bap'istcn.
In het nieuwe parlement van Engeland
zitten vijf predikanten, t.w. twee Preshyte
rianen, een Baptist, een Uni ariër en een
Methodist. Eon van hen is liberaal, dc ove
rig" behooren hij de Labourpar'.ij.
Uit deze mededecling blijkt wol, dat dp
Engelsche arbeiderspartij een geheel ander
karakter draagt dan de sociaal-democratie
op het vasteland.
De leden van het arbeiders-ministerie er»
de leiders van de Engelsche arbeiderspartij
zijn voor hei groots'e deel overtuigde Chris
tenen.
BRIAND'S „VEREENIGDE
STATEN VAN EUROPA"
HtJ ZET ZIJN PLANNEN NADER
UITEEN
ALCEMEENE INSTEMMING
VERDE' DnEID OVER DEN AANVANG
Een rapport voor de volgende Vol-
kenbonasveraderlng. Tegen geen
enkelen staat gericht.
DE WOELINGEN IN PALESTINA.
De regeering van Palestina heeft een hoe-j
veelheid wapenen in beslaggenomen, welke,! de gister gehouden Kabinetsraad Is de
naar verluidt, de Joden van Haifa naar Je- .ontwapening besproken. Het bleek dat er m
i-uzalem poogden te zenden. I het kabinet en arbeiderspartij ernstig ver-
schil van meening bestaat over de te Genc-
HET SCHEEPVAARTONGELUK ve door Henderson afgelegde verklaring, dat
IN FINLAND. hij het verdrag voor finantieelen steun aan
Naar nader gemeld wordt over het greoto ""g',a,1,n 3latcn zou WH1"
schcepvaartongeluk uit Tammcrsfors, heeft scIln Q TTnn«w=nn
■»-« tot Zondagmiddag ongeveer 100 lijken «S^« h5 v»n
-non Vniv L-innric rt.-Uw.vr, iiiVnn non innH den zcei gekant z.jn tegen het aangaan van
'cromtcnisscn en de leider van die
ppositie, is de kanselier van de schatkist,
Snowden.
EEN VEREETEN DOODE.
geborgen. Nog steeds drijven lijken aan land. n
Daar zich veel passagiers aan boord hevon- i
den cn veel vrouwen cn kinderen in dc ka
juiten waren, kan liet aantal slachtoffers nog
steeds niet worden vastgesteld. In ieder ge
vel bi-vonden zich 150 personen ..an boord.
23 personen zijn gered, zoodat mei. een aan- Naar de „Bcrl. Z. a. M." meldt, is in het
lal doodon van ongeveer 130 verwachten gebouw van een Bcrlijnsch kerkhof in een
kan. De kapitein van het verongelukte schip, zinken k:st het Ijk van een vrouiv gevon-
die zich onder dc geredden bevindt, vertelde den; dc kist had 14 jaar geleden naar den
over het verloop van hot ongeluk, dat ver- Laukasus moeten zijn verzonden. Wegens
schcidcne tot 10 M. hooge golven over het i ',ct niet voldoen der transporikos.cn is de
schip sloegen. Do pnssagiers waren bang ge- 1 k!st echter blijven staan en toen vergeten
I worden en ren deel van hen deed reddings- [cn eerst thans teruggevonden,
gordels cn zwemvesten om. Plotseling had Het geval wekt opzien, omdat korten tijd
liet schip slagzij gemaakt, wat misschien P,c'C(lcn op eenzelfde wijze het lijk van een
rog versterkt werd, doordat bijna allo pas- ^UIj^sc.1}. student is gevonden in ecu kelder
sa (fiers aan loefzijde van het schip waren tc Lemjn.
gelonpen. liet schip helde hcelcmaal over.
Op dek en in do kajuiten ontstond oen pa
niek. Hartverscheurende tooneclen speelden
ders der 27 in de Volkenbondsvergadering
vertegenwoordigde Europeesche staten ge
houden, die ten doel had een nadere be
schouwing van het plan van Briand inza
l;e de stichting van de „Vereenigde Staten
van Europa".
