Jliruuif ^rütsriif (Hmrrnt
fllEMEIJERi
FRIESCHE HEERENBAAI
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
EERSTE BLAD.
BINNENLAND.
Land- cn Tuinbouw.
ABONNEMENT:
Per ^wartaal 3.23
(Beschikkingskosten 0.15).
Voor het Buitenland bi] Weke-
lijksche zending 8.—
Bij dageüjksche zending m 7*->
AlHes bij vooruitbetaling.
Losse nummers 5 cent.
met Zondagsblad 7Vz cent.
Bureau: Hooigracht 35 Telefoon 2778 Aangesloten op het streeknet Lisse. Postbox 20 Postgiro 5893S.
No 2789
DINSDAG 9 JULI 1929
ADVERTENTIEN:
Van 1 tot 5 regels- 1.17#
Elke regel meer m 0-22Vl
ïngez. Mededeelingcn
van 1—5 regels 2.30
Elke regel meer 0.45
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan het bureau
wordt berekend 0.10
10e Jaargang.
pit nummer beslaat uit TWEE bladen,
GEEN GROEPSCANDIDATEN.
Een eigenaardig verschijnsel der verwor
ding in onzen politiekeh strijd is het veel
vuldig opkomen der bélangenpartijen.
Het valt niet te ontkennen dat het stelsel
yan 'evenredige vertegenwoordiging, dat den
stembusuitslag berekent over het geheele
land, voor de belangencandidaten niet on
gunstig is.
Had men toch voorheen ter verkrijging
Van een zetel de volstrekte meerderheid der
uitgebrachte stemmen inoodig in een b e-
bepaald district, tegenwoordig komt
zoowel de stem uit het Deelgebied als die
uit de Jordaan te Amsterdam aan den can-
didaat ten goede.
Toch is ten gevolge van een wijziging der
Kieswet, die voor elke groep minstens een
stemmental van drie vierden van den kies-
deeler eischt, de verkiezing van heeren be-
langencandidaten niet gemakkelijk ge
maakt.
De ervaring is daar om dit feit te be
wijzen.
Diezelfde ervaring getuigt ook van het ge
ringe succes dat voor de vertegenwoordigers
üener belangengroep in de Tweede Kamer is
Weggelegd.
Spreekt zulk een afgevaardigde over aan
gelegenheden buiten het speciale belang,
dat hij heeft te behartigen, dan heeft hij
allicht niet het oor der Kamer.
Deskundigheid op dat gebied wordt hem
ontzegd, omdat hij immers met het oog op
andere zaken werd afgevaardigd.
En voert hij het woord over het punt,
'dat geacht kan worden tot zijn competentie
te behoor en, dan wordt zijn voorlichting al
evenmin hoog aangeslagen.
De afgevaardigde zoowel als zijn kiezers
hadden al te eenzijdig op dat speciale punl
den nadruk gelegd, het belangen-Kamerlid
is dus bevoordeeld en aan zijn woorden kan
geen gewicht worden toegekend.
Zoo is de belangen-candidaat, ook al wordt
hij gekozen, steeds het kind van de rekening
Het brandmerk zijner politieke herkomst
fcrengt hem steeds in discrediet: nu eens is hij
Biet deskundig, dan weer is hij te eenzijdig.
Het groepsegoïsme beteekent voor het
staatkundig leven den dood.
Wie het terrein der politiek betreedt, moet
rich drager weten van vaste, alles-overheer-
schende beginselen, wier kracht hij ervaart
en die hem bij de moeilijke vraagstukken
leiding geven.
TERUGGENOMEN, MAAR HOE?
Ofschoon wij om meerdere redenen, reeds
uiteengezet, niet van plan zijn voorloopig
met De Banier, orgaan der Staatkundig
Gereformeerden, van gedachten te wisselen,
zijn wij er altijd voor te vinden collegiale
'diensten te bewijzen.
Onze lezers herinneren zich, hoe in ons
nummer van Maandag 1 Juli een ingezonden
stuk voorkwam van dien heer C. de Jonge
te 's-Graivenhage, waarin deze aangeeft waar
om hij, lid. der Gereformeerde Gemeente, cf
Wel de kerkengroep van Ds. Kersten, niet
meer kan stemmen op de S. G. P.
