)E HAAGSCHE CONFERENTIE
RECLAME!
VK1JPAG 23 AUGUSTUS 1929 TWEEDE BLAD PAG. 5
NOG GEEN ONTSPANNING
HET GAAT OM HET GOUD
Een harde noot.
te 1 duidelijk heeft de teekenaar het gis-
n voorgesteld: Snowden is een harde
t, welke moeilijk te kraken valt
ij laat geen pond noch penning van zijn
h vallen.
jjna heel de wereld vraagt zich af, of
3 houding niet al te onverzoenlijk is.
s in Engeland gaan stemmen op om wat
ir m o d i c e te betrachten.
Heen de Buitenland-redacteur van Het
ik, die alles kan verklaren of goedpra-
wat buitenlandsche partijgenooten doen,
it zich verrukt over de standvastigheid,
rmee Snowden voor de belangen
arbeiders in Engeland opkomt,
érkwaardig, merkwaardig. Minister Co-
werd verguisd, omdat hij poogde den
ien veilig te stellen, ook in 't belang der
li-ders; Minister Snowden, die alles op
waagt en hoog spel speelt met de we-
rede, wordt van roode zijde toegejuicht,
spanning ter conferentie is nog niet ge-
n. Integendeel, het wordt angstig. Het
er op of er onder. Zal de bom morgen
iten en de conferentie, als totaal mislukt,
jnspatten?
is alle hoop niet verloren.
Doitsche bemiddeling.
'raann heeft ingegrepen. Duitschland
nog meer offers brengen om een verge-
tusschen de overwinnaars mogelijk te
en. Stresemann komt met het Duitsche
rstcl om de onvoorwaardelijke annuitci-
ecnigszins te verhoogen.
olsrons het plan-Young is dit deel der an-
•n GGO millioen groot; daaruit dienen
vóór a}les de rente en amortisatie
de Dawesleening betaald te worden. De
;chcrs nu stellen voor die post der
.•eslecning, buiten de 660 millioen na-
lijk, uit de rest van de totale annuïtei-
te verzekeren. Op die wijze zou Enge-
1 22 pet. kunnen krijgen van het on-
rwaardelijke deel der betalingen, zond et
er eenig offer van Frankrijk of Italiö
ischt wordt.
atuurlijk wil Duitschland deze nieuwe
(lichting slechts op zich nemen, wan-
Briand zich bereid verklaart tot een
en definitieve regeling van de ont-
ingskwestie.
Nog mser lichtpunten.
en ander lichtpunt is, dat men gisteren
Italië heeft kunnen bewegen zijn offer
irgrooten; en nog een ander, dat het
ek van Briand1 op morgen nog heele-
il niet vaststaat.
r is dus nog een geringe hoop, dat het
gen niet hopeloos vastloopt,
oewel.... als Engeland geen penning
vallen en de anderen gaan niet ver-
dan huivert men. En dat Engeland ook
laatste penning eischt, blijkt wel uit
iolgende uiteenzetting van
Het Engelsche standpunt.
Ter verduidelijking van het Engelsche
ndpunt wordt het volgende gemeld:
ie opmerking is gemaakt, dat. de voor-
an de iBritsche delegatie tot lier-
ling van de verdeelingsbepalingen in
plan-Young louter een voorwendsel
den zijn en dat de werkelijke bp.doelin-
varen de oprichting van de intematio-
bank te verhinderen,
oor deze geruchten bestaat geen enkele
nd. Men mag het overbodig achten op
moment nog eens te herhalen, dat de
sche vorderingen op financieel gebied
de meest elementaire overwegingen van
ïtvaardigheicl en goede trouw gebaseerd
en dat het voldoen aan de Britsche
langens een conditio sine qua non is
r een verder vorderen van de confe
He.
eze eischen hebben niets te maken met
bank-schema, dat in de oogen van de
tsche delegatie te gereehter tijd op zijn
sn verdienste onderzocht moet worden,
oor zoover de Britsche delegatie er bij
ukken is, heeft zij altijd met de groot
sympathie de factoren beschouwd, wel
aan het bank-schema ten grondslag
en.
ie Britsche delegatie hoopt, dat de voor
telde instelling zal mogen bijdragen tot
nauwere samenwerking tusschen de
trale banken der verschillende landen
betrekking tot kwesties als de controle
liet crediet en. goud-reserves,
e voorstellen, die de Britsche delegatie
ntueel zal doen, zullen ten doel hebben,
nut van de bank in dit opzicht te be
ieren.