Na afloop van de middagzitting der Vol
kenbondsvergadering riep Briand de ver
tegenwoordigers der internationale pers
bijeen om ecnige nadere mededoolingen
te doen over het verloop der besprekingen
en de plannen voor de verwezenlijking van
zijn idee.
De 27 gedelegeerden hebben allen hun
instemming met het plan uitgesproken en
Stresemann, Henderson, Hymans, Scialo
ja, Marinkovvitsj, Motta en de Ooutcnrijk-
sche bondskanselier von Streeruvitz heb
ben hierbij een redevoering gehouden. De
andere gedelegeerden hebben geen tijd ge
had hun gevoelens in lange bewoordingen
weer te geven, daar Briand er op gestaan
had, als teeken dat zijn plan binnen het
kader van den Volkenbond zou blijven, dat
de 27 gedelegeerden tijdig In de m'ddag-
bijeenkomst der Volkenbondsvergadering
zouden verschijnen.
Briand verklaarde aan de pers. dat geen
speciale organisatie van de Vereenigde
Staten van Europa met een permanent bu
reau voorzien is. Zooals het communiqué
uitdrukt, bedoelt Briand's plan een band
van solidariteit tusschen de staten van
Europa te stichten. Gistermiddag is men
het nog niet eens geworden hoe vei zich
deze band zou uitstrekken. Briand zelf
wilde zoowel politieke als economische en
sociale kwesties erin betrekken, terwijl an
dere gedelegeerden zich alleen tot de eco
nomische kwesties wilden beperken.
Briand zal thans een memorandum uit
werken, waarin hij zijn denkbeeld nader
uiteenzet, welk memorandum .aan de ge-
interesseerde regeeringen zal worden toe
gezonden. Na ontvangst van de opmerkin
gen, die de regeeringen na bestudeering
van het memorandum van Briand zullen
maken, zal Briand een nfeuw rapport sa
menstellen, cn waarschijnlijk voor de vol
gende Volkenbondsvergadering uitbrengen,
waarna dan tot definitieve maatregelen
besloten zal worden.
Op een vraag van een der journalisten of
moeite gedaan zal worden de medewerking
van Rusland tot dit plan te verkrijgen, nnt-
woordde Briand, dat men 27 staten niet
kon vragen moeite te doen de medewer
king van één staat te verkrijgen, doch dat
zeer waarschijnlijk de toetreding tot het
plan voor ieder Europeeschen staat wel
open Btaat.
Dit antwoord van Briand was belangrijk,
na zijn uitdrukkelijke verklaring, dat zijn
denkbeeld tegen geen enkelen staat, noch
werelddeel gericht is.
SHEARER'S
VLOOTBCUWPROPAGANDA
MARINE-OFFICIEREN IN T COMPLOT.
Dc New-Yorksóhe bladen bevatten een in
terview met William Shearer, den man, die
de actie tegen vioolbeperking heeft geleid
ter wille van de scheepsbouwers, waarin
deze verklaarde, dat hem door hooggeplaat
ste marine-officieren materiaal voor zijn
actie in de vlootbouw-propaganda ter be
schikking was gesteld. Hij zou echter de na
men dezer officieren pas Dinsdag voor de
Senaatscommissie noemen. Hij zou op aan
dringen van den voormaligen staatssecre
taris van buitenlandsohe zaken, Kellogg,
door de scheepsbouwonderncmingcn zijn
ontslagen.
BEKENTENISSEN VAN DEN VLOOT-
PROPAGANDIST.
Reuter meldde gisteravond uit Washing
ton, dat men daar in officicclc kringen op
gewonden was over de bekentenis van Shea
rer, dat hij een betaald propagandist was
voor een sterke vloot cn dat vier Amerikaan-
sche admiraals hem aanmoedigden om pro
paganda te maken togen dc verkleining van
de vloot
Shearer bekende eveneens, dat hij gehol
pen had om de vlootconfercntic van de drie
mogendheden te Genève in 1927 te laten
mislukken, door gebruik te maken van offi-
eieele gegevens, die officieren van den Ame-
rikaanschen spionnagedienst hem verstrekt
hadden.