In De Banier komt nu een verklaring
Voor van den heer De Jonge. De redactie
Vraagt, of wij haar willen overnemen. Met
alle genoegen. Wij willen er daarna zelfs
toog wat van vertellen.
Want wij wisten reeds, dat deze verkla
ring op komst was. Allereerst, hoe zij luid;
's-Gravenhage, 6 Juli 1929.
De ondergeteekende, C. de Jonge, Pot-
chefstraat 45, Den Haag, lid van de Gere
formeerde Gemeente, verklaart imet leed
wezen, dat hij het stuk, geschreven in de
krant van Maandag 1 Juli 1929 tegen Ds.
Kersten, terugneemt van woord tot woorcl
en bekent openbare schuld van deze han
deling.
Hier is vanzelfsprekend iets aan vooraf
gegaan. En wel een kerkelijke procedure
Een aardig staaltje van gewetensdwang zal
aan het licht komen. Na de<ze stembus met
rijn fanatistische uitingen ontbrak dat er
nog- slechts aan. Wij komen er dus op terug.
OFFICIEELE BERICHTEN.
DE ZUID-WILLEMSVAART.
Scheepvaart voorloopig nog gestremd.
De hoofdingenieur-directeur van den
Rijkswaterstaat in de directe Noord-Bra
bant maakt bekend:
le. dat op het gedeelte va\ de Zuid-Wil
lemsvaart beneden sluis 6 de scheepvaart
voorloopig nog gestremd blijft, vermoede
lijk tot 14 Juli;
2e. dat op hot gedeelte van genoemd ka
naal boven sluis 6 de scheepvaart weder ap
normale wijze kan plaats hebben, behou
dens aan sluis 13, waar tot 14 Juli a.s. al
leen overdag van 0 uur voormiddag tot 6
uur namiddag gelegenheid tot doorschut
ting kan worden gegeven;
3e. dat de scheepvaart met België móge
lijk is oyer, het 37
ONDERSCHEIDINGEN.
Bij K. B. is benoemd tot ridder in de Or
de van den Ned. Leeuw de kol. jhr. E. W.
van Holthe, commandant der 1ste inf. bri
gade (brigade grenadiers en jagers);
tot H. M. adjudant in buitengewone
dienst de luitenant-kolonels W. Froger en
W. G. van Hoogenhuyze, comm. ondersch.
van het regiment grenadiers én van het re
giment jagers;
tot ridder in de Orde van Oranje-Nassau
met de zwaarden, de eerste luitenant A.
den Hertog, van het regiment jagers;
verleend de eere-medaille der Orde van
Oranje-Nassau, in zilver, met de gekruiste
zwaarden, aan de adj.-onderofficier-adm.
A. J. P. Heshusius, van het regiment 'gre
nadiers en C. I-I. Nieuwmeijer, van het reg.
jagers, alsmede aan den sergeant P. A.
Buys, van het reg. jagers;
toegekend de tit, rang van:
luitenant-generaal aan II. M. adj. in
buitengew. dienst, den gepens. gen.-maj.-
titulair der inf. jhr. C. L. van Suchtelen
van de Ha are;
gen.-majoor aan H. M. adj. in buitengew.
dienst, den gepens. kol.-tit. der inf. J. 1-1.
F. graaf Du Monceau;
luit.-kolonel aan den gep. maj.-tit. der
inf. jhr. A. M. C. H. Bowier;
is toegekend de aan de Orde van Oranje-
Nassau verbonden eeremedaille in zilver
aan G. Poldermans, winkelchef bij de fir
ma Jan Zwet, te Rotterdam;
is benoemd tot ridder in de Orde van
Oranje-Nassau J. E. Praltke Jr., dir. van
de N.V. De Nederlandsche fabriek van le
der en drijfriemen v.h. Gebrs. Pralcke te
Eibergen;
is benoemd tot ridder in de Orde van
Oranje-Nassau R. Boer Hzn., veearts te St.