Een Italiaansch aanbod.
lit Praag wordt geseind:
aar hier in officieele kringen wordt mc-
edeeld heeft Italië bij de onderhandelin-
met den Engelschen kanselier der schat-
onder meer als compensatie voor zijn
het plan-Young toegekende voordeelen
Engeland zijn aandeel in de z.g. bevrij-
gsheffing van Tsjecho-Slowakije aange-
en.
)eze bevrijdingsheffing, die Tsjecho-Slo-
kije de Entente-staten verschuldigd is, is
niet definitief bepaald. Gesproken wordt
30/40 milliard kronen. Het aandeel, dat
rvan Italië ten goede zou komen, was
rigens hoogstens een vijfde van het be-
K dat Italië, in de eerste 37 jaar van bet
n-Young te veel zou ontvangen ten koste
Engeland.
DE PRIVE-BESPREKINGEN.
iistermiddag zijn in het Eerste Kamerge-
i\v bijeengekomen gedelegeerden van
inkrijk, België, Italië en Japan, bij wie
i om uur godelegeerden van Duitschland
igden, ter bespreking van de vraagstuk-
li, die in de zittingen der zes uitnoodigen-
tnogendheden eergisteren en gisterochtend
sprake zijn geweest.
n de gistermiddag gehouden privé-besprc-
gen tusschen gedelegeerden van Frank-
c, België, Italië, Japan en Duitschland is
sprake gekomen de mogelijkheid van een
ossing van de financieele moeilijkheden,
het bijzonder in verband met de leverin-
ii in natura.
listeravond zijn de besprekingen voortgc-
De bespreking over de leveringen in na-
ra is verder gevoerd en tevens is gespro-
t over de Engelsche vordering op het be-
lermde en het onbeschermde deel der
Itsche annuïteiten.
/andaag om tien uur worden de beraad-
igingen voortgezet.
DE RIJNLANDONTRUIMING.
Met het Rijnland 6chijnt het al evenizeer
vastgeloopen, ondanks 'het bericht, dat de
Engelschen zich gereed maken om in de eer
ste dagen van September de tweede zóne
van bet bezette gebied te verlaten. Aange
nomen wordt, dat de Franschen nog zeker
den gehcelen winter door blijven zullen..
Omtrent het jongste onderhoud tusschen
Stresemann en Briand weet Sauerwein in de
Matin te schrijven, dat Briand in de ontrui-
mingskwestie een groote vastheid heeft ge
toond.
De politieke concessie van Frankrijk lag
in de vervroegde ontruiming, die na regeling
van het sohuldenvraagstuk voor de derde
zóne kan worden toegepast. De tweede zóne
tzou Briand van vier maanden vóór den ge
stelden termijn af. dus van December af,
laten ontruimen. Wanneer Engeland in drie
maanden tijds al 5000 man terugtrekt, dan
trekt Frankrijk in denzelfden tijd ruim
12.000 man terug. Voor de overblijvende
38.000 man moeten echter maatregelen voor
onderdak getroffen worden.
Bovendien acht het opperbevel het niet
wenschelijk, de zeer groote hoeveelheid ma
teriaal midden in den winter terug te trek
ken en om den gezondheidstoestand der sol
daten niet in gevaar te brengen zou de ont
ruiming niet vóór 1 Maart 1930 kunnen be
ginnen ,ivat beteekent dat zij niet vóór Sep
tember 1930 voltooid kan zijn.
Het dekkingsleger moet aan de grens hlij-
vën, want men kan deze troepen niet in
verafgelegen garnizoenen detacheercn.
Dit zijn de technische adviezen van Bri-
and's technische adviseurs, en Briand zou
gezegd hebben, er niet aan te denken, de
adviezen van zijn militaire raadgevers in
den wind te slaan.
Ook bier verwarring in het zicht. Want
Briand isoleert izic'n van zijn vroegere bond-
genooten. En hoe zal men de bezettingskos-
ten vergoed krijgen? Van Duitschland afzon
derlijk vorderen? Of de Dawes-betalingen
trachten te verkrijgen? Maar tot dit laatste
is Duitschland immers onmachtig.
Waar men ook ziet een steeds dichter
haag van vraagteekens omgeeft de Haagsche
Conferentie.