Borah heeft de senaatscommissie voor de
marine verzocht een onderzoek in te stellen
naar de gegrondheid van deze beweringen
en president Hoover gaf tc verstaan, dat men
een diepgaand onderzoek moet instellen.
RUSLAND EN CHINA
STRIJD OM PROGRANITSJNAJA.
Naar Reuter officieel uit Mne.kden meldt,
is rle stad Progranitsjnnja aan de Bussiseh-
M.amlsjne.riisohe grens na' twee. dagen van
bevigen strijd door de Rii«--n genomen,
maar Zondagavond weer door de CHIneezen
hernomen.
I zich af op de nauwe trappen en binnen
j l;ele seconden zonk liet schip. Voordat het
s.s. „Tarjanno", rlnt zich in de nabijheid bc-
vond, op dc plaats des onheils arriveerde,
waren de moesten reeds verdronken.
In do dorpen is Zondag eon treurdienst
gehouden. De mcnschon verschenen met een
hrecdon rouwband om. In Tammersfors heb
ben den geheolen nacht de kerkklokken ge
luid. 'Alle theaters en restaurants zijn ge
sloten.
Volgens dc laatste gegevens zijn bij den
ondergang van het stoomschip Tammerfors
128 monschcn omgekomen. Slechts 26 men
schen konden gered worden.
SCHEEPSRAMP IN DE OOSTZEE.
Allo opvarenden gered.
Zondagavond vond te Durusund in de
Stockholmsche schecrcn een ernstige
scheepsramp plaats. Het Zwecdsche stoom
schip Ileimdall dat op weg was naar Hel-
singfors. liep in volle vaart aan den grond.
In het middenschip stroomde het water in
het machincruim en na 10 minuten ging het
schip onder. Zeventig monschcn bevonden
zich aan boord, van wie de meestcn reeds
naar bod gegaan waren. Ondanks do paniek
stemming, konden in de enkele minuten,
die ter beschikking stonden, alle opvarenden
met de reddingsbooten aan land worden ge
bracht. Een groot deel der passagiers was
nog in nachtgewaad. Allen moesten hun ba
gage cn een gedeelte zelfs hun zaken van
waarde achterlaten. De toestand werd nog
verergerd doordat dadelijk het electrische
licht uitging. De Heimdall mat 1300 ton bru
to en behoorde tot de modernste schepen
der Zweedsche reederij Svea.
OP DE ROTSEN GELOOPEN.
Het Engelsche stoomschip „Highland Pri
de" is op de rotsen bij Kaap Vigo geloopcn.
Alle passagiers, een zestigtal, zijn gered, dc
meesten door het Duitsche stoomschip
„Seydlitz".
ERGERLIJKE BEHANDELING VAN TWEE
DUITSCHE DAMES IN ITAUE.
Twee Duitsche dames, die haar zomerva-
cantie te Abazzia in Italië hadden doorge
bracht, zijn op haar terugreis te Postumia
uit den trein gehaald en zonder veel om
slag in de gevangenis te Triest opgesloten
samen met cheveggcn, kindermoordenares
sen, enz.
Men weigerde haar zich in verbinding tc
stellen met de Duitsche consul te Milaan
eerst via haar bloedverwanten te Berlijn
zijn ten slotte, nadat ze elf dagen waren op
gesloten geweest, pogingen tot haar bevrij
ding geslaagd.
De Italiaansche autoriteiten hebben geen
reden opgegeven of verontschuldigingen aan
geboden. De Duitsche regeering heeft diplo
matieke stappen tc Rome gedaan.
DE INSTORTING TE NAPELS.
Het aantal dooden bij dc instorting te Na
pels is tot 10 gestegen. Bij de bergingswerk
zaamheden werd een jonge arbeidster onder
de puinhoop te voorschijn gehaald, nadat
18 uur bedolven was geweest. Ze had
slechts lichte verwondingen opgeloopen. Dc
vreugde van dc menigte, die haar reeds dood
had gewaand, was onbeschrijfelijk.
GELD-AFDREIGING PER POSTDUIF.