Anna Parochie, gem. I-Iet Bildt;
is. B. Diamant, musicus te Rotterdam
benoemd tot ridder in de Orde van Oranje-
Nassau.
AUDIëNTIëN.
De gewone audiënties van de Ministers
van Justitie en Koloniën zullen Vrijdag 12
Juli en die van den Minister van Arbeid
Donderdag 11 Juli a.s. niet plaats hebben.
De audiëntie van den Minister van Wa
terstaat zal gedurende de maand Juli niet
plaats hebben.
LANDMACHT.
Bij K. B. is eervol uit den militairen
dienst ontslagen dë gen.-majoor der inf.
van het Ned.-Ind. Leger G. A. Scheffer, on
der dankbetuiging en is hem de tit. rang
van luit.-generaal verleend.
Bij K. B. is de heer H. J. H. van Oijen,
adj.-commies ten bur. van den hoofdinsp.
van de volksgezondheid «H. van der Kaa,
bevorderd tot commies tèn bureele van
gen. hoofd-insp.
COMMISSIE VOOR ONTWATERING.
Bij K. B. is aan ir. A. de Kanter, te Rot
terdam, eervol ontslag verleend als lid van
de Rijkscommissie voor de Ontwatering;
is benoemd tot lid van genoemde commis
sie mr. dr. F. L. G. Z. M. Vonk de Both,
voorzitter van den Noord-Brabantschen
Waterschapsbond, te Tliburg.
DE KABINETSCRISIS.
H. M. de Koningin heeft gistermiddag ten
Koninklijke Paleize, het Huis ten Bosch, den
vice-president van den Raad van State, Mr.
Dr. F. A. C. graaf van Lynden van Sanden-
burg., ter conferentie ontvangen.
BESTRIJDING VAN LUPUS.
Het 25ste jaarverslag.
Aan het jaarverslag van bovengenoemde,
te Rotterdam gevestigde verecniging, is het
volgende ontleend:
Het bestuur behield dezelfde samenstel
ling als in de laatste jaren: F. B. s' Jacob,
oud-burgemeester van Rotterdam, eere
voorzitter, E. P. de Monchy Rzn., voorzitter,
G. L. M. van Es, Mr. J. A. Fruin, Mr. J. J.
Krantz, Ph. Mees, Mr. W. J. Vogel, secre-
taris-penningmèester, Leuvehaven 107.
Het aantal bestralingen in 1928 bedroeg
21022 (in 1927: 21983), waarbij de volgende
indeeling is te maken: lichtbestralingen
11441, radium 4410, Röntgen 895, hoogtezon
4276. Totaal 21022
Aan patientgelden werd ontvangen een
bedrag van f 9599; dat is f 500 minder dan
't vorig jaar. Het tekort werd door giften,
o.a. één van f 3000, een gemeentelijk sub
sidie van f 7000 en een Rijkssubsidie van
i 2000, aangevuld; terwijl ook geringe be
dragen van corporaties voor gratis-patien-
ten buiten Rotterdam worden verkregen.
Het tekort van f 3000 op het doelmatige
en onmisbare landhuisje te Rhoon moet
steeds door giften gedekt worden.
In zijn verslag deelt de geneesheer-direc
teur, Dr. C. M. Kleipool, o.a. mee:
De resultaten van de behandelingen, van
af de oprichting der Vereeniging tot op^l
Januari van dit jaar, zijn de volgende: 1575
patiënten, lijdende aan lupus vulgaris en
1951 patiënten, lijdende aan vormen van uit
wendige of chirurgische tuberculeuze; an
dere patiënten blijven buiten beschouwing).
Van de 1575 patiënten bovenvermeld zijn
öf elders verder in behandeling gegaan óf
weggebleven om andere of onbekende rede
nen öf overfceden, totaal 709.
Geheel genezen zijn 620 patiënten
Gedurende het jaar 1928 werden 5G8 pa-
tienten behandeld.
De secretaris-penningmeester. Mr. W. .L
Vogel, raamt over 1929 een tekort van
f 9700.
De beteekenis van deze medodeeüng zal
niemand ontgaan.
ONTWAPENING
EEN VERGIFTIGD VOLK.
waarschuwing tegen
eenzijdige ontwapening.