Gisteren vond in Restaurant Royal een dé
jeuner plaats, door een W-tal internationale
journalisten ter Haagsche conferentie aan
ccnige leden van het Perscomité aangeboden
Prof. dr. Bernhardt, voorzitter van <1$ In
ternationale Federatie van Journalisten,
bracht in het hijzonder warme hulde aan
wat de Nederlandsche persbroeders In het
belang van de organisatie voor de pers tot
stand hadden gebracht
Hij roemde verder hetgpen stad en land
gedaan hebben, sprak grodten dank uit aan
het adres van het bestuur der Witte Socië
teit voor de daar verleende gastvrijheid1 en
huldigde nog speciaal den heer Hislaerevan
de Nation beige, voorzitter van de Brusscl-
sche Journalistenfederatie, voor het initia
tief, dat deze voor het déjeuner genomen
had; prof. Bernhardt beschouwde dit als een
verblijdend symbool van de vriendschappe
lijke gevoelens tusschen journalisten van
buurstaten en in het algemeen als een tee-
ken van den geest van internationale sa
menwerking tusschen de journalisten leven
de. (Warm applaus).
In een hartelijk dankwoord sloot mr.
Plemp van Duiveland zicih onder algemeene
instemming der aanwezigen bij die hulde
aan Hislaere aan. tenvfijl hij tevens een
dronk uitbracht op de internationale samen
werking tusschen de diemaren van de Ko
ningin der Aarde.
BRIAND VOOR DE A. V. R. O.
Woensdagavond zou de Fransche minister
president en minister van buitenlandsche
zaken, Briand, hebben gesproken voor de
mikrofoon van de A. V. R. O., maar daar is
toen niets van gekomen. Er waren dien dag
vele, moeilijke en langdurige besprekingen
geweest onder de gedelegeerden ter Haag
sche conferentie, en dus werd het een dag
uitgesteld.
Slechts een kort oogenblik heeft Briand
met zijn toehoorders contact gehad. De heer
Briand heeft er zich toe bepaald zijn warme
erkentelijkheid uit te spreken voor de harte
lijke ontvangst en de groote gastvrijheid,
die der conferentie in Den Haag, in Neder
land, is ten deel gevallen.
Een kostbare herinnering zou hij dan ook
van zijn verblijf in Den Haag naar zijn va-
derlang mee terug nemen.
Stresemann heeft gisteravond niet gespro
ken, maar zal dat vermoedelijk vanavond
doen.
BENESJ NAAR COMENIUS' GRAF.
Dr. Bencsj, de minister van Buitenland
sche Zaken van Tsjecho-Slowakije, zal Za
terdagmorgen het graf van Comenius tc
Naarden bezoeken.
BINNENLAND.
ONZE MINISTERS
MINISTER DECKERS TE DOESBURG.
Minister Deckers heeft Woensdagavond,
vergezeld van majoor baron Van Voorst tot
Voorst en kapitein Van Weel, een bezoek ge
bracht aan het garnizoen, te Doesburg, al
waar Z.Exc. de kazernes, het hospitaal en 't
vereen igin gsgefbouw in oogenscliouw nam.
VRAGEN VAN KAMERLEDEN.
DE HAVEN VAN ZOUTKAMP.
De heer Westerdijk pleit voor verbetering.
Het Eerste Kamerlid Westerdijk heeft den
Miiniisfcer van Waterstaat de volgende vra
gen gesteld:
Is het den Minister bekend, dat de zee-
en kustvissoherij te Zoutkamp zich de laag
ste jaren belangrijk hebben uitgebreid
een tocne-mende levensvatbaarheid hebben
getoond?
Is het Zijn Excellentie eveneens bekend,
dat deze ontwikkeling in sterke mate wordt
tegengehouden door de gebrekkige inrich
ting van de haven, die een ©enigszins be
langrijke verdere uitbreiding onmogelijk
maakt?
Is de Minister bereid met bekwamen
spoed krachtig mede te werken aan de wei
nig kostbare verbetering en de daarvoor
noodi-ge rijksbijdrage aan de Staten-Gene-
raal voor te draden?
ALGEMEENE VERGADERING EN
CONGRES TE ENSCHEDE
Bestuursverkiezing,
Herkozen zijn tot leden van den Midden-
standsraad de heeren L. de Groot, S. W.
Lips en J. K. W. F. van Bommel; gekozen
is tot lid van. den MIddenstandsraad in de
vacature Mr. Wolff, die door de regeering
tot buiiengenwoon lid is benoemd, de heer
J. G. Korff; gekozen is to lid van groepsbe-
suur A in de vacature Joh. van Os, de heer
A. Spaander.
Huisarbeidswet.
Gistermorgen bracht de heer W. Wessei
Bzn,, voorzitter der NederL Ver. van Werk
gevers in het Heerenkleedinghedrij f, praead
vies uit over „Het [wetsontwerp eener Huis
arbeidswet".