Generaldirektor Pattbcrg te Homberg ont
ving dezer dagen ccn postpakket, waarin
zich een levende duif bevond cn een brief,
waarin hem werd aangeraden een briefje
van 1000 M. nan den duif te bevestigen cn
deze los te laten, daar hij anders vermoord
zou worden.
De heer Pattberg stelde de politic op de
hoogte van de zaak. Men charterde een vlieg
tuig, dat de duif achterna ging, zoodra deze
losgelaten was. De duif streek op een til tc
IIomberg-Hochheide neer. De vlieger fotogra
feerde deze plek. De eigenaar van den dui
ventil werd gearresteerd en deze bekende
den dreigbrief te hebben geschreven.
VOOR DE WARME DAGEN.
Afgekoelde treinen.
Uit Parijs wordt aan de „Msb." gemeld:
„Des winters worden dc treinen verwarmd,
waarom zouden we ze tijdens de hcetc da
gen niet afkoelen" heeft de Paris Orleans ge
dacht. En zoo gezegd, zoo gedaan.
Donderdag, toen Frankrijk den warmst en
dag kende sinds den heeten zomer van 1911,
zijn de eerste wagens, van koel inrichting
voorzien, in gebruik genomen. Dc thermome
ter steeg er niet hooger in dan 22 gr. Celsius,
terwijl het buiten in de schaduw 33 was ui
in de corridors van dc niet afgekoelde wa
gonsom te smooren.
Dc wagons, voorloopig alleen eerste klas
se wagons, hadden een enorm succes. Het
aspect van de wagons was als van de an
dere, alleen was een wit scherm als parasol
over de kap gespannen, waardoor reeds een
geringe afkoeling plaats heeft. Doch het
eigenlijke koe'systeem is meer doeltrcffen I,
hoewel weinig gecompliceerd. In den wa
gon zijn aspira'eurs aangebracht, die ver-
sche lucht inzuigen, welke niet direct van
buiten komt, doch eerst door cylinders, die
door middel var. ijs op vriespunt worden
gehouden, wordt gezogen. De lucht door de
ventila'oren in beweging gebracht, is dus
sterk afgekoeld en he' eindresultaat is, dat
de wagons gemiddeld tien graden koe er
zijn dan de ihcrmometer buiten in de scha
duw aanwijst.
ITe! systeem is dus niet erg gecompliceerd
en kan op ruime schaal toegepast worden.
MOND EN KLAUWZEER IN ENGELAND.
Nadat Engeland gedurende 3 maanden
geheel van mond- cn klauwzeer bevrijd is
trewnost, Is dezer dn een op een boerderij te
TTishophriges de ziekte weer geconstateerd.
Fr waren 06 varkens en knéiort aangetast.!
Het vervoer van vee is in 25 K.M. omtrek
van don haard verboden.
or do aanhoudende droogte is In ver
schillende steden het watergebrek zeer
groot, zoodat het stadsbestuur zich in Aken
genoodzaakt zag ingrijpende maatregelen
te treffen. In alle huizen weiden de bad
installaties verzegeld. Om het waterverbruik
in garages onmogelijk te maken, zijn alle
kranen in die inrichtingen afgesloten^ De
prijs van liet wator is verhoogd van 25 pf.
tot 1 Mark.
OPVOEDINGSGESTICHT AFGEBRAND.
MUNSTER, 9 September. Het Katholieke
opvoedingsgesticht Martinistift, in de nabij
heid van Munster, is Zondagmorgen vroeg
een prooi der vlammen geworden. Alle be
woners van het gesticht, waarbij S0 verpleeg
den, konden zich redden.
De oorzaak is vermoedelijk het onder
stroom laten staan van en strijkijzer. Ten
gevolge van gebrek aan water kon de brand
niet worden gebluscht.
WATERGEBREK TE AKEN.
Uit Oost-Indië
INLANDS3HE PERSRAAD
BATAVIA, 9 Sept, (Ancta) Naar de „Ja-
vabode" verneemt zal de partij Sarekat Is
lam op het a.s. congres van de Pcrmoefaka
tang Perhimpoenan Kcbangsaan Indonesia
voorstellen een inlandsche persraad te be
noemen. I-Iet ligt In de bedoeling, dat deze
raad in persgeschillcn als scheidsrechter
zal optreden. De P.S.l. verwacht een betere
eenheid van de inlandsche pers tengevolge
van deze overkapping.