Twee brochures hebben dezer dagen het
licht gezien, welke bewijzen hoezeer ons
volle wordt vergiftigd door leuzen en the
orieën, die op onbegrijpelijke en angslwek
kende wij-ze om zich heen grijpen.
Het Centraal Comité tot waarschuwing
tegen Eenzijdige ontwapening wenscht ons
volk beter in te lichten
Want, niemand verdedigt den oorlog.
Er beslaat geen „militairisme" in Neder
land, dat op een oorlog aanstuurt.
Maar, de eenzijdige ontwapening is een
verkiezingsleuze en daarom verderfelijk. Do
voorstanders van eenzijdige ontwapening
kunnen onmogelijk de echtheid van hun
gevoelens waar maken. Daartegen verzet
zich het nuchter gezond verstand.
Het Comké bespreekt daarom een twee
tal brochures welke tegen eenzijdige ontwa
pening waarschuwen en beveelt de lezing
ernstig aan.
I-Iet zijn: Ontwapening, Christendom en
Volkenbond, een betoog op principieelen
grondslag tegen na-'ionale ontwapening,
door A. J. Maas; en „Het anti-militairisme
cn het einde der oorlogen", door Dr J. van
der Hoeven Leonhard.
De z.g. anti-militairistische uitingen eu
uitgaven zijn ten onzent zoo talrijk, dat
het weldadig aandoet zoo nu en dan eer.s
een geschrift onder de oögen. te krijgen,
dat stelling neemt tegen het defaitistisch ge
doe; en daarom worden deze brochures ten
zeerste aanbevolen.
„VREDERUST".
VEREENIGING TOT CHRISTEL.
VERZORGING VAN KRANKZIN
NIGEN IN ZEELAND.
DE 25STE JAARVERGADERING.
Bovengenoemde vereeniging hoopt op
Woensdag 17 Juli op de Stichting „Vrede
rust". haar 25ste jaarvergadering te houden.
In de bidstond, welkê om half 12 begint,
hoopt Ds. A. C. Hey van Koudekerke voor
te gaan.
De jaarvergadering zelf begint om half 2.
Behalve het openingswoord van den Voor
zitter en eenige huishoudelijke werkzaam
heden, is de verkiezing van vier bestuurs
leden aan de orde.
Aan de beurt van aftreding de heeren:
•T. J. de Jager, die herkiesbaar is; J. H.
Blum, C. A. Wisse en PI. Dronkers, die niet
herkiesbaar zijn.
Daarna volgt een lezing, waarvan spre
ker en onderwerp nader bekend gemaakt
zullen worden.
Het vijf en twintigste jaarverslag.
Dank aan het personeeL
Financieel evenwicht.
Aan het jaarverslag, dat op bovengenoem
de jaarvergadering wordt uitgebracht, ont-
leenen we het volgende:
In het Bestuur namen zitting de heeren:
J. J. C. van Dijk te 's-Gravenhage (vacature
Ds. J. H. Donncr), Ds. J. de Vries te Wil-
helminadorp (vacature Ds. N. M. de Ligt)
en Ds. A. Scheele te Kapelle (vacature P.
Scheele).
In de vacatures van Ds. Donner en Ds. dë
Ligt werden tot Voorzitter en Vice-Voorzitter
gekozen de heeren J. J. C. van Dijk en Ds.
.T. de Vries. Laatstgenoemde, dadelijk aan de
beurt van aftreding, werd evenals de heeren
G. v. d. Putte en L. J. vari Voorthuijsen, tot
lid van het Moderamen herkozen.
Op 1 Januari 192S waren in functie: W. K.
Dikland, Geneesheer-Directeur; P. de Jongh,
Geneesheer, plaatsvervangend Directeur; J.
J. Preuniger, Geneesheer.
De huismeester, de heer K. J. de Koster
verkreeg na langdurigen en trouwen dienst
ontslag. Benoemd werd tot huismeester,
aanvankelijk voor den tijd van één jaar, de
heer P. IT. de Vroom ie 's-Gravenhage
Het aantal afdëelingcn bleef 68. TT.-t leden-
tol bedroeg aan hu einde van het verslag
jaar 4357, waarvan 50 verspreide leden bui-
tt.ii de Province Zeeland woonachtig.