In principe besloten werkgevers en werk
nemers reeds jaren geleden te zullen stre
ven naar afschaffing der huisindustrie. In
de praotijk kwam hiervan weinig terecht;
indien men het probeerde, kwam men weer
spoedig terug tot het uitgeven van werk in
huisarbeid. De oorzaken moeten zoowel ge
zocht worden bij werknemers en werkgevers.
De werknemer is thuis niet gebonden aan
de 48-urige werkweek, bovendien kan hij
hulp en leerlingen aannemen, terwijl ook
de vrouw behulpzaam kan zijn. De thuis
werker is geldelijk bijna altijd bevoordeeld
boven den atelier-kleermaker.
De werkgevers hebben de thuiswerkers al
leen te betalen als zij werk afleveren; als er
geen werk is, hebben zij geen recht op be
taling van een zeker aantal garantie-uren.
zooals dit bij den atelier-kleermaker het ge
val is. Boiviendien is het den patroon in vele
gevallen onmogelijk in zijn onderneming de
noodige ruimte beschikbaar te 6lellen voor
ateliers, die geheel voldoen aam de eischen
'ara de Arbeidsinspectie.
In het Voor-ontwerp en de Memorie van
Toelichting treft ons het eigenaardig ver
schijnsel, dat het loonvraagstuk hier pri
•mair wordt beschouwd, terwijl tegen de ver
wachting in niet de voorrang zal worden
gegeven aan de hygiëne.
Spr. zette vervolgens zijn bezwaren tegen
werschillende artikelen uiteen.
Georganiseerde distributie.
Hierop werd het prae-advies behandeld
van den heer E. J. Tobi, over „Georganiseer
de Distributie, een Algemeen Middenstands-
belang".
De heer Tobi wijst er in zijn prae-advies
op, dat het on'breken van eenige regeling
van de distributie in ons land heeft gevoerd
tot een chaotische» toestand. Het aantal
winkels op de bevolking is hier in verschei
dene branches aanmerkelijk grooter dan in
het buitenland. Ditzelfde is het geval met
den groothandel.
De prae-adviseur geeft hierop eenige voor
beelden van een te groot aantal winkels in
verschillende brauichcs en die funeste gevol
gen hiervan.
De ongeschooldheid komt wel sterk .uit in
het kruideniersvak, waar de kruidenier dik
wijls geen flauw begrip van zijn eigen om
zet heeft. Een vakexamen is in vele branches
in te bevelen.
Bij een georganiseerde distributie kan
men ook gemakkelijk komen tot een uni
forme regeling van al of niet te verstrekken
cassabons van het cadeaustelsel e.d. F.eu
groot gevaar schuilt bij de distributie in de
kwestie van d"e prij.sraett.ing. Ook liet eigen
belang van den winkelier brengt mede op
het gebied van het vaststellen der prijzen
niet te ver te gaan.
Een tweede middel is het krijgen van een
zoogenaamde» gesloten win-keliersstand, dit
kan een groot gevaar worden. Tenslotte zaï
een distributieregeling het den kleinen
moeilijk maken.
Voor de maatschappij ziet de prae-advi
seur drieërlei voordeel: de te hooge prijzen
der eerste levensbehoeften kunnen worden
verlaagd, de belastingbetaler wordt behoed
ivoor bijdragen ter ondersteuning van arm
lastig geworden, mislukte neringdoenden en
een groot aantal oneconomisch gebruikte
arbeidskrachten komen voor nuttiger werk
wij. Aan de andere zijde echter zullen som
mige goederen in prijs stijgen.
De prae-adviseur beveelt ieder midden
stander aan nauwkeurige cijfers te verza
melen en te trachten tot een distributie
systeem te komen.
Na de sluiting van het congres werd des
middags een autotocht gemaakt in en om
Enschedé. Deze tocht was aangeboden door
het gemeentebestuur van Enschedé.
VOOR ..WERELDREIZIGERS"
Het ministerie van Buitenlandsche Zaken
vestigt de aandacht op het navolgende:
Het is in den laatsten tijd meermalen
voorgekomen, dat de hulp der Nederlandsche
diplomatieke en consulaire ambtenaren is
ingeroepen door Nederlanders die zonder be
hoorlijk middel van bestaan naar het bui
tenland waren getrokken en aldaar, onder
het mom van wereldreiziger te raijn, al bede
lende rondtrokken, tot schade van den goe
den Ncderlandschen naam.