INTREKKING VAN INTEnNEERINGS-
BE3LUIT VERZOCHT.
BATAVIA, 7 September (Aneta). Naar
Ancta verneemt is de Banatmsche Kiagi uit
Tjaringin, een bekende figuur uit de da
gen van dc onlusten in 1026, die naar Tand-
jocr was geïnterneerd, op audiëntie bij den
G.-G. geweest en heeft intrekking van diens
besluit van zijn intorneering verzocht en
toestemming em naar zijn vorige verblijf
plaats te mogen teruggaan. Hij beloofde
stroomingen togen het gezag zooveel moge
lijk tegen te zullen gaan.
Gemengd Nieuws.
ERNSTIGE AANRIJDING
EEN DOODE EN EEN GEWONDE.
Zondagmorgen heeft te Wassenaar een
ernstig ongeluk plaats gehad. De 67-jarige
landbouwer J. v. d. D. reed met zijn huis-
genooten met paard cn tentwagen kerk
waarts en wilde bij de R.. kerk linksaf slaan
om paard en wagen te stallen, zonder echter
een teeken te geven.
De motorrijder A. v. d. D. uit Schevenin-
gen met een duopassagier kwam uit tegen
overgestelde richting aan rijden met een
snelheid van ongeveer 40 K.M. Hij kon op
dat oogenhlik niet meer uitwijken, met het
gevolg, dat hij tegen den tentwagen aanreed
en beide personen onder het paard terecht
kwamen. Doordat do motor met veel ge
weld bleef doorwerken, werd het paard
schrikachtig cn begon te trappen, waarbij de
motorrijder ecnige malen op zijn borst ge
troffen werd.
Per ziekenauto zijn beiden naar het Zie
kenhuis aan den Zuidwal vervoerd, waar v.
D. na ecnige uren is overleden. De duo-passa
gier is naar omstandigheden redelijk wel.
Tegen J. v. D. is proces-Verbaal opgemaakt.
VLIEGENPLAAG IN DEN ZUTFENSCHEN
WJJNHUïSTOREN.
Vrijdagochtend tusschen kwart over tien
cn halfeif heeft men den „Boerendans" van
den Wijuhuistoren 1e Zutfen niet hooren
klinken. Wat daarvan de reden was? De
stnd&klokknist, dc lieer Ferd. .Engelsma.
kwam het aan de „Zutf. Ct." vertellen; Het
is zóó stampvol vliegen iu den toren, dal
het niet te doen is er langer dan een paar
minuten tc verblijven. Ook op Koninginne
dag wemelde liet er al van dc vliegen, maar
Vrijdag was het oneindig veel erger; nu
zitten er wel honderdduitzenden, in centi
meters dikke lagen boven op elkar, langs dc
wanden, in dc raamkozijnen, op den vloer,
ja letterlijk overal. Natuurlijk werpen dr
lastige insecten zich dadelijk op den mensch
die het wagen durft zich in den toren te be
geven. In hot lokaal, waar dc klokken be
speeld worden, was het eenvoudig niet Je
harden te midden van het gegons de lastig
slckcnd-e vliegen, levende cn doode. Het in
strument dat de heer Engelsma bespelen
moest zat ook vol met de gehate insecten
Dc heer Engelsma heeft rapport gemaakt
van deze afgrijselijke vliegenplaag, maar er
is niets aan gedaan. Do directie van g«'
meentewerken weet er geen weg op, zoo
werd den sladsklokkenist meegedeeld.
Nader vernemen wij dat 'thans de vliegen
zijn verdreven. Bij de verwijdering vlogen
honderden zwaluwen om den toren. Men
vraagt zich af waarom men ze niet heeft
vernietigd, hier was een mooie kans om
flinken slag te slaan.
Schoolnieuws.
HOOGER ONDERWIJS.