De Geestelijk-verzorger vermeldt met
dankbaarheid, dat de samenkomsten steeds
goed bezocht waren; vaak door 350 a 360
personen.
De geneesheer-directeur deelt moe:
Op 1 Jan. 192S waren in dienst 68 verple
gers en 105 verpleegsters. Van de verplegers
waren 4 hoofdverplegers, 23 gediplomeerde
verplegers en 41 leerling- en aspirantverple
gers. Van de verpleegsters waren 8 hoofd
verpleegsters, 23 gediplomeerde verpleeg
sters en 74 leerling- en aspirantverpleeg
sters. Als gehuwd verpleger waren werk
zaam 13 gediplomeerde verplegers.
In den loop van het jaar vertrokken 1 ge
diplomeerde verpleger, S gediplomeerde
verpleegsters, 12 leerling- en aspirantverple
gers en 23 leerling- of aspirantverpleégsters.
Op 1 Januari 1928 waren in de Stichting
aanwezig 337 mannen en 314 vrouwen, zoo
mede 8 vrouwen in gezinsverpleging.
Opgenomen werden 68 mannen en 61
Ontslagen werden als hersteld resp. 14 en
30, als niet hersteld, doch verbeterd 4 en 5,
als niet hersteld 11 en 7. Totaal 29 mannen
en 42 vrouwen.
De exploitatie der Stichting gaf bevredi
gende uitkomsten; rekening houdende met
de vermeerdering van den Exploitatie-inven
taris, kon een winst van f27647.75 worden
becijferd. Gelet op de totalen van d*. ont
vangsten en uitgaven, blijkt dat het winst
cijfer minder clan 4 pet. daarvan bedraagt,
waaruit mag "Worden afgeleid, dat de ont
vangsten, (goeddeels komende uit de ver-
pleeggeldenj vrij nauwkeurig op de uitga
ven zijn ingesteld.
Contributien, enz. brachten f 6340.89 op.
De ontvangsten bedroegen in totaal
f 737.562.50.
INGEZONDEN MEDEDEELINi*.
DE VERKWISTER.
DE BELASTINGDRUK.
DE GEVOLGEN VAN DE WET OP
DE FINANCIEELE VERHOUDING.
EEN OVEHZICHT.
Het Verbond van Ned. Werkgevers heeft
een overzicht samengesteld van den „belas
tingdruk onder .de werking van de wet op
de financieele verhouding lusschen Rijk en
gemeenten", in de voornaamste industrie-
gemeenten.
Doel van het geschrift is niet critiek te
oefenen op het thans nog bij de Eerste Ka
mer aanhangige wetsontwerp. De uitgave
beoogt slechts een beeld te geven van den
vermoedelijken belastingdruk in 1931/'32.
Uit het zeer uitgebreide cijfermateriaal
worden verschillende conclusies getrokken;
nu eens voor sommige der besproken ge
meenten, dan weer ten opzichte van de ni
velleering en eindelijk voor de druk in 't al
gemeen.
Zoo blijkt, dat Enschedé thans de laagst
belaste industrie-gemeente is, doch dat
Utrecht voortaan deze plaats zal innemen.
De nivelleering is voor de zestien bespro
ken industrie-gemeenten niet zoo heel groot:
maar wordt belangrijk, wanneer men verge
lijkingen maakt met de woongemeenten. De
scherpe kanten zullen van de contracten af
geslepen worden.
Ten slotte, wat de algemeene belastingdruk
betreft, zal de lezer merkt het inleidend
woord op na kennisneming van onze be
rekeningen vermoedelijk met ons onder den
indruk verkeeren, dat ook na het tot stancl-
brengen van den meer gelijkmatigen belas
tingdruk de publieke lasten voor tal van be
lastingschuldigen nog bijzonder hoog blijven.