Ten einde aan dit euvel paal en perk te
stellen, is aan genoemde diplomatieke
consulaire ambtenaren opgedragen, in het
vervolg alle hulp en bijstand aan zoodanige
Nederlanders te weigeren en hun onder geen
voorwaarde geldelijkcn onderstand te vcr-
leenen.
TWENTHE--RIJNKANAAL
Naar wij vernemen, heeft dc leiding der
werkzaamheden voor den aanleg van het
TwentheRijnkanaal bezwaren geopperd te
gen den bouw van een brug over dit kanaal
ten behoeve van de Geld. Overijs. Stoomtram-
Mij., die Deventer met een deel van den
Gelderschen Achterhoek verbindt. Daar dit
werk hooge kosten zou meebrengen, zou men
er van die zijde de voorkeur aan geven, de
tramlijn op te heffen.
Gedep. Staten van Overijssel hebben er ech
ter te bevoegder plaatse op gewezen, dat de
tramverbinding voor de aangeduide streek
een belang beteekent, dat niet gaarne zou
worden gemist en hebben dus verzocht niet
tot opheffing der lijn over te gaan.
ONDERSCHEIDINGEN
ITALIAANSCHE RIDDERORDEN.
Dc Koning vaji Italië heeft benoem i- t
Commandeur in de Kroon-Ordc van Italic"-:
den heer Henri Kuijpers, Directeur; Dr. ,T.
Witlox, Hoofdredacteur; en tot Ridder in de
Kroon-Orde: den heer Cees Ila-el/.ot, redac
teur en Italiaansch corresp >ne- .t van het
Dagblad De Maasbode.
NOTARIS-JUBILEUM
Weerbericht
Barometerstand.
J.
miÊmmfr
Verwachting van het Koninklijk Meteoro
logisch Instituut te De Bilt:
Zwakke tot matige W. tot Z. wind, zwaa*
bewolkt of betrokken, met tijdelijke opkla
ring, waarschijnlijk regenbuien, weinig vei>
andering in temperatuur.
S3
FIETSERS LICHT OP: 31
Van 1425 Aug. van 8.35 nam. tot 5.27 vin#
Gemengd Nieuws.
Gister vierde de heer A. Snoodijk zijn 25-jarig Jubileum als Notaris te Rotterdam
(Charlois). Zooals men ziet ging dit feit niet onopgemerkt voorbij, maar heeft men den
jubileerenden Notaris duchtig in de bloemetjes gezet.
RIJKSAANBESTEDING
DE BERGSCHE MAAS BIJ KEIZERSVEER
Vanwege den Rijkswaterstaat is aanbe
steed: hét maken van den onderbouw en het
uitvoereh van grondwerken en bijkomende
werken Voor de overbrugging van de Berg-
sche Maas bij Keizersveer.
Het laagst werd ingeschreven door de N.V.
Christian! en Nielsen's Gewapend Beton
Maatschappij te 's-Gravenhage met 447.000.
UIT HET SOCIALE LEVEN.
DE LANDARBEIDERSSTAK1NG
Door den heer J. Buiskool, burgemeester
in Delfzijl, is dezer dagen met de vertegen
woordigers der werkgevers en werknemers
beraadslaagd over liet tweede en laatste
door hem als bemiddelaar gedaan voorstel.
Dit bemiddelingsvoorstel is zoowel door de
hoofdbesturen van de Neutrale als de Chris
telijke Werkgcvorsvereenigingen door hunne
leden aangenomen, terwijl de stakende arbei
ders er deze week over zullen stemmen.
Mochten ook deze zich er mee kunnen ver
eenigen, dan zal daarmede de staking zijn
geëindigd en liet werk a.s. Maandag- worden
hervat.
Nader vernemen wij
Gisteravond hebben de stakende landarbei
ders het voorstel Buiskool verworpen met
:S6 tegen 337 stemmen, verdeeld als volgt:
Beerta, Drieborg 364 tegen 163: Finster-
wolde, Nieuwolda, Modwolda 454 tegen 6S;
Woldendorp, Hevcskcs, Oterdum 380 tegen
88 en Bellingwolde, Blijham en Vriescheloo
met G88 tegen 18 stemmen.
Geen verdere bemiddeling.
Burgemeester Buiskool deelde mede, dat
hij na de stemming vari hedenmiddag van
verdere bemiddelingspogingen afziet.
Dc staking duurt voert.
Na afloop van de vier stakersvergaderin
gen besloten de besturen van de in der»
strijd betrokken afdeelingen met de vier
aanwezige hoofdbestuurders van den Ned.