TECHNISCHE HOOGESCHCOL DELFT
Dr. C. Z vv i k k e r, benoemd tot hoog
leeraar in de Theoretische en Toegepaste
Natuurkunde, zal op Dinsdag 24 dezer des
nam. te 3 uur, in de aula der Hoogeschool
zijn ambt aanvaarden met het houden
een rede.
naaf, Oude Delft 118, de Senaat der Tech
nische Hoogeschool een openbare vergade
ring houden, waarin de afgetreden Rector-
magnificus, Prof. T. K. L. Sluyterman,
met een rede over de Technische Hooge
school tijdons het studiejaar 1928'29, het
rectoraat aan zijn opvolger, Prof. Ir. F.
Westendorp, zal overdragen.
R.-K. UNIVERSITEIT TE NIJMEGEN.
De Rcctor-magnificus, Dr. J. H. E. J Hoog
veld, zal in het Concertgebouw op Maandag
18 September as. des nam. te 3 uur verslag
geven van de lotgevallen der Universiteit
gedurende het afgeloopcn studiejaar, en daar
na het rectoraat overdragen aan dc door het
Bcsluur der St. Radbondstichting tot zijn
onvolger benoemden hoogleeraar Mr. J. H.
P. Bellcfrord.
LAUDBOUWHOOGESCHOOL TE
WAGENINGEN.
Tot assistent is, met ingang van 17 Septem
ber a.s., voor het nieuwe studiejaar wederom
benoemd Ir. H. van Violen, aldaar.
Prof. Dr. J. H. EURGERS.
Prof. Dr. J. II. Burgers, hoogleeraar aan
de Technische Hoogeschool te Delft, heeft
zich t.iuns naar Rusland begeven toi het
houucn van ecnige lezingen op verschillen
de plaatsen, over acrqj'en hydrodynamica.
Gisteren, Maandag, zou Prof. Burger»
spreken te Moskou.
PROF. DR. IR. G. VAN ITERSON Jr.
Prof. Dr. Ir. G. van Iterson Jr., hoogleeraar
aan de Techn. Hoogeschool te Delft, is Don
derdag, na een twee-jarig verblijf in N.-O.
Indië, in zijn woonplaats teruggekeerd.
HERV. LYCEUM TE AMSTERDAM.
Nadat in het American Hotel te Amster
dam ouders van leerlingen en ecnige genoo-
digden met het Bestuur van het Herv. Ly
ceum een openingssamenkomst hadden go-
houden, zijn de lessen met 37 leerlingen be
gonnen. Rector is de heer Dr. J. Smit.
MIDDELBAAR ONDERWIJS.
CHR. H. B. SCHOOL TE VLAARDINGEN.
Benoemd is tot leeraar in Nederlandse!»
POLITIE-VAKSCHOOL TE HILVERSUM.
Ter gelegenheid van het 10-jarig bestaan
dezer vakschool zijn de deelrfemers aan de
feestelijke herdenking Maandagmorgen door
het Gemeentebestuur officieel ontvangen en
toegesproken door den waarn. Burgemeester
B. H. Bakker, die het nut der School heeft aan
gegeven. Voorts werd in Palace-hotel den
deelnemers een noenmaal aangeboden. Ter re
ceptie hield Mr. W. L. A. Collard namens den
Minister van Justitie een zeer waardeerende
toespraak en werd door hem den concierge Ham
de zilveren eeremedaille van Oranje-Nassau op
de borst ge6peld.
Vervolgens hebben de heeren J. J. A. de Ko
ning en de directeur Mr. Frima resp. een over
zicht van de geschiedenis der Politie-vakschool
er een voordracht over methodisch politievak-
onderwijs gehouden.
LAGER ONDERWIJS.
HOOFDBENOEMINGEN.
S t Annaland, C. Kalle te Herkingen.
Voor tijdelijk. Ing. 1 Oct
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN.
Rotterda m-Z u i d (Rehobólh-School.
Ddrdtsoho Straatweg 409, hoofd J. van der
Stelt). J. C. van Waas te Rotterdam. Aan®.
Ing. 1 Sept
Bcrgschenhoek. DrietalD. Goed
hart te Zegwaart, H. te Hennepc te De Lier
cn M. van Zanten to Ooltgensplaat
Noord wijk aan Zee (Herv. School,
hoofd P. D. Bardelmeyer), N. A. de Brutjm,
thans tijdelijk ond. te Vlaardingen.