Ilet slot luiclt dan ook:
„Neemt men alles in aanmerking, dan
ligt de conclusie voor de hand, dat een be
lastingdruk in 1931/32 vpn 20—30 pCt. van
het inkomen en hooger bij niet eens de al
lerhoogste inkomens nog allerminst bevre
digend kan worden genoemd.
De totale belastingdruk zal in het mee-
rendeel van de gemeenten nog uitermate
zwaar blijven. De verlichting, welke door
de plaatsgevonden verlagingen van de Rijks-
inkomstenbelasting en haar opcenten be
reikt is en de verandering per 1 Mei 1931
in den gemeentelijken belastingdruk vor
men stappen in de zoo zeer gewenschte rich
ting, maar een eindstadium is daarmee
nog allerminst bereikt.
De tijd is dan ook nog ver, dat de wil te
bezuinigen kan verslappen. En de conclusie
van het rapport van den Nijverheidsraad in
1924, dat de verdedigingsbelastingen I en
II in het belang van de kapitaalvorming
zoo spoedig mogelijk moeten verdwijnen,
wordt door ons Verbond dan ook thans nog
gedeeld."
DE U.B.I.A.
INTERN. TENTOONSTELLING.
De internationale tentoonstelling van ban
ketbakkerij, kokerij en aanverwante vak
ken. de „U.B.I.A.", zal van 30 April tot 8
Mei 1930 te Utrecht in het Jaarbeursgebouw
worden gehouden; omdat de tentoonstelling
in 1929 niet door kan gaan.
Met hoofdbestuur der Nederl. Banketbak-
kersvereeniging zal in dien tusschentijd
geen andere tentoonstelling officieel erken-
Zii, die aan rleze tentoonstelling willen
deelnemen, kunnen zich wenden tot het Uit
voerend Comité, Wilhelminapark 14. Utrecht
Men kan daar dan tevens informeeren
naar de beteekenis van de doppnaam Ubia,
want de verklaring daarvan vonden wij
in het prospectus niet
P. L. DE GAAY FORTMAN.
Het zal op den 14den Juli a.s. 25 jaar zijn
geleden dat de heer P. L. de Gaay Foi"-
m an werd benoemd tot Ridder der 4c klasse
der Militaire Willcmorde.
Deze orde werd
hem verleend we
gens zijn moedig op
treden in ge>vechtcn
op 19 Juni 1903 bil
Lolo en op 9 Aug.
1903 bij Doesoen Ba-
roe (Doelau TengalP
In heide gevallen
was hij de eerste, die
de vijandelijke kam
pong binnen drong
Het zal den heer
'">e Gaay Fortman
'is benalve burge
meester van Dor
drecht ook voorzit ei
is van de Gewestelijke Landstorm-Commi?
sie „Dordrecht" van den Bijz. Vrijwilliger!
Landstorm op 14 Juli zeker niet ontbreken
aan bewijzen van belangstelling.
CENTRALE JEUGDRAAD.
VERSLAG OVER HET JAAR 1928.
Belangrijke adviezen verstrekt.
Aan het jaarverslag van den secretaris,
Mr. H. van Haeringen te Rotterdam, ontlee-
nen wij het volgende:
De samenstelling van den Centralen
Jeugdraad was in 192S als volgt:
Mr. A. I. M. Baron van Wijnbergen te
Utrecht, voorzitter; Mejuffrouw M. W.
Barger te Zeist; A. TI. Gerhard te Amster
dam. H. Gordeau .Tr. te Bussum. Dr. C. P.
Gunning te Amsterdam. J. G. Jansen te
's-Gravenhage. G. Lamers S. J. te Nijmegen.
J. van der Molen Tzn. te Oosterbeek. Me
vrouw M. E. H. Sandberg, geb. Geiswelt van
der Netten te 's-Gravenhage. Ds. J. E. Von-
kenberg te Huizen (N.-H.). J. J. Vorrink te
Amsterdam.
De Centrale Jeugdraad bracht verschil
lende adviezen uit, o.a. aan den Minister
van Onderwijs over de verdeeling der rijks
subsidies en aan de Minister van Defensie
over het afstaan van kampementen. Een
tiental kampementen werd bezocht.