Landarbeidersbond, en den voorzitter van
het Ned. Vakverbond, de staking voort 4e
zetten.
Den heer Buiskool werd een telegram ge
stuurd van den volgenden inhoud: „Uw be
middelingsvoorstel is met 335 tegen 18S6
stemmen door de in het conflict bctrcfkken
arbeiders afgewezen. Ons hoofdbestuur blijft
verder tot onderhandeling bereid."
Te bevoegder plaatse verklaarde mün ons
dat het'verzet van de arbeiders voör een
belangrijk deel ging tegen het feit, dat het
voorstel-Buiskool voor dit jaar geen verbe
tering van de uurloonen inhield, terwijl de
verhooging der zichtloonen niet tot alle
werkgevers was uitgebreid, en dus niet voor
alle arbeiders zou gelden.
HET CONFLICT IN DE
HOUTINDUSTRIE
HET ANTWOORD AAN DE WERKGEVERS
De samenwerkende organisaties in het
houtbedrijf hebben in antwoord op de v
stellen van den Bond van Werkgevers in
het Houtbedrijf te Zaandam den volgenden
brief aan het secretariaat van dien bond ge
zonden:
„Overeenkomstig onze reeds aan het
einde der conferentie van Vrijdag j.l. uitge
sproken meening zijn wij verplicht, u mede
te dcelen, dat de ledenvergaderingen onzer
samenwerkende organisaties algemeen van
oordeel waren, dat uwe aanbiedingen geen
grondslag waren tot beëindiging van
tusschen u en ons bestaande geschil over
de arbeidsvoorwaarden.
De vergaderingen waardeerden de pogin
gen om tot oplossing van de kwestie te ge
raken. Zij hechtten haar goedkeuring aan
het optreden van de bestuurders en verleen
den machtiging tot nadere onderhandelin
gen, teneinde tot een meer bevredigend
vergelijk te komen.
Wij mogen hieraan toevoegen, dat wij het
ten zeerste op prijs zullen stellen, indien u
hieraan door verdere mondelinge bespre
kingen uw medewerking wilt vcrleenen.
Want, hoewel wij beiden in de briefwisse
ling, die de nu gevoerde rechtstreeksche on
derhandelingen openden, getuigden, dat zij
uiterst moeilijk zouden zijn, is dan moge
lijk eindelijk toch een tc aanvaarden resul
taat te bereiken."
VAL JE SCHEEPSWERVEN
STAKING TE GORINCHEM BEËINDIGD.
Ten Stadhuize te Gorinchem is een samen-
spreking geweest van burgemeester Kootstra
met de werknemers van Krijgsman's
Scheepsbouw- en Reparatiewerf alhier, aan
welke werf sedert 8 Juni door het grootste
deel der arbeiders wordt gestaakt.
Het resultaat der conferentie was, dat de
klinkers, medeklinkers en branders een
loonsverhooging zullen krijgen van 4 cent
per uur, de ijzerwerkers 3 cent, en de jonge
arbeiders beneden 18 jaar 2 cent per uur;
uitbetaling van Christelijke feestdagen en
vacantie van een Vrijdag tot en met Maan
dag, met behoud van het volle loon. Maan-
jg zal het werk worden hervat; al de sta-
jkers zijn weer in dienst genomen.
(Van onzen Duilschen correspondent).
III.
Het was een drukte van belang. Voor het
Ministerie van Buitenlandsche Zaken ston
den au-to's en omnibussen gereed voor de
gasten. Velen reden naar U-llstei-n, om zijn
schitterend gebouw in Tempelhof te bezich
tigen, het bedrijf, w^ïïover door mij reeds
eenmaal uitvoerig werd geschreven.
Ik koos derhalve een bezichtiging van de
Schultheisz-Patzenholer-brouwerij aan den
Kreuzberg, een der grootste bedrijven, die
we op dit gebied in Duitschland kennen.
Maar eoo eenvoudig was dat niet. We
kwamen eenvoudig niet verder. Het verkeer
stond stil, moest stop gezet worden. Waar
om? Was er een vreeselijk ongeluk gepas
seerd, de een of andere „Zusammenstoss",
zooals die in een stad als Berlijn haast alle
dagen voorkomen? Gelukkig niet. De oorzaak
van aangename» aard: Zeppelin kwam
de rijkshoofdstad met een kort bezoek ver
eeren. Omstreeks tien uur was reeds uit
Leipzig bet telefonisch bericht binnengeko
men, dat hij -boven de messestad zweefde
dus nog een half uurtje, dan zouden wij hem
raicn aanzweven.