Z li t p h e n (School voor L. O. en U. L. O.,
hoofd Joh. de Zeeuw), voor afd. L. O.* J.
Wormgoor te Harskamp.
P. WESTERBRINK.
Op 1 October zal het D.V. 25 jaar geleden
zijn dat de heer P. Westerbrink, hoofd der
Chr. School te Oudshoorn als hoofd van een
Chr. School optrad. Hij is opgeleid aan dc
Chr. Normaallessen te Bedum, waar toen de
heer J. C. Wiarlz Czn. directeur was. Als on
derwijzer diende hij de School te Bedum en
daarna een der Scholen te Groningen (hoofd
de heer J. Texer). Als hoofd was hij werk
zaam in Heemrc en Meeden en sedert 1
April 1913 in zijn tegenwoordige betrekking
te Oudshoorn, dat na vereeniging der drie
gemeenten Aarlanderveen, Alphen en Ouds-
hoom nu Alphen a.d. Rijn heet
Dc heer Westerbrink behoort tot hen, die
maatschappelijk en kerkelijk meeleven. Zoo
is hij o.a. Voorzitter der Chr. Oranjevereen.
alsook van de A. R. Kiesvereeniging.
M. VAN DER SLUYS Sr. t
Omtrent den op 4 September jl. overleden
heer M. van der Sluijs Sr., rustend hoofd der
Chr. School te 's-Gravendeel, moge nog het
volgende vermeld worden;
De heer Van der Sluijs begon zijn onderwij
zersloopbaan te Dirksland en was vervolgens
te Haarlem werkzaam. In 1887 werd hij hoofd
van de School met den Bijbel te 's-Gravendeel,
waar hij den aanvang 38 leerlingen in een pri
mitief lokaaltje bijeenkwamen en onderwezen
werden. Door zijn degelijk onderwijs en door
zyn besliste persoonlijkheid werd de liefde
voor de Chr. School in zijn woonplaats steeds
grooter. De School kwam er weldra tot grooten
bloei en toen hij in 1913 om gezondheidsredè-
nen ontslag moest vragen en eervol verkreeg,
telde de School van den heer Van der Sluys
meer dan 200 leerlingen. Ook voor de oplei
ding van onderwijzers gaf hij zijn krachten en
hij was vele jaren aan de Chr. Normaalsch. te
Dordrecht als leeraar in de Ned. Taal ven
bonden.
Op pcJitiek terrein heeft de heer Van der
Sluys eveneens met ijver gearbeid. Van de
Centrale Antirevolutionaire Kiesvereeniging
in het Statendistrict Oud-Beijerland was hij
voorzitter en mede door zijn onverpoosden ar
beid mocht in 1897 het Tweede-Kamerdistrict
Ridderkerk in meerderheid rechtsch worden
door de verk:ezing van den heer Baron van der
Borch van Verwolde. Van het antirev. orgaan
,.de Maas- en Merwebode1' was hij gedurende
lange jaren een krachtig mede-redacteur.
Toen hij in 1913 zich te Piotterdam vestigde,
heeft hy zich vooral nog aan Kerkelijken ar
beid megen wijden. Zoo mocht hij de Geref.
Kerk aldaar in het ambt van ouderling dienen.
Op 67-jarigen leeftijd is hy te Hilversum,
waar hij de laatste jaren woonde, na een leven
van a. beiden en strijden in vrede ontslaDen,
Zaterdag jl. heeft de begrafenis plaats gehad.
EXAMENS.
EXAMENS HOOFDAKTE.
Den Hang, 0 Sopt. Ooëx. 6 cand. GoalaaKd
geen, De examens zl)n ufgeloopen.
EXAMENS STUURMAN.
Den Haag. 9 Sopt. Gesl. voor 2de stijur-
man grouto stoomvaart de hoer H. E. Vrugt-
man; voor 3e stuurman groote stoomvaart de
heeren C. R. A. ÏI. Vermeulen, H Meyer en 21.