De Centrale Jeugdraad droeg in zijn ver
gadering van 23 Maart 192S aan de Weten
schappelijke Commissie op de vraag, of en
op welke wijze wettelijke bescherming van
namen, insignes, uniformen en andere ken
merkende onderscheidingsteekenen zou kun
nen worden in het leven geroepen.
In 't geheel werden tien vergaderingen
gehouden.
Het rapport zal behandeld worden.
HET PACHTVRAAGSTUK.
De heer E. Wcsbonk tc Winsum (Fr.) heeft
op zijn brochiire „Naar het station alles ver
loren", waarvan bereids een derde druk v
scheen, die voor een groot deel reeds wi
verkocht is, een nieuwe brochure laten vol
gen, waarin hij samenvat wat aan polemie
ken verschenen is naar aanleiding van den
inhoud van zijn eerste brochure in het
„Friesch Dagblad" en „De Veldbode".
De brochure richt zich ook tegen de Ver
eeniging „Grondbezit" en de heer Wesbonk
wijst er in zijn voorwoord op, dat hij niet
voor zichzelf schrijft, want hij had als huut'-
boer een eigenaar en heeft thans, na diens
overlijden een eigenares, zooals men er icde-
ren pachter een zou wenschen. De laatste,
mevr. Laman Trip, geboren do Beaufort,
deed na lezing vrn zijn eerste brochure den
heer WesL,nk een zeer hartelijk schrijven
toekomen, waarin de vvensch werd uitgespro
ken, dat zijn pogen met goeden uitslag
mocht worden bekroond.
Verder wordt in de brochure besprok-
de door de algemeene vergadering dér Frie-
scbe maatschappij van landbouw genomen
besluiten inzake 'n verbeterde Pachtwet. De
heer Wesbonk heeft teTen deze besluiten
één bezwaar, nl. dat de eigenaren vrij zou
den blijven in het vaststellen van de huur
bij eerste venhuring.
Acht dagen voor de stembus (dit is louter
tijdsbepaling!) stond een groepje onderwij
zers op het schoolplein.
De conversatie was blijkbaar nog al span
nend: er werd druk gesproken en gegesticu
leerd. Doch hoe belangrijk het onderwerp ook
was; onafgebroken bleven de oogen gevestigd
op één der onderwijzers, die midden in de
groep stond cn de hoofdpersoon scheen te
zijn.
Een bijzonder schoolmeesterstype, dat ik
oin alle ergenis te voorkomen, maar niet
beschrijven zal, was hij echter niet. Het eeni
ge opmerkelijke was, dat hij met bijzondere
toewijding een sigaar stond te rooken en dat
de anderen met ongewone belangstelling dit
ordinaire verschijnsel volgden.
De oogen waren op de sigaar gevestigd
en de neuzen snoven de geur in.
Iets bijzonders? waag ik te vragen.
Zeker, zeker, klonk het antwoorder dis
verkwister rookt zijn totale salaris vierhoo-
ging van de laatste zeven maanden op....»
Nu heb ik gelukkig heugenis van salaris-
verhoogingen: sober, matig en ook wel royaal
Doch hoe gering ooit een salarisverhooging
geweest is, ik heb nooit kans gezien het
hecle bedrag over zeven maanden in één
sigaar om te zetten.
Zulke dure sigaren waren er in mijn t.jd
niet. Deze verkwister rookte dus wel iets
dat dwaas-duur moest zijn.
Geen sprake van: het was een sigaar van
twaalf cent.
Een sprookje? Volstrekt niet. Een paar
weken gpleden zijn aan verschillends
scholen de verhoogingen uitbetaald ingevol
ge de laatste wijziging van het Bezoldigings
besluit.
Zoo maar ineens het volle bedrag over
zeven maanden. Het kan zeker niet op bij
't Rijk.
Natuurlijk, er waren verhoogingen bij van
100 per jaar. En dat maakt over zeven
maanden nog geen zestig gulden.
Maar er waren ook verhoogingen bij van
f 1.30 tot f 2 per jaar; er was één onaer-
wijzer, en die kreeg 31 centen (hoe 't uitge
rekend werd, is mij een raadsel) en zelta
was er één, de verkwister, die twaalf heele
centen ontving.