Het duurde wat langer. We drongen door
de enorme volksmassa door, bereikten den
Kreuzberg en kijk, daar kwam de Zeppelin
statig aangegleden. Het was een aangrij-
]>end imposant beeld, de volle zomerlucht en
daartegen, door de zon beschenen, het zilver
blauwe luchtschip. Alle hoeden gingen af en
menigeen -hoorde een zucht van bewonde
ring slaken. Vooral de Amerikaansche gas
ten brachten hunne bewondering over zoo
veel energie en prestatievermogen tot
uiting. Mij dunkt, zij hebben van Berlijn een
gunstigen indruk mee naar huis genomen.
Schultheiss-Patizenhofer is een trust, welke
over een zestal brouwerijen beschikt en aan
ruim 7000 arbeiders werk verschaft Naast
Berliner Kindl produceert men hier 't bes
te en meest gedronken bier. Door alle deelen
van Berlijn .ziet men de groote wagens imet
stevige paarden rijden, die de vaten bier
voeren en toen ik aan een der directeuren
vroeg, waarom men in onzen modernen tijd
niet auto's benut, schudde hij 't hoofd en
zeide: elke wagen berijdt een bepaald dis
trict, dus slechts een betrekkelijk kleinen af
stand; daartoe zijn deze wagens voldoende,
zouden auto's onnoodig geld kosten. Boven
dien is Berlijn aan die breede wagens met
stevige paarden sedert jaar en dag gewend,
op eichzelf dus een uitstekende reclame!"
Ook wilde ik weten, waarom tegenwoordig
betrekkelijk weinig menschcn meer donker
bier, de meesten daarentegen „Helles" drin
ken.
„De kwaliteit van 't" bier is dezelfde, al
leen is 't donkere bier iets zoeter. Zwaarder
is 't echter niet. Een tijd lang dronk men in
Berlijn haast uitsluitend „Dunkles" maar
de smaak is veranderd en dus producceren
we veel meer licht dan donker bier".
Het bedrijf Schultheiss-Patzenhofer is een
stad in de stad, een ondcraardsche wereld,
zooals ik die in Münchcn, waar veel lichter
hier gebrouwen wordt (vergeet niet, dat de
Beier zijn bier per „Mass", dat zijn kruiken
van 1 liter inhoud, pleegt te drinken) niet
beter zag. Mij frappeerde vooral de hygiëni
sche eindclijkheid, de izorg, waarmede elk
vat gereinigd wordt en in <le enorme zalen,
waar de enorme vaten bier een laatste zui
vering ondergaan, heerscht een heerlijke
koele temperatuur. Volgens dc nieuwste me
thode ziet men op groote wielen de flcsch-
jes vullen en beplakken met 't etiket. Haast
alles gaat in dit enorme bedrijf automatisch
en men staat verbaasd, als men de gevulde
vaten op de gereed staande karren ziet rol
len.
Natuurlijk moesten we aan 't aan eind
van de leerzame bezichtiging een „Früh-
schoppcn" drinken en -hierbij ontbraken de
gebruikelijke worstjes met aardappelsla niet.
We raat en, een paar honderd buitenlandsche
gasten, op den Kreuzberg, in de tuin van
het voormalige Tivoli, waar eenmaal Stöc-
kcr zijn verzet tegen de Evangelische Lan-
deskirche en het toenmalige keizerlijk be
wind formuleerde.
Hier ontdekte ik dezen ochtend Herrn
Baarz, den vroegeren Kgl. Obermusikmeister
van 't 1. Garde-Dragonderreg. Koningin Vic
toria van Groot Brittanjc en Ierland. Ik wist
hem tot 't blazen der oude militaire mar-
schen uit den keizerlijken tijd over te halen
en de Amerikanen en Engelschen genoten
mot ons eendrachtig van die opwekkende
blaasmuziek. Zoo werd dit brouwerij-bezoek
een der genoeglijkste uren, welke we op dc
rcclamc-messe beleefden.
DOOR AUTO'S EN MOTORS GEDOOD, i
De 12-jarige Jansen, die tusschen Egmond
en Bergen (N.-H.) wilde afstappen om eert
uit Egmond komende autobus te laten pas-'
seeren, kwam, vermoedelijk door den slechten)
toestand van het rijwielpad daar ter plaatse*
te vallen. Achter hem kwam in olie vaart eenl
motorrijder aanrijden, die niet meer kon uit
wijken en den jongen aanreed. In bewusteloos
zen toestand en mr een hersenschudding werdi
de knaap naar het ekenhuis te Haarlem oven!
gebracht, waar hij aan zijn wonden overleed^
By Den Helder op den Rijksweg by Del
Kooy werd het 7-jarige meisje C. E. M. Rui
tenberg door den 20-jarigen motorrijder J. Dj
de G., wonende te Koegras, doodgereden. Het
meisje speelde met eenige vriendinnetjes opi
den weg, vlak voor haar woning. De motor
rijder reed met groote snelheid.