En dat alles "is maar zoo uitbetaald, zonder
Kamer er in te kennen.
Wel mocht de heer Lingbeek 'klagend
vragen:
Is het juist, dat het Bezoldigingsbesluit fs
van een terugwerkende kracht tot 1 Novem
ber 1928 en dat op grond daarvan suppletoirs
salarisuitkeeringen over de maanden Novem
ber en Dec, 1928 aireede aan de betrok
kenen zijn gedaan?"
Het is nog veel erger: de verhoogingen
zijn reeds uitbetaald over do maanden tot
1 Juli. Vandaar de verkwisting.
En de stembus heeft dat beleid niet ver*
oordceld; het is om te huilen.
Hij licht dit nader toe en besluit met de
volgende opmerking:
Voorstellen als van de Staatscommissie cn
van den Chr. B .en T. B. brengen de oplos
sing van het pachtvraagstuk niet verder.
He+ zijn niets dan zalfjes voor een kwaal, die
alleen door operatie kan worden wegge
nomen. Het gaat niet tegen de grondbezit
ters het gaat tegen degenen, aan wien dit be
zit blijkt niet toevertrouwd te zijn. Ontneem,
hen de macht dit bezit te misbruiken, an
ders is het gevaar groot, dat op den duur
hun meer dan dat ontnomen wordt.
Wij vragen vóór alle dingen: verplicht®
taxatie bij eerste verhuring. Het recht op
taxatie bij wederinhuring, indien een der
partijen dit wenscht. Al het andere is zeer
nuttig, maar dit is noodzakelijk. Noodzakei
lijk, ook in het belang der grondbezitters.
Ongetwijfeld zal ook deze brochure, te ver
krijgen bij B. B. Westerhuis te Leeuwarden,
haar lezers onder onze la dbouwende be
volking wel vinden.
NACHTVORST-BERICHTEN.
De radionachtvorstverwachlingen van 't
Kon. Ned. Meteorologisch Instituut zijn tot
den komenden herfst gestaakt.
HOOGE GRONDPRIJZEN.
In den polder Kcegras (N.-H.) is een boer
derij, groot 41 H.A verkocht voor twee Ion.
De polder Koegras bestaat grootendeels uit
zandgrond. De grond is bestemd voor een
toekomstig bloembollen bed rijf. In de moei
lijke jaren voor den landbouw werd dezo
zelfde plaats, toen nog 75 .H.A. groot, ver
kocht voor circa f 5000.
EEN COOP. OPFOKHUIS.
Tn „De Bedrijfspluimveehouder" wordt een
pleit gevoerd voor een coöp. opfokhuis. Het
opfokken van een groote hoeveelheid kui
kens is veel voordeeliger, natuurlijk in klei
ne troepjes apart, terwij"- één enkele arbei
der in staat is duizenden kuikens tegelijk
op te fokken en dus de arbeid van honder
den personen die ieder afzonderlijk hun kui
kens opfokken aan huis wordt beperkt tot
een minimum van arbeid. Vooral voor den
kleinen fokker is dit voordeelig. Bovendien
wordt dan nog opgefokt volgens de voor
schriften van deskundigen en volgens ie
regelen der kunst, wat ook. hij velen aan
huis of door gebrek aan tijd of door onwe
tendheid wordt verwaarloosd.
DE BIETENVLIEG.
Men meldt ons uit Lage-Zwaluwe:
Op tal van bietenvelden in den Nieuwen
Zwaluwepolder vertoont zich alweer de z.g.
bietenvlieg, waarvan het bietengewas zeer
veel te lijden heeft.
AARDAPPELZIEKTE.
In liet etmaal van 's avonds 5 tot 6 Juli zijn
de weersomstandigheden gur-i-g e-st or
het optreden van aardappelziekte, behoudens
te geringe bewolking.
PROEFTUIN WE3TLAND.
Volgens waarnemingen op den proeftuin
Westland te Naaldwijk bedroog de regenvai
gedurende Juni 41.6 millimeter tegen 34.1
milimeter iu -dezelfde maand van het vorig®
jaar, -ë,