Aan het einde ,_an de Binnenhaven by Deal
Helder werd een loofstomme man zoodanig
aangereden door een auto, dat hy aan de ge
volgen is gestorven.
De chauffeur was zonder te stoppen door
gereden.
AUTO OVER DEN KOP.
Bij Ouderkerk a. d. Amstel sloeg een aut*
door het springen van een achterband over,
den kop van den dijk. Het voertuig bleef
aan den slootkant liggen. De inzittende'
kreeg twee gebroken ribben en werd per
auto naar zijn woning te Amsterdam ove»*
gebracht.
De auto, welke zwaar beschadigd was,-
werd met behulp van een vrachtauto naar
de hoofdstad vervoerd.
WONDERBAAR GERED.
Uit Italiaansch Tirol wordt gemeld, dat
een zekere Spiess uit Rotterdam bij het be
stijgen van den Sellatum door een onweer
overvallen werd. De begeleidende gids raad
de aan den tocht te staken, maar de Rotter
dammer wilde toch nog trachten den bergtop
te bereiken.
Tijdens de verdere beklimming kwam de»
gids echter te vallen en stortte in den af
grond. Men slaagde er in Spiess te vinden,
nadat deze vijf uur alleen den weg gezocht
had.
KIND LEVEND VERBRAND,
Te Amsterdam kreeg een kind van \ijftien
maanden in een woning aan de Linnaeus-
straat een ketel kokend water over zich
heen. Het wicht bezweek aan de wonden.
AUTO TE WATER.
Te Wognum (N.-H.) werd de 16-jarige J*
Renen uit Oudorp bij Alkmaar door een auto
gegrepen. De bestuurder verloor de macht
over het stuur en'reed met den wagen in d9
Ringvaart. De jongen bleef op den weg lig-'
gen met snywónden in het gelaat. De bestuur
der slaagde er dn uit de auto te komen. De
jongen werd naar het ziekenhuis te Alkmaar
gebracht waar zijn toestand niet ernstig bleek.
De auto werd 's avonds uit de vaart opgehaald.
branden.
Te Spanbroek by Hoorn brandde de groote
boerdery van A- B. af. De brand is ontstaan
doordat de dienstbode, die alleen thuis was,
een brandende briket liet vallen. Men slaagde
erin een gedeelte van den inboedel te redden.
Verzekering dekt de schade.
'N ZONDERLINGE WENSCH BEVREDIGD.
De chef-veldwachter te Aalten kreeg deze
week bezoek van een 80-jarige uit Amerika.
Deze wilde de cel nog eens zien. waarin hij
in 1870 wegens een jachtovertreaing zes da
gen „gebromd" had.
De GO-jarige zoon, die hem vergezel-Je,
maakte een foto van zijn vader in de cel!
Volgende maand gaat het tweetal weer
r.aar Amerika terug, meldt „De Standaard'7.
Schaakrubriek.
HET TOURNOOI TE KARLSBAD
Thomas wint van mej. Menchik.
Tartakower remise met Becker.
De partij Gilg—Mattison is afgebroken.
Colle verliest van CaDablanca.
Vidmar verliest van Niemzowitsj.
De partij Spielmann-Treybal is afgebrokoii
Maroczy remise met Euwe.
Rubinstein remise met Yates.
Bogoljoebof remise met Canal.
Saemisch wint van Grünfeld.
Johner remise met Marshall.
De stand Is na de 18e ronde:
Capablanca 13; Niemzowitsj 121/-; Spie!-'
tnann 12 X; Rubinstein liy2; Vidmar 10%; i
Becker 10; Dr. Euwo 10; Grünfeld 10; Ma-
roczy 9y2; Bogoljubof «)i/2; Tartakower 9;
Mattison,8'/, X; Colle 8%; Canal 8%; SaeL
misch,8i/2; Treybal 8 X; Johner 8; Yates
>V2: Marshall 7; Gilg 6; Thomas 5; mej.
Menchik 3. J i
Het voormalige Tivoli op den Kreuzberg, tsaar eenmaal öt
Evong. Landczkircht formulceidc.
zijn verzet tegen de
